Bidimbu ya Nitu mpi ya Luse

NA BISIKA mingi bantu kevandaka ti kikalulu ya kutuba na kusalaka bidimbu kuluta bantu ya bisika yankaka. Kansi, konso muntu kesalaka bidimbu ti luse mpi nitu na yandi na ntangu yandi ketubaka. Dyambu yai kele kyeleka, yo vanda na disolo ti muntu mosi to na ntwala ya bantu mingi.

Yezu ti balongoki na yandi ya ntete vandaka kusala bidimbu kukonda mpasi. Kilumbu mosi, muntu mosi kwisaka kusonga Yezu nde mama na yandi mpi bampangi na yandi zolaka kusolula ti yandi. Yezu kuvutulaka nde: “Mama na mono nani, bampangi na mono banani?” Na nima Biblia keyika nde: “Yesu songaka balonguki na yandi na diboko na yandi, yandi nde: ‘Beno tala: Mama na mono ti bampangi na mono bo yai.’” (Beto bantu metengimisa bisono; Mat. 12:48, 49.) Na bisika yankaka, bonso na Bisalu 12:17 mpi 13:16, Biblia kemonisa nde ntumwa Piere ti ntumwa Polo mpi kusadilaka bidimbu.

Beto kezabisaka bangindu mpi mawi na ndinga mpamba ve, kansi beto kesalaka yo mpi na mwaye ya bidimbu ya nitu ti ya luse. Kana muntu yina ketuba kusadila yo mbote ve, yo lenda monisa neti nde mambu ya yandi ketuba kesepidisa yandi ve. Kansi kana beto kesadila mbote bidimbu yai yonso ya kesadisaka beto na kusolula, disolo na beto tavanda ya mbote kibeni. Ata ntangu nge kesolula na telefone, kana nge sadila mbote bidimbu ya nitu mpi ya luse, ndinga na nge tabasisa kukonda mpasi mfunu ya nsangu na nge mpi yo tamonisa mawi na nge sambu na mambu ya nge ketuba. Yo yina, yo vanda nge ketuba bonso nde nge kesolula to nge ketanga mambu ya nge ketuba, ata bawi na nge ketala nge to kelanda nge na ba Biblia na bo, yo kele mfunu na kusala bidimbu ya nitu mpi ya luse.

Bidimbu ya nitu mpi ya luse fwete vanda ya kuganga ve bonso nde nge longukaka yo na mukanda mosi. Nge longukaka ve mutindu ya kuseka to ya kuwa makasi. Mutindu mosi mpi, bidimbu fwete monisa mawi yina nge kewa na ntima na nge. Bidimbu ya kekwisaka yo mosi kevandaka ya kuluta mbote.

Bidimbu kevandaka mitindu zole: bidimbu sambu na kutendula mpi bidimbu sambu na kunyata bangindu ya mfunu. Bidimbu sambu na kutendula kemonisaka dyambu yina muntu kesala to kesongaka nene mpi kisika. Na nzo-nkanda, kana bo lomba nge na kusadila bidimbu, kusuka kaka ve na kusala kidimbu mosi to zole. Meka na kusala bidimbu na diskure na nge ya mvimba mutindu nge kesalaka ntangu nge kesolulaka na bantu. Kana nge kemona mpasi na kusala yo, nge lenda sosa bangogo yina kemonisa nzila, kitamina, nene, mpi kisika. Kansi mbala mingi, nge tavanda kaka ti mfunu ya kudikotisa na disolo na nge, kukonda kulanda mutindu yina bantu kemona nge, kansi tuba mpi sala mambu mutindu nge kesalaka yo na luzingu ya konso kilumbu. Kana muntu kele na kyese, yandi kesalaka bidimbu kukonda mpasi.

Bidimbu sambu na kunyata bangindu ya mfunu kemonisaka mawi mpi kesongaka nde muntu kendima mambu ya yandi ketuba. Yo kesadisaka na kukabisa, na kuyika ngolo, mpi na kunyata bangindu. Bidimbu sambu na kunyata bangindu kele mfunu mingi. Kansi nge fwete keba! Bidimbu sambu na kunyata bangindu lenda kuma kukonda mpasi kifu na kutuba ya muntu. Kana nge kesadila kidimbu ya mutindu mosi mbala na mbala, na kisika ya kutomisa diskure na nge, dikebi ya bantu yonso lenda yantika kukwenda na kidimbu yina. Kana nkengi na nzo-nkanda kumonisa nge nde nge kele ti kifu yai, na bilumbu yina, meka na kusadila kaka bidimbu sambu na kutendula. Na nima ya bilumbu, nge lenda yantika dyaka kusadila bidimbu sambu na kunyata bangindu ya mfunu.

Ntangu nge kesosa kuzaba na nki kiteso nge fwete sadila bidimbu sambu na kunyata bangindu ya mfunu mpi bidimbu yina mefwana, tadila mawi ya bawi na nge. Kusonga bawi musapi lenda pesa bo boma. Na bisika mingi, kana bakala kusala bidimbu yankaka, mu mbandu kutula diboko na yandi na zulu ya munoko sambu na kuyituka, yo lenda monana neti nde yandi kesala bonso bankento. Na bisika yankaka na inza, bo kemonaka yo mbote ve kana nkento kesala bidimbu mingi kukonda mpasi ti maboko na yandi. Na bisika ya mutindu yai, yo tavanda mbote nde bampangi ya bankento kusadila mingi bidimbu ya luse. Mpi na ntwala ya kimvuka mosi ya fyoti ya bantu, kusala bidimbu na kiteso mosi ya kuluta ndilu lenda monana na bisika yonso ya inza neti nde nge kesala nsaka.

Kana nge yantika kukuma ti eksperiansi mingi mpi nge yantika kutuba kukonda mpasi, konso kidimbu sambu na kunyata ngindu ya mfunu ya nge tasadila tabasisa mawi yina kele na ntima na nge kukonda mpasi, yo tamonisa kundima mpi masonga na nge. Mpi bantu tazitisaka mambu ya nge ketuba.

Bidimbu ya Luse. Kuluta binama yankaka yonso ya nitu, luse na nge kemonisaka mbala mingi mawi na nge ya kyeleka. Meso na nge, mutindu nge kekangula munoko, mpi mutindu nge kenikisa ntu kevandaka na ntendula. Kukonda kutuba ata ngogo mosi, luse na nge lenda monisa nde nge kesepila ve na kima mosi, nzanzi, kukonda kivuvu, kuyituka, to kyese. Kana nge sadila bidimbu yai ya luse kumosi ti mambu ya nge ketuba, yo keyikaka ngolo na meso mpi na mawi. Ngangi metulaka misisa mingi na luse na nge, misisa kuluta 30 na kimvuka. Nge kesadilaka kiteso ya katikati ntangu nge kesekaka.

Yo vanda nge ketuba na estrade to nge kesala kisalu ya bilanga, nge kesalaka ngolo na kuzabisa bantu nsangu mosi ya kitoko, nsangu yina lenda pesa ntima na bo kyese. Kumweta na kyese yonso kendimisaka dyambu yai. Kansi, kana luse na nge kemonisa ve ata mawi mosi, yo lenda nata bantu na kudiyula kana nge kendima mambu yina nge ketuba.

Kuluta dyaka, kuseka kesongaka bankaka nde nge kele ti ngindu ya mbote sambu na bo. Dyambu yai kele mfunu mingi na bilumbu na beto sambu mbala mingi bantu kewaka banzenza boma. Kumweta na nge lenda sadisa bantu na kuvanda na kyese mpi yo lenda nata bo na kundima kukonda mpasi mambu ya nge ketuba.