Keti Lufutumuku Kele Dyambu ya Kyeleka Sambu na Nge?
“Bantu ya mbote ti bantu ya mbi ta telama na lufwa.”—BISALU 24:15.
1. Sambu na nki ata muntu mosi ve lenda tina lufwa?
NA MVU 1789, Benjamin Franklin, muntu mosi ya politiki ya Amerika, kusonikaka nde: “Na nsi-ntoto yai, ata muntu mosi ve lenda tina lufwa ti bampaku.” Bantu mingi mendimaka bangogo yai mpi memonaka bukyeleka na yo. Ata mpidina, bantu mingi ya kukonda masonga keyibaka leta na mutindu bo kefutaka ve bampaku na bo yonso. Kansi lufwa, ata muntu mosi ve lenda tina yo. Kana lusadisu kuvandaka ve, ata muntu mosi ve na kati na beto lenda tina yo. Yo kekuminaka bantu yonso. Sheole, yina kele mazyamu ya bo kezikaka bantu, kefulukaka ve na kumina bantu ya beto kezolaka. (Bingana 27:20) Kansi, beto tadila dibanza mosi ya kepesa kikesa.
2, 3. (a) Sambu na nki bantu mingi kebakisa ve nde bantu yankaka tabika kufwa ve? (b) Inki beto tatadila na disolo yai?
2 Ndinga ya Yehowa kepesa beto kivuvu ya kyeleka ya lufutumuku, disongidila, kuvutula dyaka na luzingu bantu yina mefwaka. Yo kele ndosi ve, mpi ata ngolo mosi ve na luyalanganu lenda kanga Yehowa nzila na kulungisa kivuvu yai. Kansi, bantu mingi bubu yai kebakisa ve nde bantu yankaka tabika kufwa ve. Sambu na inki? Sambu “kibuka mosi ya nene ya bantu” yina ata muntu mosi ve takuka na kutanga taguluka na “mpasi ya nene” yina kekwisa. (Kusonga 7:9, 10, 14, NW) Na nima, bo tazinga ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula. Yo yina, lufwa takumina bo ve. Dyaka, “Nzambi takatula lufwa kimakulu.”—1 Korinto 15:26, NW.
3 Beto fwete kwikila na lufutumuku mutindu ntumwa Polo vandaka kukwikila na yo mpi kutubaka nde: “Bantu ya mbote ti bantu ya mbi ta telama na lufwa.” (Bisalu 24:15) Bika beto tadila bangyufula tatu ya ketadila lufutumuku. Ya ntete, inki mambu kesala nde kivuvu yai kuvanda dyambu ya kyeleka mpenza? Ya zole, inki mutindu nge lenda baka kikesa na kivuvu ya lufutumuku? Ya tatu, inki bupusi kivuvu yai lenda vanda na yo na luzingu na nge ya ntangu yai?
Lufutumuku Kele Dyambu Mosi ya Kyeleka
4. Sambu na nki lufutumuku kele mfunu na kulungana ya lukanu ya Yehowa?
4 Mambu kele mingi ya kesala nde lufutumuku kuvanda dyambu ya kyeleka. Ntetentete, yo kele mfunu na kulungana ya lukanu ya Yehowa. Kuvila ve nde Satana kupusaka bantu na kusala masumu yina kunataka lufwa. Yo yina, Yezu kutubaka sambu na Satana nde: “Katuka na luyantiku tii ntangu yai, yandi kele muntu ke fwaka bantu.” (Yoane 8:44) Kansi Yehowa kusilaka nde organizasio na yandi ya zulu, yina kele bonso “nkento” zolaka kubuta “nkuna” (NW) yina tanyata ‘nyoka ya ntama’ na ntu, disongidila, kufwa Satana kimakulu. (Kuyantika 3:1-6, 15; Kusonga 12:9, 10; 20:10) Mutindu Yehowa vandaka kuzabisa malembemalembe lukanu na yandi yina vandaka kutadila Nkuna yina kele Mesia, yo monanaka pwelele nde Nkuna zolaka kusuka kaka ve na kufwa Satana. Ndinga ya Nzambi ketuba nde: “Mwana-Nzambi kwisaka awa na nsi-ntoto sambu na kufwa bisalu yina ya Satana ke salaka.” (1 Yoane 3:8) Disumu ya beto mebakaka na Adami menatilaka beto lufwa, mpi lufwa kele kima ya ntetentete na kati ya bisalu ya Satana yina Yehowa kesila na kukatula na nzila ya Yezu Kristu. Sambu na yo, kimenga ya nkudulu ya Yezu mpi lufutumuku kele mfunu mingi mpenza.—Bisalu 2:22-24; Roma 6:23.
5. Sambu na nki lufutumuku tapesa zina ya Yehowa lukumu?
5 Yehowa kele na lukanu ya kupesa zina na yandi ya santu lukumu. Satana mebebisaka lukumu ya zina ya Nzambi mpi memwangaka luvunu. Yandi kusaka nde kana Adami ti Eva kudya mbuma yina Nzambi buyisaka bo, bo “ta fwa ve.” (Kuyantika 2:16, 17; 3:4) Banda pana, satana memwangaka malongi mingi ya luvunu ya mutindu yai, mu mbandu, dilongi ya ketubaka nde moyo kezingaka na nima ya lufwa. Kansi, na nzila ya lufutumuku, Yehowa tabasisa pwelele luvunu yina yonso. Yandi tamonisa kimakulu nde kaka yandi mpamba muntu ketaninaka mpi kevutulaka luzingu.
6, 7. Inki mutindu Yehowa kekudiwaka na yina metala lufutumuku ya bantu, mpi nki mutindu beto kezaba mawi na yandi?
6 Yehowa kele na mpusa ya ngolo ya kufutumuna bantu. Biblia kemonisa pwelele mawi ya Yehowa sambu na dyambu yai. Mu mbandu, tadila bangogo yai ya kupemama yina Yobi, muntu ya kwikama kusonikaka: ‘Kana muntu kufwa, keti yandi ta telama diaka? Kana mpidina, mono fwete kanga ntima kaka na ntangu ya bampasi yai tii kuna nge kwisa kukatula mono. Pana nge tabinga mono, ebuna mono takwisa; mpidina nge tavanda kiese na kumona mono muntu ya nge salaka.’ (Yobi 14:14, 15) Bangogo yina ketendula inki?
7 Yobi kuzabaka nde na nima ya lufwa, yandi tavingila na nsungi ya ntangu mosi na mpongi ya lufwa. Yandi monaka nsungi yina bonso “kisalu ya kingolongolo,” (NW) yina yo lombaka nde yandi vingila tii luguluku na yandi takwisa. Luguluku kuvandaka kima ya kyeleka na meso na yandi. Sambu na inki? Sambu yandi zabaka mawi ya Yehowa. Yehowa zolaka kuvanda na mpusa ya ngolo ya kumona dyaka nsadi na yandi ya kwikama. Ee, Nzambi kevandaka na mpusa ya ngolo ya kufutumuna bantu yonso ya mbote. Yandi tapesa mpi bantu yankaka dibaku ya kuzinga mvula na mvula na Paladisu ya ntoto. (Luka 23:43; Yoane 5:28, 29) Sambu luzolo ya Nzambi kele ya kulungisa lukanu yina, nani lenda kanga yandi nzila?
8. Sambu na nki mutindu Yehowa “tedimisaka” Yezu na lufwa kekumisa kivuvu na beto ngolo sambu na bilumbu kekwisa?
8 Lufutumuku ya Yezu kekumisa ngolo kivuvu na beto sambu na bilumbu kekwisa. Ntangu Polo kusalaka diskure na Atene, yandi tubaka nde: “[Nzambi] me tulaka kilumbu ya yandi ta songa muntu yina ya yandi solaka na kusambisa bantu yonso kele awa na nsi-ntoto na nzila ya kieleka. Yandi songaka mambu yai na bantu yonso ntangu yandi tedimisaka muntu yina na lufwa.” (Bisalu 17:31) Bantu mingi kusekaka Polo ntangu bo waka yandi ketubila lufutumuku. Kansi, bantu fyoti kukumaka Bakristu. Ziku ntangu bo waka nde Nzambi tedimisaka Kristu na lufwa, yo bendaka dikebi na bo. Yehowa kusalaka kimangu ya kuluta nene ntangu yandi futumunaka Yezu. Yandi futumunaka Mwana na yandi bonso kigangwa ya kimpeve ya ngolo. (1 Piere 3:18) Yezu futumukaka na ngolo ya kuluta yina yandi vandaka na yo na ntwala ya kubutuka bonso muntu. Sambu Yezu kele ti ngolo mingi kuluta bantu yonso, katula kaka Yehowa, yandi kele ntangu yai ya kuyilama sambu na kubaka mikumba ya mbote mpenza yina Tata na yandi kepesa yandi. Yezu kele mwaye yina Yehowa kesadila sambu na kufutumuna bantu yonso, yo vanda bayina tazinga na zulu to na ntoto. Yezu tubaka nde: “Mono kele lufutumuku mpi luzingu.” (Yoane 5:25; 11:25, NW) Yo yina, mutindu Yehowa kufutumunaka Mwana na yandi, Yandi salaka kima mosi ya kendimisa bantu yonso ya kwikama nde bo mpi tafutumuka.
9. Inki mutindu masolo ya Biblia kemonisa nde lufutumuku kele dyambu ya kyeleka?
9 Balufutumuku mesalamaka na meso ya bantu mingi mpi bo sonikaka yo na Ndinga ya Nzambi. Biblia ketubila na bunda masolo ya lufutumuku ya bantu nana yina Nzambi pesaka dyaka luzingu awa na ntoto. Bimangu yina kusalamaka ve na kinsweki, kansi mbala mingi na meso ya bantu mingi. Lazare vandaka melungisa dezia bilumbu iya na mazyamu, kansi Yezu futumunaka yandi na ntwala ya kimvuka ya bantu yina vandaka kudila, ntembe kele ve nde na kati na bo kuvandaka ti bantu ya dibuta na yandi, banduku mpi bamfinangani na yandi. Nzikisa yina ya vandaka kumonisa nde Nzambi muntu tindaka Yezu kuvandaka ngolo, na mpila nde ata bamfumu ya mabundu yina kuvandaka bambeni ya Yezu kubuyaka ve ata fyoti mambu yina kusalamaka. Kansi, bo salaka pula ya kufwa Yezu ti Lazare! (Yoane 11:17-44, 53; 12:9-11) Ya kyeleka, beto lenda tula ntima nde lufutumuku kele dyambu ya kyeleka. Nzambi kusonikisaka masolo ya balufutumuku yina kusalamaka sambu na kupesa beto kikesa mpi kukumisa lukwikilu na beto ngolo.
Baka Kikesa na Kivuvu ya Lufutumuku
10. Inki tasadisa beto na kubaka kikesa na masolo ya Biblia yina ketubila lufutumuku?
10 Keti nge kevandaka na mfunu ya kikesa ntangu nge mefwila muntu? Nge lenda baka mpenza kikesa na masolo ya Biblia yina ketubila lufutumuku. Kutanga masolo yina, kuyindulula na yo, mpi kumona na mabanza mambu mutindu yo salamaka lenda kumisa kivuvu ya lufutumuku dyambu mosi ya kyeleka kibeni sambu na nge. (Roma 15:4) Yo ke kaka masolo ya mpamba ve. Yo salamaka na bantu bonso beto, yina kuzingaka na ntangu ti na kisika ya kyeleka. Bika beto tubila na bunkufi mbandu ya lufutumuku ya ntete yina bo sonikaka na Biblia.
11, 12. (a) Inki mpasi kubwilaka mufwidi ya Sarepta, mpi nki yandi salaka ntete? (b) Tendula nki kiyeka Yehowa pesaka profete Elia sambu na kusadisa mufwidi yina?
11 Yindula mambu yina kusalamaka. Na nsungi ya bamposo mingi, Elia vandaka nzenza ya nkento mosi ya mufwidi na bwala ya Sarepta, mpi yandi vandaka kulala na shambre mosi ya zulu. Yo vandaka ntangu ya mawa. Mvula vandaka kunoka ve mpi nzala kukotaka na nsi yina. Bantu mingi vandaka kufwa. Yehowa kusadilaka dezia Elia na kusala kimangu mosi ya ntangu ya nda sambu na kusakumuna lukwikilu ya mufwidi yai ya kudikulumusa. Yo bikalaka fyoti nde mufwidi yina ti mwana na yandi kufwa na nzala ntangu Nzambi kupesaka Elia ngolo ya kusala kimangu na mpila nde fufu ti mafuta ya nkento yango kumana ve. Kansi, mpasi ya ngolo kubwilaka mufwidi yina. Mwana na yandi kubelaka na kintulumukina, mpi yandi vandaka kupema dyaka ve. Yo vandaka mpasi mingi mpenza sambu na mufwidi yina! Yo vandaka dezia mpasi kuzinga kukonda lusadisu ya bakala, kansi ntangu yai yandi mefwila mpi mwana na yandi mosi kaka. Sambu na mawa ya yandi vandaka na yo na ntima, nkento yina kutubaka nkutu nde Elia ti Yehowa, Nzambi na yandi, bantu kufwaka mwana na yandi! Profete kusalaka inki?
12 Elia kunganinaka ve mufwidi yina sambu na mambu ya yandi kusilaka yandi. Kansi, yandi tubaka nde: “Pesa mono mwana.” Na nima ya kunata mvumbi ya mwana na shambre ya zulu, Elia kusambaka mbala mingi sambu Nzambi kuvutula mwana yina na luzingu. Nsukansuka, Yehowa kupesaka mvutu! Yindula kyese yina Elia kuwaka ntangu yandi monaka mwana metelama mpi kepema dyaka! Mwana kukangulaka meso pwelele mpi yantikaka kutala. Elia kunataka mwana na mama na yandi mpi kusongaka yandi nde: “Tala, mwana na nge ke na moyo!” Mufwidi yina kuvandaka na kyese mingi mpenza mpi kutubaka nde: “Ntangu yai mono me zaba nde nge kele muntu ya Nzambi; ya kieleka nge ke tubaka na zina ya Nzambi.” (1 Bantotila 17:8-24) Lukwikilu na yandi na Yehowa ti na mumonisi na yandi kukumaka dyaka ngolo kuluta.
13. Sambu na nki disolo ya ketubila mutindu Elia kufutumunaka mwana ya mufwidi mosi kepesa beto kikesa bubu yai?
13 Ya kyeleka, kuyindulula na disolo ya mutindu yai kepesaka kikesa mingi. Yo kele pwelele nde Yehowa mefwana na kubedisa lufwa, yina kele mbeni na beto! Yindula ntete ntangu kyese bonso ya mufwidi yai takuma mingi kuluta, ntangu mafunda ya bantu yina mefwaka na ntoto ya mvimba tafutumuka! Kyese tavanda mingi mpi na zulu sambu Yehowa muntu tasonga Mwana na yandi na kufutumuna bafwa ya nsi-ntoto ya mvimba. (Yoane 5:28, 29) Keti ke na muntu ya nge kezolaka ya mefwaka? Yo kele mpenza kyese na kuzaba nde Yehowa lenda mpi tavutula dyaka bafwa na luzingu!
Kivuvu na Nge mpi Luzingu na Nge ya Ntangu Yai
14. Kivuvu ya lufutumuku lenda vanda ti nki bupusi na luzingu na nge?
14 Kivuvu ya lufutumuku lenda vanda ti nki bupusi na luzingu na nge ya ntangu yai? Nge lenda baka kikesa na kivuvu yai ntangu nge mekutana ti bampasi, makambu, minyokudi, to kigonsa. Satana kezola nde nge wila lufwa boma mingi na mpila nde nge teka na luzolo yonso kwikama na nge sambu na balusilu ya mpambampamba. Yibuka mambu yina Satana kusongaka Yehowa nde: “Mpusu ya nitu sambu na mpusu, mpi yonso ya muntu kele na yo yandi tapesa yo sambu na moyo na yandi.” (Yobi 2:4, NW) Ntangu Satana kutubaka mambu yina, yandi kusilaka bantu yonso, yika mpi nge. Keti ya kyeleka nge tayambula kusadila Nzambi, kana nge ke na kigonsa? Kana nge keyindulula na kivuvu ya lufutumuku, nge lenda kumisa ngolo lukanu na nge ya kulanda na kusala luzolo ya Tata na nge ya zulu.
15. Inki mutindu bangogo yina Yezu tubaka na Matayo 10:28 kepesa beto kikesa kana beto kele na kigonsa?
15 Yezu tubaka nde: “Beno kuwa boma ve sambu na bantu yina ke fwaka nitu kansi bo lenda fwa moyo ve; kansi beno tina Nzambi boma; yandi muntu lenda fwa moyo ti nitu na [Gehena, NW].” (Matayo 10:28) Beto fwete wa ve boma ya Satana ti ya bantu na yandi. Ya kyeleka, bantu yankaka lenda vanda ti kiyeka ya kusala mbi, mpi nkutu kufwa bansadi ya Nzambi. Kansi, ata kima ya kuluta mbi yina bo lenda sala, yo kele kaka sambu na ntangu fyoti. Yehowa lenda, mpi yandi takatula bampasi yonso ya bo kesalaka bansadi na yandi ya kwikama, mpi yandi tafutumuna bo. Kaka Yehowa mpamba mefwana nde beto tina yandi boma mpi beto zitisa yandi. Yandi mpamba muntu kele na kiyeka ya kukatula luzingu mpi bivuvu yonso sambu na bilumbu kekwisa, kiyeka ya kufwa nitu ti moyo na Gehena. Beto ke na kyese ya kuzaba nde Yehowa kezola ve nde mambu yina kukumina beto. (2 Piere 3:9) Sambu na kivuvu ya lufutumuku, beto bansadi ya Nzambi lenda ndima ntangu yonso nde beto kele ve na kigonsa. Kana beto kele ntangu yonso ya kwikama, luzingu ya mvula na mvula kevingila beto na ntwala, mpi Satana ti bantu na yandi lenda sala ata kima mosi ve sambu na dyambu yai.—Nkunga 118:6; Baebreo 13:6.
16. Inki mutindu kivuvu ya lufutumuku kevandaka ti bupusi na mutindu beto ketadilaka mambu ya kuluta mfunu na luzingu?
16 Kana kivuvu ya lufutumuku kele dyambu ya kyeleka sambu na beto, yo lenda soba mutindu beto ketadilaka luzingu. Beto kebakisa nde ‘ata beto ke zinga ata beto ke fwa, beto kele kaka bantu ya Yehowa.’ (Roma 14:7, 8) Yo yina, ntangu beto ketadilaka mambu ya kuluta mfunu na luzingu, beto kesadilaka ndongisila yai ya Polo: “Beno landa bikalulu ya bantu ya ntangu yai ve, kansi beno pesa Nzambi nzila na kubalula mabanza na beno sambu beno kukuma mutindu ya nkaka mpenza. Ebuna beno ta zaba mambu yai ya Nzambi ke zolaka: mambu yina kele ya mbote, mambu yina ke pesaka yandi kiese, mambu yina ke na kifu ve.” (Roma 12:2) Bantu mingi kesalaka yonso sambu na kulungisa nswalu bampusa na bo. Sambu bo kemonaka nde luzingu kele nkufi, mutindu na bo ya kusosa byese kemonisaka nde bo kele ve ti kivuvu, mpi ata bo kesambilaka, lusambu na bo kewakanaka mpenza ve ti ‘mambu yina Nzambi kezolaka.’
17, 18. (a) Inki mutindu Ndinga ya Yehowa kendima nde luzingu ya bantu kele nkufi, kansi Nzambi kezolaka nki sambu na beto? (b) Sambu na nki beto fwete pesa Yehowa lukumu konso kilumbu?
17 Ya kyeleka, luzingu kele nkufi. Yo kevandaka mbala yankaka ya bamvula 70 to 80, mpi yo ‘kemanaka, ebuna beto kefwaka.’ (Nkunga 90:10) Luzingu ya bantu kele nkufi bonso matiti, yo kelutaka bonso madidi ya nti, mpi yo kele bonso mupepe. (Nkunga 103:15; 144:3, 4) Kansi, Nzambi kukanaka ve nde beto zinga bamvula fyoti, beto yela mpi kubaka mwa mayele ti eksperiansi, na nima beto beba mpi kukuma mbefo to kufwa. Yehowa kugangaka bantu ti mpusa ya kuzinga mvula na mvula. Biblia ketuba nde: “Ntangu ya kukonda nsuka yandi metulaka yo na ntima na bo.” (Longi 3:11, NW) Keti Nzambi kele nku na kupesa beto mpusa ya mutindu yai, kansi na nima yandi sala nde yo lungana ve? Ve, sambu yandi “kele zola.” (1 Yoane 4:8, NW) Yandi tasadila lufutumuku na mpila nde bantu yina mefwaka kubaka luzingu ya mvula na mvula.
18 Sambu na kivuvu ya lufutumuku, beto lenda zinga kukonda boma ya bilumbu kekwisa. Mfunu kele ve ya kusala mambu yonso na mbala mosi sambu na kulungisa nswalu bampusa na beto yonso. Beto fwete sadila “mpenza ve” nsi-ntoto yai ya kubeba. (1 Korinto 7:29-31; 1 Yoane 2:17) Beto kele ve bonso bantu yina mekonda kivuvu ya kyeleka, beto kele ti dikabu mosi ya kitoko ya kuzaba nde kana beto kele ntangu yonso ya kwikama na Yehowa Nzambi, beto tazinga mvula na mvula sambu na kukumisa yandi mpi kusepela na luzingu. Yo yina, bika konso kilumbu beto kumisa Yehowa yina kusalaka nde kivuvu ya lufutumuku kuvanda dyambu ya kyeleka!
Inki Mvutu Nge Tapesa?
• Inki mutindu beto fwete kudiwa sambu na lufutumuku?
• Inki mambu kesala nde lufutumuku kuvanda dyambu ya kyeleka?
• Inki mutindu nge lenda baka kikesa na kivuvu ya lufutumuku?
• Kivuvu ya lufutumuku lenda vanda ti nki bupusi na luzingu na nge?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 20]
Yobi kuzabaka nde Yehowa kele na mpusa ya ngolo ya kufutumuna muntu ya mbote
[Kifwanisu ya kele na lutiti 23]
“Tala, mwana na nge ke na moyo!”