Yehowa ‘Tazenga Makambu na Nzila ya Mbote’

“Keti Nzambi [tazenga ve makambu na nzila ya mbote sambu na, NW] bantu yina ya yandi solaka, bayina ke bingaka yandi mpimpa ti mwini?”​—LUKA 18:7.

1. Banani kepesaka nge kikesa, mpi sambu na inki?

NA INZA ya mvimba, na kati ya Bambangi ya Yehowa, kele ti bampangi Bakristu ya babakala ti ya bankento ya mesadilaka Yehowa na kwikama yonso tuka bamvula mingi. Keti nge mezaba bankaka na kati ya bampangi yango? Ziku nge keyindula mpangi-nkento mosi ya mununu, yina kubakaka mbotika bamvula mingi meluta mpi ya kekondaka mpenza ve na balukutakanu na Nzo ya Kimfumu. To nge lenda yindula mpangi-bakala mosi ya mununu yina kesamunaka mpi kesalaka yo banda bamvula mingi. Ya kyeleka, bamingi na kati ya bampangi yai ya kwikama kuyindulaka nde, ntangu yai yo lombaka nde Armagedoni kusalama dezia. Kansi, kuzaba nde inza yai ya mbi kele kaka, melembisaka ve kivuvu na bo na balusilu ya Yehowa mpi lukanu na bo ya kulanda na ‘kukanga ntima tii na nsuka.’ (Matayo 24:13) Lukwikilu ya ngolo yina bansadi ya Yehowa yai ya kwikama kemonisaka kepesaka mpenza dibundu ya mvimba kikesa.​—Nkunga 147:11.

2. Inki dyambu kepesaka beto mawa?

² Kansi bantangu yankaka, beto lenda mona nkadilu yankaka kibeni. Bambangi yankaka mesalaka kisalu ya kusamuna na nsungi ya bamvula mingi, kansi na nima ya ntangu, lukwikilu na bo na Yehowa kulembaka, mpi bo meyambulaka kuvukana ti dibundu ya Bukristu. Yo kepesaka beto mawa mutindu bantu yina kuvandaka ntete bampangi na beto meyambulaka Yehowa, mpi mpusa na beto ya masonga kele nde beto landa na kusadisa konso ‘dimeme yina me vila’ sambu yandi vutuka na kibuka ya mameme. (Nkunga 119:176; Roma 15:1) Ata mpidina, mutindu bamingi kebikala ya kwikama mpi bankaka kevidisa lukwikilu kebasisa bangyufula. Inki kesadisaka Bambangi mingi na kutanina lukwikilu na bo na balusilu ya Yehowa na ntangu bankaka kevidisa yo? Inki beto lenda sala sambu na kuzikisa nde kivuvu yina beto ketulaka nde “kilumbu ya nene” ya Yehowa mekuma penepene kubikala kaka ngolo? (Sofonia 1:14) Bika beto tadila kingana mosi ya kele na Evanzile ya Luka.

Lukebisu Sambu na Bantu Yina Kezinga “Ntangu Mwana-Muntu Ta Kwisa”

3. Banani lenda baka mpenza mambote na kingana ya mufwidi ti zuzi, mpi sambu na inki?

³ Na kapu ya 18 ya Luka, beto kekuta kingana ya Yezu ya metala mufwidi mosi ti zuzi mosi. Yo mefwanana ti kingana ya muntu ya kuyambaka nzenza, yina beto tubilaka na disolo yina meluta. (Luka 11:5-13) Kansi, baverse yina kele na ntwala ti na nima ya kapu yina ketubila kingana ya mufwidi ti zuzi kemonisa nde kingana yai ketadila mingimingi bantu yina kezinga “ntangu mwana-muntu ta kwisa” bonso ntotila ya Kimfumu ya Nzambi. Nsungi ya ntangu yango kuyantikaka na mvu 1914.​—Luka 18:8.a

4. Inki mambu Yezu kutubilaka na ntwala ya kuta kingana yina kele na kapu ya 18 ya Luka?

⁴ Na ntwala ya kuta kingana ya mufwidi ti zuzi, Yezu kutubaka nde nzikisa ya kuvanda na yandi na kiyeka ya Kimfumu tamonana pwelele bonso “nsemo” yina “ke kwendaka na ndambu yonso ya nsi-ntoto” ntangu “nzasi ke bwaka.” (Luka 17:24; 21:10, 29-33) Ata mpidina, bantu mingi yina tazinga na “ntangu ya nsuka” tatula ve dikebi na nzikisa yina ya pwelele. (Daniele 12:4) Sambu na inki? Sambu na kikuma mosi yina kusalaka nde bantu ya ntangu ya Noa ti ya Loti kutula ve dikebi na balukebisu ya Yehowa. Na bantangu yina, bantu ‘vandaka kudia, kunwa, kusumba bima, kuteka bima, kukuna bilanga ti kutunga banzo tii na kilumbu yina bo fwaka bo.’ (Luka 17:26-29) Bo fwaka sambu bo kudipesaka mingi na mambu yina ya bantu kesalaka, yo yina bo tulaka ve dikebi na luzolo ya Nzambi. (Matayo 24:39) Mutindu mosi bubu yai, bantu mingi kekudipesaka mingi kibeni na bisalu ya konso kilumbu, yo yina bo kemonaka ve nzikisa ya kemonisa nde nsuka ya inza yai ya mbi mekuma penepene.​—Luka 17:30.

5. (a) Yezu kukebisaka banani, mpi sambu na inki? (b) Inki mesalaka nde Bakristu yankaka kuvidisa lukwikilu na bo?

⁵ Ya kyeleka, Yezu vandaka kudiyangisa nde inza ya Satana lendaka kukatula dikebi ya balongoki na yandi mpi nkutu kupusa bo na ‘kuvutukila’ bima ya bo bikaka. (Luka 17:22, 31) Dyambu yai mekuminaka dezia Bakristu yankaka. Banda ntama, Bakristu yai vandaka kuvingila kilumbu yina Yehowa tafwa inza yai ya mbi. Kansi, ntangu bo monaka nde Armagedoni kukwisaka ve na ntangu yina bo vandaka kuvingila, bo lembaka nitu. Kivuvu ya bo vandaka kutula nde kilumbu ya Yehowa tasambisa bantu mekuma penepene kulembaka. Bo vandaka kusamuna dyaka ve na kikesa mpi malembe-malembe bo kumaka kudipesa mingi na mambu ya luzingu ya bantu kesalaka konso kilumbu, ebuna bo vandaka dyaka ve ti ntangu mingi sambu na mambu ya kimpeve. (Luka 8:11, 13, 14) Yo ke mawa kibeni na kumona nde, nsukansuka, bo ‘vutukilaka’ bima yina bo bikaka!

Mfunu ya ‘Kusamba Ntangu Yonso’

6-8. (a) Ta kingana ya mufwidi ti zuzi. (b) Inki mutindu Yezu kumonisaka mutindu ya kusadila kingana yai?

⁶ Inki beto lenda sala sambu kivuvu ya ngolo ya beto kele na yo nde balusilu ya Yehowa talungana kulemba ve? (Baebreo 3:14) Yezu kutubilaka ngyufula yina na nima ya kukebisa balongoki na yandi nde bo vutuka ve na inza ya mbi ya Satana.

⁷ Luka ketuba nde: “Yesu telaka bo kingana sambu na kulonga bo nde: ‘Beno fweti sambaka Nzambi ntangu yonso kukonda kulemba.’” Yezu kutubaka nde: “Na bwala mosi kuvandaka na zuzi mosi yina vandaka kutina Nzambi boma ve; yandi vandaka kuzitisa bantu ya nkaka mpi ve. Na bwala yango yina kuvandaka mpi na mufwidi mosi, yandi vandaka kwisa kutubila zuzi yina mbala mingi nde: ‘Zenga makambu na beto [na nzila ya mbote, NW] na mpila nde mono kununga, ebuna mbeni na mono kubela.’ Zuzi yina vandaka kubuya mbala mingi na kusala mutindu nkento yina vandaka kuzola. Kansi na nima, yandi tubaka na ntima na yandi nde: ‘Ata mono ke tinaka Nzambi boma ve, ata mono ke zitisaka bantu ya nkaka ve, kansi mufwidi yai ke yangisa mono; yo yina, mono [tazenga makambu na yandi na nzila ya mbote, NW]. Kana ve, yandi ta kwisaka kuvutuka mbala mingi sambu na kulembisa mono!’”

⁸ Na nima ya kuta kingana yina, Yezu kumonisaka mutindu ya kusadila kingana yango: “Beno wa mambu ya zuzi yai ya luvunu [ya mbi] me tuba. Keti Nzambi [tazenga ve makambu na nzila ya mbote sambu na, NW] bantu yina ya yandi solaka, bayina ke bingaka yandi mpimpa ti mwini? . . . [Mono ketela beno nde, yandi tasukinina ve na kuzenga makambu na nzila ya mbote sambu na bo, NW]. Kansi ntangu Mwana-muntu ta kwisa awa na nsi-ntoto, keti yandi ta kwisa kukuta bantu ti lukwikilu?”​—Luka 18:1-8.

‘Zenga Makambu na Beto na Nzila ya Mbote’

9. Inki ngindu ya mfunu kele na kingana ya mufwidi ti zuzi?

⁹ Ngindu ya mfunu ya kingana yai kele pwelele. Mufwidi, zuzi, mpi Yezu kutubilaka ngindu yango. Mufwidi kubondilaka zuzi nde: ‘Zenga makambu na beto na mpila nde mono kununga.’ Zuzi kutubaka nde: ‘Mono tazenga makambu na yandi na nzila ya mbote.’ Yezu kuyulaka nde: “Keti Nzambi tazenga ve makambu na nzila ya mbote?” Mpi Yezu kutubaka mutindu yai sambu na Yehowa: “Yandi tasukinina ve na kuzenga makambu na nzila ya mbote sambu na bo.” (Luka 18:3, 5, 7, 8, NW) Na nki ntangu mpenza Nzambi ‘tazenga makambu na nzila ya mbote’ sambu na bansadi na yandi?

10. (a) Inki ntangu Yehowa kupesaka bantu ndola na mvu-nkama ya ntete? (b) Inki ntangu mpi nki mutindu Nzambi tazenga makambu na nzila ya mbote sambu na bansadi na yandi bubu yai?

¹⁰ Na mvu-nkama ya ntete, ‘bilumbu yina ya Nzambi kupesaka bantu ndola’ kubwaka na mvu 70 T.B., ntangu bantu ya Roma kufwaka Yeruzalemi ti tempelo na yo. (Luka 21:22) Sambu na bansadi ya Nzambi bubu yai, Yehowa tazenga makambu na nzila ya mbote na ‘kilumbu na yandi ya nene.’ (Sofonia 1:14; Matayo 24:21) Na ntangu yina, Yehowa “ta monisa mpasi na bantu yina ke monisaka [bansadi na yandi] mpasi” ntangu Yezu Kristu takwisa “kupesa ndola na bantu yina kuzaba Nzambi ve, bayina ke zola kulanda ve Nsangu ya Mbote ya Mfumu na beto Yesu.”​—2 Tesalonika 1:6-8; Roma 12:19.

11. Inki mutindu Nzambi tazenga makambu na nzila ya mbote “kukonda kusukinina”?

¹¹ Ebuna, inki mutindu beto fwete bakisa bangogo ya Yezu ya kendimisa nde Yehowa “tasukinina ve” na kuzenga makambu na nzila ya mbote? Ndinga ya Nzambi kemonisa nde ata Yehowa kekangaka ntima, yandi tasukinina ve na kuzenga makambu kana ntangu melunga. (Luka 18:7, 8; 2 Piere 3:9, 10) Na bilumbu ya Noa, ntangu Mvula ya Ngolo kunokaka, bantu ya mbi kufwaka na mbala mosi. Mutindu mosi na bilumbu ya Loti, bantu ya mbi kufwaka ntangu tiya yina kukatukaka na zulu kubwaka. Yezu kutubaka nde: “Kilumbu yina ya Nzambi ta songa Mwana-muntu na meso ya bantu yo ta vanda mutindu mosi.” (Luka 17:27-30) Dyaka, “lufwa ta kwisila” bantu ya mbi na kintulumukina. (1 Tesalonika 5:2, 3) Ee, beto lenda tula mpenza ntima nde Yehowa tapesa ve nzila nde inza ya Satana kuzinga mingi kuluta ntangu yina lunungu na yandi kelomba.

Yandi ‘Tazenga Makambu na Nzila ya Mbote Kukonda Kusukinina’

12, 13. (a) Inki mutindu kingana yina Yezu kutaka ya mufwidi mpi zuzi kelonga beto? (b) Sambu na nki beto lenda tula ntima nde Yehowa tawa bisambu na beto mpi tazenga makambu na beto na nzila ya mbote?

¹² Kingana ya Yezu ya mufwidi ti zuzi kemonisa mpi bakyeleka yankaka ya mfunu. Yezu kutubaka mutindu yai sambu na kumonisa mutindu ya kusadila kingana: “Beno wa mambu ya zuzi yai ya luvunu [ya mbi] me tuba. Keti Nzambi [tazenga ve makambu na nzila ya mbote sambu na, NW] bantu yina ya yandi solaka?” Ya kyeleka, Yezu vandaka kufwanisa ve Yehowa ti zuzi yina, bonso nde yandi vandaka kutuba nde Nzambi tasadila Bakristu mambu na mutindu yina mosi. Kansi, Yezu kutubilaka dyambu mosi yina vandaka kuswaswanisa Nzambi ti zuzi yina sambu na kupesa balongoki na yandi dilongi mosi ya metala Yehowa. Inki kele mwa mitindu ya beto lenda swaswanisa bo?

¹³ Zuzi ya kingana ya Yezu kuvandaka muntu ya mbi, kansi “Nzambi kele zuzi ya mbote.” (Nkunga 7:12; 33:5) Zuzi yina vandaka kudibanza ve ata fyoti sambu na mufwidi yina, kansi Yehowa kekudibanzaka sambu na konso muntu. (2 Bansangu 6:29, 30) Zuzi kuvandaka ve na luzolo ya kusadisa mufwidi yina, kansi Yehowa kevandaka na luzolo mpi mpusa ya ngolo ya kusadisa bantu yina kesadilaka yandi. (Yezaya 30:18, 19) Inki dilongi beto kebaka? Kana zuzi yina ya mbi kuwaka kudila ya mufwidi mpi kuzengaka makambu na yandi na nzila ya mbote, ntembe kele ve nde Yehowa tawa mpenza bisambu ya bansadi na yandi mpi tazenga makambu na bo na nzila ya mbote!​—Bingana 15:29.

14. Sambu na nki beto fwete vidisa ve lukwikilu nde kilumbu ya Nzambi tapesa bantu ndola kekwisa?

¹⁴ Yo yina, bantu yina kendimaka dyaka ve nde kilumbu ya Nzambi kekwisa kesalaka kifu mosi ya nene kibeni. Sambu na inki? Sambu, na ntangu bo kevidisaka lukwikilu ya ngolo ya bo vandaka na yo nde ‘kilumbu ya nene ya Nzambi’ mekuma penepene, bo kendimaka ve nde beto lenda tudila Yehowa ntima nde yandi talungisa balusilu na yandi na kwikama yonso. Kansi, ata muntu mosi ve kele ti nswa ya kutula ntembe na kwikama ya Nzambi. (Yobi 9:12) Ngyufula ya mfunu yo yai: Keti mu tabikala ya kwikama? Yai kele kibeni dyambu ya Yezu kutubilaka na nsuka ya kingana ya mufwidi ti zuzi.

“Keti Yandi Ta Kwisa Kukuta Bantu ti Lukwikilu Yai?”

15. (a) Inki ngyufula Yezu kuyulaka, mpi sambu na inki? (b) Inki ngyufula beto fwete kudiyula?

¹⁵ Yezu kuyulaka ngyufula yai ya kebenda dikebi: “Ntangu Mwana-muntu ta kwisa awa na nsi-ntoto, keti yandi ta kwisa kukuta bantu ti lukwikilu [yai, NW, noti na nsi ya lutiti]?” (Luka 18:8) Bangogo “lukwikilu yai” kemonisa nde Yezu vandaka kutubila kaka ve lukwikilu mpamba, kansi yandi vandaka kutubila mutindu mosi ya sikisiki ya lukwikilu, bonso yina mufwidi kuvandaka na yo. Yezu kupesaka ve mvutu na ngyufula na yandi. Yandi yulaka yo sambu balongoki na yandi kuyindula kana bo vandaka ti lukwikilu ya mutindu yina. Keti yo vandaka kulemba malembe-malembe, na mpila nde bo vandaka na kigonsa ya kuvutuka na bima yina bo bikaka? To keti bo vandaka na mutindu ya lukwikilu yina mufwidi kuvandaka na yo? Bubu yai, beto mpi fwete kudiyula: ‘Lukwikilu ya nki mutindu “Mwana-muntu” takuta na ntima na munu?’

16. Mufwidi kuvandaka ti lukwikilu ya nki mutindu?

¹⁶ Sambu beto vanda na kati ya bantu yina Yehowa tazenga makambu na bo na nzila ya mbote, beto fwete landa mbandu ya mufwidi yina. Yandi vandaka ti lukwikilu ya nki mutindu? Yandi monisaka lukwikilu na yandi na mutindu yandi landaka kukwenda na zuzi mpi kusonga yandi nde, ‘zenga makambu na mono na mpila nde mono kununga.’ Mufwidi yina kulandaka kulomba sambu muntu mosi ya mbi kuzenga makambu na yandi mbote. Kiteso mosi bubu yai, bansadi ya Nzambi lenda tula ntima nde Yehowa tazenga makambu na bo na nzila ya mbote, ata yo kebaka ntangu mingi kuluta yina bo vandaka kuyindula. Dyaka, bo kemonisaka nde bo ketulaka ntima na balusilu ya Nzambi na kusambaka yandi ntangu yonso, ee, na kubingaka Yehowa “mpimpa ti mwini.” (Luka 18:7) Ya kyeleka, kana Mukristu kesamba dyaka ve sambu na kulomba nde Yehowa kuzenga makambu na nzila ya mbote, yandi tamonisa nde yandi mevidisa kivuvu na yandi nde Yehowa takotila bansadi na yandi.

17. Inki bikuma fwete pusa beto na kulanda kusamba mpi kukwikila nde kilumbu ya Yehowa tapesa bantu ndola takwisa mpenza?

¹⁷ Luzingu ya nkento yina ya mufwidi kemonisa nde beto kele ti bikuma yankaka ya kulanda na kusamba. Beto tadila mwa mambu yina keswaswanisa beto ti yandi. Mufwidi kulandaka na kukwenda na zuzi yina, ata nkutu muntu mosi ve vandaka kupesa yandi kikesa ya kusala yo. Kansi, Ndinga ya Nzambi kesyamisaka beto mpenza na ‘kusamba Nzambi konso ntangu.’ (Roma 12:12) Mufwidi vandaka kutula ve ntima ata fyoti nde zuzi tawila yandi, kansi Yehowa mendimisaka beto nde yandi tazenga makambu na beto na nzila ya mbote. Yandi tubaka mutindu yai na nzila ya profete na yandi: “Yo lenda kwisa malembe-malembe, kansi vingila yo; yo ta bwa kaka, yo ta konda ve.” (Habakuki 2:3; Nkunga 97:10) Mufwidi kuvandaka ve ata ti muntu ya lendaka kutuba na kisika na yandi na ntwala ya zuzi sambu bo ndima yandi. Kansi beto kele ti nsadisi mosi ya ngolo, disongidila Yezu, yina “kele na diboko ya [kitata] ya Nzambi, ke sambaka Nzambi sambu na beto.” (Roma 8:34; Baebreo 7:25) Yo yina, ata yandi vandaka ti mambu mingi ya mpasi, nkento ya mufwidi kulandaka na kulomba zuzi ti kivuvu nde zuzi yango tazenga makambu na yandi na nzila ya mbote. Beto fwete landa na kukwikila mpenza nde Nzambi takonda ve kupesa bantu ya mbi ndola!

18. Inki mutindu bisambu takumisa lukwikilu na beto ngolo mpi tasadisa beto sambu Nzambi kuzenga mambu na beto na nzila ya mbote?

¹⁸ Kingana ya mufwidi kelonga beto nde kuwakana ya ngolo kele na kati ya kisambu ti lukwikilu, mpi nde kusamba ntangu yonso lenda sadisa beto na kunwana ti mambu yina lenda lembisa lukwikilu na beto. Ya kyeleka, yo ketendula ve nde kusamba kaka sambu na kudimonisa na meso ya bantu kele kima tasadisa beto na kukonda kuvidisa lukwikilu na beto. (Matayo 6:7, 8) Kana beto kesamba sambu beto kebakisa nde beto kele mpenza ti mfunu ya lusadisu ya Nzambi, pana kisambu na beto tapusa beto penepene ti Nzambi mpi takumisa lukwikilu na beto ngolo. Yo yina, sambu yo kelombaka kuvanda ti lukwikilu sambu na kuguluka, Yezu kumonaka mfunu ya kusyamisa balongoki na yandi na ‘kusambaka Nzambi ntangu yonso kukonda kulemba’! (Luka 18:1; 2 Tesalonika 3:13) Ya kyeleka, bisambu na beto tasala ve nde ‘kilumbu ya nene ya Nzambi’ kukwisa nswalu, yo takwisa kaka ata beto samba sambu na yo to ve. Kansi, lukwikilu mpi kikalulu ya kusamba Nzambi kele mfunu mingi sambu yo tasadisa na kuzenga kana Nzambi tazenga makambu na nzila ya mbote sambu na beto mpi kana beto taguluka na mvita ya Nzambi to ve.

19. Inki mutindu beto kemonisaka nde beto ketula mpenza ntima nde Nzambi ‘tazenga makambu na nzila ya mbote’?

¹⁹ Mutindu beto keyibuka yo, Yezu kuyulaka nde: “Ntangu Mwana-muntu ta kwisa awa na nsi-ntoto, keti yandi ta kwisa kukuta bantu ti lukwikilu [yai, NW]?” Inki kele mvutu na ngyufula yai ya kebenda dikebi? Beto kele na kyese mingi, sambu bubu yai bamilio ya bansadi ya Yehowa na inza ya mvimba kemonisa na bisambu na bo, na ntima nda, mpi na kukanga ntima na bo nde bo kele mpenza ti lukwikilu yai. Yo yina, beto lenda pesa mvutu nde ee na ngyufula ya Yezu. Ya kyeleka, ata inza ya Satana kesala beto mambu ya mbi kibeni, beto ketula mpenza ntima nde Nzambi ‘tazenga makambu na nzila ya mbote sambu na bantu yina ya yandi mesolaka.’

[Noti na nsi ya lutiti]

Keti Nge Keyibuka?

• Inki mesalaka nde Bakristu yankaka kuvidisa lukwikilu na bo?

• Sambu na nki beto lenda tula mpenza lukwikilu nde kilumbu ya Yehowa tapesa bantu ndola kekwisa?

• Inki bikuma fwete pusa beto na kusambaka ntangu yonso?

• Inki mutindu kulanda kusamba tasadisa beto na kukonda kuvidisa lukwikilu na beto?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 19]

Kingana ya mufwidi ti zuzi kemonisa inki?

[Bifwanisu ya kele na lutiti 21]

Bubu yai bamilio ya bantu ketula mpenza ntima nde Nzambi ‘tazenga makambu na nzila ya mbote’