DISOLO YA KULONGUKA 40
NKUNGA 30 Tata, Nzambi, mpi Nduku
Yehowa “Ke Belulaka Bantu Yina Kele na Mawa”
“Yandi ke belulaka bantu yina kele na mawa; yandi ke sansaka bamputa na bo.”—NK. 147:3.
NA BUNKUFI
Yehowa ke tudilaka kibeni bantu yina kele ti mawa ya ngolo dikebi. Disolo yai ta monisa mutindu yandi ke lembikaka beto mpi ke sadisaka beto na kupesa bantu ya nkaka kikesa.
1. Inki mutindu Yehowa ke kudiwaka sambu na bansadi na yandi?
INKI Yehowa ke monaka ntangu yandi ke talaka bansadi na yandi na ntoto? Yandi ke monaka ntangu beto ke vandaka na kiese mpi ntangu beto ke vandaka na mawa. (Nk. 37:18) Yandi ke waka kiese mingi ntangu yandi ke monaka yonso yina beto lenda sala sambu na kusadila yandi ata beto kele na mawa ya ngolo. Diaka, yandi ke vandaka ti nzala ya ngolo ya kusadisa beto mpi ya kupesa beto kikesa.
2. Inki Yehowa ke salaka sambu na bantu yina me lwala na ntima mpi inki beto fwete sala sambu yandi sadisa beto?
2 Nkunga 147:3 ke tuba nde Yehowa ‘ke sansaka bamputa’ ya bantu yina me lwala na ntima. Verse yai ke monisa mutindu Yehowa ke sadisaka bantu yina kele ti basusi ya ngolo. Kansi inki beto fwete sala sambu Yehowa kusadisa beto? Beto tadila mbandu mosi. Munganga ya me fwana lenda sala mambu mingi sambu na kusadisa muntu mosi ya me lwala na kubeluka. Kansi sambu muntu yango kubeluka, yandi fwete sadila mbote-mbote mambu yina munganga ke songa yandi. Na disolo yai, beto ta tadila mambu yina Yehowa ke songa bantu yina kele ti basusi ya ngolo mpi beto ta mona mutindu beto lenda sadila mambu yango.
YEHOWA KE NDIMISA BETO NDE BETO KELE TI VALERE MINGI
3. Sambu na nki bantu ya nkaka ke yindulaka nde bo kele ve mfunu?
3 Zola kele ve na nsi-ntoto yai ya beto ke zinga. Yo yina, bantu mingi ke yindulaka nde bo kele ve ti valere. Mpangi Helenea ke tuba nde: “Mono yelaka na dibuta yina zola vandaka ve. Papa na beto vandaka nku mpi konso kilumbu, yandi vandaka kusonga beto nde beto kele ve mfunu.” Bonso mpangi Helene, mbala ya nkaka bo me sadilaka nge diambu mosi ya mbi, bo ke fingaka nge mbala na mbala to bo ke pusaka nge na kuyindula nde nge kele ve mfunu. Kana mpidina, nge lenda yindula nde ata muntu mosi ve ke zolaka nge kibeni.
4. Inki Yehowa ke ndimisa beto na Nkunga 34:18?
4 Ata bantu ya nkaka me sadilaka nge mambu ya mbi, ndima kibeni nde Yehowa ke zolaka nge mpi yandi ke bakaka nge na valere. Yandi “kele pene-pene ya bantu yina kele na mawa.” (Tanga Nkunga 34:18) Kana nge “ke niokwama na mabanza,” kuvila ve nde Yehowa bendaka nge na yandi sambu yandi monaka mambu ya mbote na ntima na nge. (Yoa. 6:44) Yandi ke vandaka ntangu yonso ya kuyilama sambu na kusadisa nge sambu nge kele mfunu mingi na meso na yandi.
5. Mutindu Yezu vandaka kusadisa bantu yina vandaka kuyindula nde bo kele ve mfunu ke longa beto inki?
5 Mbandu ya Yezu lenda sadisa beto na kubakisa mutindu Yehowa ke waka. Ntangu Yezu vandaka na ntoto, yandi vandaka kumona bantu yina vandaka kuyindula nde bo kele ve mfunu sambu na mambu yina bantu ya nkaka vandaka kusadila bo mpi yandi vandaka kusadisa bo. (Mat. 9:9-12) Nkento mosi vandaka kubela maladi mosi ya ngolo. Yandi simbaka lele ya Yezu sambu yandi ndimaka nde yandi ta beluka. Yezu pesaka yandi kikesa mpi sikisaka yandi sambu na lukwikilu na yandi. (Mar. 5:25-34) Yezu landaka bikalulu ya tata na yandi na mutindu ya kukuka. (Yoa. 14:9) Yo yina, ndima kibeni nde Yehowa ke bakaka nge na valere mpi yandi ke monaka bikalulu na nge ya mbote, lukwikilu na nge mpi zola na nge sambu na yandi.
6. Inki nge lenda sala kana nge ke yindula nde nge kele ve mfunu?
6 Inki nge lenda sala kana nge ke landa kuyindula nde nge kele ve mfunu? Tanga baverse ya Biblia ya ke ndimisa nge nde Yehowa ke bakaka nge na valere mpi yindula yo mingi.b (Nk. 94:19) Kana nge ke kuka ve kulungisa lukanu mosi to nge me lemba nitu sambu nge me sala ve mingi na kisalu ya Yehowa bonso bantu ya nkaka, kudiyangisa ve. Yehowa ke lombaka nge ve mambu yina nge ta kuka ve kusala. (Nk. 103:13, 14) Kana muntu mosi salaka nge diambu ya mbi mu mbandu, yandi lwadisaka nge na ntima, yandi bulaka nge to yandi vukisaka ti nge nitu na kingolo-ngolo, kudipesa ve foti. Kuvila ve nde Yehowa ta sambisa bantu yina ke niokulaka bantu ya nkaka mpi yandi ta sadisa bayina bo ke niokula. (1 Pie. 3:12) Bo vandaka kuniokula mpangi Sandra ntangu yandi vandaka mwana-fioti. Yandi ke tuba nde: “Mbala na mbala, mono vandaka kulomba Yehowa na kusadisa mono na kudimona mutindu yandi ke monaka mono.”
7. Inki mutindu mambu yina me kuminaka beto lenda sadisa beto na kisalu ya Yehowa?
7 Yehowa lenda sadila nge sambu na kusadisa bantu ya nkaka. Yo kele lukumu mutindu yandi me ponaka nge na kuvanda nduku na yandi ya kisalu. (1 Bak. 3:9) Mambu ya mpasi yina nge me kutanaka ti yo lenda sala nde nge bakisa kukonda mpasi mutindu bantu yina ke niokwama ke kudiwaka. Nge lenda sadisa bo mingi. Bo sadisaka mpangi Helene yina beto me tubila, mpi bubu yai, yandi ke sadisaka bantu ya nkaka mbote. Yandi ke tuba nde: “Mono vandaka kudimona kukonda mfunu. Kansi Yehowa me sadisaka mono na kubakisa nde yandi ke zolaka mono mpi yandi sadilaka mono sambu na kusadisa bantu ya nkaka.” Mpangi Helene kele mupasudi-nzila ya ntangu yonso mpi yandi kele na kiese mingi.
YEHOWA KE ZOLAKA BETO NDIMA NDE YANDI ME LOLULA BETO
8. Inki Yehowa ke ndimisa beto na Yezaya 1:18?
8 Bansadi ya nkaka ya Yehowa ke kudiyangisaka mingi sambu na masumu yina bo salaka, yo vanda na ntwala nde bo baka mbotika to nkutu na nima. Kansi beto vila ve nde, Yehowa me pesaka kimenga ya Yezu sambu yandi ke zolaka beto mingi. Ya kieleka, yandi ke zolaka nde beto ndima dikabu yina yandi me pesaka beto. Yehowa ke ndimisa beto nde kana beto “tula mambu na ndonga”c ti yandi, yandi ta yibuka diaka ve masumu yina beto salaka. (Tanga Yezaya 1:18.) Beto kele na kiese mingi mutindu Yehowa ke vilaka masumu na beto. Kansi yandi ke vilaka ve mambu ya mbote yina beto salaka.—Nk. 103:9, 12; Baeb. 6:10.
9. Sambu na nki beto fwete landa kuyindula ve masumu yina beto salaka?
9 Kana nge ke kudiyangisa sambu na mambu yina nge salaka, sala yonso sambu na kutula dikebi na mambu yina nge ke sala mpi yina nge ta sala na bilumbu ke kwisa. Beto tadila mbandu ya ntumwa Polo. Yandi kudiyangisaka mingi sambu yandi niokulaka ngolo kibeni Bakristu, kansi yandi zabaka nde Yehowa lolulaka yandi. (1 Tim. 1:12-15) Keti yandi landaka kuyindula masumu yina yandi salaka? Yandi landaka ve kuyindula yo kaka mutindu yandi buyaka kuyindula mambu yina yandi salaka na dibundu ya Bayuda. (Bafil. 3:4-8, 13-15) Kansi Polo longaka nsangu ya mbote ti kikesa yonso mpi yandi vandaka kuyindula mambu yina ta salama na bilumbu ke kwisa. Bonso Polo, nge lenda soba ve mambu yina nge salaka. Kansi nge lenda kumisa Yehowa na mambu yina nge ke sala ntangu yai mpi kuyindula mambu ya mbote yina yandi me silaka nge na bilumbu ke kwisa.
10. Inki beto lenda sala kana beto salaka mambu yina lwadisaka bantu ya nkaka?
10 Nge lenda kudiyangisa sambu na mambu yina nge salaka yina lwadisaka bantu ya nkaka. Inki lenda sadisa nge? Nge lenda sala yonso sambu na kuyidika mambu mu mbandu, nge lenda lomba bo pardo na masonga yonso. (2 Bak. 7:11) Lomba Yehowa na kusadisa bantu yina nge lwadisaka. Yandi lenda sadisa nge ti bantu yina na kukanga ntima mpi na kuvanda na ngemba.
11. Mbandu ya profete Yonasi ke longa beto inki? (Tala mpi kifwanisu.)
11 Baka malongi na bifu na nge mpi bika nde Yehowa kusadila nge na konso mutindu yina yandi me zola. Beto tadila mbandu ya profete Yonasi. Nzambi songaka yandi na kukwenda na Ninive. Kansi yandi tinaka mpi sosaka kukwenda kisika ya nkaka. Yehowa pesaka Yonasi ndola mpi yandi bakaka malongi na kifu na yandi. (Yon. 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Yehowa yambulaka ve Yonasi. Nzambi songaka yandi diaka na kukwenda na Ninive mpi Yonasi lemfukaka nswalu. Yandi bikaka ve nde kifu yina yandi salaka kukanga yandi nzila ya kundima mukumba yina Yehowa pesaka yandi.—Yon. 3:1-3.
Ntangu profete Yonasi gulukaka na divumu ya mbisi mosi ya nene, Yehowa songaka yandi diaka na kukwenda na Ninive mpi na kusonga bo nsangu na Yandi (Tala paragrafe 11)
YEHOWA KE PESAKA BETO KIKESA NA NZILA YA MPEVE SANTU
12. Inki mutindu Yehowa ke sadisaka beto na kuvanda na ngemba ntangu beto ke kutana ti diambu ya mpasi? (Bafilipi 4:6, 7)
12 Yehowa ke sadilaka mpeve santu na yandi sambu na kupesa beto kikesa kana kima mosi ya mpasi me kumina beto. Beto tadila mbandu ya mpangi Ron ti Carol. Mwana na bo ya bakala kudifwaka. Bo ke tuba nde: “Beto me kutanaka dezia ti mambu ya mpasi, kansi diambu yina vandaka mpasi mingi kibeni. Bilumbu mingi na mpimpa, beto vandaka kukuka ve kulala. Kansi beto vandaka kusamba mpi beto waka ngemba yina Biblia ke tubila na Bafilipi 4:6, 7.” (Tanga.) Kana nge ke kudiyangisa sambu na diambu mosi ya mpasi yina ke kumina nge, samba Yehowa mingi mpi songa yandi kibeni mutindu nge ke kudiwa. (Nk. 86:3; 88:1) Landa kulomba yandi mpeve santu. Yandi ta landa kusadisa nge.—Luka 11:9-13.
13. Inki mutindu mpeve santu lenda sadisa beto na kuyambula ve kusadila Yehowa? (Baefezo 3:16)
13 Keti nge ke kutana ti diambu mosi ya mpasi yina me manisa nge ngolo? Mpeve santu lenda pesa nge ngolo ya kuyambula ve kusadila Yehowa. (Tanga Baefezo 3:16.) Beto tadila mbandu ya mpangi-nkento Flora. Yandi ti bakala na yandi vandaka bamisionere. Kansi bakala na yandi salaka bizumba mpi bo fwaka makwela. Yandi ke tuba nde: “Mono vandaka kudiyangisa mingi sambu na diambu yina yandi salaka mpi mono vandaka kukuka ve kuyindula kima ya nkaka. Mono sambaka Yehowa sambu yandi pesa mono mpeve santu na yandi sambu yo sadisa mono na kukanga ntima. Yehowa pesaka mono kikesa mpi yandi sadisaka mono na kukanga ntima ata mono vandaka kuyindula ntete nde mono ta kuka ve kukanga ntima ata fioti.” Flora ke ndima kibeni nde Nzambi sadisaka yandi na kutudila yandi diaka ntima mingi mpi nde yandi ta landa kusadisa yandi na bampasi na yandi yonso. Yandi ke tuba diaka nde: “Mambu yina Nkunga 119:32 ke tuba tadilaka mono kibeni: ‘Mono ta landa na kikesa yonso nzila ya bantuma na nge, sambu nge me yidikila yo kisika na ntima na mono.’”
14. Inki beto fwete sala na nima sambu mpeve santu ya Nzambi kusadisa beto?
14 Kana nge me lomba Yehowa mpeve santu, inki nge fwete sala na nima? Sala mambu yina ta sadisa nge na kubaka mpeve santu mingi mu mbandu, kukwenda na balukutakanu mpi kulonga nsangu ya mbote. Tanga Ndinga ya Yehowa konso kilumbu. Yo ta sadisa na kuyindula mingi mambu ya me tala yandi. (Bafil. 4:8, 9) Ntangu nge ke tanga, tadila bantu yina Biblia ke tubilaka, bayina kutanaka ti bampasi mpi yindula mutindu Yehowa sadisaka bo na kukanga ntima. Mpangi Sandra yina beto tubilaka kutanaka ti mambu mingi ya mpasi. Yandi ke tuba nde: “Disolo ya Yozefi simbaka kibeni ntima na mono. Yandi bikaka ve nde bampasi mpi mambu ya mbi yina bantu vandaka kusadila yandi kukumisa kinduku na yandi ti Yehowa madidi.”—Kuy. 39:21-23.
YEHOWA KE PESAKA BETO KIKESA NA NZILA YA BAMPANGI
15. Banani lenda lembika beto mpi nki mutindu bo lenda sadisa beto? (Tala mpi kifwanisu.)
15 Bampangi na beto lenda ‘lembika beto mingi’ ntangu beto ke kutana ti bampasi. (Bakol. 4:11) Yehowa ke sadilaka bampangi na beto sambu na kumonisa zola na yandi sambu na beto. Bo ke pesaka beto kikesa ntangu bo ke widikilaka beto na dikebi yonso mpi ke lutisaka ntangu ti beto. Bo lenda tangila beto verse mosi ya ke pesa kikesa to kusamba ti beto.d (Bar. 15:4) Bantangu ya nkaka, mpangi mosi lenda yibusa beto ngindu ya Yehowa mpi yo sadisa beto na kukanga ntima. Bampangi na beto lenda sadisa beto na mitindu mingi ya nkaka mu mbandu, bo lenda pesa beto madia na ntangu ya mpasi.
Banduku na beto ya kuyela na kimpeve mpi yina beto lenda tudila ntima lenda pesa beto kikesa mpi kusadisa beto (Tala paragrafe 15)
16. Inki beto lenda sala sambu bampangi kusadisa beto?
16 Bantangu ya nkaka, beto lenda lomba bampangi na kusadisa beto. Bampangi na beto ke zolaka beto mpi bo ke zolaka kusadisa beto. (Bing. 17:17) Kansi bo lenda zaba ve kibeni mutindu beto ke wa mpi bima yina beto kele ti yo mfunu. (Bing. 14:10) Kana nge ke kudiyangisa mingi sambu na diambu mosi, nge lenda songa yo banduku na nge ya kuyela na kimpeve. Songa bo mambu yina lenda sadisa nge. Nge lenda songa yo nkuluntu mosi to bankuluntu zole yina nge ke solulaka ti bo kukonda mpasi. Bampangi-bankento ya nkaka me monaka nde yo kele mbote na kusolula ti mpangi-nkento ya nkaka ya kuyela na kimpeve.
17. Inki lenda kanga beto nzila ya kubaka kikesa na bampangi, mpi inki beto fwete sala?
17 Kusosa ve kudivandila. Bantangu ya nkaka, nge lenda vanda na mawa ya ngolo kibeni mpi yo sala nde nge sepela ve kulutisa ntangu ti bantu ya nkaka. Bantangu ya nkaka, bampangi lenda bakisa nge ve kibeni mpi bo lenda tuba mambu yina lenda lwadisa nge. (Yak. 3:2) Kansi kubika ve nde mambu yina kusala nde nge vanda ntama ti bampangi, sambu Yehowa lenda sadila bo sambu na kupesa nge kikesa. Mpangi Gavin kele nkuluntu mpi yandi ke niokwamaka mingi na mabanza. Yandi ke tuba nde: “Mbala mingi, mono ke zolaka ve kusolula ti banduku na mono to kulutisa ntangu ti bo.” Kansi yandi ke salaka bikesa ya kuvanda ti bo mpi yo ke salaka nde yandi kudiwa mbote. Mpangi-nkento Amy ke tuba nde: “Mambu yina mono me kutanaka ti yo me salaka nde yo vandila mono mpasi na kutudila bantu ya nkaka ntima. Kansi mono ke salaka bikesa ya kuzola bampangi mpi ya kutudila bo ntima mutindu Yehowa ke salaka. Mono ke zaba nde kusala mutindu yina ke pesaka Yehowa kiese. Yo ke pesaka mono mpi kiese.”
BALUSILU YA YEHOWA SAMBU NA BILUMBU KE KWISA KE PESAKA BETO KIKESA
18. Inki beto ke vingila ti kiese yonso na bilumbu ke kwisa mpi inki beto lenda sala banda bubu?
18 Beto ke vingila na kiese yonso bilumbu ke kwisa sambu beto ke zaba nde ntama mingi ve, Yehowa ta katula mambu yonso yina ke salaka nde beto kudiyangisa mpi kuwa mpasi. (Kus. 21:3, 4) Na ntangu yina, mambu ya mpasi yina beto ke kutanaka ti yo ‘ta kwisa ve na ntima.’ (Yez. 65:17) Mutindu beto me mona yo, Yehowa ‘ke sansaka bamputa na beto’ banda bubu. Yehowa ke pesaka beto bima mingi sambu na kupesa beto kikesa mpi kusadisa beto. Yo yina ndima lusadisu yina. Kuvila ve ata fioti nde ‘yandi ke kudibanzaka sambu na nge.’—1 Pie. 5:7.
NKUNGA 7 Yehowa Kele Ngolo na Beto
a Beto me soba bazina ya nkaka.
b Tala lupangu “Yehowa Ke Bakaka Nge na Valere.”
c Sambu na ‘kutula mambu na ndonga’ ti Yehowa, beto fwete lomba yandi na kulolula beto sambu na masumu yina beto salaka mpi beto fwete soba bikalulu na beto sambu na kumonisa nde beto me balula ntima na masonga yonso. Kana beto me sala disumu ya nene, beto fwete sosa lusadisu ya bankuluntu.—Yak. 5:14, 15.
d Mu mbandu, tala baverse yina kele na bantu-diambu “Basusi” mpi “Kupesa Kikesa” na mukanda Malongi ya Biblia Sambu na Bansadi ya Nzambi.