Keti Nge Tatanina Kwikama na Nge?

“Tii kuna ya mono ta fwa, [mono takatula ve kwikama na mono, NW]!”​—YOBI 27:5.

1, 2. Inki kisalu ya kutunga beto fwete sala, mpi inki bangyufula beto tatadila?

YINDULA nde nge ketala ba plan ya nzo. Nge mesepela na kitoko ya kifwanisu ya nzo mosi. Yo kepesa nge kyese ntangu nge keyindula na mitindu yina nzo yango lenda natila nge ti dibuta na nge mambote. Kansi, keti nge kendima ve nde ba plan yina mpi konso dibanza yina nge lenda pesa yo tanatila nge kyese kaka kana nge tunga nzo yango, nge kota na kati, mpi na nima nge tanina yo?

² Mutindu mosi, beto lenda mona nde kwikama kele kikalulu mosi ya mfunu yina lenda natila beto ti bantu yina beto kezolaka mambote mingi. Kansi kundima mambote yina kwikama lenda natila beto tasadisa beto kaka kana beto tunga mpi kutanina kwikama na beto ya Bukristu. Na nsi-ntoto ya bubu, mbala mingi kutunga nzo kelombaka mbongo mingi. (Luka 14:28, 29) Mutindu mosi, kutunga kwikama kelombaka ntangu mpi kikesa mingi, kansi yo mefwana na kusala yo. Yo yina, bika beto tadila bangyufula tatu: Inki mutindu beto lenda vanda bantu ya kwikama? Inki mutindu beto lenda tanina kwikama na beto ya Bukristu? Inki muntu lenda sala kana yandi metanina ve kwikama na yandi sambu na mwa ntangu?

Inki Mutindu Beto Lenda Vanda Bantu ya Kwikama?

3, 4. (a) Na nki mitindu Yehowa kesadisaka beto na kutunga kwikama? (b) Inki mutindu beto lenda tunga kwikama, mutindu yo kemonana na mbandu ya Yezu?

³ Na disolo yina meluta beto monaka nde Yehowa mepesaka beto lukumu na mutindu yandi mepesaka beto dibaku ya kupona kana beto tavanda bantu ya kwikama to ve. Kansi, yo kele kyese na kumona nde yandi kebikaka beto ve kaka beto mosi na dyambu yai. Yandi kelongaka beto mutindu ya kutunga kikalulu yai ya mbalu, mpi yandi kepesaka beto na luzolo yonso mpeve santu na yandi yina kesadisaka beto na kusadila malongi na yandi. (Luka 11:13) Yandi kepesaka nkutu lutaninu ya kimpeve na bantu yina kesalaka ngolo sambu na kutambula na kwikama.​—Bing. 2:7.

⁴ Inki mutindu Yehowa melongaka beto na kuvanda bantu ya kwikama? Na kutindaka Mwana na yandi, Yezu, na ntoto. Yezu kulemfukaka na mutindu ya kukuka. Yandi “lemfukaka na Nzambi tii kuna ya yandi fwaka.” (Filp. 2:8) Na konso kima yina yandi salaka, Yezu kulemfukilaka Tata na yandi ya zulu, ata ntangu yo vandaka mpasi mpenza. Yandi tubaka na Yehowa nde: “Kulanda luzolo na mono ve, kansi luzolo na nge.” (Luka 22:42) Konso muntu na kati na beto fwete kudiyula nde, ‘Keti mu kelemfukaka mutindu mosi?’ Kana beto kelanda na kulemfuka ti bikuma ya mbote, beto tavanda bantu ya kwikama. Beto tadila mwa mambu ya luzingu yina bulemfu kevandaka mingimingi mfunu.

5, 6. (a) Inki mutindu Davidi kumonisaka mfunu ya kutanina kwikama ata ntangu bantu yankaka kemona beto ve? (b) Bubu yai Bakristu kekutanaka ti nki bigonsa yina kemekaka kwikama na bo ntangu bo kevandaka bo mosi?

⁵ Beto fwete lemfuka na Yehowa ata na ntangu beto keyindulaka nde beto kele beto mosi. Muyimbi-bankunga Davidi kumonisaka mfunu ya kwikama na bantangu yina yandi lendaka kuyindula nde yandi kele yandi mosi. (Tanga Nkunga 101:2.) Sambu yandi vandaka Ntotila, Davidi vandaka ntangu yonso na kati ya bantu mingi. Ntembe kele ve nde mbala mingi, bankama, to nkutu mafunda ya bantu vandaka kutala yandi. (Fwanisa ti Nkunga 26:12.) Kutanina kwikama na bantangu ya mutindu yina kuvandaka mfunu, sambu yo lombaka nde ntotila kupesa mbandu ya mbote na bantu na yandi. (Kul. 17:18, 19) Kansi, Davidi kubakisaka nde na bantangu yina yandi lendaka kuyindula nde yandi kele yandi mosi, na kati ya ‘nzo na yandi,’ yo vandaka kulomba kaka nde yandi tambula na kwikama. Ebuna beto?

⁶ Na Nkunga 101:3, beto kekuta bangogo yai ya Davidi: “Mono ta ndimaka mambu ya mbi ve ata fioti.” Bubu yai mabaku kele mingi ya kutula mambu ya mbi na ntwala ya meso na beto, mingimingi na ntangu beto kele beto mosi. Internet metulaka bantu mingi na kigonsa na dyambu yai. Yo kele mpasi ve na kubwa na mpukumuna ya kutala mambu ya mbi, mpi nkutu pornografi. Kansi keti kusala mutindu yina kele kulemfuka na Nzambi yina kupesaka Davidi mpeve ya kusonika bangogo yina? Pornografi kele mbi, sambu yo keyedisaka bampusa ya mbi ti ya bwimi, kebebisaka kansansa, kefwaka makwela, mpi kekatulaka luzitu ya konso muntu yina ketalaka yo.​—Bing. 4:23; 2 Kor. 7:1; 1 Tes. 4:3-5.

7. Inki munsiku lenda sadisa beto na kutanina kwikama na beto na ntangu beto kele beto mosi?

⁷ Ya kyeleka, ata nsadi mosi ve ya Yehowa kevandaka mpenza yandi mosi. Tata na beto ya zola ketalaka beto. (Tanga Nkunga 11:4.) Yehowa fwete vanda na kyese mingi mpenza ntangu yandi kemonaka nge kenwana ti mpukumuna! Kana nge kesala mpidina, pana nge kezitisa lukebisu ya pwelele yina kele na bangogo ya Yezu yina kele na Matayo 5:28. Kuluta yonso, vanda ti lukanu ya kutala ve bifwanisu yina tapukumuna nge na kusala mambu ya mbi. Kuteka ve kwikama na nge ya mbalu sambu na dyambu ya nsoni ya kutala to kutanga pornografi!

8, 9. (a) Inki dyambu ya mpasi kumekaka kwikama ya Daniele ti banduku na yandi? (b) Inki mutindu baleke-Bakristu kesepidisaka Yehowa ti bampangi na bo Bakristu bubu yai?

⁸ Beto lenda vanda mpi bantu ya kwikama na kulemfukaka na Yehowa ntangu beto kele na kati ya bantu yina kele ve Bakristu. Yindula Daniele mpi banduku na yandi tatu. Bo nataka bo na kimpika na Babilone ntangu bo vandaka baleke. Kuna, na kati ya mimpani yina kuzabaka mambu fyoti to kima ve na yina metala Yehowa, bo pusaka na ngolo Baebreo yai iya na kudya madya yina Nsiku ya Nzambi vandaka kubuyisa. Bana-babakala yina lendaka kusosa bikuma sambu na kufwa nsiku ya Nzambi. Nkutu, bibuti na bo, bambuta-bantu, mpi banganga-Nzambi lendaka ve kumona mambu yina bo iya vandaka kusala. Nani zolaka kuzaba? Yehowa yandi mosi lendaka kuzaba. Yo yina bo bakaka lukanu ya ngolo mpi kulemfukilaka yandi ata bupusi mpi bigonsa kuvandaka mingi.​—Dan. 1:3-9.

⁹ Na nsi-ntoto ya mvimba, baleke yina kele Bambangi ya Yehowa kesalaka mambu ya mutindu mosi. Bo kekangamaka na minsiku yina Nzambi mepesaka sambu na Bakristu mpi kebuyaka na kubwa na bupusi ya mbi ya banduku. Baleke, ntangu beno kebuyaka kunwa makaya, nku, mafingu, mansoni, mpi mambu yankaka ya mbi, beno kelemfukilaka Yehowa. Na kusalaka buna, beno ketaninaka kwikama na beno. Yo kepesaka beno mambote, mpi beno kesepidisaka Yehowa ti bampangi na beno Bakristu!​—Nk. 110:3.

10. (a) Inki bangindu ya mbi ya metala pite mepusaka baleke yankaka na kuvidisa kwikama na bo? (b) Kwikama kenataka beto na kuvanda ti inki bikalulu na yina metala kigonsa ya pite?

¹⁰ Beto fwete lemfuka mpi na ntangu beto kele ti bakala to nkento yina kele ve nkwelani na beto. Beto mezaba nde Ndinga ya Nzambi kebuyisaka pite. Kansi, yo kele mpasi ve na kubika nde bulemfu na beto kukuma kundima malembemalembe mambu ya mbi. Mu mbandu, baleke yankaka ketulaka binama ya kuvukisila nitu na munoko to na kisika ya muntu kesadilaka mvindu to kesimba-simbaka kinama ya kuvukisila nitu ya muntu yankaka, bo kepesaka bikuma nde mambu yai kele mpenza mbi ve sambu bo keyindulaka nde bo kevukisa ve nitu. Baleke ya mutindu yai kevilaka, to bo lenda pona na kutula ve dikebi, nde ngogo yina Biblia kesadilaka sambu na pite ketadilaka mambu yina yonso mpi bikalulu ya mbi yina lenda sala nde bo basisa muntu na dibundu.a Kansi, dyambu ya kuluta mbi kele nde bo kevilaka mfunu ya kwikama. Sambu beto kesalaka ngolo sambu na kutanina kwikama na beto, beto kesosaka ve bikuma ya kubasikila. Beto kesosaka ve kukwenda penepene mpenza sambu na kusala masumu kukonda kubaka ndola. Beto ketulaka ve dikebi kaka na ndola yina bo tapesa beto na dibundu sambu na dyambu ya mbi ya beto mesala. Kansi, beto ketulaka dikebi na kusala mambu yina kesepedisaka Yehowa na kubuyaka mambu yina kepesaka yandi mpasi. Na kisika ya kuyindula tii na nki kiteso beto lenda pusana penepene ti disumu, beto kepusanaka ve penepene na yo mpi ketinaka “pite.” (1 Kor. 6:18) Mpidina, beto kemonisaka nde beto kele bantu ya kwikama ya kyeleka.

Inki Mutindu Beto Lenda Tanina Kwikama na Beto?

11. Sambu na nki konso dyambu ya bulemfu ya beto kesala kele mfunu? Pesa mbandu.

¹¹ Beto ketungaka kwikama na bulemfu, ebuna beto ketaninaka kwikama na kukanga ntima na bulemfu yonso. Dyambu mosi mpamba ya bulemfu lenda monana mfunu ve to ya fyoti mpenza. Kansi, mambu ya bulemfu ya mutindu yina kekumaka mingi na nima ya bamvula. Mu mbandu: Briki mosi mpamba lenda monana mfunu ve, kansi kana beto tula na dikebi yonso babriki mingi kisika mosi, beto lenda tunga nzo mosi ya kitoko. Kana beto kelanda na kusala mambu mingi ya bulemfu, beto ketanina kwikama na beto.​—Luka 16:10.

12. Inki mbandu Davidi kubikaka na yina metala kutanina kwikama ntangu yandi kutanaka ti minyokudi mpi kukonda lunungu?

¹² Kwikama na beto kemonanaka mingimingi ntangu beto kekangaka ntima na bampasi, na minyokudi, to na kukonda lunungu. Beto tadila mbandu ya Davidi yina kele na Biblia. Ntangu yandi vandaka leke, yandi kangaka ntima na bampasi yina ntotila ya vandaka mumonisi ya kiyeka ya Yehowa vandaka kumonisa yandi. Kansi, Yehowa vandaka kundima dyaka ve Ntotila Saule mpi Saule kumaka ti kimpala sambu na Davidi, yina Nzambi vandaka kundima. Ata mpidina, Saule landaka na kuyala sambu na mwa ntangu mpi kusadilaka basoda ya Israele sambu na kukudikisa Davidi. Yehowa kubikaka nde kukonda lunungu yai kulanda na nima ya mwa bamvula. Keti Davidi kuwilaka Nzambi makasi? Keti yandi bakaka lukanu nde yo kele ve mfunu na kukanga ntima? Mpidina ve. Yandi monisaka luzitu ya mudindu sambu na kiyeka ya Saule, mupakulami ya Nzambi, mpi kubuyaka na kuvutula mbela ntangu dibaku mosi kumonikaka na ntwala na yandi.​—1 Sam. 24:2-7.

13. Inki mutindu beto lenda tanina kwikama na beto kana bo mepesa beto mpasi na ntima?

¹³ Mbandu ya Davidi ketubila beto na ngolo yonso bubu yai! Beto kele na kati ya dibundu ya ntoto ya mvimba ya bantu ya kukonda kukuka, konso muntu yina na kati na beto lenda sala beto mbi to kukuma muntu ya kukonda kwikama. Ya kyeleka, beto kele na kyese na kuzinga na ntangu yina bantu ya Yehowa na kimvuka lenda bebisama ve ata fyoti. (Yez. 54:17) Ata mpidina, inki beto tasala kana muntu kupesa beto nsoni to mpasi na ntima? Kana beto bika nde makasi ya beto kewila mpangi na beto Mukristu kudikila ntima na beto, yo lenda tula kwikama na beto na Nzambi na kigonsa. Bikalulu ya bantu yankaka kepesa beto ve ata fyoti kikuma ya kuwila Nzambi makasi to kuyambula nzila ya kwikama. (Nk. 119:165) Kukanga ntima ata na ntwala ya bampasi tasadisa beto na kutanina kwikama na beto.

14. Inki mutindu bantu ya kwikama ketadilaka bansoba ya metala kutomisa mambu ya metala organizasio mpi malongi?

¹⁴ Beto lenda tanina mpi kwikama kana beto kebuya kikalulu ya kusosa-sosa bifu ya bankaka mpi kutuba mambu ya mbi sambu na bo. Na kutuba ya mbote, kusala mutindu yina ketendula kuvanda ya kwikama na Yehowa. Yandi kesakumuna bantu na yandi ntangu yai na mutindu yina yandi mesalaka ntete ve. Lusambu ya bunkete mezangukaka ntete ve na ntoto yai mutindu yo kele na ntangu yai. (Yez. 2:2-4) Ntangu bo kesalaka bansoba sambu na kutendula baverse ya Biblia to na mutindu mambu kesalamaka, beto fwete ndima yo. Beto kevandaka na kyese na kumona nde nsemo ya kimpeve kelanda na kukuma mingi. (Bing. 4:18) Kana beto kemona mpasi na kubakisa nsoba mosi, beto lomba Yehowa na kusadisa beto na kubakisa dyambu yango. Na ntwala ya kubakisa dyambu yango, beto kekangaka ntima na bulemfu yonso, na kutaninaka kwikama na beto.

Inki Muntu Lenda Sala Kana Yandi Metanina Ve Kwikama?

15. Nani mpamba lenda katula kwikama na nge?

¹⁵ Ngyufula yai kepusa beto mpenza na kuyindula, mpidina ve? Mutindu beto longukaka na disolo yina meluta, kwikama kele mfunu na mambu yonso. Kukonda yo, beto tavanda ve na bangwisana ti Yehowa mpi kivuvu ya kyeleka. Yibuka dyambu yai: Muntu mosi mpamba na luyalanganu lenda katula kwikama na nge. Muntu yango kele nge mosi. Yobi kubakisaka mbote kyeleka yai. Yandi tubaka nde: “Tii kuna ya mono ta fwa, [mono takatula ve kwikama na mono, NW]!” (Yobi 27:5) Kana nge kele ti lukanu ya mutindu mosi mpi kana nge bikala penepene ti Yehowa, nge tavidisa ve ata fyoti kwikama na nge.​—Yak. 4:8.

16, 17. (a) Kana muntu mesala disumu ya nene, inki kima ya mbi yandi fwete sala ve? (b) Inki kima ya mbote yandi fwete sala?

¹⁶ Ata mpidina, bantu yankaka ketaninaka ve kwikama na bo. Kaka mutindu yo salamaka na ntangu ya bantumwa, bantu yankaka mekumaka ti kikalulu ya kusala masumu ya nene. Kana yo mekumina nge, keti kivuvu kele dyaka ve? Yo kele mpidina ve. Inki nge lenda sala? Beto tadila ntetentete mambu yina nge fwete sala. Bantu kevandaka ti kikalulu ya kubumba masumu na meso ya bibuti, bampangi Bakristu, to bankuluntu. Kansi Biblia keyibusa beto nde: “Luzingu na nge ta bonga ve kana nge meka kubumba masumu na nge; ndima yo, balula ntima na nge, ebuna Nzambi ta wila nge mawa.” (Bing. 28:13) Bayina kesosaka kubumba masumu kesalaka kifu ya nene mpenza, sambu ata kima mosi ve lenda vanda ya kubumbana na meso ya Nzambi. (Tanga Baebreo 4:13.) Bankaka kemekaka nkutu na kuzinga dikulu mosi na nganda mosi na kati, bo ketubaka nde bo kesadilaka Yehowa kansi bo kelandaka na kusala masumu. Luzingu ya mutindu yina kele ve ya kwikama, na kutuba ya kyeleka, yo kele ya kuswaswana ti kwikama. Yehowa kesepelaka ve ti lusambu ya bantu yina kebumbaka masumu ya nene. Kansi, luvunu ya mutindu yina kepesaka yandi makasi.​—Bing. 21:27; Yez. 1:11-16.

¹⁷ Kana Mukristu mosi mesala disumu mosi ya nene, kima ya mbote ya yandi fwete sala kele pwelele. Yo kele ntangu ya kusosa lusadisu ya bankuluntu. Yehowa metulaka ngidika mosi sambu na kuyidika mambu ya metala maladi ya ngolo ya kimpeve. (Tanga Yakobo 5:14.) Kubika ve nde boma ya ndola yina bo lenda pesa nge kupimisa nge na kusosa lusadisu ya kimpeve. Keti muntu ya mayele tabika nde mpasi ya ntangu fyoti yina yandi tawa kana bo tobula yandi ntunga to bo pasula yandi kunata yandi na kubuya nde bo sansa maladi mosi ya ketula luzingu na yandi na kigonsa?​—Baeb. 12:11.

18, 19. (a) Inki mutindu mbandu ya Davidi kemonisa nde muntu lenda vutukila kwikama yina yandi vidisaka? (b) Lukanu na nge kele inki na yina metala kwikama na nge?

¹⁸ Keti kivuvu ya kubeluka kele? Keti muntu lenda vutukila dyaka kwikama yina yandi vidisaka? Beto tadila dyaka mbandu ya Davidi. Yandi salaka masumu ya nene. Yandi lulaka nkento ya ngani, yandi salaka bizumba, mpi kuyidikaka nde bo fwa bakala ya nkento yina ya kuzabaka ka yandi dyambu ve. Yo kele mpasi na kuyindula nde Davidi kuvandaka muntu ya kwikama na ntangu yina, buna ve? Kansi, keti kivuvu kuvandaka ve sambu na yandi? Davidi kuvandaka na mfunu ya disipline ya ngolo mpenza mpi bo pesaka yandi yo. Yo yina, sambu yandi balulaka ntima na masonga yonso, Yehowa kuwilaka yandi mawa. Davidi kubakaka dilongi na disipline yina mpi vutukilaka kwikama na yandi na kulemfukaka na Nzambi mpi kulandaka na kusala yo. Luzingu ya Davidi kumonisaka mpenza mambu ya beto ketanga na Bingana 24:16: “Ata muntu ya mbote kubwa mbala kana ikwa, yo kele kima ve, yandi ta telema kaka.” Yo butaka inki? Tala mambu ya Yehowa kuzabisaka Salomo na yina metala Davidi na nima ya lufwa na yandi. (Tanga 1 Bantotila 9:4.) Nzambi kuyibukaka Davidi bonso muntu ya kwikama. Ya kyeleka, Yehowa lenda katula batashe ya masumu ya nene ya bantu yina mebalula ntima.​—Yez. 1:18.

¹⁹ Ee, kana nge kelemfuka na zola yonso, nge tavanda muntu ya kwikama. Landa na kukanga ntima na kwikama yonso, mpi kana nge sala masumu ya nene, balula ntima na masonga yonso. Kwikama kele kikalulu mosi ya mbalu mpenza! Bika nde konso muntu na kati na beto kuvanda ti lukanu yina Davidi kuvandaka na yo: “Kansi mono, mono ke salaka mambu yina kele mbote [“mambu ya kwikama,” NW].”​—Nk. 26:11.

[Noti na nsi ya lutiti]

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Inki mutindu nge lenda vanda muntu ya kwikama?

• Na nki mitindu nge lenda tanina kwikama na nge?

• Inki mutindu muntu lenda vutukila kwikama yina yandi vidisaka?

[Lupangu ya kele na lutiti 17]

‘YO VANDAKA KITOKO’

Nkento mosi ya vandaka na divumu ya bangonda tanu kutubaka bangogo yai sambu na kutubila mambote mpi kwikama ya nzenza mosi. Nkento yango vandaka na restora mosi ya bo ketekaka kafe, mpi ntangu fyoti na nima yandi bakisaka nde yandi bikisaka potumone na yandi kuna. Potumone yina vandaka ti badolare 2 000, mbongo mingi kuluta yina yandi vandaka ti kikalulu ya kunata. Yandi tubaka na nima na zulunalu mosi nde: “Mu vandaka na mawa mpenza.” Kansi, leke mosi ya nkento kuzwaka potumone yina mpi mbala mosi yandi sosaka munkwa na yo ya kyeleka. Yandi monaka munkwa na yo ve, ebuna yandi nataka yo na biro ya polisi, mpi bapolisi kumonaka kisika nkento yina ya divumu vandaka kuzinga. Munkwa na yo kutubaka na ntonda yonso nde: “Yo vandaka kima mosi ya kitoko mpenza ya kusala.” Sambu na nki leke yina ya nkento kusalaka yonso sambu na kwenda kuvutula mbongo yina? Zulunalu yango kutubaka nde sambu yandi kele Mbangi ya Yehowa, yandi “kepesa lukumu ya kwikama na yandi na dibundu yina bo sansaka yandi.”

[Kifwanisu ya kele na lutiti 18]

Baleke lenda tanina kwikama na ntangu ya kumekama