Watchtower MIKANDA YA KE NA INTERNET
Watchtower
MIKANDA YA KE NA INTERNET
Kikongo (Rép. dém. du congo)
  • BIBLIA
  • MIKANDA
  • BALUKUTAKANU
  • nwt 1 Samuele 1:1-31:13
  • 1 Samuele

Kele ve ti video sambu na mambu ya nge ke sosa.

Kifu me salama na ntangu ya kubaka video.

  • 1 Samuele
  • Biblia—Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa
Biblia—Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa
1 Samuele

MUKANDA YA NTETE YA SAMUELE

1 Kuvandaka ti bakala mosi ya Ramatayimi-sofimi,*+ muntu ya ntoto ya bangumba ya Efrayimi,+ zina na yandi Elkana;+ yandi vandaka mwana ya Yerohami, mwana ya Elihu, mwana ya Tohu, mwana ya Sufi, muntu ya Efrayimi. 2 Yandi vandaka ti bankento zole; zina ya nkento mosi Ana, mpi zina ya nkento ya nkaka Penina. Penina vandaka ti bana, kansi Ana vandaka ve ti bana. 3 Muntu yina vandaka kukatuka na mbanza na yandi konso mvula mpi kutombuka na Shilo+ sambu na kusambila* mpi kupesa Yehowa ya makesa bimenga. Bana zole ya Eli, Hofni ti Fineasi,+ vandaka kusala kuna bonso banganga-nzambi ya Yehowa.+

4 Kilumbu mosi ntangu Elkana vandaka kupesa kimenga, yandi pesaka bitini ya mbisi na nkento na yandi Penina mpi na bana na yandi ya babakala ti ya bankento,+ 5 kansi yandi pesaka Ana kitini ya mfunu, sambu yandi vandaka kuzola Ana mingi, kansi Yehowa pesaka yandi ve bana.* 6 Diaka, mbanda na yandi vandaka kusosila yandi mingi sambu na kuyangisa yandi sambu Yehowa pesaka yandi ve bana. 7 Penina vandaka kusala mutindu yina konso mvula; konso ntangu yina Ana vandaka kukwenda na nzo ya Yehowa,+ mbanda na yandi vandaka kusosila yandi mingi kibeni ebuna Ana vandaka kudila mpi kudia ve. 8 Kansi bakala na yandi Elkana tubilaka yandi nde: “Ana, nge ke dila sambu na nki, sambu na nki nge ke dia ve, mpi sambu na nki nge kele na mawa mingi?* Keti mono kele ve mfunu kuluta bana kumi ya babakala sambu na nge?”

9 Ebuna ntangu bo manisaka kudia mpi kunwa na Shilo, Ana telamaka. Na ntangu yina, nganga-nzambi Eli vandaka na kiti pene-pene ya dikunzi ya kielo ya tempelo*+ ya Yehowa. 10 Ana vandaka kudiyangisa mingi kibeni,* ebuna yandi yantikaka kusamba Yehowa+ mpi kudila ngolo kibeni. 11 Yandi salaka lusilu yai: “O Yehowa ya makesa, kana nge tala mpasi ya nsadi na nge mpi nge yibuka mono, mpi kana nge vila ve nsadi na nge mpi nge pesa nsadi na nge mwana-bakala,+ mono ta pesa yandi na Yehowa bilumbu yonso ya luzingu na yandi, mpi lutebu ta simba ve ntu na yandi.”+

12 Sambu yandi vandaka kusamba ntangu mingi na ntwala ya Yehowa, Eli vandaka kutala munoko na yandi. 13 Ana vandaka kutuba na ntima na yandi, bikobo na yandi mpamba vandaka kutekita, kansi ndinga na yandi vandaka kuwakana ve. Yo yina Eli yindulaka nde yandi me lawuka. 14 Eli tubilaka yandi nde: “Tii nki ntangu nge ta vanda ya kulawuka? Yambula kunwa vinu.” 15 Ebuna Ana vutulaka nde: “Ve, mfumu na mono! Mono kele nkento yina ke kudiyangisa mingi;* mono me nwa ve vinu to konso kima yina ke lawusaka, kansi mono ke kangula ntima na mono na ntwala ya Yehowa.+ 16 Kubaka ve nsadi na nge bonso nkento mosi ya kukonda mfunu, sambu mono ke tuba tii ntangu yai sambu na mpasi mpi mawa na mono ya ngolo.” 17 Ebuna Eli vutulaka nde: “Kwenda na ngemba, mpi bika nde Nzambi ya Izraele kupesa nge kima yina nge me lomba yandi.”+ 18 Ana tubaka nde: “Bika nde nge ndima nsadi na nge.” Ebuna Ana kwendaka mpi diaka, mpi luse na yandi vandaka diaka ve mawa-mawa.

19 Bo telamaka na suka-suka mpi fukamaka na ntwala ya Yehowa, na nima bo vutukaka na nzo na bo na Rama.+ Elkana vukisaka nitu ti nkento na yandi Ana, mpi Yehowa tudilaka Ana dikebi.*+ 20 Na nima ya mvula mosi,* Ana bakaka divumu, butaka mwana-bakala, mpi pesaka yandi zina+ Samuele,* sambu, mutindu yandi tubaka, “mono lombaka yandi na Yehowa.”

21 Na nima Elkana tombukaka ti bantu yonso ya nzo na yandi sambu na kupesa Yehowa+ kimenga ya konso mvula mpi sambu na kupesa dikabu na yandi ya lusilu. 22 Kansi Ana tombukaka ve,+ sambu yandi tubilaka bakala na yandi nde: “Ntangu mwana ta bikisa kunwa mabele, mono ta nata yandi; ebuna yandi ta monana na ntwala ya Yehowa mpi yandi ta bikala kuna kimakulu.”+ 23 Ebuna bakala na yandi Elkana tubilaka yandi nde: “Sala mambu yina nge ke mona nde yo kele mbote.* Bikala na nzo tii kuna nge ta katula yandi na mabele. Bika Yehowa kulungisa mambu ya nge me tuba.” Yo yina, Ana bikalaka na nzo mpi nwisaka mwana na yandi tii kuna yandi katulaka yandi na mabele.

24 Ntangu Ana katulaka yandi na mabele, yandi nataka yandi na Shilo, kumosi ti ngombe mosi ya bakala ya bamvula tatu, efa mosi* ya fufu, mpi dibungu mosi ya nene ya vinu;+ yandi kwendaka na nzo ya Yehowa na Shilo+ mpi nataka mwana yina ya bakala. 25 Ebuna bo fwaka ngombe yina mpi bo nataka mwana yina na Eli. 26 Yo yina Ana tubaka nde: “Lolula mono, mfumu na mono! Mfumu na mono, ya kieleka mutindu nge kele kibeni na luzingu,* mono kele nkento yina telamaka ti nge na kisika yai sambu na kusamba Yehowa.+ 27 Mono vandaka kusamba sambu na mwana yai, mpi Yehowa pesaka mono kima yina mono lombaka yandi.+ 28 Ntangu yai, mono ke defisa yandi na Yehowa. Sambu na bilumbu na yandi yonso, yandi kele muntu yina bo me defisa Yehowa.”

Ebuna yandi* fukamaka pana na ntwala ya Yehowa.

2 Ebuna Ana tubaka mambu yai na kisambu:

“Ntima na mono ke wa kiese sambu na Yehowa;+

Yehowa me nangula kibongo* na mono.

Munoko na mono me kanguka nene sambu na kupesa mvutu na bambeni na mono,

Mono ke wa kiese sambu nge ke gulusaka.

 2 Muntu mosi ve kele santu bonso Yehowa,

Muntu ya nkaka kele ve katula kaka nge,+

Mpi kele ve ti ditadi bonso Nzambi na beto.+

 3 Beno bika kutuba ti lulendo;

Bika nde ata diambu mosi ve ya lulendo kubasika na munoko na beno,

Sambu Yehowa kele Nzambi ya nzayilu,+

Mpi yandi ke tesaka bisalu na mutindu ya me fwana.

 4 Batolo-tolo ya bantu ya ngolo ke zengana,

Kansi bo ke pesa ngolo+ na bantu yina ke bula sakuba.

 5 Bantu yina vandaka kudia mbote fwete kudidefisa sambu na dimpa,

Kansi bantu ya nzala ke wa diaka ve nzala.+

Mukobo me buta bana nsambwadi,+

Kansi nkento yina vandaka ti bana-babakala mingi ke buta diaka ve.*

 6 Yehowa ke nataka lufwa, mpi yandi ke taninaka luzingu;*

Yandi ke kulumusaka na Maziamu,* mpi yandi ke tombulaka.+

 7 Yehowa ke kumisaka muntu nsukami, mpi yandi ke kumisaka muntu mvwama;+

Yandi ke kulumusaka, mpi yandi ke nangulaka.+

 8 Yandi ke tombulaka muntu ya kukonda mfunu katuka na mfututu;

Yandi ke tedimisaka nsukami katuka na putulu ya tiya,*+

Sambu na kuvandisa bo kisika mosi ti bamfumu,

Yandi ke pesaka bo kiti ya lukumu.

Makunzi ya ntoto kele ya Yehowa,+

Mpi yandi ke tulaka ntoto na zulu na yo.

 9 Yandi ke taninaka bitambi ya bantu na yandi ya kwikama,+

Kansi bo ta kanga bantu ya mbi munoko na mpimpa,+

Sambu muntu ke nungaka ve na ngolo na yandi mosi.+

10 Yehowa ta panza bantu yina ke nwana ti yandi;*+

Yandi ta nganina bo katuka na zulu bonso nzasi.+

Yehowa ta sambisa ntoto ya mvimba,+

Yandi ta pesa ntotila+ na yandi ngolo

Mpi ta nangula kibongo* ya muntu yina yandi me tulaka mafuta.”+

11 Ebuna Elkana kwendaka na nzo na yandi na Rama, kansi mwana yina kumaka nsadi ya* Yehowa+ na ntwala ya nganga-nzambi Eli.

12 Kansi, bana ya Eli vandaka bantu ya mbi;+ bo vandaka kuzitisa ve Yehowa. 13 Yai mambu yina bo vandaka kusala sambu na bitini ya mbisi yina banganga-nzambi vandaka na nswa ya kubaka na bantu ya Izraele:+ Konso ntangu yina muntu vandaka kupesa kimenga, nsadi mosi ya nganga-nzambi vandaka kukwisa ti nsomo ya meno tatu na diboko na yandi ntangu musuni vandaka kutoka, 14 yandi vandaka kukotisa yo na dilonga, na nzungu ya maboko zole, na nzungu ya nene, to na nzungu ya diboko mosi. Konso kitini yina nsomo vandaka kubasisa, nganga-nzambi vandaka kubaka yo sambu na yandi mosi. Yai mambu yina bo vandaka kusala na Shilo na bantu yonso ya Izraele yina vandaka kukwisa kuna. 15 Diaka, na ntwala nde muntu yina ke pesa kimenga kuyoka mafuta sambu yo basisa midinga,+ nsadi ya nganga-nzambi vandaka kukwisa mpi kutubila yandi nde: “Pesa nganga-nzambi musuni sambu yandi yoka. Yandi ta baka ve musuni na nge ya kutokisa, yandi ta baka kaka musuni ya mubisu.” 16 Kana muntu yina kutubila yandi nde: “Vingila ntete mafuta kubasisa midinga,+ na nima nge ta baka konso kima yina nge ke zola,”* yandi vandaka kutuba nde: “Ve, pesa mono yo sesepi yai; kana ve, mono ta baka yo na ngolo!” 17 Na mutindu yina disumu ya bansadi kumaka nene kibeni na meso ya Yehowa,+ sambu bo vandaka kuzitisa ve dikabu ya Yehowa.

18 Samuele vandaka kusala+ na ntwala ya Yehowa, yandi vandaka kulwata efodi ya lino,+ ata yandi vandaka kaka mwana. 19 Diaka, mama na yandi vandaka kusadila yandi kazaka ya fioti ya kukonda maboko, mpi yandi vandaka kunatila yandi yo konso mvula ntangu yandi vandaka kukwisa ti bakala na yandi sambu na kupesa kimenga ya konso mvula.+ 20 Ebuna Eli sakumunaka Elkana ti nkento na yandi mpi tubaka nde: “Bika Yehowa kupesa nge mwana ya nkaka ti nkento yai na kisika ya mwana yina yandi me defisa Yehowa.”+ Ebuna bo vutukaka na bwala na bo. 21 Yehowa tudilaka Ana dikebi, yo yina yandi kumaka kubuta;+ mpi yandi butaka bana tatu ya nkaka ya babakala mpi bana zole ya bankento. Leke yai Samuele landaka kuyela na ntwala ya Yehowa.+

22 Ntangu yai Eli vandaka mununu kibeni, mpi yandi waka mambu yonso yina bana na yandi vandaka kusala+ Izraele ya mvimba mpi mutindu bo vandaka kulala ti bankento yina vandaka kusala na munoko ya tenta ya lukutakanu.+ 23 Yandi vandaka kutubila bo nde: “Sambu na nki beno ke landa kusala mambu ya mutindu yai? Sambu mambu yina mono ke wa, yina bantu yonso ke tuba sambu na beno kele mbi. 24 Ve, bana na mono, nsangu yina mono ke wa, yina ke tambula na kati ya bantu ya Yehowa kele mbote ve. 25 Kana muntu me sala disumu na ntwala ya muntu ya nkaka, muntu mosi lenda bondila Yehowa sambu na yandi;* kansi kana yandi me sala disumu na ntwala ya Yehowa,+ nani lenda samba sambu na yandi?” Kansi bo buyaka kuwila tata na bo, sambu Yehowa bakaka lukanu ya kufwa bo.+ 26 Na ntangu yina, leke Samuele vandaka kaka kuyela na nitu, mpi Yehowa ti bantu landaka kundima yandi.+

27 Muntu mosi ya Nzambi kwisaka kutubila Eli nde: “Yehowa me tuba nde: ‘Keti mono kudimonisaka ve pwelele na nzo ya tata na nge ntangu bo vandaka na Ezipte bonso bampika na nzo ya Farao?+ 28 Mono solaka yandi na makanda yonso ya Izraele+ sambu yandi vanda nganga-nzambi na mono mpi sambu na kutombuka na mesa-kimenga+ na mono sambu na kupesa bimenga, kuyoka ndumbu,* mpi kulwata efodi na ntwala na mono; mpi mono pesaka nzo ya nkaka na nge makabu yonso ya bantu ya Izraele* yina bo ke yokaka na tiya.+ 29 Sambu na nki beno ke vweza kimenga na mono* mpi dikabu na mono yina mono pesaka nsiku na kisika na mono ya kuzinga?+ Sambu na nki nge ke landa kupesa bana na nge lukumu kuluta mono na mutindu beno ke kudikumisa mafuta na bitini ya kuluta kitoko ya makabu yonso ya bantu na mono Izraele?+

30 “‘Yo yina, Yehowa Nzambi ya Izraele ke tuba nde: “Ya kieleka mono tubaka nde nzo na nge mpi nzo ya nkaka na nge ta tambulaka ntangu yonso na ntwala na mono.”+ Kansi ntangu yai Yehowa ke tuba nde: “Ngindu ya kusala yo lenda kwisila mono ve ata fioti, sambu bantu yina ke kumisa mono mono ta kumisa bo,+ kansi bantu yina ke vweza mono mono ta vweza bo.” 31 Tala! Bilumbu ke kwisa ntangu mono ta katula ngolo* na nge mpi ngolo ya nzo ya tata na nge, mpidina muntu mosi ve na nzo na nge ta zinga tii na kimununu.+ 32 Mpi nge ta mona mbeni na kisika yina mono ke zingaka, na kati ya mambu yonso ya mbote yina bo ke sala sambu na Izraele,+ mpi mununu ta vandaka diaka ve na nzo na nge ata fioti. 33 Muntu na nge yina mono ta bikisa sambu na kusala na mesa-kimenga na mono ta sala nde meso na nge kubeba mpi yandi ta natila nge mawa,* kansi bantu mingi ya nzo na nge ta fwa na mbele ya bitumba ya bantu.+ 34 Ebuna mambu yina ta kumina bana na nge zole, Hofni ti Fineasi, ta vanda kidimbu sambu na nge: Bo zole ta fwa kilumbu mosi.+ 35 Ebuna mono ta basisa nganga-nzambi mosi ya kwikama+ sambu na mono. Yandi ta sala mambu na kuwakana ti mambu yina ntima na mono ke zola;* mono ta tungila yandi nzo ya ke zingaka mingi, mpi yandi ta tambula ntangu yonso na ntwala ya muntu yina mono me tulaka mafuta. 36 Konso muntu yina ta bikala na nzo na nge, ta kwisa mpi ta fukimina yandi sambu yandi futa yandi mbongo mpi kupesa yandi dimpa, mpi yandi ta tuba nde: “Pardo, tula mono na kisalu mosi ya kinganga-nzambi sambu mono zwa kima ya kudia.”’”+

3 Na ntangu yina, leke Samuele vandaka kusadila+ Yehowa na ntwala ya Eli, kansi ndinga ya Yehowa kumaka ya kusosa na bilumbu yina; bambona-meso+ vandaka ve mingi.

2 Kilumbu mosi Eli vandaka ya kulala na kisika yina yandi ke lalaka mbala na mbala, mpi meso na yandi kumaka mpimpa; yandi vandaka kumona diaka ve.+ 3 Mwinda ya Nzambi+ vandaka kupela, mpi Samuele vandaka ya kulala na tempelo*+ ya Yehowa, kisika Sanduku ya Nzambi vandaka. 4 Ebuna Yehowa bingaka Samuele. Samuele vutulaka nde: “Mono yandi yai.” 5 Yandi kwendaka ntinu na Eli mpi tubaka nde: “Mono yandi yai, sambu nge me binga mono.” Kansi Eli tubaka nde: “Mono me binga nge ve. Vutuka, kwenda kulala.” Ebuna yandi kwendaka kulala. 6 Yehowa bingaka diaka nde: “Samuele!” Ebuna Samuele telamaka, kwendaka na Eli, mpi tubaka nde: “Mono yandi yai, sambu nge me binga mono.” Kansi Eli tubaka nde: “Mwana na mono, mono me binga nge ve. Vutuka, kwenda kulala.” 7 (Samuele zabaka ntete ve Yehowa, mpi Yehowa yantikaka ntete ve kuzabisa yandi ndinga na yandi.)+ 8 Yehowa bingaka diaka, mbala ya tatu nde: “Samuele!” Ebuna yandi telamaka, kwendaka na Eli, mpi tubaka nde: “Mono yandi yai, sambu nge me binga mono.”

Ebuna Eli bakisaka nde Yehowa muntu vandaka kubinga mwana yina. 9 Yo yina Eli tubilaka Samuele nde: “Vutuka, kwenda kulala, mpi kana yandi binga nge, nge ta tuba nde, ‘Yehowa tuba, sambu nsadi na nge ke widikila.’” Ebuna Samuele kwendaka kulala na kisika yandi ke lalaka.

10 Na nima, Yehowa kwisaka mpi telamaka pana, mpi yandi bingaka bonso na bambala yina ya nkaka nde: “Samuele, Samuele!” Ebuna Samuele tubaka nde: “Tuba, sambu nsadi na nge ke widikila.” 11 Yehowa tubilaka Samuele nde: “Tala! Mono ke sala diambu mosi na Izraele, muntu yina ta wa yo, makutu na yandi yonso zole ta sala mpasi.+ 12 Na kilumbu yina, mono ta lungisa sambu na Eli mambu yonso ya mono tubaka sambu na nzo na yandi, katuka na luyantiku tii na nsuka.+ 13 Nge fwete songa yandi nde mono ke sambisa nzo na yandi kimakulu sambu na kifu na yandi. Yandi me zaba+ nde bana na yandi ke singa Nzambi,+ kansi yandi me nganina bo ve.+ 14 Yo yina, mono me dia ndefi sambu na nzo ya Eli nde bo ta pesa ve ata fioti bimenga to makabu sambu na kufika kifu sambu na nzo ya Eli.”+

15 Samuele lalaka tii na suka; ebuna yandi kangulaka bakielo ya nzo ya Yehowa. Samuele vandaka kuwa boma na kuzabisa Eli mbona-meso yina. 16 Kansi Eli bingaka Samuele nde: “Mwana na mono, Samuele!” Ebuna yandi tubaka nde: “Mono yandi yai.” 17 Yandi yulaka nde: “Inki nsangu yandi zabisaka nge? Pardo, kubumbila mono yo ve. Bika nde Nzambi kupesa nge ndola ya ngolo kana nge bumbila mono ata ngogo mosi na mambu yonso yina yandi zabisaka nge.” 18 Yo yina Samuele zabisaka yandi mambu yonso, mpi yandi bumbilaka yandi ve ata kima mosi. Eli tubaka nde: “Yo kele Yehowa. Bika yandi sala mambu yina kele mbote na meso na yandi.”

19 Samuele vandaka kuyela kaka, mpi Yehowa yandi mosi vandaka ti yandi+ mpi yandi lungisaka mambu yonso yina yandi tubaka. 20 Izraele ya mvimba katuka na Dani tii na Bere-sheba zabaka nde bo me tula Samuele mbikudi ya Yehowa. 21 Yehowa landaka kumonika na Shilo, sambu Yehowa kudimonisaka na Samuele na Shilo na nzila ya ndinga ya Yehowa.+

4 Ebuna Samuele landaka kutubila Izraele ya mvimba.

Na nima Izraele basikaka sambu na kunwana ti bantu ya Filistia; bo salaka camp na bo pene-pene ya Ebenezere, mpi bantu ya Filistia salaka camp na bo na Afeki. 2 Bantu ya Filistia yilamaka sambu na kunwana bitumba ti Izraele, kansi bitumba yina balukaka mbi mpi bantu ya Filistia bedisaka bantu ya Izraele, bo fwaka bantu kiteso ya 4 000 na ndonga ya bitumba ya Izraele na nseke. 3 Ntangu basoda vutukaka na camp, bankuluntu ya Izraele tubaka nde: “Sambu na nki Yehowa me bika nde bantu ya Filistia kubedisa beto* bubu yai?+ Bika beto baka sanduku ya kuwakana ya Yehowa na Shilo,+ sambu yo vanda ti beto mpi yo gulusa beto na maboko ya bambeni na beto.” 4 Yo yina bo tindaka bantu na Shilo, mpi kuna bo bakaka sanduku ya kuwakana ya Yehowa ya makesa, muntu yina me vanda na zulu* ya basherube.+ Bana zole ya Eli, Hofni ti Fineasi,+ vandaka mpi pana ti sanduku ya kuwakana ya Nzambi ya kieleka.

5 Ntangu sanduku ya kuwakana ya Yehowa kumaka na camp, bantu yonso ya Izraele tulaka makelele ya ngolo, ebuna ntoto nikanaka. 6 Ntangu bantu ya Filistia waka makelele yina, bo tubaka nde: “Sambu na nki makelele ya ngolo ya mutindu yai kele na camp ya Baebreo?” Nsuka-nsuka, bo zabisaka bo nde Sanduku ya Yehowa me kota na camp. 7 Boma simbaka bantu ya Filistia, sambu bo tubaka nde: “Nzambi me kota na camp!”+ Ebuna bo tubaka nde: “Mawa kibeni sambu na beto, sambu diambu ya mutindu yai me salamaka ntete ve! 8 Mawa kibeni sambu na beto! Nani ta gulusa beto na maboko ya Nzambi yai ya nene? Yandi kele Nzambi yina bulaka Ezipte, na mutindu yandi fwaka bantu mingi na bampasi ya mitindu yonso na ntoto-makanga.+ 9 Beno bantu ya Filistia, beno vanda kikesa mpi beno sala mambu bonso babakala, sambu beno sadila ve Baebreo mutindu bo sadilaka beno.+ Beno sala mambu bonso babakala mpi beno nwana!” 10 Bantu ya Filistia nwanaka mpi bo bedisaka Izraele,+ ebuna konso muntu tinaka na tenta na yandi. Bo fwaka bantu mingi kibeni; basoda 30 000 ya Izraele yina ke tambulaka na makulu fwaka. 11 Diaka, bo botulaka Sanduku ya Nzambi, mpi bana zole ya Eli, Hofni ti Fineasi, fwaka.+

12 Muntu mosi ya Benyamini bakaka ntinu katuka na ndonga ya bitumba mpi kumaka na Shilo na kilumbu yina; yandi vandaka ti bilele ya kupasuka-pasuka mpi ti ntoto na ntu.+ 13 Ntangu yandi kumaka, Eli vandaka ya kuvanda na kiti pene-pene ya nzila, yandi ke tala, sambu ntima na yandi vandaka kutekita sambu na Sanduku ya Nzambi ya kieleka.+ Muntu yina kotaka na mbanza sambu na kupesa nsangu, mpi mbanza ya mvimba yantikaka kutula milolo. 14 Ntangu Eli waka makelele ya milolo yina, yandi yulaka nde: “Makelele ya milolo yai ke tendula nki?” Muntu yina mosi kwisaka nswalu mpi pesaka Eli nsangu yina. 15 (Na ntangu yina Eli vandaka ti bamvula 98; meso na yandi vandaka kutala kaka na ntwala, mpi yandi vandaka kumona ve.)+ 16 Ebuna muntu yina tubilaka Eli nde: “Mono kele muntu yina me katuka na ndonga ya bitumba! Mono me tina ndonga ya bitumba kaka bubu yai.” Ebuna Eli yulaka yandi nde: “Mwana na mono, inki me bwa?” 17 Kinati-nsangu yina tubaka nde: “Izraele me tina na ntwala ya bantu ya Filistia, mpi bo me fwa bantu mingi kibeni;+ diaka bana na nge zole, Hofni ti Fineasi, me fwa,+ mpi bo me botula+ Sanduku ya Nzambi ya kieleka.”

18 Ntangu yandi tangaka zina ya Sanduku ya Nzambi ya kieleka, Eli bwaka kinima-nima na kiti yina yandi vandilaka pene-pene ya kielo, ebuna nkingu na yandi bukanaka mpi yandi fwaka, sambu yandi vandaka mununu mpi kizitu mingi. Yandi sambisaka Izraele bamvula 40. 19 Bokilo na yandi, nkento ya Fineasi, vandaka na divumu mpi yandi vandaka pene-pene ya kubuta. Ntangu yandi waka nsangu nde bo me botula Sanduku ya Nzambi ya kieleka mpi nde bokilo na yandi ti bakala na yandi me fwa, yandi fumbamaka mpi misongo simbaka yandi na kintulumukina ebuna yandi butaka. 20 Ntangu yandi zolaka kufwa, bankento yina telamaka pene-pene na yandi tubaka nde: “Kuwa boma ve, sambu nge me buta mwana-bakala.” Yandi vutulaka kima ve mpi yandi tudilaka yo ve dikebi.* 21 Kansi yandi pesaka mwana yina zina Ikabodi*+ mpi tubaka nde: “Nkembo me katuka na Izraele mpi me kwenda na insi ya nkaka.”+ Yandi vandaka kutubila mutindu bo botulaka Sanduku ya Nzambi ya kieleka mpi mambu yina kuminaka bokilo na yandi ya bakala mpi bakala na yandi.+ 22 Yandi tubaka nde: “Nkembo me katuka na Izraele mpi me kwenda na insi ya nkaka, sambu bo me botula+ Sanduku ya Nzambi ya kieleka.”

5 Ntangu bantu ya Filistia botulaka Sanduku+ ya Nzambi ya kieleka, bo katulaka yo na Ebenezere mpi bo nataka yo na Ashdodi. 2 Bantu ya Filistia bakaka Sanduku ya Nzambi ya kieleka, bo kotisaka yo na nzo* ya Dagoni mpi bo tulaka yo na lweka ya Dagoni.+ 3 Ntangu bantu ya Ashdodi telemaka na suka-suka na kilumbu yina landaka, Dagoni vandaka me bwa luse na ntoto na ntwala ya Sanduku ya Yehowa.+ Yo yina, bo bakaka Dagoni mpi bo vutulaka yandi na kisika na yandi.+ 4 Ntangu bo telemaka na suka-suka, na kilumbu yina landaka, Dagoni vandaka me bwa luse na ntoto na ntwala ya sanduku ya Yehowa. Ntu ya Dagoni mpi bipala-pala ya maboko na yandi yonso zole zenganaka mpi yandi vandaka na ntoto na munoko ya nzo. Kaka kitini yina vandaka bonso mbisi ya masa* bikalaka ya mvimba. 5 Yo yina tii bubu yai, banganga-nzambi ya Dagoni mpi bantu yonso yina ke kotaka na nzo ya Dagoni, ke niataka ve munoko ya nzo ya Dagoni na Ashdodi.

6 Yehowa pesaka bantu ya Ashdodi ndola, mpi yandi niokulaka Ashdodi ti bateritware na yo na bamputa-divumu.+ 7 Ntangu bantu ya Ashdodi monaka mambu yina vandaka kusalama, bo tubaka nde: “Beno bika ve nde Sanduku ya Nzambi ya Izraele kuvanda na kati na beto, sambu yandi me pesa beto ti nzambi na beto Dagoni ndola.” 8 Yo yina, bo tindaka bantu mpi bo vukisaka bamfumu yonso ya bantu ya Filistia, ebuna bo yulaka bo nde: “Beto ta sala nki na Sanduku ya Nzambi ya Izraele?” Bo vutulaka nde: “Bo nata Sanduku ya Nzambi ya Izraele na Gati.”+ Yo yina, bo nataka Sanduku ya Nzambi ya Izraele kuna.

9 Ntangu bo nataka yo kuna, Yehowa pesaka bantu ya mbanza yina ndola, yandi kumisaka bo kisaka-saka kibeni. Yandi bulaka bantu ya mbanza yina, yantika na baleke tii na bambuta, mpi bamputa-divumu basikaka bo.+ 10 Ebuna bo tindaka Sanduku ya Nzambi ya kieleka na Ekroni,+ kansi ntangu Sanduku ya Nzambi ya kieleka kumaka na Ekroni, bantu ya Ekroni yantikaka kuboka nde: “Bo me natila beto Sanduku ya Nzambi ya Izraele sambu na kufwa beto ti bantu na beto!”+ 11 Ebuna bo tindaka bantu mpi bo vukisaka bamfumu yonso ya bantu ya Filistia mpi bo tubaka nde: “Beno tinda Sanduku ya Nzambi ya Izraele yo kwenda; beno bika nde yo vutuka na kisika na yo sambu beto ti bantu na beto kufwa ve.” Sambu boma ya ngolo ya lufwa me panzana na mbanza ya mvimba; Nzambi ya kieleka me pesa ndola ya ngolo kuna,+ 12 kansi bantu yina fwaka ve, bamputa-divumu me basika bo. Kudila yina bantu ya mbanza vandaka kudila sambu na kulomba lusadisu tombukaka tii na zulu.

6 Sanduku+ ya Yehowa vandaka na teritware ya Filistia bangonda nsambwadi. 2 Bantu ya Filistia bingaka banganga-nzambi ti banganga-ngombo+ mpi yulaka bo nde: “Beto ta sala nki na Sanduku ya Yehowa? Beno songa beto mutindu beto fwete vutula yo na kisika na yo.” 3 Bo vutulaka nde: “Kana beno tinda sanduku ya kuwakana ya Yehowa Nzambi ya Izraele yo kwenda, beno vutula yo ve kukonda dikabu. Beno fwete vutudila yandi kibeni dikabu sambu na makambu.+ Beno ta beluka kaka kana beno sala mutindu yina, mpi bo ta songa beno sambu na nki yandi katulaka ve diboko na yandi na zulu na beno.” 4 Ebuna bo yulaka nde: “Inki dikabu sambu na makambu beto fwete tindila yandi?” Bo tubaka nde: “Na kutadila ntalu ya bamfumu ya bantu ya Filistia,+ beno tinda bamputa-divumu ya wolo tanu mpi bampuku ya wolo tanu, sambu mpasi ya mutindu mosi bwilaka beno yonso mpi bamfumu na beno. 5 Beno fwete sala biteki ya bamputa-divumu+ na beno mpi biteki ya bampuku na beno yina ke bebisa ntoto, mpi beno fwete kumisa Nzambi ya Izraele. Mbala ya nkaka yandi ta pesa beno diaka ve ndola ti nzambi na beno mpi ntoto na beno.+ 6 Sambu na nki beno ke kumisa ntima na beno ngolo mutindu Ezipte mpi Farao kumisaka bantima na bo ngolo?+ Ntangu yandi sadilaka bo mambu na nku,+ yo lombaka nde bo kula Izraele, ebuna bo kwendaka.+ 7 Beno yidika pusu-pusu ya mpa mpi beno baka bangombe zole yina ke nwisa mpi yina bo me tulaka ntete ve na nsi ya vangu. Ebuna beno kangisa bangombe yina na pusu-pusu, kansi beno vutula bana na yo na lupangu. 8 Beno baka Sanduku ya Yehowa, beno tula yo na pusu-pusu, mpi beno tula bima ya wolo yina beno ke tindila yandi bonso dikabu sambu na makambu na kati ya kesi mosi pene-nene na yo.+ Na nima beno bika yo yo kwenda 9 mpi beno tala: Kana yo tombuka na nzila ya Bete-shemeshi,+ na teritware na yo mosi, yo ta songa nde yandi muntu me sala beto mbi yai ya nene. Kana ve, beto ta zaba nde yandi ve muntu bulaka beto; yo kuminaka beto kaka mpidina.”

10 Bo salaka mutindu yina. Bo bakaka bangombe zole yina ke nwisa, bo kangisaka yo na pusu-pusu yina, mpi bo kangaka bana na yo na lupangu. 11 Na nima, bo tulaka Sanduku ya Yehowa na zulu ya pusu-pusu yina ti kesi yina vandaka ti bampuku ya wolo mpi biteki ya bamputa-divumu na bo. 12 Bangombe yina kwendaka kaka na ntwala, na nzila ya Bete-shemeshi.+ Yo bikalaka na nzila ya nene, yo vandaka kudila ntangu yo ke kwenda; yo balukaka ve na diboko ya kitata to na diboko ya kimama. Na ntangu yina yonso, bamfumu ya bantu ya Filistia vandaka kutambula na nima na yo tii na ndilu ya Bete-shemeshi. 13 Bantu ya Bete-shemeshi vandaka kukatula bambuma ya ble na muwanda ya kukonda ngumba.* Ntangu bo talaka mpi bo monaka Sanduku, bo waka kiese mingi na kumona yo. 14 Pusu-pusu yina kotaka na kilanga ya Yozue muntu ya Bete-shemeshi mpi yo telamaka pana pene-pene ya ditadi mosi ya nene. Ebuna bo zenga-zengaka mabaya ya pusu-pusu yina, mpi bo tambikilaka Yehowa bangombe+ yina bonso dikabu ya kuyoka.

15 Balevi+ kulumusaka Sanduku ya Yehowa mpi kesi yina vandaka ti bima ya wolo, yina kwisaka ti yo, mpi bo tulaka yo na zulu ya ditadi yina ya nene. Bantu ya Bete-shemeshi+ tambikaka makabu ya kuyoka mpi bo pesaka Yehowa bimenga na kilumbu yina.

16 Ntangu bamfumu tanu ya bantu ya Filistia monaka yo, bo vutukaka na Ekroni na kilumbu yina. 17 Yai bamputa-divumu ya wolo yina bantu ya Filistia tindilaka Yehowa bonso dikabu sambu na makambu:+ mosi sambu na Ashdodi,+ mosi sambu na Gaza, mosi sambu na Ashkeloni, mosi sambu na Gati,+ mosi sambu na Ekroni.+ 18 Ntalu ya bampuku ya wolo fwananaka ti ntalu ya bambanza yonso ya bantu ya Filistia yina vandaka ya bamfumu tanu—yo vanda bambanza ya ngolo mpi babwala ya kukonda lupangu.

Mpi ditadi ya nene yina bo tulaka Sanduku ya Yehowa na zulu na yo kele mbangi tii bubu yai na bilanga ya Yozue muntu ya Bete-shemeshi. 19 Kansi Nzambi fwaka bantu ya Bete-shemeshi, sambu bo talaka Sanduku ya Yehowa. Yandi fwaka bantu 50 070* na kati na bo, mpi bantu yantikaka kudila sambu Yehowa fwaka bo mingi kibeni.+ 20 Ebuna bantu ya Bete-shemeshi yulaka nde: “Nani ta telama na ntwala ya Yehowa, Nzambi yai ya santu,+ mpi keti yandi lenda katuka ve na kati na beto mpi kukwenda na bantu ya nkaka?”+ 21 Yo yina bo tindaka binati-nsangu na bantu ya Kiriati-yearimi,+ mpi bo tubaka nde: “Bantu ya Filistia me vutula Sanduku ya Yehowa. Beno kwisa kukulumuka mpi beno baka yo.”+

7 Ebuna bantu ya Kiriati-yearimi kwisaka, bo bakaka Sanduku ya Yehowa, mpi bo nataka yo na nzo ya Abinadabi+ na zulu ya ngumba ya fioti. Bo santisaka mwana na yandi Eleazare sambu yandi tanina Sanduku ya Yehowa.

2 Katuka kilumbu yina Sanduku kumaka na Kiriati-yearimi, ntangu mingi lutaka, bamvula 20, mpi nzo ya Izraele ya mvimba yantikaka kusosa* Yehowa.+ 3 Ebuna Samuele tubilaka nzo ya mvimba ya Izraele nde: “Kana beno ke vutukila Yehowa na ntima na beno+ ya mvimba, beno katula banzambi ya banzenza+ mpi biteki ya Ashtoreti+ na kati na beno, beno pesa ntima na beno ya mvimba na Yehowa mpi beno sadila kaka yandi,+ ebuna yandi ta gulusa beno na maboko ya bantu ya Filistia.”+ 4 Yo yina bantu ya Izraele katulaka biteki ya Babaale mpi ya Ashtoreti mpi bo sadilaka kaka Yehowa.+

5 Ebuna Samuele tubaka nde: “Beno vukisa Izraele ya mvimba na Mispa,+ mpi mono ta samba Yehowa sambu na beno.”+ 6 Yo yina, bo vukanaka na Mispa; bo bakaka masa, bo tiamunaka yo na ntwala ya Yehowa, mpi bo buyaka madia kilumbu yina.+ Kuna bo tubaka nde: “Beto me sala masumu na ntwala ya Yehowa.”+ Ebuna Samuele yantikaka kusambisa+ bantu ya Izraele na Mispa.

7 Ntangu bantu ya Filistia waka nde bantu ya Izraele me vukana na Mispa, bamfumu ya bantu ya Filistia+ tombukaka sambu na kunwanisa Izraele. Ntangu bantu ya Izraele waka diambu yina, bo waka bantu ya Filistia boma. 8 Yo yina, bantu ya Izraele tubilaka Samuele nde: “Kuyambula ve na kubinga Yehowa Nzambi na beto sambu yandi sadisa beto+ mpi yandi gulusa beto na maboko ya bantu ya Filistia.” 9 Ebuna Samuele bakaka mwana-dimeme yina ke nwa mabele mpi tambikaka yo bonso dikabu ya mvimba ya kuyoka+ sambu na Yehowa; mpi Samuele bingaka Yehowa sambu na kulomba yandi na kusadisa Izraele, ebuna Yehowa ndimaka kisambu na yandi.+ 10 Ntangu Samuele vandaka kupesa dikabu ya kuyoka, bantu ya Filistia pusanaka sambu na kunwanisa Izraele. Ebuna Yehowa tindilaka bo makelele ya ngolo ya nzasi+ na kilumbu yina, mpi yandi kumisaka bo kisaka-saka,+ mpi bantu ya Izraele bedisaka bo.+ 11 Yo yina, bantu ya Izraele basikaka na Mispa mpi bo landaka bantu ya Filistia, bo fwaka bo tii na sudi ya Bete-kare. 12 Ebuna Samuele bakaka ditadi+ mpi tulaka yo na kati-kati ya Mispa mpi Yeshana, mpi yandi pesaka yo zina Ebenezere,* sambu yandi tubaka nde: “Tii ntangu yai Yehowa ke sadisa beto.”+ 13 Na mutindu yina bantu ya Izraele bedisaka bantu ya Filistia, mpi bo kwisaka diaka ve kukota na teritware ya Izraele;+ diboko ya Yehowa vandaka kaka kunwanisa bantu ya Filistia bilumbu yonso ya Samuele.+ 14 Diaka, bambanza yina bantu ya Filistia bakaka na Izraele vutukaka na Izraele, yantika na Ekroni tii na Gati, mpi Izraele bakaka diaka bateritware na bo na maboko ya bantu ya Filistia.

Ngemba vandaka mpi na kati ya Izraele ti bantu ya Amore.+

15 Samuele landaka kusambisa Izraele luzingu na yandi ya mvimba.+ 16 Konso mvula yandi vandaka kukwenda na Betele,+ na Gilgale,+ mpi na Mispa;+ yandi vandaka kusambisa Izraele na bisika yina yonso. 17 Kansi yandi vandaka kuvutuka na Rama,+ sambu nzo na yandi vandaka kuna, mpi yandi vandaka kusambisa Izraele kuna. Yandi tungilaka Yehowa mesa-kimenga kuna.+

8 Ntangu Samuele kumaka mununu, yandi tulaka bana na yandi ya babakala bazuzi ya Izraele. 2 Zina ya mwana na yandi ya ntete Yoele, mpi zina ya mwana na yandi ya zole Abiya;+ bo vandaka bazuzi na Bere-sheba. 3 Kansi bana na yandi tambulaka ve na banzila na yandi; bangindu na bo vandaka kaka ya kubaka luta na banzila ya luvunu,+ bo vandaka kundima avoka,+ mpi bo vandaka kusambisa mambu na mutindu ya mbi.+

4 Na nima, bankuluntu yonso ya Izraele vukanaka mpi kwisaka na Samuele na Rama. 5 Bo tubilaka yandi nde: “Tala! Nge me nuna, kansi bana na nge ke tambula ve na banzila na nge. Ntangu yai, tudila beto ntotila sambu yandi sambisa beto bonso makanda yonso ya nkaka.”+ 6 Kansi yo sepedisaka ve* Samuele ntangu bo tubaka nde: “Pesa beto ntotila sambu yandi sambisa beto.” Ebuna Samuele sambaka Yehowa, 7 mpi Yehowa tubilaka yandi nde: “Wa mambu yonso yina bantu ke tubila nge; sambu nge ve muntu bo me buya, kansi mono muntu bo me buya sambu mono vanda ve ntotila na bo.+ 8 Bo ke sala kaka mambu yina bo me salaka katuka ntangu yina mono basisaka bo na Ezipte tii bubu yai; bo ke landa kuyambula mono+ mpi kusadila banzambi ya nkaka,+ mpi yai mambu ya bo ke sala nge. 9 Ntangu yai, wila bo. Kansi, nge fwete kebisa bo ngolo; songa bo mambu yina ntotila yina ta yala bo ta vanda ti nswa ya kulomba.”

10 Yo yina, Samuele songaka bantu yina vandaka kulomba yandi ntotila mambu yonso yina Yehowa tubaka. 11 Yandi tubaka nde: “Ntotila yina ta yala beno ta vanda ti nswa ya kulomba mambu yai:+ Yandi ta baka bana na beno ya babakala+ mpi yandi ta tula bo na bapusu-pusu na yandi+ mpi yandi ta kumisa bo bantu na yandi yina ke tambusaka bampunda,+ mpi bankaka ta bakaka ntinu na ntwala ya bapusu-pusu na yandi. 12 Yandi ta kuditudila bamfumu ya mafunda+ mpi bamfumu ya makumi tanu,+ mpi bankaka ta bundudilaka yandi ntoto,+ ta katulaka bambuma na yandi,+ mpi ta salaka binwaninu na yandi ya bitumba mpi bisadilu ya bapusu-pusu na yandi.+ 13 Yandi ta baka bana na beno ya bankento sambu na kukumisa bo bantu ya ke vukisaka mafuta ya nsudi ya kitoko,* bantu ya ke lambaka, mpi bantu ya ke salaka mampa.+ 14 Yandi ta baka bilanga na beno ya kuluta kitoko, bilanga na beno ya vinu, mpi bilanga na beno ya olive,+ mpi yandi ta pesa yo na bansadi na yandi. 15 Yandi ta baka ndambu mosi na kati ya bandambu kumi ya bambuma ya bilanga na beno mpi ya bima ya bilanga na beno ya vinu, mpi yandi ta pesa yo na bakapita ya nzo na yandi mpi na bansadi na yandi. 16 Yandi ta baka bansadi na beno ya babakala ti ya bankento, bimvuka na beno ya bambisi ya kuluta kitoko, mpi bampunda na beno, mpi yandi ta sadila yo sambu na kisalu na yandi.+ 17 Yandi ta baka ndambu mosi na kati ya bandambu kumi ya bitwisi na beno,+ mpi beno ta kuma bansadi na yandi. 18 Kilumbu ta kwisa ntangu beno ta dila sambu na ntotila yina beno mosi me sola,+ kansi Yehowa ta pesa beno ve mvutu na kilumbu yina.”

19 Ata mpidina, bantu buyaka kuwa mambu yina Samuele songaka bo, mpi bo tubaka nde: “Ve, lukanu na beto kele kaka ya kuvanda ti ntotila yina ta yala beto. 20 Ebuna beto ta vanda bonso makanda yonso ya nkaka, mpi ntotila na beto ta sambisaka beto, ta twadisaka beto, mpi ta nwanaka bitumba na beto.” 21 Samuele waka mambu yonso yina bantu tubaka, mpi na nima yandi vutukilaka yo na makutu ya Yehowa. 22 Yehowa tubilaka Samuele nde: “Wila bo, mpi tudila bo ntotila yina ta yalaka bo.”+ Ebuna Samuele tubilaka bantu ya Izraele nde: “Konso muntu fwete vutuka na mbanza na yandi.”

9 Kuvandaka ti muntu mosi ya dikanda ya Benyamini zina na yandi Kishi,+ mwana ya Abiele, mwana ya Serore, mwana ya Bekorati, mwana ya Afia, muntu ya dikanda ya Benyamini;+ yandi vandaka ti kimvwama mingi. 2 Yandi vandaka ti mwana mosi ya bakala, zina na yandi Saule.+ Mwana yina vandaka leke mpi kitoko kibeni, ata bakala mosi ve na kati ya bantu ya Izraele lutaka yandi na kitoko, yandi lutaka bantu yonso na nda.*

3 Ntangu bampunda* ya Kishi tata ya Saule vilaka, Kishi tubilaka mwana na yandi Saule nde: “Pardo baka nsadi mosi mpi kwenda kusosa bampunda yina.” 4 Bo lutaka na ntoto ya bangumba ya Efrayimi mpi na ntoto ya Shalisha, kansi bo monaka yo ve. Bo kwendaka na ntoto ya Shaalimi, kansi bampunda yina vandaka ve kuna. Bo lutaka na ntoto ya mvimba ya bana ya Benyamini, kansi bo monaka yo ve.

5 Bo kumaka na ntoto ya Sufi, ebuna Saule tubilaka nsadi na yandi yina vandaka ti yandi nde: “Kwisa, beto vutuka, kana ve na kisika ya kudiyangisa sambu na bampunda,+ tata na mono ta yantika kudiyangisa sambu na beto.” 6 Kansi nsadi yina vutulaka nde: “Muntu mosi ya Nzambi kele na mbanza yai, muntu yina bantu ke zitisaka mingi. Mambu yonso ya yandi ke tubaka ke lunganaka.+ Beto kwenda kuna ntangu yai. Mbala ya nkaka yandi ta songa beto nzila yina beto lenda kwenda.” 7 Ebuna Saule tubilaka nsadi na yandi nde: “Kana beto kwenda, beto lenda natila muntu yina inki? Beto kele ve ti mampa na basaki na beto; beto kele ve ti kima ya kunatila muntu ya Nzambi ya kieleka bonso dikabu. Inki beto kele ti yo?” 8 Nsadi yina vutudilaka diaka Saule nde: “Mono kele ti ndambu mosi na kati ya bandambu iya ya shekele* ya arza na maboko. Mono ta pesa yo na muntu ya Nzambi ya kieleka, ebuna yandi ta songa beto nzila yina beto lenda kwenda.” 9 (Na ntangu ya ntama na Izraele, ntangu muntu vandaka kukwenda kusosa Nzambi, yandi vandaka kutuba nde: “Kwisa beto kwenda na muntu ya ke monaka mambu.”+ Sambu na ntangu ya ntama, bo vandaka kubinga mbikudi ya bubu yai nde muntu ya ke monaka mambu.) 10 Ebuna Saule tubilaka nsadi na yandi nde: “Mambu ya nge ke tuba kele mbote. Beto kwenda.” Yo yina bo kwendaka na mbanza kisika muntu ya Nzambi ya kieleka vandaka.

11 Ntangu bo vandaka kutombuka ngumba sambu na kukuma na mbanza yina, bo kutanaka ti bana-bankento yina vandaka kubasika sambu na kukwenda kubaka masa. Ebuna bo tubilaka bo nde: “Keti muntu ya ke monaka mambu+ kele na kisika yai?” 12 Bo vutulaka nde: “Yandi kele. Tala, yandi kele kaka na ntwala na nge. Sala nswalu ntangu yai, sambu bubu yai yandi me kwisa na mbanza, sambu bantu ke tambika kimenga+ bubu yai na kisika ya kunanguka.+ 13 Ntangu beno ta kota na mbanza, beno ta mona yandi na ntwala nde yandi tombuka na kisika ya kunanguka sambu na kudia. Bantu ta dia ve tii kuna yandi ta kuma, sambu yandi muntu ke sakumunaka kimenga. Kana yandi me manisa kusala yo, bantu yina bo bingaka lenda dia. Yo yina, beno tombuka kaka sesepi yai, mpi beno ta mona yandi.” 14 Ebuna bo tombukaka na mbanza. Ntangu bo vandaka kukwisa na kati-kati ya mbanza, Samuele vandaka kubasika sambu na kukutana ti bo sambu bo tombuka na kisika ya kunanguka.

15 Kilumbu mosi na ntwala nde Saule kukwisa, Yehowa zabisaka* Samuele nde: 16 “Mbasi na ntangu yai, mono ta tindila nge muntu mosi ya ntoto ya Benyamini.+ Nge fwete tula yandi mafuta sambu yandi vanda ntwadisi ya bantu na mono Izraele,+ mpi yandi ta gulusa bantu na mono na maboko ya bantu ya Filistia. Sambu mono me mona mpasi ya bantu na mono, mpi kudila na bo me kumina mono.”+ 17 Ntangu Samuele monaka Saule, Yehowa songaka yandi nde: “Yai muntu yina mono tubilaka nge nde, ‘Yai muntu yina ta yala bantu na mono.’”*+

18 Ebuna Saule kwendaka pene-pene ya Samuele na kielo mpi tubaka nde: “Pardo, songa mono, nzo ya muntu ya ke monaka mambu kele na wapi?” 19 Samuele vutudilaka Saule nde: “Mono kele muntu ya ke monaka mambu. Tombuka na ntwala na mono na kisika ya kunanguka, mpi nge ta dia ti mono bubu yai.+ Mono ta pesa nge nzila ya kukwenda na suka, mpi mono ta songa nge mambu yonso yina nge ke zola kuzaba.* 20 Sambu na bampunda yina vilaka bilumbu tatu me luta,+ kudiyangisa ve sambu na yo, sambu yo me monana. Ebuna bima yonso ya kitoko ya Izraele kele ya nani? Keti yo kele ve ya nge mpi ya nzo ya mvimba ya tata na nge?”+ 21 Ebuna Saule vutulaka nde: “Am Keti mono kele ve muntu ya Benyamini, dikanda ya kuluta fioti na makanda ya Izraele,+ mpi keti dibuta na mono kele ve dibuta ya kuluta fioti na mabuta yonso ya dikanda ya Benyamini? Ebuna sambu na nki nge me tubila mono mutindu yai?”

22 Samuele bakaka Saule ti nsadi na yandi, nataka bo na nzo ya kudila madia, mpi yandi tulaka bo na kisika ya kuluta lukumu na kati ya bantu yina bo bingaka; bantu vandaka kiteso ya 30. 23 Samuele tubilaka muntu yina vandaka kulamba nde: “Nata kitini ya mbisi yina mono pesaka nge mpi songaka nge nde, ‘Tula yo na lweka.’” 24 Yo yina muntu yina vandaka kulamba nangulaka dikulu ti musuni yina vandaka na zulu na yo, mpi tulaka yo na ntwala ya Saule. Ebuna Samuele tubaka nde: “Bo me tula na ntwala na nge bitini ya mbisi yina bo bumbaka. Dia, sambu bo bumbilaka nge yo sambu na dibaku yai. Sambu mono songaka bo nde, ‘mono me binga banzenza.’” Yo yina Saule diaka kisika mosi ti Samuele na kilumbu yina. 25 Na nima, bo katukaka na kisika ya kunanguka+ mpi kulumukaka na mbanza, mpi yandi landaka kusolula ti Saule na zulu ya ludi ya nzo. 26 Bo telamaka na suka-suka, mpi ntangu ntongo tanaka, Samuele bingaka Saule na zulu ya ludi ya nzo, mpi tubaka nde: “Yilama, sambu mono pesa nge nzila ya kukwenda.” Yo yina Saule yilamaka, ebuna yandi ti Samuele basikaka. 27 Ntangu bo vandaka kukulumuka na ndambu ya bandilu ya mbanza, Samuele tubilaka Saule nde: “Songa nsadi na nge+ na kukwenda na ntwala na beto,” ebuna yandi kwendaka na ntwala. “Kansi nge, telama awa sambu mono zabisa nge mambu yina Nzambi me tuba.”

10 Na nima Samuele bakaka mulangi ya mafuta mpi tiamunaka yo na ntu ya Saule.+ Yandi pesaka Saule beze mpi tubaka nde: “Keti Yehowa me tula nge ve mafuta sambu na kuvanda ntwadisi+ ya dikabu na yandi?+ 2 Ntangu nge ke bikisa mono bubu yai, nge ta mona bantu zole pene-pene ya maziamu ya Rashele+ na teritware ya Benyamini, na Selsa, mpi bo ta tubila nge nde, ‘Bo me mona bampunda yina nge kwendaka kusosa, kansi ntangu yai tata na nge ke yindula diaka ve bampunda+ kansi yandi ke kudiyangisa sambu na nge. Yandi ke tuba nde: “Mono ta sala inki sambu na mwana na mono?”’ 3 Katuka pana mpi kwenda tii kuna nge ta kuma na nti ya nene ya Tabore, kisika nge ta kutana ti bantu tatu yina ke kwenda na Nzambi ya kieleka na Betele,+ muntu mosi ke nata bana-bankombo tatu, ya nkaka ke nata mampa tatu, mpi ya nkaka diaka ke nata dibungu ya nene ya vinu. 4 Bo ta pesa nge mbote mpi bo ta pesa nge mampa zole; nge fwete ndima mampa yina bo ke pesa nge. 5 Na nima nge ta kuma na ngumba ya Nzambi ya kieleka, kisika kimvuka mosi ya basoda ya bantu ya Filistia kele. Ntangu nge ta kuma na mbanza, nge ta kutana ti kimvuka ya bambikudi yina ke katuka na kisika ya kunanguka ke kwisa kukulumuka mpi bantu ke bula kima ya kubudila miziki ya bo me sala ti bansinga, ngoma ya fioti, musembu, mpi kidare na ntwala na bo ntangu bo ke bikula. 6 Mpeve ya Yehowa ta pesa nge ngolo,+ ebuna nge ta bikula ti bo mpi nge ta kuma muntu ya nkaka.+ 7 Ntangu bidimbu yai ta salama, sala konso diambu yina nge lenda sala, sambu Nzambi ya kieleka kele ti nge. 8 Na nima, kulumuka na ntwala na mono na Gilgale,+ mpi mono ta landa nge kuna sambu na kupesa bimenga ya kuyoka mpi bimenga ya kinduku. Nge fwete vingila bilumbu nsambwadi tii kuna mono ta kwisa. Ebuna mono ta songa nge mambu ya nge fwete sala.”

9 Ntangu Saule pesaka Samuele mukongo sambu yandi kwenda, Nzambi yantikaka kusoba ntima na yandi sambu yo kuma bonso ntima ya muntu ya nkaka, mpi bidimbu yai yonso lunganaka na kilumbu yina. 10 Bo katukaka pana mpi bo kwendaka na ngumba ya fioti, ebuna kimvuka mosi ya bambikudi kutanaka ti yandi. Na mbala mosi mpeve ya Nzambi pesaka yandi ngolo,+ ebuna yandi yantikaka kubikula+ ti bo. 11 Ntangu bantu yonso yina zabaka yandi ntete monaka nde yandi ke bikula ti bambikudi, bo tubaka bo na bo nde: “Inki mambu me kumina mwana ya Kishi? Keti Saule mpi kele mbikudi?” 12 Ebuna, muntu mosi ya kisika yina tubaka nde: “Kansi nani kele tata na bo?” Ebuna yo me kumaka kingana: “Keti Saule mpi kele mbikudi?”+

13 Ntangu yandi manisaka kubikula, yandi kwisaka na kisika ya kunanguka. 14 Na nima mpangi ya tata ya Saule tubilaka yandi ti nsadi na yandi nde: “Beno kwendaka na wapi?” Yandi tubaka nde: “Beto kwendaka kusosa bampunda,+ kansi beto monaka nde yo vandaka ve kuna, yo yina beto kwendaka na Samuele.” 15 Mpangi ya tata ya Saule yulaka nde: “Pardo songa mono, Samuele tubilaka beno inki?” 16 Saule vutudilaka yandi nde: “Yandi songaka beto nde bampunda me monana.” Kansi Saule songaka yandi ve mambu yina Samuele tubaka sambu na kintotila.

17 Ebuna Samuele bingaka bantu na kwisa kuvukana na ntwala ya Yehowa na Mispa+ 18 mpi yandi tubilaka bantu ya Izraele nde: “Yehowa Nzambi ya Izraele me tuba nde: ‘Mono muntu basisaka Izraele na Ezipte mpi mono muntu gulusaka beno na maboko ya Ezipte+ mpi na maboko ya bimfumu yonso yina vandaka kuniokula beno. 19 Kansi bubu yai beno me buya Nzambi+ yina vandaka Ngulusi na beno na mambu na beno yonso ya mbi mpi na bampasi na beno yonso, mpi beno me tuba nde: “Ve, nge fwete tudila beto ntotila yina ta yalaka beto.” Ntangu yai beno telama na ntwala ya Yehowa na kutadila makanda na beno mpi na kutadila mafunda* na beno.’”

20 Ebuna Samuele songaka makanda yonso ya Izraele na kupusana pene-pene,+ mpi bo solaka dikanda ya Benyamini.+ 21 Na nima yandi songaka dikanda ya Benyamini na kupusana pene-pene na kutadila mabuta na bo, mpi bo solaka dibuta ya Matri. Nsuka-nsuka bo solaka+ Saule mwana ya Kishi. Kansi ntangu bo kwendaka kusosa yandi, bo monaka yandi ve ata kisika mosi. 22 Bo yulaka Yehowa nde:+ “Keti yandi me kwisa kibeni awa?” Yehowa vutulaka nde: “Yandi kele awa, yandi me bumbana na kati ya bifunda.” 23 Yo yina bo bakaka ntinu mpi bo basisaka yandi kuna. Ntangu yandi telamaka na kati-kati ya bantu, yandi lutaka bantu yonso na nda.*+ 24 Samuele tubilaka bantu yonso nde: “Keti beno me mona muntu yina Yehowa me sola,+ nde kele ve ti muntu yina kele bonso yandi na kati ya bantu yonso?” Ebuna bantu yonso yantikaka kuboka nde: “Luzingu ya nda na ntotila!”

25 Samuele tubilaka bantu mambu ya me tala nswa ya bantotila+ mpi yandi sonikaka yo na mukanda mpi tululaka yo na ntwala ya Yehowa. Ebuna Samuele pesaka bantu yonso nzila ya kuvutuka, konso muntu na nzo na yandi. 26 Saule mpi vutukaka na nzo na yandi na Gibea, kumosi ti basoda yina Yehowa simbaka bantima na bo. 27 Kansi bantu ya nkaka ya kukonda mfunu tubaka nde: “Inki mutindu muntu yai ta gulusa beto?”+ Yo yina, bo vwezaka yandi mpi bo natilaka yandi ve ata dikabu mosi.+ Kansi yandi tubaka ve ata kima mosi.*

11 Ebuna Nahashi muntu ya Amoni+ kwisaka mpi salaka camp sambu na kunwanisa Yabeshi+ na Gileadi. Babakala yonso ya Yabeshi tubilaka Nahashi nde: “Sala kuwakana ti beto, ebuna beto ta sadila nge.” 2 Nahashi muntu ya Amoni tubilaka bo nde: “Mono ta sala kuwakana ti beno kaka kana beno sala diambu yai: bo tobula beno yonso meso na beno ya kitata. Mono ta sala yo sambu na kupesa Izraele ya mvimba nsoni.” 3 Bankuluntu ya Yabeshi vutudilaka yandi nde: “Pesa beto bilumbu nsambwadi sambu beto tinda binati-nsangu na teritware ya mvimba ya Izraele. Ebuna kana muntu ya kugulusa beto kele ve, beto ta kudipesa na nge.” 4 Nsuka-nsuka binati-nsangu kumaka na Gibea+ ya Saule mpi bo tubaka mambu yai na makutu ya bantu, ebuna bantu yonso dilaka na ndinga ya ngolo kibeni.

5 Kansi Saule katukaka na bilanga mpi yandi vandaka kukwisa na nima ya bitwisi, ebuna yandi tubaka nde: “Inki mambu me bwila bantu? Sambu na nki bo ke dila?” Bo telaka yandi mambu yina bantu ya Yabeshi tubaka. 6 Mpeve ya Nzambi pesaka Saule+ ngolo ntangu yandi waka mambu yina, mpi yandi waka makasi mingi. 7 Ebuna yandi bakaka bangombe zole, zengaka yo bitini-bitini, mpi tindaka yo na teritware ya mvimba ya Izraele na maboko ya binati-nsangu; bo vandaka kutuba nde: “Konso muntu yina ta landa ve Saule ti Samuele fwete zaba nde bo ta sala bangombe na yandi mutindu yai!” Ebuna boma ya Yehowa simbaka bantu, yo yina bo basikaka na bumosi kibeni.* 8 Yandi tangaka bo na Bezeki, mpi bantu ya Izraele vandaka 300 000 mpi babakala ya Yuda vandaka 30 000. 9 Ebuna bo tubilaka binati-nsangu yina kwisaka nde: “Beno fwete zabisa bantu ya Yabeshi na Gileadi nde, ‘Mbasi ntangu mwini ta kuma ngolo, bo ta gulusa beno.’” Binati-nsangu yina kwisaka mpi songaka bantu ya Yabeshi diambu yina, ebuna bo waka kiese mingi. 10 Yo yina bantu ya Yabeshi tubaka nde: “Mbasi beto ta kudipesa na beno, ebuna beno lenda sala beto konso kima yina ke monana mbote na meso na beno.”+

11 Na kilumbu yina landaka, Saule kabisaka bantu na bimvuka tatu; bo kwendaka kukota na kati-kati ya camp na nsungi ya kukengila ya suka-suka* mpi bo fwaka bantu ya Amoni+ tii ntangu mwini kumaka ngolo. Bantu yina gulukaka panzanaka, na mpila nde ata bantu zole bikalaka ve kisika mosi. 12 Ebuna bantu tubilaka Samuele nde: “Nani vandaka kutuba nde, ‘Keti Saule ta vanda ntotila na beto?’+ Pesa beto bo, mpi beto ta fwa bo.” 13 Kansi, Saule tubaka nde: “Bo fwete fwa ve ata muntu mosi bubu,+ sambu Yehowa me gulusa Izraele bubu yai.”

14 Na nima Samuele tubilaka bantu nde: “Beno kwisa mpi beto kwenda na Gilgale+ sambu beto ndima diaka Saule bonso ntotila.”+ 15 Yo yina bantu yonso kwendaka na Gilgale, mpi kuna bo tulaka Saule ntotila na ntwala ya Yehowa. Ebuna bo pesaka bimenga ya kinduku kuna na ntwala ya Yehowa,+ mpi Saule ti bantu yonso ya Izraele waka kiese mingi.+

12 Nsuka-nsuka Samuele tubilaka Izraele ya mvimba nde: “Mono me sala* mambu yonso ya beno lombaka mono, mpi mono me tula ntotila sambu na kuyala beno.+ 2 Ntangu yai, ntotila yina ke twadisa* beno yandi yai!+ Kansi mono, mono me kuma mununu ti nsuki ya mpembe, mpi bana na mono kele awa ti beno,+ mpi mono me twadisaka beno katuka kileke na mono tii bubu yai.+ 3 Mono yandi yai. Beno ta kimbangi sambu na kubedisa mono na ntwala ya Yehowa mpi na ntwala ya muntu yina yandi me tulaka mafuta:+ Ngombe ya nani to mpunda ya nani mono me bakaka?+ To nani mono me kusaka to mono me bedisaka? Na maboko ya nani mono me ndimaka avoka* sambu na kuzenga mambu mutindu ya nkaka?+ Kana mono salaka yo, mono ta vutudila beno yo.”+ 4 Ebuna bo tubaka nde: “Nge me kusaka beto ve, nge me bedisaka beto ve, mpi nge me ndimaka ve ata kima mosi na maboko ya muntu.” 5 Yo yina yandi tubilaka bo nde: “Yehowa kele mbangi na ntwala na beno, mpi muntu yina yandi me tulaka mafuta kele mbangi bubu yai nde beno me mona ve ata kima mosi ya kufundila mono.”* Ebuna bo tubaka nde: “Yandi kele mbangi.”

6 Yo yina Samuele tubilaka bo nde: “Yehowa, yina sadilaka Moize ti Aroni mpi yina basisaka ba-nkaka na beno na insi ya Ezipte,+ kele mbangi. 7 Ntangu yai beno bikala ya kutelama, ebuna mono ta sambisa beno na ntwala ya Yehowa sambu na mambu yonso ya lunungu yina Yehowa me salaka sambu na beno mpi sambu na ba-nkaka na beno.

8 Ntangu Yakobi kumaka na Ezipte+ mpi ba-nkaka na beno yantikaka kubinga Yehowa sambu na kulomba lusadisu,+ Yehowa tindaka Moize+ ti Aroni sambu na kubasisa ba-nkaka na beno na Ezipte mpi kunata bo sambu na kuzinga na kisika yai.+ 9 Kansi bo vilaka Yehowa Nzambi na bo, mpi yandi tekaka bo+ na maboko ya Sisera+ mfumu ya basoda ya Asore, na maboko ya bantu ya Filistia,+ mpi na maboko ya ntotila ya Moabi,+ ebuna bantu yina nwanisaka bo. 10 Bo bingaka Yehowa sambu na kulomba lusadisu+ mpi bo tubaka nde, ‘Beto me sala masumu,+ sambu beto me yambula Yehowa sambu na kusadila Babaale+ mpi biteki ya Ashtoreti;+ ntangu yai gulusa beto na maboko ya bambeni na beto, sambu beto sadila nge.’ 11 Ebuna Yehowa tindaka Yerubaale,+ Bedani, Yefte,+ mpi Samuele,+ ebuna yandi gulusaka beno na maboko ya bambeni yina vandaka na nziunga na beno, sambu beno zinga na lutaninu.+ 12 Ntangu beno monaka Nahashi+ ntotila ya bantu ya Amoni me kwisa kunwanisa beno, beno landaka kutubila mono nde, ‘Ve, lukanu na beto kele kaka ya kuvanda ti ntotila yina ta yala beto!’+ ata Yehowa Nzambi na beno kele Ntotila na beno.+ 13 Ntangu yai ntotila yina beno me sola yandi yai, ntotila yina beno lombaka. Tala! Yehowa me tudila beno ntotila.+ 14 Kana beno wa Yehowa boma,+ beno sadila yandi,+ mpi beno lemfuka na ndinga na yandi,+ mpi kana beno kolama ve na nsiku ya Yehowa, mpi kana beno ti ntotila yina ke yala beno, beno landa Yehowa Nzambi na beno, yo kele mbote. 15 Kansi kana beno lemfuka ve na ndinga ya Yehowa mpi beno kolama na nsiku ya Yehowa, Yehowa ta pesa beno ti batata na beno ndola.+ 16 Ebuna ntangu yai, beno bikala ya kutelama mpi beno tala diambu yai ya nene yina Yehowa ke sala na meso na beno. 17 Keti bubu kele ve nsungi ya kukatula bambuma ya ble? Mono ta binga Yehowa sambu yandi tinda banzasi mpi mvula; ebuna beno ta zaba mpi beno ta bakisa diambu ya mbi yina beno me sala na meso ya Yehowa na mutindu beno me kudilombila ntotila.”+

18 Ebuna Samuele bingaka Yehowa, mpi Yehowa tindaka banzasi mpi mvula na kilumbu yina, yo yina bantu yonso waka Yehowa ti Samuele boma mingi. 19 Mpi bantu yonso tubilaka Samuele nde: “Samba Yehowa Nzambi na nge sambu na bansadi na nge,+ sambu beto ke zola ve kufwa, sambu beto me yika mbi na zulu ya masumu na beto na mutindu beto me lomba ntotila.”

20 Ebuna Samuele tubilaka bantu nde: “Beno wa boma ve. Beno me sala kibeni mambu yai yonso ya mbi. Kansi beno yambula ve kulanda Yehowa,+ mpi beno sadila Yehowa na ntima na beno ya mvimba.+ 21 Beno baluka ve sambu na kulanda bima ya mpamba,*+ yina kele na mfunu ve+ mpi yina lenda gulusa ve, sambu yo kele mpamba.* 22 Sambu na zina na yandi ya nene,+ Yehowa ta yambula ve bantu na yandi,+ sambu Yehowa me bakaka lukanu ya kukumisa beno bantu na yandi.+ 23 Kansi mono, ngindu lenda kwisila mono ve ata fioti na kusala disumu na ntwala ya Yehowa mpi na kuyambula kusamba sambu na beno, mpi mono ta landa kulonga beno na nzila ya mbote mpi ya lunungu. 24 Kansi beno wa Yehowa boma,+ mpi beno sadila yandi na kwikama* yonso mpi na ntima na beno ya mvimba, sambu beno yibuka mambu ya nene yina yandi me sala sambu na beno.+ 25 Kansi kana beno landa na kusala mambu ya mbi, bo ta fwa beno,+ beno ti ntotila na beno.”+

13 Saule vandaka ti bamvula . . .* ntangu yandi kumaka ntotila,+ mpi yandi yalaka Izraele bamvula zole. 2 Saule solaka bantu 3 000 na Izraele; bantu 2 000 na kati na bo vandaka ti Saule na Mikmashi mpi na ntoto ya bangumba ya Betele, ebuna bantu 1 000 vandaka ti Yonatani+ na Gibea+ ya Benyamini. Yandi vutulaka bantu yina bikalaka, konso muntu na tenta na yandi. 3 Ebuna Yonatani fwaka kimvuka ya basoda ya bantu ya Filistia+ yina vandaka na Geba,+ mpi bantu ya Filistia waka diambu yina. Saule tindaka bantu na kubula kibongo+ na ntoto ya mvimba mpi na kutuba nde: “Bika Baebreo kuwa!” 4 Izraele ya mvimba waka nsangu nde: “Saule me fwa kimvuka ya basoda ya bantu ya Filistia, mpi ntangu yai Izraele me kuma kima ya nsudi ya mbi sambu na bantu ya Filistia.” Yo yina bo bingaka bantu sambu na kulanda Saule na Gilgale.+

5 Bantu ya Filistia mpi vukanaka sambu na kunwanisa Izraele, ti bapusu-pusu ya bitumba 30 000, bantu 6 000 yina ke tambusaka bampunda, mpi ti basoda mingi kibeni bonso bambuma ya zelo na lweka ya nzadi-mungwa;+ bo tombukaka mpi bo salaka camp na bo na Mikmashi na esti ya Bete-avene.+ 6 Bantu ya Izraele monaka nde bo me kuma na mpasi, sambu mambu kuminaka bo ngolo; yo yina bo bumbanaka na mabulu ya matadi,+ na mabulu, na matadi, na basuku yina kele na nsi ya ntoto,* mpi na mabulu ya masa. 7 Baebreo ya nkaka sabukaka Yordani mpi kwendaka na ntoto ya Gadi mpi ya Gileadi.+ Kansi Saule vandaka kaka na Gilgale, mpi bantu yonso yina vandaka kulanda yandi vandaka kutekita. 8 Yandi landaka kuvingila bilumbu nsambwadi tii na ntangu yina Samuele tulaka, kansi Samuele kwisaka ve na Gilgale, ebuna bantu vandaka kupanzana mpi kubikisa yandi. 9 Nsuka-nsuka Saule tubaka nde: “Beno natila mono kimenga ya kuyoka mpi bimenga ya kinduku.” Na nima yandi tambikaka kimenga ya kuyoka.+

10 Kansi ntangu yandi manisaka kutambika kimenga ya kuyoka, Samuele kumaka. Ebuna Saule basikaka sambu na kukutana ti yandi mpi kusakumuna yandi. 11 Samuele tubaka nde: “Nge me sala inki?” Saule vutulaka nde: “Mono monaka nde bantu vandaka kutina mono,+ mpi nge kwisaka ve na ntangu yina nge tulaka, mpi bantu ya Filistia vandaka kuvukana na Mikmashi.+ 12 Yo yina mono kuditubilaka nde, ‘Ntangu yai bantu ya Filistia ta kwisa kukulumuka sambu na kunwanisa mono na Gilgale, mpi mono me sosa ve kulembika luse* ya Yehowa.’ Yo yina mono monaka nde mono fwete tambika kimenga ya kuyoka.”

13 Ebuna Samuele tubilaka Saule nde: “Nge me sala mambu na buzoba. Nge me zitisa ve mambu yina Yehowa Nzambi na nge songaka nge.+ Kana nge zitisaka yo, Yehowa zolaka kukumisa kimfumu na nge ngolo na Izraele kimakulu. 14 Kansi ntangu yai kimfumu na nge ta zinga ve.+ Yehowa ta mona muntu yina ta pesa ntima na yandi kiese,+ mpi Yehowa ta tula yandi ntwadisi ya bantu na yandi,+ sambu nge lemfukaka ve na nsiku yina Yehowa pesaka nge.”+

15 Ebuna Samuele telamaka, katukaka na Gilgale mpi tombukaka na Gibea ya Benyamini, ebuna Saule tangaka bantu; babakala yina bikalaka ti yandi vandaka kiteso ya 600.+ 16 Saule, mwana na yandi Yonatani, mpi bantu yina bikalaka ti bo vandaka kuzinga na Geba+ ya Benyamini, mpi bantu ya Filistia salaka camp na bo na Mikmashi.+ 17 Basoda yina ke botulaka bima vandaka kukatuka na camp ya bantu ya Filistia na bimvuka tatu. Kimvuka mosi vandaka kubaluka na nzila ya Ofra, na ntoto ya Shuale, 18 kimvuka ya nkaka vandaka kubaluka na nzila ya Bete-oroni;+ mpi kimvuka ya tatu vandaka kubaluka na nzila yina ke nata na ndilu yina ke talana ti muwanda ya Seboyimi, na ndambu ya ntoto-makanga.

19 Kansi, bantu yina ke salaka bima ya bibende vandaka ve na insi ya mvimba ya Izraele, sambu bantu ya Filistia tubaka nde: “Kana ve Baebreo ta sala mbele ya bitumba to dikonga.” 20 Mpi bantu yonso ya Izraele vandaka kukulumuka na bantu ya Filistia sambu na kutula makasi na bima na bo ya kubundudila ntoto, bapikasi, masoka, to bambele na bo. 21 Bo vandaka kufuta pimi* mosi sambu na kutula makasi na bima ya kubundudila ntoto, bapikasi, bisadilu ya meno tatu, masoka, mpi sambu na kukangisa nsongi ya nti ya bo ke twadisilaka ngombe. 22 Na kilumbu ya bitumba, ata mbele mosi ve ya bitumba to dikonga vandaka na maboko ya bantu yina vandaka ti Saule mpi Yonatani;+ kaka Saule ti mwana na yandi Yonatani bantu vandaka ti binwaninu.

23 Kimvuka mosi ya basoda ya bantu ya Filistia* basikaka na nzila ya dibengi ya Mikmashi.+

14 Kilumbu mosi Yonatani+ mwana ya Saule tubilaka nsadi yina ke natilaka yandi binwaninu nde: “Kwisa beto sabuka mpi beto kwenda na kimvuka ya basoda ya bantu ya Filistia yina ke kengilaka na ntwala, bayina kele na simu yina ya nkaka.” Kansi yandi songaka ve tata na yandi. 2 Saule bikalaka na bandilu ya Gibea,+ na nsi ya nti ya bagrenade na Migroni, mpi bantu kiteso ya 600 vandaka ti yandi.+ 3 (Ahiya mwana ya Ahitubi,+ mpangi ya Ikabodi,+ mwana ya Fineasi,+ mwana ya Eli,+ nganga-nzambi ya Yehowa na Shilo,+ vandaka kulwata efodi.)+ Bantu zabaka ve nde Yonatani me kwenda. 4 Ebuna na bisika yina Yonatani vandaka kusosa kusabuka sambu na kukuma na kisika kimvuka ya basoda ya bantu ya Filistia yina ke kengilaka na ntwala vandaka, kuvandaka ti ditadi mosi yina vandaka bonso dinu na ndambu mosi mpi ditadi ya nkaka bonso dinu na ndambu ya nkaka; zina ya ditadi mosi Bosese, mpi zina ya ditadi ya nkaka Sene. 5 Ditadi mosi vandaka bonso dikunzi na nordi, yo ke talana ti Mikmashi, mpi ditadi ya nkaka vandaka na sudi, yo ke talana ti Geba.+

6 Ebuna Yonatani tubilaka muntu yina ke natilaka yandi binwaninu nde: “Kwisa beto sabuka mpi beto kwenda na kimvuka ya basoda yina ke kengilaka na ntwala ya bantu yai ya bo me yotisaka ve.+ Mbala ya nkaka Yehowa ta sadisa beto, sambu kima mosi ve lenda kanga Yehowa nzila ya kugulusa na nsadisa ya bantu mingi to ya bantu fioti.”+ 7 Ebuna muntu yina tubilaka yandi nde: “Sala konso kima yina ntima na nge ke pusa nge na kusala. Kwenda konso kisika yina nge ke zola, mpi mono ta landa nge konso kisika yina ntima na nge ke pusa nge na kukwenda.” 8 Ebuna Yonatani tubaka nde: “Beto ta kwenda na bantu yai mpi beto ta kudimonisa na bo. 9 Kana bo tubila beto nde, ‘Beno telama, beno nikana ve tii kuna beto ta kwisa kisika beno kele!’ beto ta telama kisika beto kele mpi beto ta tombuka ve kisika bo kele. 10 Kansi kana bo tuba nde, ‘Beno kwisa kutombuka sambu na kunwana ti beto!’ beto ta tombuka, sambu Yehowa ta pesa bo na maboko na beto. Yai ta vanda kidimbu na beto.”+

11 Ebuna bo zole kudimonisaka na kimvuka yina ya basoda ya bantu ya Filistia yina ke kengilaka na ntwala. Bantu ya Filistia tubaka nde: “Tala! Baebreo ke basika na mabulu bisika yina bo bumbanaka.”+ 12 Yo yina basoda yina ke kengilaka na ntwala tubilaka Yonatani ti muntu yina ke natilaka yandi binwaninu nde: “Beno kwisa kutombuka awa, mpi beto ta pesa beno dilongi!”+ Na mbala mosi Yonatani tubilaka muntu na yandi nde: “Landa mono, sambu Yehowa ta pesa bo na maboko ya Izraele.”+ 13 Ebuna Yonatani mataka na maboko mpi na makulu na yandi, mpi muntu yina ke natilaka yandi binwaninu vandaka na nima na yandi; ebuna bantu ya Filistia yantikaka kubwa na ntwala ya Yonatani, mpi muntu yina ke natilaka yandi binwaninu vandaka kufwa bo na nima na yandi. 14 Na kunwana ya ntete yina Yonatani ti muntu na yandi nwanaka, bo fwaka bantu kiteso ya 20, bo yonso na kitamina ya kati-kati ya ektare mosi.*

15 Ebuna boma ya ngolo kotaka na camp mpi na kati ya basoda yonso yina ke kengilaka na ntwala, mpi ata bantu yina ke botulaka bima+ vandaka na boma ya ngolo. Ntoto yantikaka kunikana, ebuna boma ya ngolo yina katukaka na Nzambi kotaka. 16 Bankengidi ya Saule yina vandaka na Gibea+ ya Benyamini monaka nde mavwanga vandaka kumwangana na konso ndambu.+

17 Saule tubilaka bantu yina vandaka ti yandi nde: “Pardo, beno tanga ntalu ya bantu, mpi beno tala nani me konda.” Ntangu bo tangaka bantu, bo monaka nde Yonatani ti muntu yina ke natilaka yandi binwaninu vandaka ve. 18 Saule tubilaka Ahiya nde:+ “Nata Sanduku ya Nzambi ya kieleka pene-pene!” (Sambu na ntangu yina* Sanduku ya Nzambi ya kieleka vandaka ti bantu ya Izraele.) 19 Mpi ntangu Saule vandaka kusolula ti nganga-nzambi, mavwanga na camp ya bantu ya Filistia vandaka kukuma kaka mingi. Ebuna Saule tubilaka nganga-nzambi nde: “Bika mambu yina nge ke sala.”* 20 Ebuna Saule ti bantu yonso yina vandaka ti yandi vukanaka mpi kwendaka na bitumba; kuna bo monaka nde bantu ya Filistia fwisanaka na bambele ya bitumba, mpi mavwanga vandaka mingi kibeni. 21 Diaka, Baebreo yina vandaka ntete na ndambu ya bantu ya Filistia mpi yina kwisaka kutombuka ti bo na camp, bo kwisaka kuvukana ti Izraele na lutwadisu ya Saule mpi ya Yonatani. 22 Bantu yonso ya Izraele yina bumbanaka+ na ntoto ya bangumba ya Efrayimi waka nde bantu ya Filistia me tina, ebuna bo mpi vukanaka sambu na kulanda bo na bitumba. 23 Yehowa gulusaka Izraele na kilumbu yina,+ mpi bitumba kwendaka tii na Bete-avene.+

24 Kansi kilumbu yina babakala ya Izraele lembaka, sambu Saule lombaka bantu na kudia ndefi yai: “Bo fwete singa muntu yina ta dia konso madia* yina na ntwala nde nkokila kubwa mpi tii kuna mono ta vutula mbi na bambeni na mono!” Yo yina, ata muntu mosi ve diaka konso madia yina.+

25 Bantu yonso* kotaka na mfinda, mpi bwiki vandaka na ntoto. 26 Ntangu bantu kotaka na mfinda, bo monaka bwiki ke kulumuka, kansi ata muntu mosi ve tulaka diboko na yandi na munoko, sambu bo vandaka na boma ya ndefi yina. 27 Kansi Yonatani waka ve ntangu tata na yandi lombaka bantu na kudia ndefi,+ yo yina yandi tandulaka nsongi ya nti yina vandaka na diboko na yandi mpi kotisaka yo na nzo ya bwiki. Ntangu yandi nataka diboko na yandi na munoko, meso na yandi semaka. 28 Ebuna muntu mosi tubaka nde: “Tata na nge lombaka bantu na kudia ndefi mosi ya ngolo nde, ‘Bo fwete singa muntu yina ta dia madia bubu yai!’+ Yo yina bantu me lemba ngolo.” 29 Kansi, Yonatani tubaka nde: “Tata na mono me nata mpasi mingi na ntoto yai. Tala mutindu meso na mono semaka sambu mono mekaka ndambu ya bwiki yai. 30 Kana bubu yai bantu diaka+ ndambu ya bima yina bo botulaka na bambeni na bo, kununga na beto zolaka kuvanda ya nene! Sambu beto zolaka kufwa bantu ya Filistia mingi kibeni.”

31 Na kilumbu yina bo landaka kufwa bantu ya Filistia yantika na Mikmashi tii na Ayaloni,+ mpi bantu lembaka mingi. 32 Yo yina bo yantikaka kubwila na lukasi yonso bima yina bo botulaka, ebuna bo bakaka mameme, bangombe, ti bana-bangombe mpi bo fwaka yo na ntoto, ebuna bo diaka misuni ti menga.+ 33 Mpi bo songaka Saule nde: “Bantu ke sala disumu na ntwala ya Yehowa na mutindu bo ke dia misuni ti menga.”+ Ebuna yandi tubaka nde: “Beno me sala mambu kukonda kwikama. Beno pusila mono ditadi mosi ya nene nswalu.” 34 Na nima Saule tubaka nde: “Beno panzana na kati ya bantu mpi beno songa bo nde, ‘Konso muntu fwete nata ngombe na yandi ti dimeme na yandi mpi kufwa yo awa, na nima yandi dia yo. Beno sala ve disumu na ntwala ya Yehowa mpi beno dia ve misuni ti menga.’”+ Yo yina konso muntu nataka ngombe na yandi na mpimpa yina mpi fwaka yo pana. 35 Ebuna Saule tungilaka Yehowa mesa-kimenga.+ Yo vandaka mesa-kimenga ya ntete yina yandi tungilaka Yehowa.

36 Na nima Saule tubaka nde: “Beto landa bantu ya Filistia na mpimpa mpi beto botula bima na bo tii na suka ntangu mwini ta basika. Beto ta bikisa ve ata muntu mosi na luzingu.” Mpi bo tubaka nde: “Sala mambu yonso yina ke monana mbote na meso na nge.” Ebuna nganga-nzambi tubaka nde: “Beto yula Nzambi ya kieleka awa.”+ 37 Ebuna Saule yulaka Nzambi nde: “Keti mono fwete landa bantu ya Filistia?+ Keti nge ta pesa bo na maboko ya Izraele?” Kansi Nzambi pesaka yandi ve mvutu na kilumbu yina. 38 Yo yina Saule tubaka nde: “Beno kwisa awa, beno yonso bamfumu ya bantu, mpi beno tala nki disumu me salama bubu. 39 Sambu ya kieleka mutindu Yehowa, yina me gulusa Izraele, kele na luzingu, ata kana yo monana nde yo kele mwana na mono Yonatani, yandi fwete fwa.” Kansi muntu mosi ve pesaka yandi mvutu. 40 Ebuna yandi tubilaka Izraele ya mvimba nde: “Beno ta vanda na ndambu mosi, mpi mwana na mono Yonatani ti mono, beto ta vanda na ndambu ya nkaka.” Ebuna bantu tubilaka Saule nde: “Sala mambu yonso yina ke monana mbote na meso na nge.”

41 Ebuna Saule tubilaka Yehowa nde: “O Nzambi ya Izraele, pesa beto mvutu na nsadisa ya Tumimi!”+ Ebuna bo solaka Yonatani ti Saule, mpi bantu vandaka na mambu ve. 42 Saule tubaka nde: “Beno bula zeke+ sambu na kuzenga na kati na mono ti mwana na mono Yonatani.” Bo solaka Yonatani. 43 Ebuna Saule tubilaka Yonatani nde: “Songa mono, nki mambu nge me sala?” Yonatani songaka yandi nde: “Mono mekaka kaka ndambu ya bwiki na nsongi ya nti yina kele na diboko na mono.+ Mono yandi yai! Mono kele ya kuyilama na kufwa!”

44 Ebuna Saule tubaka nde: “Bika nde Nzambi kupesa mono ndola ya ngolo kana nge fwa ve, Yonatani.”+ 45 Kansi bantu tubilaka Saule nde: “Keti Yonatani fwete fwa, yandi muntu me pesa luguluku ya nene+ ya mutindu yai na Izraele? Yo lenda salama ve! Ya kieleka mutindu Yehowa kele na luzingu, ata lunsuki mosi ve ya ntu na yandi ta bwa na ntoto, sambu yandi salaka mambu bubu ti lusadisu ya Nzambi.”+ Na mutindu yina bantu gulusaka* Yonatani, ebuna yandi fwaka ve.

46 Yo yina, Saule yambulaka kulanda bantu ya Filistia, mpi bantu ya Filistia vutukaka na teritware na bo.

47 Saule kumisaka kimfumu ngolo na Izraele mpi yandi nwanaka ti bambeni na yandi yonso na bandambu yonso, yandi nwanaka ti bantu ya Moabi,+ bantu ya Amoni,+ bantu ya Edomi,+ bantotila ya Soba,+ mpi bantu ya Filistia;+ mpi bisika yonso yina yandi vandaka kukwenda yandi vandaka kubedisa bo. 48 Yandi nwanaka na kikesa yonso mpi nungaka bantu ya Amaleki+ ebuna yandi gulusaka Izraele na maboko ya bantu yina vandaka kubotula bo bima.

49 Bana ya Saule ya babakala vandaka Yonatani, Yishvi, mpi Malki-shua.+ Mpi yandi vandaka ti bana zole ya bankento; zina ya mbuta vandaka Merabi+ mpi zina ya leke Mikale.+ 50 Zina ya nkento ya Saule vandaka Ahinoami, mwana ya Ahimaasi. Zina ya mfumu ya basoda na yandi vandaka Abnere,+ mwana ya Nere, mpangi ya tata ya Saule. 51 Kishi+ vandaka tata ya Saule, mpi Nere+ tata ya Abnere vandaka mwana ya Abiele.

52 Bitumba ya ngolo vandaka ti bantu ya Filistia na bilumbu yonso ya Saule.+ Ntangu Saule vandaka kumona muntu mosi ya ngolo to ya kikesa yandi vandaka kubaka yandi na kisalu ya kisoda.+

15 Ebuna Samuele tubilaka Saule nde: “Yehowa tindaka mono sambu na kutula nge mafuta sambu nge kuma ntotila ya bantu na yandi Izraele;+ ntangu yai wa mambu yina Yehowa ke tuba.+ 2 Yehowa ya makesa ke tuba nde: ‘Mono ta sambisa bantu ya Amaleki na mambu yina bo salaka Izraele ntangu bo nwanisaka bo na nzila, ntangu bo vandaka kubasika na Ezipte.+ 3 Ntangu yai kwenda, mpi bula bantu ya Amaleki,+ ebuna fwa+ bo ti bima na bo yonso. Nge fwete bikisa bo ve na luzingu;* nge fwete fwa bo,+ babakala ti bankento, bana ti bana-fioti, bangombe ti mameme, bashamo ti bampunda.’”+ 4 Saule bingaka bantu mpi tangaka bo na Telayimi: Bo vandaka basoda 200 000 yina ke tambulaka na makulu mpi bantu ya Yuda 10 000.+

5 Saule kwendaka tii na mbanza ya Amaleki mpi bumbanaka pene-pene ya muwanda. 6 Ebuna Saule tubilaka bantu ya Keni nde:+ “Beno kwenda, beno katuka na kati ya bantu ya Amaleki, sambu mono fwa beno ve nzila mosi ti bo.+ Sambu beno monisaka zola ya kwikama na bantu yonso ya Izraele+ ntangu bo basikaka na Ezipte.” Yo yina bantu ya Keni katukaka na kati ya bantu ya Amaleki. 7 Na nima Saule fwaka bantu ya Amaleki+ yantika na Avila+ tii na Shure,+ yina kele pene-pene ya Ezipte. 8 Yandi kangaka Agagi,+ ntotila ya Amaleki ya moyo, kansi yandi fwaka bantu yonso ya nkaka ti mbele ya bitumba.+ 9 Saule ti bantu na yandi fwaka ve* Agagi, mpi mameme ya kuluta kitoko, bangombe ya kuluta kitoko, bambisi ya mafuta ya kuluta kitoko, mameme ya babakala ya kuluta kitoko, mpi bima yonso ya mbote ya kuluta kitoko.+ Bo zolaka ve kufwa yo. Kansi bo fwaka bima yonso ya mpamba mpi ya kukonda mfunu.

10 Ebuna Yehowa tubilaka Samuele nde: 11 “Mono me wa mawa* mutindu mono tulaka Saule ntotila, sambu yandi me yambula kulanda mono, mpi yandi me zitisa ve mambu yina mono tubaka.”+ Diambu yai yangisaka Samuele mingi, mpi yandi landaka kudidila Yehowa mpimpa ya mvimba.+ 12 Ntangu yandi telamaka na suka-suka sambu na kukutana ti Saule, bo songaka Samuele nde: “Saule kwendaka na Karmele,+ mpi yandi kuditungilaka monima kuna.+ Na nima yandi balukaka mpi kulumukaka na Gilgale.” 13 Nsuka-nsuka ntangu Samuele kumaka na kisika yina yandi vandaka, Saule tubilaka yandi nde: “Bika Yehowa kusakumuna nge. Mono me zitisa ndinga ya Yehowa.” 14 Kansi Samuele tubaka nde: “Ebuna makelele ya mameme yina mono ke wa na makutu na mono, mpi makelele ya bangombe yina mono ke wa ke tendula inki?”+ 15 Saule tubaka nde: “Bo bakaka yo na bantu ya Amaleki, sambu bantu fwaka ve* mameme mpi bangombe ya kuluta kitoko sambu na kutambikila Yehowa Nzambi na nge; kansi beto fwaka yina bikalaka.” 16 Ebuna Samuele tubilaka Saule nde: “Bika kutuba! Bika mono songa nge mambu yina Yehowa me tubila mono na mpimpa.”+ Ebuna yandi tubilaka yandi nde: “Tuba!”

17 Samuele landaka kutuba nde: “Keti nge vandaka ve muntu ya kukonda mfunu na meso na nge mosi+ ntangu bo tulaka nge mfumu ya makanda ya Izraele mpi ntangu Yehowa tulaka nge mafuta sambu nge vanda ntotila ya Izraele?+ 18 Na nima Yehowa pesaka nge kisalu mpi tubaka nde, ‘Kwenda, mpi fwa bansumuki ya Amaleki.+ Nwanisa bo tii kuna nge ta manisa bo.’+ 19 Ebuna sambu na nki nge zitisaka ve ndinga ya Yehowa? Kansi, nge bwilaka bima na bo+ na lukasi yonso mpi nge salaka mambu yina kele mbi na meso ya Yehowa!”

20 Ata mpidina, Saule tubilaka Samuele nde: “Kansi mono zitisaka ndinga ya Yehowa! Mono kwendaka kusala kisalu yina Yehowa tindaka mono, mono kwisaka kunata Agagi ntotila ya Amaleki, mpi mono fwaka bantu ya Amaleki.+ 21 Kansi bantu bakaka mameme mpi bangombe na kati ya bima yina bo botulaka, bima ya kuluta kitoto na kati ya bima yina yo lombaka nde bo fwa, sambu na kutambikila Yehowa Nzambi na nge na Gilgale.”+

22 Ebuna Samuele tubaka nde: “Keti Yehowa ke waka kiese mingi na makabu ya kuyoka mpi na bimenga+ kuluta na kuzitisa ndinga ya Yehowa? Wa! Kulemfuka kele mbote kuluta kimenga,+ mpi kutula dikebi kele mbote kuluta mafuta+ ya mameme ya babakala; 23 sambu kukolama+ kele mutindu mosi ti disumu ya kuzabisa na ntwala mambu yina ta bwa,+ mpi kukwenda na ntwala na lulendo yonso kele mutindu mosi ti kusala bisalu ya mazi mpi lusambu ya biteki.* Sambu nge me losa ndinga ya Yehowa,+ yandi mpi me losa nge sambu nge vanda diaka ve ntotila.”+

24 Ebuna Saule tubilaka Samuele nde: “Mono me sala disumu, sambu mono me fwa nsiku ya Yehowa mpi mambu yina nge tubaka, sambu mono waka bantu boma mpi mono waka mambu yina bo tubaka. 25 Mpi ntangu yai pardo, lolula disumu na mono, mpi vutuka ti mono sambu mono fukimina Yehowa.”+ 26 Kansi Samuele tubilaka Saule nde: “Mono ta vutuka ve ti nge, sambu nge me losa ndinga ya Yehowa, mpi Yehowa me losa nge sambu nge vanda diaka ve ntotila ya Izraele.”+ 27 Ntangu Samuele balukaka sambu yandi kwenda, Saule simbaka nsongi ya kazaka na yandi ya kukonda maboko, ebuna yo pasukaka. 28 Ebuna Samuele tubilaka yandi nde: “Bubu yai Yehowa me katula kimfumu ya Izraele na maboko na nge, mpi yandi ta pesa yo na nkweno na nge yina kele mbote kuluta nge.+ 29 Diaka, Muntu ya Lukumu ya Izraele+ ta kusa ve+ mpi ta soba ve mabanza na yandi,* sambu yandi kele ve muntu sambu yandi soba mabanza na yandi.”*+

30 Ebuna yandi tubaka nde: “Mono me sala disumu. Kansi pardo, pesa mono lukumu na ntwala ya bankuluntu ya bantu na mono mpi na ntwala ya Izraele. Vutuka ti mono, ebuna mono ta fukimina Yehowa Nzambi na nge.”+ 31 Samuele vutukaka na nima ya Saule, mpi Saule fukiminaka Yehowa. 32 Ebuna Samuele tubaka nde: “Beno nata Agagi ntotila ya Amaleki pene-pene na mono.” Ebuna Agagi kwendaka pene-pene na yandi ti boma mpi keti-keti,* sambu Agagi vandaka kuditubila nde: ‘Ya kieleka, kigonsa* ya lufwa me luta.’ 33 Kansi, Samuele tubaka nde: “Kaka mutindu mbele na nge ya bitumba me bikisaka bankento mingi kukonda bana, mama na nge mpi ta konda bana kuluta bankento yonso.” Mpi Samuele zengaka Agagi bitini-bitini na ntwala ya Yehowa na Gilgale.+

34 Ebuna Samuele kwendaka na Rama, mpi Saule tombukaka na nzo na yandi na Gibea ya Saule. 35 Samuele monaka diaka ve Saule tii kilumbu yina yandi fwaka, sambu Samuele kwendaka kudila Saule.+ Ebuna Yehowa waka mawa mutindu yandi tulaka Saule ntotila ya Izraele.+

16 Nsuka-nsuka, Yehowa tubilaka Samuele nde: “Tii nki ntangu nge ta wa mawa sambu na Saule+ awa ya mono me buya yandi sambu yandi vanda diaka ve ntotila ya Izraele?+ Fulusa mafuta+ na kibongo na nge mpi kwenda. Mono ta tinda nge na Yese,+ muntu ya Betelemi, sambu mono me sola sambu na mono mwana mosi na kati ya bana na yandi sambu na kuvanda ntotila.”+ 2 Kansi Samuele tubaka nde: “Nki mutindu mono lenda kwenda? Saule ta fwa mono ntangu yandi ta wa diambu yai.”+ Yehowa vutulaka nde: “Baka mwana-ngombe ya nkento mpi tuba nde, ‘Mono me kwisa kutambikila Yehowa.’ 3 Lomba Yese na kukwisa na kimenga yina; na nima mono ta songa nge mambu yina nge ta sala. Muntu yina mono ta songa nge, nge fwete tula yandi mafuta sambu na mono.”+

4 Samuele salaka mambu yina Yehowa tubaka. Ntangu yandi kumaka na Betelemi,+ bankuluntu ya mbanza yina vandaka kutekita ntangu bo kutanaka ti yandi, mpi bo tubaka nde: “Keti kukwisa na nge ke tendula ngemba?” 5 Ebuna yandi tubaka nde: “Yo ke tendula ngemba. Mono me kwisa kutambikila Yehowa. Beno kudisantisa, mpi beno kwisa ti mono na kimenga yina.” Ebuna yandi santisaka Yese ti bana na yandi ya babakala, mpi na nima yandi bingaka bo na kukwisa na kimenga yina. 6 Ntangu bo kotaka, yandi monaka Eliabi+ mpi tubaka nde: “Ya kieleka muntu yina Yehowa me tula mafuta me telama na ntwala na yandi.” 7 Kansi Yehowa tubilaka Samuele nde: “Kutula ve dikebi na mutindu yandi ke monana mpi na nda na yandi,+ sambu mono me buya yandi. Sambu muntu ke monaka ve mutindu Nzambi ke monaka, sambu muntu ke monaka yina ke monikaka na meso, kansi Yehowa ke monaka na ntima.”+ 8 Ntangu yai, Yese bingaka Abinadabi+ mpi lutisaka yandi na ntwala ya Samuele, kansi Samuele tubaka nde: “Yehowa me sola yandi mpi ve.” 9 Na nima, Yese nataka Shamah,+ kansi Samuele tubaka nde: “Yehowa me sola yandi mpi ve.” 10 Mutindu yo yina Yese lutisaka bana na yandi ya babakala nsambwadi na ntwala ya Samuele, kansi Samuele tubilaka Yese nde: “Yehowa me sola ve ata muntu mosi na kati na bo.”

11 Nsuka-nsuka Samuele tubilaka Yese nde: “Keti bana na nge yonso ya babakala bo yai?” Ebuna Yese tubaka nde: “Ya leke me bikala;+ yandi ke gungula mameme.”+ Ebuna Samuele tubilaka Yese nde: “Tinda bantu bo kwenda kubinga yandi, sambu beto ta dia ve tii ntangu yandi ta kwisa awa.” 12 Yo yina, yandi tindaka bantu na kubinga yandi mpi kotisaka yandi. Ntangu yai mpusu ya nitu na yandi vandaka mbwaki, yandi vandaka ti meso ya kitoko, mpi yandi vandaka kitoko.+ Ebuna Yehowa tubaka nde: “Telama, tula yandi mafuta, sambu yandi yai!”+ 13 Yo yina, Samuele bakaka kibongo ya mafuta+ mpi tulaka yandi mafuta na meso ya bampangi na yandi. Mpi mpeve ya Yehowa yantikaka kupesa Davidi ngolo katuka kilumbu yina.+ Na nima, Samuele telamaka mpi vutukaka na Rama.+

14 Mpeve ya Yehowa katukaka na Saule,+ ebuna mpeve mosi ya mbi* yina katukaka na Yehowa vandaka kupesa yandi boma ya ngolo.+ 15 Bansadi ya Saule tubilaka yandi nde: “Nge ke mona nde mpeve ya mbi ya me katuka na Nzambi ke pesa nge boma ya ngolo. 16 Pardo, bika mfumu na beto kusonga bansadi na nge yina kele na ntwala na nge nde bo sosila nge muntu yina me zaba kubula kidare mbote.+ Konso ntangu yina mpeve ya mbi ya me katuka na Nzambi ta kwisila nge, yandi ta bula yo, ebuna nge ta kudiwa mbote mingi.” 17 Yo yina Saule tubilaka bansadi na yandi nde: “Pardo, beno sosila mono muntu yina me zaba kubula kidare mbote, mpi beno natila mono yandi.”

18 Nsadi mosi tubaka nde: “Mono monaka mutindu mwana mosi ya Yese muntu ya Betelemi ke bulaka kidare mbote, mpi yandi kele soda ya ngolo mpi ya kikesa.+ Yandi me zaba kutuba mbote, mpi yandi kele kitoko,+ mpi Yehowa kele ti yandi.”+ 19 Ebuna Saule tindilaka Yese binati-nsangu mpi tubaka nde: “Tindila mono mwana na nge Davidi, yina kele ti bitwisi.”+ 20 Yo yina, Yese bakaka mampa, ti dibungu ya vinu ya mpusu ya mbisi mpi tulaka yo na zulu ya mpunda, yandi bakaka mpi mwana-nkombo, ebuna yandi tindilaka yo Saule nzila mosi ti mwana na yandi Davidi. 21 Ebuna Davidi kwisaka na Saule mpi yantikaka kusadila yandi.+ Saule kumaka kuzola Davidi mingi kibeni, mpi yandi kumaka muntu yina ke natilaka yandi binwaninu. 22 Saule tindilaka Yese nsangu nde: “Pardo bika nde Davidi kubikala na kisalu na mono, sambu mono me ndima yandi.” 23 Konso ntangu yina mpeve ya mbi yina katukaka na Nzambi vandaka kukwisila Saule, Davidi vandaka kubaka kidare mpi kubula yo, ebuna mpasi ya Saule vandaka kulembama mpi yandi vandaka kuwa mbote, ebuna mpeve ya mbi vandaka kukatuka na yandi.+

17 Bantu ya Filistia+ vukisaka basoda* na bo sambu na bitumba. Bo vukanaka na Soko,+ yina kele na ntoto ya Yuda, mpi bo salaka camp na bo na kati-kati ya Soko ti Azeka,+ na Efesi-damimi.+ 2 Saule ti bantu ya Izraele vukanaka mpi salaka camp na Muwanda* ya Ela,+ mpi bo yilamaka sambu na bitumba sambu na kukutana ti bantu ya Filistia. 3 Bantu ya Filistia vandaka na zulu ya ngumba na ndambu mosi, mpi bantu ya Izraele vandaka na zulu ya ngumba na ndambu yina ya nkaka, mpi muwanda vandaka na kati-kati na bo.

4 Ebuna muntu mosi ya ngolo basikaka na bacamp ya bantu ya Filistia; zina na yandi Goliati,+ yandi katukaka na Gati,+ mpi yandi vandaka nda kiteso ya bametre tatu.* 5 Yandi vandaka ti mpu ya kwivre na ntu na yandi, mpi yandi vandaka kulwata kinkutu ya kibende yina bo salaka ti manzanza ya fioti-fioti ya bibende. Kilo ya kinkutu yina ya kwivre+ vandaka bashekele 5 000.* 6 Yandi vandaka ti bitaninu ya kwivre na makulu na yandi mpi ti dikonga ya kwivre+ na mukongo na yandi. 7 Nti ya dikonga na yandi vandaka bonso nti ya bo ke tungilaka bilele,+ mpi kilo ya kibende ya dikonga na yandi vandaka bashekele 600;* muntu yina ke natilaka yandi kitaninu vandaka kutambula na ntwala na yandi. 8 Ebuna yandi telamaka mpi bingaka ndonga ya bitumba ya Izraele+ mpi tubilaka bo nde: “Sambu na nki beno me basika mpi me yilama sambu na bitumba? Am Keti mono kele ve Mufilistia, mpi keti beno kele ve bansadi ya Saule? Beno sola muntu mosi, mpi yandi kwisa kunwana ti mono. 9 Kana yandi kuka kunwana ti mono mpi kufwa mono, beto ta kuma bansadi na beno. Kansi, kana mono nunga yandi mpi kufwa yandi, beno ta kuma bansadi na beto mpi beno ta sadila beto.” 10 Mufilistia yina tubaka diaka nde: “Mono ke sosila* ndonga ya bitumba ya Izraele+ bubu yai. Beno pesa mono muntu mosi, mpi bika beto nwana bitumba!”

11 Ntangu Saule ti Izraele ya mvimba waka mambu yina Mufilistia yina tubaka, bo kumaka kutekita mpi bo waka boma mingi.

12 Davidi vandaka mwana ya muntu mosi ya Efrata,+ na Betelemi+ ya Yuda, zina na yandi Yese,+ yina vandaka ti bana-babakala nana+ mpi yandi vandaka mununu na bilumbu ya Saule. 13 Bana na yandi tatu ya bambuta landaka Saule na bitumba.+ Bazina ya bana na yandi tatu yina kwendaka na bitumba vandaka Eliabi+ mwana ya ntete, Abinadabi+ mwana ya zole, mpi Shamah+ mwana ya tatu. 14 Davidi vandaka leke na bo,+ mpi bana tatu yina ya bambuta landaka Saule.

15 Davidi vandaka kukwenda na Saule mpi kuvutuka sambu na kukeba mameme+ ya tata na yandi na Betelemi. 16 Na ntangu yina, Mufilistia yina vandaka kubasika na ntwala mpi kutelama konso suka mpi konso nkokila bilumbu 40.

17 Ebuna Yese tubilaka mwana na yandi Davidi nde: “Pardo, baka efa* yai ya mbuma ya kukalanga mpi mampa kumi yai, natila bampangi na nge nswalu na camp. 18 Natila mfumu ya mafunda bitini kumi yai ya fromaze;* diaka, nge fwete sosa mpi kuzaba kana bampangi na nge kele mbote, ebuna kwisa kunata kidimbu yina ke monisa nde bo kele mbote.” 19 Bo vandaka ti Saule mpi bantu yonso ya nkaka ya Izraele na Muwanda* ya Ela,+ bo vandaka kunwana ti bantu ya Filistia.+

20 Yo yina Davidi telamaka na suka-suka mpi bikaka muntu mosi sambu na kukeba mameme; na nima yandi bakaka bima mpi kwendaka mutindu Yese songaka yandi. Ntangu yandi kotaka na kati ya camp, basoda vandaka kubasika sambu na kukwenda na kisika ya bitumba, bo ke tula milolo ya bitumba. 21 Bantu ya Izraele ti bantu ya Filistia yilamaka na mpila nde ndonga mosi ya bitumba vandaka kutalana ti ndonga ya nkaka ya bitumba. 22 Na mbala mosi Davidi bikisaka bima na yandi na muntu yina vandaka kukeba bima mpi kwendaka ntinu na kisika ya bitumba. Ntangu yandi kumaka, yandi yantikaka kuyula kana bampangi na yandi vandaka mbote.+

23 Ntangu Davidi vandaka kusolula ti bo, Mufilistia mosi ya ngolo na zina ya Goliati,+ yina katukaka na Gati kwisaka. Yandi basikaka na ndonga ya bitumba ya bantu ya Filistia, mpi yandi tubaka mambu yina yandi tubaka ntete,+ ebuna Davidi waka yandi. 24 Ntangu bantu yonso ya Izraele monaka yandi, bo tinaka yandi, bo ke tekita.+ 25 Bantu ya Izraele vandaka kutuba nde: “Keti beno me mona muntu yina ke kwisa? Yandi ke kwisa sambu na kusosila* Izraele.+ Ntotila ta pesa kimvwama ya mingi na muntu yina ta fwa yandi, yandi ta pesa yandi mwana na yandi ya nkento,+ mpi nzo ya tata na yandi ta futaka diaka ve mpaku na Izraele.”

26 Davidi yantikaka kutubila bantu yina telamaka pene-pene na yandi nde: “Bo ta sala nki na muntu yina ta fwa Mufilistia yina mpi ta katula nsoni na Izraele? Sambu Mufilistia yai ya bo me yotisaka ve kele nani sambu yandi sosila* ndonga ya bitumba ya Nzambi ya moyo?”+ 27 Ebuna bantu songaka yandi kaka mambu yina bo tubaka ntete: “Yai mambu yina bo ta sala muntu yina ta fwa yandi.” 28 Ntangu mbuta na yandi Eliabi+ waka yandi ke solula ti bantu yina, yandi wilaka Davidi makasi mpi tubaka nde: “Sambu na nki nge me kwisa kukulumuka? Nge me bikisa mwa mameme yina na ntoto-makanga ti nani?+ Mono me zaba mbote lulendo na nge mpi bangindu ya mbi ya ntima na nge; nge me kulumuka kaka sambu na kukwisa kutala bitumba.” 29 Ebuna Davidi tubaka nde: “Mono me sala nki ntangu yai? Mono me yula kaka ngiufula!” 30 Yandi bikaka yandi mpi kwendaka na muntu ya nkaka ebuna yandi yulaka kaka mambu yina yandi yulaka ntete,+ mpi bantu pesaka yandi mvutu yina bo pesaka yandi ntete.+

31 Bantu ya nkaka waka mambu yina Davidi tubaka mpi bo kwendaka kuzabisa yo na Saule. Ebuna Saule tindaka bantu sambu na kubinga yandi. 32 Davidi tubilaka Saule nde: “Muntu mosi ve kulemba nitu* sambu na yandi. Nsadi na nge ta kwenda mpi ta nwana ti Mufilistia yina.”+ 33 Kansi Saule tubilaka Davidi nde: “Nge ta kuka ve kunwana ti Mufilistia yina, sambu nge kele ntete mwana,+ mpi yandi kele soda* katuka kileke na yandi.” 34 Ebuna Davidi tubilaka Saule nde: “Nsadi na nge kumaka ngungudi ya bitwisi ya tata na yandi, ebuna ntambu+ kwisaka, urse mpi kwisaka, mpi konso mbisi kangaka dimeme mosi na kimvuka ya mameme. 35 Mono landaka yo, mono fwaka yo, mpi mono gulusaka dimeme na munoko na yo. Ntangu yo balukilaka mono, mono kangaka yo na mandefo* na yo, mono bulaka yo, mpi mono fwaka yo. 36 Nsadi na nge fwaka ntambu ti urse, mpi Mufilistia yai ta kuma bonso mosi na kati na yo, sambu yandi me sosila* bandonga ya bitumba ya Nzambi ya moyo.”+ 37 Davidi yikaka nde: “Yehowa, yina gulusaka mono na manzungulu ya ntambu mpi ya urse, yandi muntu ta gulusa mono na maboko ya Mufilistia yai.”+ Ebuna Saule tubilaka Davidi nde: “Kwenda, mpi bika nde Yehowa kuvanda na nge.”

38 Saule lwatisaka Davidi bilele na yandi. Yandi lwatisaka yandi mpu ya kwivre na ntu, na nima yandi lwatisaka yandi kinkutu ya kibende. 39 Ebuna Davidi bakaka mbele na yandi ya bitumba, kangisaka yo na bilele na yandi, mpi mekaka kutambula kansi yandi kukaka ve, sambu yandi me yikanaka ve ti yo. Davidi tubilaka Saule nde: “Mono ke kuka ve kutambula ti bima yai, sambu mono me yikanaka ve ti yo.” Yo yina yandi katulaka yo. 40 Na nima, yandi bakaka nti na yandi na diboko mpi solaka matadi tanu ya butesi na lweka ya masa,* mpi tulaka yo na poshi ya saki na yandi ya bangungudi, mpi yandi simbaka lanse+ na yandi na diboko. Ebuna yandi yantikaka kukwenda pene-pene ya Mufilistia yina.

41 Mufilistia yina vandaka kaka kukwisa pene-pene ya Davidi, mpi muntu ya ke natilaka yandi kitaninu vandaka na ntwala na yandi. 42 Ntangu Mufilistia yina talaka mpi monaka Davidi, yandi sekaka yandi mpi vwezaka yandi sambu yandi vandaka kaka leke mosi ya mbwaki mpi ya kitoko.+ 43 Yo yina yandi tubilaka Davidi nde: “Keti mono kele mbwa,+ sambu nge kwisila mono ti banti?” Ebuna Mufilistia yina singaka Davidi na zina ya banzambi na yandi. 44 Yandi tubilaka Davidi nde: “Kwisa awa, ebuna mono ta pesa nsuni na nge na bandeke ya zulu mpi na bambisi ya mfinda.”

45 Davidi vutudilaka yandi nde: “Nge ke kwisila mono ti mbele ya bitumba, ti dikonga ya nene mpi ya fioti,+ kansi mono ke kwisila nge na zina ya Yehowa ya makesa,+ Nzambi ya ndonga ya bitumba ya Izraele, yina nge me sosila.*+ 46 Bubu yai kibeni Yehowa ta pesa nge na maboko na mono,+ mona ta fwa nge, mpi ta zenga ntu na nge; mpi bubu yai mono ta pesa bamvumbi ya camp ya bantu ya Filistia na bandeke ya zulu mpi na bambisi ya mfinda; ebuna bantu ya ntoto ya mvimba ta zaba nde kele ti Nzambi mosi na Izraele.+ 47 Mpi bantu yonso yina me vukana awa* ta zaba nde Yehowa ke gulusaka+ ve ti mbele ya bitumba to dikonga, sambu bitumba kele ya Yehowa,+ mpi yandi ta pesa beno yonso na maboko na beto.”+

48 Ebuna Mufilistia yina telamaka mpi pusanaka malembe-malembe sambu na kukutana ti Davidi, kansi Davidi kwendaka ntinu na ndambu ya ndonga ya bitumba sambu na kukutana ti yandi. 49 Davidi kotisaka diboko na saki na yandi mpi bakaka ditadi mosi mpi losaka yo na lanse. Yandi bulaka Mufilistia yina na mbunzu, mpi ditadi kotaka na mbunzu na yandi, ebuna yandi fukamaka luse na ntoto.+ 50 Na mutindu yina Davidi nungaka Mufilistia yina ti lanse mpi ditadi; yandi bulaka yandi mpi fwaka yandi, ata Davidi vandaka ve ti mbele ya bitumba na maboko na yandi.+ 51 Davidi kwendaka ntinu mpi telamaka na zulu na yandi. Ebuna yandi bakaka mbele ya bitumba+ ya Mufilistia yina mpi basisaka yo na poshi na yo, mpi zengaka yandi ntu ti yo sambu na kuzikisa nde yandi me fwa kibeni. Ntangu bantu ya Filistia monaka nde muntu na bo ya ngolo me fwa, bo tinaka.+

52 Yo yina bantu ya Izraele ti bantu ya Yuda telamaka, ebuna bo tulaka milolo mpi landaka bantu ya Filistia na nzila ya mvimba katuka na muwanda+ tii na bakielo ya Ekroni,+ mpi bamvumbi ya bantu ya Filistia lalaka na nzila yantika na Shaarayimi+ tii na Gati mpi tii na Ekroni. 53 Ntangu bantu ya Izraele vutukaka na nima ya kulanda bantu ya Filistia ti lukanu ya ngolo, bo botulaka bima na bacamp na bo.

54 Ebuna Davidi bakaka ntu ya Mufilistia yina mpi nataka yo na Yeruzalemi, kansi yandi tulaka binwaninu ya Mufilistia yina na tenta na yandi.+

55 Ntangu Saule monaka Davidi ke basika sambu na kukutana ti Mufilistia yina, yandi yulaka Abnere+ mfumu ya basoda nde: “Abnere, mwana-bakala yai+ kele mwana ya nani?” Abnere vutulaka nde: “O ntotila, ya kieleka mutindu nge kele na luzingu,* mono me zaba ve!” 56 Ntotila tubaka nde: “Sosa kuzaba kana leke yai kele mwana ya nani.” 57 Yo yina, ntangu Davidi vutukaka, na nima ya kufwa Mufilistia yina, Abnere bakaka yandi mpi nataka yandi na ntwala ya Saule, ti ntu ya Mufilistia yina+ na maboko. 58 Ebuna Saule tubilaka yandi nde: “Mwana-bakala yai, nge kele mwana ya nani?” ebuna Davidi tubaka nde: “Mwana ya nsadi na nge Yese+ muntu ya Betelemi.”+

18 Ntangu Davidi manisaka kusolula ti Saule, Yonatani+ ti Davidi kumaka banduku ya ngolo,* mpi Yonatani kumaka kuzola Davidi bonso yandi mosi.*+ 2 Katuka kilumbu yina, Saule bakaka Davidi na kisalu na yandi, mpi yandi pesaka ve Davidi nzila ya kuvutuka na nzo ya tata na yandi.+ 3 Ebuna Yonatani ti Davidi salaka kuwakana,+ sambu Yonatani vandaka kuzola Davidi bonso yandi mosi.*+ 4 Yonatani katulaka kazaka ya kukonda maboko yina yandi lwataka mpi pesaka yo Davidi, kumosi ti lele na yandi, mbele na yandi ya bitumba, munduki na yandi ya tolo-tolo, mpi mukaba na yandi. 5 Davidi yantikaka kukwenda na bitumba mpi yandi vandaka kununga*+ konso kisika yina Saule vandaka kutinda yandi. Yo yina Saule tulaka yandi mfumu ya bantu ya bitumba,+ ebuna bantu yonso mpi bansadi ya Saule waka kiese na diambu yai.

6 Ntangu Davidi ti basoda ya nkaka vandaka kuvutuka na nima ya kufwa bantu ya Filistia, bankento vandaka kubasika na bambanza yonso ya Izraele sambu na kukutana ti ntotila Saule, ti nkunga+ mpi makinu, ti bangoma ya fioti,+ na kiese mpi ti bakidare ya fioti. 7 Bankento yina vandaka kuyangalala vandaka kuyimba nde:

“Saule me fwa mafunda ya bambeni,

Mpi Davidi me fwa makumi ya mafunda ya bambeni.”+

8 Saule waka makasi mingi,+ mpi nkunga yina pesaka yandi ve kiese, sambu yandi tubaka nde: “Bo me pesa Davidi makumi ya mafunda, kansi bo me pesa mono mafunda. Yo me bikala kaka bo pesa yandi kimfumu!”+ 9 Katuka kilumbu yina, Saule vandaka kutala Davidi ntangu yonso na disu ya mbi.

10 Kilumbu yina landaka, mpeve ya mbi yina katukaka na Nzambi kotilaka Saule,+ ebuna yandi yantikaka kusala mambu na mutindu ya kuyituka* na kati ya nzo, mpi Davidi vandaka kubula miziki ti kidare+ mutindu yandi vandaka kusala ntete. Saule vandaka ti dikonga na diboko na yandi,+ 11 ebuna Saule losaka dikonga+ mpi kuditubilaka nde: ‘Mono ta kangisa Davidi na kibaka!’ Kansi Davidi tinaka yandi mbala zole. 12 Ebuna Saule vandaka kuwa Davidi boma sambu Yehowa vandaka ti yandi,+ kansi yandi vandaka diaka ve ti Saule.+ 13 Yo yina Saule katulaka Davidi na ntwala na yandi mpi tulaka yandi mfumu ya bantu funda, mpi Davidi vandaka kutwadisa basoda na bitumba.*+ 14 Davidi vandaka kaka kununga na*+ mambu yonso ya yandi vandaka kusala, mpi Yehowa vandaka ti yandi.+ 15 Ntangu Saule monaka nde Davidi vandaka kununga mingi, Saule kumaka kuwa yandi boma. 16 Kansi Izraele ya mvimba mpi Yuda vandaka kuzola Davidi, sambu yandi vandaka kutwadisa bo na bitumba na bo.

17 Na nima Saule tubilaka Davidi nde: “Mwana na mono ya nkento ya mbuta Merabi+ yandi yai. Mono ta pesa nge yandi sambu yandi kuma nkento na nge.+ Kansi, nge fwete landa kumonisa kikesa sambu na mono mpi kunwana bitumba ya Yehowa.”+ Sambu Saule kuditubilaka nde: ‘Bika nde diboko na mono kufwa yandi ve. Bika nde maboko ya bantu ya Filistia kufwa yandi.’+ 18 Ebuna Davidi tubilaka Saule nde: “Mono kele nani, mpi bampangi na mono, ti dibuta ya tata na mono kele banani na Izraele, sambu mono kuma bokilo ya ntotila?”+ 19 Kansi, ntangu bo zolaka kupesa Merabi, mwana ya Saule, na Davidi, bo pesaka yandi dezia na Adriele+ muntu ya Mehola sambu yandi kwela yandi.

20 Kansi Mikale,+ mwana ya Saule, vandaka kuzola Davidi, ebuna bo zabisaka Saule diambu yina, mpi yo pesaka yandi kiese. 21 Yo yina Saule tubaka nde: “Mono ta pesa yandi Mikale sambu yandi vanda bonso mutambu sambu na yandi, sambu diboko ya bantu ya Filistia kufwa yandi.”+ Ebuna Saule tubilaka Davidi na mbala ya zole nde: “Nge ta sala kuwakana ya makwela ti mono* bubu yai.” 22 Na nima, Saule songaka bansadi na yandi nde: “Beno solula ti Davidi na kinsweki mpi beno tuba nde, ‘Tala! Ntotila ke wa kiese sambu na nge mpi bansadi na yandi yonso ke zola nge mingi. Yo yina sala kuwakana ya makwela ti ntotila.’” 23 Ntangu bansadi ya Saule songaka Davidi mambu yina, Davidi tubaka nde: “Keti beno ke mona nde kusala kuwakana ya makwela ti ntotila kele diambu ya fioti, na ntangu mono kele nsukami mpi muntu ya mpamba?”+ 24 Ebuna bansadi ya Saule songaka Saule nde: “Yai mambu ya Davidi me tuba.”

25 Yo yina Saule tubaka nde: “Beno ta tubila Davidi nde, ‘Ntotila ke zola ve mbongo ya makwela,+ kansi yandi ke zola bampusu ya kibakala 100+ ya bantu ya Filistia, sambu na kuvutula mbi na bambeni ya ntotila.’” Sambu Saule vandaka kukana nde Davidi kufwa na maboko ya bantu ya Filistia. 26 Bansadi na yandi kwisaka kuzabisa Davidi mambu yina, ebuna yo pesaka Davidi kiese na kusala kuwakana ya makwela ti ntotila.+ Na ntwala ya ntangu yina bo pesaka yandi, 27 Davidi kwendaka ti bantu na yandi mpi bo fwaka babakala ya Filistia 200, ebuna Davidi natilaka ntotila bampusu yonso ya kibakala na bo, sambu yandi sala kuwakana ya makwela ti ntotila. Yo yina, Saule pesaka yandi mwana na yandi Mikale sambu na kukuma nkento na yandi.+ 28 Saule bakisaka nde Yehowa vandaka ti David,+ mpi nde mwana na yandi Mikale vandaka kuzola Davidi.+ 29 Mambu yina salaka nde Saule kukuma kuwa diaka Davidi boma mingi, mpi Saule kumaka mbeni ya Davidi luzingu na yandi ya mvimba.+

30 Bamfumu ya bantu ya Filistia vandaka kukwisa na bitumba, kansi ntangu yonso ya bo vandaka kukwisa, Davidi vandaka kununga mingi* kuluta bansadi yonso ya Saule;+ mpi zina na yandi vandaka na lukumu mingi kibeni.+

19 Na nima Saule songaka mwana na yandi Yonatani mpi bansadi na yandi yonso nde yandi ke zola kufwa Davidi.+ 2 Sambu Yonatani, mwana ya Saule, vandaka kuzola Davidi mingi kibeni,+ yandi songaka Davidi nde: “Tata na mono Saule ke zola kufwa nge. Pardo, vanda mayele na suka; kwenda na kisika mosi ya kinsweki mpi bumbana kuna. 3 Mono ta basika mpi ta telama na lweka ya tata na mono na nseke kisika yina nge ta vanda. Mono ta tubila tata na mono mambu na nge, mpi kana mono wa konso diambu, mono ta konda ve kuzabisa nge.”+

4 Yo yina Yonatani tubilaka tata na yandi Saule mambu ya mbote sambu na Davidi.+ Yandi tubilaka Saule nde: “Ntotila fwete sala ve disumu na ntwala ya nsadi na yandi Davidi, sambu yandi me sala ve disumu na ntwala na nge mpi mambu yina yandi sadilaka nge me natila nge mambote. 5 Yandi tulaka luzingu na yandi na kigonsa* sambu na kufwa Mufilistia yina,+ ebuna Yehowa pesaka luguluku ya nene na Izraele ya mvimba. Nge monaka yo, mpi nge waka kiese mingi. Ebuna sambu na nki nge fwete sala disumu mpi kutiamuna menga ya muntu yina me sala mbi ve na mutindu nge ke zola kufwa Davidi kukonda kikuma?”+ 6 Saule wilaka Yonatani, mpi yandi zengaka kieleka nde: “Ya kieleka, mutindu Yehowa kele na luzingu, bo ta fwa yandi ve.” 7 Na nima Yonatani bingaka Davidi mpi songaka yandi mambu yai yonso. Ebuna Yonatani nataka Davidi na Saule, mpi yandi landaka kusadila yandi mutindu yandi vandaka kusala ntete.+

8 Na nima bitumba basikaka diaka; Davidi basikaka mpi nwanaka ti bantu ya Filistia mpi yandi fwaka bo mingi kibeni, ebuna bo tinaka na ntwala na yandi.

9 Ebuna mpeve ya mbi yina katukaka na Yehowa kotilaka Saule+ ntangu yandi vandaka ya kuvanda na nzo na yandi ti dikonga na diboko, mpi Davidi vandaka kubula miziki na kidare.+ 10 Saule mekaka kukangisa Davidi na kibaka ti dikonga, kansi yandi tinaka Saule, mpi Saule bulaka dikonga na kibaka. Davidi tinaka na mpimpa yina. 11 Na nima Saule tindaka binati-nsangu na nzo ya Davidi sambu na kukengila yo mpi sambu na kufwa yandi na suka,+ kansi Mikale nkento ya Davidi songaka yandi nde: “Kana nge tina ve* na mpimpa yai, mbasi nge ta vanda mvumbi.” 12 Na mbala mosi Mikale kulumusaka Davidi na nela, sambu yandi tina. 13 Mikale bakaka kiteki ya terafimi* mpi tulaka yo na mbeto, ebuna yandi tulaka bukondi ya bo me sala na mika ya nkombo na kisika ya ntu na yandi, mpi yandi fikaka yo lele.

14 Ebuna Saule tindaka binati-nsangu sambu na kubaka Davidi, kansi Mikale tubaka nde: “Yandi ke bela.” 15 Yo yina Saule tindaka binati-nsangu sambu na kutala Davidi mpi yandi songaka bo nde: “Beno natila mono yandi na mbeto na yandi sambu mono fwa yandi.”+ 16 Ntangu binati-nsangu kotaka, bo monaka kiteki ya terafimi* na mbeto mpi bukondi ya bo me sala na mika ya nkombo na kisika yina ntu na yandi zolaka kuvanda. 17 Saule tubilaka Mikale nde: “Sambu na nki nge me kusa mono mutindu yai mpi nge me bika nde mbeni na mono+ kutina?” Mikale vutudilaka Saule nde: “Yandi tubilaka mono nde, ‘Bika mono mono kwenda, kana ve mono ta fwa nge!’”

18 Davidi tinaka, mpi yandi kumaka na Samuele na Rama.+ Yandi songaka Samuele mambu yonso yina Saule salaka yandi. Ebuna yandi ti Samuele kwendaka, mpi bo bikalaka na Nayoti.+ 19 Na nima, bo zabisaka Saule nde: “Davidi kele na Nayoti, na Rama.” 20 Na mbala mosi Saule tindaka binati-nsangu sambu na kukanga Davidi. Ntangu bo monaka bambikudi ya minunu ke bikula, mpi Samuele me telama mpi ke twadisa bo, mpeve ya Nzambi simbaka binati-nsangu ya Saule, ebuna bo mpi yantikaka kusala mambu bonso bambikudi.

21 Ntangu bo songaka Saule mambu yina, na mbala mosi yandi tindaka binati-nsangu ya nkaka, bo mpi bo yantikaka kusala mambu bonso bambikudi. Yo yina, Saule tindaka diaka binati-nsangu, kimvuka ya tatu, ebuna bo mpi yantikaka kusala mambu bonso bambikudi. 22 Nsuka-nsuka yandi mpi kwendaka na Rama. Ntangu yandi kumaka na dibulu ya nene ya masa yina kele na Seku, yandi yulaka nde: “Samuele ti Davidi kele na wapi?” Bo vutulaka nde: “Bo kele na Nayoti,+ na Rama.” 23 Ntangu Saule katukaka kuna mpi vandaka kukwenda na Nayoti, na Rama, mpeve ya Nzambi simbaka yandi mpi, yandi vandaka kusala mambu bonso mbikudi nzila yonso tii kuna yandi kumaka na Nayoti, na Rama. 24 Yandi katulaka mpi bilele na yandi, ebuna yandi mpi salaka mambu bonso mbikudi na ntwala ya Samuele, mpi yandi lalaka kuna kinkonga* kilumbu yina ya mvimba mpi mpimpa yina ya mvimba. Yo yina bo ke tubaka nde: “Keti Saule mpi kele mbikudi?”+

20 Davidi katukaka na Nayoti, na Rama, yandi tinaka. Kansi, yandi kwisaka na Yonatani mpi tubaka nde: “Mono me sala inki?+ Inki mbi mono me sala, mpi nki disumu mono me sala na ntwala ya tata na nge sambu yandi sosa luzingu* na mono?” 2 Ebuna Yonatani tubilaka yandi nde: “Yo lenda salama ve!+ Nge ta fwa ve. Tata na mono ta sala ve ata diambu mosi, yo vanda ya nene to ya fioti, kukonda kuzabisa mono. Sambu na nki tata na mono ta bumbila mono diambu yai? Yo ta salama ve.” 3 Kansi Davidi zengaka diaka kieleka mpi tubaka nde: “Tata na nge me zaba mbote nde nge me ndima mono+ mpi yandi ta tuba nde, ‘Yonatani kuzaba ve diambu yai, kana ve yo ta pesa yandi mpasi.’ Kansi ya kieleka mutindu Yehowa kele na luzingu mpi ya kieleka mutindu nge* kele na luzingu, kubika fioti bo ta fwa mono!”+

4 Ebuna Yonatani tubilaka Davidi nde: “Konso kima yina nge ta tuba,* mono ta sala yo sambu na nge.” 5 Davidi tubilaka Yonatani nde: “Mbasi kele ngonda ya mpa,+ bo ke vingila kibeni nde mono vanda ti ntotila sambu na kudia; nge fwete bika mono mono kwenda, mpi mono ta bumbana na nseke tii na nkokila ya kilumbu ya tatu. 6 Kana tata na nge kumona nde mono kele ve, nge ta tuba nde, ‘Davidi bondilaka mono nde mono pesa yandi nzila ya kukwenda nswalu na mbanza na yandi Betelemi,+ sambu bo kele ti kimenga ya konso mvula sambu na dibuta ya mvimba.’+ 7 Kana yandi tuba nde, ‘Yo kele mbote,’ yo ke tendula ngemba sambu na nsadi na nge. Kansi kana yandi wa makasi, zaba nde yandi kele ti lukanu ya kusala mono mbi. 8 Monisila nsadi na nge zola ya kwikama,+ sambu nge me sala kuwakana ti nsadi na nge na ntwala ya Yehowa.+ Kansi kana mono me sala mbi,+ fwa mono nge mosi. Sambu na nki nge fwete nata mono na tata na nge?”

9 Ebuna Yonatani tubaka nde: “Kuyindula nkutu ve diambu ya mutindu yina! Kana mono zaba nde tata na mono kele ti lukanu ya kusala nge mbi, keti mono ta songa nge ve?”+ 10 Ebuna Davidi tubilaka Yonatani nde: “Nani ta songa mono kana tata na nge kupesa nge mvutu na makasi?” 11 Yonatani tubilaka Davidi nde: “Kwisa, beto kwenda na nseke.” Ebuna bo kwendaka na nseke bo zole. 12 Yonatani tubilaka Davidi nde: “Bika nde Yehowa Nzambi ya Izraele kuvanda mbangi nde mbasi to mbasi-mbasi na ntangu yai mono ta yula tata na mono. Kana yandi kele na mabanza ya mbote sambu na Davidi, keti mono ta tindila nge ve ndinga mpi ta songa nge yo ve? 13 Kansi kana tata na mono kele ti lukanu ya kusala nge mbi, bika nde Yehowa kupesa Yonatani ndola ya ngolo kana mono zabisa nge ve diambu yina mpi kubikisa nge ve sambu nge kwenda na ngemba. Bika Yehowa kuvanda ti nge,+ kaka mutindu yandi vandaka ti tata na mono.+ 14 Mpi keti nge ta monisila mono ve zola ya kwikama ya Yehowa ntangu mono kele na luzingu mpi ata ntangu mono ta fwa?+ 15 Kukatula ve zola na nge ya kwikama na bantu ya nzo na mono,+ ata ntangu Yehowa ta katula bambeni yonso ya Davidi na zulu ya ntoto.” 16 Ebuna Yonatani salaka kuwakana ti nzo ya Davidi mpi tubaka nde, “Yehowa ta lomba bambeni ya Davidi na kuvutula munoko.” 17 Yo yina, Yonatani lombaka Davidi na kuzenga diaka kieleka na zina ya zola yina yandi vandaka na yo sambu na yandi, sambu yandi vandaka kuzola yandi bonso yandi mosi.*+

18 Ebuna Yonatani tubilaka yandi nde: “Mbasi kele ngonda ya mpa,+ mpi bo ta mona nde nge kele ve, sambu kiti na nge ta vanda ya mpamba. 19 Mbasi-mbasi bo ta zaba kibeni nde nge kele ve, mpi nge fwete kwenda kisika yina nge bumbanaka kilumbu yina ya nkaka* mpi nge fwete vanda pene-pene ya ditadi yai. 20 Ebuna mono ta losa batolo-tolo tatu na lweka mosi ya ditadi yina, mono ta sala bonso nde mono ke losa yo na kima. 21 Ntangu mono ta tinda nsadi mosi, mono ta tuba nde, ‘Kwenda kusosa batolo-tolo.’ Kana mono tubila nsadi nde, ‘Tala! Batolo-tolo kele na lweka na nge, baka yo,’ pana nge lenda kwisa kuvutuka, sambu ya kieleka mutindu Yehowa kele na luzingu, yo ke tendula nde mambu yonso kele mbote sambu na nge mpi kigonsa kele ve. 22 Kansi kana mono songa leke yina nde, ‘Tala! Batolo-tolo kele na ntwala na nge,’ pana kwenda, sambu Yehowa me tinisa nge. 23 Sambu na diambu yina beto me silaka,+ nge ti mono, bika Yehowa kuvanda na kati na beto kimakulu.”+

24 Yo yina Davidi bumbanaka na nseke. Ntangu ngonda ya mpa lungaka, ntotila vandaka na kiti na yandi sambu na kudia.+ 25 Ntotila vandaka na kiti yina yandi ke vandilaka mbala na mbala pene-pene ya kibaka. Yonatani vandaka ke talana ti yandi, mpi Abnere+ vandaka me vanda na lweka ya Saule, kansi kisika ya Davidi vandaka ya mpamba. 26 Saule tubaka kima ve kilumbu yina, sambu yandi kuditubilaka nde: ‘Diambu mosi me salama yo yina yandi kele ve bunkete.+ Ee, yandi fwete vanda mvindu.’ 27 Kilumbu yina landaka ngonda ya mpa, kilumbu ya zole, kisika ya Davidi vandaka kaka ya mpamba. Ebuna Saule tubilaka mwana na yandi Yonatani nde: “Sambu na nki mwana ya Yese+ me kwisa ve na kudia, yo vanda mazono to bubu?” 28 Yonatani vutudilaka Saule nde: “Davidi bondilaka mono nde mono pesa yandi nzila ya kukwenda na Betelemi.+ 29 Yandi tubaka nde, ‘Pardo pesa mono nzila mono kwenda, sambu beto kele ti kimenga ya dibuta na mbanza, mpi mpangi na mono bingaka mono. Yo yina, kana nge me ndima mono, pardo pesa mono nzila ya kukwenda na kinsweki sambu na kutala bampangi na mono.’ Yo yina yandi me kwisa ve na mesa ya ntotila.” 30 Ebuna Saule wilaka Yonatani makasi ya ngolo, mpi yandi tubilaka yandi nde: “Nge mwana ya nkento ya ntu-ngolo, keti nge ke yindula nde mono ke zaba ve nde nge me sola na kuvanda na lweka ya mwana ya Yese, sambu na nsoni na nge mosi mpi nsoni ya mama na nge?* 31 Konso ntangu yina mwana ya Yese ta vanda na luzingu na ntoto, nge ti kimfumu na nge ta vanda ve ngolo.+ Ntangu yai tinda muntu mosi na kunatila mono yandi awa, sambu yandi fwete fwa.”*+

32 Kansi, Yonatani tubilaka tata na yandi Saule nde: “Sambu na nki yandi fwete fwa?+ Yandi me sala inki?” 33 Ebuna Saule losilaka yandi dikonga sambu na kubula yandi,+ mpi Yonatani zabaka nde tata na yandi kele ti lukanu ya kufwa Davidi.+ 34 Yonatani telamaka na mbala mosi na mesa na makasi yonso, mpi yandi diaka ve madia na kilumbu ya zole na nima ya ngonda ya mpa, sambu yandi vandaka kuwa mawa sambu na Davidi+ mpi sambu tata na yandi pesaka Davidi nsoni.

35 Na suka Yonatani kwendaka na nseke sambu na kukutana ti Davidi, mpi nsadi mosi ya leke vandaka ti yandi.+ 36 Ebuna yandi tubilaka nsadi na yandi nde: “Pardo kwenda ntinu kusosa batolo-tolo yina mono ke losa.” Nsadi yina bakaka ntinu, mpi Yonatani losaka tolo-tolo sambu yo luta yandi. 37 Ntangu nsadi yina kumaka kisika yina Yonatani losaka tolo-tolo, Yonatani tubilaka yandi na ndinga ya ngolo nde: “Keti tolo-tolo kele ve na ntwala na nge?” 38 Yonatani tubilaka nsadi yina na ndinga ya ngolo nde: “Sasuka! Kwenda nswalu! Kusukinina ve!” Mpi nsadi ya Yonatani lokutaka batolo-tolo mpi vutukaka na mfumu na yandi. 39 Nsadi yina bakisaka ve ata kima mosi ya me tala diambu yina; kaka Yonatani ti Davidi bantu zabaka ntendula na yo. 40 Ebuna Yonatani pesaka binwaninu na yandi na nsadi na yandi mpi songaka yandi nde: “Kwenda, nata yo na mbanza.”

41 Ntangu nsadi yina kwendaka, Davidi basikaka na kisika mosi ya pene-pene yina vandaka na ndambu ya sudi. Ebuna yandi bwaka luse na ntoto mpi fukamaka mbala tatu, mpi bo yambanaka mpi bo dilaka, kansi Davidi dilaka mingi kuluta. 42 Yonatani tubilaka Davidi nde: “Kwenda na ngemba, sambu beto zole me zenga kieleka+ na zina ya Yehowa nde, ‘Yehowa kuvanda na kati na nge ti mono mpi na kati ya bana* na nge ti bana* na mono kimakulu.’”+

Na nima, Davidi telamaka mpi kwendaka, ebuna Yonatani vutukaka na mbanza.

21 Na nima Davidi kumaka na Nobi,+ na nganga-nzambi Ahimeleki. Ahimeleki yantikaka kutekita ntangu yandi kutanaka ti Davidi, mpi yandi tubilaka yandi nde: “Sambu na nki nge kele nge mosi mpi muntu mosi ve kele ti nge?”+ 2 Davidi vutudilaka nganga-nzambi Ahimeleki nde: “Ntotila songaka mono na kusala kima mosi, kansi yandi tubaka nde, ‘Muntu ya nkaka fwete zaba ve kisalu yina mono ke tinda nge mpi bantuma yina mono me pesa nge.’ Mono wakanaka na bantu na mono sambu beto kutana na kisika mosi buna. 3 Ebuna kana nge kele ti mampa tanu, pesa mono yo, to konso kima yina nge kele na yo.” 4 Kansi nganga-nzambi vutudilaka Davidi nde: “Mono kele ve ti mampa ya mpamba, kansi mono kele ti mampa ya santu+—mono ta pesa nge yo kaka kana baleke yina ya babakala vandaka ve ti bankento.”*+ 5 Davidi vutudilaka nganga-nzambi nde: “Ya kieleka, bankento me pusana ve pene-pene ti beto bonso na bambala ya me luta ntangu mono vandaka kukwenda na bitumba.+ Kana nitu ya baleke ya babakala bikalaka ya santu ata ntangu kisalu vandaka ve ya mfunu, bubu yai yo fwete vanda kibeni santu kuluta!” 6 Ebuna nganga-nzambi pesaka yandi mampa ya santu,+ sambu mampa ya nkaka vandaka ve katula kaka mampa ya kumonisa, yina bo katulaka na ntwala ya Yehowa sambu na kuyingisa yo na mampa ya mpa na kilumbu yina bo katulaka yo.

7 Nsadi ya Saule mosi vandaka pana na kilumbu yina, bo kangaka yandi na ntwala ya Yehowa. Zina na yandi Doegi,+ muntu ya Edomi,+ mfumu ya bangungudi ya Saule.

8 Ebuna Davidi tubilaka Ahimeleki nde: “Keti nge kele ti dikonga to mbele ya bitumba? Mono bakaka ve mbele na mono ya bitumba to binwaninu na mono, sambu kisalu ya ntotila vandaka ya ntinu-ntinu.” 9 Ebuna nganga-nzambi tubaka nde: “Mbele ya bitumba ya Goliati,+ muntu ya Filistia, yina nge fwaka na Muwanda* ya Ela,+ kele awa, bo me kanga yo na lele na nima ya efodi.+ Kana nge ke zola kubaka yo, baka yo, sambu mbele ya nkaka kele ve awa kaka yo.” Ebuna Davidi tubaka nde: “Ya nkaka ya me fwanana ti yo kele ve. Pesa mono yo.”

10 Na kilumbu yina Davidi telamaka mpi landaka kutina+ Saule, mpi nsuka-nsuka yandi kumaka na Akishi, ntotila ya Gati.+ 11 Bansadi ya Akishi tubilaka yandi nde: “Keti yai Davidi ve, ntotila ya insi yina? Keti yandi ve muntu yina bo vandaka kuyimbila ntangu bo vandaka kukina nde,

‘Saule me fwa mafunda ya bambeni,

Mpi Davidi me fwa makumi ya mafunda ya bambeni’?”+

12 Davidi vandaka kuyindula mambu yina na ntima, ebuna yandi waka Akishi ntotila ya Gati boma ya mingi.+ 13 Yo yina yandi kusaka nde yandi kele muntu ya kilawu+ na ntwala na bo mpi yandi salaka mambu bonso muntu ya kilawu ntangu yandi vandaka na kati na bo.* Yandi vandaka kusonika-sonika bidimbu na mabaya ya bakielo mpi vandaka kubika nde mate kukulumuka-kulumuka na mandefo na yandi. 14 Nsuka-nsuka Akishi tubilaka bansadi na yandi nde: “Beno ke mona nde muntu yai kele muntu ya kilawu! Sambu na nki beno me natila mono yandi? 15 Keti mono me konda bantu ya kilawu sambu muntu yai kusala mambu bonso muntu ya kilawu na ntwala na mono? Keti muntu yai fwete kota na nzo na mono?”

22 Ebuna Davidi katukaka pana+ mpi tinaka na dibulu ya Adulami.+ Ntangu bampangi na yandi mpi nzo ya mvimba ya tata na yandi waka yo, bo kwendaka kuna kisika yandi vandaka. 2 Bantu yonso yina vandaka na mpasi, bayina vandaka ti bamfuka, mpi bayina vandaka na kiese ve,* vukanaka ti yandi, ebuna yandi kumaka mfumu na bo. Bantu kiteso ya 400 vandaka ti yandi.

3 Na nima Davidi katukaka pana mpi kwendaka na Mispe, na Moabi mpi tubilaka ntotila ya Moabi+ nde: “Pardo bika nde tata na mono ti mama na mono kubikala ti nge tii kuna mono ta zaba mambu yina Nzambi ta sala sambu na mono.” 4 Yo yina yandi bikisaka bo na ntotila ya Moabi, mpi bo bikalaka ti yandi ntangu yonso yina Davidi vandaka na kisika ya ngolo ya lutaninu.+

5 Na nima, mbikudi Gadi+ tubilaka Davidi nde: “Kubikala ve na kisika ya ngolo ya lutaninu. Katuka kuna mpi kwenda na ntoto ya Yuda.”+ Yo yina Davidi katukaka pana mpi kwendaka kukota na mfinda ya Ereti.

6 Saule waka nde bo monaka Davidi ti bantu na yandi. Na ntangu yina, Saule vandaka ya kuvanda na Gibea+ na nsi ya nti ya tamarisi na kisika ya kunanguka, yandi vandaka ti dikonga na maboko na yandi, mpi bansadi na yandi yonso ziungaka yandi. 7 Ebuna Saule tubilaka bo nde: “Pardo, beno wa, beno bana ya Benyamini. Keti mwana ya Yese+ ta pesa beno yonso mpi bilanga ti banti ya vinu? Keti yandi ta tula beno yonso bamfumu ya mafunda mpi bamfumu ya bankama?+ 8 Beno yonso beno me kanina mono! Ata muntu mosi ve songaka mono ntangu mwana na mono mosi salaka kuwakana ti mwana ya Yese!+ Ata muntu mosi ve na kati na beno wilaka mono mawa mpi songaka mono nde mwana na mono mosi me pusa nsadi na mono na kubumbana sambu na kunwanisa mono, mutindu yo kele ntangu yai.”

9 Ebuna Doegi,+ muntu ya Edomi, yina vandaka kutwadisa bansadi ya Saule, vutulaka nde:+ “Mono monaka mwana ya Yese ntangu yandi kwisaka na Nobi, na Ahimeleki mwana ya Ahitubi.+ 10 Ahimeleki yulaka Yehowa sambu na Davidi mpi yandi pesaka yandi madia. Yandi pesaka yandi nkutu mbele ya bitumba ya Goliati, muntu ya Filistia.”+ 11 Na mbala mosi ntotila tindaka bantu sambu bo kwenda kubinga Ahimeleki mwana ya nganga-nzambi Ahitubi mpi banganga-nzambi yonso ya nzo ya tata na yandi, yina vandaka na Nobi. Ebuna bo yonso kwisaka kisika yina ntotila vandaka.

12 Ntangu yai, Saule tubaka nde: “Pardo, wa, nge mwana ya Ahitubi!” yandi vutulaka nde: “Mono yandi yai, mfumu na mono.” 13 Saule tubilaka yandi nde: “Sambu na nki nge ti mwana ya Yese me kana kusala mono mbi, na mutindu nge me pesa yandi mampa ti mbele ya bitumba mpi na mutindu nge me yula Nzambi sambu na yandi? Yandi me kuma mbeni na mono mpi yandi me bumbana sambu na kunwanisa mono, mutindu yo kele ntangu yai.” 14 Ebuna Ahimeleki vutudilaka ntotila nde: “Nani na kati ya bansadi na nge kele muntu ya me fwana na kutudila ntima* bonso Davidi?+ Yandi kele bokilo ya ntotila+ mpi mfumu ya basoda ya ke kengilaka nge, mpi muntu ya lukumu na nzo na nge.+ 15 Keti bubu kele mbala ya ntete ya mono me yula Nzambi sambu na yandi?+ Ngindu ya kusala diambu yina nge ke tuba lenda kwisila mono ve ata fioti! Bika ntotila kuwila ve nsadi na yandi mpi nzo ya mvimba ya tata na mono makasi, sambu nsadi na nge zabaka ve ata kima mosi na mambu yai.”+

16 Kansi ntotila tubaka nde: “Ahimeleki, nge ta fwa kibeni,+ nge ti nzo ya mvimba ya tata na nge.”+ 17 Ebuna ntotila tubilaka basoda* yina vandaka na nziunga na yandi nde: “Beno baluka mpi beno fwa banganga-nzambi ya Yehowa, sambu bo me kwenda na ndambu ya Davidi! Bo zabaka nde yandi vandaka kutina kansi bo zabisaka mono ve!” Kansi bansadi ya ntotila buyaka kunangula maboko na bo sambu na kufwa banganga-nzambi ya Yehowa. 18 Ebuna ntotila tubilaka Doegi+ nde: “Nge, baluka mpi fwa banganga-nzambi!” Na mbala mosi Doegi, muntu ya Edomi,+ kwendaka mpi fwaka banganga-nzambi yandi mosi. Na kilumbu yina yandi fwaka babakala 85 ya ke lwataka efodi ya lino.+ 19 Yandi fwaka mpi Nobi,+ mbanza ya banganga-nzambi, ti mbele ya bitumba; yandi fwaka babakala ti bankento, bana ti bana-fioti, bangombe, bampunda, mpi mameme na mbele ya bitumba.

20 Kansi, mwana mosi ya Ahimeleki mwana ya Ahitubi, zina na yandi Abiatare,+ tinaka mpi landaka Davidi. 21 Abiatare songaka Davidi nde: “Saule me fwa banganga-nzambi ya Yehowa.” 22 Ebuna Davidi tubilaka Abiatare nde: “Ntangu Doegi, muntu ya Edomi vandaka pana, mono zabaka na kilumbu yina+ nde yandi ta zabisa kibeni Saule mambu yina. Kifu kele ya mono kana bo me fwa bantu yonso* ya nzo ya tata na nge. 23 Bikala ti mono. Kuwa boma ve, sambu konso muntu yina ke sosa luzingu* na nge ke sosa luzingu* na mono; nge kele na nsi ya lutaninu na mono.”+

23 Na nima bo songaka Davidi nde: “Bantu ya Filistia ke nwanisa Keila,+ mpi bo ke kota na ngolo na bisika ya bo ke tutaka bambuma sambu na kukatula yo bampusu.” 2 Ebuna Davidi yulaka Yehowa+ nde: “Keti mono fwete kwenda mpi kufwa bantu yina ya Filistia?” Yehowa tubilaka Davidi nde: “Kwenda, fwa bantu ya Filistia, mpi gulusa Keila.” 3 Kansi bantu ya Davidi tubilaka yandi nde: “Beto kele na boma ntangu beto kele awa na Yuda;+ beto ta vanda na boma mingi kuluta kana beto kwenda na Keila sambu na kunwana ti ndonga ya bitumba ya bantu ya Filistia!”+ 4 Yo yina Davidi yulaka diaka Yehowa.+ Ebuna Yehowa vutudilaka yandi nde: “Telama; kulumuka na Keila sambu mono ta pesa bantu ya Filistia na maboko na nge.”+ 5 Davidi kwendaka ti bantu na yandi na Keila mpi nwanaka ti bantu ya Filistia; yandi bakaka bitwisi na bo mpi fwaka bantu ya Filistia mingi kibeni, ebuna Davidi gulusaka bantu ya Keila.+

6 Ntangu Abiatare+ mwana ya Ahimeleki kwisaka kutina na Davidi na Keila, yandi vandaka ti efodi na maboko na yandi. 7 Bo songaka Saule nde: “Davidi me kwisa na Keila.” Ebuna Saule tubaka nde: “Nzambi me pesa yandi na maboko na mono,*+ sambu yandi me kangama na mutambu mutindu yandi me kota na mbanza yina kele ti bakielo yina bo ke kangaka ti banti.” 8 Yo yina, Saule bingaka bantu yonso na kukwenda na bitumba, na kukulumuka na Keila mpi kuziunga Davidi ti bantu na yandi. 9 Ntangu Davidi waka nde Saule vandaka kukana kusala yandi mbi, yandi tubilaka nganga-nzambi Abiatare nde: “Nata efodi awa.”+ 10 Ebuna Davidi tubaka nde: “O Yehowa Nzambi ya Izraele, nsadi na nge me wa kibeni nde Saule kele ti lukanu ya kukulumuka na Keila sambu na kufwa mbanza yai sambu na mono.+ 11 Keti bantwadisi* ya Keila ta pesa mono na maboko na yandi? Keti Saule ta kwisa kukulumuka mutindu nsadi na nge me wa? O Yehowa Nzambi ya Izraele, pardo songa nsadi na nge.” Ebuna Yehowa tubaka nde: “Yandi ta kwisa kukulumuka.” 12 Davidi yulaka nde: “Keti bantwadisi ya Keila ta pesa mono ti bantu na mono na maboko ya Saule?” Yehowa vutulaka nde: “Bo ta pesa beno.”

13 Na mbala mosi Davidi telamaka ti bantu na yandi, bantu kiteso ya 600,+ bo katukaka na Keila mpi bo kwendaka konso kisika yina bo lendaka kukwenda. Ntangu bo songaka Saule nde Davidi me tina Keila, yandi landaka yandi diaka ve. 14 Davidi bikalaka na ntoto-makanga na bisika yina kele mpasi na kukuma, na ntoto ya bangumba ya ntoto-makanga ya Zifi.+ Saule sosaka yandi ntangu yonso,+ kansi Yehowa pesaka yandi ve na maboko ya Saule. 15 Davidi zabaka nde* Saule basikaka sambu na kusosa luzingu* na yandi ntangu Davidi vandaka na ntoto-makanga ya Zifi, na Oresha.

16 Ebuna Yonatani mwana ya Saule kwendaka na Davidi, na Oresha, mpi yandi sadisaka yandi na kubaka kikesa* na Yehowa.+ 17 Yandi tubilaka Davidi nde: “Kuwa boma ve, sambu tata na mono Saule ta mona nge ve; nge ta vanda ntotila ya Izraele,+ mpi mono ta vanda muntu ya zole na nima na nge; mpi tata na mono Saule me zaba yo.”+ 18 Na nima bo zole salaka kuwakana+ na ntwala ya Yehowa, ebuna Davidi bikalaka na Oresha, mpi Yonatani kwendaka na nzo na yandi.

19 Na nima bantu ya Zifi tombukaka kisika Saule vandaka na Gibea+ mpi tubaka nde: “Keti Davidi ke bumbana ve pene-pene na beto+ na bisika yina kele mpasi na kukuma, na Oresha,+ na ngumba ya fioti ya Akila,+ yina kele na sudi* ya Yeshimoni?*+ 20 O ntotila, konso ntangu yina nge* ta zola kukwisa kukulumuka, kwisa, mpi beto ta pesa yandi na maboko ya ntotila.”+ 21 Ebuna Saule tubaka nde: “Bika Yehowa kusakumuna beno, sambu beno me wila mono mawa. 22 Pardo beno kwenda mpi beno sosa kuzaba mbote-mbote kisika yina yandi kele mpi nani monaka yandi kuna, sambu bo songaka mono nde yandi kele mayele mingi. 23 Beno zikisa mbote-mbote bisika yonso yina yandi ke bumbanaka, mpi beno kwisa kunatila mono banzikisa. Ebuna mono ta kwenda ti beno, mpi kana yandi kele na ntoto na beno, mono ta sosa yandi na kati ya mafunda* yonso ya bantu ya Yuda.”

24 Yo yina, bo katukaka mpi bo kwendaka na Zifi+ na ntwala ya Saule, na ntangu yina Davidi ti bantu na yandi vandaka na ntoto-makanga ya Maoni,+ na Araba,+ na sudi ya Yeshimoni. 25 Ebuna Saule kwisaka ti bantu na yandi sambu na kusosa Davidi.+ Ntangu bo songaka Davidi diambu yina, na mbala mosi yandi kwendaka kubumbana na ditadi+ mpi bikalaka na ntoto-makanga ya Maoni. Ntangu Saule waka yo, yandi landaka Davidi na ntoto-makanga ya Maoni. 26 Ntangu Saule kumaka na ndambu mosi ya ngumba, Davidi ti bantu na yandi vandaka na ndambu ya nkaka ya ngumba yina. Davidi vandaka kukwenda nswalu+ sambu na kutina Saule, kansi Saule ti bantu na yandi vandaka kuziunga Davidi ti bantu na yandi sambu na kukanga bo.+ 27 Kansi kinati-nsangu mosi kwisaka kutubila Saule nde: “Kwisa nswalu, sambu bantu ya Filistia me kwisa kunwanisa insi!” 28 Ebuna Saule yambulaka kulanda Davidi+ mpi yandi kwendaka kunwana ti bantu ya Filistia. Yo yina bo ke bingaka kisika yina Ditadi ya Kukabwana.

29 Ebuna Davidi katukaka kuna mpi bikalaka na bisika yina kele mpasi na kukuma na Ene-gedi.+

24 Ntangu Saule vutukaka, na nima ya kulanda bantu ya Filistia, bo songaka yandi nde: “Tala! Davidi kele na ntoto-makanga ya Ene-gedi.”+

2 Ebuna Saule bakaka bantu 3 000 ya bo solaka na Izraele ya mvimba mpi yandi kwendaka kusosa Davidi ti bantu na yandi na matadi kisika bankombo ya bangumba ke zingaka. 3 Saule kumaka na balupangu ya mameme ya bo me sala na matadi, balupangu yina vandaka na lweka ya nzila, kisika dibulu mosi vandaka, ebuna yandi kwendaka na kabine,* kansi Davidi ti bantu na yandi vandaka ya kuvanda na nsuka kibeni ya dibulu yina.+ 4 Bantu ya Davidi tubilaka yandi nde: “Yai kilumbu yina Yehowa ke tubila nge nde, ‘Tala! Mono ke pesa nge mbeni na nge na maboko na nge,+ mpi nge lenda sala yandi konso kima yina ke monana mbote na meso na nge.’” Yo yina, Davidi telamaka mpi zengaka na malembe nsongi ya kazaka ya Saule ya kukonda maboko. 5 Kansi na nima, ntima* ya Davidi yantikaka kubula sambu yandi+ zengaka nsongi ya kazaka ya Saule ya kukonda maboko. 6 Yandi tubilaka bantu na yandi nde: “Na kutadila mabanza ya Yehowa, ngindu lenda kwisila mono ve ata fioti na kusala diambu ya mutindu yai na mfumu na mono, muntu yina Yehowa me tulaka mafuta, mono lenda nangula ve diboko na mono sambu na kubula yandi, sambu yandi kele muntu yina Yehowa me tulaka mafuta.”+ 7 Mambu yai ya Davidi tubaka kangaka bantu na yandi nzila,* mpi yandi pesaka bo ve nzila ya kubula Saule. Kansi Saule telamaka sambu na kubasika na dibulu yina mpi yandi landaka nzila na yandi.

8 Ebuna Davidi telamaka, basikaka na dibulu yina mpi yandi bingaka Saule na ndinga ya ngolo nde: “Mfumu na mono ntotila!”+ Ntangu Saule talaka na nima, Davidi bwaka luse na ntoto mpi fukamaka. 9 Davidi tubilaka Saule nde: “Sambu na nki nge ke wa ndinga ya bantu yina ke tuba nde, ‘Davidi ke sosa kusala nge mbi’?+ 10 Na kilumbu ya bubu meso na nge mosi me mona mutindu Yehowa pesaka nge na maboko na mono na kati ya dibulu. Kansi ntangu muntu mosi songaka mono na kufwa nge,+ mono wilaka nge mawa mpi mono tubaka nde, ‘Mono ta nangula ve diboko na mono sambu na kusimba mfumu na mono, sambu yandi kele muntu yina Yehowa me tulaka mafuta.’+ 11 Tata na mono, tala, ee, tala nsongi ya kazaka na nge ya kukonda maboko na maboko na mono; sambu ntangu mono zengaka yo, mono fwaka nge ve. Ntangu yai nge lenda mona mpi kubakisa nde mono kele ve ti lukanu ya kusala nge mbi to ya kukolama, mpi mono me sala ve disumu na ntwala na nge,+ ata nge ke zomba mono sambu na kufwa mono.*+ 12 Bika Yehowa kusambisa mambu na kati na nge ti mono,+ mpi bika Yehowa kuvutudila nge mbi sambu na mono,+ kansi diboko na mono ta simba nge ve.+ 13 Kaka mutindu kingana ya ntama ke tubaka, ‘Mambi ke katukaka na bantu ya mbi,’ kansi diboko na mono ta simba nge ve. 14 Ntotila ya Izraele me basika sambu na kulanda nani? Nge ke landa nani? Mbwa ya kufwa? Ka-nzenga?+ 15 Bika Yehowa kuvanda zuzi, mpidina yandi ta sambisa mambu na kati na nge ti mono, mpi yandi ta mona, ta samba mambu na mono, ta sambisa mono,+ mpi ta gulusa mono na maboko na nge.”

16 Ntangu Davidi manisaka kutubila yandi mambu yai, Saule tubaka nde: “Mwana na mono Davidi, keti yina ndinga na nge?”+ Ebuna Saule yantikaka kudila ngolo. 17 Yandi tubilaka Davidi nde: “Nge kele muntu ya lunungu kuluta mono, sambu nge me sadila mono mambu ya mbote, mpi mono me vutudila nge mambu ya mbi.+ 18 Ee, bubu yai nge me songa mono mambu ya mbote ya nge me sadila mono mutindu nge fwaka mono ve ntangu Yehowa pesaka mono na maboko na nge.+ 19 Inki muntu kana yandi mona mbeni na yandi, ta bika nde yandi kwenda kukonda kusala yandi mbi? Yehowa ta futa nge mambu ya mbote+ sambu na mambu yina nge me sadila mono bubu yai. 20 Ntangu yai, mono me zaba nde nge ta yala kibeni bonso ntotila,+ mpi nde kimfumu ya Izraele ta zinga mingi na maboko na nge. 21 Ntangu yai zenga kieleka na ntwala na mono na zina ya Yehowa+ nde nge ta fwa ve bana* na mono na nima na mono mpi nde nge ta katula ve zina na mono na nzo ya tata na mono.”+ 22 Ebuna Davidi zengaka kieleka na ntwala ya Saule, na nima Saule vutukaka na nzo na yandi.+ Kansi Davidi ti bantu na yandi kwendaka na kisika ya ngolo ya lutaninu.+

25 Na nima Samuele+ fwaka; mpi Izraele ya mvimba vukanaka sambu na kudila yandi mpi kuzika yandi pene-pene ya nzo na yandi na Rama.+ Ebuna Davidi telamaka mpi kwendaka na ntoto-makanga ya Parani.

2 Kuvandaka ti muntu mosi na Maoni+ yina vandaka kusala na Karmele.*+ Muntu yina vandaka ti kimvwama mingi; yandi vandaka ti mameme 3 000 mpi bankombo 1 000, mpi na ntangu yina yandi vandaka kuzenga mameme na yandi mika na Karmele. 3 Zina na yandi Nabale,+ mpi zina ya nkento na yandi Abigaile.+ Nkento yina vandaka ti luswasukusu mpi yandi vandaka kitoko, kansi bakala na yandi, muntu ya dikanda ya Kalebi,+ vandaka muntu ya nku, mpi yandi vandaka kusala mambu na mutindu ya mbi.+ 4 Davidi waka kuna na ntoto-makanga nde Nabale ke zenga mameme na yandi mika. 5 Yo yina, Davidi tindilaka yandi baleke ya babakala kumi, mpi yandi songaka bo nde: “Beno kwenda na Karmele, ebuna ntangu beno ta kuma kisika Nabale kele, beno yula yandi na zina na mono kana yandi kele mbote. 6 Na nima beno tuba nde, ‘Bika nge zinga mingi mpi ngemba kuvanda na nge, na bantu ya nzo na nge, mpi na bima na nge yonso. 7 Mono me wa nde nge ke zenga mameme na nge mika. Ntangu bangungudi na nge vandaka ti beto, beto salaka bo mbi ve,+ mpi bo vidisaka ve ata kima mosi ntangu yonso yina bo vandaka na Karmele. 8 Yula bantu na nge, mpi bo ta songa nge. Ndima bantu na mono, sambu beto me kwisa na ntangu ya kiese.* Pardo, pesa bansadi na nge mpi mwana na nge Davidi konso kima yina nge lenda pesa bo.’”+

9 Ebuna bantu ya Davidi kwendaka mpi songaka Nabale mambu yai yonso na zina ya Davidi. Ntangu bo manisaka, 10 Nabale vutudilaka bansadi ya Davidi nde: “Davidi kele nani, mpi mwana ya Yese kele nani? Bilumbu yai bansadi mingi ke tina bamfumu na bo.+ 11 Keti mono fwete baka mampa na mono, masa na mono, mpi misuni ya mbisi na mono yina mono fwilaka bantu ya ke zengaka mameme na mono mika mpi kupesa yo na bantu yina me katuka kana na wapi?”

12 Ebuna bantu ya Davidi vutukaka mpi songaka yandi mambu yai yonso. 13 Na mbala mosi Davidi tubilaka bantu na yandi nde: “Konso muntu kulwata mbele na yandi ya bitumba!”+ Bo yonso lwataka bambele na bo ya bitumba, Davidi mpi kangaka mbele na yandi ya bitumba, ebuna bantu kiteso ya 400 kwendaka ti Davidi, kansi bantu 200 bikalaka ti bima.

14 Na ntangu yina, nsadi mosi songaka Abigaile, nkento ya Nabale, nde: “Tala! Davidi tindaka binati-nsangu katuka na ntoto-makanga sambu na kuzodila mfumu na beto ngemba, kansi yandi fingaka bo na ndinga ya ngolo.+ 15 Bantu yina sadilaka beto mambu ya mbote kibeni. Bo salaka beto ve mbi ata fioti, mpi beto vidisaka ve ata kima mosi ntangu yonso yina beto vandaka ti bo na nseke.+ 16 Bo vandaka bonso kibaka ya lutaninu na nziunga na beto, na mpimpa mpi na mwini, na ntangu yonso yina beto vandaka ti bo na kugungula mameme. 17 Ntangu yai, sola diambu yina nge fwete sala, sambu bo me baka lukanu ya kusala mfumu na beto mpi nzo na yandi ya mvimba mbi,+ mpi yandi kele muntu ya kukonda mfunu*+ kibeni yo yina ata muntu mosi ve lenda solula ti yandi.”

18 Abigaile+ bakaka nswalu mampa 200, mabungu zole ya nene ya vinu, mameme tanu ya bo me yidika sambu na kulamba, baseya tanu* ya bambuma ya kukalanga, bagato 100 ya bambuma ya vinu, mpi bagato 200 ya bafige yina bo me kamuna mpi yandi tulaka yonso na zulu ya bampunda.+ 19 Ebuna yandi tubilaka bansadi na yandi nde: “Beno kwenda na ntwala na mono; mono ta landa beno.” Kansi yandi songaka ve bakala na yandi Nabale ata kima mosi.

20 Ntangu yandi vandaka kutambula na mpunda mpi vandaka kukulumuka na kinsweki na lweka ya ngumba, kaka na ntangu yina Davidi ti bantu na yandi vandaka kukwisa kukulumuka na ndambu na yandi, ebuna yandi kutanaka ti bo. 21 Davidi vandaka kutuba nde: “Mono taninaka kukonda lufutu bima ya mpangi yai na ntoto-makanga. Ata kima na yandi mosi ve vilaka,+ kansi yandi ke vutudila mono mbi sambu na mambote.+ 22 Bika Nzambi kusala mambu ya mutindu mosi mpi mingi kuluta na bambeni ya Davidi* kana na kati ya bantu na yandi mono bikisa ata bakala* mosi na luzingu tii na suka.”

23 Ntangu Abigaile monaka Davidi, yandi kulumukaka nswalu na mpunda mpi bwaka luse na ntoto na ntwala ya Davidi, yandi fukamaka na ntoto. 24 Na nima yandi bwaka na makulu ya Davidi mpi tubaka nde: “Mfumu na mono, bika kifu kuvanda na mono; bika nsadi na nge kutubila nge, mpi wa mambu yina nsadi na nge ke tuba. 25 Pardo, bika nde mfumu na mono kulanda ve Nabale yai ya kukonda mfunu,+ sambu yandi kele kaka bonso zina na yandi. Zina na yandi Nabale,* mpi yandi kele muntu ya kilawu. Kansi mono nsadi na nge, mono monaka ve bantu ya mfumu na mono yina nge tindaka. 26 Ntangu yai, mfumu na mono, ya kieleka mutindu Yehowa kele na luzingu mpi mutindu nge* kele na luzingu, Yehowa muntu me kanga nge nzila+ sambu nge kuma ve na mfuka ya menga+ mpi nge vutula ve mbi* ti maboko na nge mosi. Bika nde bambeni na nge mpi bantu yina ke sosa kusala mfumu na mono mbi kukuma bonso Nabale. 27 Ebuna ntangu yai, bika bo pesa baleke-babakala yina ke landa mfumu na mono dikabu*+ yai ya nsadi na nge me natila mfumu na mono.+ 28 Pardo, lolula mbi ya nsadi na nge, sambu ntembe kele ve nde Yehowa ta sadila mfumu na mono nzo ya ke zingaka mingi,+ sambu mfumu na mono ke nwana bitumba ya Yehowa,+ mpi bo me mona ve ata diambu mosi ya mbi na nge na bilumbu na nge yonso.+ 29 Kana muntu kutelama sambu na kulanda nge mpi kusosa luzingu* na nge, Yehowa Nzambi na nge ta kanga luzingu* ya mfumu na mono mbote-mbote na saki ya luzingu, kansi yandi ta losa luzingu* ya bambeni na nge mutindu bo ke losaka matadi na lanse.* 30 Ebuna ntangu Yehowa ta sadila mfumu na mono mambu yonso ya mbote yina yandi me silaka mpi yandi ta tula nge ntwadisi ya Izraele,+ 31 nge ta vanda ve ti mawa to ntantu* na ntima na nge sambu nge tiamunaka menga kukonda kikuma mpi sambu nge bikaka nde diboko ya mfumu na mono kuvutula mbi.*+ Ntangu Yehowa ta sadila mfumu na mono mambu ya mbote, yibuka nsadi na nge.”

32 Ebuna Davidi tubilaka Abigaile nde: “Lukumu na Yehowa Nzambi ya Izraele, yina me tinda nge bubu sambu na kukutana ti mono! 33 Bika Nzambi kusakumuna mabanza na nge ya mbote! Bika Nzambi kusakumuna nge sambu nge me kanga mono nzila bubu yai sambu mono kuma ve na mfuka ya menga+ mpi mono vutula ve mbi* ti maboko na mono mosi. 34 Kana ve, ya kieleka mutindu Yehowa Nzambi ya Izraele yina kangaka mono nzila sambu mono sala nge mbi+ ve kele na luzingu, kana nge kwisaka ve nswalu sambu na kukutana ti mono,+ na suka ata bakala* mosi ve na kati ya bantu ya Nabale+ zolaka kubikala.” 35 Ebuna Davidi ndimaka bima yina Abigaile natilaka yandi mpi Davidi tubilaka yandi nde: “Vutuka na ngemba na nzo na nge. Tala, mono me wa nge, mpi mono ta sala mambu ya nge me lomba.”

36 Na nima Abigaile vutukaka na Nabale, yina vandaka kusala nkinsi na nzo na yandi bonso ntotila, ebuna Nabale* vandaka na kiese mpi yandi lawukaka kibeni malafu. Abigaile songaka yandi ve ata kima mosi tii na suka. 37 Na suka ntangu kwiti ya Nabale manaka, nkento na yandi songaka yandi mambu yina. Ebuna ntima ya Nabale kumaka bonso ntima ya muntu ya kufwa, mpi yandi kumaka bonso ditadi. 38 Kiteso ya bilumbu kumi na nima, Yehowa bulaka Nabale, mpi yandi fwaka.

39 Ntangu Davidi waka nde Nabale me fwa, yandi tubaka nde: “Lukumu na Yehowa, yina me zenga mambu+ ya kufinga yina Nabale+ fingaka mono mpi yina me kanga nsadi na yandi nzila sambu yandi sala ve diambu ya mbi,+ mpi Yehowa me tula mambu ya Nabale na ntu na yandi mosi!” Na nima, Davidi tindilaka Abigaile ndinga nde yandi kuma nkento na yandi. 40 Ebuna bansadi ya Davidi kumaka na Karmele kisika Abigaile vandaka mpi bo tubilaka yandi nde: “Davidi me tinda beto na kubaka nge sambu nge kuma nkento na yandi.” 41 Yandi telamaka na mbala mosi, fukamaka luse na ntoto, mpi tubaka nde: “Tala mpika na nge kele bonso nsadi sambu na kuyobisa makulu+ ya bansadi ya mfumu na mono.” 42 Ebuna Abigaile+ telamaka ntinu, mataka na mpunda na yandi mpi bansadi na yandi tanu ya bankento vandaka kutambula na nima na yandi; yandi kwendaka nzila mosi ti binati-nsangu ya Davidi ebuna yandi kumaka nkento na yandi.

43 Davidi kwelaka mpi Ahinoami+ muntu ya Yizreele,+ ebuna bo zole kumaka bankento na yandi.+

44 Kansi Saule pesaka mwana na yandi Mikale,+ nkento ya Davidi, na Palti+ mwana ya Layishi, muntu ya Galimi.

26 Na nima bantu ya Zifi+ kwisaka na Saule na Gibea,+ mpi bo tubaka nde: “Keti Davidi ke bumbana ve na ngumba ya fioti ya Akila, yina ke talana ti Yeshimoni?”*+ 2 Yo yina Saule telamaka mpi kwendaka na ntoto-makanga ya Zifi ti bantu 3 000 yina bo solaka na Izraele sambu na kusosa Davidi na ntoto-makanga ya Zifi.+ 3 Saule salaka camp na ngumba ya fioti ya Akila, yina ke talana ti Yeshimoni, pene-pene ya nzila. Na ntangu yina Davidi vandaka kuzinga na ntoto-makanga, mpi yandi waka nde Saule me kwisa kusosa yandi kuna. 4 Ebuna Davidi tindaka bantu na kutala na mayele sambu na kuzikisa kana Saule kwisaka kibeni. 5 Na nima Davidi kwendaka kisika yina Saule salaka camp, mpi Davidi monaka kisika yina Saule ti Abnere+ mwana ya Nere, mfumu ya basoda na yandi, vandaka kulala; Saule lalaka na kati ya camp, mpi basoda vandaka na nziunga na yandi. 6 Ebuna Davidi tubilaka Ahimeleki muntu ya Heti+ mpi Abishai+ mwana ya Seruya,+ mpangi ya Yoabi nde: “Nani ta kwenda ti mono na camp, kisika Saule kele?” Abishai vutulaka nde: “Mono ta kwenda ti nge.” 7 Yo yina Davidi ti Abishai kwendaka na mpimpa kisika basoda vandaka; bo monaka Saule me lala na kati ya camp mpi dikonga na yandi vandaka ya kutumika na ntoto pene-pene ya ntu na yandi. Abnere ti basoda vandaka ya kulala na nziunga na yandi.

8 Abishai tubilaka Davidi nde: “Bubu yai Nzambi me pesa mbeni na nge na maboko na nge.+ Mpi ntangu yai, pardo, pesa mono nzila ya kukangisa yandi na ntoto ti dikonga, kaka mbala mosi, yo ta lomba ve nde mono sala yo mbala zole.” 9 Kansi, Davidi tubilaka Abishai nde: “Kusala yandi mbi ve, sambu nani lenda nangula diboko na yandi sambu na kunwanisa muntu yina Yehowa me tulaka mafuta+ ebuna yandi baka ve ndola?”+ 10 Davidi yikaka nde: “Ya kieleka mutindu Yehowa kele na luzingu, Yehowa yandi mosi ta fwa yandi,+ to kilumbu na yandi ta lunga+ mpi yandi ta fwa, to yandi ta kwenda na bitumba mpi bo ta fwa yandi.+ 11 Na kutadila mabanza ya Yehowa, ngindu lenda kwisila mono ve ata fioti na kunangula diboko na mono sambu na kunwanisa muntu yina Yehowa+ me tulaka mafuta! Ntangu yai, pardo baka dikonga yina kele pene-pene ya ntu na yandi mpi dibungu ya masa, mpi beto kwenda.” 12 Yo yina, Davidi bakaka dikonga mpi dibungu ya masa yina vandaka pene-pene ya ntu ya Saule, ebuna bo kwendaka. Ata muntu mosi ve monaka+ to zabaka bo, to telamaka na mpongi, sambu bo yonso vandaka kulala, sambu mpongi ya ngolo yina katukaka na Yehowa simbaka bo. 13 Na nima, Davidi sabukaka na simu ya nkaka mpi telamaka na nsongi ya ngumba mwa ntama, mpi kitamina ya nene vandaka kukabisa bo.

14 Davidi bingaka basoda mpi Abnere+ mwana ya Nere na ndinga ya ngolo nde: “Abnere, nge ta ndima ve?” Abnere vutulaka nde: “Nge nani, nge muntu yina ke binga ntotila?” 15 Davidi tubilaka Abnere nde: “Keti nge kele ve bakala? Nani kele bonso nge na Izraele? Ebuna sambu na nki nge landaka ve kukengila ntotila, mfumu na nge? Sambu soda mosi kwisaka sambu na kufwa ntotila mfumu na nge.+ 16 Mambu ya nge me sala kele mbote ve. Ya kieleka mutindu Yehowa kele na luzingu, yo me fwana nde nge fwa, sambu nge kebaka ve mfumu na nge, muntu yina Yehowa me tulaka mafuta.+ Ntangu yai tala na nziunga na nge! Dikonga mpi dibungu ya masa+ ya ntotila yina vandaka pene-pene ya ntu na yandi kele na wapi?”

17 Ebuna Saule zabaka ndinga ya Davidi mpi tubaka nde: “Mwana na mono Davidi, keti yina ndinga na nge?”+ Davidi vutulaka nde: “Yo kele ndinga na mono, mfumu na mono ntotila.” 18 Yandi yikaka nde: “Sambu na nki mfumu na mono ke landa nsadi na yandi,+ inki mono me sala, mpi nki mbi mono me sala?+ 19 Pardo, bika nde mfumu na mono ntotila kuwa mambu yina nsadi na yandi ke tuba: Kana Yehowa muntu pusaka nge na kunwanisa mono, bika nde yandi ndima* dikabu na mono ya mbuma. Kansi, kana bantu me pusa nge,+ bo kele ya kusingama na ntwala ya Yehowa, sambu bubu yai bo me kula mono sambu mono vukana ve ti dikabu ya Yehowa,+ mutindu bo me tuba nde, ‘Kwenda kusadila banzambi ya nkaka!’ 20 Ntangu yai, kubika ve nde menga na mono kutiamuka na ntoto ntama na ntwala ya Yehowa, sambu ntotila ya Izraele me basika sambu na kusosa ka-nzenga mosi,+ bonso nde yandi vandaka kuzomba ngwadi na bangumba.”

21 Ebuna Saule tubaka nde: “Mono me sala disumu.+ Mwana na mono Davidi, kwisa kuvutuka sambu mono ta sala nge diaka ve mbi, sambu nge me baka luzingu* na mono na mfunu+ bubu yai. Ee, mono me sala mambu na buzoba mpi mono me sala kifu ya nene kibeni.” 22 Davidi vutulaka nde: “Dikonga ya ntotila yo yai. Bika nde leke mosi ya bakala kukwisa kubaka yo. 23 Yehowa muntu ta futa konso muntu na kutadila lunungu+ na yandi mpi kwikama na yandi, sambu bubu yai Yehowa pesaka nge na maboko na mono, kansi mono zolaka ve kunangula diboko na mono sambu na kunwanisa muntu yina Yehowa me tulaka mafuta.+ 24 Tala! Kaka mutindu luzingu* na nge vandaka na mfunu sambu na mono bubu, bika nde luzingu* na mono kuvanda na mfunu na meso ya Yehowa, mpi bika yandi gulusa mono na bampasi yonso.”+ 25 Saule vutudilaka Davidi nde: “Mwana na mono Davidi, bika nde nge baka lusakumunu. Nge ta sala kibeni mambu ya nene, mpi nge ta nunga kibeni.”+ Ebuna Davidi kwendaka nzila na yandi, mpi Saule vutukaka na kisika na yandi.+

27 Kansi, Davidi tubaka na ntima na yandi nde: “Kilumbu kele mono ta fwa na maboko ya Saule. Kuluta mbote mono tina+ na insi ya bantu ya Filistia; ebuna Saule ta bikisa kusosa mono na teritware ya mvimba ya Izraele,+ mpi mono ta katuka na maboko na yandi mpi ta tina.” 2 Yo yina Davidi telamaka ti bantu 600+ yina vandaka ti yandi mpi bo kwendaka na Akishi+ mwana ya Maoki, ntotila ya Gati. 3 Davidi bikalaka ti Akishi na Gati, yandi ti bantu na yandi, konso muntu ti bantu ya nzo na yandi. Davidi vandaka ti bankento na yandi zole, Ahinoami+ muntu ya Yizreele mpi Abigaile+ muntu ya Karmele, mufwidi ya Nabale. 4 Ntangu bo songaka Saule nde Davidi me tina na Gati, yandi bikisaka kusosa yandi.+

5 Ebuna Davidi tubilaka Akishi nde: “Kana nge me ndima mono, bika nde bo pesa mono kisika na mbanza mosi ya fioti, sambu mono zinga kuna. Sambu na nki nsadi na nge fwete zinga na mbanza ya kimfumu ti nge?” 6 Ebuna Akishi pesaka yandi Siklagi+ na kilumbu yina. Yo yina Siklagi kele ya bantotila ya Yuda tii bubu yai.

7 Ntangu* yina Davidi zingaka na mbanza ya fioti ya bantu ya Filistia vandaka mvula mosi ti bangonda iya.+ 8 Davidi ti bantu na yandi vandaka kukwenda kunwanisa bantu ya Geshure,+ bantu ya Girzi, mpi bantu ya Amaleki,+ sambu bo vandaka kuzinga na ntoto yina ke yantika na Telami tii na Shure+ mpi ke kulumuka tii na insi ya Ezipte. 9 Ntangu Davidi vandaka kunwanisa ntoto yina, yandi vandaka kubika ve na luzingu babakala ti bankento,+ kansi yandi vandaka kubaka mameme, bangombe, bampunda, bashamo, mpi bilele, na nima yandi vandaka kuvutuka na Akishi. 10 Ebuna Akishi vandaka kuyula nde: “Beno kwendaka kunwana na wapi bubu yai?” Davidi vandaka kuvutula nde: “Na sudi* ya Yuda”+ to “Na sudi ya bantu ya Yerameele”+ to “Na sudi ya bantu ya Keni.”+ 11 Davidi vandaka kubika ve babakala ti bankento na luzingu sambu na kunata bo na Gati, yandi vandaka kutuba nde: “Sambu bo funda beto ve mpi bo tuba ve nde, ‘Yai mambu yina Davidi salaka.’” (Yandi vandaka kusala mutindu yai ntangu yonso yina yandi vandaka kuzinga na mbanza ya fioti ya bantu ya Filistia.) 12 Yo yina Akishi ndimaka Davidi, mpi yandi vandaka kutuba na ntima nde: ‘Yandi me kuma kibeni kima ya nsudi ya mbi na kati ya bantu na yandi Izraele, yo yina yandi ta vanda nsadi na mono ntangu yonso.’

28 Na bilumbu yina, bantu ya Filistia vukisaka basoda na bo sambu na kunwana ti Izraele.+ Ebuna Akishi tubilaka Davidi nde: “Nge me zaba kibeni nde nge ti bantu na nge, beno ta kwenda na bitumba ti mono.”+ 2 Ebuna Davidi tubilaka Akishi nde: “Nge me zaba mbote mambu yina nsadi na nge ta sala.” Akishi tubilaka Davidi nde: “Yo yina mono ta tula nge kimakulu muntu yina ke kengilaka mono.”*+

3 Ntangu yai, Samuele fwaka, mpi Izraele ya mvimba dilaka yandi mpi zikaka yandi na mbanza na yandi Rama.+ Saule katulaka na insi bantu yina ke solulaka ti bampeve ya bafwa+ mpi bantu yina ke zabisaka bantu mambu yina ta kumina bo.

4 Bantu ya Filistia vukanaka mpi kwendaka kusala camp na Shunemi.+ Yo yina Saule vukisaka Izraele ya mvimba mpi bo salaka camp na Gilboa.+ 5 Ntangu Saule monaka camp ya bantu ya Filistia yandi waka boma, mpi ntima na yandi tekitaka ngolo kibeni.+ 6 Saule vandaka kuyula Yehowa,+ kansi Yehowa vandaka kupesa yandi ve mvutu ata fioti, yo vanda na bandosi, na nzila ya Urimi+ to ya bambikudi. 7 Nsuka-nsuka Saule tubilaka bansadi na yandi nde: “Beno sosila mono nkento mosi yina ke solulaka ti bampeve ya bafwa,+ mpi mono ta kwenda kuyula yandi.” Bansadi na yandi vutulaka nde: “Kele ti nkento mosi na Ene-dore+ yina ke solulaka ti bampeve ya bafwa.”

8 Yo yina, Saule lwataka bilele ya nkaka sambu bo zaba yandi ve, ebuna na mpimpa yandi kwendaka na nkento yina ti bantu na yandi zole. Yandi tubaka nde: “Pardo, solula ti bampeve ya bafwa sambu na kuzabisa mambu yina ta bwa,+ mpi basisila mono muntu yina mono ta songa nge.” 9 Kansi, nkento yina tubilaka yandi nde: “Nge fwete zaba mambu yina Saule salaka, mutindu yandi katulaka na insi bantu yina ke solulaka ti bampeve ya bafwa+ mpi bantu yina ke zabisaka bantu mambu yina ta kumina bo. Ebuna sambu na nki nge ke zola kukanga mono* sambu bo fwa mono?”+ 10 Ebuna Saule zengilaka yandi kieleka na zina ya Yehowa nde: “Ya kieleka mutindu Yehowa kele na luzingu, makambu ta bwila nge ve sambu na diambu yai!” 11 Ebuna nkento yina tubaka nde: “Mono basisila nge nani?” Yandi vutulaka nde: “Basisila mono Samuele.” 12 Ntangu nkento yina monaka “Samuele,”*+ yandi bokaka mpi tubilaka Saule nde: “Sambu na nki nge me kusa mono? Nge kele Saule!” 13 Ntotila tubilaka yandi nde: “Kuwa boma ve; kansi nge ke mona inki?” Nkento yina vutudilaka Saule nde: “Mono ke mona muntu mosi bonso nzambi ke kwisa kubasika na ntoto.” 14 Na mbala mosi Saule yulaka yandi nde: “Yandi kele nki mutindu?” ebuna nkento yina tubaka nde: “Yandi kele mununu, yandi ke kwisa kubasika, mpi yandi me lwata kazaka ya kukonda maboko.”+ Ebuna Saule bakisaka nde yo vandaka “Samuele,” mpi yandi bwaka luse na ntoto mpi fukamaka.

15 Ebuna “Samuele” tubilaka Saule nde: “Sambu na nki nge me yangisa mono na mutindu nge me lomba nde bo basisa mono?” Saule vutulaka nde: “Mono kele na mpasi ya ngolo. Bantu ya Filistia ke nwanisa mono, ebuna Nzambi me bikisa mono mpi yandi ke pesa mono diaka ve mvutu, yo vanda na nzila ya bambikudi to na bandosi;+ yo yina mono me binga nge sambu nge zabisa mono mambu yina mono fwete sala.”+

16 “Samuele” tubaka nde: “Sambu na nki nge ke yula mono ntangu yai ya Yehowa me bikisa nge+ mpi me kuma mbeni na nge? 17 Yehowa ta sala mambu yina yandi tubaka na nzila na mono: Yehowa ta botula kimfumu na maboko na nge mpi yandi ta pesa yo na nkweno na nge, Davidi.+ 18 Sambu nge lemfukaka ve na ndinga ya Yehowa mpi nge fwaka ve bantu ya Amaleki+ yina pesaka yandi makasi ya ngolo, yo yina Yehowa ke sala nge mambu yai bubu. 19 Yehowa ta pesa mpi Izraele ya mvimba ti nge na maboko ya bantu ya Filistia,+ mpi mbasi nge +ti bana na nge ya babakala,+ beno ta vanda ti mono. Yehowa ta pesa mpi basoda ya Izraele na maboko ya bantu ya Filistia.”+

20 Na mbala mosi, Saule bwaka na ntoto, yandi lalaka ya mvimba mpi waka boma mingi kibeni sambu na mambu yina “Samuele” tubaka. Ebuna yandi vandaka diaka ve na ngolo, sambu yandi diaka ve kilumbu yina ya mvimba mpi mpimpa yina ya mvimba. 21 Ntangu nkento yina kwisaka na Saule mpi monaka nde yandi ke kudiyangisa mingi kibeni, yandi tubilaka Saule nde: “Nsadi na nge me lemfuka na mambu yina nge tubaka; mono tulaka luzingu na mono na kigonsa*+ mpi mono salaka mambu yina nge songaka mono na kusala. 22 Pardo, nge fwete wa mambu yina nsadi na nge ke zola kutuba. Bika mono tula mampa na ntwala na nge; ebuna dia mpidina nge ta baka ngolo ya kukwenda.” 23 Ata mpidina, yandi buyaka mpi tubaka nde: “Mono ta dia ve.” Kansi, bansadi na yandi ti nkento yina landaka kubondila yandi. Nsuka-nsuka yandi wilaka bo, yandi telamaka na ntoto, mpi vandaka na mbeto. 24 Nkento yina vandaka ti mwana-ngombe ya mafuta na nzo, yo yina yandi fwaka* yo nswalu mpi yandi bakaka fufu, salaka poto-poto mpi salaka mampa ya kukonda levire. 25 Yandi pesaka yo Saule mpi bansadi na yandi, ebuna bo diaka. Na nima, bo telamaka mpi bo kwendaka na mpimpa yina.+

29 Bantu ya Filistia+ vukisaka basoda na bo yonso na Afeki, kansi bantu ya Izraele salaka camp na bo pene-pene ya nto ya masa na Yizreele.+ 2 Mpi bamfumu ya bantu ya Filistia vandaka kuluta ti bimvuka na bo ya bankama ya basoda mpi ya mafunda ya basoda, mpi Davidi ti bantu na yandi vandaka kutambula na nima ti Akishi.+ 3 Kansi bamfumu ya bantu ya Filistia tubaka nde: “Sambu na nki Baebreo yai kele awa?” Akishi vutudilaka bo nde: “Yai Davidi, nsadi ya Saule ntotila ya Izraele, yina ke zingaka ti mono katuka mvula mosi to bamvula mingi.+ Mono me mona ve ata kima mosi ya mbi na yandi yantika kilumbu yina yandi tinaka mpi kwisaka na mono tii bubu yai.” 4 Kansi bamfumu ya bantu ya Filistia wilaka yandi makasi, mpi bo tubilaka yandi nde: “Songa muntu yina yandi vutuka.+ Bika yandi vutuka na kisika yina nge pesaka yandi. Kupesa yandi ve nzila ya kukwenda ti beto na bitumba, sambu yandi balukila beto ve na bitumba.+ Inki kele mutindu ya kuluta mbote yina yandi lenda sosa nde mfumu na yandi kundima yandi kana yandi fwa ve basoda na beto? 5 Keti yai Davidi ve yina bo vandaka kuyimbila ntangu bo vandaka kukina nde:

‘Saule me fwa mafunda ya bambeni,

Mpi Davidi me fwa makumi ya mafunda ya bambeni’?”+

6 Yo yina Akishi+ bingaka Davidi mpi tubilaka yandi nde: “Ya kieleka, mutindu Yehowa kele na luzingu, nge kele muntu ya mbote, mpi mono zolaka nde nge kwenda na bitumba ti basoda na mono,+ sambu mono me mona ve ata kima mosi ya mbi na nge yantika kilumbu yina nge kwisaka na mono tii bubu yai.+ Kansi bamfumu ke tudila nge ve ntima.+ 7 Yo yina, vutuka na ngemba, mpi kusala ve ata kima mosi yina ta pesa bamfumu ya bantu ya Filistia makasi.” 8 Kansi, Davidi tubilaka Akishi nde: “Mono me sala inki? Inki kima ya mbi nge me mona na nsadi na nge yantika kilumbu yina mono kwisaka na nge tii bubu yai? Sambu na nki mono fwete kwenda ve ti nge mpi kunwana ti bambeni ya mfumu na mono ntotila?” 9 Akishi vutudilaka Davidi nde: “Na mabanza na mono, nge kele muntu ya mbote bonso wanzio ya Nzambi.+ Kansi bamfumu ya bantu ya Filistia me tuba nde, ‘Kupesa yandi ve nzila ya kukwenda ti beto na bitumba.’ 10 Ntangu yai, telama na suka-suka ti bansadi ya mfumu na nge yina kwisaka ti nge; beno telama mpi beno kwenda na suka-suka ntangu nsemo ta basika.”

11 Ebuna Davidi mpi bantu na yandi telamaka na suka-suka sambu na kuvutuka na ntoto ya bantu ya Filistia, mpi bantu ya Filistia kwendaka na Yizreele.+

30 Ntangu Davidi ti bantu na yandi kwisaka na Siklagi+ na kilumbu ya tatu, bantu ya Amaleki+ kotaka na ndambu ya sudi* mpi na Siklagi; bo nwanisaka Siklagi mpi bo yokaka yo tiya. 2 Bo nataka bankento mpi bantu yonso yina vandaka na kati na yo na kimpika,+ yantika na baleke tii na bambuta. Bo fwaka ve ata muntu mosi, kansi bo nataka bo, ebuna bo simbaka nzila mpi bo kwendaka. 3 Ntangu Davidi ti bantu na yandi kumaka na mbanza, bo kutaka bo me yoka yo tiya, mpi bo me nata bankento na bo, mpi bana na bo ya babakala ti ya bankento na kimpika. 4 Ebuna Davidi ti bantu yina vandaka ti yandi yantikaka kudila ngolo tii kuna bo vandaka diaka ve na ngolo ya kudila. 5 Bo nataka mpi na kimpika bankento zole ya Davidi, Ahinoami muntu ya Yizreele mpi Abigaile mufwidi ya Nabale muntu ya Karmele.+ 6 Davidi vandaka kudiyangisa mingi, sambu bantu na yandi tubaka nde bo ta fwa yandi na matadi, sambu bantu* yonso waka makasi mutindu bo vidisaka bana na bo ya babakala ti ya bankento. Kansi Davidi bakaka kikesa na lusadisu ya Yehowa Nzambi na yandi.+

7 Ebuna Davidi tubilaka nganga-nzambi Abiatare,+ mwana ya Ahimeleki, nde: “Pardo, nata efodi awa.”+ Ebuna Abiatare natilaka Davidi efodi. 8 Davidi yulaka Yehowa+ nde: “Keti mono fwete landa kimvuka yina ya miyibi? Keti mono ta kanga bo?” Ebuna yandi tubilaka Davidi nde: “Landa bo, sambu nge ta kanga bo kibeni, mpi nge ta gulusa bima yina bo yibaka.”+

9 Na mbala mosi Davidi kwendaka ti bantu 600+ yina vandaka ti yandi, mpi bo kwendaka tii na Muwanda* ya Besore, kisika bantu ya nkaka bikalaka. 10 Davidi vandaka kaka kulanda bo, yandi ti bantu 400, kansi bantu 200 bikalaka, bayina lembaka mingi mpi kukaka ve kusabuka Muwanda ya Besore.+

11 Bo kutaka muntu mosi ya Ezipte na nseke mpi bo nataka yandi na Davidi. Bo pesaka yandi madia mpi masa ya kunwa, 12 bo pesaka yandi mpi ndambu ya gato ya bafige yina bo me kamuna mpi bagato zole ya bambuma ya vinu. Na nima ya kudia, yandi bakaka diaka ngolo,* sambu yandi diaka ve mpi nwaka ve masa bilumbu tatu mpi bampimpa tatu. 13 Davidi yulaka yandi nde: “Nge kele muntu ya nani, mpi nge me katuka na wapi?” ebuna yandi tubaka nde: “Mono kele muntu ya Ezipte mpi mpika ya muntu mosi ya Amaleki, kansi mfumu na mono bikisaka mono sambu mono belaka bilumbu tatu me luta. 14 Beto nwanisaka sudi* ya bantu ya Kereti,+ teritware ya Yuda, mpi sudi* ya Kalebi,+ mpi beto yokaka Siklagi tiya.” 15 Ebuna Davidi tubilaka yandi nde: “Keti nge ta nata mono kisika kimvuka yina ya miyibi kele?” Yandi vutulaka nde: “Kana nge zenga kieleka na ntwala na mono na zina ya Nzambi nde nge ta fwa mono ve mpi nde nge ta pesa mono ve na maboko ya mfumu na mono, mono ta nata nge kisika kimvuka yina ya miyibi kele.”

16 Yo yina yandi nataka Davidi kisika bo vandaka me panzana na ntoto na bisika yonso, bo ke dia, ke nwa, mpi ke sala nkinsi sambu na bima mingi yina bo botulaka na insi ya bantu ya Filistia mpi na insi ya Yuda. 17 Ebuna Davidi fwaka bo yantika na suka ntangu mpimpa vandaka ntete tii na nkokila yina landaka; ata muntu mosi ve tinaka+ katula kaka bantu 400 yina tinaka na zulu ya bashamo. 18 Davidi bakaka diaka bima yonso yina bantu ya Amaleki botulaka,+ mpi Davidi gulusaka bankento na yandi zole. 19 Muntu na bo mosi ve kondaka, yantika na leke tii na mbuta. Bo bakaka diaka bana na bo ya babakala ti ya bankento mpi bima yina bantu yina botulaka;+ Davidi bakaka diaka bima yonso yina bantu yina botulaka. 20 Davidi bakaka mameme yonso ti bangombe yonso, mpi bantu na yandi vandaka kunata yo na ntwala ya bitwisi na bo. Bo tubaka nde: “Yai bima ya Davidi me botula na bitumba.”

21 Ebuna Davidi kumaka kisika bantu 200 yina vandaka, bayina kukaka ve kukwenda ti yandi sambu bo lembaka mingi mpi yina bikalaka pene-pene ya Muwanda ya Besore,+ ebuna bo basikaka sambu na kukutana ti Davidi mpi bantu yina vandaka ti yandi. Ntangu Davidi kumaka pene-pene na bo, yandi yulaka bo kana bo kele mbote. 22 Kansi, bantu yonso ya mbi mpi ya kukonda mfunu na kati ya bantu yina kwendaka ti Davidi tubaka nde: “Sambu bo kwendaka ve ti beto, beto ta pesa bo ve ata kima mosi na bima ya bo botulaka mpi yina beto me baka diaka, katula kaka nde konso muntu kubaka nkento na yandi ti bana na yandi mpi yandi kwenda.” 23 Kansi Davidi tubaka nde: “Bampangi na mono, beno fwete sala ve mutindu yina na bima yina Yehowa me pesa beto. Yandi taninaka beto mpi pesaka na maboko na beto kimvuka ya miyibi yina kwisaka kunwanisa beto.+ 24 Nani lenda ndima beno na diambu yai? Dikabu ya muntu yina kwendaka na bitumba ta vanda kiteso mosi ti dikabu ya muntu yina bikalaka sambu na kukengila bima.+ Bantu yonso ta baka dikabu ya kiteso mosi.”+ 25 Mpi katuka kilumbu yina, yandi salaka nde yo bikala bonso nsiku mpi munsiku sambu na Izraele tii bubu yai.

26 Ntangu Davidi vutukaka na Siklagi, yandi tindilaka bankuluntu ya Yuda yina vandaka banduku na yandi ndambu ya bima yina bo botulaka, mpi tubaka nde: “Yai dikabu* na beno ya me katuka na bima ya beto me botula na bambeni ya Yehowa.” 27 Yandi tindaka yo na bayina vandaka na Betele,+ na bayina vandaka na Ramoti ya Negebi,* na bayina vandaka na Yatire,+ 28 na bayina vandaka na Aroere, na bayina vandaka na Sifmoti, na bayina vandaka na Eshtemoa,+ 29 na bayina vandaka na Rakale, na bayina vandaka na bambanza ya bantu ya Yerameele,+ na bayina vandaka na bambanza ya bantu ya Keni,+ 30 na bayina vandaka na Orma,+ na bayina vandaka na Borashani, na bayina vandaka na Ataki, 31 na bayina vandaka na Ebroni,+ mpi na bisika yonso yina Davidi lutaka ti bantu na yandi.

31 Bantu ya Filistia vandaka kunwana ti Izraele.+ Ebuna bantu ya Izraele tinaka na ntwala ya bantu ya Filistia; bantu mingi bwaka mpi fwaka na Ngumba ya Gilboa.+ 2 Bantu ya Filistia vandaka kaka kupusana pene-pene ya Saule mpi ya bana na yandi, ebuna bantu ya Filistia fwaka Yonatani,+ Abinadabi, mpi Malki-shua, bana ya Saule.+ 3 Bitumba kumaka ngolo sambu na Saule, mpi bantu ya ke sadilaka munduki ya tolo-tolo monaka yandi, mpi bo lwadisaka yandi ngolo kibeni.+ 4 Ebuna Saule tubilaka muntu yina ke natilaka yandi binwaninu nde: “Basisa mbele na nge ya bitumba mpi tobula mono ti yo, sambu bantu yai ya kukonda kuyotisa+ kukwisa ve kutobula mono mpi kusadila mono mambu kukonda mawa.”* Kansi muntu yina buyaka, sambu yandi vandaka na boma mingi kibeni. Yo yina Saule bakaka mbele ya bitumba mpi bwaka na zulu na yo.+ 5 Ntangu muntu yina ke natilaka yandi binwaninu monaka nde Saule me fwa,+ yandi mpi bwaka na zulu ya mbele na yandi ya bitumba mpi fwaka ti yandi. 6 Na mutindu yina Saule, bana na yandi tatu, muntu yina ke natilaka yandi binwaninu, mpi bantu na yandi yonso fwaka bo yonso na kilumbu yina.+ 7 Ntangu bantu ya Izraele yina vandaka na ntoto ya muwanda* mpi na ntoto ya Yordani monaka nde bantu ya Izraele me tina mpi nde Saule ti bana na yandi me fwa, bo yantikaka kubikisa bambanza mpi kutina;+ ebuna bantu ya Filistia kwisaka mpi kumaka kuzinga kuna.

8 Kilumbu yina landaka, ntangu bantu ya Filistia kwisaka sambu na kuyiba bima ya bamvumbi, bo monaka bamvumbi ya Saule ti ya bana na yandi tatu me lala na Ngumba ya Gilboa.+ 9 Yo yina bo zengaka yandi ntu, bo katulaka yandi binwaninu na yandi, mpi bo tindaka ndinga na ntoto ya mvimba ya bantu ya Filistia sambu na kupanza nsangu+ yina na banzo* ya biteki+ na bo mpi na bantu na bo. 10 Na nima bo tulaka binwaninu na yandi na nzo ya biteki ya Ashtoreti mpi bo kangisaka mvumbi na yandi na kibaka ya Bete-shani.+ 11 Ntangu bantu ya Yabeshi-gileadi+ waka mambu yina bantu ya Filistia salaka Saule, 12 basoda yonso telamaka, bo tambulaka mpimpa ya mvimba, mpi bo katulaka bamvumbi ya Saule ti ya bana na yandi na kibaka ya Bete-shani. Bo vutukaka na Yabeshi, ebuna bo zikaka bo kuna. 13 Na nima bo bakaka mikwa na bo+ mpi bo zikaka yo na nsi ya nti ya tamarisi na Yabeshi,+ ebuna bo buyaka madia bilumbu nsambwadi.

To “ya Rama, muntu ya Sufi.”

To “kufukimina.”

Na kisina, “kangaka divumu na yandi.”

To “sambu na nki ntima na nge ke wa mpasi?”

Disongidila, nzo-tenta.

To “vandaka ti moyo ya bululu.”

To “nkento yina ke niokwama na mabanza.”

Na kisina, “yibukaka Ana.”

To mbala ya nkaka, “Na ntangu ya me fwana.”

Yo ke tendula “Zina ya Nzambi.”

Na kisina, “mambu yina kele mbote na meso na nge.”

Kiteso ya balitre 22. Tala Bangindu ya Ngika B14.

To “na luzingu ya moyo na nge.”

Yo ke monana bonso nde yo ke tubila Elkana.

To “ngolo.” Tala Bantendula ya Bangogo.

Na kisina, “ke yuma.”

To “ke nataka na luzingu.”

To “Sheole,” disongidila, maziamu ya bantu yonso. Tala Bantendula ya Bangogo.

To mbala ya nkaka, “na kisika ya bo ke losaka mvindu.”

To mbala ya nkaka, “Bantu yina ke nwana ti Yehowa ta wa boma ya ngolo.”

To “ngolo.” Tala Bantendula ya Bangogo.

To “vandaka kusadila.”

To “yina moyo na nge kele na nzala na yo ya ngolo.”

To mbala ya nkaka, “Nzambi ta zenga mambu sambu na yandi.”

To mbala ya nkaka, “kupesa midinga ya kimenga yina ta tombuka na zulu.”

Na kisina, “bana ya Izraele.”

Na kisina, “ke bula kimenga na mono dikulu.”

Na kisina, “diboko.”

To “ta sala nde moyo na nge kulemba.”

To “mambu yina kele na ntima na mono mpi na moyo na mono.”

Disongidila, nzo-tenta.

Na kisina, “Sambu na nki Yehowa me bedisa beto na ntwala ya bantu ya Filistia?”

To mbala ya nkaka, “na kati-kati.”

To “yandi tulaka ve ntima na yandi na mambu yina.”

Yo ke tendula “Nkembo Kele na Wapi?”

To “tempelo.”

Na kisina, “Kaka Dagoni.”

To “ntoto ya kukonda ngumba.”

Na kisina, “bantu 70, bantu 50 000.”

To “kudidila.”

Yo ke tendula “Ditadi ya Lusadisu.”

Na kisina, “yo vandaka mbi na meso ya.”

To “bantu ya ke salaka mananasi.”

Na kisina, “katuka na mapeka tii na zulu, yandi lutaka bantu yonso na nda.”

Na kisina, “bampunda ya bankento.”

Shekele mosi kele bagrame 11,4. Tala Bangindu ya Ngika B14.

Na kisina, “tubaka na dikutu ya.”

To “ta tanina bantu na mono na kati ya bandilu.”

Na kisina, “mambu yonso yina kele na ntima na nge.”

To “mabuta.”

Na kisina, “katuka na mapeka tii na zulu, yandi lutaka bantu yonso na nda.”

Na kisina, “Mpi yandi vandaka bonso baba.”

Na kisina, “bonso muntu mosi.”

Disongidila, pene-pene ya 2:00 ya mpimpa tii na 6:00 ya suka.

Na kisina, “me wa ndinga na beno na yina me tala.”

Na kisina, “ke tambula na ntwala na.”

To “mbongo sambu na kukanga muntu munoko.”

Na kisina, “me mona ve ata kima na maboko na mono.”

To “mambu yina kele kieleka ve.”

To “mambu ya kieleka ve.”

To “na kieleka.”

Ntalu kele ve na masonama ya Kiebreo.

To “bisika ya kubumbana.”

Na kisina, “kundimama.”

Kilo ya ntangu ya ntama, kiteso ya bandambu zole na kati ya bandambu tatu ya shekele mosi.

To “Kimvuka mosi ya basoda ya bantu ya Filistia ya ke kengilaka na ntwala.”

Na kisina, “nda ya kilanga,” disongidila, kiteso ya ntoto yina bangombe zole ya bo me kangisa lenda bundula kilumbu mosi.

Na kisina, “na kilumbu yina.”

Na kisina, “Katula diboko na nge.”

Na kisina, “dimpa.”

Na kisina, “Insi ya mvimba.”

Na kisina, “sumbaka.”

To “wila bo ve mawa.”

To “waka mawa sambu na.”

To “mpasi.”

To “waka mawa sambu na.”

Na kisina, “biteki ya terafimi,” disongidila, banzambi ya dibuta; biteki.

To “ta wa ve mawa.”

To “wa mawa.”

To mbala ya nkaka, “kutula ntima.”

Na kisina, “bululu.”

To “mabanza ya mbi.” Yehowa pesaka nzila nde ntima ya Saule yo mosi kupesa yandi boma ya ngolo.

Na kisina, “bacamp.”

To “Ntoto ya Kukonda Ngumba.”

Na kisina, “maboko sambanu ti ampan mosi.” Tala Bangindu ya Ngika B14.

Kiteso ya bakilo 57. Tala Bangindu ya Ngika B14.

Kiteso ya bakilo 6,84. Tala Bangindu ya Ngika B14.

To “ke tula ntembe na.”

Kiteso ya balitre 22. Tala Bangindu ya Ngika B14.

Na kisina, “mabele.”

To “Ntoto ya Kukonda Ngumba.”

To “kutula ntembe na.”

To “tula ntembe na.”

To “kukonda kikesa.”

To “muntu ya bitumba.”

To “na mbwanga.”

To “me tula ntembe na.”

To “muwanda.”

To “me tudila ntembe.”

Na kisina, “dibundu yai yonso.”

To “na luzingu ya moyo na nge.”

To “moyo ya Yonatani kangamaka ti moyo ya Davidi.”

To “bonso moyo na yandi mosi.”

To “bonso moyo na yandi mosi.”

To “vandaka kusala mambu na mayele yonso na.”

To “kusala bonso mbikudi.”

Na kisina, “mpi yandi vandaka kubasika mpi kukota na ntwala ya bantu.”

To “kusala na mayele yonso.”

To “ta kuma bokilo na mono.”

To “kusala diaka mambu na mayele mingi.”

To “tulaka moyo na yandi na maboko na yandi.”

To “Kana nge tinisa ve moyo na nge.”

To “nzambi ya dibuta; kiteki.”

To “nzambi ya dibuta; kiteki.”

To “ti bilele ya kati.”

To “moyo.”

To “moyo na nge.”

To “yina moyo na nge ta tuba.”

To “moyo na yandi mosi.”

Na kisina, “na kilumbu ya kisalu.”

Na kisina, “nsoni ya kinkonga ya mama na nge.”

Na kisina, “sambu yandi kele mwana ya lufwa.”

Na kisina, “nkuna.”

Na kisina, “nkuna.”

To “vukisaka ve nitu ti bankento.”

To “Ntoto ya Kukonda Ngumba.”

Na kisina, “na maboko na bo.”

To “vandaka ti moyo ya bululu.”

To “ya kwikama.”

Na kisina, “bantu ya ke bakaka ntinu.”

To “mioyo yonso.”

To “moyo.”

To “moyo.”

Na kisina, “me teka yandi na maboko na mono.”

To mbala ya nkaka, “bankwa-ntoto.”

To mbala ya nkaka, “vandaka na boma sambu.”

To “moyo.”

Na kisina, “mpi yandi pesaka maboko na yandi kikesa.”

Na kisina, “na ndambu ya diboko ya kitata.”

To mbala ya nkaka, “ntoto ya zelo na zelo; ntoto-makanga.”

To “moyo na nge.”

To “mabuta.”

Na kisina, “kwendaka kufika makulu na yandi.”

To “kansansa.”

To mbala ya nkaka, “panzaka bantu na yandi.”

To “moyo na mono.”

Na kisina, “nkuna.”

Mbanza mosi na Yuda; yo kele ve Ngumba ya Karmele.

Na kisina, “kilumbu ya mbote.”

To “muntu ya mpamba-mpamba.”

Seya mosi kele balitre 7,33. Tala Bangindu ya Ngika B14.

To mbala ya nkaka, “na Davidi.”

Na kisina, “konso muntu yina ke subila kibaka.” Yo kele bangogo ya kuvweza ya Kiebreo sambu na kutubila babakala.

Yo ke tendula “Kilawu; Zoba.”

To “moyo na nge.”

To “gulusa ve.”

Na kisina, “lusakumunu.”

To “moyo.”

To “moyo.”

To “mioyo.”

To “katuka na dibulu ya lanse.”

Na kisina, “ta yituka ve to ta bula dibaku ve.”

To “kugulusa.”

To “mpi mono gulusa ve.”

Na kisina, “konso muntu yina ke subila kibaka.” Yo kele bangogo ya kuvweza ya Kiebreo sambu na kutubila babakala.

Na kisina, “ntima ya Nabale.”

To mbala ya nkaka, “ntoto ya zelo na zelo; ntoto-makanga.”

Na kisina, “wa nsudi ya.”

To “moyo.”

To “moyo.”

To “moyo.”

Na kisina, “Ntalu ya bilumbu.”

To “Na Negebi.”

Na kisina, “muntu yina ke kengilaka ntu na mono bilumbu yonso.”

To “moyo na mono.”

To “kima yina vandaka kumonana bonso Samuele.”

To “bakaka moyo na mono na maboko na mono.”

To “tambikaka.”

To “ya Negebi.”

To “sambu mioyo ya bantu.”

Tala Bantendula ya Bangogo.

Na kisina, “mpeve na yandi vutukilaka yandi.”

To “Negebi.”

To “Negebi.”

Na kisina, “lusakumunu.”

To “ya sudi.”

To “na kuvweza yonso.”

To “ntoto ya kukonda ngumba.”

To “batempelo.”

    Mikanda ya Kikongo (1982-2025)
    Basika
    Kota
    • Kikongo (Rép. dém. du congo)
    • Kabula
    • Mambu ya Nge Me Zola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Bantuma ya Kulanda na Ntwala ya Kusadila
    • Bansiku ya Ke Tadila Kinsweki
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Kota
    Kabula