Baleke, Beno Yibuka Ngangi na Beno ya Nene Ntangu Yai
“Beno yindula Muntu yina salaka beno ntangu beno kele kaka baleki.”—LO. 12:1.
1. Inki mutindu Yehowa kemonisaka nde yandi ketulaka ntima na baleke yina kesambilaka yandi?
YEHOWA ketadilaka baleke yina kele Bakristu nde bo kele mbalu mingi mpi bo kepesaka kikesa bonso malulu. Ya kyeleka, yandi tubaka nde kilumbu yina “bambeni” tanwana ti Mwana na yandi, baleke ya babakala ti ya bankento takudipesa “na luzolo na bo mosi” na kisalu ya Kristu. (Nk. 110:3) Mbikudulu yina talungana na ntangu yina bantu mingi tatulaka ve dikebi na mambu ya Nzambi, tasosaka kaka kulungisa bampusa na bo mpi kusosa mbongo, mpi talemfukaka ve na Nzambi. Ata mpidina, Yehowa kuzabaka nde baleke yina kesambilaka yandi tavanda ya kuswaswana. Beno baleke, Yehowa ketudilaka beno ntima mpenza!
2. Kuyibuka Yehowa ketendula inki?
2 Yindula kyese yina Nzambi fwete vanda na yo ntangu yandi kemonaka baleke keyibuka yandi bonso Ngangi na bo ya Nene. (Lo. 12:1) Ya kyeleka, kuyibuka Yehowa ketendula kaka ve kuyindula yandi. Yo ketendula mpi kusala mambu yina kesepedisaka yandi, kubika nde bansiku mpi minsiku na yandi kutwadisa beto na luzingu na beto ya konso kilumbu. Dyaka, yo ketendula kutudila yandi ntima mpi kuzaba nde yandi kekudibanzaka mpenza sambu na mambote na beto. (Nk. 37:3; Yez. 48:17, 18) Keti nge mpi kekudiwaka mutindu yina sambu na Ngangi na nge ya Nene?
“Tula Ntima na Nge Yonso na Mfumu Nzambi”
3, 4. Inki mutindu Yezu kumonisaka nde yandi vandaka kutula ntima na Yehowa, mpi sambu na nki yo kele mfunu bubu yai?
3 Ya kyeleka, Yezu Kristu kele mbandu ya kuluta mbote ya muntu yina kutulaka ntima na Nzambi. Yandi zingaka na kuwakana ti bangogo ya Bingana 3:5, 6 ya ketuba nde: “Tula ntima na nge yonso na Mfumu Nzambi; kutula ntima ve na mambu ya nge mosi ke yindulaka nde nge zaba. Yindula Mfumu Nzambi na mambu yonso ya nge ke salaka, yandi ta songa nge nzila ya mbote.” Ntangu fyoti na nima ya mbotika na yandi, Satana kukwendaka penepene ya Yezu mpi kumekaka kupukumuna yandi na kundima kiyeka mpi lukumu ya nsi-ntoto. (Luka 4:3-13) Yezu kukusamaka ve. Yandi zabaka nde ‘kimvwama, lukumu, mpi luzingu’ ya kyeleka kekatukaka na ‘kuzitisa Mfumu Nzambi, ti na kudikulumusa.’—Bing. 22:4.
4 Bwimi mpi nzala ya kuvanda ti bima mingi kele bikalulu ya keyala bantu ya nsi-ntoto bubu yai. Beto tavanda mayele kana beto kelanda mbandu ya Yezu na nsi-ntoto ya mutindu yai. Yibuka mpi nde, Satana tasala yonso sambu na kubenda bansadi ya Yehowa na kukatuka na nzila ya fyoti yina kenataka na luzingu. Yandi kezola nde bantu yonso kukwenda na nzila ya nene yina kenataka na lufwa. Kubika ve nde yandi kukusa nge! Kansi, baka lukanu ya kuyibuka Ngangi na nge ya Nene. Tudila yandi ntima na nge ya mvimba mpi simba ngolo “moyo ya kieleka” yina kekwisa nswalu mpenza.—1 Tim. 6:19.
Baleke, Beno Vanda Mayele!
5. Inki nge keyindula sambu na nsi-ntoto yai na bilumbu kekwisa?
5 Baleke yina keyibukaka Ngangi na bo ya Nene kevandaka mayele kuluta bana ya mvula na bo. (Tanga Nkunga 119:99, 100.) Sambu bo kendimaka mabanza ya Nzambi, bo mezaba mbote nde kubika fyoti, nsi-ntoto yai taluta. Ata beno kele ntete baleke, ntembe kele ve nde beno kemona mutindu bantu kelanda kaka na kuwa boma mpi kutula susi sambu na bilumbu kekwisa. Kana nge kele ntete na nzo-nkanda, ziku nge mewaka dezia bo ketubila kubeba ya mupepe ti ya ntoto, bantu ya kemanisa banti na bamfinda, mpi mambu yankaka ya mutindu mosi. Bantu kekudiyangisa mpenza sambu na mambu yai, kansi kaka Bambangi ya Yehowa mpamba kebakisa mpenza nde mambu yai kele kitini ya kidimbu yina kemonisa nde nsi-ntoto ya Satana mekuma na nsuka.—Kus. 11:18.
6. Inki mutindu baleke yankaka mekusamaka?
6 Kansi yo kele mawa na kumona nde baleke yankaka yina kesadilaka Nzambi keyambula kutula dikebi nde nsi-ntoto yai mebikala kaka ti ntangu fyoti. (2 Pie. 3:3, 4) Bankaka dyaka mesalaka masumu ya nene sambu bo kusamaka na banduku ya mbi mpi na bifwanisu ya kemonisaka kinkonga. (Bing. 13:20) Yo tavanda mawa nde Nzambi kubuya beto ntangu yai ya beto mekuma na nsuka mpenza! Kansi, baka dilongi na mambu yina kukuminaka bantu ya Izraele na mvu 1473 N.T.B., ntangu bo vandaka na bangumba ya Moabi, penepene mpenza ya kukota na Ntoto ya Lusilu. Inki kusalamaka kuna?
Bo Bwaka Penepene ya Kukota na Ntoto ya Lusilu
7, 8. (a) Inki metode Satana kusadilaka na bangumba ya Moabi? (b) Inki metode yandi kesadila bubu yai?
7 Ntangu bantu ya Izraele kukumaka penepene ya kukota na Ntoto ya Lusilu, yo monanaka pwelele nde Satana kuvandaka na mpusa nde bo kota ve na ntoto yina. Ntangu yandi monaka nde yandi nungaka ve na kupusa profete Balami na kusinga bo, Satana kusadilaka metode mosi ya kubumbana. Yandi mekaka kupusa bo na kusala kima mosi na mpila nde Yehowa kusakumuna bo ve. Yandi sadilaka bankento ya Moabi sambu na kubenda bo na kusala masumu, mpi na ntangu yina Satana kunungaka na kiteso mosi buna. Bantu ya Izraele yantikaka kusala pite ti bana-bankento ya Moabi mpi kusambila nzambi Baale ya bwala Peore. Ata bo kumaka mpenza penepene ya Ntoto ya Lusilu yina Nzambi kusilaka bo, bantu kiteso ya 24 000 kufwaka. Yo vandaka mawa kibeni!—Kut. 25:1-3, 9.
8 Bubu yai, beto kepusana mpenza penepene ya ntoto ya lusilu, disongidila ngidika ya bima ya mpa. Sambu yo kele kikalulu na yandi banda ntama, Satana kesadila dyaka pite sambu na kukusa bantu ya Nzambi. Minsiku ya bikalulu ya mbote ya nsi-ntoto mebeba kibeni na mpila nde bantu mekumaka kutadila pite bonso nde yo kele mbi ve, mpi kuvukisa nitu babakala ti babakala to bankento ti bankento bonso nde yo kele desizio ya konso muntu. Mpangi-nkento mosi kutubaka nde: “Yo kele kaka na nzo na beto mpi na Nzo ya Kimfumu, bisika bana na munu kelongukaka nde kuvukisa nitu babakala ti babakala to bankento ti bankento mpi kuvukisa nitu kukonda kukwelana kele mbi na meso ya Nzambi.”
9. Inki lenda salama na “nsungi ya luyantiku ya kileke,” mpi nki mutindu baleke lenda nunga nsungi yango?
9 Baleke yina keyibukaka Ngangi na bo ya Nene kezabaka nde kuvukisa nitu kele dikabu mosi ya santu ya ketadila luzingu mpi kubuta. Yo yina, bo kezabaka nde muntu fwete vukisa nitu kaka na kuwakana ti lutwadisu ya Nzambi, disongidila kaka na kati ya makwela. (Baeb. 13:4) Kansi, na “nsungi ya luyantiku ya kileke,” disongidila ntangu yina mpusa ya kuvukisa nitu kevandaka ngolo mpi yina mpusa yango lenda bebisa luswasukusu ya baleke, yo lenda vanda mpasi na kubikala bunkete. (1 Kor. 7:36, NW) Inki nge lenda sala kana bangindu ya mbi kukwisila nge na mabanza? Samba Yehowa na masonga yonso sambu yandi sadisa nge na kutula dikebi na mambu ya bunkete. Yehowa kewidikilaka ntangu yonso bantu yina kesambaka yandi na masonga yonso. (Tanga Luka 11:9-13.) Kutubila mambu ya bunkete mpi ya ketungaka lukwikilu lenda sadisa mpi na kukatula bangindu ya mbi.
Pona Balukanu na Nge na Mayele Yonso!
10. Inki bangindu ya mbi beto fwete buya, mpi nki bangyufula beto lenda kudiyula?
10 Kikuma mosi ya kesalaka nde baleke mingi ya nsi-ntoto kekukaka ve kudiyala mpi kezinga kaka sambu na bampusa ya kinsuni kevandaka nde bo kele ve ti lutwadisu ya Nzambi to kivuvu ya kyeleka sambu na bilumbu kekwisa. (Bing. 29:18) Bo kele bonso bantu ya Izraele ya ntangu ya Yezaya yina kuyambulaka kulanda lutwadisu ya Nzambi mpi vandaka kuzinga sambu na ‘kiese ti kusepela, kufwa-fwa mameme ti bangombe, kudia, mpi kunwa.’ (Yez. 22:13) Na kisika ya kulula bantu ya mutindu yina, sambu na nki ve kuyindulula kivuvu ya kitoko yina Yehowa mepesaka bansambidi na yandi ya kwikama? Kana nge kele leke mpi nsadi ya Nzambi, keti nge kevingila ntoto ya mpa na kyese yonso? Keti nge kesala mpenza kikesa sambu na ‘kuvanda muntu ya mbote ntangu nge ke vingila kilumbu ya kiese’ yina Yehowa metulaka na ntwala na nge? (Tito 2:12, 13) Mvutu yina nge tapesa na bangyufula yai tavanda na bupusi na balukanu ya nge tabaka mpi na mambu yina nge tatula na kisika ya ntete na luzingu na nge.
11. Sambu na nki baleke-Bakristu yina kele ntete na nzo-nkanda fwete sala ngolo?
11 Bantu ya nsi-ntoto kezolaka nde baleke kusadila ngolo na bo na balukanu ya kinsuni. Ya kyeleka, beno baleke yina kele ntete na nzo-nkanda beno fwete sala kikesa sambu na kulonguka mbote. Beno fwete yibuka nde lukanu na beno kele kaka ve ya kuzwa kisalu mosi ya mbote, kansi mpi ya kusadila dibundu mpi kuvanda nsamuni mosi ya mbote ya Kimfumu. Sambu na kulungisa lukanu yina, beno fwete zaba kusolula mpi kuyindula mbote, na pima, mpi na luzitu yonso ti bankaka. Yo yina, baleke yina kelongukaka Biblia mpi kesalaka ngolo sambu na kusadila minsiku na yo na luzingu na bo, kelongukaka mbote mpi ketulaka fondasio ya mbote sambu na luzingu ya kyese mpi ya mvula na mvula.—Tanga Nkunga 1:1-3.a
12. Inki mbandu mabuta ya Bakristu fwete landa?
12 Na Izraele, bibuti kuvandaka ti mukumba ya kulonga bana na bo mpi yo vandaka dyambu mosi ya mfunu mingi. Bo vandaka kulonga bana na bo mambu yonso ya luzingu, mingimingi mambu ya kimpeve. (Kul. 6:6, 7) Yo yina, baleke ya Izraele yina vandaka kuwidikila bibuti na bo mpi bambuta yankaka yina vandaka kutina Nzambi boma vandaka kubaka kaka ve nzayilu, kansi mpi mayele, luswasukusu, mayele ya kuyindula, disongidila bikalulu ya mfunu yina kekatukaka na kulonguka mambu ya Nzambi mpi bansiku na yandi. (Bing. 1:2-4; 2:1-5, 11-15) Bubu yai, mabuta ya Bakristu mpi fwete tula dikebi ya mutindu mosi na yina metala kulonga bana.
Widikila Bantu Yina Kezolaka Nge
13. Inki mutindu ya bandongisila baleke mingi kezwaka, mpi sambu na nki bo fwete keba?
13 Baleke kezwaka bandongisila na bantu ya mutindu na mutindu, mpi nkutu na bakonseye ya banzo-nkanda yina kelongisilaka baleke mbala mingi kaka na mambu ya metala kununga na nsi-ntoto. Beto kelomba beno na kutadila bandongisila ya mutindu yina na kisambu, na lusadisu ya Ndinga ya Nzambi mpi ya madya ya kimpeve yina kimvuka ya mpika ya kwikama mpi ya mayele kepesaka. Na nsadisa ya kulonguka na nge ya Biblia, nge mezaba nde baleke mpi bantu yina kele ve ti eksperiansi mingi kele bantu ya ntetentete yina Satana kezolaka kukanga na mutambu. Mu mbandu, na kilanga ya Edeni, Eva yina kuvandaka ve ti eksperiansi mingi kuwidikilaka Satana, nzenza yina kumonisilaka yandi ve ata zola fyoti. Mambu zolaka kuvanda ya kuswaswana mpenza kana yandi widikilaka Yehowa, muntu yina kumonisilaka yandi zola na mitindu mingi!—Kuy. 3:1-6.
14. Sambu na nki beto fwete widikila Yehowa ti bibuti yina kele Bakristu?
14 Ngangi na nge ya Nene kezolaka nge, mpi yandi ke ti kikuma ya mbote mpenza ya kuzola nge. Yandi kezola nde nge vanda na kyese kimakulu, kansi na ntangu yai kaka ve! Yo yina, bonso kibuti mosi ya mbote, yandi kezabisa nge ti bantu yonso yina kesambilaka yandi nde: “Nzila yo yai, beno landa yo.” (Yez. 30:21) Kana nge kele ti bibuti yina kele Bakristu mpi ya kezolaka mpenza Yehowa, yo kele mpi lusakumunu sambu na nge. Widikila na luzitu yonso bandongisila na bo na ntangu nge kebaka balukanu mpi kesosa mambu ya kutula na kisika ya ntete. (Bing. 1:8, 9) Na kutuba ya kyeleka, bo kele na mpusa nde nge baka luzingu, kima yina kele na mfunu mingi kuluta kimvwama to lukumu na nsi-ntoto yai.—Mat. 16:26.
15, 16. (a) Nki kivuvu beto fwete tula na Yehowa? (b) Inki dilongi ya mfunu beto kebaka na mambu yina kukuminaka Baruki?
15 Baleke yina keyibukaka Ngangi na bo ya Nene kezingaka luzingu ya kukonda mindondo mpi ketulaka ntima nde Yehowa tabikisa bo ve “ata fioti.” (Tanga Baebreo 13:5.) Sambu nkadilu yai ya mbote meswaswana ti mutindu ya kuyindula ya nsi-ntoto, baleke fwete keba mpi kubika ve nde mpeve ya nsi-ntoto yai kuvanda na bupusi na zulu na bo. (Ef. 2:2) Yo yina, beto tadila mbandu ya sekretere ya Yeremia, Baruki, yina kuzingaka na nsungi ya bilumbu ya mpasi mpi ya nsuka yina kunataka mbanza ya Yeruzalemi na lufwa, na mvu 607 N.T.B.
16 Yo lenda vanda nde Baruki kuvandaka na mpusa ya kuzwa bima mingi ya kinsuni mpi kuvanda ti luzingu ya mbote. Yehowa kumonaka mpusa yina mpi kukebisaka Baruki na mawete yonso sambu na kusosa ve bima mingi. Baruki kudikulumusaka mpi kuvandaka mayele sambu yandi widikilaka Yehowa, ebuna yandi gulukaka ntangu bo fwaka Yeruzalemi. (Yer. 45:2-5) Kansi, bantu yina kuvandaka ti bima mingi ya kinsuni na ntangu ya Baruki mpi ya kutulaka ve lusambu ya Yehowa na kisika ya ntete kuvidisaka bima na bo yonso na maboko ya bantu ya Babilone. Mingi mpi kuvidisaka luzingu na bo. (2 Bans. 36:15-18) Mambu yina kukuminaka Baruki kesadisa beto na kubakisa nde kuvanda ti bangwisana ya mbote ti Nzambi kele mfunu mingi kuluta kimvwama mpi lukumu ya nsi-ntoto yai.
Tadila Bambandu ya Kuluta Mbote
17. Sambu na nki Yezu, Polo, mpi Timoteo kele bambandu ya mbote yina bansadi ya Yehowa fwete landa?
17 Sambu na kusadisa beto na kutambula na nzila ya kenataka na luzingu, Ndinga ya Nzambi kepesa beto bambandu mingi ya mbote ya kulanda. Mu mbandu, Yezu kulutaka bantu yonso na mayele. Ata mpidina, yandi tulaka dikebi na kima yina lendaka sadisa bantu kimakulu, disongidila “nsangu ya mbote ya Kimfumu.” (Luka 4:43) Sambu na kusadila Yehowa na ntima na yandi ya mvimba, ntumwa Polo kuyambulaka kisalu mosi ya zolaka kupesa yandi mbongo mingi mpi kusadilaka ntangu ti ngolo na yandi sambu na kulonga nsangu ya mbote. Timoteo, ‘mwana [ya Polo] na kati ya kieleka’ kulandaka mbandu na yandi ya mbote. (1 Tim. 1:2) Keti Yezu, Polo, mpi Timoteo kubokutaka sambu na nzila yina bo ponaka na luzingu? Ata fyoti ve! Nkutu, Polo kutubaka nde yandi vandaka kutadila mambu ya nsi-ntoto bonso bima ya “mvindu” kana yandi fwanisa yo ti dibaku ya kusadila Nzambi.—Filp. 3:8-11.
18. Inki bansoba ya nene mpangi-bakala mosi ya leke kusalaka, mpi sambu na nki yandi kebokuta ve?
18 Bubu yai, baleke mingi ya Bakristu kelanda mbandu ya lukwikilu ya Yezu, Polo, mpi Timoteo. Mu mbandu, mpangi-bakala mosi ya leke yina kuvandaka ti kisalu mosi ya mbote kusonikaka nde: “Sambu mu kezingaka na kuwakana ti minsiku ya Biblia, bo matisaka munu kiyeka na kisalu kukonda kusukinina. Ata bo vandaka kufuta munu mbongo mingi, mu bakisaka nde mu vandaka kulanda mupepe. Ntangu mu kwendaka kukutana ti bamfumu na munu mpi kumonisaka bo mpusa na munu ya kusala kisalu ya ntangu yonso, bo tubaka nde bo tafuta munu dyaka mbongo mingi sambu bo vandaka kutula ntima nde mu tabikala. Kansi, mu bakaka dezia desizio na munu. Bantu mingi lenda bakisa ve sambu na nki mu yambulaka kisalu yina vandaka kufuta mbote sambu na kusala kisalu ya ntangu yonso. Mvutu kele nde mu kele mpenza na mpusa ya kuzinga na kuwakana ti kudipesa na munu na Nzambi. Ntangu yai, sambu mu kelutisa luzingu na munu ya mvimba na kisalu ya Nzambi, mu kele na kyese ya mingi kuluta yina mbongo to lukumu lendaka kupesa munu.”
19. Inki nsola ya mayele bo kesyamisa baleke na kusala?
19 Na nsi-ntoto ya mvimba, baleke mingi kibeni mesalaka mpi bansola ya mayele ya mutindu yai. Yo yina, na ntangu beno baleke keyindula sambu na bilumbu kekwisa, beno vila ve kilumbu ya Yehowa. (2 Pie. 3:11, 12) Beno lula ve bantu yina kesadila mingi nsi-ntoto yai. Kansi, beno widikila bantu yina kezolaka beno. ‘Kubumba kimvwama na zulu’ kele kima ya kuluta mbote yina beno lenda sala mpi yo yina kaka tanatila beno mambote ya kimakulu. (Mat. 6:19, 20; tanga 1 Yoane 2:15-17.) Ee, beno yibuka Ngangi na beno ya nene. Mpi kana beno sala buna, Yehowa tasakumuna beno.
[Noti na nsi ya lutiti]
a Sambu na yina metala ba iniversite mpi kisalu, tala Nzozulu ya Nkengi ya Oktobri 1, 2005, balutiti 27-32.
Keti Nge Keyibuka?
• Inki mutindu beto kemonisaka nde beto ketula ntima na Nzambi?
• Inki kele malongi ya kuluta mbote?
• Inki malongi beto lenda baka na mbandu ya Baruki?
• Banani kele bambandu ya mbote ya kulanda, mpi sambu na nki?
[Bifwanisu ya kele na lutiti 21]
Yehowa kepesaka malongi ya kuluta mbote