Mambu ya Nene Yina Mono Me Kutanaka ti Yo na Kisalu ya Nzambi

BAMVULA zole na ntwala nde mambu yina beto me tubila na zulu kusalama, mono ti Evelyn Trabert, misionere yina vandaka kusamuna ti mono, manisaka nzo-nkanda ya iya ya Gileadi, yina vandaka kusalama pene-pene ya Ithaca, na mbanza New York. Bo tindaka beto na Santa Ana. Kansi, na ntwala nde mono zabisa beno disolo ya nkufi ya bamvula kiteso ya 29 ya kisalu na mono ya kimisionere, bika mono zabisa beno kikuma yina mono bakaka lukanu ya kusala kisalu yai.

DIFWA NA MONO YA KIMPEVE

Na 1923, bibuti na mono John ti Eva Olson, vandaka kuzinga na Spokane na provense ya Washington, na insi États-Unis. Bo vandaka kusambila na dibundu ya ba luthérien, kansi bo vandaka ve kundima dilongi ya bilungi, sambu bo vandaka ve kukwikila nde Nzambi ya zola lenda sala diambu ya mutindu yina. (1 Yoa. 4:8) Tata na mono vandaka kusala na kompani yina bo ke salaka mampa. Kilumbu mosi na mpimpa, nduku na yandi mosi ya kisalu ndimisaka yandi nde Biblia ke longaka ve nde bilungi kele kisika yina bantu ke niokwamaka. Kukonda kusukinina, bibuti na mono yantikaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa mpi bo bakisaka mambu Biblia ke longaka kibeni na yina me tala luzingu na nima ya lufwa.

Mono vandaka kaka ti bamvula 9, kansi mono ke yibuka mutindu mono vandaka kuwidikila mambu ya kiese yina bibuti na mono vandaka kutuba sambu na bakieleka ya mpa yina bo bakisaka. Kiese na bo kumaka diaka mingi ntangu bo longukaka nde zina ya Nzambi ya kieleka kele Yehowa, mpi ntangu bo katukaka na kimpika ya dilongi ya luvunu ya Butatu. Ntangu mono yantikaka kulonguka ‘kieleka yina ke pesaka kimpwanza,’ mono sepelaka mingi ti malongi ya Biblia. (Yoa. 8:32) Yo yina, malongi ya Biblia ke lembisaka mono ve, mono ke waka kiese ntangu mono ke longukaka Ndinga ya Nzambi. Ata mono vandaka nsoni-nsoni, mono vandaka kukwenda ti bibuti na mono na kisalu ya kusamuna. Na 1934, bibuti na mono bakaka mbotika. Na 1939, ntangu mono lungisaka bamvula 16, mono bakaka mbotika mpi kumaka nsadi ya Yehowa.

Na Yuli 1940, bibuti na mono tekaka nzo na beto, mpi beto yonso tatu yantikaka kisalu ya kimupasudi-nzila na Coeur d’Alene, na provense ya Idaho. Beto vandaka kufutila nzo mosi ya etaze yina vandaka ti garage na nsi na yo. Nzo na beto vandaka mpi kisika ya kusala balukutakanu. Na ntangu yina, mabundu fioti mpamba vandaka ti Banzo ya Kimfumu, yo yina, bo vandaka kusala balukutakanu na banzo ya bampangi to na banzo ya kufutila.

Na 1941, beto kwendaka na lukutakanu ya nene na St. Louis, na provense ya Missouri. Kilumbu ya lumingu vandaka “Kilumbu ya Bana.” Bana yina vandaka ti bamvula banda 5 tii na 18 vandaka na bisika ya ntete. Na kati-kati ya disolo na yandi, Mpangi Joseph F. Rutherford zabisaka beto nde: “Bana . . . beno yonso . . . yina me ndimaka kulemfukila Nzambi mpi Mfumu yina yandi me ponaka, beno telama!” Beto yonso telamaka. Ebuna, Mpangi Rutherford tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Beno tala, Bambangi ya mpa ya Kimfumu kuluta 15000!” Diambu yai yedisaka mpusa na mono ya kusala kisalu ya kimupasudi-nzila luzingu na mono ya mvimba.

MIKUMBA YA DIBUTA NA BETO

Bangonda fioti na nima ya lukutakanu ya nene ya St. Louis, dibuta na beto kwendaka na Californie. Kuna na mbanza Oxnard, lukanu na beto vandaka ya kukangula dibundu ya mpa. Beto vandaka kulala na kontenere mosi ya fioti yina vandaka ti mbeto kaka mosi. Mesa yina beto vandaka kusadila na ntangu, vandaka kukuma mbeto na mono na mpimpa—yo vandaka nsoba ya nene kana mono fwanisa yo ti luzingu yina beto vandaka ti yo na ntwala!

Na ntwala nde beto kuma na Californie, na Desembri 7, 1941, insi Japon nwanisaka Pearl Harbor, kisanga mosi na Hawaii. Kilumbu yina landaka, États-Unis kudikotisaka na Mvita ya Zole ya Ntoto ya Mvimba. Bamfumu ya luyalu basisaka nsiku nde na mpimpa minda fwete pela ve. Basoda ya Japon yina vandaka kutambula na bamaswa vandaka kusosa mpila ya kukota na Californie, kansi mudidi yina vandaka kukanga bo nzila ya kumona babwala.

Na nima ya mwa bangonda, na Septembri 1942, beto kwendaka na Assemblée théocratique du monde nouveau na Cleveland, na provense ya Ohio. Na lukutakanu yina, Mpangi Nathan H. Knorr salaka diskure mosi yina vandaka na ntu-diambu: “Ngemba—Keti yo Ta Sala Ntangu Mingi?” Yandi tubilaka mambu yina kele na Kusonga kapu 17, yina ke tubila “mbisi ya mfinda” yina “vandaka, kansi yo kele ve, ata mpidina yo ke zola kubasika na dibulu ya nda.” (Kus. 17:8, 11) Mpangi Knorr tendulaka nde “mbisi ya mfinda” yina kele Société des Nations yina yambulaka kusala na 1939. Biblia tubaka na ntwala nde Société des Nations ta vila mpi nde ngidika ya nkaka ta yinga yo mpi ta nata ngemba sambu na ntangu fioti. Diambu yai lunganaka na 1945, ntangu Mvita ya Zole ya Ntoto ya Mvimba manaka; na nima, “mbisi” yai basikaka diaka na zina ya Nations Unies. Na nsungi yina, Bambangi ya Yehowa yalumunaka kisalu ya kusamuna na nsi-ntoto ya mvimba, mpi kuyela ya mingi monanaka!

Mbikudulu yai sadisaka mono na kubakisa mambu yina ta salama na bilumbu ke kwisa. Ntangu beto waka nde, na mvula yina ke kwisa, bo ta yantika Nzo-Nkanda ya Gileadi, mpusa na mono ya kukuma misionere kumaka ngolo. Na 1943, bo tindaka mono bonso mupasudi-nzila na Portland, na provense ya Oregon. Na bamvula yina, beto vandaka kusadila fono sambu na kutula badiskure yina bawi vandaka kuwidikila na banzo na bo, mpi na nima beto vandaka kupesa bo mikanda yina vandaka kutubila Kimfumu ya Nzambi. Na mvula yina ya mvimba, mono vandaka kaka kuyindula kisalu ya kimisionere.

Na 1944, mono ti nduku na mono Evelyn Trabert vandaka na kiese ya kubaka emvitasio ya kukwenda na Nzo-Nkanda ya Gileadi. Na nsungi yina ya bangonda tanu, balongi songaka beto mutindu beto lenda vanda na kiese na kulonguka na beto ya Biblia. Kikalulu na bo ya kudikulumusa simbaka ntima na beto. Bantangu ya nkaka, bo bantu vandaka kutudila beto madia na mesa. Na Yanuari 22, 1 945, beto manisaka Nzo-Nkanda.

KISALU NA MONO YA KIMISIONERE

Na Yuni 1946, mono, Evelyn, Leo Mahan ti nkento na yandi Esther, kwendaka na insi El Salvador, kisika yina bo tindaka beto. Beto bakisaka nde kilanga yina vandaka “me tela sambu na kukatula bambuma.” (Yoa. 4:35) Mambu yina mono tubaka na luyantiku ya disolo yai ke monisa makasi yina mimpe vandaka na yo. Kaka na mposo yina ya ntete, beto salaka Lukutakanu ya Nziunga na Santa Ana. Beto bingisaka bantu na kulanda diskure ya bantu yonso, mpi beto vandaka na kiese ya kumona nde bantu kiteso ya 500 vukanaka na lukutakanu yina. Nkutu, na kisika ya kuwa boma, beto bakaka lukanu ya kubikala na bwala yina sambu na kusadisa bantu ya ntima-masonga. Ata mimpe zabisaka bantu na kutanga ve Biblia, mpi ata bantu fioti mpamba vandaka na makuki ya kusumba Biblia, bantu mingi vandaka kaka na nzala ya kieleka. Bo vandaka kusepela na bikesa yina beto vandaka kusala ya kulonguka Kiespaniole sambu na kulonga bo kieleka ya me tala Yehowa Nzambi, mpi lusilu na yandi ya kuvutula Paladisu awa na ntoto.

Rosa Ascencio vandaka mosi na kati ya bantu ya ntete yina mono longukaka ti bo Biblia. Ntangu yandi yantikaka kulonguka Biblia, yandi kabwanaka ti bakala yina yandi vandaka kuzinga ti yandi. Ebuna, bakala yango mpi kumaka kulonguka Biblia. Bo kwelanaka, bo bakaka mbotika, mpi bo kumaka Bambangi ya Yehowa ya kikesa. Rosa vandaka mupasudi-nzila ya ntete ya bwala Santa Ana.b

Rosa vandaka ti butiki mosi ya fioti. Ntangu yandi vandaka kukwenda kusamuna, yandi vandaka kukanga yo mpi vandaka kutula ntima nde Yehowa ta lungisa bampusa na yandi. Ntangu yandi vandaka kuvutuka mpi kukangula yo diaka, bantu vandaka kukwisa mingi sambu na kusumba. Rosa monaka kibeni kieleka ya mambu yina kele na Matayo 6:33 mpi yandi bikalaka ya kwikama na Nzambi tii na lufwa.

Kilumbu mosi, mumpe ya mbanza yina kwendaka kukutana ti munkwa-nzo yina beto vandaka kufutila mpi zabisaka yandi nde kana yandi landa kupesa beto nzo ya kufutila, bo ta basisa yandi ti nkento na yandi na dibundu ya Katolika. Munkwa-nzo yina vandaka mvwama mosi ya lukumu, yandi vandaka kusepela diaka ve ti bikalulu ya mimpe mpi yandi waka ve boma na mambu yina bo zabisaka yandi. Yandi zabisaka mumpe nde yandi ke mona nkutu ata mpasi ve na kubasika na dibundu. Yandi ndimisaka beto nde beto ta landa na kuzinga na nzo yina na nsungi ya bamvula yina beto me zola.

MUNTU MOSI YA LUKUMU KUMAKA MBANGI

Na San Salvador, ntu-mbanza ya insi yina, misionere ya nkaka vandaka kulonguka Biblia ti nkento ya enzeniere mosi na zina ya Baltasar Perla. Muntu yai ya ntima-mbote vidisaka lukwikilu na Nzambi sambu na mambu ya mbi yina bantwadisi ya mabundu vandaka kusala na kinsweki. Ntangu Bambangi ya Yehowa yantikaka kutunga biro ya filiale, Baltasar, yina vandaka ntete ve Mbangi ya Yehowa, sadisaka na kupesa bangindu na mutindu ya kutunga mpi kudipesaka na kutunga kukonda kulomba mbongo na bisalu yina yonso ya yandi salaka.

Na nima ya kusala kumosi ti Bambangi ya Yehowa na kisalu ya lutungu, Baltasar ndimaka kibeni nde yandi monaka dibundu ya kieleka. Na Yuli 22, 1955, yandi bakaka mbotika, mpi ntangu fioti na nima, nkento na yandi Paulina bakaka mpi mbotika. Dibuta na bo kumaka kusadila Yehowa na kwikama yonso. Mwana na yandi Baltasar Jr. salaka na Betele ya Brooklyn bamvula 49, kisika yandi vandaka kupesa maboko na kisalu ya kusamuna yina ke salama na ntoto ya mvimba, mpi bubu yai, yandi kele mosi na kati ya bampangi ya Komite ya filiale ya États-Unis.c

Ntangu beto yantikaka kusala balukutakanu ya distrike na San Salvador, Mpangi Perla sadisaka beto na kuzwa nzo mosi ya nene yina bantu vandaka kusala bangalasisi. Na luyantiku, beto vandaka kaka kusadila kitini ya nzo yina sambu beto vandaka bantu fioti; Yehowa sakumunaka beto, malembe-malembe beto kumaka mingi mpi beto kumaka kufulusa nzo yango; nkutu, beto kumisaka yo diaka nene! Na mabaku yina ya kiese, mono vandaka diaka kukutana ti bampangi yina mono longukaka ti bo Biblia. Yindula kiese yina mono vandaka kuwa ntangu bampangi yina mono longukaka ti bo Biblia vandaka kusonga mono bantu yina bo mpi me longukaka ti bo Biblia yina me katuka kubaka mbotika!

Na lukutakanu mosi, mpangi-bakala mosi zabisaka mono nde yandi ke zola kulomba ndolula. Mono vandaka kuzaba yandi ve, kansi mono tudilaka yandi dikebi. Yandi tubaka nde: “Mono vandaka na kimvuka ya batoko yina losilaka beno matadi na Santa Ana.” Yandi vandaka me kuma dezia Mbangi ya Yehowa. Ntima na mono fulukaka na kiese. Kisalu ya ntangu yonso ke nataka balusakumunu mingi, mpi beto yonso lenda pona na kusala yo.

BALUKANU YINA ME NATILAKA MONO KIESE

Na nsungi ya bamvula kiteso ya 29, mono salaka kisalu ya kimisionere na El Salvador; ntete, mono yantikaka na mbanza Santa Ana, na nima, mono kwendaka na mbanza Sonsonate, mpi mono kwendaka na mbanza Santa Tecla, nsuka-nsuka mono kwendaka kusamuna na mbanza San Salvador. Na 1975, na nima ya kusamba Yehowa mbala mingi, mono bakaka lukanu ya kubika kisalu ya kimisionere mpi kuvutuka na Spokane. Bibuti na mono yina kumaka minunu vandaka na mfunu ya lusadisu.

Na nima ya lufwa ya Tata na mono na 1979, mono kumaka kusansa Mama, yina mavimpi kumaka kubeba malembe-malembe. Yandi zingaka diaka bamvula 8 mpi fwaka ti bamvula 94. Na nsungi yina ya mpasi, mono lembaka nitu mpi kumaka kudiyangisa mingi. Basusi yina natilaka mono maladi mosi ya mpasi (zona). Kansi, bisambu mpi lusadisu ya Yehowa sadisaka mono na kuvanda ngolo, mpi kukanga ntima na mpasi yina. Yo kele Kaka mutindu Yehowa tubaka nde: ‘Tii kuna nsuki na beno ta kuma mpembe. Mono ta nata beno, ta baka kilo na beno mpi ta gulusa beno.’—Yez. 46:4.

Na 1990, mono kwendaka na Omak, na provense ya Washington. Kuna, mono bakisaka nde dibundu vandaka diaka na mfunu na mono sambu na kusamuna na bantu yina vandaka kutuba Kiespaniole; balongoki na mono ya Biblia mingi yina vandaka kuna bakaka dezia mbotika. Na Novembri 2007, mono vandaka diaka ve kukuka kuzinga na nzo na mono na Omak, yo yina mono kwendaka na mbanza mosi, pene-pene ya Chelan, na Washington. Dibundu ya Kiespaniole ya mbanza yai ke lungisaka mbote bampusa na mono, mpi mono ke monisaka ntonda ya mingi. Sambu Mbangi ya Yehowa ya mununu awa kele kaka mono, bampangi ke sadilaka mono mambu na mawete mpi ke bakaka mono bonso “nkaka” na bo.

Mono me bakaka lukanu ya kukwela ve mpi ya kubuta ve, sambu na kusala mingi na kisalu ya kusamuna “kukonda kutula mabanza na mambu ya nkaka,” ata mpidina, mono ke vandaka ti bana mingi ya kimpeve. (1 Bak. 7:34, 35) Mono me bakisaka nde, na ngidika yai ya bima, mono lenda vanda ve na bima yonso. Yo yina, mono me tulaka na kisika ya ntete mambu ya mfunu, disongidila, lukanu na mono ya kusadila Yehowa na ntima ya mvimba. Na nsi-ntoto ya mpa, mono ta vanda na ntangu ya kusepela ti bima yonso na luzingu. Verse ya mono ke sepelaka na yo mingi kele Nkunga 145:16, yina ke ndimisaka beto nde Yehowa ta “lungisa nzala ya konso kima ya kele na luzingu.”

Bubu yai ti bamvula 91, mono ke vandaka kaka ti mwa mavimpi ya mbote, yo yina mono ke landa na kusala kisalu ya kimupasudi-nzila. Kisalu yai ke sadisaka mono na kubikala kaka leke na mabanza mpi yo ke natilaka mono kiese na luzingu. Ntangu mono kumaka na insi El Salvador, kisalu ya kusamuna vandaka na luyantiku. Ata Satana telaminaka beto, bubu yai bansamuni kele kuluta 39 000 na insi yina. Diambu yai me kumisaka lukwikilu na mono ngolo. Ya kieleka, mpeve santu ya Yehowa ke sadisaka kibeni bansadi na yandi na bikesa yina bo ke salaka!