Kitini 1

Keti Mabundu Yonso Kelongaka Kyeleka?

1. Inki mabundu bantu kesambilaka na Afrika?

NA Afrika, bantu yonso kendimaka nde kusambila Nzambi kele mfunu. Kansi, bo kewakanaka ve na mutindu bo fwete sambila yandi. Bankaka kesambilaka na moske, bankaka na bisika ya lusambu ya bambuta. Kansi bankaka dyaka kekwendaka na banzo-Nzambi. Kansi yo kele kyeleka ve na kuyindula nde mabundu kele tatu mpamba na Afrika. Na kati ya Bamizuluma, bansiku ti balukwikilu kele ya kuswaswana. Lusambu ya bambuta keswaswanaka mingi kibeni na kulandaka kisika ya bantu kezingaka. Nkutu, kukonda kuwakana kele mingi dyaka na kati ya mabundu yina ketubaka nde yo kele ya Bukristu. Kana nge katula mabundu ya nene ya Kikristu, mabundu yankaka kele mingi na Afrika.

Kyeleka Fwete Simba Dibundu na Beto

2. (a) Inki kepusaka mbala mingi bantu na kupona dibundu? (b) Inki mambu kemonisaka ve nde Nzambi kendimaka dibundu na beto?

² Sambu na nki bantu kesambilaka mutindu bo kesalaka yo? Bantu mingi kendimaka dibundu ya bibuti na bo. Mambu yina melutaka ntama kevandaka mpi ti bupusi na mabundu ya bantu kesambilaka bubu yai. Mukanda mosi (The Africans​—⁠A Triple Heritage) ketuba nde: “Dibundu ya Bamizuluma kupanzanaka na nordi ya Sahara ntangu bansi ya Bamizuluma kubotulaka bantoto, . . . Kikristu mpi kupanzanaka na sudi ya Sahara na mutindu mosi. Dibundu ya ba Mizuluma kupanzanaka na nordi ya Sahara na nzila ya mbele, na ndambu ya sudi ya Sahara Kikristu kupanzanaka na nzila ya munduki.” Ata mpidina, mingi na kati na beto kendimaka nde dibundu na beto kesepedisaka Nzambi. Kansi dibundu kevandaka ve ya kyeleka kaka sambu bibuti na beto kesambilaka kuna to sambu insi mosi ya ngolo ya banzenza kupusaka bankaka na beto na kundima yo na kingolongolo.

3-5. Inki mbandu kesadisa beto na kubakisa nde mabundu yonso ve kelongaka kyeleka?

³ Ata mabundu yonso ketubaka nde yo kesadisaka bantu na kusadila Nzambi, bangindu na bo kevandaka ve kiteso mosi. Bo kelongaka mambu mingi ya kuswaswana sambu na yina metala Nzambi mpi mambu yina yandi kezolaka nde beto sala. Tadila fyoti dyambu yai: Yindula nde bo mebaka nge na kisalu na kompani mosi ya nene. Kilumbu ya ntete ya nge mekwenda na kisalu, bo mesonga nge nde bilumbu yai patron kekwisa ve na kisalu. Ebuna nge meyula bantu ya kisalu tatu kima ya nge fwete sala. Muntu ya kisalu ya ntete ketuba nde patron kezola nde nge komba nzo. Ya zole ketuba nde nge fwete pakula mukubu na nzo. Ya tatu kesonga nge na kukabula mikanda.

⁴ Na nima, nge meyula bantu ya kisalu kana patron ke nki mutindu. Ya ntete ketuba nde yandi kele nda, leke, mpi yandi kele makambu ngolo. Ya zole ketuba nde yandi kele nkufi, mununu, mpi ntima-mbote. Ya tatu kesonga nge nde patron kele ve bakala, yandi kele nkento. Ya kyeleka, nge tatuba nde bantu ya kisalu yonso tatu ketuba ve kyeleka. Kana nge kezola kutanina kisalu na nge ya mpa, nge tasosa kuzaba kana nani kele mpenza patron mpi nki yandi kezola nde nge sala.

⁵ Yo kele mutindu mosi ti mabundu. Sambu bangindu kele mingi na yina metala Nzambi mpi mambu yina yandi kelombaka beto na kusala, beto fwete sosa kuzaba kana mutindu ya beto kesambilaka kewakana ti kyeleka. Kansi nki mutindu beto lenda longuka kyeleka na yina metala Nzambi?