Tula Dikebi na ‘Mayele na Nge ya Kulongila’

“Longa nsangu ya Nzambi, . . . sungika bifu yina kele na mambu ya bantu ke longaka, pesa bo atasio, pesa bo kikesa. Ntangu nge ke longa bo, nge fweti kanga ntima mpenza [mpi kuvanda na mayele ya kulongila, NW].”​—2 TIM. 4:2.

1. Inki ntuma Yezu kupesaka balongoki na yandi, mpi nki mbandu yandi bikaka?

ATA Yezu kusalaka bidimbu ya nkumbwa sambu na kubelula bantu ntangu yandi vandaka na ntoto, yandi zabanaka ntetentete bonso longi, kansi ve bonso muntu ya kebelulaka to kesalaka bidimbu ya nkumbwa. (Mar. 12:19; 13:1) Kuzabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi kuvandaka kisalu ya kuluta mfunu sambu na Yezu, mpi yo kele mutindu mosi sambu na balongoki na yandi bubu yai. Bakristu ke na mukumba ya kulanda na kusala kisalu ya kukumisa bantu balongoki na kulongaka bo na kusala mambu yonso ya Yezu kutubaka.​—Mat. 28:19, 20.

2. Inki beto fwete sala sambu na kulungisa mukumba na beto ya kusamuna?

² Sambu na kulungisa mukumba na beto ya kukumisa bantu balongoki, beto fwete sosa ntangu yonso na kutomisa mayele na beto ya kulongila. Ntumwa Polo kumonisaka mfunu ya kuvanda na mayele ya mutindu yai ntangu yandi sonikilaka Timoteo, nduku na yandi ya kisalu. Yandi tubaka nde: “Keba nge mosi, keba na malongi na nge. Vanda ngolo na mambu yina yonso. Sambu, kana nge sala mpidina, nge ta gulusa moyo na nge mosi, nge ta gulusa mpi moyo ya bantu yina ke waka malongi na nge.” (1 Tim. 4:16) Mutindu ya malongi yina Polo vandaka kutubila kele kaka ve kupesa muntu nzayilu. Bansamuni ya mbote kesimbaka ntima ya bantu mpi kesyamisaka bo na kusala bansoba na luzingu na bo. Yo yai kibeni mayele ya kulongila! Kansi, inki mutindu beto lenda tomisa ‘mayele na beto ya kulongila’ ntangu beto kezabisa bantu yankaka nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi?​—2 Tim. 4:2.

Yedisa ‘Mayele ya Kulongila’

3, 4. (a) Inki mutindu beto lenda yedisa ‘mayele ya kulongila’? (b) Inki mutindu Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi kesadisaka beto na kukuma balongi ya mbote?

³ Diksionere mosi ketuba nde ‘mayele,’ bo kebakaka yo na “kulonguka, kusadila, to kutala.” Beto fwete tula dikebi na mambu yai tatu sambu na kukuma balongi ya mbote ya nsangu ya mbote. Mutindu mosi kaka ya beto lenda bakisa disolo na beto kele ya kusamba na ntangu beto kelonguka yo. (Tanga Nkunga 119:27, 34.) Kutala bansamuni ya mbote ntangu bo kelonga kesadisaka beto na kulonguka bametode na bo mpi na kulanda mbandu na bo. Mpi, kusala kikesa mbala na mbala sambu na kusadila mambu ya beto kelonguka kesadisaka beto na kutomisa mayele na beto.​—Luka 6:40; 1 Tim. 4:13-15.

⁴ Yehowa kele Longi na beto ya Nene. Yandi kesadilaka organizasio na yandi yina kemonanaka sambu na kupesa bansadi na yandi lutwadisu na mutindu bo fwete lungisa mukumba na bo ya kusamuna. (Yez. 30:20, 21) Yo yina, mabundu yonso kesalaka Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi konso mposo sambu na kusadisa bantu yonso ya mesonikisaka bazina na nzo-nkanda yango na kukuma bansamuni ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. Mukanda ya ntetentete ya bo kesadilaka na nzo-nkanda yai kele Biblia. Ndinga ya kupemama ya Yehowa kesongaka beto mambu ya kulonga. Dyaka, yo kemonisaka bametode ya kulongila yina kele mbote mpi ya mefwana. Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi keyibusaka beto mbala na mbala nde beto takuma balongi ya mbote kana beto kebaka malongi na beto na Ndinga ya Nzambi, kesadila bangyufula mbote, kelonga na mutindu ya pete, mpi kemonisa dikebi ya masonga na bantu yankaka. Bika beto tadila bangindu yai mosimosi. Na nima, beto tatubila mutindu ya kusimba ntima ya longoki.

Baka Malongi na Nge na Ndinga ya Nzambi

5. Malongi na beto fwete katuka na wapi, mpi sambu na inki?

⁵ Yezu, longi ya kuluta bantu yonso, vandaka kubaka malongi na yandi na Masonuku. (Mat. 21:13; Yoa. 6:45; 8:17) Yandi vandaka kutuba na kiyeka na yandi mosi ve, kansi na zina ya Muntu yina kutindaka yandi. (Yoa. 7:16-18) Yai kele mbandu ya beto fwete landa. Yo yina, yo vanda na kisalu ya nzo na nzo to na ntangu beto kelonguka Biblia ti bantu, mambu ya beto ketuba fwete benda dikebi na kiyeka ya Ndinga ya Nzambi. (2 Tim. 3:16, 17) Ata beto kele mayele nki mutindu, valere mpi ngolo na yo mefwanana ve ti ya Masonuku ya kupemama. Biblia kele ti kiyeka. Yo yina, kulomba longoki na kutanga mambu yina Masonuku ketuba sambu na dyambu mosi buna kele metode ya kuluta mbote ya beto lenda sadila sambu na kusadisa yandi na kubakisa dyambu yango.​—Tanga Baebreo 4:12.

6. Longi fwete sala nki sambu na kuzikisa nde longoki kebakisa mambu yina bo kelonguka?

⁶ Dyambu yai ketendula ve nde nsamuni fwete kudibongisa ve na ntwala ya kulonguka Biblia ti muntu. Kansi, yandi fwete yindula na ntwala sambu na kuzaba nki baverse yina bo mevutukila ve bangogo na yo yina yandi to longoki tatanga na Biblia na ntangu bo talonguka. Mbala mingi, yo kele mbote na kutanga baverse yina kemonisaka bikuma ya Masonuku yina kesimbaka malongi na beto. Yo kele mpi mfunu na kusadisa longoki na kubakisa konso verse yina yandi ketanga.​—1 Kor. 14:8, 9.

Sadila Bangyufula Mbote

7. Sambu na nki kusadila bangyufula kele metode ya mbote ya kulongila?

⁷ Kusadila bangyufula mbote kepusaka muntu na kuyindula mpi kesadisaka longi na kusimba ntima ya longoki. Yo yina, na kisika ya kutendudila longoki baverse, lomba yandi na kutendudila nge yo. Bantangu yankaka, yo lenda vanda mfunu na kuyula ngyufula mosi to bangyufula mingi yankaka sambu na kusadisa longoki na kubakisa mbote. Kana nge kesadila bangyufula sambu na kulonga longoki, pana nge ke na kusadisa yandi na kubakisa kaka ve bikuma ya dilongi mosi buna, kansi nge kesadisa yandi mpi na kundima yandi mosi dilongi yango.​—Mat. 17:24-26; Luka 10:36, 37.

8. Inki mutindu beto lenda bakisa mambu yina kele na ntima ya longoki?

⁸ Metode ya kulonguka yina mikanda na beto kesadilaka kele metode ya bangyufula ti bamvutu. Ntembe kele ve nde bantu mingi ya nge kelonguka ti bo Biblia takuka nswalu kusadila mambu yina kele na baparagrafe sambu na kupesa mvutu na bangyufula yina kele na mukanda ya beno kelonguka. Ata mpidina, nsamuni ya kezola kusimba ntima ya longoki tasuka kaka ve na bamvutu yina ya mbote. Mu mbandu, longoki mosi lenda tendula mbote mambu yina Biblia ketuba sambu na yina metala mansoni. (1 Kor. 6:18) Kansi, kuyula na mayele yonso bangyufula ya kuzabila ngindu ya muntu lenda monisa mambu yina longoki keyindula mpenza na dyambu ya yandi kelonguka. Yo yina, nsamuni lenda yula nde: “Sambu na nki Biblia kebuyisaka kuvukisa nitu ti muntu yina kele ve nkwelani na nge? Inki nge keyindula sambu na nsiku yai ya Nzambi? Keti nge keyindula nde nge tabaka mambote kana nge kezitisa minsiku ya bikalulu ya mbote ya Nzambi?” Mvutu na bangyufula ya mutindu yai lenda monisa mambu yina kele na ntima ya longoki.​—Tanga Matayo 16:13-17.

Longa na Mutindu Yina Kele Pete na Kubakisa

9. Inki beto fwete vila ve na ntangu beto kelonguka ti muntu?

⁹ Bakyeleka mingi ya ke na Ndinga ya Nzambi kevandaka mpenza mpasi ve. Kansi, yo lenda vanda nde malongi ya mabundu ya luvunu mevalangasaka mabanza ya bantu yina beto kelongukaka ti bo Biblia. Mukumba na beto bansamuni kele ya kusala na mpila nde Biblia kuvanda pete na kubakisa. Balongi ya mbote kezabisaka mambu na mutindu ya pete, ya pwelele, mpi ya sikisiki. Kana beto kelanda ndongisila yai, beto takumisa ve kyeleka mpasi na kubakisa. Kutuba ve mambu mingi ya kukonda mfunu. Yo ke mpi ve mfunu na kutubila mambu yonso yina kele na verse ya beno metanga. Benda dikebi kaka na mambu yina kele mfunu sambu na kusadisa longoki na kubakisa dyambu ya beno ketadila. Yandi tabakisa malembemalembe bakyeleka ya mudindu ya Masonuku na ntangu yandi keyela.​—Baeb. 5:13, 14.

10. Inki kesadisaka beto na kuzaba ntalu ya baparagrafe ya beto fwete tadila na konso kulonguka?

¹⁰ Baparagrafe ikwa beto fwete tadila na konso kulonguka? Sambu na kuzaba yo, beto fwete vanda ti luswasukusu. Mayele ti luzingu ya longoki mpi ya longi keswaswanaka, kansi beto fwete zaba nde lukanu ya longi kele ya kusadisa longoki na kukuma ti lukwikilu ya ngolo. Yo yina, beto kepesaka longoki ntangu ya mefwana sambu na kutanga, kubakisa, mpi kundima bakyeleka ya ke na Ndinga ya Nzambi. Beto ketadilaka ve mambu mingi kuluta yina yandi lenda bakisa. Ata mpidina, beto fwete landa na kulonguka. Kana longoki mebakisa dilongi mosi buna imene, beto luta na dilongi yankaka.​—Kol. 2:6, 7.

11. Na yina metala kulonga, inki dilongi beto kebaka na ntumwa Polo?

¹¹ Ntumwa Polo vandaka kuzabisa nsangu ya mbote na mutindu ya pete ntangu yandi vandaka kutuba na bantu ya mpa. Ata yandi longukaka mingi, yandi vandaka kusadila ve bangogo ya ngolo-ngolo sambu na kuyitukisa bantu. (Tanga 1 Korinto 2:1, 2.) Mutindu kyeleka ya Masonuku kevandaka pete, yo kebendaka mpi kesepedisaka bantu ya masonga. Yo kelombaka ve kusala banzo-nkanda ya nene sambu na kubakisa yo.​—Mat. 11:25; Bis. 4:13; 1 Kor. 1:26, 27.

Sadisa Balongoki na Kubaka na Valere Mambu ya Bo Kelonguka

12, 13. Inki fwete pusa longoki na kusadila mambu ya yandi kelonguka? Pesa mbandu.

¹² Sambu malongi na beto kubuta mbuma, yo fwete simba ntima ya longoki. Yandi fwete bakisa mutindu malongi yango ketadila yandi, mutindu yo lenda natila yandi mambote, mpi mutindu luzingu na yandi tatoma kana yandi landa lutwadisu ya Masonuku.​—Yez. 48:17, 18.

¹³ Mu mbandu, yo lenda vanda nde beto ketadila Baebreo 10:24, 25, yina kesyamisaka Bakristu na kuvukana ti bampangi na bo sambu na kubaka kikesa mpi mambote ya kekatukaka na kyese ya kuvanda ti bampangi. Kana longoki meyantika ntete ve kukwenda na balukutakanu ya dibundu, beto lenda tendudila yandi na bunkufi mutindu yo kesalamaka mpi mambu yina bo tatubila. Beto lenda tuba nde balukutakanu ya dibundu kele kitini mosi ya lusambu na beto, mpi kumonisa nde yo kenatilaka beto mambote. Na nima, beto lenda binga yandi na balukutakanu. Kima fwete pusa yandi na kulemfuka na bantuma ya Masonuku fwete vanda mpusa na yandi ya kulemfuka na Yehowa, kansi ve ya kusepedisa muntu yina kelonguka ti yandi.​—Gal. 6:4, 5.

14, 15. (a) Longoki ya Biblia lenda longuka nki na yina metala Yehowa? (b) Inki mutindu kuzaba kimuntu ya Nzambi lenda natila longoki ya Biblia mambote?

¹⁴ Mambote ya ntetentete yina balongoki kebakaka na kulonguka Biblia mpi na kusadila minsiku na yo kele nde bo kezabaka Yehowa mpi kezolaka yandi bonso muntu mpenza. (Yez. 42:8) Yandi kele kaka ve Tata ya zola, Ngangi, mpi Munkwa luyalanganu, kansi yandi kemonisaka mpi kimuntu na yandi ti ngolo na yandi na bantu yina kezolaka mpi kesadilaka yandi. (Tanga Kubasika 34:6, 7.) Ntangu Moize kuvandaka penepene ya kutwadisa dikanda ya Izraele mpi ya kukatula bo na kimpika na Ezipte, Yehowa kudimonisaka na yandi na bangogo yai: “Mono takudimonisa muntu yina ya mono takudimonisa.” (Kub. 3:13-15, NW) Kutuba yina kutendulaka nde Yehowa lenda kuma konso mutindu yina kele mfunu sambu na kulungisa balukanu na yandi na bantu na yandi yina yandi meponaka. Yo yina, bantu ya Izraele kuzabaka nde Yehowa kele Muntu yina kugulusaka bo, kunwanaka sambu na bo, kulungisaka bampusa na bo, kulungisaka balusilu na yandi, mpi yina kusadisaka bo na mitindu mingi yankaka.​—Kub. 15:2, 3; 16:2-5; Yoz. 23:14.

¹⁵ Mbala yankaka, bantu ya beto kelonguka ti bo Biblia tamona ve bidimbu ya nkumbwa ya Yehowa bonso yina Moize kumonaka. Ata mpidina, ntangu balongoki keyedisa lukwikilu ti ntonda sambu na mambu ya bo kelonguka, mpi ntangu bo keyantika kusadila yo, ntembe kele ve nde bo tamona mfunu ya kutula ntima na Yehowa sambu yandi pesa bo kikesa, mayele, ti lutwadisu. Ntangu bo tasalaka yo, bo mpi tazaba nde Yehowa kele Ndongisi ya mayele yina bo lenda tudila ntima, Ntanini, mpi muntu ya kekabaka mpenza mpi ya kelungisaka bampusa na bo yonso.​—Nk. 55:23; 63:8; Bing. 3:5, 6.

Monisa Dikebi ya Zola

16. Sambu na nki mayele ya kubutukila kele ve kima ya kuluta mfunu sambu na kuzwa mbuma ya mbote?

¹⁶ Kana nge kemona nde nge kelonga mbote ve mutindu nge keyindula nde nge fwete longa, kulemba nitu ve. Yehowa ti Yezu ke na kutwadisa programe ya kulonga yina ke na kusalama na ntoto ya mvimba bubu yai. (Bis. 1:7, 8; Kus. 14:6) Bo lenda sakumuna bikesa ya beto kesala sambu bangogo na beto kuvanda na bupusi ya mbote na bantu ya ntima ya mbote. (Yoa. 6:44) Ata nsamuni mekonda mayele ya kubutukila, zola yina yandi kevandaka na yo sambu na longoki lenda sala mambu mingi kuluta. Ntumwa Polo kumonisaka nde yandi vandaka kubakisa mfunu ya kuzola bantu yina kelonguka.​—Tanga 1 Tesalonika 2:7, 8.

17. Inki mutindu beto lenda monisa dikebi ya masonga na konso longoki ya Biblia?

¹⁷ Mutindu mosi, beto lenda monisa dikebi ya masonga na konso longoki ya Biblia na kubakaka ntangu ya kusosa kuzaba yandi. Kana beto ketubila minsiku ya Biblia ti yandi, ziku beto tazaba luzingu na yandi. Mbala yankaka beto tamona nde yandi kezingaka dezia na kuwakana ti mambu yankaka yina yandi melongukaka na Biblia. Kansi na mambu yankaka, yandi lenda vanda na mfunu ya kusala bansoba. Yo yina, na ntangu beto kesadisa longoki na kutadila mutindu yandi lenda sadila mambu ya yandi kelonguka na Biblia, beto lenda sadisa yandi na zola yonso na kukuma longoki ya kyeleka ya Kristu.

18. Sambu na nki yo kele mfunu na kusamba ti longoki mpi kutanga zina na yandi na kisambu?

¹⁸ Kima ya kuluta mfunu, beto fwete samba ti longoki mpi kutanga zina na yandi na kisambu yango. Yandi fwete bakisa pwelele nde lukanu na beto kele ya kusadisa yandi na kuzaba Ngangi na yandi mbote mpenza, kukwenda penepene na Yandi, mpi kubaka mambote na lutwadisu na Yandi. (Tanga Nkunga 25:4, 5.) Kana beto kesamba Yehowa sambu yandi sakumuna bikesa yina longoki kesala sambu na kusadila mambu ya yandi kelonguka, yo tasadisa longoki na kumona mfunu ya ‘kusala mambu yina nsangu ya Nzambi ketinda na kusala.’ (Yak. 1:22) Mpi ntangu longoki kewidikila bisambu na beto ya masonga, yandi mpi talonguka mutindu ya kusamba. Yo ke kyese mpenza na kusadisa balongoki ya Biblia na kusala bangwisana ya bo mosi ti Yehowa!

19. Disolo yina kelanda tapesa mvutu na nki ngyufula?

¹⁹ Yo kepesa kikesa na kuzaba nde Bambangi kuluta bamilio sambanu na ntoto ya mvimba kesadila ‘mayele ya kulongila’ ti lukanu ya kusadisa bantu ya ntima masonga na kusala mambu yonso yina Yezu kutubaka. Inki mambote beto ke na kubaka na kisalu na beto ya kusamuna? Disolo yina kelanda tapesa mvutu na ngyufula yai.

Keti Nge Keyibuka?

• Sambu na nki Bakristu kele na mfunu ya kuyedisa ‘mayele ya kulongila’?

• Inki bametode lenda kumisa beto balongi ya mbote mpenza?

• Ata nsamuni mekonda mayele ya kubutukila, inki kele mfunu mingi kuluta?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 13]

Keti nge mesonikisaka zina na Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 15]

Sambu na nki yo kele mfunu na kulomba longoki na kutanga baverse na Biblia?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 16]

Samba ti longoki mpi tanga zina na yandi na kisambu