Bau Mekabwana Sambu na Kuvanda Bankembidi ya Kyese na Inza ya Mvimba
“Beno kembila Yah! Beno pesa lukembilu, O beno bansadi ya Yehowa, beno kembila zina ya Yehowa.”—NKUNGA 113:1, NW.
1, 2. (a) Na kuwakana ti Nkunga 113:1-3, nani mefwana na kubaka lukembilu na beto ya tiyatiya? (b) Inki ngyufula ya mefwana beto lenda yula?
YEHOWA NZAMBI kele Ngangi ya Nene ya zulu ti ntoto, Mfumu na beto ya Luyalanganu yonso mvula na mvula. Yandi mefwana kikeni na kubaka lukembilu na beto ya tiyatiya. Kikuma yau yina Nkunga 113:1-3 (NW) ketuma nde: “Beno kembila Yah! Beno pesa lukembilu, O beno bansadi ya Yehowa, beno kembila zina ya Yehowa. Bika nde zina ya Yehowa kukuma ya kusakumuna tuka ntangu yai tii na ntangu ya kukonda nsuka. Tuka kubasika ya ntangu tii na kudinda na yau, zina ya Yehowa fwete kembilama.”
2 Bonso Bambangi ya Nzambi, beto kesepelaka na kusala buna. Yau kele kyese ya nene sambu ntama mingi ve, Yehowa Nzambi tafulusa nkunga yai ya kyese ya beto kele na kuyimba bubu yai na ntoto ya mvimba! (Nkunga 22:27) Keti bantu kele na kuwa ndinga na nge na korale yai ya inza ya mvimba? Kana nde ee, yau fwete pesa nge kyese mingi sambu nge kele ya kukabwana ti inza yai ya kukonda bumosi ti kyese!
3. (a) Inki kekumisaka bantu ya Yehowa ya kuswaswana? (b) Na inki mitindu beto metulamaka na lweka?
3 Kukembila ya beto kekembila Yehowa na bumosi kekumisa beto mpenza ya kuswaswana. Beto ketubaka mpi kelongaka mutindu mosi. Mutindu na beto ya kusamuna ‘mambote ya mingi ya Yehowa’ kele mpi kaka mosi. (Nkunga 145:7) Ee, bonso bantu ya mekudipesaka na Yehowa, beto kele ya kutulama na lweka sambu na kisalu ya Nzambi na beto Yehowa. Nzambi songaka bantu na yandi ya kudipesa ya ntama, Izraele, na kukabwana ti makanda ya nzyunga na bau, sambu bisalu ya makanda yina kupakula bau mvindu ve. (Kubasika 34:12-16) Yandi pesaka bantu na yandi bansiku ya fwete sadisa bau na kusala buna. Mutindu mosi bubu yai, Yehowa mepesaka beto Ndinga na yandi ya Santu, Biblia. Malongi na yau kemonisa beto mutindu beto lenda vanda ya kukabwana na inza yai. (2 Korinto 6:17; 2 Timoteo 3:16, 17) Beto mekabwana ve sambu na kwenda na kingenga na bamonastere ti na bakuvan, mutindu banganga-nzambi ti bamasere ya Babilone ya Nene kesalaka. Beto kele bankembidi ya Yehowa na ntwala ya bantu yonso, na kulandaka mbandu ya Yezu Kristu.
Beto Landa Mbandu ya Nkembidi ya Ntete ya Yehowa
4. Inki mutindu Yezu pesaka mbandu na kukembila Yehowa?
4 Yezu kubikisaka ve lukanu na yandi ya kukembila Yehowa. Dyambu yai kabulaka yandi ti inza. Na basinagoga ti na tempelo na Yeruzalemi, yandi kembilaka zina ya santu ya Nzambi. Yau vanda na nsongi ya ngumba to na lweka ya nzadi, bisika yonso ya bibuka lungaka kuvukana, Yezu longaka kyeleka ya Yehowa na ntwala ya bantu yonso. Yandi tubaka nde: “Mono kekembila nge na meso ya bantu yonso, Tata, Mfumu ya zulu ti ya ntoto.” (Matayo 11:25, NW) Ata na ntwala ya Ponse Pilate yina vandaka kusambisa yandi, Yezu samunaka nde: “Kisalu ya mono butukilaka ti ya mono kwisilaka awa na nsi-ntoto, yo kele sambu na kutuba kitemwe na mambu yina kele ya kieleka.” (Yoane 18:37) Yezu zabaka mfunu ya kisalu na yandi. Bisika yonso yina yandi vandaka, Yezu taka kimbangi sambu na Yehowa mpi kembilaka yandi na meso ya bantu yonso.
5. Nkunga 22:22 ketadila ntete nani, ye nkadilu ya mabanza na beto fwete vanda inki mutindu?
5 Na Nkunga 22:22 (NW), beto kemona bangogo yai ya mbikudulu ya metadila Nkembidi ya Ntete ya Yehowa: “Mono tasamuna zina na nge na bampangi na mono; na kati ya dibundu mono takembila nge.” Ye, na Baebreo 2:11, 12, ntumwa Polo kesadila bangogo yai sambu na Mfumu Yezu, mpi sambu na bayina ya Yehowa Nzambi mesantisaka sambu na lukumu ya zulu. Bonso yandi, bau kele na nsoni ve ya kukembila zina ya Yehowa na kati ya dibundu. Keti beto kevandaka ti nkadilu ya mabanza kaka yai mosi ntangu beto kevandaka na balukutakanu na beto? Na kuvukana na beto na tiya yonso na balukutakanu, ti mabanza mpi bandinga na beto, beto kekembilaka Yehowa. Kansi, keti lukembilu na beto ya kyese kesukaka pana?
6. Inki ntuma Yezu pesaka na balongoki na yandi, ye inki mutindu bantu ya kezolaka mwinda kekumisaka Nzambi?
6 Na kutadilaka Matayo 5:14-16, Mfumu Yezu tumaka dyaka balandi na yandi na kusemisa mwinda na bau na mpila nde bankaka mpi kukembila Yehowa. Yandi tubaka nde: “Beno kele bonso mwinda sambu na bantu. . . . Mwinda na beno fweti pela na meso ya bantu. Mpidina bo ta mona mambu ya mbote ya beno ke salaka, ebuna bo ta pesa lukumu na Tata na beno kele na zulu.” Bantu ya kezolaka mwinda kekumisaka Nzambi. Keti bau kesalaka yau kaka na kutubaka mpi na kusalaka mambu ya mbote ti kupesa lusadisu ya mawa? Ve, kansi bau kesalaka yau na kukumisaka Yehowa kumosi. Ee, bantu ya kezolaka mwinda kekudipesaka na Nzambi mpi kekumaka bankembidi na yandi ya kyese. Keti nge mesalaka kitambi yai ya kyese?
Kyese ya Kekatuka na Kukembila Yehowa
7. Sambu na inki bankembidi ya Yehowa kele na kyese, ye inki kyese bau vandaka na yau na kilumbu ya Pantekoti ya mvu 33 T.B.?
7 Sambu na inki bankembidi ya Yehowa kele na kyese mingi? Sambu kyese kele mbuma ya mpeve santu ya Nzambi. Na Galatia 5:22, yau metangama mbuma ya zole, na nima ya zola. Balongoki ya Yezu na mvu-nkama ya ntete monisaka mbuma yai ya mpeve ya Yehowa. Na kilumbu ya Pantekoti ya mvu 33 T.B., ntangu Nzambi tyamunaka mpeve na yandi na zulu ya balongoki ya Yezu kiteso ya 120, bau yonso yantikaka kukembila Yehowa na bandinga ya kuswaswana. Bayuda ya vumi, ya kukatukaka na bansi yonso, ya kwisaka na Yeruzalemi ‘vandaka kuyituka ngolo ti kudiyula.’ Bau tubaka nde: “Beto ke wa bo ke zabisa beto na bandinga na beto yonso bisalu ya nene ya Nzambi”! (Bisalu 2:1-11) Inki mbutu basikaka na lukembilu ya Yehowa yai ya ngituka na bandinga mingi? Kiteso ya Bayuda ti baprozelite ya Bayuda 3000 kuyambaka nsangu ya mbote ya Kimfumu yina metadila Mesia. Bau botamaka, zwaka mpeve santu, mpi vukisaka bandinga na bau ti mpusa yonso bonso bankembidi ya kyese ya Yehowa. (Bisalu 2:37-42) Yau vandaka lusakumunu ya nene mpenza!
8. Na nima ya Pantekoti, inki Bakristu salaka sambu na kumatisa kyese na bau?
8 Nkenda kelanda: “Konso kilumbu bo vandaka kukutakana na ntima mosi na Nzo-Nzambi ya Bayuda. Na kiese ti na ntima ya kieleka bo vandaka kudia madia na bo na kimvuka na banzo na bo. Bo vandaka kukumisa Mfumu Nzambi, bantu yonso mpi vandaka kuzola bo. Konso kilumbu Mfumu vandaka kuyika bo bantu ya nkaka yina ya yandi vandaka kugulusa.” (Bisalu 2:46, 47) Keti kima ya kunatilaka bau kyese ya mingi vandaka kaka kuvukana na bau ti kudya madya na kimvuka? Ve, nto ya kyese na bau vandaka kukembila Yehowa Nzambi lumbu na lumbu. Mpi kyese na bau kumaka mingi ntangu bau monaka mafunda ya bantu kendima nsangu na bau ya lugulusu. Yau kele mutindu mosi ti beto bubu yai.
Bankembidi ya Kyese na Makanda Yonso
9. (a) Inki ntangu mpi inki mutindu Nzambi yantikaka kupesa bantu ya makanda dibaku ya kuwa nsangu ya mbote? (b) Sambu na inki Korneye ti bantu yina vandaka na yandi bakaka mpeve santu na ntwala ya mbotika?
9 Yehowa zolaka ve nde kisalu ya kunata nsemo ya bansadi na yandi kusuka na dikanda mosi. Yau yina, kubanda na mvu 36 T.B., yandi pesaka bantu ya makanda yonso dibaku ya kuwa nsangu ya mbote. Na lutwadisu ya Nzambi, Piere kwendaka na nzo ya ofisie mosi ya basoda, muntu ya Makanda, na Sezarea. Kuna yandi kutaka Korneye mevukana ti banduku na yandi ya ngolo mpi dibuta na yandi. Mutindu bau vandaka kuwidikila mbotembote ndinga ya Piere, bau tulaka lukwikilu na Yezu na ntima na bau. Inki mutindu beto kezaba yau? Sambu mpeve santu ya Nzambi kwisaka na zulu ya bankwikidi yina, bantu ya Makanda. Na nsadilu ya mbote, dikabu ya mpeve ya Nzambi vandaka pesama kaka na nima ya mbotika, kansi na okasio yina, Yehowa monisaka kundima na yandi ya bantu yina, ya vandaka Bayuda ve, na ntwala ya kukota na bau na masa. Kana Yehowa salaka buna ve, Piere zolaka kuzaba ve nde Nzambi mendima bantu ya Makanda bonso bansadi na Yandi mpi nde bau mekuka na kubaka mbotika.—Bisalu 10:34, 35, 47, 48.
10. Inki mutindu mbikudulu tubaka tuka ntangu ya ntama nde bantu ya makanda yonso takembila Yehowa?
10 Tuka ntangu ya ntama, Yehowa yitaka kutuba nde bantu ya makanda yonso takembila yandi. Yandi tavanda na bankembidi ya kyese na konso insi. Sambu na kumonisa yau, ntumwa Polo bakaka bambikudulu ya kele na Masonuku ya Kiebreo. Yandi songaka dibundu ya Bakristu ya bansi mingi yina vanda na Roma nde: “Yo yina, sambu na kupesa lukumu na Nzambi, beno yambana mbote, mutindu Kristo yambaka beno. Mono ke tubila beno nde Kristo kwisaka kusadila Bayuda sambu na kusonga bantu nde Nzambi ke tubaka mambu ya kieleka, sambu mambu yina ya yandi silaka na bankaka na beto, yandi me lungisa yo. Kristo kwisaka mpi sambu na kupesa ngolo na [“makanda,” “NW”] na mpila nde bo pesa lukumu na Nzambi sambu na mawa yina ya yandi ke wilaka bo. Mutindu bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi [na Nkunga 18:49] nde: ‘Yo yina, mono ta pesaka nge lukumu [na kati ya makanda] mono ta yimbaka bankunga sambu na kuzitisa zina na nge.’ Bo sonikaka mpi [na Kulonga 32:43] nde: ‘Beno [makanda], beno vanda na kiese nzila mosi ti bantu yina ya Nzambi solaka.’ Mpi [na Nkunga 117:1] nde: ‘[“Kembila Yehowa, beno makanda yonso, bika nde bantu yonso kukembila yandi,” NW].’ ”—Roma 15:7-11.
11. Inki mutindu Nzambi mesadisaka bantu ya makanda yonso na kulonguka bakyeleka na yandi, ye inki mbutu memonikaka?
11 Bantu yonso lenda kembila ve Yehowa na bumosi kana bau tula ve kivuvu na bau na Yezu Kristu, muntu ya Nzambi meponaka sambu na kuyala bantu ya makanda yonso. Sambu na kusadisa bau na kundima mbalu ya bakyeleka na Yandi yina kenataka na luzingu ya mvula na mvula, Nzambi metulaka manaka mosi ya ndongolo na inza ya mvimba. Yandi kele na kutwadisa yau na nzila ya kalasi ya mpika na yandi ya kwikama. (Matayo 24:45-47) Mbutu? Kiteso ya bankembidi ya kyese ya kuluta mafuku tanu kele na kuyimba nkembo ya Yehowa na bansi kuluta 230. Mpi mafuku ya bantu yankaka kemonisa mpusa ya kusala buna. Tala kiteso ya bantu ya kwendaka na Lusungiminu na mvu 1996: 12921933. Kyese mpenza!
Kibuka ya Nene ya Bankembidi ya Kyese ya Yitaka Kutubama
12. Inki mbona-meso ya kyese ntumwa Yoane monaka, ye inki kele kyeleka ya mambu yina yonso?
12 Na mbona-meso, ntumwa Yoane monaka “kibuka ya nene” ya bantu ya makanda yonso. (Kusonga 7:9, NW) Inki kele ntu-dyambu ya lukembilu yina kibuka yai ya nene keyimba kumosi ti nsadila ya bapakulami ya Nzambi? Yoane kesonga beto nde: “Nzambi na beto yina me vanda na kiti ya kimfumu, ti Mwana-dimeme, bo bantu ke gulusaka beto.” (Kusonga 7:10) Bau kele na kusamuna mambu yai ngolo na bisika yonso na ntoto. Na kunikisaka mandala, na mutindu ya kifwani, beto mevukana sambu na kuyamba Nzambi bonso Mfumu ya Luyalanganu mpi kendima na kyese yonso na ntwala ya zulu ti ntoto nde kele yandi ti Mwana na yandi, Mwana-dimeme, Yezu Kristu, “bantu kegulusa beto.” Oh, ntumwa Yoane waka kyese mingi kibeni na kumonaka mbona-meso yai ya kyese ya kibuka ya nene! Ye kyese mingi kibeni kele na beto bubu yai na kumonaka, to nkutu na kuvanda na kati ya, kyeleka ya mambu ya Yoane monaka!
13. Inki kekabulaka bantu ya Yehowa ti inza?
13 Bonso bansadi ya Yehowa, na kyese yonso beto melwataka zina na yandi. (Yezaya 43:10, 12, NW) Kuvanda Bambangi ya Yehowa kekumisa beto ya kuswaswana ti inza yai. Kyese mingi mpenza na kulwata zina ya kuswaswana ya Nzambi, ti kukumisa kisalu na yandi bonso lukanu ya luzingu na beto! Lukanu ya nene ya Yehowa ya kusantisa zina na yandi ya santu ti kunungisa kimfumu na yandi ya luyalanganu na nzila ya Kimfumu mepesaka mfunu na luzingu na beto. Mpi yandi mesadisaka beto na kubaka kisika na lukanu na yandi ya metala zina ti Kimfumu na yandi. Yandi mesalaka yau na mitindu tatu.
Yandi Mepesaka Beto Kyeleka
14, 15. (a) Inki kele mutindu mosi ya Nzambi mesadisaka beto na kubaka kisika na lukanu na yandi ya metala zina mpi Kimfumu na yandi? (b) Inki mutindu Kimfumu yina bandaka kuyala na 1914 T.B. kele ya kuswaswana ti yina ya kubwaka na 607 N.T.B.?
14 Ntetentete, Yehowa mepesaka kyeleka na bantu na yandi. Nzayikusu ya kuluta kyese kele nde Kimfumu na yandi bandaka kuyala na 1914. (Kusonga 12:10) Luyalu yai ya zulu kele ya kuswaswana ti kimfumu ya kifwani ya vandaka na Yeruzalemi, kisika bantotila ya dikanda ya Davidi vandaka kuyadisama. Kimfumu yina bwaka, mpi banda na 607 N.T.B., Yeruzalemi vandaka na nsi ya luyalu ya Makanda ya inza. Kimfumu ya mpa ya Yehowa tulaka na 1914 kele kiyeka mosi ya zulu yina tavandaka na nsi ya luyalu kaka ya Yehowa mpamba, ya muntu yankaka ve, yau mpi tafwaka ve. (Daniele 2:44) Dyaka, mutindu na yau ya kuyala kele ya kuswaswana. Inki mutindu? Kusonga 11:15 (NW) kepesa mvutu: “Bandinga ya ngolo basikaka na zulu, ketuba nde: ‘Kimfumu ya inza mekuma kimfumu ya Mfumu na beto ti ya Kristu na yandi, mpi yandi tayala bonso ntotila mvula na mvula mpi ntangu yonso.’ ”
15 “Kimfumu ya Mfumu na beto ti ya Kristu na yandi” kele na kuyala inza yonso ya bantu. Kimfumu yai ya mpa ya Yehowa, ya kevukisa Mwana na yandi ya Mesia ti bampangi ya Yezu 144000, ya kele dezia ya kufutumuka na ntalu ya mingi bubu yai, kele ve dilongi ya nzo-nkanda—kima ya bana nzo-nkanda lenda sadila bantembe. Ve, Kimfumu yai ya zulu kele luyalu ya kyeleka. Ye kivuvu na beto ya kyese ya kuzinga mvula na mvula bonso bantu ya kukuka, mbutu ya luyalu na yau, kepesa beto bikuma ya mfunu ya kulanda kuwa kyese. Bakyeleka ya mutindu yina ya Ndinga ya Yehowa, kepusa beto na kutuba mbote ntangu yonso sambu na yau. (Nkunga 56:10) Keti nge kesalaka buna ntangu yonso na kusonga muntu yonso nde Kimfumu ya Mesia ya Nzambi kele na kuyala ntangu yai na mazulu?
Mpeve Santu ti Bampangi ya Inza ya Mvimba Kesadisa Beto
16, 17. Inki kele mutindu ya zole mpi ya tatu ya Nzambi mesadisaka beto na kubaka kisika na lukanu na yandi?
16 Mutindu ya zole ya Yehowa kesadisa beto na kubaka kisika na lukanu na yandi kele kupesa beto mpeve santu na yandi. Yau kesadisa beto na kubuta bambuma na yau ya kitoko na luzingu na beto sambu na kundimama na yandi. (Galatia 5:22, 23) Dyaka, Polo sonikilaka Bakristu ya kupakulama nde: “Beto me bakaka mpeve yina ya Nzambi me tindaka; mpidina beto lenda zaba mambote yonso ya Nzambi me pesaka beto.” (1 Korinto 2:12) Kundima ya beto kendima mpeve ya Yehowa kesala nde ntangu yai beto yonso lenda zaba mpi kubakisa bima ya mbote yina yandi mepesaka beto na ntima ya mbote—balusilu, bansiku, minsiku mpi buna na buna.—Fwanisa ti Matayo 13:11.
17 Na yina metala mutindu ya tatu ya Nzambi kesadisa beto, beto kele ti kimpangi na beto ya inza ya mvimba ti organizasio ya mbote ya Yehowa meyidikaka sambu na lusambu. Ntumwa Piere tubilaka yau ntangu yandi lombaka beto na “kuvanda ti zola sambu na kimvuka ya mvimba ya bampangi na beto.” (1 Piere 2:17, NW) Dibuta na beto ya zola, ya inza ya mvimba ya bampangi ya babakala ti ya bankento kesadisaka beto na kusadila Yehowa ti kyese ya mingi na ntima, mutindu Nkunga 100:2 (NW) ketuma: “Sadila Yehowa ti kyese. Kwisa na ntwala na yandi ti milolo ya kyese.” Mvese 4 keyika nde: “Kwisa na byelo na yandi ti matondo, na bibansala na yandi ti lukembilu. Pesa yandi matondo, sakumuna zina na yandi.” Ebuna, ata beto kesamuna na meso ya bantu yonso to kevukana na balukutakanu na beto, beto lenda mona kyese. Beto memonaka ngemba ti lutaninu ya nene mpenza na kibansala ya tempelo ya kimpeve ya Yehowa!
Kembila Yehowa na Kyese!
18. Sambu na inki beto lenda sepela na kukembila Yehowa ata na kati ya munyokudi ti makambu yankaka ya kebwila beto?
18 Ata konso mpasi yina ya luzingu, munyokudi, to makambu yankaka ya lenda bwila beto, bika beto sepela nde beto kele na nzo ya lusambu ya Yehowa. (Yezaya 2:2, 3) Yibuka nde kyese kele kikalulu ya ntima. Bampangi na beto ya ntete ya Bakristu ya babakala ti ya bankento vandaka bankembidi ya kyese ya Yehowa na kati ya bampasi ti bima ya bau vidisaka. (Baebreo 10:34) Bankundi na beto bankwikidi bubu yai kele bonso bau.—Matayo 5:10-12.
19. (a) Inki ntuma kevutuka mbala na mbala ya kesepedisa beto na kukembila Yehowa? (b) Sambu beto baka luzingu ya mvula na mvula, beto fwete sala inki, ye lusilu na beto kele inki?
19 Beto yonso ya kesadilaka Yehowa kesepela na kulemfuka na ntuma ya Biblia ya kukembila yandi. Mbala na mbala mukanda ya Kusonga kemonisa lukembilu ya Nzambi na bangogo yai: “Aleluya [“kembila Yah,” NW]!” (Kusonga 19:1-6) Na bamvese sambanu ya Nkunga 150, bau mezabisa beto mbala 13 na kukembila Yehowa. Yau kebinga kimvuka ya lugangu yonso na kuvukana na kuyimba lukembilu ya Yehowa na kyese yonso. Sambu beto kubaka luzingu ya mvula na mvula, beto fwete vukana na korale yai ya nene ya Aleluya! Ee, bantu ya tazinga mvula na mvula kele kaka bayina kekembilaka Yehowa nkatu kulemba. Yau yina, beto mesila na kukangama na organizasio na yandi ya kwikama ya inza ya mvimba mutindu nsuka kefinama. Ebuna, beto lenda tula kivuvu ya kumona ndungisa ya kimakulu ya bangogo ya nsuka ya Nkunga 150 (NW): “Bima yonso ya kepemaka—bika nde yau kukembila Yah. Beno kembila Yah!”
Inki Mutindu Nge Tapesa Mvutu?
◻ Inki kekumisa bantu ya Yehowa ya kuswaswana?
◻ Sambu na inki bansadi ya Yehowa kele na kyese?
◻ Inki kekabula beto ti inza?
◻ Tanga mitindu tatu ya Nzambi mesadisaka beto na kubaka kisika na lukanu na yandi.
[Kifwanisu ya kele na lutiti 27]
Konso kisika ya yandi vandaka, Yezu taka kimbangi ya Yehowa mpi kembilaka yandi na ntwala ya bantu yonso