Sala Ngolo na Kusimba Ntima ya Bawi

KATULA kuta kimbangi na bantu, nge fwete sala ngolo na kusimba ntima na bo. Mbala mingi, Biblia keswaswanisaka ntima ti kimuntu ya nganda ya muntu. Ntima ya kifwani ketendulaka kimuntu ya kati, disongidila, mutindu muntu kekudiwaka, mambu yonso ya yandi keyindulaka, sambu na nki yandi keyindulaka yo, mpi mutindu bangindu yango kevandaka na bupusi na mambu ya yandi kesalaka. Beto kekunaka mbuma ya kyeleka na kati ya ntima yai ya kifwani. (Mat. 13:19) Mpi kikalulu ya kulemfuka na Nzambi fwete katuka na ntima.​—Bing. 3:1; Roma 6:17.

Sambu malongi na nge kukota mpenza na ntima, tula dikebi na balukanu yai: (1) Sosa kuzaba mambu yina kele dezia na ntima ya muwi na nge. (2) Syamisa yandi na kuyedisa bikalulu ya mbote bonso zola mpi kutina Nzambi boma. (3) Pesa muwi na nge kikesa ya kutadila mbote mambu yina yandi kele na yo na ntima na mpila nde yandi tasalaka mambu yina kesepedisa mpenza Yehowa.

Sadila Luswasukusu. Bikuma ya kesalaka nde bantu mingi meyambaka ntete ve kyeleka kele ya kuswaswana. Ntangu nge kelonguka Biblia ti muntu na nzo, yo lenda lomba nde nge katula ntete bangindu ya mbi yina longoki yango kele na yo mpi kupesa yandi banzikisa yina kemonisa nde bangindu na yandi kele ve ya kyeleka, to yo lenda lomba kupesa yandi kaka banzikisa. Kudiyula nde: ‘Keti muntu yango mezaba nde sambu yandi kele muntu, yandi kele ti bampusa ya kimpeve? Tuka bantangu ikwa yandi meyantikaka kukwikila? Inki mambu yandi kekwikilaka ve? Sambu na nki yandi keyindulaka mutindu yina? Keti yandi kele na mfunu ya lusadisu sambu na kukatula mambu yina lenda kangisa yandi nzila na kundima mikumba yina kuzaba kyeleka kenataka?’

Mbala mingi yo kevandaka mpasi na kubakisa sambu na nki bantu kekwikilaka na mambu yankaka. Bingana 20:5 ketuba nde: “Ngindu ya muntu kele bonso masa na dibulu ya nda, kansi muntu ya [luswasukusu, NW] lenda basisa yo.” Luswasukusu kele mayele ya kubakisa mambu yina kemonika ve pwelele. Yo kelombaka kutala na dikebi yonso mpi kuvanda na kikalulu ya kutula dikebi na mambu ya beto kemona.

Bantu kesolulaka ve kaka na munoko. Disolo mosi lenda sala nde luse to mungungu ya longoki kusoba. Kana nge kele kibuti, ntembe kele ve nde nge kebakisaka nde kana mwana na nge meyantika kusoba bikalulu na yandi, yo lenda songa nde yandi mezaba mambu ya mpa ya luzingu. Kukanga ve meso na bidimbu yai. Yo kemonisa mambu yina kele na ntima na yandi.

Bangyufula ya nge mepona mbote lenda sadisa nge na kuzaba mambu yina kele na ntima ya muntu. Nge lenda yula nde: “Inki nge keyindula na dyambu yai . . . ?” Inki kundimisaka nge nde . . . ?” “Inki nge tasala kana . . . ?” Kansi, keba na mpila nde nge yula bo ve bangyufula mingi na mbala mosi, sambu muntu lenda yindula nde luzingu na yandi ke na kigonsa. Na ntwala ya kuyula bangyufula na nge, na mayele yonso nge lenda yula yandi nde: “Inki nge keyindula kana mu yula nge . . . ?” Kuzaba mambu yina kele na ntima ya muntu ke dyambu mosi ya mpasi ya nge fwete sala ve ntinu-ntinu. Mbala mingi yo kelombaka ntete kuyikana ti muntu mwa ntangu ya nda sambu yandi yantika kubasisila nge mambu yina ke na ntima na yandi. Ata mpidina, yo kelomba kukeba na mpila nde muntu yango kuyindula ve nde nge keyula yandi mambu yina metala nge ve.​—1 Pie. 4:15.

Mutindu ya nge kesala na mambu ya nge kewa kelomba mpi luswasukusu. Kuvila ve nde lukanu na nge kele ya kuzaba bantu mbote na mpila nde nge zaba kupona malongi ya Biblia yina lenda sadisa bo. Kusukinina ve na kukatula ngindu yonso na kusosa kumonisa bo nde bangindu na bo kele ya mbi. Kansi, sadila mayele sambu na kuzaba mambu yina kele na ntima na bo. Kusala mpidina tasadisa nge na kuzaba nki nge fwete tuba; mpi ntangu longoki na nge tamona nde nge kebakisa yandi, yo tapusa yandi na kuyindula mingi na mambu ya nge ketuba.​—Bing. 16:23.

Ata ntangu nge ketuba na ntwala ya kibuka mosi ya nene, nge lenda pusa bantu mingi na kusadila mambu ya bo kewa. Kana nge ketala bawi na nge mbala na mbala, nge kemona mutindu baluse na bo kesala, mpi nge keyula bangyufula ya kelomba ve kuvutula bamvutu kansi ya kepusa bo na kuyindula, yo tasadisa nge na kuzaba mambu yina bawi na nge keyindula na mambu ya nge ke na kutuba. Kana nge mezaba bawi na nge mbote, monisa bo luzitu. Tadila nkadilu ya dibundu ya mvimba na ntangu nge keyindula ti bo na nsadisa ya Ndinga ya Nzambi.​—Gal. 6:18.

Pusa Bantu na Kuvanda ti Mawi ya Mbote. Na nima ya kuzaba mwa mambu yina muntu mosi kekwikilaka, mambu yina yandi kekwikilaka ve, mpi kikuma, yo tasadisa nge na kutadila yo ntangu nge kelonga. Na nima ya lufutumuku na yandi, Yezu kusimbaka ntima ya balongoki na yandi na mutindu “yandi vandaka kukangula mpenza Masonuku” sambu na kutendudila bo mambu yina kusalamaka ntama mingi ve. (Luka 24:32, NW) Nge mpi fwete sala ngolo na kusosa kuwakanisa mambu yina yandi mekutanaka na yo, yina yandi kele na yo mpusa, mpi yina yandi kemona na Ndinga ya Nzambi. Nge tasimba ntima ya longoki na mutindu ya mbote kana yandi mebakisa pwelele nde: “Yai kele KYELEKA!”

Ntangu nge ketubila bumbote ya Yehowa, zola na yandi, mpi mambote na yandi ya beto mefwana ve na kubaka, mpi lunungu ya banzila na yandi, nge kesadisa bantu yina nge kelonga na kuyedisa zola na bo na Nzambi. Kana nge kebaka ntangu ya kumonisa bawi na nge bikalulu ya mbote yina bo kele na yo ya Nzambi mpi kemonaka, nge kepesa bo kikuma ya kundima nde bo lenda sala kinduku ti yandi. Nge lenda sala yo kana nge keyindula ti bawi na nge na baverse bonso Nkunga 139:1-3; Luka 21:1-4; Yoane 6:44 mpi kana nge kesadisa bo na kubakisa bunene yina zola ya Yehowa kevandaka na yo na bansadi na yandi ya kwikama. (Roma 8:38, 39) Tendudila bo nde Yehowa ketalaka kaka ve bifu na beto kansi yandi ketalaka luzingu na beto ya mvimba, kikesa ya beto kesalaka sambu na lusambu ya bunkete, mpi zola na beto na zina na yandi. (2 Bans. 19:2, 3; Baeb. 6:10) Yandi keyibukaka nkutu mambu ya fyoti-fyoti mpenza ya metala kimuntu na beto, mpi na mutindu mosi ya kuyituka, yandi tavutula na luzingu “bantu yonso yina me fwaka kele na maziamu.” (Yoa. 5:28, 29; Luka 12:6, 7) Sambu bantu kusalamaka na kifwani ya Nzambi, mbala mingi kutubila bikalulu na yandi kesimbaka ntima ya bawi na beto.​—Kuy. 1:27.

Beto lenda simba mpi ntima ya muntu kana yandi longuka na kutadila bantu yankaka mutindu Yehowa ketadilaka bo. Yo ke ya kyeleka nde kana Nzambi kezolaka beto mingi, yandi kezolaka mpi bantu yankaka mutindu mosi, kukonda kutadila bisika ya bo yelaka, bansi na bo, to mpusu na bo. (Bis. 10:34, 35) Kana muntu mebakisa mambu yai, yandi kele na fondasio ya ngolo ya mekatuka na Masonuku yina tasadisa yandi na kukatula kimbeni mpi bangindu ya mbi na ntima na yandi. Ntangu yandi talonguka na kulungisa luzolo ya Nzambi, mambu yai tasadisa yandi na kuzinga na ngemba ti bantu yankaka.

Kutina Nzambi boma kele kikalulu yankaka ya nge fwete sadisa bantu yankaka na kuyedisa. (Nk. 111:10; Kus. 14:6, 7) Kutina Nzambi boma lenda pusa muntu na kusala mambu yina ya yandi lenda sala ve na ngolo na yandi mosi. Kana nge ketubila bisalu ya nene yina Yehowa mesalaka mpi ntima na yandi ya mbote, nge lenda sadisa bankaka na kukuna boma ya kupesa yandi mawa.​—Nk. 66:5; Yer. 32:40.

Zitisa kana bawi na nge kebakisa nde bikalulu na bo kele mfunu na meso ya Yehowa. Yandi kele na mawi, mpi kana beto buya to kundima lutwadisu na yandi, beto lenda pesa yandi mawa to kyese. (Nk. 78:40-42) Monisa bantu sambu na nki bikalulu na bo ya mbote lenda pesa mvutu na ntembe yina Satana ketulaka na Nzambi.​—Bing. 27:11.

Sadisa bawi na nge na kubakisa nde kuzitisa mambu yina Nzambi kelombaka tanatila bo mambote. (Yez. 48:17) Mutindu mosi ya nge lenda sala yo kele ya kutubila mambu ya mbi yina lenda kumina muntu na nitu mpi na mawi kana yandi melanda ve bandongisila ya Nzambi, ata sambu na mwa ntangu fyoti. Tendula mutindu masumu kekabulaka beto ti Nzambi, kepimisaka bankaka dibaku ya kulonguka kyeleka na nsadisa na beto, mpi mutindu yo kezitisaka ve banswa na bo. (1 Tes. 4:6) Sadisa bawi na nge na kubaka na valere balusakumunu ya bo kebakaka dezia sambu bo kezitisaka bansiku ya Nzambi. Sadisa bo na kumonisa ntonda na bo sambu kutambula na banzila ya lunungu ya Yehowa ketaninaka na kukonda kubwa na mambu ya mpasi. Ntangu muntu meyantika kukwikila nde banzila ya Nzambi kele ya mayele, yandi tabuya luzingu yina kewakana ve ti banzila yango. (Nk. 119:104) Yandi tamona ve nde kulemfuka na Nzambi kele kilo, kansi yo kele mutindu ya kumonisa kukangama na zola yonso na Yehowa.

Sadisa Bankaka na Kuditala Mbote. Sambu na kulanda na kuyela na kimpeve, bantu fwete landaka mambu yina kele na ntima na bo. Tendudila bo mutindu Biblia lenda sadisa bo na kusala yo.

Sadisa bawi na nge na kubakisa nde Biblia kele ve kaka mukanda ya mefulukaka ti bansiku, bandongisila, mambu ya melutaka ntama, mpi bambikudulu. Kansi, yo kele mpi mukanda yina kesongaka mabanza ya Nzambi. Na Yakobo 1:22-25 bo kefwanisa Ndinga ya Nzambi na kitalatala. Mutindu ya beto kesalaka na mambu yina yo ketuba mpi na mutindu Yehowa kelungisa lukanu na yandi, nsangu ya Biblia kemonisaka mambu yina kele na ntima na beto. Mpidina yo kemonisaka mutindu Nzambi, yina ‘kemekaka ntima,’ kemonaka beto. (Bing. 17:3) Syamisa bawi na nge na kuvila ve dyambu yai. Longisila bo na kuyindula mambu yina Nzambi mebumbilaka beto yina kele na Biblia mpi bansoba yina bo fwete sala na luzingu na bo sambu na kusepidisa yandi dyaka mingi. Sadisa bo na kubaka lutangu ya Biblia bonso mwaye ya kuzaba mutindu Yehowa ketesaka “mabanza ti bangindu ya ntima” na mpila nde bo lenda sala kumosi ti Nzambi sambu na kusala bansoba yina kele mfunu.​—Baeb. 4:12, NW; Roma 15:4.

Balongoki yankaka ya Biblia lenda vanda na nzala ya kusadila mambu ya bo kelonguka; kansi bo kewa boma ya mambu yina bantu yankaka tayindudila bo. Mbala yankaka bo kenwana ti bampusa yankaka ya ngolo ya nitu. To bo kesosa mpila ya kusadila Nzambi mpi kelanda kusala mambu ya mbi ya inza. Monisa pwelele bigonsa ya kukonda kubaka desizio mutindu yina. (1 Bant. 18:21) Syamisa bo na kulomba Nzambi nde yandi tala bo mbote-mbote mpi yandi tomisa ntima na bo.​—Nk. 26:2; 139:23, 24.

Monisa bo nde Yehowa kebakisa bitumba ya bo kenwana mpi nde Biblia ketendula mambu yina ke na kusalama. (Roma 7:22, 23) Sadisa bo na kukeba na mpila nde bo pesa ve nzila nde mabanza ya ntima ya kukonda kukuka kuyala bo.​—Bing. 3:5, 6; 28:26; Yer. 17:9, 10.

Syamisa konso muntu na kutadila bikuma yina kepusa yandi na kusala mambu. Longa yandi na kudiyula: ‘Sambu na nki mu kezola kusala dyambu yai? Keti yo tamonisa Yehowa nde mu ke mpenza na ntonda sambu na mambu yonso ya yandi mesalaka sambu na mono?’ Sala ngolo sambu na kundimisa muwi na nge nde kuvanda na kinduku ya mbote ti Yehowa meluta bima yonso ya muntu lenda vanda na yo.

Sadisa bawi na nge na kubakisa ntendula ya kusadila Yehowa na ‘ntima na bo yonso.’ (Luka 10:27) Yo ketendula nde mawi, bampusa, mpi bikuma yonso ya kepusaka bo na kusala mambu fwete wakana ti banzila ya Yehowa. Yo yina, longa bawi na nge na kutadila mbote mambu ya bo kesala kaka ve kansi mpi mutindu bo keyindula sambu na mambu yina Nzambi kelombaka mpi bikuma yina kepusaka bo na kusadila yandi. (Nk. 37:4) Kana balongoki na nge memona bisika ya kutomisa na luzingu na bo, syamisa bo na kusamba Yehowa nde: “Sadisa mono na kubanga zina na nge na ntima mosi.”​—Nk. 86:11, NW.

Ntangu longoki mesala kinduku ti Yehowa, lukwikilu na yandi tapusa yandi na kulemfukila Nzambi kansi yo kele ve kaka sambu nge kepusa yandi na kusala yo. Ebuna yandi talanda na “kuzikisa mambu yina Mfumu kezolaka.” (Ef. 5:10; Filp. 2:12) Bulemfu ya mutindu yai kepesaka Yehowa kyese.​—Bing. 23:15.

Kuvila ve nde Yehowa kele muntu ya ketesaka ntima mpi kebendaka bantu na kusala kinduku ti yandi. (Bing. 21:2; Yoa. 6:44) Mukumba na beto kele ya kusala na kimvuka ti yandi. (1 Kor. 3:9) Yo kele bonso nde “Nzambi kebondila na nzila na beto.” (2 Kor. 5:20, NW; Bis. 16:14) Yehowa kepusaka ve bantu na kundima kyeleka na ngolo, kansi ntangu beto kesadila Masonuku, yandi lenda sadisa bawi na beto na kubakisa nde mambu ya bo kewa kele mvutu na bangyufula to bisambu na bo. Kuvila ve dyambu yai konso ntangu ya nge mezwa dibaku ya kulonga, mpi lomba lutwadisu mpi lusadisu ya Yehowa na masonga yonso.​—1 Bans. 29:18, 19; Ef. 1:16-18.