Mutindu ya Mbote ya Kusadila Bangyufula

SAMBU yo kelombaka kupesa mvutu na bangyufula, yo vanda na munoko to na mabanza, bangyufula kesadisaka bawi na nge na kudikotisa na disolo. Bangyufula lenda sadisa nge na kuyantika masolo mpi kukabula bangindu ya mbote ti bantu yankaka. Mutindu nge kele mutubi mpi longi, nge lenda sadila bangyufula sambu na kutedimisa dikebi ya bantu, sambu na kusadisa muntu na kuyindula mambu yina disolo mosi ketuba, to sambu na kunyata mbotembote mambu ya nge ketuba. Ntangu nge kesadila bangyufula na mutindu ya mbote, nge kesyamisa bankaka na kuyindula ti mpusa ya kusadila mambu ya nge ketuba na kisika ya kuwidikila kukonda dikebi. Vanda ti lukanu na mabanza na nge, mpi yula bangyufula na mutindu yina tasadisa nge na kulungisa lukanu yango.

Sambu na Kubenda Bantu na Masolo. Ntangu nge kesala kisalu ya kusamuna, sosa baokazio ya kulomba bantu na kutuba kana bo kele na luzolo ya kusala yo.

Bambangi mingi keyantikaka masolo ya kitoko na kuyulaka kaka nde, “Keti nge mekudiyulaka ntete ve nde . . . ?” Ntangu bo keponaka ngyufula mosi yina kevandaka kibeni na mabanza ya bantu mingi, bo kelutisaka mpenza ntangu mosi ya mbote na kisalu ya bilanga. Ata kana muntu ya beto kesolula ti yandi meyindulaka ntete ve ngyufula yango, yo lenda tedimisa dikebi na yandi. Nge lenda tubila mambu mingi na kuyantikaka disolo ti bangogo bonso “Inki nge keyindula . . . ?,” “Inki mutindu nge kekudiwa . . . ?,” mpi “Keti nge kekwikila . . . ?”

Ntangu evanzelizatere Filipo kwendaka penepene ti muntu mosi yina vandaka kusala na lupangu ya mfumu ya Etiopia yina vandaka kutanga na ndinga ya ngolo mbikudulu ya Yezaya, Filipo kuyulaka kaka nde: “Keti nge ke bakisa mambu ya nge ke tanga?” (Bis. 8:30) Ngyufula yai kusalaka nde Filipo kutendudila yandi bakyeleka yina metala Yezu Kristu. Na ntangu bo yulaka ngyufula ya mutindu mosi, Bambangi yankaka ya ntangu na beto kuzwaka bantu yina kuvandaka mpenza na nzala ya kubakisa pwelele kyeleka ya Biblia.

Bantu mingi tavanda na mpusa ya kuwidikila nge kana nge pesa bo okazio ya kutuba mambu yina bo keyindula. Na nima ya kuyula ngyufula mosi, widikila mbotembote. Monisa nde nge mesepela na mvutu ya muntu yina nge kesolula ti yandi, kansi kuseka yo ve. Sikisa yandi na masonga yonso kana mpila kele. Kilumbu mosi, ntangu longi mosi ya nsiku ‘kuvutulaka mvutu na mayele,’ Yezu kusikisaka yandi, mpi kutubaka nde: “Nge kele penepene ya kukota na Kimfumu ya Nzambi.” (Mar. 12:34) Ata nge kendima ve ngindu ya muntu yango, nge lenda pesa yandi mersi na mpila yandi mepesa ngindu na yandi. Mambu yina yandi tubaka lenda sadisa nge na kuzaba kikalulu yina nge fwete tadila sambu na kusolula kyeleka ya Biblia ti yandi.

Na Ntwala ya Kutuba Bangindu ya Mfunu. Yo vanda nde nge ketubila kimvuka to nge kesolula ti muntu mosi, meka na kusadila bangyufula na ntwala ya kutuba bangindu ya mfunu. Sala na mpila nde bangyufula na nge kutubila mambu yina kesepedisa mpenza bawi na nge. Nge lenda sadila mpi bangyufula yina ketedimisaka kaka dikebi kansi yina bamvutu na yo kevandaka ve pete na kuzwa. Kana nge pema fyoti na nima ya kuyula ngyufula mosi, ntembe kele ve nde bawi na nge tawidikila ti dikebi ya kuluta mingi mambu yina kelanda.

Kilumbu mosi, profete Mishe kusadilaka bangyufula mingi. Na nima ya kuyula mambu yina Nzambi kelombaka na bantu yina kesambilaka yandi, profete kuyulaka bangyufula iya yankaka, mpi konso ngyufula kuvandaka ti mvutu. Bangyufula yina yonso kesadisa na kuyidika mabanza ya batangi sambu na mvutu ya mayele yina yandi kepesa na nsuka ya kitini yai ya disolo. (Mis. 6:​6-8) Keti nge lenda sala mutindu mosi na ntangu nge kelonga? Meka na kusala yo.

Sambu na Kuyindula na Disolo. Nge lenda sadila bangyufula sambu na kusadisa bankaka na kubakisa mutindu bangindu kelandana. Yehowa kusalaka yo na Malashi 1:2-10 ntangu yandi tubilaka dikanda ya Izraele dyambu mosi ya mfunu. Ntetentete yandi tubilaka bo nde: “Mono me zolaka beno.” Kansi bo monisaka ve ntonda sambu na zola yina, yo yina yandi yulaka nde: “Ezau ti Yakobi, keti bo vandaka bampangi ve?” Na nima Yehowa kubendaka dikebi na lufwa yina kukuminaka Edomi sambu na kumonisa nde Nzambi vandaka kuzola dyaka ve dikanda yina sambu na mambu na bo ya mbi. Yandi landaka na kumonisa ngindu na yandi ti bambandu ya kuvukisa ti bangyufula sambu na kumonisa kibeni nde Izraele kundimaka ve zola na yandi na mutindu ya kufwana. Yandi vandaka kuyula bangyufula yankaka bonso nde banganga-Nzambi ya kukonda kwikama bantu vandaka kuyula yo. Kele ti bangyufula yankaka yina Yehowa kuyulaka banganga-Nzambi. Disolo yina Yehowa kesala ti bo ketedimisa mawi mpi kesimba dikebi na beto; mpila ya kubuya mambu ya yandi ketuba kele ve; mpila ya kuvila nsangu yina mpi kele ve.

Mitubi yankaka kesadilaka mbote bangyufula ti bametode ya mutindu mosi. Ata yo kelombaka ve nde bawi kuvutula mvutu na kutuba, bo kevutulaka mvutu na mabanza na bo bonso nde bo kesolula ti muntu yina keyula bangyufula.

Ntangu beto kelongukaka Biblia ti bantu, beto kesadilaka metode yina kelombaka nde longoki kupesa bamvutu. Ya kyeleka, yo kevandaka mbote mingi kana longoki kepesa ve kaka bamvutu yina kele na mukanda. Na mawete yonso, yula bangyufula yankaka sambu na kuyindula ti yandi. Kana beno ketubila bangindu ya mfunu, syamisa yandi na kusadila Biblia sambu na kupesa bamvutu. Nge lenda yula yandi mpi nde: “Inki mutindu mambu ya beto ketubila kewakana ti ngindu yankaka yina beto longukaka? Sambu na nki yo kele mfunu? Inki bupusi yo fwete vanda na yo na luzingu na beto?” Kusadila metode yai kele mbote kuluta kutuba bangindu na nge mosi to kupesa ntendula mosi ya nda. Kusala mutindu yai tasadisa longoki na kusadila “ngolo ya mabanza” na yandi sambu na kusambila Nzambi.​—Roma 12:1.

Kana longoki kebakisa ve ngindu mosi buna, kanga ntima. Yo lenda vanda nde yandi kefwanisa mambu yina nge ketuba ti yina yandi kekwikilaka tuka bamvula mingi. Yo lenda vanda mbote na kutubila disolo yina na mutindu yankaka. Kansi, bantangu yankaka yo lenda vanda mbote na kuyindula ti yandi na mutindu mosi ya pete. Sadilaka mingi Masonuku. Sadilaka mpi bambandu. Kumosi ti mambu yai yonso, sadilaka bangyufula yina tapusa yandi na kuyindula na banzikisa yina nge kepesa.

Sambu na Kubasisa Mawi Yina Kele na Ntima ya Muntu. Ntangu bantu kepesaka bamvutu, bo kemonisaka ve ntangu yonso mawi yina kele kibeni na ntima na bo. Bo lenda pesa nge kaka mvutu ya bo keyindula nde nge kezola. Yo yina, yo kele mfunu na kuvanda ti luswasukusu. (Bing. 20:5) Mutindu Yezu kusalaka, nge lenda yula nde: “Nge me ndima mambu yina?”​—Yoa. 11:26.

Ntangu balongoki mingi ya Yezu kusepelaka ve ti mambu yina yandi tubaka mpi kutinaka yandi, Yezu kulombaka bantumwa na yandi na kumonisa mawi na bo. Yandi yulaka nde: “Beno mpi, keti beno ke zola kwenda?” Piere kumonisaka mawi na bo na bangogo yai: “Mfumu, na nani beto ta kwenda? Mambu ya nge ke tubaka yo ke pesaka moyo ya mvula na mvula. Ntangu yai, beto me ndima nge, beto me zaba nde nge kele muntu ya santu me katukaka na Nzambi.” (Yoa. 6:67-69) Kilumbu yankaka, Yezu kuyulaka balongoki na yandi nde: “Bantu ke tubaka nde Mwana-muntu kele nani?” Na nima, yandi yulaka bo ngyufula yina vandaka kulomba nde bo monisa mawi na bo. “Ebuna beno, beno ke tubaka nde mono kele nani?” Piere kuvutulaka nde: “Nge kele Mesia, Mwana ya Nzambi ya moyo!”​—Mat. 16:13-16.

Kana nge kelonguka Biblia ti muntu, nge lenda mona nde yo kele mbote na kusadila metode ya mutindu mosi na ntangu beno ketadila masolo yankaka. Nge lenda yula nde: “Inki mutindu banduku na nge ya nzo-nkanda (to ya kisalu) ketadilaka dyambu yai?” Na nima nge lenda yula nde: “Inki mutindu nge ketadilaka dyambu yango?” Kana nge zaba mawi ya kyeleka yina muntu mosi kele na yo, yo tasadisa nge, longi, na kupesa lusadisu ya kufwana.

Sambu na Kunyata Mbotembote. Nge lenda sadila mpi bangyufula sambu na kunyata mbotembote bangindu. Ntumwa Polo kusalaka yo, mutindu yo kele ya kusonika na Roma 8:31, 32: “Kana Nzambi kele ti beto, nani lenda kwisa kunwanisa beto? Ata Mwana na yandi mosi, Nzambi bumbaka yandi ve, kansi yandi bikisaka yandi na kwisa kufwa sambu na beto yonso. Ebuna nki mutindu yandi lenda pesa beto ve mambu yonso nzila mosi ti Mwana na yandi?” Kana nge tala mbote, nge tamona nde konso ngyufula kewakana mbala mosi ti nsa yina kele na ntwala na yo.

Na nima ya kusonika mambu yina Nzambi kutubaka sambu na kusambisa ntotila ya Babilone, profete Yezaya kutubaka ti lukwikilu yonso ntangu yandi yikaka nde: “[Yehowa, Nzambi Mfumu ya basoda, NW], muntu me zenga mambu, nani lenda katula yo? Kana yandi me tandula diboko, nani lenda konika yo?” (Yez. 14:27) Mambu yina bangyufula yai ketubila kemonisa nde ata muntu mosi ve lenda tula ntembe na ngindu yina yo ketubila. Bangyufula ya mutindu yai kelombaka ve mvutu.

Sambu na Kubasisa Ngindu ya Mbi ya Muntu Kele na Yo. Kuyindula mbotembote bangyufula na ntwala kevandaka mpi bamwaye ya ngolo sambu na kubasisa ngindu ya mbi yina kele na ntima ya muntu. Na ntwala ya kubelula bakala mosi, Yezu kuyulaka Bafarize ti balongi yankaka ya nsiku nde: “Keti yo kele nsiku na kubelula muntu na Kilumbu ya Kupema to ve?” Na nima ya kubelula muntu yango, yandi yulaka ngyufula yankaka: “Kana muntu mosi na kati na beno ke na mwana to ngombe yina me kwenda kubwa na dibulu ya masa, keti yandi ta basisa yandi ve na ntangu yo yina, ata na Kilumbu ya Kupema?” (Luka 14:1-6) Yandi vandaka ve ti mfunu ya mvutu, bo vutudilaka yandi mpi ve ata mvutu mosi. Bangyufula kubasisaka ngindu na bo ya mbi.

Bantangu yankaka, ata Bakristu ya kyeleka lenda vanda na bangindu ya mbi. Na mvu-nkama ya ntete, Bakristu yankaka ya Korinto vandaka kufunda bampangi na bo na tribinale sambu na kumanisa makambu yina bo lendaka kuyidika bo na bo. Inki mutindu ntumwa Polo kumanisaka dyambu yai? Yandi yulaka bo bangyufula ya kuyindula mbote sambu bo balula ngindu na bo.​—1 Kor. 6:1-8.

Kana nge kesala yo mbala na mbala, nge lenda longuka na kusadila mbote bangyufula. Kansi, kuvila ve na kumonisa luzitu, mingimingi kana nge ketuba na bambuta, na bantu yina nge zaba ve, ti na bayina kele na biyeka. Sadila bangyufula sambu na kutendula kyeleka ya Biblia na mutindu mosi ya mbote.