“Bo Tindaka Mono Sambu na Yo”

1-4. (a) Inki mutindu Yezu me longa nkento mosi ya Samaria na mayele yonso, mpi inki mbuma yo me buta? (b) Balongoki na yandi me sala inki?

YEZU ti balongoki na yandi me tambula dezia bangunga mingi. Bo me katuka na Yudea. Bo ke kwenda na Galilea, na ndambu ya nordi. Bo me baka nzila ya nkufi, nzila ya ke lombaka kusala nzietelo ya bilumbu tatu. Nzila yina ke lutaka na kati ya Samaria. Ntangu midi ke zola kulunga, bo me kuma pene-pene ya Sikare. Yo kele ya mbanza mosi ya fioti. Bo me bikala mwa fioti pana sambu na kupema.

² Bantumwa ya Yezu me kwenda kusumba bima ya kudia. Yezu ke pema na lweka ya dibulu mosi ya masa yina vandaka na nganda ya mbanza. Nkento mosi me kwisa kubaka masa. Yezu lendaka kusala bonso nde yandi me mona ve nkento yango. Yandi ‘me lemba ngolo sambu na nzietelo.’ (Yoane 4:6) Yandi lendaka kukanga ka yandi meso, kupema mpi kusolula ve ti nkento yina ya Samaria. Mutindu beto monaka yo na Kapu 4 ya mukanda yai, nkento yina vandaka kuvingila nde konso Muyuda ya yandi ta mona kusadila yandi mambu na mutindu ya mbi. Kansi, Yezu me yantika kusolula ti yandi.

³ Ntete Yezu me songa nkento yina mambu ya yandi ke salaka konso kilumbu. Ya kieleka nkento yango ke sala mpi kima yango na ntangu yina. Yandi me kwisa kubaka masa; Yezu ke tubila masa ya ke pesaka luzingu yina ta manisa nzala ya masa ya kimpeve yina nkento yango kele ti yo. Nkento yango ke tubila mbala mingi mambu yina lenda basisa kuswana.a Na mayele yonso, Yezu ke buya kutubila mambu yango; yandi ke tubila kaka diambu yina yandi ke zola nde bo tubila. Yandi ke benda dikebi ya nkento yina na lusambu ya bunkete mpi na Yehowa Nzambi. Mambu ya Yezu ke tuba ke natila bantu mingi mambote, sambu nkento yina me kwenda kusonga babakala ya mbanza na yandi mambu yina Yezu me songa yandi. Ebuna bo mpi bo ke zola kuwidikila Yezu.​—Yoane 4:3-42.

⁴ Ntangu bantumwa me vutuka, inki mutindu bo me tadila kimbangi ya mbote yina Yezu vandaka kuta? Yo ke monana nde bo me sepela ve. Bo ke yituka mutindu Yezu ke solula nkutu ti nkento yai, mpi yo ke monana nde bo mosi bo ke solula ve ti nkento yango. Ntangu nkento yina me kwenda, bo ke landa kulomba Yezu na kudia bima yina bo me nata. Kansi Yezu me songa bo nde: “Mono kele ti madia yina beno me zaba ve.” Bo ke bakisa ntete ve mpi bo ke yindula nde Yezu kele ti madia ya kinsuni. Na nima yandi me tuba nde: “Madia na mono kele kusala luzolo ya muntu yina tindaka mono mpi kumanisa kisalu na yandi.” (Yoane 4:32, 34) Mpidina, Yezu longaka bo nde kisalu na yandi ya ntete-ntete na luzingu kele mfunu mingi sambu na yandi kuluta kudia. Yandi ke zola nde bo mpi bo tadila yo mutindu mosi. Inki kele kisalu yango?

5. Inki vandaka kisalu ya ntete-ntete ya Yezu, mpi inki beto ta tadila na kapu yai?

⁵ Kilumbu mosi Yezu tubaka nde: “Mono fwete zabisa mpi nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi . . . , sambu bo tindaka mono sambu na yo.” (Luka 4:43) Ya kieleka, Nzambi tindaka Yezu sambu na kusamuna mpi kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi.b Bubu yai balongoki ya Yezu fwete sala mpi kisalu yina. Yo yina, yo kele mfunu nde beto sosa kuzaba sambu na nki Yezu vandaka kusamuna, inki yandi vandaka kusamuna, mpi inki mutindu yandi vandaka kutadila kisalu na yandi.

Sambu na Nki Yezu Vandaka Kusamuna?

6, 7. Inki mutindu Yezu ke zola nde “konso longi” kutadila kisalu ya kulonga nsangu ya mbote? Pesa mbandu.

⁶ Beto tubila mutindu Yezu vandaka kutadila bakieleka yina yandi vandaka kulonga; na nima beto ta tubila mutindu yandi vandaka kutadila bantu yina yandi vandaka kulonga. Yezu sadilaka mbandu mosi ya pwelele sambu na kumonisa mutindu yandi vandaka kutadila kisalu ya kuzabisa bantu bakieleka yina Yehowa longaka yandi. Yandi tubaka nde: “Konso longi yina bo me longa yandi mambu ya me tala Kimfumu ya zulu kele bonso muntu mosi, munkwa-nzo, yina ke basisa bima ya mpa ti ya ntama na kisika ya yandi ke bumbaka bima na yandi ya ntalu.” (Matayo 13:52) Sambu na nki munkwa-nzo ya mbandu yai ke basisa bima na kisika yina yandi ke bumbaka bima?

⁷ Munkwa-nzo yai ke songa ve bima na yandi sambu yandi kele lulendo. Yina kifu Ntotila Ezekiasi salaka kilumbu mosi, ebuna yo vandaka ti malanda ya mbi kibeni. (2 Bantotila 20:13-20) Inki me pusa munkwa-nzo yina na kusonga bima na yandi? Beto baka mbandu mosi: yindula nde nge me kwenda kutala longi mosi ya nge ke zolaka mingi na nzo na yandi. Yandi me kangula tirware mpi yandi me basisa mikanda zole​—mosi ya ntama, mpi mosi ya mpa. Tata na yandi muntu tindilaka yandi yo. Mukanda mosi tata na yandi sonikilaka yandi yo bamvula mingi me luta. Kansi ya nkaka yandi me sonikila yandi yo ntama mingi ve. Yandi kele na kiese mingi ntangu yandi ke songa nge tii na nki kiteso yandi ke bakaka mikanda yina na valere mpi mutindu bandongisila ya kele na kati me sobaka luzingu na yandi mpi mutindu yo lenda sadisa nge. Yo kele pwelele nde longi yina ke bakaka mikanda yina na valere, mpi yandi ke zolaka yo mingi. (Luka 6:45) Kana yandi me songa nge mikanda yina, yo kele ve sambu yandi kudikumisa mpi sambu yo natila yandi mambote. Kansi yo kele sambu na kusadisa nge mpi kusonga nge nde yo kele mfunu mingi.

8. Sambu na nki beto kele ti bikuma ya mbote ya kumona nde bakieleka ya beto ke longukaka na Ndinga ya Nzambi kele mfunu mingi?

⁸ Kana Yezu Longi ya Nene, vandaka kulonga bantu bakieleka na yina me tala Nzambi, yo vandaka sambu na bikuma ya mutindu mosi. Sambu na yandi, bakieleka yina vandaka mfunu mingi. Yandi vandaka kuzola yo mpi yandi vandaka kuzola kulonga yo bantu ya nkaka. Yandi vandaka kuzola nde balongoki na yandi yonso, disongidila “konso longi,” kutadila yo mpi mutindu yina. Keti beto ke tadilaka yo mpidina? Beto kele ti bikuma ya mbote ya kuzola konso kieleka ya beto ke longukaka na Ndinga ya Nzambi. Beto ke bakaka bakieleka ya beto ke longukaka na valere, yo vanda beto me longukaka yo ntama to bo me soba mutindu beto vandaka kubakisa yo. Kana beto ke tubila yo ti kikesa mpi beto ke landa kuzola mambu yina Yehowa me longaka beto, beto ta sadisa bankaka na kuyantika kuzola bakieleka yina, kaka mutindu Yezu salaka.

9. (a) Inki mutindu Yezu vandaka kutadila bantu yina yandi vandaka kulonga? (b) Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya bikalulu na yandi?

⁹ Yezu vandaka mpi kuzola bantu yina yandi vandaka kulonga. Beto ta tubila yo na bunda na Kitini 3. Biblia tubaka na ntwala nde Mesia ta “wila muntu ya kukonda mfunu mpi nsukami mawa.” (Nkunga 72:13) Ya kieleka, Yezu vandaka kudibanza sambu na bantu. Yandi vandaka kudibanza sambu na mabanza mpi bangindu yina vandaka kupusa bo na kusala mambu; yandi vandaka kudiyangisa sambu na bampasi yina vandaka kupusa bantu na kuvanda ti basusi mpi mambu yina vandaka kukanga bo nzila ya kubakisa nsangu ya mbote. (Matayo 11:28; 16:13; 23:13, 15) Mu mbandu, beto yibuka diaka mbandu ya nkento ya Samaria. Ntembe kele ve nde yandi yitukaka na kumona Yezu ke solula ti yandi. Mutindu Yezu zabaka luzingu ya nkento yina, yo pusaka yandi na kundima nde Yezu vandaka profete mpi na kuzabisa bankaka mambu ya me tala yandi. (Yoane 4:16-19, 39) Ya kieleka, balongoki ya Yezu ya bubu lenda zaba ve mambu yina kele na ntima ya bantu ya bo ke longa. Kansi, beto lenda tudila bantu dikebi bonso Yezu; beto lenda monisa nde beto ke kudibanzaka sambu na bo; mpi beto lenda wakanisa mambu ya beto ke tuba ti mambu ya ke yangisa bo, bampasi na bo, mpi bampusa na bo.

Inki Yezu Vandaka Kulonga?

10, 11. (a) Inki Yezu vandaka kulonga? (b) Sambu na nki bantu kumaka ti mfunu ya Kimfumu ya Nzambi?

¹⁰ Inki Yezu vandaka kulonga? Kana beto tadila malongi yina mabundu mingi ya Kikristu ke longaka, yo lenda monana bonso nde Yezu vandaka kulonga nde luzingu ya bantu fwete bonga. To ziku nge lenda yindula nde yandi vandaka kulonga nde mambu ya politiki fwete soba to nde yandi zolaka kumonisa nde luguluku ya muntu vandaka mfunu mingi kuluta. Kansi Yezu tubaka na pwelele nde: “Mono fwete zabisa . . . nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi.” Yo vandaka kutendula inki?

¹¹ Kuvila ve nde Yezu vandaka na zulu ntangu Satana kusilaka Yehowa makambu sambu na mbala ya ntete mpi tubaka nde Yehowa ke yalaka ve na mutindu ya mbote. Yezu waka kibeni mpasi na kumona mutindu Satana kusaka nde Tata na yandi ya lunungu kele Ntwadisi ya mbi yina ke piminaka bigangwa na yandi bima ya mbote. Diaka, yo fwete vanda nde Mwana ya Nzambi waka mpasi mingi na ntima ntangu Adami ti Eva, bayina zolaka kukuma bibuti ya bantu na bilumbu ke kwisa, ndimaka luvunu ya Satana. Yezu monaka nde kukonda bulemfu yina natilaka bantu disumu mpi lufwa. (Baroma 5:12) Yo yina, ntangu yandi zabaka nde kilumbu mosi Tata na yandi ta manisa bampasi yonso yina kukolama me basisaka, yo fwete vanda nde yandi waka kiese mingi.

12, 13. Inki mambu ya kukonda lunungu Kimfumu ya Nzambi ta manisa, mpi inki mutindu Yezu tulaka Kimfumu yina ntu-diambu ya kisalu na yandi ya kusamuna?

¹² Inki yo lombaka nde Nzambi kuyidika kibeni? Yo lombaka bo santisa zina ya santu ya Yehowa. Yo vandaka kulomba nde mambu yonso ya luvunu yina Satana mpi bantu na yandi yonso tubaka kumonana ya luvunu. Sambu zina ya Yehowa ke tadila mpi mutindu ya ntwadisi yina yandi kele, yo lombaka mpi kumonisa nde yandi kele ntwadisi ya kuluta mbote. Yezu vandaka kubakisa mbote mambu yina ya mfunu kuluta bantu yonso. Ntangu yandi longaka balongoki na yandi inki mutindu bo fwete samba, yandi songaka bo na kulomba ntete nde zina ya Tata na yandi kuvanda ya santu, na nima kulomba nde Kimfumu ya Tata na yandi kukwisa, ebuna kulomba nde luzolo ya Nzambi kusalama na ntoto. (Matayo 6:9, 10) Ntama mingi ve, Kimfumu ya Nzambi, yina Kristu Yezu kele Mfumu na yo, ta fwa nsi-ntoto ya mbi ya Satana mpi yo ta monisa kimakulu nde Yehowa kele mfumu ya kuluta mbote.​—Daniele 2:44.

¹³ Kimfumu yina vandaka ntu-diambu ya kisalu ya kusamuna ya Yezu. Mambu yonso ya Yezu vandaka kutuba mpi kusala vandaka kusadisa na kutendula mpi kumonisa kana Kimfumu yina kele nki mpi inki mutindu yo ta lungisa lukanu ya Yehowa. Yezu vandaka ve kupesa nzila ata na kima mosi na kukatula dikebi na yandi na kisalu na yandi ya kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. Na bilumbu na yandi, bampasi mpi mambu ya kukonda lunungu vandaka kusalama. Kansi sambu na yandi, kima ya kuluta mfunu vandaka nsangu na yandi mpi kisalu na yandi. Keti yo ke tendula nde Yezu vandaka makambu ngolo, malongi na yandi vandaka kubikila ve bantu mpila ya kupema mpi yandi vandaka kuvutukila kaka kima mosi? Ata fioti ve.

14, 15. (a) Inki mutindu Yezu vandaka “muntu yina me luta Salomo”? (b) Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yezu na yina me tala nsangu ya beto ke longaka?

¹⁴ Mutindu beto ta mona yo na kitini yai, Yezu vandaka kusala nde malongi na yandi kusepedisa bantu mpi yo tubila mambu ya mutindu na mutindu. Yandi zabaka mawi ya bantu yina vandaka kuwidikila yandi, mpi yandi sadisaka bo na kuwa mpi kusadila malongi na yandi. Yo ke yibusa beto Ntotila ya mayele Salomo. Yandi vandaka kusadila bangogo ya kitoko, bangogo ya kieleka ya me fwana, sambu na kusonika mabanza yina Yehowa pesaka yandi na kusonika na nzila ya mpeve santu. (Longi 12:10) Yehowa pesaka muntu yina ya kukonda kukuka “ntima ya nene.” Yo sadisaka yandi na kutubila bima mingi mu mbandu bandeke, bambisi ya masa, banti, mpi bambisi. Bantu vandaka kukatuka na bisika ya ntama sambu na kukwenda kuwa mambu yina Salomo vandaka kutuba. (1 Bantotila 4:29-34) Ata mpidina, Yezu vandaka “muntu yina me luta Salomo.” (Matayo 12:42) Yandi vandaka mayele mingi kuluta, mpi ti “ntima ya nene” kuluta. Ntangu Yezu vandaka kulonga, yandi vandaka kusadila mambu mingi ya yandi zabaka yina kele na Ndinga ya Nzambi mpi mambu yina yandi zabaka sambu na bandeke, bambisi, bambisi ya masa, kisalu ya bilanga, mupepe, mambu ya vandaka kusalama na ntangu yina, mambu ya me lutaka, mpi mambu ya luzingu ya bantu. Kansi, yandi vandaka ve kusadila mambu yina yandi zabaka sambu na kuyitukisa bantu. Nsangu na yandi vandaka pwelele mpi pete na kubakisa. Mpila ya kuyituka kele ve na kumona nde bantu vandaka kusepela kuwidikila yandi.​—Marko 12:37; Luka 19:48.

¹⁵ Bubu yai Bakristu ke salaka ngolo sambu na kulanda mbandu ya Yezu. Beto kele ve ti mayele bonso yina ya Yezu mpi beto me zaba ve mambu mingi bonso yandi. Kansi yo kele ti mwa mambu ya beto me zaba mpi beto kele ti mwa eksperiansi yina beto lenda sadila sambu na kusonga bantu ya nkaka bakieleka ya kele na Ndinga ya Nzambi. Mu mbandu, bibuti lenda sadila eksperiansi na bo na yina me tala kusansa bana sambu na kumonisa zola yina Yehowa kele na yo sambu na bana na Yandi. Bantu ya nkaka lenda baka bambandu na mambu yina ke salamaka na kisika ya kisalu to na nzo-nkanda, to na mutindu bo me zaba bantu, mpi na mambu yina ke salama na ntoto. Kansi ata beto lenda tubila mambu mingi ntangu beto ke longa bantu, yo ta vanda mbote nde beto benda dikebi na bo na nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi.​—1 Timoteo 4:16.

Mutindu Yezu Vandaka Kutadila Kisalu na Yandi

16, 17. (a) Inki mutindu Yezu vandaka kutadila kisalu na yandi ya kusamuna? (b) Inki mutindu Yezu monisaka nde kisalu na yandi ya kusamuna vandaka na kisika ya ntete na luzingu na yandi?

¹⁶ Yezu vandaka kumona kisalu na yandi bonso kimvwama. Yandi vandaka kusepela kusadisa bantu na kuzaba mbote kieleka na yina me tala Tata na yandi ya zulu, kansi ve mutindu malongi mpi binkulu ya bantu yina vandaka kukotisa mavwanga na mabanza ya bantu sambu na Nzambi. Yezu vandaka kuzola kusadisa bantu na kuvanda banduku ya Yehowa mpi na kubaka kivuvu ya luzingu ya mvula na mvula. Yandi vandaka kusepela kulonga bantu nsangu ya mbote sambu yandi zabaka nde yo ta pesa bo kikesa mpi kiese. Inki mutindu yandi monisaka nde yandi vandaka kuzola mpidina? Beto tadila mambu tatu.

¹⁷ Ya ntete, Yezu tulaka kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete na luzingu na yandi. Kulonga Kimfumu vandaka kisalu ya kuluta mfunu na luzingu na yandi. Yo yina, mutindu beto monaka yo na Kapu 5, Yezu vandaka ti luzingu ya kukonda mindondo. Yo vandaka lukanu ya mbote kibeni. Yandi vandaka kusala yina yandi vandaka kulomba bantu na kusala. Yandi landaka kutula dikebi na mambu ya kuluta mfunu. Yandi bikaka ve nde bima mingi yina zolaka kulomba nde yandi futa mbongo sambu na yo, yandi tanina yo, mpi yandi yidika to kuyingisa yo na nima ya ntangu, kukatula dikebi na yandi. Yandi vandaka ti luzingu ya kukonda mindondo sambu ata kima mosi ve kukatula dikebi na yandi na kisalu ya kusamuna.​—Matayo 6:22; 8:20.

18. Inki mutindu Yezu kudipesaka na kisalu ya kusamuna?

¹⁸ Ya zole, Yezu lutisaka ntangu mingi na kisalu ya kusamuna mpi yandi kudipesaka na yo. Yandi vandaka kubasisa ngolo mingi sambu na yo, yandi tambulaka bakilometre mingi na makulu na Izraele ya mvimba sambu na kusosa bantu ya kulonga nsangu ya mbote. Yandi longaka bo na banzo na bo, na bisika ya bantu yonso, na bazandu, mpi na bisika ya nkaka. Yandi longaka bo ata ntangu yandi vandaka ti mfunu ya kupema, ya kudia, ya kunwa masa, to ya kulutisa mwa ntangu mosi ya pima ti banduku na yandi ya ngolo. Ata mwa ntangu fioti na ntwala ya kufwa, yandi landaka kulonga bankaka nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi.​—Luka 23:39-43.

19, 20. Inki mbandu Yezu pesaka sambu na kumonisa nde kisalu ya kusamuna fwete salama kukonda kusukinina?

¹⁹ Ya tatu, Yezu longaka ti kikesa sambu yandi zabaka nde yo lombaka nde yandi longa nsangu na yandi kukonda kusukinina. Yibuka disolo na yandi ti nkento ya Samaria na dibulu ya masa na nganda ya bwala Sikare. Yo ke monana nde na dibaku yina, bantumwa na yandi bakisaka ve nde yo lombaka kulonga bantu nsangu ya mbote kukonda kusukinina. Yezu songaka bo nde: “Keti beno ke tubaka ve nde yo me bikala bangonda iya na ntwala nde kisalu ya kukatula bima na bilanga kuyantika? Tala! Mono ke tubila beno nde: Beno tombula meso mpi beno tala bilanga, nde yo me yela mpi ntangu ya kukatula yo me lunga.”​—Yoane 4:35.

²⁰ Yezu sadilaka mbandu yina sambu na nsungi yina bo vandaka. Yo ke monana nde bo vandaka na ngonda ya Kislevi (novembre/décembre). Kisalu ya kukatula bambuma ya orze, yina ke salamaka pene-pene ya nsungi ya Paki, na Nisani 14 zolaka ve kusalama na ntwala ya bangonda kiteso ya iya. Yo yina na ntangu yina, bantu ya ke salaka bilanga vandaka kumona ve mfunu ya kusala kisalu ya kukatula bambuma kukonda kusukinina. Bo vandaka ti ntangu mingi. Kansi Yezu fwanisaka kisalu ya kukatula bambuma ti kisalu ya kusadisa bantu na kukuma balongoki na yandi. Keti yo vandaka ntangu ya mbote sambu na kusala yo? Ee. Bantu mingi vandaka ya kuyilama sambu na kuwa, kulonguka, kukuma balongoki ya Kristu mpi kubaka kivuvu ya mbote yina Yehowa pesaka bo. Yo vandaka bonso nde Yezu vandaka kutala bilanga yina ya kifwani mpi yandi monaka nde yo vandaka ya kutela mpi ba-ntu ya bambuma na yo vandaka kunikana malembe-malembe na mupepe, sambu na kumonisa nde ntangu ya kubuka yo me lunga.c Yo vandaka mpenza ntangu ya kusala kisalu kukonda kusukinina. Yo yina, ntangu bantu ya mbanza mosi mekaka kukanga Yezu na kubikala ti bo, yandi songaka bo nde: “Mono fwete zabisa mpi nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na bambanza ya nkaka, sambu bo tindaka mono sambu na yo.”​—Luka 4:43.

21. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yezu?

²¹ Beto lenda landa mbandu ya Yezu na mitindu yina beto me katuka kutubila. Beto lenda tula kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete na luzingu na beto. Ata beto kele ti mambu mingi ya kinsuni ya kusala mpi beto fwete lungisa bampusa ya dibuta na beto, beto ta monisa nde kisalu ya kusamuna ke bakaka kisika ya ntete na luzingu na beto, kana beto ke sala yo ti kikesa mpi mbala na mbala, mpila Yezu salaka. (Matayo 6:33; 1 Timoteo 5:8) Beto lenda kudipesa na kisalu ya kusamuna, disongidila kupesa na luzolo yonso ntangu, ngolo, mpi bima na beto. (Luka 13:24) Diaka beto lenda yibukaka ntangu yonso nde kisalu ya kusamuna fwete salama kukonda kusukinina. (2 Timoteo 4:2) Beto fwete sadila konso dibaku sambu na kusamuna.

22. Inki beto ta tubila na kapu ya ke landa?

²² Yezu monisaka mpi nde kisalu ya kusamuna vandaka mfunu mutindu yandi salaka yonso sambu yo landa na kusalama na nima ya lufwa na yandi. Yandi pesaka balongoki na yandi mukumba ya kulanda kusamuna mpi kulonga. Beto ta tubila kisalu yina na kapu ya ke landa.