Keti Nge Kepesaka Kikesa na Bantu Yankaka?

NGUMBA ya Ermoni kele na sudi ya bangumba ya Anti-Liban, mpi nsongi na yo kele nda bametre 2 814 na zulu ya nivo ya masa. Kiteso ya mvula ya mvimba, nsongi ya ngumba ya Ermoni kevandaka ya kufuluka ti neze, ebuna yo kesalaka nde mupepe yina kelutaka na mpimpa kenataka madidi yina kekumaka malulu. Malulu yango kebwaka bonso matonsi ya masa na zulu ya banti mpi bilanga ya vinu yina kevandaka na nsi ya ngumba. Na nsungi ya nda ya kisiwu na Israele ya ntama, banti mpi bintuntu vandaka kubaka mwa masa kaka na malulu yina.

Mukanda ya Nkunga kefwanisa bumosi ya bansambidi ya Yehowa ti “malulu na ngumba ya Ermoni, yo ke bwa-bwa na zulu ya bangumba ya Sioni.” (Nkunga 133:1, 3) Kaka mutindu Ngumba ya Ermoni vandaka kupesa malulu na banti mpi bintuntu, beto mpi lenda pesa kikesa na bantu yina beto kekutana ti bo. Inki mutindu beto lenda sala yo?

Mbandu ya Kikesa Yina Yezu Vandaka Kupesa

Yezu Kristu kuvandaka ti bupusi ya ngolo na bankaka. Kukutana ti yandi ata na mwa ntangu ya fyoti vandaka kupesa kikesa mpenza. Mu mbandu, Marko kusonikaka na Evanzile na yandi nde: “Ntangu [Yezu] me baka bana na maboko na yandi imene, yandi tulaka bo maboko, ebuna yandi sakumunaka bo mosi-mosi.” (Marko 10:16) Yo fwete vanda nde yo pesaka bana yina ya fyoti kikesa mpenza!

Na mpimpa ya nsuka yina yandi lutisaka na ntoto, Yezu kuyobisaka makulu ya balongoki na yandi. Yo fwete vanda nde kudikulumusa na yandi kusimbaka ntima na bo. Na nima, Yezu kusongaka bo nde: “Mono me songa beno mbandu, sambu beno kusala mutindu mono me sala beno.” (Yoane 13:1-17) Ee, yo lombaka nde bo mpi kudikulumusa. Bantumwa kubakisaka ve na mbala mosi mambu yina Yezu vandaka kutuba, mpi kaka na mpimpa yina bo yantikaka kutula ntembe sambu na kuzaba nani kuvandaka muntu ya kuluta nene. Ata mpidina, Yezu kuwaka ve makasi. Kansi, yandi yindulaka ti bo na kukanga ntima yonso. (Luka 22:24-27) Ata “ntangu bo fingaka yandi, [Yezu] vutulaka mafingu yina ve.” Nkutu, “ntangu bantu ya nkaka pesaka yandi mpasi, yandi bangikaka bo ve, kansi yandi tulaka ntima na Nzambi yina ke sambisaka bantu mbote-mbote.” Mbandu ya kikesa yina Yezu kupesaka mefwana nde beto landa yo.​—1 Piere 2:21, 23.

Yezu kutubaka nde: “Beno baka kilo na mono, beno nata yo; beno vanda balonguki na mono, sambu mono kele muntu ya pima, mono kele muntu ya ntima ya mbote; ebuna beno ta zaba kupema.” (Matayo 11:29) Yindula nde Yezu yandi mosi kelonga nge. Ntangu bantu ya bwala na yandi kuwaka yandi kelonga na sinagoga, bo yitukaka mpi kutubaka nde: “Mayele na yandi yai me katukila yandi wapi? Nki mutindu yandi ke sala mambu ya kuyituka mpidiyai?” (Matayo 13:54) Kutanga masolo ya luzingu ti ya kisalu ya kusamuna ya Yezu lenda longa beto mambu mingi na yina metala kupesa bankaka kikesa. Bika beto tadila mutindu Yezu mebikilaka beto mbandu mosi ya mbote na nzila ya kutuba mpi nkadilu mosi ya mbote.

Landa na Kuvanda ti Kutuba Mosi ya Mbote

Yo kevandaka pete na kupanza nzo, kansi kutunga yo kevandaka mpasi. Nsiku yai mosi ya kupanza mpi kutunga ketadila mpi kutuba na beto. Sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka, beto yonso kesalaka bifu. Ntotila Salomo kutubaka nde: “Ke na muntu ve awa na nsi-ntoto ke salaka mambu yonso mbote konso ntangu ata kifu ve.” (Longi 7:20) Yo kevandaka mpasi ve sambu na kumona bifu ya muntu yankaka mpi kutuba mambu yina lenda lwadisa yandi. (Nkunga 64:2-4) Kansi, yo kelombaka mayele sambu na kulanda na kuvanda ti kutuba ya mbote.

Yezu kusadilaka kutuba ya mbote sambu na kupesa bantu kikesa. Yandi pesaka bo kikesa na kimpeve na ntangu yandi vandaka kuzabisa bo nsangu ya mbote ya Kimfumu. (Luka 8:1) Yezu kupesaka mpi kikesa na bantu yina kukumaka balongoki na yandi na mutindu yandi longaka bo mambu ya metala Tata na yandi ya zulu. (Matayo 11:25-27) Mpila ya kuyituka kele ve na kumona nde bantu vandaka kukwisa penepene ya Yezu!

Kansi, balongi ya bansiku mpi Bafarize vandaka kutadila ve bampusa ya bantu yankaka. Yezu kutubaka nde: “Bo ke zolaka kuvanda na bisika ya luzitu na bafete ti na bakiti ya ntete na banzo ya bisambu.” (Matayo 23:6) Nkutu, bo vandaka kuvweza bansukami, mpi kutuba nde: “Bantu yina kuzaba ve Bansiku ya Moize . . . bo kele bantu yina ya Nzambi me singaka.” (Yoane 7:49) Ntembe kele ve nde nkadilu ya mutindu yai vandaka ve kupesa kikesa!

Mbala mingi, kutuba na beto kemonisaka kimuntu na beto mpi mutindu beto ketadilaka bankaka. Yezu kutubaka nde: “Muntu ya mbote ke basisaka mambu ya mbote ya yandi ke na yo mingi na ntima na yandi; muntu ya mbi ke basisaka mambu ya mbi ya yandi ke na yo mingi. Sambu muntu ke tubaka mambu yina me fulukaka na ntima na yandi.” (Luka 6:45) Ebuna, inki beto lenda sala sambu na kuzikisa nde kutuba na beto kepesa bankaka kikesa?

Kima ya ntete ya beto lenda sala kele kuvanda pima mpi kuyindula na ntwala ya kutuba. Bingana 15:28 ketuba nde: “Na kupesa mvutu, bantu ya mbote ke yindulaka ntete.” Yo kelombaka ve kubaka ntangu mingi sambu na kuyindula mutindu yai. Kana beto keyindula fyoti na ntwala ya kutuba, mbala mingi beto lenda zaba kana bantu tazwa kikesa na mambu ya beto kezola kutuba. Beto lenda kudiyula nde: ‘Keti mambu ya mu kezola kutuba kele mbote? Keti yo kele ya kyeleka, to keti yo kele kaka bituba-tuba? Keti yo kele “mvutu ya kufwana na ntangu” yina? Keti yo tapesa kikesa na muntu yina mu kezola kuzabisa yo?’ (Bingana 15:23) Kana beto mona nde mambu ya beto kezola kutuba kele mbote ve to mefwana ve na ntangu yina, bika beto sala kikesa mpenza sambu na kukonda kutuba yo. Kansi, na kisika ya kubuya kutuba bangogo ya mbi, yo kele mbote na kusosa kuyingisa bangogo yina ya mbi ti bangogo ya mbote mpi ya mefwana. Bangogo yina muntu ketuba kukonda kuyindula “kelwadisaka bantu ya nkaka bonso mbele,” kansi bangogo ya mbote “ke belulaka.”​—Bingana 12:18.

Kima yankaka yina lenda sadisa beto kele kuyindula bikalulu yina kesalaka nde bampangi na beto Bakristu kuvanda na valere na meso ya Nzambi. Yezu kutubaka nde: “Ata muntu mosi ve lenda kwisa na mono kana Tata yina tindaka mono me benda yandi ve.” (Yoane 6:44) Yehowa kemonaka bikalulu ya mbote na konso nsadi na yandi ya kwikama, ata bayina beto kemonaka nde yo kevandaka mpasi na kuzinga ti bo. Kana beto kesala kikesa mpenza sambu na kusosa kumona bikalulu na bo ya mbote, beto tavanda ti bikuma ya kutubila bo mambu ya mbote.

Sadisa Bankaka

Yezu vandaka kubakisa mpenza bampasi ya bantu yina bo vandaka kunyokula. Ya kyeleka, “ntangu yandi monaka bantu mingi-mingi, yandi wilaka bo mawa, sambu bo vandaka me lemba, kikesa ve, bonso mameme me konda ngungudi ya kutala bo.” (Matayo 9:36) Kansi, Yezu kusukaka ve pana; yandi salaka kima mosi sambu na kusadisa bo. Yandi bingaka bo nde: “Beno kwisa na mono, beno yonso bantu yina me lemba, sambu beno ke nata kilo ya nene, ebuna mono ta pesa beno ntangu ya kupema.” Yandi pesaka mpi lusilu yai: “Kilo yina ya mono ta pesa beno yo kele mpasi ve na kunata yo, sambu yo kele kilo mingi ve.”​—Matayo 11:28, 30.

Bubu yai, beto kezinga na “bilumbu ya . . . mpasi mingi.” (2 Timoteo 3:1) Bantu mingi kenyokwama na “mabanza sambu na luzingu yai ya nsi-ntoto ke yangisaka.” (Matayo 13:22) Bankaka kenyokwama sambu na mambu ya mpasi ya bo kekutana ti yo. (1 Tesalonika 5:14) Inki mutindu beto lenda pesa kikesa na bantu yina kele na mfunu na yo? Bonso Kristu, beto lenda sadisa bo na kulembika bampasi na bo.

Bantu mingi kezolaka kutubila makambu na bo sambu na kusosa kukatula kizitu na bo. Kana bantu yina kele na mpasi kukwisa kulomba beto lusadisu, keti beto kebakaka ntangu ya kuwidikila bo na dikebi? Yo kelombaka kudiyala sambu na kuvanda muwi yina kekuditula na kisika ya bankaka. Yo ketendula kutula makutu na mambu yina muntu yankaka ketuba, na kisika ya kuyindula mutindu ya kupesa mvutu to ya kumanisa dyambu yina keyangisa yandi. Beto tamonisa nde beto kekudibanza sambu na yandi kana beto kewidikila yandi na dikebi yonso, ketala yandi na meso ntangu yandi ketuba, mpi kemweta ntangu yo kele mfunu.

Mabaku ya kusyamisa bampangi kele mingi na kati ya dibundu ya Bukristu. Mu mbandu, ntangu beto kekwendaka na balukutakanu na Nzo ya Kimfumu, beto lenda sosa bampangi yina kenwana ti maladi. Bantangu yankaka, yo kelombaka kaka kubaka mwa minuta fyoti na ntwala to na nima ya lukutakanu sambu na kupesa bo kikesa. Beto lenda sosa mpi bampangi yina kukwisaka ve na Kulonguka ya Mukanda ya Dibundu. Ziku beto lenda binga bo na telefone mpi kusonga bo nde beto vandaka kudiyangisa sambu na mambote na bo to kuyula kana bo kele na mfunu ya lusadisu.​—Filipi 2:4.

Bankuluntu kele ti mikumba ya nene na kati ya dibundu. Beto lenda lembika kizitu na bo kana beto kesala kumosi ti bo mpi kelungisa na kudikulumusa yonso mikumba yonso yina bo lenda pesa beto. Ndinga ya Nzambi kelongisila beto nde: “Beno lemfuka na bambuta na beno ya Dibundu, beno wila bo mpi. Bo ke langidilaka moyo na beno, sambu bo fweti futa rapore na Nzambi sambu na kisalu na bo. Kana beno ke lemfukila bo, bo ta sala kisalu na bo na kiese; kana mpidina ve, bo ta sala kisalu na bo na mawa, ebuna mambu ya mutindu yina ta sadisa beno ve ata fioti.” (Baebreo 13:17) Kana beto kemonisa nkadilu ya mbote, beto lenda pesa kikesa na bampangi “yina ke twadisaka Dibundu mbote-mbote.”​—1 Timoteo 5:17.

Tubaka mpi Salaka Mambu ya Mbote Ntangu Yonso

Malulu kekatukaka na matonsi ya masa yina kekitaka malembe-malembe, ya kemonanaka bonso nde yo kekatuka ve kisika mosi. Mutindu mosi, kupesa bankaka kikesa kekatukaka ve na kusala kaka mwa dyambu mosi ya mbote, kansi bo tabaka kikesa kana beto kemonisa ntangu yonso bikalulu bonso ya Kristu.

Ntumwa Polo kusonikaka nde: “Beno zolana ngolo bonso bana ya tata mosi ti mama mosi, beno tula ngolo na kusonga luzitu na beno.” (Roma 12:10) Bika beto sadila ndongisila yai ya Polo, mpi beto pesa mpenza bankaka kikesa na kutuba mpi na bisalu na beto.

[Bifwanisu ya kele na lutiti 31]

Muwi yina kekuditula na kisika ya bankaka kepesaka kikesa

[Bifwanisu ya kele na lutiti 32]

Banti ti bintuntu vandaka kubaka mwa masa kaka na malulu yina vandaka kukatuka na Ngumba ya Ermoni