Bambwetete Kemonisaka Ngolo ya Nzambi

“Beno tala na zulu, beno tala mbote! Nani muntu salaka bambwetete yai yonso? Muntu yina ke tambusaka yo na bandonga bonso basoda, yandi muntu salaka yo yonso. Yandi ke zaba yo yonso, yandi ke bingaka yo na bazina na yo! Ngolo na yandi ti kimfumu na yandi kele nene mpenza, yo yina kana yandi binga yo, ata mbwetete mosi ve lenda konda.”​—YEZAYA 40:26.

NTANGU kele mbwetete ya nene, kansi ve ya kuluta nene. Ata mpidina, yo kele nene mbala 330 000 kuluta ntoto. Bambwetete mingi yina kele penepene ya ntoto kele fyoti kana beto fwanisa yo ti ntangu. Kansi, bambwetete yankaka, bonso yina bo kebingaka V382 Cygni, kele nene kiteso ya mbala 27 kuluta Ntangu.

Ntangu kepesaka ngolo ya nki mutindu? Yindula mutindu tiya fwete vanda ngolo kana nge kele na kitamina ya bakilometre kumi na tanu mpi nge kewa kaka tiya yango. Ntangu kele na kitamina kiteso ya bakilometre ya bamilio 150 ti ntoto. Ata mpidina, kana kilumbu yina ntangu kele ngolo, tiya na yo lenda zikisa mpusu na beto ya nitu. Dyambu ya kebenda dikebi kele nde, kamwa kitini fyoti mpamba ya ngolo ya ntangu kekuminaka beto. Kansi, mwa kitini yango mefwana sambu na kutanina luzingu na ntoto.

Ya kyeleka, bantu ya siansi mesalaka kimvuka ya bantalu nde ngolo yina ntangu kepesaka mefwana sambu na kutanina luzingu ya baplanete bonso ntoto kiteso ya batrillion 31. To sambu na kutesa ngolo yina kekatukaka na ntangu, kana beto lenda vukisa na sekondi mosi bangolo yonso ya ntangu, site mosi ya Internet (Space Weather Prediction Center) ketuba nde yo tapesa na insi ya États-Unis “ngolo yina mefwana, na kiteso ya ngolo yina bo kesadila bubu yai, sambu na bamvula 9 000 000 yina kekwisa.”

Ngolo ya ntangu kekatukaka na katikati na yo. Ntangu kele nene mpenza mpi katikati na yo kele ngolo kibeni na mpila nde yo talomba bamilio ya bamvula sambu yo pesa ngolo na ntoto. Site yango ya Internet (Space Weather Prediction Center) ketuba nde: “Kana Ntangu kuyambula kupesa ngolo na yo bubu yai, yo talomba bamvula 50 000 000 sambu bantu yina kele na ntoto kuwa nde ntangu kepesa dyaka ngolo ve!”

Beto tadila dyambu yai: Kana nge tala na zulu yina matuti kele ve, nge tamona bambwetete mingi kibeni, mpi konso mbwetete kepesaka ngolo bonso ntangu. Mpi bantu ya siansi metubaka nde luyalanganu kele ti ba miliare na ba miliare ya bambwetete!

Bambwetete yai yonso mekatukaka wapi? Bubu yai, bantu mingi ya kesalaka bansosa kekwikilaka nde sambu na bikuma yina bo kebakisa ve tii bubu, luyalanganu kudibasikilaka na kintulumukina bamvula kiteso ya bamiliare 14 meluta. Biblia ketuba pwelele nde: ‘Na luyantiku, Nzambi salaka zulu ti ntoto.’ (Kuyantika 1:1) Ntembe kele ve nde, Muntu yina kusalaka bambwetete ya kepesaka ngolo kele “ngolo” mingi.​—Yezaya 40:26.

Mutindu Nzambi Kesadilaka Ngolo na Yandi

Yehowa Nzambi kesadilaka ngolo na yandi sambu na kutanina bantu yina kesalaka luzolo na yandi. Mu mbandu, ntumwa Polo kusadilaka ngolo na yandi sambu na kulonga bankaka mambu ya metala Nzambi. Polo kuvandaka muntu bonso bantu yonso, kansi yandi nungaka na kusala mingi ata na ntwala ya kimbeni ya ngolo. Inki mutindu? Yandi bakisaka nde yandi zwaka “ngolo ya nene” ya Nzambi.​—2 Korinto 4:7-9.

Yehowa Nzambi kusadilaka mpi ngolo na yandi sambu na kufwa bantu yina kufwaka na nku yonso bansiku na yandi ya bikalulu ya mbote. Yezu Kristu kutubilaka lufwa ya Sodome ti Gomore mpi mvula ya ngolo ya bilumbu ya Noa bonso bambandu ya kemonisa nde Yehowa kesadilaka ngolo na yandi kaka na bantu ya mbi. Yezu kubikulaka nde kubika fyoti, Yehowa tasadila dyaka ngolo na yandi sambu na kufwa bantu yina kefwa minsiku na Yandi.​—Matayo 24:3, 37-39; Luka 17:26-30.

Inki Mutindu Nge Kekudiwaka?

Na nima ya kuyindulula ngolo ya Nzambi yina kemonanaka na bambwetete, nge lenda kudiwa bonso Ntotila Davidi yina kutubaka nde: “Kana mono tala zulu yai ya nge salaka, kana mono tala ngonda ti bambwetete yai ya nge me tulaka na kisika na yo, mono ke kudiyula nde: Muntu kele nani nge na kuyindulaka yandi? Muntu kele nani nge na kutalaka yandi?”​—Nkunga 8:4, 5.

Ya kyeleka, yo kele kudikulumusa kana beto kebakisa nde beto kele fyoti ntangu beto kekudifwanisa ti luyalanganu ya nene. Ata mpidina, beto lenda baka ngolo ya Nzambi. Yehowa kupesaka mpeve na yandi na profete Yezaya na kusonika bangogo yai ya kepesa kikesa: “Yandi [Nzambi] ke pesaka ngolo na muntu yina me lemba, yandi ke yikaka ngolo na muntu yina me konda ngolo. Ata baleki mpi bo ke lembaka, kikesa na bo ke manaka; ata bantu yina kele kikesa ti ngolo mingi bo mpi ke bwaka, bo ke taka sakuba. Kansi bayina ke tulaka ntima na Mfumu Nzambi, bo ke yikaka diaka ngolo na bo. Bo ke pumbukaka bonso bakumbi-kumbi. Bo ke bakaka ntinu, kikesa na bo ke manaka ve; bo ke tambulaka mingi, kulemba ve.”​—Yezaya 40:29-31.

Kana nge ke na mpusa ya kusala luzolo ya Nzambi, nge lenda ndima nde yandi tapesa nge mpeve santu na yandi sambu na kutanina nge. Kansi, nge fwete lomba yo. (Luka 11:13) Ti lusadisu ya Nzambi, nge lenda kanga ntima na konso mpasi mpi kubaka ngolo ya kusala mambu yina kele mbote.​—Filipi 4:13.

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 7]

Ti lusadisu ya Nzambi, nge lenda baka ngolo ya kusala mambu yina kele mbote

[Bifwanisu ya kele na lutiti 7]

Banda na zulu, na diboko ya kimama: Whirlpool galaxy, Pleiades star cluster, Orion Nebula, Andromeda galaxy

[Bifwanisu ya kele na lutiti 7]

Ntangu kele nene mbala 330 000 kuluta ntoto

[Bangogo ya kemonisa kisina ya bafoto ya kele na lutiti 7]

Pleiades: NASA, ESA and AURA/​Caltech; all others above: National Optical Astronomy Observatories