Mutindu ya Kusadila Mikro

BAMPANGI na beto ya babakala mpi ya bankento kelutisaka ntangu mingi mpi kesalaka kikesa sambu na kukwenda na balukutakanu ya Bukristu. Sambu bo baka mambote ya mambu yina mitubi ketuba, bo fwete waka yo mbote.

Na bilumbu ya Izraele ya ntama, bima ya kuran ya kumatisila ndinga kuvandaka ve. Ntangu Moize kutubaka na bantu ya Izraele na Nseke ya Moabi na ntwala ya kukota na Ntoto ya Lusilu, inki mutindu bantu mingi yina kuvandaka pana kukukaka kuwa mambu yina yandi vandaka kutuba? Yo fwete vanda nde Moize kusadilaka bantu yina vandaka kuvutukila mambu yina yandi tubaka. Disongidila, yandi tulaka babakala na bitamina ya mbote na kan ya mvimba sambu na kuvutukila mosi na nima ya muntu yankaka bangogo na yandi. (Kul. 1:1; 31:1) Ntangu fyoti na nima ntangu bantu ya Izraele kuyantikaka kubotula ntoto yina kuvandaka na westi ya Yordani, Yozue kuvukisaka bantu na ntwala ya Ngumba ya Gerizimi mpi Ngumba ya Ebale, ntembe kele ve nde Balevi kuvandaka na muwanda yina vandaka kukabula bangumba yonso zole. Bantu yonso yina kuvandaka na kisika yina kuwaka mpi kundimaka balusakumunu mpi bandola ya Nzambi yina bo tangilaka bo. (Yoz. 8:33–9:1) Yo fwete vanda mpi nde awa dyaka, bo sadilaka bantu sambu na kuvutukila mambu, kansi ntembe kele ve nde yo vandaka kuwakana mbote mpi yo vandaka mfunu.

Kiteso ya bamvula 1 500 na nima, ntangu “bantu mingi kwisaka kufuluka” na lweka ya Nzadi ya Galilea sambu na kuwa Yezu, yandi kotaka na bwatu, ebuna bwatu kwendaka kutelama na kati ya masa, mpi yandi fongaka sambu na kuyantika kulonga bantu yango. (Mar. 4:1, 2) Sambu na nki Yezu vandaka kutuba na bo na bwatu? Yo fwete vanda sambu ndinga ya muntu kewakanaka pwelele mpenza na zulu ya masa ya ketambula malembe.

Tii na luyantiku ya mvu-nkama ya 20, kima ya vandaka kusonga mbala mingi ntalu ya bantu yina tawa mambu yina mutubi ketuba vandaka volime mpi ndinga na yandi ya pwelele. Kansi, banda na mvu 1920, bansadi ya Yehowa kuyantikaka kusadila bima ya kuran ya kumatisila ndinga ya mitubi na balukutakanu na bo ya nene.

Bima ya Kumatisila Ndinga. Bima yai kematisaka ndinga ya mutubi kansi yo kesalaka mpi nde yo wakana kaka bonso ndinga na yandi. Yo kelombaka ve mutubi na kubenda misisa ya mungungu na yandi. Yo kelombaka mpi ve nde bawi kubenda makutu sambu na kuwa mambu yina mutubi ketuba. Kumatisa ndinga ya mutubi mutindu yai kesadisaka bawi na kutula dikebi na nsangu ya bo kewa.

Bambangi ya Yehowa kesalaka ngolo na mpila nde bo zwa bima ya mbote ya kumatisila ndinga na balukutakanu ya nene mpi ya fyoti. Dyaka, Banzo ya Kimfumu mingi kesadilaka bima ya kumatisila ndinga sambu na kutombusa ndinga ya bantu yina kesalaka badiskure, ketwadisaka balukutakanu, to ketangaka na zulu ya estrade. Mabundu yankaka kele mpi ti bamikro ya bo kesadilaka sambu na kumatisa ndinga ya bantu yina kepesaka bamvutu na balukutakanu. Kana dibundu na beno kele na bamikro ya mutindu yai, longuka na kusadila yo mbote.

Mwa Mambu ya Mfunu ya Kuzitisa. Sambu na kusadila bima yango mbotembote, kuvila ve mambu yai melanda: (1) Mikro fwete vanda na kitamina na kiteso ya basantimetre 10 to 15 ti munoko na nge. Kana mikro kele penepene mingi, bangogo lenda wakanaka mbote ve. Kana yo kele ntama mingi, bantu takuka ve kuswasisa mambu ya nge ketuba. (2) Mikro fwete vanda na ntwala na nge, kansi na lweka ve. Kana nge balula ntu na nge na diboko ya kitata to ya kimama, tuba kaka ntangu munoko na nge kele na ntwala ya mikro. (3) Tubaka mwa ngolo mpi ti kikesa kuluta mutindu nge ketubaka ntete. Kansi mfunu ya kuboka kele ve. Bima yina kematisaka ndinga takumisa ndinga na nge ngolo na mpila nde ata bantu yina kele na nima kuwa nge kukonda mpasi. (4) Kana nge kezola kuyobisa mungungu na nge, kukosula to kusala tshia, katula munoko na nge na ntwala ya mikro.

Ntangu Nge Kesala Diskure. Ntangu nge metelama na ntwala ya pipitre, mbala mingi mpangi mosi kekwisaka kuyidika pozisio yina mikro fwete vandila. Ntangu yandi keyidika mikro mutindu yina, telema mutindu nge ketelamaka konso kilumbu mpi tala bawi. Tula banoti na nge na zulu ya pipitre, mpi zikisa kana mikro tafikaka nge ve na kumona yo.

Ntangu nge meyantika kutuba, widikila mutindu ndinga na nge kewakana ntangu yo kebasika na oparlere. Keti ndinga na nge kele ngolo mingi, to bangogo yankaka kebasika na ngolo ya kuluta kiteso? Kana mpidina, ziku yo talomba nde nge vutuka fyoti na nima kiteso ya basantimetre zole na ndambu to tanu. Ntangu nge kelosa disu na banoti na nge, kuvila ve nde nge fwete tuba mpi kutanga kaka ntangu munoko na nge kele na ntwala ya mikro to na zulu na yo mwa fyoti kansi na nsi na yo ve.

Ntangu Nge Ketanga na Zulu ya Estrade. Yo kele mbote mingi na kusimba Biblia na nge to mukanda yankaka ya nge ketanga na mwa zulu fyoti sambu luse na nge kutalaka bawi. Sambu mikro tavanda na ntwala na nge mpenza, ziku yo talomba nde nge tula fyoti mukanda ya nge ketanga na lweka mosi. Yo kezola kutuba nde ntu na nge fwete vanda fyoti na lweka yankaka ya mikro. Ebuna na ntangu nge ketanga, ndinga na nge takwenda mbala mosi na mikro.

Bampangi mingi ya babakala yina ketangaka disolo ya Kulonguka ya Nzozulu ya Nkengi kevandaka ya kutelama na ntwala ya mikro yina kevandaka mpi ya kutelama na nti na yo. Pozisio yai kepesaka bo nzila ya kufulumuna mbote mpi kutanga bangogo mbotembote. Kuvila ve nde kutanga baparagrafe kele kitini ya mfunu ya lukutakanu. Bawi tabaka mambote mingi kana bo kewa mpenza mbote mambu ya nge ketanga.

Ntangu Nge Kepesa Mvutu na Lukutakanu. Kana dibundu na beno kesadilaka bamikro sambu na bamvutu ya bawi, kuvila ve nde na ntangu yai mpi yo kelombaka kutuba na ndinga ya pwelele mpi ya mwa ngolo. Ntangu nge kepesa mvutu, sala ngolo na kusimba mukanda ya beno kelonguka to Biblia na diboko na nge. Yo tasadisa nge na kumona mbote mambu yina kele na mukanda na ntangu nge ketuba na ntwala ya mikro.

Na mabundu yankaka bo mepesaka bampangi ya babakala mukumba ya kunata mikro na bantu yina bo mepona na kupesa mvutu. Kana yo kele mutindu yina na dibundu na beno, ntangu bo mepona nge sambu na kupesa mvutu, telemisa kaka diboko na nge sambu mpangi ya bakala yina ketambusa mikro kumona kisika ya nge mevanda mpi yandi natila nge mikro nswalu. Kana mikro na beno kele ya kusimba na maboko, tandula diboko sambu na kubaka yo. Kuyantika ntete ve kutuba tii ntangu mikro takumina nge. Kana nge memanisa kupesa mvutu, vutula mikro kukonda kusukinina.

Ntangu Beno Kesala Nsonga. Kusadila mikro ntangu ya kusala nsonga kelombaka kuvanda mpenza mayele. Kana mikro kele na nti na yo ya kutelama, nge lenda sadila maboko na nge ya kele mpamba sambu na kukangula Biblia na nge to kusadila banoti na nge. Kana nge kesadila mikro ya kusimba na maboko nge tavanda ti kimpwanza mingi ya kusala bamuvuma, kansi mbala yankaka yo talomba nde nge lomba na muntu ya nge kesala na yandi nsonga na kusimbila nge yo. Yo tasadisa nge na kusadila maboko na nge yina kele mpamba sambu na kusimba Biblia na nge. Nge ti muntu ya nge kesolula na yandi, beno fwete meka dezia na ntwala na kusadila yo sambu muwi na nge kuzaba nki mutindu kusimba yo mbote. Yibuka dyaka nde, ntangu nge kele na zulu ya estrade, kupesa ve bawi mukongo, mingimingi na ntangu nge ketuba.

Na bansonga ya Kisalu ya Kimfumu, nsonga mosi lenda vanda na bantu mingi ya kesala yo, mpi yo lenda lomba nde bo tambulaka na zulu ya estrade. Kana mpidina, yo talomba kuvanda na bamikro mingi. Yo talomba kuyidika bamikro yango dezia na ntwala to kuyidika yo ntangu bantu yina kesala nsonga kekwenda kumata na estrade. Yo kelombaka kuzikisa mbote na ntwala kana bamikro kele na kisika ya mbote na ntangu ya bo kele na yo mfunu. Ntangu beno kevutukila bansonga mbala mingi kele ntangu ya kusonga bantu yina beno tasala na bo bansonga mutindu ya mbote ya kusadila bamikro. Kana mpila kele ve ya kuvutukila mbala mingi nsonga na beno kisika estrade kele, yo kele mayele nde bantu yina tasala nsonga kusimba kakima mosi ya kele bonso mikro sambu na kumeka mutindu ya mbote ya kusimba yo. Kana nsonga memana imene, bantu yina tasala nsonga tavutula bamikro yina bo mesadila na malembe yonso na kisika yo kevandaka. Bo takeba mpi na kukonda kudyata bansinga ya bamikro yankaka na ntangu bo takatuka na estrade.

Dikebi ya beto ketulaka na mutindu ya kusadila bamikro kewakana mbala mosi ti lukanu mosi ya kuluta mfunu ya balukutakanu na beto, lukanu yango kele nde beto yonso kubaka mambote ya kulonguka na beto ya Ndinga ya Nzambi. (Baeb. 10:24, 25) Kana beto longuka na kusadila bamikro mbote, beto mpi tapesa maboko na kulungana ya lukanu yai ya mfunu.