“Bimvwama Yonso ya Mayele”

1-3. Na nki kadre Yezu salaka disolo na yandi na printemps ya mvu 31 ya ntangu na beto, mpi sambu na nki bawi na yandi yitukaka ngolo?

BETO kele na nsungi yina bo ke bingaka printemps ya mvu 31 ya ntangu na beto. Yezu Kristu kele na ngumba mosi ya kele pene-pene ti Kapernaumi. Kapernaumi kele mbanza mosi ya bantu mingi ke zingaka mpi ke salaka. Yo kele na lweka ya nordi-westi ya Nzadi ya Galilea. Yandi me lutisa mpimpa ya mvimba yandi mosi na kusamba. Ntangu suka me tana, yandi me binga balongoki na yandi, mpi na kati na bo yandi me pona 12 mpi yandi me pesa bo zina ya bantumwa. Na ntangu yina, bibuka ya nene ya bantu me vukana na kisika ya kipala-pala na zulu ya ngumba. Bantu yango me landa yandi tii awa. Bankaka me katuka kibeni ntama. Bo yonso ke vingila ti nzala ya ngolo kuwa mambu yina Yezu ke zola kutuba mpi bo ke vingila nde yandi gulusa bo. Yezu me sala kima ya bo ke zola.​—Luka 6:12-19.

² Yezu me pusana pene-pene ya bantu yina mpi yandi me belula bayina ke bela. Nsuka-nsuka, ntangu ata muntu mosi ve na kati na bo ke wa mpasi sambu na maladi ya ngolo, yandi me vanda mpi me yantika kulonga.a Mambu ya yandi ke tuba na kilumbu yai ya kitoko fwete yitukisa bantu. Ya kieleka, bo me waka ntete ve muntu ke longa bonso yandi. Yandi me baka ve malongi na yandi na mambu yina balongi ya Bayuda ya ntama mpi ya me zabanaka mingi me tubaka to na mambu yina balongi yango ya bilumbu na yandi vandaka kutuba. Kansi, yandi ke vutukila mbala na mbala Masonuku ya kupemama ya Kibreo. Yandi ke sadila bangogo ya pete mpi yandi ke longa bantu na mutindu yina bo lenda bakisa. Ntangu yandi me manisa, bibuka ya bantu me yituka ngolo. Ee, bo fwete yituka kaka. Bo me katuka kuwidikila muntu ya kuluta mayele ya ntangu yonso.​—Matayo 7:28, 29.

³ Bo me sonikaka disolo yai na kati ya Ndinga ya Nzambi kaka mutindu bo me sonikaka mambu ya nkaka yina Yezu tubaka mpi salaka. Beto fwete longuka na mudindu mambu yina Biblia ke tuba na yina me tala Yezu, sambu “bimvwama yonso ya mayele” kele na yandi. (Bakolosai 2:3) Ngangu kele makuki yina muntu ke vandaka ti yo ya kusadila mambu yina yandi me zaba mpi mayele na yandi ya kubakisa mambu sambu na kuyidika mambu. Na wapi Yezu bakaka mayele ya mutindu yai? Inki mutindu yandi monisaka mayele yango na luzingu na yandi, mpi inki mutindu beto lenda landa mbandu na yandi?

“Na Wapi Muntu Yai Me Baka Mayele Yai?”

4. Inki ngiufula bawi ya Yezu na Nazareti basisaka, mpi sambu na nki?

⁴ Yezu kele na kampane ya kulonga. Yandi me telema na Nazareti, mbanza yina yandi yelaka, mpi yandi me yantika kulonga na sinagoga. Bantu mingi yina ke widikila yandi ke yituka mpi ke kudiyula nde: “Na wapi muntu yai me baka mayele yai?” Bo me zaba dibuta na yandi, bibuti na yandi mpi bampangi na yandi ya babakala mpi ya bankento. Bo me zaba mpi nde dibuta na yandi kele ve dibuta mosi ya bamvwama mpi ya me zabanaka. (Matayo 13:54-56; Marko 6:1-3) Ntembe kele ve nde, bo zabaka mpi nde sharpantie yai ya ke longa bantu mbote me kotaka ve ata nzo-nkanda mosi yina balongi ya Bayuda ke longaka. (Yoane 7:15) Yo yina, yo fwanaka kibeni nde bo kudiyula ngiufula yina.

5. Yezu tubaka nde mayele na yandi katukaka na wapi?

⁵ Yezu vandaka muntu ya kukuka. Yandi vandaka mpi ti mabanza ya kukuka. Kansi kana yandi vandaka mayele, yo kele ve sambu na mpidina. Mwa bangonda na nima, ntangu yandi vandaka kulonga bantu na tempelo, yandi tubaka nde mayele na yandi katukaka na muntu mosi ya me luta yandi na mayele. Yandi tubaka nde: “Mambu ya mono ke longa kele ve ya mono, kansi yo kele ya muntu yina tindaka mono.” (Yoane 7:16) Ee, mayele ya Yezu katukaka na Tata na yandi, muntu yina tindaka yandi. (Yoane 12:49) Kansi, inki mutindu Yezu bakaka mayele na Yehowa?

6, 7. Inki mutindu bantu yina ke landaka Yezu lenda baka mayele na yandi?

⁶ Mpeve santu ya Yehowa vandaka kusala na ntima ya Yezu mpi na mabanza na yandi. Yezaya tubaka na ntwala sambu na Yezu yina kele Mesia ya lusilu nde: “Mpeve ya Yehowa ta vanda na zulu na yandi, mpeve ya mayele mpi ya mayele ya kubakisa mambu, mpeve ya ndongisila mpi ya ngolo, mpeve ya nzayilu mpi ya boma ya Yehowa.” (Yezaya 11:2) Mpeve ya Yehowa vandaka na zulu ya Yezu mpi yo vandaka kutwadisa mabanza mpi balukanu na yandi. Yo yina, mambu yonso ya yandi vandaka kutuba mpi kusala vandaka kumonisa mayele ya kukuka ya Yehowa.

⁷ Yezu bakaka mayele na Tata na yandi na mutindu ya nkaka diaka. Mutindu beto monaka yo na Kapu 2, Yezu zingaka na zulu ti Tata na yandi bamvula mingi na ntwala nde yandi kwisa awa na ntoto. Mpidina, yandi zabaka mbote-mbote mutindu Tata na yandi ke yindulaka mpi ke kudiwaka. Beto lenda bakisa ve mbote tii na nki kiteso Yezu bakaka mayele ya Tata na yandi ntangu yandi vandaka kusala ti Yehowa bonso “kapita ya kisalu” na ntangu Yehowa vandaka kusala bima yonso. Ya kieleka, ntangu Biblia ke tubilaka Yezu na ntwala nde yandi kwisa na ntoto, yo ke tubilaka yandi bonso “mayele.” (Bingana 8:22-31; Bakolosai 1:15, 16) Ntangu Yezu vandaka kulonga bantu, yandi vandaka kusadila mayele yina yandi bakaka na Tata na yandi na zulu.b (Yoane 8:26, 28, 38) Yo yina, beto fwete yituka ve na kumona nde mambu ya yandi vandaka kutuba mpi kusala vandaka kumonisa nde, yandi vandaka mayele mingi mpi yandi vandaka kubakisa mambu mbote-mbote.

8. Sambu beto kele balongoki ya Yezu, inki mutindu beto lenda baka mayele?

⁸ Beto kele balongoki ya Yezu. Yo yina beto mpi, beto kele ti mfunu ya Yehowa sambu yandi pesa beto mayele. (Bingana 2:6) Ya kieleka, Yehowa ke pesaka beto ve mayele kukonda nde beto sala bikesa. Kansi kana beto ke landa kulomba yandi mayele, yandi ta pesa mvutu na bisambu na beto. Yandi ta pesa beto mayele yina beto kele ti yo mfunu sambu beto zaba inki beto fwete sala ntangu beto ke kutana ti bampasi ya luzingu. (Yakobo 1:5) Sambu beto baka mayele yina, beto fwete sala bikesa. Beto fwete landa kusosa yo bonso “bimvwama yina me bumbanaka.” (Bingana 2:1-6) Ee, beto fwete landa kulonguka Ndinga ya Nzambi, kisika mayele na yandi kele, mpi kuzinga na kuwakana ti mambu ya beto ke longuka. Mbandu ya Mwana ya Yehowa ta sadisa beto mingi kibeni sambu na kubaka mayele. Bika beto tadila mambu mingi yina Yezu monisaka mayele mpi beto longuka mutindu beto lenda landa mbandu na yandi.

Mambu ya Mayele ya Yezu Tubaka

9. Inki salaka nde malongi ya Yezu kuvanda malongi ya mayele kibeni?

⁹ Bantu mingi mpenza vandaka kukwisa na Yezu sambu na kuwa mambu ya yandi vandaka kutuba. (Marko 6:31-34; Luka 5:1-3) Yo kele ve kima ya kuyituka, sambu konso ntangu yina Yezu vandaka kulonga, yandi vandaka kutuba mambu ya mayele kibeni. Mambu ya yandi vandaka kulonga vandaka kumonisa nde yandi zabaka kibeni mbote Ndinga ya Nzambi mpi yandi zabaka mpi bantu mbote. Mambu ya yandi vandaka kulonga me tadila bantu yonso, yo vanda bantu ya ntangu ya ntama to ya bubu. Beto tadila mwa bambandu ya mayele yina kele na mambu ya Yezu tubaka. Biblia bingaka yandi dezia na ntwala nde “Ndongisi ya Mayele.”​—Yezaya 9:6.

10. Inki bikalulu ya mbote Yezu ke longisila beto na kuvanda ti yo, mpi sambu na nki?

¹⁰ Disolo na Zulu ya Ngumba yina kele na luyantiku ya kapu yai, kele kimvuka ya nene ya malongi ya Yezu. Yo kele disolo ya mvimba ya Yezu kukonda komantere ya muntu ya nkaka. Na disolo yango, Yezu ke pesa beto ve kaka bandongisila na yina me tala mutindu ya kutuba mpi ya kusala mambu. Kansi yandi ke pesa mpi bandongisila yina ta sadisa bantu na kutuba na mutindu ya mbote mpi na kusala mambu na mutindu ya me fwana. Yezu zabaka nde mabanza ya muntu mpi mawi na yandi lenda pusa yandi na kutuba to na kusala kima mosi buna. Yo yina, yandi ke siamisa beto na kukuma ti bikalulu ya mbote mu mbandu, mawete, nzala ya lunungu, kuwila bantu ya nkaka mawa, kuzinga na ngemba ti bantu ya nkaka, mpi kuzola bo. (Matayo 5:5-9, 43-48) Kana beto kuma ti bikalulu yina, beto ta kuma kutuba mpi kusala mambu ya mbote yina ta sepedisa ntima ya Yehowa mpi yina ta sadisa beto na kuvanda ti bangwisana ya mbote ti bantu ya nkaka.​—Matayo 5:16.

11. Ntangu Yezu pesaka ndongisila na yina me tala masumu, inki mutindu yandi monisaka kisika disumu katukaka?

¹¹ Yezu ke songa beto ve kaka na kubuya kusala mambu ya mbi, kansi yandi ke kebisa beto mpi na yina me tala bikalulu mpi banzala yina lenda pusa beto na kusala mambu ya mbi. Mu mbandu, yandi ke songa beto kaka ve na kubuya kusala bantu ya nkaka mbi. Kansi, yandi ke kebisa beto na kulanda ve kuvanda na makasi sambu na bantu ya nkaka. (Matayo 5:21, 22; 1 Yoane 3:15) Yandi ke buyisa kaka ve bizumba. Kansi, yandi ke kebisa beto sambu na mpusa yina ke yantikaka na ntima mpi ke pusaka muntu na kusala disumu yina. Yandi ke longisila beto na kutala ve mambu yina lenda pusa beto na kuwa nzala ya kuvukisa nitu yina beto lenda vanda ti yo na ntima. (Matayo 5:27-30) Yezu longaka bantu na kutadila mambu ya ke pusaka bo na kusala kima mosi buna, kansi ve kaka mambu ya bo ke sala. Yandi ke benda dikebi na bikalulu mpi na bampusa yina ke nataka na masumu.​—Nkunga 7:14.

12. Inki mutindu balongoki ya Yezu ke tadilaka bandongisila na yandi, mpi sambu na nki?

¹² Mambu Yezu vandaka kutuba vandaka kibeni ya mayele. Mpila ya kuyituka kele ve na kumona nde, “bimvuka ya bantu yitukaka mingi na mutindu na yandi ya kulonga.” (Matayo 7:28) Beto kele balongoki na yandi. Yo yina beto ke sadilaka bandongisila na yandi ya mayele sambu na kutwadisa luzingu na beto. Beto ke salaka yonso sambu na kukuma ti bikalulu ya mbote yina yandi songaka beto na kuvanda ti yo mu mbandu, mawa, ngemba, mpi zola. Kana beto kuma ti bikalulu yina, beto ta pesa Yehowa kiese. Beto ke salaka yonso sambu na kukatula na ntima na beto mawi mpi bampusa ya mbi yina yandi kebisaka beto sambu na yo mu mbandu, makasi mpi banzala ya mbi; sambu kusala mpidina ta sadisa beto na kubwa ve na masumu.​—Yakobo 1:14, 15.

Mambu ya Mayele ya Yezu Salaka

13, 14. Inki mutindu Yezu monisaka nde yandi kele mayele ntangu yandi bakaka lukanu na yina me tala mutindu ya luzingu yina yandi ta vanda ti yo?

¹³ Yezu monisaka mayele kaka ve na mambu ya yandi vandaka kutuba kansi mpi na mambu ya yandi vandaka kusala. Luzingu na yandi ya mvimba disongidila, balukanu na yandi, mutindu yandi vandaka kuditadila, mpi bangwisana na yandi ti bantu ya nkaka, monisaka inki kuvanda mayele ke tendula. Beto tadila mwa bambandu ya ke monisa nde na mambu yonso yina Yezu salaka, yandi monisaka “mayele mpi mayele ya kuyindula.”​—Bingana 3:21.

¹⁴ Muntu ya mayele ke bakaka balukanu ya mbote. Yezu monisaka nde yandi kele mayele ntangu yandi bakaka balukanu na yina me tala mutindu ya luzingu yina yandi ta vanda ti yo. Keti nge lenda yindula mutindu ya luzingu yina yandi zolaka kuvanda ti yo? Yandi lendaka kutunga nzo mosi ya kitoko, kusala mumbongo yina zolaka kusimba kibeni, to kuvanda ti kiyeka ya nene kibeni na luyalu. Yezu zabaka nde kudipesa sambu na kuzwa bima yina “kele mpamba mpi kulanda mupepe.” (Longi 4:4; 5:10) Kuzinga mutindu yina kele buzoba, yo ke wakana ve ti mayele. Yezu ponaka luzingu ya kukonda mindondo. Susi na yandi vandaka ve ya kuzwa mbongo to bima mingi ya kinsuni. (Matayo 8:20) Kaka mutindu yandi longaka, yandi tulaka disu na yandi na lukanu mosi mpamba: kusala luzolo ya Nzambi. (Matayo 6:22) Yezu sadilaka ntangu mpi ngolo na yandi na mayele mpi yandi tulaka Kimfumu ya Nzambi na kisika ya ntete, sambu yo kele mfunu mingi mpi yo ta natila bantu mambote mingi kuluta bima ya kinsuni. (Matayo 6:19-21) Mpidina, yandi bikilaka beto mbandu ya mbote ya kulanda.

15. Inki mutindu balongoki ya Yezu monisaka nde bo landaka kuvanda ti disu ya pete, mpi sambu na nki kusala mutindu yina kele mbote?

¹⁵ Bubu yai, balongoki ya Yezu me zabaka nde kutula Kimfumu ya Nzambi na kisika ya ntete na luzingu na bo kele mbote kibeni. Yo yina, bo ke bakaka ve bamfuka mingi mpi bo ke lutisaka ve ntangu na bima yina ke lombaka dikebi ya mingi mpi ngolo ya mingi. (1 Timoteo 6:9, 10) Bamingi me sobaka luzingu na bo sambu bo lutisa ntangu mingi na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote mpi nkutu na kulonga ntangu yonso Kimfumu. Kutula Kimfumu na kisika ya ntete na luzingu na beto kele kima ya kuluta mbote ya kusala, sambu yo ke natilaka beto kiese ya mingi mpi ke salaka nde beto zinga mbote kibeni bubu.​—Matayo 6:33.

16, 17. (a) Inki mutindu beto me zaba nde Yezu zabaka bandilu na yandi mpi yandi zabaka nde yandi lendaka kusala ve mambu ya nkaka? (b) Inki mutindu beto lenda monisa nde beto kele bantu yina ke zabaka bandilu na bo mpi yina ke zabaka nde bo lenda sala ve mambu ya nkaka?

¹⁶ Biblia ke tubaka nde muntu ya mayele ke vandaka mpi ti bukati-kati disongidila nde yandi ke zabaka mpi bandilu na yandi. (Bingana 11:2) Yezu vandaka kuzaba bandilu na yandi mpi yandi zabaka nde yo vandaka ti bima ya nkaka yina yandi lendaka ve kusala. Yandi zabaka nde yandi lenda pusa ve konso muntu yina ke wa malongi na yandi na kukuma longoki na yandi. (Matayo 10:32-39) Yandi zabaka mpi nde yandi zolaka ve kukuka kulonga konso muntu. Yo yina, yandi longaka mbote-mbote balongoki na yandi sambu bo mpi bo sadisa bantu ya nkaka na kukuma balongoki na yandi. (Matayo 28:18-20) Yandi ndimaka na kudikulumusa yonso nde, balongoki na yandi ta sala “mambu ya nene kuluta” yina yandi salaka, sambu bo ta longa bantu mingi na bisika mingi mpi na ntangu ya nda. (Yoane 14:12) Yezu zabaka nde yandi mpi, yandi ta vanda ti mfunu ya lusadisu. Yandi ndimaka lusadisu ya bawanzio yina kwisaka kusadila yandi na ntoto ya zelo na zelo mpi ya wanzio yina pesaka yandi kikesa na Getsemane. Na ntangu yai ya mpasi, Mwana ya Nzambi lombaka Tata na yandi na kusadisa yandi.​—Matayo 4:11; Luka 22:43; Baebreo 5:7.

¹⁷ Beto mpi beto fwete zaba bandilu na beto mpi kuzaba nde beto lenda sala ve mambu ya nkaka. Ya masonga, beto ke zolaka kudipesa na moyo ya mvimba mpi na kikesa yonso na kisalu ya kulonga bantu mpi ya kukumisa bo balongoki. (Luka 13:24; Bakolosai 3:23) Kansi, beto fwete yibuka mpi nde Yehowa ke fwanisaka beto ve ti bantu ya nkaka. Beto mpi beto fwete kudifwanisa ve ti bantu ya nkaka. (Bagalatia 6:4) Yo yina, na nima ya kutadila makuki na beto mpi luzingu na beto, beto ke monisaka nde beto kele mayele ntangu beto ke kuditudilaka balukanu yina beto ta kuka kulungisa. Diaka, bankuluntu mpi bampangi ya nkaka ya kele ti mikumba na mabundu ke monisaka nde bo kele mayele ntangu bo ke bakisaka nde bantangu ya nkaka, bo ke vandaka mpi ti mfunu ya lusadisu mpi ya kikesa. Kana bankuluntu me zaba bandilu na bo, bo ta ndima na kiese yonso lusadisu yina bampangi ya nkaka lenda pesa bo, sambu bo ke bakisa nde Yehowa lenda sadila mbote konso mpangi sambu na “kulembika” bo.​—Bakolosai 4:11.

18, 19. (a) Inki ke monisa nde Yezu vandaka ve makambu ngolo na bangwisana na yandi ti balongoki na yandi mpi nde yandi vandaka kutadila bo na mutindu ya mbote? (b) Sambu na nki beto ke zola kulanda mbandu ya Yezu na bangwisana na beto ti bantu ya nkaka, mpi inki mutindu beto lenda sala yo?

¹⁸ Yakobo 3:17 ke tuba nde: “Mayele yina ke katukaka na zulu ke vandaka . . . makambu ngolo ve.” Yezu vandaka ve makambu ngolo na bangwisana na yandi ti balongoki na yandi. Yandi zabaka mbote bifu na bo. Kansi yandi vandaka kusosa mambu ya mbote yina bo vandaka na yo. (Yoane 1:47) Yandi zabaka nde bo ta yambula yandi na mpimpa yina bo ta kanga yandi. Kansi yandi vandaka ve ti badute sambu na kwikama na bo. (Matayo 26:31-35; Luka 22:28-30) Piere buyaka mbala tatu nde yandi me zaba ve Yezu. Kansi, Yezu sambaka sambu na mambote ya Piere mpi yandi songaka yandi nde yandi vandaka kutula ntima na kwikama na yandi. (Luka 22:31-34) Na kisambu yina Yezu salaka na Tata na yandi na mpimpa ya nsuka ya luzingu na yandi na ntoto, yandi tubilaka ve bifu yina balongoki na yandi salaka. Kansi, yandi tubilaka mambu ya mbote yina bo salaka tii na mpimpa yina. Yandi tubaka nde: “Bo zitisaka ndinga na nge.” (Yoane 17:6) Ata bo vandaka bantu ya kukonda kukuka, yandi pesaka bo kisalu ya kulonga nsangu ya Kimfumu mpi ya kukumisa bantu balongoki. (Matayo 28:19, 20) Yezu ndimisaka balongoki na yandi nde yandi vandaka kutudila bo ntima. Yo yina bo bakaka kikesa sambu na kusala kisalu yina yandi pesaka bo.

¹⁹ Mutindu beto kele balongoki ya Yezu, beto ke zola kulanda mbandu na yandi na yina me tala mutindu ya kusadila bantu ya nkaka mambu. Yindula diambu yai: Yezu vandaka Mwana ya kukuka ya Nzambi. Kansi balongoki na yandi vandaka bantu ya kukonda kukuka mpi ntangu bo vandaka kusala bifu mingi, yandi vandaka kumonisila bo ntima-nda. Beto, beto kele bantu ya kukonda kukuka. Beto yonso ke salaka bifu. Beto kele nkutu ti bikuma mingi ya kumonisila bantu ya nkaka ntima-nda. (Bafilipi 4:5) Na kisika ya kutula dikebi na bifu ya bampangi na beto Bakristu, beto fwete sosa mambu ya mbote yina bo kele na yo. Yo ta vanda mbote na kuyibuka nde Yehowa muntu bendaka bo na yandi. (Yoane 6:44) Yo kele masonga nde, yandi ke monaka bikalulu ya mbote yina bo kele ti yo. Beto mpi, beto fwete mona yo. Kuvanda ti bangindu ya mbote ta sadisa beto na “kuvila mbi ya bo me sala” beto, kansi mpi na kusosa mambu yina beto lenda sikisila bankaka. (Bingana 19:11, Bible en Kituba) Ntangu beto ke songaka bampangi na beto ya babakala mpi ya bankento nde beto ke tudilaka bo ntima, beto ke sadisaka bo na kusala yonso sambu na kusadila Yehowa mpi kuvanda na kiese na kisalu na yandi.​—1 Batesalonika 5:11.

20. Inki beto fwete sala ti mambu ya mayele mpi ya mfunu yina kele na Baevanzile, mpi sambu na inki?

²⁰ Masolo ya ke tubila luzingu ya Yezu mpi kisalu na yandi ya kulonga yina kele na baevanzile kele kibeni kimvuka ya kimvwama ya mayele. Inki beto fwete sala ti dikabu yai ya mbote mingi ya kele na masolo yina? Na nsuka ya Disolo na Zulu ya Ngumba, Yezu longisilaka bawi na yandi na kuwa kaka ve mambu ya mayele yina yandi tubaka kansi mpi na kusadila yo, to na kulanda yo. (Matayo 7:24-27) Kana beto ke bika mambu ya mayele yina Yezu tubaka mpi salaka kuvanda ti bupusi na mutindu beto ke yindulaka, ke kudiwaka, mpi ke salaka mambu, beto ta vanda ti luzingu ya mbote kibeni bubu mpi beto ta landa kuvanda na nzila yina ke nataka na luzingu ya mvula na mvula. (Matayo 7:13, 14) Ya kieleka, yo kele kibeni kima ya kuluta mbote yina beto lenda sala.