Keti Nzambi Kelombaka Mfunguna ya Masumu?

Kufunguna masumu na mumpe to na pastere mosi kelanda na kuvanda kitini ya lusambu mpi ya mambu ya kesalamaka mbala na mbala na banzo-nzambi mingi. Kansi, na nsi-ntoto ya bubu yai ya bantu kendimaka mpi kepesaka nzila na mambu yonso, keti mfunguna mefwana mpenza mpi kele nkutu mfunu?

BANTU kele ti bangindu ya kuswaswana na dyambu yai. Mu mbandu, zulunalu mosi ya Canada (National Post) ketubila muntu mosi ya kendima nde ata yo kele mpasi na kusonga muntu yankaka mambu ya mbi ya beto mesala, “yo kelembikaka mpenza ntima na kuvanda ti muntu ya mezaba dyambu yango, ya kesamba ti beto mpi ya kesonga beto mambu ya beto fwete sala.” Kansi, mukanda yankaka (Bless Me, Father, for I Have Sinned) kevutukila bangogo ya bakala mosi yina kutubaka nde: “Kufunguna masumu kele mosi na kati ya mambu yina kebebisaka mpenza mawi ya bantu ya Dibundu. Yo kepusaka bantu na kudiyangisa ntangu yonso na mabanza.” Biblia ketuba inki sambu na dyambu yai?

Mambu Yina Biblia Ketuba

Na Nsiku yina Nzambi kupesaka bantu ya Izraele, beto kekuta bantuma ya sikisiki na mambu yina yo lombaka nde muntu kusala kana yandi mesala disumu. Mu mbandu, ntangu muntu mesala muntu yankaka mbi to mefwa nsiku mosi ya Nzambi, yo lombaka nde yandi funguna masumu na nganga-Nzambi mosi ya dikanda ya Levi yina bo ponaka, yina zolaka kupesa kimenga na Nzambi sambu na kulomba Nzambi na kulolula yandi.​—Levi 5:1-6.

Bamvu-nkama mingi na nima, ntangu profete Natani kusungikaka Ntotila Davidi sambu na masumu yina yandi salaka, Davidi kusalaka inki? Yandi ndimaka na mbala mosi nde: “Mono me sala masumu na meso ya Mfumu Nzambi.” (2 Samuele 12:13) Dyaka, yandi sambaka mpi kubondilaka Nzambi na kuwila yandi mawa. Inki kusalamaka na nima? Davidi kusonikaka na nima nde: “Mono ndimaka masumu na mono na meso na nge, mono bumbilaka nge ata kima mosi ve ya mbi; mono tubaka nde mono fweti ndima mbi na mono, ebuna nge lolulaka mono sambu na mbi yina yonso.”​—Nkunga 32:5; 51:3-6.

Kufunguna masumu kulandaka na kuvanda dyambu yina Nzambi kulombaka na dibundu ya Bukristu na mvu-nkama ya ntete ya Ntangu na Beto. Yakobo, mpangi ya Yezu ya mama mosi mpi mosi na kati ya bantu yina vandaka kutwadisa dibundu na Yeruzalemi, kusyamisaka bampangi na yandi Bakristu nde: “Na kati na beno na beno, beno fweti ndima masumu na beno, bankaka mpi fweti samba Nzambi sambu na bankaka, na mpila nde beno lenda beluka.” (Yakobo 5:16) Ebuna, inki mambu bo kelombaka Bakristu na kufunguna, mpi na nani?

Inki Mambu Muntu Fwete Funguna?

Konso kilumbu, beto bantu ya kukonda kukuka kevandaka ti kikalulu ya kusala mambu kukonda kuyindula to kusadila ludimi na beto na mutindu ya mbi, mpi na kusalaka mutindu yina beto kesalaka bankaka mbi. (Roma 3:23) Keti yo ketendula nde beto fwete funguna konso dyambu ya mbi ya mutindu yai na muntu mosi buna ya kele ti kiyeka yina bo metulaka?

Ata masumu yonso kele mbi na meso ya Nzambi, yandi ketadilaka bifu na beto na mawa yonso sambu na kukonda kukuka yina bantu mebakaka na Adami. Nkutu, muyimbi-bankunga kundimaka nde: “Kana nge landaka masumu na beto, nani zolaka kubaka ndola ve? Kansi nge ke lolulaka beto sambu beto tina nge boma.” (Nkunga 130:3, 4) Yo yina, inki beto fwete sala kana beto mesala kifu mpi mesala bankaka mbi, ziku kukonda kukana? Yibuka nde na kisambu ya mbandu yina Yezu kulongaka balongoki na yandi na kusala, beto kekuta dyambu yai: “Lolula beto bantu ya masumu, sambu beto mpi ke lolulaka bantu yonso yina ke salaka beto mbi.” (Luka 11:4) Ee, Nzambi talolula beto kana beto kwenda penepene na yandi mpi kulomba ndolula na zina ya Yezu.​—Yoane 14:13, 14.

Simba nde Yezu kumonisaka nde beto mpi fwete lolula bantu yina “ke salaka beto mbi.” Ntumwa Polo kuyibusaka bampangi na yandi Bakristu nde: “Beno na beno, beno fweti vanda mbote; konso muntu fweti wila mpangi na yandi mawa, yandi fweti lolula yandi mutindu Nzambi me lolulaka beno sambu na Kristo.” (Efezo 4:32) Kana beto kelolula bankaka bifu na bo, beto tavanda ti kikuma ya mbote ya kuvingila nde Nzambi kulolula mpi bifu na beto.

Kansi, inki beto lenda tuba na yina metala masumu ya nene, mu mbandu kuyiba, kukusa na luzolo yonso, pite, kulauka malafu, mpi buna na buna? Konso muntu yina kesala masumu ya mutindu yai ke na kufwa bansiku ya Nzambi, mpi na kusalaka mutindu yina yandi kesumuka na Nzambi. Inki yandi fwete sala?

Na Nani Beto Fwete Funguna Masumu?

Nzambi mepesaka ve bantu nswa ya kulolula masumu yina bantu kesalaka na meso na yandi; kaka yandi muntu lenda sala yo. Biblia kesonga beto na pwelele yonso nde: “Kana beto ndima masumu na beto, beto lenda tula ntima nde Nzambi ta sala beto mambu ya mbote: yandi ta lolula beto, yandi mpi ta sukula beto sambu na kukatula mambu na beto yonso ya mbi.” (1 Yoane 1:9) Kansi, na nani beto fwete funguna masumu ya mutindu yai?

Sambu kaka Nzambi muntu lenda lolula masumu, beto fwete funguna masumu kaka na yandi. Mutindu beto memona yo, yo yina dyambu ya Davidi kusalaka. Kansi, inki mambu Nzambi tatadila sambu na kulolula muntu? Biblia kesonga beto nde: “Yo yina beno balula ntima, beno vutuka na Mfumu Nzambi sambu yandi kukatula masumu na beno. Mpidina yandi ta pesa beno ntangu ya kubaka diaka ngolo.” (Bisalu 3:19, 20) Ee, sambu Nzambi kulolula muntu, muntu yango fwete suka kaka ve na kundima mpi kufunguna masumu na yandi, kansi yandi fwete vanda mpi ti luzolo ya kuyambula nzila ya mbi. Mbala mingi, kitambi yai ya nsuka kevandaka mpasi. Kansi, lusadisu kele.

Yibuka bangogo ya longoki Yakobo yina beto tubilaka na ntwala: “Na kati na beno na beno, beno fweti ndima masumu na beno, bankaka mpi fweti samba Nzambi sambu na bankaka, na mpila nde beno lenda beluka.” Na bangogo yina, Yakobo kuyikaka nde: “Bisambu ya ngolo ya muntu ya mbote yo ke sadisaka bantu mingi.” (Yakobo 5:16) “Muntu ya mbote” lenda vanda mosi na kati ya “bambuta ya dibundu” yina Yakobo kutubilaka na verse 14. Na kati ya dibundu ya Bukristu, kele ti “bambuta” ya kimpeve, to bankuluntu, ya bo metulaka sambu na kusadisa bantu yina kezola nde Nzambi kulolula bo. “Bambuta” yai lenda katula ve masumu ya bantu, sambu ata muntu mosi ve kele ti kiyeka ya kulolula masumu yina muntu yankaka mesala na Nzambi.a Kansi, bo kele bantu ya kuyela na kimpeve yina mefwana na kunganina mpi kusungika muntu yina mesala disumu ya nene, ebuna kusadisa yandi na kubakisa bunene ya masumu na yandi mpi kuvanda ti mpusa ya kubalula ntima.​—Galatia 6:1.

Sambu na Nki Muntu Fwete Funguna Masumu na Yandi?

Kana muntu mesala disumu ya nene to ya fyoti, yandi mebebisa bangwisana na yandi ti bantu yankaka mpi ti Nzambi. Yo yina, yandi lenda wa mpasi na ntima mpi kudiyangisa mingi. Yo kele sambu na kansansa yina Ngangi na beto mepesaka beto. (Roma 2:14, 15) Inki yandi lenda sala?

Kana beto vutukila dyaka mukanda ya Yakobo, beto kekuta bangogo yai ya kepesa kikesa: “Kana muntu mosi na kati na beno ke na maladi [na kimpeve], yandi binga bambuta ya dibundu; bo ta samba Nzambi sambu na yandi ti kutula yandi mafuta na ntu na zina ya [Yehowa, NW]. Bisambu yina ya bo ta samba ti lukwikilu, yo ta belula muntu yina ya maladi, ebuna Mfumu Nzambi ta vutula ngolo na nitu na yandi, yandi ta lolula yandi mpi sambu na masumu ya yandi salaka.”​—Yakobo 5:14, 15.

Na verse yai dyaka, bo kelomba bambuta, to bankuluntu, na kulungisa bampusa ya kibuka ya mameme. Inki mutindu? Na kusukaka kaka ve na kuwa mfunguna. Kansi, sambu yo ketadila maladi ya kimpeve, bo fwete sala kima mosi sambu na ‘kubelula muntu yina ya maladi.’ Yakobo kutubilaka mambu zole yina bo lenda sala.

Ntetentete, verse ketubila ‘kutula mafuta.’ Dyambu yai ketadila ngolo yina Ndinga ya Nzambi kele na yo ya kubelula. Ntumwa Polo kutendulaka nde ndinga to “nsangu ya Nzambi kele ya moyo, yo ke salaka konso ntangu. . . . Yo ke sambisaka nzala ya ntima na beto ti mabanza ya ntima na beto,” mpi kesimbaka mpenza mabanza ti ntima ya muntu. (Baebreo 4:12) Kana bo kesadila Biblia na mayele yonso, bambuta lenda sadisa muntu yina kebela na kimpeve na kubakisa kisina ya dikambu yina yandi kele na yo mpi kusala bitambi yina mefwana sambu na kusungika mambu na meso ya Nzambi.

Dyaka, verse ketubila ‘bisambu ya lukwikilu.’ Ata bisambu ya bambuta tasoba ve lukanu ya Nzambi ya kusadila lunungu, bisambu yai kevandaka mpenza mfunu na meso ya Nzambi, yina kele ti luzolo ya ngolo ya kulolula masumu na nsadisa ya nkudulu ya kimenga ya Kristu. (1 Yoane 2:2) Nzambi kevandaka ya kuyilama sambu na kusadisa konso nsumuki yina kebalulaka ntima na masonga yonso mpi kesalaka “bisalu yina ke songaka nde, ya kieleka, [yandi] me balula ntima.”​—Bisalu 26:20.

Kikuma ya kuluta mfunu ya kufunguna masumu​—yina muntu mesala na muntu yankaka to na Nzambi—​kele sambu na kundimama na meso ya Nzambi. Yezu Kristu kumonisaka nde beto fwete yidika ntete konso dikambu ya beto lenda vanda na yo ti bankaka mpi kutula ngemba ti bo na ntwala nde beto sambila Nzambi ti kansansa ya mbote. (Matayo 5:23, 24) Bingana 28:13 ketuba nde: “Luzingu na nge ta bonga ve kana nge meka kubumba masumu na nge; ndima yo, balula ntima na nge, ebuna Nzambi ta wila nge mawa.” Kana beto kekudikulumusa na meso ya Yehowa Nzambi mpi kelomba ndolula, yandi tandima beto mpi yandi tatombula beto na ntangu yina mefwana.​—1 Piere 5:6.

[Noti na Nsi ya Lutiti]

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 30]

Nzambi tatadila ve bifu na beto mpi talolula beto kana beto kwenda penepene na yandi mpi kulomba ndolula na zina ya Yezu

[Kifwanisu ya kele na lutiti 31]

Kikuma ya kuluta mfunu ya kufunguna masumu kele sambu na kundimama na meso ya Nzambi