“Zola . . . na Bisalu mpi na Kieleka”

1. Inki kele zola ya kuluta mbote mpi nki mutindu nge lenda zaba yo? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

YEHOWA kele Nto ya zola. (1 Yoane 4:7) Bansiku ya Biblia ke sadisaka bantu na kumonisa zola ya kuluta mbote. Biblia ke bingaka zola ya mutindu yai agapê, yina me katuka na ngogo ya Kigreki. Zola yai ke pusaka beto na kusepela mingi ti bampangi. Zola yango ke sukaka ve na bangogo mpamba. Yo ke pusaka beto na kusadila bantu mambu ya mbote. Yo ke sadisaka beto mpi na kuzinga mbote mpi kuvanda na kiese.

2, 3. Inki mutindu Yehowa me monisilaka bantu zola ya kieleka?

² Yehowa zolaka bantu nkutu na ntwala ya kuganga Adami ti Eva. Yandi tulaka bima yonso na ntoto sambu beto zinga mbote. Diaka, yandi yidikaka ntoto mbote sambu beto sepela kibeni ti luzingu. Yehowa salaka yo ve sambu na yandi kansi sambu na beto. Na nima ya kuyidika ntoto mbote-mbote, yandi salaka bantu ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na paladisu na ntoto.

³ Na nima, Yehowa monisilaka bantu zola ya kieleka na mutindu ya kuluta nene. Ata Adami ti Eva kolamaka, Yehowa vandaka ti kivuvu nde bana na bo ta zola yandi, yo yina yandi pesaka kimenga ya Mwana na yandi sambu na kugulusa bo. (Kuyantika 3:15; 1 Yoane 4:10) Banda Yehowa silaka na kupesa kimenga ya Mwana na yandi, yo vandaka bonso nde yandi me lungisa yo dezia. Na nima ya bamvula 4000, Yehowa pesaka Mwana na yandi mosi kaka ya kubutuka sambu na kugulusa bantu. (Yoane 3:16) Beto ke tondaka Yehowa sambu na zola na yandi!

4. Inki mutindu bantu ya kukonda kukuka lenda monisa zola ya kieleka?

⁴ Keti bantu ya kukonda kukuka lenda monisa zola ya kieleka? Ee. Yehowa gangaka beto na kifwani na yandi, disongidila, beto lenda landa mbandu na yandi. Yo kele pete ve na kumonisa zola ya kieleka kansi beto lenda kuka. Abele monisilaka Nzambi zola ya kieleka ntangu yandi pesaka makabu ya kuluta mbote. (Kuyantika 4:3, 4) Noa monisaka zola ya kieleka ntangu yandi landaka kulonga ndinga ya Nzambi ata bantu mingi vandaka kubuya. (2 Piere 2:5) Abrahami monisaka nde yandi ke zolaka Nzambi kuluta bima yonso ntangu yandi ndimaka kupesa mwana na yandi Izaki. (Yakobo 2:21) Bonso bansadi yai ya kwikama, beto mpi ke monisaka zola ya kieleka ata yo ke vandaka pete ve.

ZOLA YA KIELEKA KELE NKI?

5. Inki mutindu beto lenda monisa zola ya kieleka?

⁵ Biblia ke lomba beto na kumonisa zola ya kieleka “kaka ve na bangogo to na ludimi, kansi na bisalu mpi na kieleka.” (1 Yoane 3:18) Keti yo ke tendula nde beto lenda monisa ve zola na bangogo? Ve. (1 Batesalonika 4:18) Yo ke tendula nde beto fwete suka kaka ve na kutuba nde “mono ke zolaka nge.” Beto fwete monisa yo na bisalu. Mu mbandu, kana mpangi me konda madia to lele, yandi ke vandaka na mfunu ya lusadisu kansi ya bangogo mpamba ve. (Yakobo 2:15, 16) Mutindu mosi, sambu beto ke zolaka Yehowa mpi bantu, beto fwete suka ve kaka na kulomba Yehowa na kutinda bansamuni mingi, kansi beto mosi fwete samuna mingi.—Matayo 9:38.

6, 7. (a) Zola ya “kukonda luvunu” kele nki? (b) Pesa bambandu ya zola ya luvunu?

⁶ Ntumwa Yoane tubaka nde beto fwete zola na “bisalu mpi na kieleka.” Yo yina, zola na beto fwete vanda ya “kukonda luvunu.” (Baroma 12:9; 2 Bakorinto 6:6) Nge lenda tuba nde nge ke zolaka bantu. Keti zola na nge kele ya kieleka? Keti nge ke monisaka yo ti bikuma ya mbote? Zola na beto fwete vanda ya kieleka, sambu zola ya luvunu kele mfunu ve.

⁷ Beto tadila mwa bambandu ya zola ya luvunu. Na Edeni, Satana songaka Eva mambu yina monisaka bonso nde yandi ke zola nde Eva kuzinga mbote kibeni. Kansi yandi vandaka kaka kukusa Eva. (Kuyantika 3:4, 5) Ahitofele nduku ya ntotila Davidi buyaka Davidi sambu na mambote na yandi mosi. Mambu yina yandi salaka monisaka nde yandi vandaka ve nduku ya mbote. (2 Samuele 15:31) Bubu yai, baaposta mpi bantu ya nkaka ke sadilaka “masolo ya kuleba mpi bangogo ya sukadi” sambu na kukabula dibundu. (Baroma 16:17, 18) Bo lenda monisa nde bo ke zolaka bampangi kansi zola na bo kele ya luvunu.

8. Inki ngiufula beto fwete kudiyula?

⁸ Zola ya luvunu ke vandaka mbi kibeni, yo ke kusaka. Beto lenda kusa bantu kansi Yehowa ve. Yezu tubaka nde bantu ya luvunu ta baka “ndola ya ngolo kibeni.” (Matayo 24:51) Bansadi ya Yehowa fwete vanda ve bantu ya luvunu. Yo yina konso muntu fwete kudiyula nde, ‘Keti zola na mono kele ya kieleka to ya luvunu?’ Bika beto tadila mitindu uvwa yina beto lenda monisa zola ya “kukonda luvunu.”

MONISA ZOLA NA “BISALU MPI NA KIELEKA”

9. Zola ya kieleka ke pusaka beto na kusala nki?

⁹ Sadila Yehowa na kiese ata bantu ke mona ve mambu yina nge ke sala. Beto fwete sadila bantu mambu ya mbote mpi kuzabisa yo ve na bantu ya nkaka. (Tanga Matayo 6:1-4.) Ananiasi ti Safira pesaka ve makabu ti mabanza ya mbote. Bo zolaka nde bantu kuzaba yo, bo kusaka ntangu bo pesaka mbongo mpi Nzambi pesaka bo ndola. (Bisalu 5:1-10) Kana beto ke zola bampangi, beto ta sadila bo mambu ya mbote na kiese kukonda kusonga bantu ya nkaka. Mbandu ya bampangi yina ke sadisaka Nto-Kimvuka na kuyidika madia ya kimpeve lenda sadisa beto. Bo ke bendaka ve dikebi ya bantu mpi ke zolaka ve nde bantu kuzaba bisalu yina bo ke salaka.

10. Inki mutindu beto fwete pesa bantu ya nkaka lukumu?

¹⁰ Pesa bantu ya nkaka lukumu. (Tanga Baroma 12:10.) Yezu pesaka bantumwa na yandi lukumu ntangu yandi yobisaka bo makulu. (Yoane 13:3-5, 12-15) Beto fwete vanda bantu ya kudikulumusa mpi kusadila bantu ya nkaka bonso Yezu. Ntete bantumwa bakisaka ve mambu yina Yezu salaka, kansi bo bakisaka yo mbote-mbote na nima ntangu bo bakaka mpeve santu. (Yoane 13:7) Beto ke pesaka bantu ya nkaka lukumu ntangu beto ke monaka ve nde beto me luta bo sambu beto me tangaka mingi, beto kele ti mbongo mingi to kele ti mikumba. (Baroma 12:3) Beto ke waka ve kimpala kana bo ke sikisa bampangi ya nkaka, kansi beto ke sepelaka ti bo ata bantu me sikisa beto ve.

11. Sambu na nki beto fwete sikisa bantu na masonga yonso?

¹¹ Sikisa bantu na masonga yonso. Sosa mabaku ya kusikisa bantu ya nkaka. Beto yonso me zaba nde kusikisa bantu kele mbote sambu na kupesana kikesa. (Baefezo 4:29) Beto fwete tuba mambu ya masonga kansi ve kaka sambu na kuleba bantu. Beto fwete tuba ve mambu ya kukonda mfunu, kansi beto fwete buya mpi ve kusungika mpangi ntangu yo ke lomba nde beto sala yo. (Bingana 29:5) Beto ta kuma bantu ya luvunu kana beto ke sikisa muntu ntangu yandi kele pana mpi kuseka yandi kana yandi me kwenda. Ntumwa Polo vandaka ti zola ya kieleka. Ntangu yandi sonikilaka Bakristu ya Korinto, yandi sikisaka bo sambu na mambu ya mbote yina bo vandaka kusala. (1 Bakorinto 11:2) Kansi, ntangu yo lombaka nde yandi sungika bo, yandi tendudilaka bo mambu na mawete mpi na pwelele yonso.—1 Bakorinto 11:20-22.

12. Inki mutindu beto lenda monisa zola ya kieleka ntangu beto ke kabila bampangi?

¹² Yambaka banzenza. Yehowa ke lomba beto na kukabila bampangi. (Tanga 1 Yoane 3:17.) Kansi beto fwete kaba ti mabanza ya mbote. Beto lenda kudiyula nde: ‘Keti na nzo na mono, mono ke bingisaka kaka banduku to bampangi yina mono ke monaka mfunu? Keti mono ke bingaka kaka bantu yina lenda mpi kusadisa mono? Keti mono ke kabilaka mpi bampangi yina mono me zaba mbote ve to bayina lenda sadisa mono ve?’ (Luka 14:12-14) Yindula fioti: Inki nge ta sala kana mpangi mosi yina bakaka balukanu ya mbi ke sosa lusadisu? Inki nge ta sala kana muntu yina nge bingisaka na nzo me pesa nge ve matondo? Yehowa ke tuba nde: ‘Beno yamba bampangi na beno kukonda kubokuta.’ (1 Piere 4:9) Kana beto ke kabila bampangi ti mabanza ya mbote, beto ta vanda na kiese.—Bisalu 20:35.

13. (a) Inki ntangu beto ke vandaka kibeni na mfunu ya ntima-nda? (b) Inki beto lenda sala sambu na kusadisa bantu yina me lemba?

¹³ Sadisa bantu yina me lemba. Biblia ke lomba beto na ‘kusadisa bantu ya kele ngolo ve, na kuvanda ntima-nda sambu na bantu yonso.’ Ndongisila yai lenda sadisa beto na kuzaba kana beto kele ti zola ya kieleka. (1 Batesalonika 5:14) Bampangi mingi yina lembaka na kimpeve me kumaka diaka ngolo. Kansi bankaka ke zolaka nde bampangi kumonisila bo ntima-nda mpi kusadisa bo. Inki mutindu beto lenda sadisa bo? Beto lenda tangila bo baverse yina ta pesa bo kikesa, kusamuna ti bo mpi kuwidikila bo na dikebi yonso. Sambu beto yonso ke vandaka ngolo mpi ke lembaka bantangu ya nkaka, beto fwete yindula ve nswalu nde mpangi mosi kele “ngolo” to “me lemba” na kimpeve. Nkutu ntumwa Polo tubaka nde yandi vandaka kulemba bantangu ya nkaka. (2 Bakorinto 12:9, 10) Beto yonso kele ti mfunu nde bampangi kupesa beto kikesa.

14. Inki beto fwete sala sambu na kuzinga na ngemba ti bampangi?

¹⁴ Tula ngemba. Kuzinga na ngemba ti bampangi kele mfunu mingi. Ata bo me sadila beto mambu ya mbote ve, beto fwete sala bikesa sambu na kutula ngemba. (Tanga Baroma 12:17, 18.) Kana beto me tuba mambu yina me pesa muntu ya nkaka mpasi, beto fwete lomba ndolula. Kansi yo fwete vanda ya masonga. Mu mbandu, na kisika ya kutuba nde, “lolula mono kana mambu ya mono me tuba me pesa nge mpasi,” beto fwete tuba nde “lolula mono sambu mono me tuba to me sala mbi.” Ngemba kele mfunu mingi na makwela. Yo kele mbi kibeni kana na meso ya bantu bankwelani ke monisa bonso nde bo ke zolanaka kansi na kinsweki bo ke solulaka ve, bo ke tubaka mambu yina ke pesaka nkwelani ya nkaka mpasi to nkutu bo ke nwanaka.

15. Inki beto fwete sala sambu na kumonisa nde beto me lolula na ntima ya mvimba?

¹⁵ Lolula na ntima ya mvimba. Kana muntu me pesa beto makasi, beto fwete lolula yandi mpi kubumba diaka ve makasi. Beto fwete lolula yandi ata yandi ke ndima ve kifu na yandi. Beto ke lolulaka na ntima ya mvimba mpi ‘ke kangaka ntima na bifu ya bantu ya nkaka na zola, ke salaka ngolo na kutanina bumosi ya mpeve na ngemba yina ke vukisaka beto.’ (Baefezo 4:2, 3) Kana beto me lolula muntu, beto fwete yindula diaka ve mbi yina yandi salaka. Zola ke “bumbaka ve mbi yina bo me sala yo.” (1 Bakorinto 13:4, 5) Ya kieleka, kana beto me bumba makasi, yo lenda bebisa kinduku na beto ti mpangi yina mpi ti Yehowa. (Matayo 6:14, 15) Kusamba sambu na mpangi yina me sala beto mbi ta monisa nde beto me lolula yandi na ntima ya mvimba.—Luka 6:27, 28.

16. Inki mutindu beto fwete tadila mikumba na dibundu ya Yehowa?

¹⁶ Tula mambote ya bantu ya nkaka na kisika ya ntete. Bampangi ya kele ti mikumba ke monisaka nde zola na bo kele ya kieleka kana bo ke sosa ‘mambote na bo mosi ve, kansi ya bantu ya nkaka.’ (1 Bakorinto 10:24) Mu mbandu, na balukutakanu ya nene, bampangi ya nkaka yina ke kumaka na ntwala ke ponaka bisika ya kuluta mbote sambu na bo mpi bantu ya mabuta na bo. Kansi bampangi ya nkaka ke ponaka ve. Bampangi ya ke ponaka ve bisika ke monisaka nde bo kele ti zola ya kieleka. Inki mutindu nge lenda landa mbandu na bo ya mbote?

17. Kana mpangi mosi me sala disumu, zola ya kieleka ta pusa yandi na kusala nki?

¹⁷ Zabisa masumu mpi bika kusala mambu ya mbi na kinsweki. Bampangi ya nkaka me salaka masumu ya nene mpi me bumbaka yo. Ziku bo ke waka nsoni to ke monaka nde bantu ta yituka na mambu yina bo me sala. (Bingana 28:13) Mpangi ya ke bumba masumu me konda zola, sambu yo ta natila yandi mpi bantu ya nkaka bampasi. Inki mutindu? Yehowa lenda katula mpeve santu na yandi na dibundu, ebuna ngemba ta vanda diaka ve na dibundu. (Baefezo 4:30) Yo yina kana mpangi mosi me sala disumu ya nene, zola ya kieleka ta pusa yandi na kuzabisa bankuluntu sambu yandi baka lusadisu ya me fwana.—Yakobo 5:14, 15.

18. Sambu na nki yo kele mfunu nde beto vanda ti zola ya kieleka?

¹⁸ Zola kele kikalulu ya kuluta mfunu. (1 Bakorinto 13:13) Yo ke monisaka pwelele bantu yina ke landaka mbandu ya Yezu mpi ya Yehowa Nto ya zola. (Baefezo 5:1, 2) Polo tubaka nde kukonda zola yandi kele mpamba. (1 Bakorinto 13:2) Bika nde konso muntu kumonisa zola, kaka ve na “bangogo” kansi na “bisalu mpi na kieleka.”