Bareferanse ya Mukanda ya Lukutakanu Luzingu mpi Kisalu
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
4-10 NOVEMBRE
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | NKUNGA 105
“Yandi Ke Yibukaka Kuwakana na Yandi Kimakulu”
Mutindu ya Kukumisa Lukwikilu Ngolo na Lusilu ya Yehowa ya Nsi-Ntoto ya Mpa
11 Beto tadila mwa mambu yina Yehowa silaka bansadi na yandi mpi yina monanaka bonso nde yo ta salama ve. Yandi songaka Abrahami ti Sara nde bo ta buta mwana, ata bo vandaka minunu. (Kuy. 17:15-17) Yandi songaka diaka Abrahami nde yandi ta pesa bana na yandi ntoto ya Kanana. Bana ya Abrahami, disongidila bantu ya Izraele, salaka bamvula mingi na kimpika na Ezipte mpi yo monanaka bonso nde lusilu yina ta lungana ve ata fioti. Kansi yo lunganaka. Na nima, Yehowa songaka Elizabeti nde yandi ta buta mwana ata yandi kumaka mununu. Yehowa songaka mpi mwense mosi, Maria nde yandi ta buta Mwana ya Nzambi. Yo zolaka kulungisa lusilu mosi yina Yehowa silaka bamvula mingi na ntwala na kilanga ya Edeni.—Kuy. 3:15.
12 Kana beto yindula balusilu yonso yina Yehowa me silaka mpi mutindu yandi lungisaka yo, beto ta bakisa nde yandi kele ngolo mingi mpi yo ta kumisa lukwikilu na beto ngolo. Yo ke ndimisa beto kibeni nde nsi-ntoto ya mpa ta kwisa. (Tanga Yozue 23:14; Yezaya 55:10, 11.) Yo ke sadisa beto na kuyilama mbote sambu na kusadisa bantu na kundima kibeni nde nsi-ntoto ya mpa kele ve ndosi to mwanda-mwanda. Na yina me tala zulu ya mpa mpi ntoto ya mpa, Yehowa tubaka nde: “Mambu yai kele ya kwikama mpi ya kieleka.”—Kus. 21:1, 5.
it-2-F 493 § 9
Ndinga
Bima yonso yina Yehowa me salaka, yo vanda yina ke pemaka mpi yina ke pemaka ve, ke lemfukilaka ndinga na yandi mpi yandi lenda sadila yo sambu na kulungisa balukanu na yandi. (Nk 103:20; 148:8) Yo me fwana kibeni na kutudila ndinga ya Nzambi ntima sambu yandi ke yibukaka balusilu na yandi mpi yandi ke lungisaka yo. (Kul 9:5; Nk 105:42-45) Mutindu yandi mosi tubaka yo, ndinga na yandi “ke zingaka kimakulu.” Yo ta vutuka ve na yandi na ntwala nde yo lungisa lukanu na yo.—Yez 40:8; 55:10, 11; 1Pi 1:25.
Bimvwama ya Kimpeve
Keti Nge Ke Bakisaka nde Kuyela na Kimpeve Kele Mfunu?
13 Tudila Yehowa ntima. Inki nge lenda sala kana bantu ke sadila nge mambu ya mbi? Nge lenda songa bo nde yo ke sala nge mpasi. Kansi kana nge ke sosa kaka kundimisa bo nde nge me sala mbi ve, mambu ta bonga ve. Mbandu ya Yozefi lenda sadisa beto mingi. Bampangi na yandi salaka yandi mbi. Bantu kusilaka yandi makambu, mpi bo tulaka yandi na boloko kukonda kikuma. Ata mpidina, Yozefi tudilaka Yehowa ntima. Yandi yindulaka balusilu ya Yehowa mpi bikalaka ya kwikama. (Nkunga 105:19) Yozefi kumaka ti bikalulu mingi ya mbote na bantangu yina ya mpasi. Yo sadisaka yandi na nima ntangu bo pesaka yandi kisalu mosi ya nene. (Kuyantika 41:37-44; 45:4-8) Kana bantu me sala nge mbi, lomba Yehowa na kupesa nge mayele. Yandi ta sadisa nge na kudiyala mpi na kusolula ti bo na mawete yonso.—Tanga 1 Piere 5:10.
11-17 NOVEMBRE
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | NKUNGA 106
“Bo Vilaka Nzambi Ngulusi na Bo”
“Nani Kele na Lweka ya Yehowa?”
13 Bantu ya Izraele waka boma ntangu Nzambi monisaka ngolo na yandi na mutindu ya kuyituka, yo yina Moize kwendaka na Ngumba ya Sinai mpi solulaka ti Yehowa sambu na bo. (Kubasika 20:18-21) Kansi Moize salaka bantangu mingi sambu na kuvutuka na camp. Yo monanaka nde bantu bikalaka na ntoto ya zelo na zelo kukonda ntwadisi na bo. Inki bo salaka? Ziku bantu ya Izraele tulaka ntima mingi na Moize, ntwadisi yina bo vandaka kumona. Bo kumaka kudiyangisa mpi songaka Aroni nde: “Sadila beto nzambi yina ta kwendaka na ntwala na beto, sambu beto ke zaba ve nki me kumina Moize yai, muntu yina basisaka beto na insi ya Ezipte.”—Kubasika 32:1, 2.
Bimvwama ya Kimpeve
Bangindu ya Mfunu ya Kitini ya Tatu ti ya Iya ya Mukanda ya Bankunga
106:36, 37. Baverse yai ke monisa nde kusambila biteki ti kupesa makabu na bademo kele kiteso mosi. Yo ke monisa nde bademo lenda kuma kuyala muntu yina ke sadilaka biteki na lusambu na yandi. Biblia ke longisila beto nde: “Beno tina banzambi ya biteki.”—1 Yoane 5:21.
18-24 NOVEMBRE
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | BANKUNGA 107–108
“Beno Pesa Yehowa Matondo, Sambu Yandi Kele Mbote”
Bika Dibundu Kupesa Yehowa Lukumu
2 Dibundu kele ve kaka kimvuka mosi buna ya bantu. Yo kele ve kisika yina bantu ya kele ti luzingu ya mutindu mosi to ya ke sepelaka na bansaka ya mutindu mosi ke kutanaka. Kansi, kikuma ya ntete-ntete ya dibundu kele ya kupesa Yehowa Nzambi lukumu. Yo ke vandaka mutindu yina banda ntama kibeni, mutindu mukanda ya Bankunga ke monisa yo. Na Nkunga 35:18, beto ke tanga nde: “Mono ta pesa nge matondo mu dibundu ya nene, ye nakati ya bantu mingi mono tasakumuna nge.” (Luwawanu yampa) Mutindu mosi, na Nkunga 107:31, 32, Biblia ke siamisa beto nde: “Mbote bo pesa Mfumu Nzambi mersi sambu na kuzola ya yandi ke zolaka bo, sambu na mambu ya kuyituka ya yandi sadilaka bo. Bo kumisa yandi [mu dibundu ya bantu, Luwawanu yampa].”
Pesa Yehowa Mersi mpi Baka Balusakumunu
4 Kana beto ke zola kuyedisa kikalulu ya kumonisa ntonda mpi kutanina yo, beto fwete ndima ntete nde Yehowa me pesaka beto balusakumunu, na nima, beto fwete yindulula na ntonda yonso mpi kutadila na dikebi yonso mambu ya zola yina yandi me sadilaka beto. Ntangu muyimbi-bankunga salaka mpidina, yandi monisilaka Yehowa luzitu ya mingi sambu na mambu mingi ya mbote yina yandi me salaka.—Tanga Nkunga 40:5; 107:43.
Bimvwama ya Kimpeve
it-2-F 303 § 5
Moabi
Na nima, ntangu Davidi kumaka ntotila, Izraele nwanaka mpi ti Moabi. Bantu ya Moabi kumaka kibeni na nsi ya kiyeka ya Izraele mpi bo kumaka kufuta Davidi kitadi. Yo ke monana nde na nsuka ya bitumba yina, bo fwaka bitini zole na kati ya bitini tatu ya basoda ya Moabi. Davidi ladisaka bo na ntoto na ndonga mpi yandi tesaka bo sambu na kuzaba bitini zole ya bantu yina bo fwete fwa mpi kitini mosi yina bo fwete bika na luzingu. (2Sa 8:2, 11, 12; 1Bs 18:2, 11) Mbala ya nkaka Benaya mwana ya Yehoyada “fwaka bana zole ya Ariele ya Moabi” na bitumba yina. (2Sa 23:20; 1Bs 11:22) Mutindu Davidi nungaka bantu ya Moabi lungisaka mambu yina Balami tubaka bamvula 400 na ntwala. Yandi tubaka nde: “Mbwetete ta basika na Yakobi, mpi muhangu ta telama na Izraele. Mpi yandi ta panza kibeni mbunzu ya Moabi ti mikwa ya ntu ya bana yonso ya mavwanga.” (Kut 24:17) Diaka, yo ke monana nde ntangu muyimbi-bankunga tubaka nde Moabi kele ‘dilonga ya kuyobidila’ ya Nzambi, yandi vandaka kutubila bitumba yina bantu ya Izraele nungaka na ntangu yina.—Nk 60:8; 108:9.
25 NOVEMBRE–1er DÉCEMBRE
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | BANKUNGA 109–112
Pesa Ntotila Yezu Maboko
Bangindu ya Mfunu ya Kitini ya Tanu ya Mukanda ya Bankunga
110:1, 2—Yezu Kristu yina Davidi ke binga awa nde “Ntotila na mono” kusalaka nki ntangu yandi vandaka na diboko ya kitata ya Nzambi? Na nima ya lufutumuku na yandi, Yezu kumataka na zulu mpi vandaka kuvingila na diboko ya kitata ya Nzambi tii na mvu 1914 ya yandi yantikaka kuyala bonso Ntotila. Na ntangu yina yonso, Yezu vandaka kuyala kaka balongoki na yandi ya kupakulama, yandi vandaka kutwadisa bo na kisalu ya kusamuna ti ya kukumisa bantu balongoki, mpi yandi vandaka kuyidika bo sambu na kuyala ti yandi na Kimfumu na yandi.—Matayo 24:14; 28:18-20; Luka 22:28-30.
Bantu Yina Ke Nwanisaka Nzambi Ta Nunga Ve!
3 Bo ke nwanisaka bantu ya Yehowa banda na luyantiku ya mvu-nkama ya 20. Na bansi mingi, babakala ya ntima ya mbi me sosaka na kusukisa, disongidila kufwa kibeni, kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. Muntu ke pusaka bo kele Mbeni na beto ya ntete, Diabulu, yina “ke kwendaka kuzieta bonso ntambu yina ke dila; yina ke sosa muntu ya kudia.” (1 Piere 5:8) Na nima ya “ntangu ya makanda” yina kukumaka na nsuka na yo na mvu 1914, Nzambi tulaka Mwana na yandi Ntotila ya mpa na ntoto, mpi yandi zabisaka yandi nde: “Yala bambeni na nge.” (Luka 21:24; Nkunga 110:2) Kristu kusadilaka kiyeka na yandi sambu na kukula Satana na zulu mpi yandi losaka yandi pene-pene na ntoto. Mutindu yandi me zaba nde ntangu na yandi me bikala diaka mingi ve, Diabulu ke songa makasi na yandi na Bakristu ya kupakulama ti na bampangi na bo. (Kusonga 12:9, 17) Inki kima kimbeni yai ya bantu ya ke nwanisaka Nzambi mbala na mbala me butaka?
Landa na Kuyela—Kwenda na Ntwala
Ndongisila ya kusadila dikabu na nge ke lomba nde nge sadila mayele na nge. Keti nge ke lombaka na kusala ti bantu ya nkaka na kisalu ya bilanga? Keti nge ke sosaka mabaku ya kusadisa bantu ya mpa, baleke, to bantu ya maladi ya dibundu na beno? Keti nge ke monisaka luzolo ya mbote ya kukombula Nzo ya Kimfumu to kupesa lusadisu na bisalu ya mutindu na mutindu na balukutakanu ya distrike mpi ya nene? Keti bantangu ya nkaka nge lenda lomba kisalu ya mupasudi-nzila nsadisi? Keti nge lenda kuka kusala bonso mupasudi-nzila ya ntangu yonso to kukwenda kusadisa dibundu mosi kisika mpusa kele mingi? Kana nge kele mpangi ya bakala, keti nge ke sala ngolo na kulungisa mambu yina Masonuku ke lombaka sambu na bansadi ya kisalu mpi bankuluntu? Luzolo na nge ya kupesa lusadisu mpi ya kundima mikumba kele kidimbu yina ke monisa nde nge ke kwenda na ntwala.—Nk. 110:3.
Bimvwama ya Kimpeve
Vanda ti Lukwikilu nde Kimfumu Ta Lungisa Lukanu ya Nzambi
15 Kuwakana ya Abrahami mpi ya Davidi ke ndimisa nde bantu yina ta vanda na kati ya mwana ya nkento ta vanda bantotila. Kansi, kiyeka yina mpamba ve me fwana sambu na kunatila bantu balusakumunu. Sambu bantu kubaka kibeni balusakumunu, bo fwete katuka na kimpika ya disumu mpi kukota na dibuta ya Yehowa ya luyalanganu ya mvimba. Sambu mambu yai kulungana, bantu yina kele na kati ya mwana ya nkento fwete vanda mpi banganga-nzambi. Ngangi ya mayele me bakaka ngidika yai na nzila ya kuwakana ya nkaka: kuwakana sambu na kuvanda nganga-nzambi bonso Melkizedeki.
16 Na nzila ya Ntotila Davidi, Yehowa monisaka nde yandi ta sala kuwakana mosi ti Yezu sambu na bikuma zole: sambu Yezu ‘kuvanda na diboko ya Nzambi ya kitata’ tii ntangu yandi ta kuma ti kiyeka na zulu ya bambeni na yandi, mpi sambu yandi kuvanda ‘nganga-nzambi kimakulu bonso Melkizedeki.’ (Tanga Nkunga 110:1, 2, 4.) Sambu na nki yandi ta vanda “bonso Melkizedeki”? Sambu bamvula mingi na ntwala nde bantekolo ya Abrahami kukota na ntoto ya lusilu, Melkizedeki, ntotila ya Salemi, vandaka “nganga-nzambi ya Nzambi ya Kuluta Kuzanguka.” (Baeb. 7:1-3) Yehowa yandi mosi pesaka Melkizedeki kiyeka yina. Kele kaka Melkizedeki mpamba ya Masonuku ya Kiebreo ke tuba nde yandi vandaka ntotila mpi nganga-nzambi. Diaka, sambu ata muntu mosi ve na ntwala to na nima na yandi me vandaka ntotila mpi nganga-nzambi na mbala mosi, bo lenda tuba nde yandi kele “nganga-nzambi kimakulu.”
17 Yehowa me solaka Yezu nganga-nzambi na nzila ya kuwakana yina yandi salaka ti yandi mpi Yezu ta vanda “nganga-nzambi kimakulu bonso Melkizedeki.” (Baeb. 5:4-6) Diambu yai ke monisa pwelele nde, Yehowa yandi mosi me bakaka ngidika ya kusadila Kimfumu ya Mesia sambu na kulungisa lukanu na yandi ya luyantiku sambu na bantu.
2-8 DÉCEMBRE
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | BANKUNGA 113–118
Inki Beto Ta Pesa Yehowa?
Bika Zola Kutunga Nge
13 Mambu ya Yezu me tuba ke monisa pwelele nde, beto fwete zola ntete-ntete Yehowa. Kansi, beto ke butukaka ve ti zola ya mingi ya Yehowa. Yo kele kima ya beto fwete yedisa. Ntangu beto waka mbala ya ntete mambu yina me tala yandi, mambu yango kubendaka beto na yandi. Fioti-fioti, beto longukaka nki mutindu yandi yidikaka ntoto sambu na bantu. (Kuyantika 2:5-23) Beto longukaka nki mutindu yandi ke zingaka ti bantu, yandi losaka beto ve ntangu masumu kukotaka na dibuta ya bantu, kansi yandi salaka mambu yina kusadisaka yandi na kukatula beto na kimpika yina. (Kuyantika 3:1-5, 15) Yandi salaka mambu ya mbote na bantu yina vandaka ya kwikama na yandi, mpi nsuka-nsuka yandi pesaka Mwana na yandi mosi kaka ya kubutukaka sambu na ndolula ya masumu na beto. (Yoane 3:16, 36) Ntangu nzayilu na beto kukumaka mingi, beto yantikaka kuzola Yehowa mingi. (Yezaya 25:1) Ntotila Davidi kutubaka nde yandi vandaka kuzola Yehowa sambu Yandi ke kebaka bantu na zola yonso. (Nkunga 116:1-9) Bubu yai Yehowa ke kebaka beto, yandi ke twadisaka beto, yandi ke pesaka beto ngolo, mpi yandi ke siamisaka beto. Kana beto ke zaba mambu mingi yina me tala yandi, zola na beto na yandi ta kuma mpi mingi.—Nkunga 31:23; Sefania 3:17; Roma 8:28.
Ndima na Ntonda Yonso, Pesa na Ntima ya Mvimba
Muyimbi-bankunga kudiyulaka nde: “Nki mono lenda pesa Mfumu Nzambi sambu na mambote yonso ya yandi salaka mono?” (Nk. 116:12) Inki mambote yandi bakaka? Yehowa kusadisaka yandi na ntangu ya “boma ti matekita.” Diaka, Yehowa “gulusaka [yandi] na lufwa.” Ntangu yai, yandi vandaka ti mpusa ya ‘kupesa’ Yehowa kima na mutindu mosi buna. Muyimbi-bankunga lendaka kusala inki? Yandi tubaka nde: “Mono ta lungisa mambu ya mono silaka yandi.” (Nk. 116:3, 4, 8, 10-14) Yandi bakaka lukanu ya kulungisa balusilu yonso ya masonga yina yandi silaka Yehowa mpi na kulungisa mikumba na yandi yonso.
Nge mpi lenda sala mutindu mosi. Inki mutindu? Kana nge ke zinga ntangu yonso na kuwakana ti bansiku mpi minsiku ya Nzambi. Yo yina, zikisa nde lusambu ya Yehowa kele kaka kima ya kuluta mfunu na luzingu na nge mpi nde nge kebika nde mpeve ya Nzambi kutwadisa nge na mambu yonso ya nge ke sala. (Lo. 12:13; Gal. 5:16-18) Ya kieleka, kele ve ti kima ya nge lenda pesa mpenza Yehowa sambu na mambu yonso ya yandi me salaka sambu na nge. Ata mpidina, yo ke pesaka ntima ya Yehowa “kiese” na kumona nde nge ke kudipesa na ntima ya mvimba na kisalu na yandi. (Bing. 27:11) Kupesa Yehowa kiese na mutindu yai kele dibaku ya mbote mpenza!
Malongi Yina Beto Ke Baka na Mukanda ya Levi
9 Dilongi ya zole: Beto ke sadilaka Yehowa sambu na kumonisila yandi ntonda. Sambu na kutubila yo mbote, beto tadila kimenga ya kinduku yina vandaka kitini ya nkaka ya mfunu na lusambu ya kieleka na Izraele ya ntama. Mukanda ya Levi ke sadisa beto na kuzaba nde bantu ya Izraele vandaka kupesa kimenga ya kinduku “sambu na kupesa matondo.” (Levi 7:11-13, 16-18) Bo vandaka ve kupesa kimenga yina sambu yo lombaka nde bo pesa yo kansi sambu bo vandaka ti luzolo ya kupesa yo. Yo vandaka makabu ya luzolo yina bo vandaka kupesa sambu bo vandaka kuzola Yehowa Nzambi. Muntu yina vandaka kupesa kimenga vandaka kudia ti dibuta na yandi mpi banganga-nzambi misuni ya mbisi yina bo pesaka kimenga. Kansi bo vandaka kupesa Yehowa bitini ya nkaka ya mbisi yina. Inki bitini yango?
10 Dilongi ya tatu: Zola ke pusaka beto na kupesa Yehowa bima na beto ya kuluta mbote. Sambu na Yehowa mafuta vandaka kitini ya kuluta mbote ya mbisi. Yandi tubaka nde bapiku vandaka na kati ya bitini ya nkaka ya mfunu ya mbisi. (Tanga Levi 3:6, 12, 14-16.) Yo yina, Yehowa vandaka kusepela mingi kana muntu ya Izraele me pesa yandi na luzolo yonso bitini yai ya mfunu ya mbisi mpi mafuta na yo. Muntu ya Izraele yina vandaka kupesa kimenga ya mutindu yai vandaka kumonisa nde yandi vandaka kuzola kupesa Nzambi bima na yandi ya kuluta mbote. Mutindu mosi, na luzolo yonso Yezu pesaka Yehowa bima na yandi ya kuluta mbote ntangu yandi sadilaka Yehowa na ntima na yandi ya mvimba sambu yandi vandaka kuzola yandi. (Yoa. 14:31) Yezu vandaka na kiese ya kusala luzolo ya Nzambi sambu yandi vandaka kuzola mingi nsiku ya Nzambi. (Nk. 40:8) Yehowa sepelaka mingi kibeni na kumona mutindu Yezu ke sadila yandi na luzolo yonso!
11 Kisalu yina beto ke sadilaka Yehowa kele bonso bimenga ya kinduku sambu yo ke monisaka nde beto ke sadilaka yandi na luzolo yonso. Beto ke pesaka Yehowa bima na beto ya kuluta mbote sambu beto ke zolaka yandi na ntima ya mvimba. Yehowa ke waka kiese mingi kibeni mutindu bamilio ya bantu ke sambilaka yandi na luzolo yonso sambu bo ke zolaka yandi mingi mpi bansiku na yandi! Yo ke pesaka beto kikesa ya kuzaba nde Yehowa ke monaka mpi ke bakaka na mbalu kisalu na beto mpi bikuma yina ke pusaka beto na kusala yo. Mu mbandu, kana nge kele mununu mpi nge lenda sala ve mingi mutindu nge ke zola kusala, zaba nde Yehowa ke bakisa bandilu na nge. Nge lenda yindula nde nge ta kuka ve kusadila Yehowa mingi kansi kuvila ve nde Yehowa ke mona zola ya mingi yina ke pusa nge na kusala mambu yina nge lenda sala. Yandi ta ndima na kiese yonso bima na nge ya kuluta mbote yina nge lenda pesa yandi.
Bimvwama ya Kimpeve
w12-F 15/5 22 § 1-2
Bangiufula ya Batangi
Mpeve santu pusaka muyimbi-bankunga mosi na kuyimba nde: “Na meso ya Yehowa lufwa ya bantu na yandi ya kwikama kele na mfunu.” (Nk. 116:15) Luzingu ya konso nsadi ya Yehowa kele mfunu mingi na meso na yandi. Kansi, Nkunga 116 ke tubila ve lufwa ya konso muntu.
Ntangu mpangi mosi ke sala diskure ya lufwa ya mpangi ya nkaka, yo kele ve mbote nde yandi tubila mambu ya kele na Nkunga 116:15 sambu na mpangi yina me fwa, ata yandi vandaka nsadi ya kwikama ya Yehowa. Sambu na nki? Sambu mambu yina kele na verse yina ke tendula mambu mingi. Yo ke tendula nde Nzambi ke bakaka kimvuka ya bansadi na yandi yonso ya kwikama na valere mingi kibeni, yo yina yandi ke tadilaka lufwa na bo bonso kima mosi ya ntalu kibeni mpi yandi lenda bika ve nde kimvuka ya bansadi na yandi kufwa.—Tala Nkunga 72:14; 116:8.
9-15 DÉCEMBRE
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | NKUNGA 119:1-56
“Inki Mutindu Leke ya Bakala Lenda Sala nde Nzila na Yandi Kulanda Kuvanda Bunkete?”
w87-F 1/11 18 § 10
Keti Nge Ke Landa Kuvanda Bunkete na Mambu Yonso?
10 Na Baefezo 5:5, Polo tubaka nde: “Sambu beno me zaba mambu yai, mpi beno ke bakisa nde, ata muntu mosi ve ya ke salaka pite to ya ke salaka mambu ya mvindu to muntu ya lukasi, disongidila muntu ya ke sambilaka biteki, ta baka dikabu na Kimfumu ya Kristu mpi ya Nzambi.” Kansi konso mvula, bo ke nganina bantu mingi kibeni mpi bo ke basisa mingi ya nkaka na dibundu sambu na pite, disongidila bo ke ‘sala disumu na nitu na bo mosi.’ (1 Bakorinto 6:18) Mbala mingi, yo ke vandaka sambu bo ke ‘kudikebaka ve mpi ke salaka ve mambu na kuwakana ti ndinga ya Nzambi.’ (Nkunga 119:9) Mu mbandu, bampangi mingi ke landaka ve kudikeba ntangu bo ke kwendaka na konzie. Bo ke kwendaka ve na balukutakanu mpi bo ke taka kinduku ti bantu ya nkaka yina ke sambilaka ve Yehowa. Bo ke yindulaka nde bantu yina kele ‘bantu ya mbote’ mpi bo ke vukanaka ti bo sambu na kusala mambu yina lenda vanda kigonsa. Mutindu mosi mpi, bantu ya nkaka ke taka kinduku ya ngolo ti bantu yina bo ke salaka ti bo. Nkuluntu mosi kangamaka ngolo kibeni ti nkento mosi yina vandaka kusala ti yandi. Na nima, yandi yambulaka dibuta na yandi mpi kwendaka kuzinga ti nkento yango. Bo basisaka yandi na dibundu. Yo ke monisa nde mambu yai ya Biblia ke tuba kele kibeni ya kieleka: “Banduku ya mbi ke bebisaka bikalulu ya mbote.”—1 Bakorinto 15:33.
“Bangibusa na Nge Ke Pesaka Mono Kiese”
YEHOWA ke pesaka bantu na yandi bangibusa sambu yo sadisa bo na kunwana ti mitungisi ya bantangu yai ya mpasi. Beto ke bakaka bangibusa mingi ntangu beto ke tangaka Biblia, kansi ya nkaka beto ke bakaka yo na masolo to bakomantere yina bampangi ke pesaka na balukutakanu ya Bukristu. Mambu mingi ya beto ke tangaka to ke waka na mabaku yai ke vandaka ve ya mpa. Ntembe kele ve nde, na bilumbu me luta, beto tadilaka dezia mambu ya mutindu mosi. Kansi, sambu mbala mingi beto ke vilaka mambu, konso ntangu beto ke vandaka na mfunu nde bo yibusa beto balukanu, bansiku, mpi bantuma ya Yehowa. Beto fwete sepelaka na bangibusa ya Nzambi. Yo ke kumisaka mabanza na beto ya mpa na mutindu yo ke sadisaka beto na kuyibuka bikuma ya kupusaka beto na kuvanda ti luzingu yina ke sepedisaka Nzambi. Yo yina, muyimbi-bankunga kuyimbilaka Yehowa nde: “[Bangibusa] na nge ke pesaka mono kiese.”—Nkunga 119:24.
Katula Meso na Nge na Bima ya Mpamba-Mpamba!
2 Kansi, bima ya beto ke talaka lenda natila beto mpi bampasi. Kuwakana yina kele na kati ya meso na beto mpi mabanza na beto kele ngolo mpenza na mpila nde bima yina beto ke monaka ti meso na beto lenda kotisa to kukumisa ngolo balukanu mpi bampusa na ntima na beto. Mpi sambu beto ke zinga na nsi-ntoto mosi ya mbi ya kele na nsi ya luyalu ya Satana Diabulu yina bantu ke sosaka kiese na bo mosi, kele ti bifwanisu mpi bansangu mingi yina lenda nata beto kukonda mpasi na lweka ata kana beto tala yo kaka na mwa ntangu fioti. (1 Yoa. 5:19) Yo yina, mpila ya kuyituka kele ve na kumona nde muyimbi-bankunga kubondilaka Nzambi nde: “Katula meso na mono na bima ya mpamba-mpamba, pesa mono moyo mutindu nge silaka.”—Nk. 119:37.
Bimvwama ya Kimpeve
Tula Ntima na Ndinga ya Yehowa
2 Diambu ya kuluta mfunu ya ke basika na Nkunga 119 kele valere ya ndinga to nsangu ya Nzambi. Ziku sambu na kusadisa beto na kukonda kuvilana, nsoniki kusonikaka nkunga yango na kulandaka ndonga ya bisono ya alfabe. Baverse na yo 176 ke landaka ndonga ya bisono ya alfabe ya Kiebreo. Na Kiebreo ya kisina, konso kitini na kati ya bitini 22 ya kele na nkunga yai kele na bandonga 8 ya ke yantika ti kisono ya mutindu mosi. Nkunga yai ke tubila ndinga, bansiku, bangibusa, banzila, bantuma ya Nzambi mpi mutindu yandi vandaka kuzenga makambu. Na disolo yai mpi yina ta landa, beto ta tubila Nkunga 119 mutindu mbalula mosi ya siki-siki ya masonuku ya Kiebreo ke monisa yo. Kuyindulula na baeksperiansi ya bansadi ya Yehowa ya ntangu ya ntama mpi ya ntangu na beto fwete sadisa beto na kubakisa diaka mbote nkunga yai ya kupemama na Nzambi. Yo ta sadisa beto mpi na kumonisa diaka ntonda mingi sambu na Ndinga ya Nzambi, Biblia.
16-22 DÉCEMBRE
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | NKUNGA 119:57-120
Mutindu ya Kukanga Ntima na Bampasi
“Mono Ke Zolaka Bansiku na Nge Mingi!”
2 Nge lenda kudiyula nde: “Inki mutindu nsiku ya Nzambi vandaka kupesa muyimbi-bankunga kikesa?” Yandi vandaka kutula ntima nde Yehowa vandaka kutudila yandi dikebi, ebuna diambu yai vandaka kupesa yandi kikesa. Kuzaba nde kusadila nsiku yina Nzambi kupesaka na zola yonso ke nataka mambote, vandaka kupesa muyimbi-bankunga kiese ata bambeni na yandi kunatilaka yandi bampasi mingi. Yandi bakisaka nde Yehowa kusadilaka yandi mambu ya mbote. Diaka, kusadila lutwadisu ya nsiku ya Nzambi kukumisaka muyimbi-bankunga mayele mingi kuluta bambeni na yandi mpi nkutu yo gulusaka yandi. Kuzitisa nsiku kusadisaka yandi na kuvanda na ngemba mpi ti kansansa ya mbote.—Nkunga 119:1, 9, 65, 93, 98, 165.
Keti Nge Ke zolaka Bangibusa ya Yehowa Mingi?
3 Muyimbi-bankunga vandaka kuzola bansiku ya Nzambi mingi, yo yina yandi yimbaka nde: “Nswalu mono ke landa bansiku na nge, mono ke vingila ve. Bantu ya mbi me ziunga mono na mitambu na bo, kansi mono ke vila bansiku na nge ata fioti ve.” (Nkunga 119:60, 61) Bangibusa ya Yehowa ke sadisaka beto na kukanga ntima na ntangu bantu ke monisaka beto mpasi sambu beto ke tulaka ntima na Tata na beto yina kele na zulu nde yandi ta zenga bansinga yina bambeni na beto ke kangisaka na nziunga na beto. Na ntangu yina me fwana, yandi ke katulaka beto na bampasi ya mutindu yina na mpila nde beto landa kusala kisalu ya kulonga mambu yina me tala Kimfumu.—Marko 13:10.
Bangindu ya Mfunu ya Kitini ya Tanu ya Mukanda ya Bankunga
119:71—Inki mutindu beto lenda baka mambote na ntangu ya beto ke mona mpasi? Mpasi lenda longa beto na kutula ntima ya mvimba na Yehowa, na kusamba yandi na masonga yonso kuluta, na kulonguka Biblia na dikebi yonso, mpi na kusadila mambu yo ke tuba. Diaka, nkadilu na beto na ntangu ya mpasi lenda monisa bifu yina beto lenda songisa na kimuntu na beto. Mpasi ta kumisa beto makasi-makasi ve kana beto ke pesa yo nzila na kutomisa beto.
“Beno Dila ti Bantu Yina Ke Dila”
3 Yehowa, Tata ya mawa ke pesaka beto kikesa. (Tanga 2 Bakorinto 1:3, 4.) Yandi kele mbandu ya kuluta mbote ya me tala kuditula na kisika ya bantu, yandi ke sila bansadi na yandi nde: “Mono mosi Muntu [ta] lembika beno.”—Yezaya 51:12; Nkunga 119:50, 52, 76.
5 Beto ke ndima kibeni nde Yehowa ta sadisa beto. Yo yina beto fwete samba yandi ntangu yonso mpi kuzabisa yandi mpasi na beto. Beto kele na kiese mingi ya kuzaba nde Yehowa ke bakisaka mpasi na beto mpi ke pesaka beto kikesa! Inki mutindu yandi ke salaka yo?
Bimvwama ya Kimpeve
Bangindu ya Mfunu ya Kitini ya Tanu ya Mukanda ya Bankunga
119:96—‘Nsuka ya bima yonso ya kukuka’ ke tendula inki? Na ba Biblia ya nkaka, verse yai ke tuba nde “mono ke zaba nde bima yonso ya kukuka ya beto ke monaka ke na nsuka na yo, kansi bansiku na nge ke na nsuka ve.” Muyimbi-bankunga ke tubila kukuka na mutindu bantu ke tadilaka yo. Ziku yandi vandaka kuyindula nde mutindu muntu ke tadilaka kukuka kele na ndilu. Kansi, bansiku ya Nzambi ke vandaka ve ti ndilu ya mutindu yina. Lutwadisu ya yo ke pesaka ke tadila mambu yonso ya luzingu.
23-29 DÉCEMBRE
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | NKUNGA 119:121-176
Inki Nge Lenda Sala Sambu na Kukutana Ve ti Bampasi ya Kukonda Mfunu?
Bika Bansiku mpi Minsiku ya Nzambi Kulonga Kansansa na Nge
5 Katula kutanga mpi kuzaba bansiku ya Nzambi, beto fwete sala mambu ya nkaka sambu bansiku yango kusadisa beto. Beto fwete zola yo mpi kuzitisa yo. Biblia ke tuba nde: “Beno menga mambu ya mbi, mpi beno zola mambu ya mbote.” (Amosi 5:15) Kansi nki mutindu beto lenda sala yo? Beto fwete sala ngolo na kukuma kutadila mambu bonso Yehowa. Yindula nde nge ke lala ve mpongi mbote mpi munganga me pesa nge bandongisila na kudia madia ya mbote, na kusala bangalasisi mingi mpi na kusala bansoba ya nkaka na luzingu. Nge me zitisa bandongisila na yandi mpi nge me kuma kulala mpongi mbote! Nge ta sepela mingi na bandongisila ya munganga yina!
6 Mutindu mosi, Ngangi me pesaka beto bansiku sambu na kutanina beto na bampasi yina masumu ke nataka mpi sambu na kutomisa luzingu na beto. Mu mbandu, Biblia ke longaka nde beto fwete kusa ve, kuyiba ve, kusala ve pite, kusala ve mubulu to mambu yina kele ti kuwakana ti bademo. (Tanga Bingana 6:16-19; Kusonga 21:8) Ntangu beto ke monaka mambote yina kulemfukila Yehowa ke nataka, zola na beto sambu na yandi mpi bansiku na yandi ke kumaka ngolo.
w93-F 15/4 17 § 12
Baleke—Inki Mambu Beno Ke Landa?
12 Ntete-ntete, nge fwete menga kibeni mambu ya mbi. (Nkunga 97:10) Inki mutindu nge lenda menga kima yina lenda monana ntete bonso nde yo kele mbote to yo ke pesa kiese? Kana nge ke yindula mambu yina lenda kumina nge kana nge sala yo. “Beno kudikusa ve: Bo ke sekaka Nzambi ve. Sambu konso kima yina muntu ke kuna, yandi ta katula yo mpi; sambu muntu yina ke kuna sambu na nsuni na yandi ta katula lufwa na nsuni na yandi.” (Bagalatia 6:7, 8) Kana nge ke wa nzala ya kusala diambu mosi ya mbi, yindula ntete mpasi yina Yehowa ta wa kana nge sala diambu yango. (Tala mpi Nkunga 78:41.) Kuvila mpi ve mambu ya nkaka ya mpasi, mu mbandu divumu ya kukonda kukana to bamaladi ya nkaka, mu mbandu SIDA. Yindula mutindu nge ta kudiwa mpi mutindu yo lenda sala nde nge kudizitisa diaka ve. Yo lenda natila nge mpi bampasi ya nkaka bilumbu mingi na nima. Mpangi-nkento mosi ke tuba nde: “Mono ti bakala na mono, beto vandaka kuvukisa nitu ti bantu ya nkaka na ntwala nde beto zabana. Ata bubu yai beto kele Bakristu, luzingu yina beto vandaka kunata ntete ke nataka mavwanga na makwela na beto mpi yo ke salaka nde konso muntu kuwa kimpala.” Kuvila mpi ve nde nge lenda vidisa mikumba na nge na dibundu to nkutu, bo lenda basisa nge na dibundu. (1 Bakorinto 5:9-13) Mambu ya mpasi yina nge lenda kutana ti yo me luta kibeni kiese ya ntangu fioti yina nge lenda wa.
Bimvwama ya Kimpeve
Ndima nde ‘Ndinga ya Nzambi Kele Kieleka’
2 Beto bansadi ya Yehowa, beto ke ndimaka kibeni nde Yehowa kele “Nzambi ya kieleka” mpi ntangu yonso yandi ke zolaka kusadila beto mambu ya mbote. (Nk. 31:5; Yez. 48:17) Beto ke ndimaka mambu yina beto ke tangaka na Biblia sambu ‘Ndinga ya Nzambi ya mvimba kele kieleka.’ (Tanga Nkunga 119:160.) Beto tala mambu yai ya muntu mosi ya mayele tubaka: “Ata kima mosi ve ya Nzambi me tubaka kele luvunu to ta konda kulungana. Bansadi ya Nzambi ke ndimaka nde mambu yina Nzambi ke tubaka kele kieleka sambu bo ke tudilaka Nzambi yina tubaka yo ntima.”
30 DÉCEMBRE–5 JANVIER
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | BANKUNGA 120–126
Bo Kunaka ti Mansanga, Kansi Bo Katulaka ti Kiese
Lusakumunu Kele na Bantu Yina Ke Pesaka Nzambi Lukumu
10 Ntangu beto ke bakaka vangu yina Yezu ke pesa beto, beto ke nwanaka ti Satana. Yakobo 4:7 ke sila nde: “Beno vanda bambeni ya Satana, ebuna yandi ta tina beno, yandi ta kwenda ntama.” Yo ke tendula ve nde kukuma mbeni ya Satana kele diambu mosi ya pete. Kusadila Nzambi ke lombaka kikesa mingi. (Luka 13:24) Kansi, Biblia ke pesa lusilu yai na Nkunga 126:5: “Bantu yina ke dilaka ntangu bo ke kunaka bima na bilanga, bo ta vandaka na kiese ntangu bo ta katulaka yo.” Ya kieleka, beto ke sambilaka Nzambi mosi ya ntonda. Yandi “ke pesaka matabisi na bantu yina ke sosaka yandi na masonga yonso,” mpi yandi ke sakumunaka bantu yina ke pesaka yandi lukumu.—Baebreo 11:6.
Keti Lukwikilu na Nge Ta Landa Kuvanda Ngolo?
17 Keti muntu yina nge ke zolaka me fwa? Tanga masolo ya Biblia ya ke tubila bantu yina futumukaka sambu na kukumisa lukwikilu na nge ngolo na yina me tala kivuvu ya lufutumuku. Keti nge kele na mawa sambu bo me basisa muntu mosi ya dibuta na beno na dibundu? Longuka Biblia sambu nge ndima kibeni nde ndola yina Yehowa ke pesaka ke vandaka mbote ntangu yonso. Tadila konso mpasi yina nge ke kutana ti yo bonso dibaku ya mbote ya kukumisa lukwikilu na nge ngolo. Songa Yehowa mbote-mbote mambu yonso yina ke yangisa nge. Kudivandila ve, kangama ti bampangi. (Bing. 18:1) Sala mambu yina ta sadisa nge na kukanga ntima na mpasi yina nge ke kutana ti yo ata nge ke dila ntangu nge ke yibuka mambu yina nge ke kutana ti yo. (Nk. 126:5, 6) Landa kukwenda mbala na mbala na balukutakanu, longa nsangu ya mbote mbala na mbala mpi tanga Biblia konso kilumbu. Tula dikebi na mambu ya kitoko yina Yehowa ke tuba nde yandi ta pesa nge na bilumbu ke kwisa. Kana nge ke mona mutindu Yehowa ke sadisa nge bubu yai, lukwikilu na nge ta kuma ngolo kibeni.
Beno Yambula Ve na Kusala Kisalu ya Kukatula Bambuma!
13 Mambu yina ke na Nkunga 126:5, 6 ke pesa kikesa mingi na bantu yina ke sala kisalu ya Nzambi ya kukatula bambuma, mpi mingi-mingi bayina bo ke monisaka mpasi: “Bantu yina ke dilaka ntangu bo ke kunaka bima na bilanga, bo ta vandaka na kiese ntangu bo ta katulaka yo. Ntangu bo ke kwenda kukuna bima na bilanga, bo ke kuna ti mansanga na meso; ntangu bo ke kwenda kukatula bima na bilanga, bo ke kwisa kuvutuka ti bankunga ya kiese.” Kukuna ti kukatula bima ya bilanga yina muyimbi-bankunga ke tubila kele dikebi mpi lusakumunu yina Yehowa kupesaka na bantu yina kubikalaka, disongidila, bayina kukatukaka na kimpika na Babilone ya ntama. Bo vandaka na kiese mingi ntangu bo katukaka na kimpika, kansi yo lenda vanda nde bo vandaka kudila ntangu bo vandaka kukuna nkeni na ntoto yina bo yambulaka mpi ya bo sadilaka ve bamvula 70 yonso yina bo salaka na insi ya banzenza. Kansi, bayina kulandaka na kusala bisalu na bo ya kukuna mpi kutunga kusepelaka ti bambuma mpi kiese ya kisalu na bo.
14 Beto lenda dila na ntangu bo ke monisa beto mpasi to ntangu beto to bampangi na beto ke niokwama sambu bo ke sala mambu ya lunungu. (1 Piere 3:14) Na ntangu beto ke sala kisalu na beto ya kukatula bambuma, beto lenda mona mpasi na luyantiku sambu yo ke monanaka bonso nde beto kele ve na kima ya ke songa nde bikesa ya beto ke sala na kisalu na beto ke na kubuta bambuma. Kansi, kana beto landa na kukuna mpi kulosa masa, Nzambi ta yedisa bima, mbala mingi yandi ke salaka yo kuluta kiteso ya beto ke yindula. (1 Korinto 3:6) Diambu yai ke monana pwelele na kiteso ya ba Biblia ti mikanda ya ke tendulaka Masonuku ya beto ke kabulaka.
Bimvwama ya Kimpeve
Ngolo ya Kutanina—“Nzambi Kele Kisika ya Beto Ke Tininaka”
15 Bika beto tadila ntete lutaninu ya kinsuni. Beto bansadi ya Yehowa, beto ke tulaka ntima nde yandi ke taninaka kimvuka na beto yonso na kinsuni. Kana ve, Satana zolaka kumanisa beto yonso kukonda mpasi. Sambu Satana kele “mfumu ya nsi-ntoto yai,” lukanu na yandi ke vandaka ya kufwa lusambu ya kieleka. (Yoane 12:31; Kusonga 12:17) Baguvernema ya nkaka ya ngolo ya nsi-ntoto yai me buyisaka dezia kisalu na beto mpi me sosaka dezia kumanisa beto. Kansi bansadi ya Yehowa me bikalaka ya kwikama mpi ke landaka kusamuna kukonda kulemba! Sambu na nki bansi yina ya ngolo me kukaka ve kukanga kisalu ya kimvuka mosi ya fioti ya Bakristu, ya ke monana nde yo kele ngolo ve? Yo kele sambu Yehowa me bumbaka beto na nsi ya mapapu na yandi ya ngolo, ya kifwani!—Nkunga 17:7, 8.