Keti Bikesa ya Bantu Ke Sala Sambu na Kutula Ngemba Ta Kotisa Kibeni Ngemba na Ntoto?

Mbala na mbala, bitumba mpi mavwanga ke salama na ntoto. Yo yina, Bansi Yina Me Vukanaka (Nations-Unies) mpi bimvuka ya nkaka ke salaka mambu ya ke salaka nde ngemba kulanda kuvandaa mu mbandu, bo ke salaka nde mimonisi kuvanda na bisika yina bitumba kele. Bo ke ndimaka nde bo ta sadisa na mpila nde mubulu kumana na bisika yina yo ke salama. António Guterres, sekretere ya Bansi Yina Me Vukanaka ke tuba nde: “Bimvuka ya Bantu ya Kele na Bansi Yina Me Vukanaka ya ke tulaka ngemba kele kima ya kuluta mfunu ya ke monisa bikesa yina beto ke salaka sambu ntoto kuvanda na ngemba.”

Bamvula mingi me luta, mambu yina bantu me salaka sambu na kutula ngemba me butaka mwa mbuma ya mbote. Mu mbandu, yo me sadisaka na kutanina bantu, na kusadisa bantu yina tinaka bitumba na kuvutuka na bansi na bo, na kupesa bantu bima ya kudia mpi bima ya nkaka ya mfunu. Diaka, yo me sadisaka bantu ya ke zingaka na kisika mosi buna na kuyidika banzo yina bebaka na bitumba. Kansi yo kele ti mambu ya nkaka ya mpasi ya ke salaka nde, bikesa yonso yina bantu ke sala sambu na kutula ngemba kufwana ve na kusala mambu yonso yina bantu ke zolaka nde yo salama. Keti yo kele ti mambu yina lenda sala nde ngemba ya kieleka kuvanda na ntoto? Inki bamvutu Biblia ke pesa?

Mambu ya mpasi ya ke salaka nde ngemba kuvanda ve mpi mambu Biblia ke tuba sambu ngemba kuvanda

Kifwanisu ya bantu zole me telama na nima ti minduki.

Diambu ya mpasi: kukonda kuwakana. Yo ke vandaka mpasi nde bimvuka mingi, yo vanda bimvuka ya basoda to ya basivile kusala mambu na kuwakana ti bikesa yina bo ke salaka sambu ngemba kulanda kuvanda. Bantangu ya nkaka, bimvuka yina ke kukaka ve kusala mambu na bumosi mpi kununga sambu bo ke bakisaka ve mambu yina bimvuka ya bo ke sala ti yo ke tubaka, mpi bo ke vandaka ve ti balukanu mosi.

Mambu Biblia ke tuba sambu ngemba kuvanda: “Nzambi ya zulu ta tula kimfumu mosi . . . Yo . . . ta sukisa bimfumu yina yonso [baluyalu ya bantu], mpi yo mpamba ta bikala kimakulu.”—Daniele 2:44.

Kubika fioti, Nzambi ta manisa bitumba mpi yandi ta tula ngemba na ntoto ya mvimba. (Nkunga 46:8, 9) Na kisika ya baluyalu yonso ya bantu, Nzambi ta tula luyalu mosi mpamba: Kimfumu ya Nzambi. Mutindu luyalu mosi mpamba ya kukuka ta yala ntoto katuka na zulu mpi ata kisika mosi ve na ntoto ta vandaka diaka ti bitumba, bimvuka yina bantu me salaka sambu na kutula ngemba na ntoto ta vanda diaka ve.

Diambu ya mpasi: bima mpi bantu ya lenda sadisa na kutula ngemba kele ve mingi. Na mambu ya bantu ke salaka sambu ngemba kulanda kuvanda, bantu, mbongo, to bisadilu ya nkaka ke vandaka ve mingi. Diambu yai ke salaka nde bo kuka kibeni ve kutula ngemba. Yo ke lombaka mpi nde bantu yina ke pesaka maboko sambu ngemba kulanda kuvanda kukwenda kusala kisalu na bo na bisika yina ke vandaka ti bigonsa ya mingi ya mutindu na mutindu.

Mambu Biblia ke tuba sambu ngemba kuvanda: “Nzambi ya Mfumu na beto Yezu Kristu . . . vandisaka [Yezu] na diboko na yandi ya kitata na bisika ya zulu, na zulu kibeni ya konso luyalu, kiyeka, ngolo.”—Baefezo 1:17, 20, 21.

Yehowab Nzambi nkwa-ngolo yonso me pesaka Yezu yina kele Ntotila ya yandi me ponaka sambu na Kimfumu na yandi, bima yonso yina yandi kele ti yo mfunu sambu luyalu na yandi kununga. (Daniele 7:13, 14 c) Nzambi me pesaka Yezu kiyeka ya nene, mayele, nzayilu, mpi mayele ya kutadila mambu na mutindu ya mbote kuluta bamfumu yonso ya baluyalu ya bantu mpi bimvuka yonso. (Yezaya 11:2) Nzambi me pesaka mpi Yezu bawanzio mingi ya ngolo ya yandi lenda sadila. (Kusonga 19:14) Ata kima mosi ve lenda lutila yandi to lenda vanda mpasi sambu na yandi.

Yezu ta sadila bima mpi bantu yina Nzambi me pesa yandi sambu na kumanisa bitumba mpi kusala mambu mingi ya nkaka. Yandi ta sala nde mavwanga kuvanda ve, nde bantu yina ta zinga na nsi ya Kimfumu ya Nzambi kuvanda na lutaninu mpi na ngemba.—Yezaya 32:17, 18.

Diambu ya mpasi: bansiku ya ke kangaka nzila. Bantangu ya nkaka, bantu yina ke salaka na bimvuka yina bo me basisaka sambu na kutula ngemba ke kukaka ve kusala mambu ya bo fwete sala, sambu bo ke vandaka ve ti bansiku ya pwelele na yina me tala mambu ya bo kele ti nswa ya kusala mpi yina bantu ke vingila nde bo sala, to sambu bansiku ya nkaka ke kangaka bo nzila. Mambu yina ke salaka nde, bo kuka kibeni ve kutanina bantu ya nkaka mpi kulungisa balukanu na bo mbote.

Mambu Biblia ke tuba sambu ngemba kuvanda: “Nzambi me pesaka mono kiyeka yonso na zulu mpi na ntoto.”—Matayo 28:18.

Nzambi me pesaka Yezu bansiku ya pwelele sambu na kutula ngemba na ntoto ya mvimba mpi kiyeka yonso sambu na kusala yo. (Yoane 5:22) Yezu ta sala ve ata fioti mambu ya mbi mpi ata muntu mosi ve lenda pesa yandi madesu ya bana. (Yezaya 11:3-5) Yo yina, yo me fwana kibeni mutindu Biblia ke binga Yezu nde “Mfumu ya Ngemba,” mpi yina bo me tula Kimfumu na yandi na nsadisa ya “lunungu mpi ya masonga.”—Yezaya 9:6, 7.

Kimfumu ya Nzambi ta tula ngemba ya kieleka

Bimvuka yina bantu me salaka sambu na kutula ngemba lenda sala nde mwa ngemba kukota mpi mbala ya nkaka, yo lenda manisa bitumba na kitini mosi buna ya ntoto. Kansi bo ta kuka ve kukatula kima yina ke salaka nde mubulu kuvanda disongidila, kimbeni yina bantu ke vandaka ti yo na ntima sambu na bantu ya nkaka.

Dennis Jett yina vandaka kumonisa (ambassadeur) Étas-Unis ke tuba nde: “Diambu ya masonga kele nde ntete ngemba ke vandaka ve sambu bantu kusala nde yo landa kuvanda.”

Na ndambu ya nkaka, Kimfumu ya Nzambi kele luyalu ya me fwana kibeni sambu na kusadisa bantu na kukatula kimbeni na bantima na bo. Mu mbandu kuvila ve nde, ntangu Yezu vandaka na ntoto, yandi longaka balongoki na yandi na nzila ya mambu yina yandi vandaka kutuba mpi kusala sambu na kutula ngemba mpi kumonisa nde bo ke zolaka bantu ya nkaka:

“Kiese na bantu yina ke tulaka ngemba.”—Matayo 5:9.

“Nge fwete zola nkweno na nge bonso nge mosi.”—Marko 12:29-31.

“Vutula mbele na nge ya bitumba na kisika na yo, sambu bantu yonso yina ke bakaka mbele ya bitumba ta fwa na mbele ya bitumba.”—Matayo 26:52.

“Ntangu bo vandaka kufinga yandi, yandi vutulaka mafingu ve. Ntangu yandi vandaka kumona mpasi, yandi bangikaka ve.”—1 Piere 2:23.

Yezu tubaka mpi nde bo ta zaba bantu ya Kimfumu ya Nzambi na zola yina bo ke vandaka ti yo sambu na bantu ya nkaka. Biblia ke tubaka pwelele nde bantu yina ke zolaka ve bantu ya nkaka ta fwa ntangu Kimfumu ya Nzambi ta yala bantu:

“Na diambu yai, bantu yonso ta zaba nde beno kele balongoki na mono—kana beno ke zolana beno na beno.”—Yoane 13:34, 35.

“Konso muntu yina ke mengaka mpangi na yandi kele muntu ya ke fwaka bantu.”—1 Yoane 3:15.

“Muntu yina ke zolaka Nzambi fwete zola mpi mpangi na yandi.”—1 Yoane 4:20, 21.

Yehowa Nzambi, muntu yina me salaka bantu, me zaba mutindu ya mbote mpi ya me fwana sambu ntoto ya mvimba kuvanda na ngemba. Kimfumu na yandi ta nunga kusala mambu yina bantu ke kukaka ve kusala, yo vanda bantu yina ke salaka na bimvuka yina bo me salaka sambu ngemba kulanda kuvanda.

a Bansi Yina Me Vukanaka mpi bimvuka ya nkaka ke sadilaka mpi bangogo ya mutindu mosi bonso “kutunga ngemba,” “kutula ngemba,” “kupesa maboko na ngemba,” mpi “bisalu ya kusala sambu na ngemba.”

b Yehowa kele zina ya Nzambi. (Nkunga 83:18) Tala disolo “Yehowa Kele Nani?”

c Na Daniele 7:13, 14, bangogo “mwana ya muntu” ke tadila Yezu Kristu.—Matayo 25:31; 26:63, 64.

Ata bubu, Kimfumu ya Nzambi ke sadisa bantu na kuvanda na ngemba mpi na bumosi

Na bilumbu ya ke kwisa, ntangu Kimfumu ya Nzambi ta yala ntoto ya mvimba, bantu yonso ta kuma kuzinga na bumosi mpi na ngemba sambu bo yonso ta sadilaka malongi ya Nzambi. (Yezaya 2:4; 11:9) Kansi Nzambi me tulaka dezia Kimfumu na yandi na zulu, mpi ata bubu yai, yo ke sala dezia nde bantu kuzinga na ngemba mpi na bumosi na nzila ya malongi yina yo ke pesa bamilio ya bantu na ntoto ya mvimba.

Tala video Inki Ntangu Zola ya Kwikama Ta Nunga Kimbeni? sambu na kumona mutindu Biblia sadisaka babakala zole na kukatula bangindu ya mbi yina bo vandaka ti yo na ntima sambu na bantu ya nkaka ata Bayuda mpi Ba-arabi ke zolanaka ve banda ntama.

Tala video Bo Vandaka Ntete Bambeni Kansi Bo Me Kumaka Banduku sambu na kumona mutindu malongi ya Biblia sadisaka bakala mosi ya vandaka mfumu ya kimvuka mosi ya babandi mpi soda mosi na kukatula kimbeni yina bo vandaka ti yo na ntima mpi na kukuma banduku ya ngolo.