Beto Lenda Baka Mambote na Kukanga Ntima na Bampasi
“Beto ke bingaka bo ‘bantu ya kiese,’ sambu bo kangaka ntima.”—YAKOBO 5:11.
1, 2. Inki kemonisa nde lukanu ya Yehowa kuvandaka ve nde muntu kumona mpasi?
ATA muntu mosi ve kezolaka kumona mpasi. Yehowa Nzambi, ngangi na beto, kezolaka mpi ve nde bantu kumona mpasi. Beto kebakisa yo ntangu beto ketadila Ndinga na yandi ya kupemama mpi kemona mambu yina yandi salaka na nima ya kuganga bakala ti nkento ya ntete. Ntetentete, yandi salaka bakala. “Mfumu Nzambi bakaka putulu ya ntoto, yandi salaka na yo muntu. Yandi tulaka mupepe yina ke pesaka moyo na mbombo ya muntu, ebuna muntu yantikaka kupema.” (Kuyantika 2:7) Adami kuvandaka na nitu ti mabanza ya kukuka, mpi yandi zolaka kubela ve, kufwa mpi ve.
2 Ebuna luzingu ya Adami kuvandaka nki mutindu? “Mfumu Nzambi salaka kilanga na ntoto ya Edeni, na ndambu ya este ya nsi ya Kanana. Muna yandi tulaka muntu ya yandi salaka. Nzambi kunaka banti ya mutindu na mutindu; yo menaka, yo vandaka kitoko, yo butaka mpi bambuma ya mbote na kudia.” (Kuyantika 2:8, 9) Ee, Adami kuvandaka ti luzingu ya mbote kibeni. Bampasi kuvandaka ve na Edeni.
3. Inki kivuvu bankwelani ya ntete kuvandaka na yo?
3 Kuyantika 2:18 kesonga beto nde: “Nzambi tubaka mpi nde: ‘Kele mbote ve nde muntu kuzinga kaka yandi mosi. Mono ke sadila yandi muntu ya nkaka yina me fwana na yandi sambu na kusadisaka yandi.’” Yehowa kusalaka nkento ya kukuka sambu na Adami, mpi kupesaka bo kivuvu ya kuvanda na luzingu ya dibuta ya kyese. (Kuyantika 2:21-23) Na nima, Biblia kezabisa beto nde: “[Nzambi] sakumunaka bo nde: ‘Beno buta bana mingi, mpidina bana na beno ta zingaka na bisika yonso na nsi-ntoto ti kuyala yo.’” (Kuyantika 1:28) Bankwelani ya ntete kuvandaka ti dibaku ya kitoko ya kuyalumuna paladisu ya Edeni, tii kuna ntoto ya mvimba zolaka kukuma paladisu. Mpi bo zolaka kubuta bana yina zolaka kuvanda na kyese mpi kumona mpasi ve. Yo vandaka luyantiku ya kitoko kibeni!—Kuyantika 1:31.
Bampasi Meyantika
4. Inki kima memonanaka pwelele na luzingu yonso ya bantu?
4 Kansi, kana beto tala luzingu yonso ya bantu, yo ke pwelele nde kele ti kima mosi kusalaka nde mambu kubeba mpenza. Mambu ya mbi kusalamaka mpi bantu kemona mpasi. Na nsungi ya bamvu-nkama mingi, bana yonso ya Adami ti Eva kebelaka, kenunaka, mpi nsukansuka kefwaka. Ntoto kele ve ata fyoti paladisu yina mefuluka ti bantu ya kezinga na kyese. Roma 8:22 ketendula mbotembote mambu yango nde: “Tii ntangu yai bima yonso ya Nzambi salaka ke dila ngolo, yo ke mona mpasi bonso nkento yina ke zola kubuta.”
5. Inki mutindu bibuti na beto ya ntete menatilaka beto bampasi?
5 Yehowa kele ve na kisina ya bampasi yina kemonanaka tuka ntama. (2 Samuele 22:31) Bantu bo mosi kele na mwa mukumba na bampasi yango. “Bo yonso me kumaka bantu ya mbi, bo me salaka mambu ya mbi mpenza.” (Nkunga 14:1) Na luyantiku, bima yonso ya Nzambi pesaka bibuti na beto ya ntete kuvandaka mbote. Sambu nde yo landa na kuvanda mpidina, yo lombaka nde Adami ti Eva kulemfuka na Nzambi. Kansi bo sosaka kimpwanza ya kupona bo mosi. Sambu bo buyaka Yehowa, bo lendaka kuvanda dyaka ve bantu ya kukuka. Bo nunaka tii kuna bo fwaka. Beto mebakaka kukonda kukuka na bo.—Kuyantika 3:17-19; Roma 5:12.
6. Inki kele mukumba ya Satana na kisina ya bampasi?
6 Muntu yankaka yina kele mpi na kisina ya bampasi yonso kele kigangwa ya kimpeve yina kukumaka Satana Dyabulu. Nzambi kupesaka yandi kimpwanza ya kupona. Kansi, yandi sadilaka kimpwanza yango na mutindu ya mbi sambu na kusosa nde bantu kusambila yandi, na ntangu bantu fwete sambila kaka Yehowa mpamba, bigangwa na yandi ve. Satana muntu kupusaka Adami ti Eva na kusosa kimpwanza ya kupona bo mosi. Yandi songaka bo nde bo lenda vanda ‘bonso Nzambi mpi kuzaba mambu ya mbote ti mambu ya mbi.’—Kuyantika 3:5.
Kaka Yehowa Kele ti Nswa ya Kuyala
7. Malanda ya kukolama kemonisa inki?
7 Malanda ya mbi ya kukolama kemonisa nde sambu Yehowa kele Mfumu ya Luyalanganu, kaka yandi mpamba muntu kele ti nswa ya kuyala mpi kaka luyalu na yandi kele ya mbote. Bamvula mingi ya meluta memonisa nde Satana, yina mekumaka “mfumu ya nsi-ntoto yai,” meyedisaka mutindu ya luyalu mosi ya mbi, ya kukonda lunungu, mpi ya nku. Luyalu yango kele ve mbote ata fyoti. (Yoane 12:31) Luyalu ya mezinga mingi mpi ya mbi ya bantu na nsi ya lutwadisu ya Satana memonisaka mpi nde bo kele ve ti mayele ya kuyala na lunungu. (Yeremia 10:23) Yo yina, katula luyalu ya Yehowa, mitindu yonso ya baluyalu yina bantu lenda yindula tanungaka ve ata fyoti. Mambu yonso ya melutaka na luzingu ya bantu kemonisa pwelele kyeleka yai.
8. Inki kele lukanu ya Yehowa na yina metala mitindu yonso ya luyalu ya bantu, mpi nki mutindu yandi talungisa lukanu yango?
8 Yehowa mepesaka nzila nde bamvula mingi kuluta sambu bantu kumeka na kuyala kukonda lutwadisu na yandi. Yo yina, yandi kele ti kikuma ya kukatula mitindu yonso ya baluyalu na ntoto mpi kuyingisa yo ti guvernema na yandi mosi. Sambu na dyambu yai, mbikudulu mosi ketuba nde: “Ntangu ya bantotila yina [baluyalu ya bantu] ta yala, Nzambi ya zulu ta tula ntotila mosi yina ta yalaka [guvernema na yandi ya zulu yina kele na maboko ya Kristu] tii kuna; . . . Yandi ta fwa bantotila yonso ebuna yandi ta yalaka tii kuna.” (Daniele 2:44) Luyalu ya bademo ti ya bantu tasuka, mpi kaka Kimfumu ya zulu ya Nzambi tayala na ntoto ya mvimba. Kristu tavanda Ntotila, mpi yandi tayala ti bantu ya kwikama 144 000 yina yandi bakaka na ntoto.—Kusonga 14:1.
Bampasi Lenda Nata Mambote
9, 10. Inki mambote Yezu kubakaka na bampasi yina yandi monaka?
9 Yo kele mbote na kutadila bikalulu ya bantu yina tayala na Kimfumu ya zulu. Ntetentete, Kristu Yezu kumonisaka nde yandi mefwana mpenza na kuvanda Ntotila. Yandi lutisaka bamvula mingi kibeni na lweka ya Yehowa, yandi vandaka kusala luzolo ya Tata na yandi mpi kuvandaka “kapita ya kisalu” na yandi. (Bingana 8:22-31) Ntangu Yehowa kubakaka bangidika sambu Yezu kukwisa na ntoto, Yezu kundimaka na luzolo yonso. Ntangu yandi vandaka na ntoto, Yezu kutulaka dikebi na yandi yonso na kuzabisa bantu mambu ya metala nswa ya Yehowa ya kuyala mpi Kimfumu na yandi. Yezu mebikilaka beto yonso mbandu ya mbote na mutindu yandi lemfukilaka kimfumu yina na mambu yonso.—Matayo 4:17; 6:9.
10 Bantu kunyokulaka Yezu mpi nsukansuka bo fwaka yandi. Na ntangu yandi vandaka kusala kisalu na yandi ya kusamuna, yandi monaka bampasi yina bantu vandaka kumona. Keti Yezu kubakaka mambote na mutindu yandi monaka bampasi ya bantu mpi na mutindu yandi mosi kumonaka mpasi? Ee. Baebreo 5:8 ketuba nde: “Ata yandi vandaka Mwana-Nzambi, kansi yandi longukaka na kulemfuka na Nzambi sambu na bampasi yina yonso ya yandi vandaka kumona.” Mambu yina Yezu kukutanaka ti yo na ntoto kusadisaka yandi na kubakisa bantu mbote mpi na kuwila bo mawa. Yandi monaka mpenza luzingu ya bantu na ntoto. Yandi lenda kuditula na kisika ya bantu yina kemona mpasi mpi kubakisa mbote mukumba yina yandi kele na yo ya kusadisa bo. Tala mutindu ntumwa Polo ketubila dyambu yai na mukanda ya Baebreo: “Yo vandaka mfunu nde Yesu fweti kuma kiteso mosi na bampangi na yandi na mambu yonso, sambu na kukuma mfumu na bo ya banganga-Nzambi na meso ya Nzambi, mfumu yina ke wilaka bantu ya masumu mawa, yina ya bo lenda tula ntima sambu Nzambi kulolula bo. Yesu yandi mosi monaka mpasi, Nzambi mpi mekaka yandi; yo yina yandi lenda sadisa mpi bantu yina ya Nzambi ke mekaka.” “Mfumu na beto ya banganga-Nzambi yandi mpi ke monaka mpasi kana beto ke bwa na masumu. Sambu Satana vandaka kumeka mfumu na beto ya banganga-Nzambi na mambu yonso bonso yandi ke mekaka beto mpi, kansi yandi salaka masumu ve. Yo yina beto fweti vanda na kikesa na kwenda penepene na kiti ya Nzambi ya kimfumu, na kiti yina ya yandi ke talaka beto na disu ya mbote. Kana beto me kuma kuna, yandi ta wila beto mawa ti kutala beto na disu ya mbote; yandi ta sadisa beto ntangu ya beto ta vanda na mpasi.”—Baebreo 2:17, 18; 4:14, 16; Matayo 9:36; 11:28-30.
11. Mambu ya bantu yina tavanda bantotila mpi banganga-Nzambi na bilumbu kekwisa mekutanaka ti yo na ntoto tanatila bo nki mambote ntangu bo tavanda bamfumu?
11 Beto lenda tuba mpi mutindu mosi sambu na bantu 144 000 yina Nzambi kusumbaka na ntoto sambu na kuyala ti Kristu Yezu na Kimfumu ya zulu. (Kusonga 14:4) Bo yonso mebutukaka na ntoto, meyelaka na ntoto yai ya mefuluka ti bampasi, mpi bo mosi memonaka mpasi. Mingi na kati na bo, bo nyokulaka bo, mpi bankaka nkutu bo fwaka bo sambu bo vandaka ya kwikama na Yehowa mpi kundimaka na kulanda mbandu ya Yezu. Kansi, bo vandaka ‘kumona nsoni ve na kuvanda temwe ya Mfumu na bo, bo vandaka kumona mpasi sambu na nsangu ya mbote.’ (2 Timoteo 1:8) Mambu ya bo mekutanaka ti yo na ntoto kesala nde bo vanda mpenza ya kufwana sambu na kusambisa bantu tuka na zulu. Bo melongukaka na kuditula na kisika ya bantu yankaka, na kuvanda mbote mpi ti luzolo ya kusadisa bantu.—Kusonga 5:10; 14:2-5; 20:6.
Kyese ya Bantu Yina Kele ti Kivuvu ya Kuzinga na Ntoto
12, 13. Inki mutindu bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto lenda baka mambote na bampasi?
12 Keti bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na ntoto ya kukonda maladi, mpasi, mpi lufwa lenda baka mambote na bampasi ya bo kekutana na yo bubu yai? Ya kyeleka, mawa yina mpasi kenataka kele ve kima ya mbote. Kansi, ntangu beto kekangaka ntima na bampasi yina, beto keyedisaka bikalulu ya mbote mpi yo kenatilaka beto kyese.
13 Tala mambu yina Ndinga ya kupemama ya Nzambi ketuba sambu na dyambu yai: “Ata beno ke monaka mpasi sambu beno ke salaka mambu ya mbote, beno ta vanda kaka kiese.” “Beno ke na kiese kana bo ke finga beno sambu beno kele bakristo.” (1 Piere 3:14; 4:14) “Kiese na beno kana bo ke fingaka beno, kana bo ke monisaka beno mpasi, kana bo ke kusilaka beno mambu ya mbi ti ya luvunu ya mutindu na mutindu sambu beno kele balonguki na mono. Beno sepela, beno mona kiese, sambu beno ta baka matabisi ya nene na zulu.” (Matayo 5:11, 12) “Kiese na muntu yina ke nungaka na ntangu ya bampasi, sambu kana yandi me nunga kumeka yango imene, yandi ta baka moyo.”—Yakobo 1:12.
14. Na nki mutindu bampasi lenda pesa bansambidi ya Yehowa kyese?
14 Yo ke pwelele nde kyese kekatukaka ve na mpasi yina beto kemonaka. Kansi, yo kekatukaka na nzayilu yina beto kele na yo nde kana beto kemona mpasi, yo kele sambu beto kesala luzolo ya Yehowa mpi kelanda mbandu ya Yezu. Mu mbandu, na mvu-nkama ya ntete, bo kangaka bantumwa yankaka, bo nataka bo na tribinale ya nene ya Bayuda mpi bo fundaka bo nde bo vandaka kulonga mambu ya metala Yezu Kristu. Bo bulaka bo, na nima bo yambulaka bo. Inki kuvandaka nkadilu ya bantumwa? Biblia ketuba nde bo “katukaka na Kimvuka ya Bayuda na kiese yonso, sambu Nzambi monaka nde bo me fwana na kumona nsoni sambu na zina ya Yesu.” (Bisalu 5:17-41) Bo vandaka na kyese, kansi kyese na bo kuvandaka ve sambu bo bulaka bo mpi sambu na mpasi yina bo vandaka kuwa na nitu. Yo vandaka sambu bo bakisaka nde bo salaka bo mpidina sambu bo vandaka ya kwikama na Yehowa mpi vandaka kulanda mbandu ya Yezu.—Bisalu 16:25; 2 Korinto 12:10; 1 Piere 4:13.
15. Inki mutindu kukanga ntima na bampasi ntangu yai lenda natila beto mambote na bilumbu kekwisa?
15 Kana beto kele ti nkadilu ya mbote ntangu bantu kemenga mpi kenyokula beto, yo lenda sala nde beto yedisa kikalulu ya kukanga ntima. Yo tasadisa beto na kukanga ntima na bampasi yina kekinga beto na bilumbu kekwisa. Biblia ketuba nde: “Bampangi na mono, kana bampasi ya mutindu na mutindu ke bwila beno, beno fweti baka yo bonso mambu mosi ya kiese; sambu beno zaba nde, kana lukwikilu na beno kele kaka ata na ntangu ya mpasi, mpidina ke songa nde beno zaba kukanga ntima.” (Yakobo 1:2, 3) Mutindu mosi, Roma 5:3-5 kesonga beto nde: “Beto ke mona kiese ata beto ke mona mpasi, sambu beto zaba nde, kana muntu kumona mpasi yandi ta longuka na kukanga ntima. Kana muntu kukanga ntima, yandi ta longuka mpi na kuvanda na kikesa ata yandi ke mona mpasi. Ebuna, kana muntu kuvanda na kikesa ata yandi ke mona mpasi, yandi ta longuka mpi na kutula ntima. Kana beto tula ntima, beto ke kudikusa ve.” Yo yina, kana beto kekanga ntima na bampasi ntangu yai sambu na luzingu na beto ya Bukristu, beto tavanda ya kuyilama mpenza sambu na kukanga ntima na bampasi yankaka yina beto takutana ti yo na ngidika yai ya mbi.
Yehowa Tavutudila Bo
16. Yehowa tasala Inki na bantu yina tavanda bantotila mpi banganga-Nzambi na bilumbu kekwisa sambu na kusakumuna bo sambu na bampasi na bo?
16 Ata kana beto mevidisa bima na beto ya kinsuni sambu na kimbeni to minyokudi yina beto kekutana ti yo na luzingu na beto ya Bukristu, beto lenda vanda na kyese na kuzaba nde Yehowa tasakumuna beto mpenza. Mu mbandu, sambu na bantu yankaka yina kuvandaka ti kivuvu ya kukwenda na zulu, ntumwa Polo kusonikaka nde: “Ntangu bo vandaka kubotula bima na beno, beno vandaka kundima na kiese nde bo kwenda na yo, sambu beno zaba nde beno ke na kimvwama ya kuluta mbote yina ke zingaka mvula na mvula” ntangu bo tavanda bamfumu na Kimfumu ya Nzambi. (Baebreo 10:34) Mpi yindula kyese yina bo tavanda na yo na nsi ya lutwadisu ya Yehowa ti Kristu, ntangu bo tapesa balusakumunu ya kitoko na bantu yina tazinga na ntoto ya mpa. Ntumwa Polo kutubaka kyeleka sambu na Bakristu ya kwikama nde: “Na mabanza na mono, mono ke mona nde beto lenda fwanikisa ve bampasi ya beto ke mona ntangu yai ti lukumu yina ya Nzambi ta songa beto na ntwala.”—Roma 8:18.
17. Yehowa tasala nki sambu na bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto yina kesadila yandi na kwikama yonso ntangu yai?
17 Mutindu mosi mpi, konso kima yina bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto lenda vidisa ntangu yai to kuyambula na luzolo yonso sambu na kusadila Yehowa, Yehowa tasakumuna bo mpi tapesa bo bima mingi kibeni na nsadisa ya mambu yina yandi tasala na bilumbu kekwisa. Yandi tapesa bo luzingu ya kukuka, mpi ya kukonda nsuka na paladisu ya ntoto. Na ntoto yina ya mpa, Yehowa “ta kusula mansanga yonso na meso na bo. Lufwa ta vandaka diaka ve, bantu ta lwataka mpidi diaka ve, bo ta dilaka diaka ve, bo mpi ta waka diaka mpasi ve.” (Kusonga 21:4) Yai kele lusilu ya kitoko kibeni! Ata kima mosi ve ya beto lenda yambula na luzolo yonso to ya bo lenda botula beto na ngidika yai ya bima sambu na Yehowa lenda fwanana ti luzingu ya kitoko yina kekwisa, yina Yehowa tapesa na bansadi na yandi ya kwikama yina kekanga ntima.
18. Inki lusilu ya kepesa kikesa Yehowa kepesa beto na Ndinga na yandi?
18 Bampasi yonso yina beto lenda mona ntangu yai tavanda ve ata fyoti ti bupusi na luzingu ya mvula na mvula na ntoto ya mpa ya Nzambi. Bampasi yina yonso, Nzambi tayingisa yo ti mambu ya kitoko na ntoto ya mpa. Yezaya 65:17, 18 kesonga beto nde: “Makambu ya ntama bantu ta yindula yo diaka ve, yo ta kwisila bo mpi ve na mabanza. Beno mona kiese, beno sepela ntangu yonso sambu na mambu ya mono ke zola kusala!” Yo yina, yo fwanaka mpenza nde Yakobo, mpangi ya Yezu, kutuba nde: “Beto ke bingaka bo ‘bantu ya kiese’ sambu bo kangaka ntima.” (Yakobo 5:11) Ee, kana beto kekanga ntima na kwikama yonso na bampasi ya beto kekutana ti yo bubu yai, beto tabaka mambote ntangu yai mpi na bilumbu kekwisa.
Inki Mvutu Nge Tapesa?
• Sambu na nki bantu mekumaka kumona mpasi?
• Bampasi lenda nata nki mambote na bantu yina tavanda bamfumu na zulu na bilumbu kekwisa mpi na bayina tazinga na ntoto?
• Sambu na nki beto lenda vanda na kyese ntangu yai ata na ntangu ya mpasi?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 18]
Bibuti na beto ya ntete kuvandaka ti avenire ya mbote na ntwala na bo
[Kifwanisu ya kele na lutiti 20]
Kumona mpasi ya bantu mesadisaka Yezu na kuvanda Ntotila mpi Nganga-Nzambi mosi ya mbote
[Kifwanisu ya kele na lutiti 22]
Bantumwa kuvandaka na kyese “sambu Nzambi monaka nde bo me fwana na kumona nsoni sambu na” lukwikilu na bo