Rĩrĩa Kuoimĩra Ũndũ Mũritũ

“Kĩambĩrĩria-inĩ twaiguire twate mwĩhoko biũ. Kĩrĩa gĩothe twarĩ nakĩo gĩathũkangirio nĩ ituĩka na mũiyũro.” —Andrew, kuuma Sierra Leone.

“Nĩ twacokire gwitũ mũciĩ thutha wa kĩhuhũkanio. Gũtirĩ kĩndũ twahonokirie. Tũtiarĩ na wa kuuga. Mũirĩtu wakwa aaturirie maru akĩambĩrĩria kũrĩra.”—David, kuuma Virgin Islands.

ANGĨKORŨO wanagerera ũndũ mũritũ ta mũiyũro, ituĩka, kana maũndũ ta macio, no ũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa andũ angĩ magereire ũndũ-inĩ ta ũcio maiguaga, kĩmako, kwaga gwĩtĩkia, gũtukanĩrũo, mĩtangĩko, na iroto njũru. Andũ aingĩ arĩa managerera ũndũ-inĩ ta ũcio, maiguaga makuĩte ngoro mũno na makanoga na makaga bata wa ũtũũro.

Angĩkorũo nĩ ũgereire ũndũ mũritũ indo ciaku ciothe igathira, o nawe no ũigue ta ũkinyĩte mũico. O na no wambĩrĩrie kwaga bata wa ũtũũro. O na kũrĩ ũguo, Bibilia yugaga atĩ ũtũũro waku nĩ wa bata na atĩ ũrĩ na itũmi njega cia kũgĩa na kĩĩrĩgĩrĩro kĩa ihinda rĩrĩa rĩroka.

KŨMENYA MA YA BIBILIA NĨ GŨTŨHEAGA MWĨHOKO

Kohelethu 7:8 yugaga: “Nĩ kaba kĩrĩkĩrĩro kĩa ũndũ gũkĩra kĩambĩrĩria kĩaguo.” Rĩrĩa ũrageria kwĩyũkĩrĩria thutha wa ũndũ mũritũ gwĩkĩka, ũtũũro no woneke ta ũtarĩ na mwĩhoko. No ũngĩambĩrĩria kwĩyaka o kahora ũrĩ na wetereri, maũndũ no magagĩre.

Bibilia nĩ ĩrathĩte ũhoro wa ihinda rĩrĩa ‘gũtarĩ hĩndĩ ĩngĩ gũkaiguĩka mũgambo wa kĩrĩro kana mũcaayo wa mĩtangĩko.’ (Isaia 65:19) Ũndũ ũcio ũkaahinga hĩndĩ ĩrĩa thĩ ĩkaagarũrũka ĩtuĩke paradiso rungu rwa Ũthamaki wa Ngai. (Thaburi 37:11, 29) Kũririkana maũndũ maritũ o hamwe na ruo rwa mwĩrĩ na meciria nĩ ikeherio biũ tondũ Ngai Mwene-Hinya-Wothe eranĩire ũũ: “Maũndũ marĩa ma hau kabere matikaaririkanwo, o na kana maikare ngoro-inĩ.”—Isaia 65:17.

Ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Mũũmbi witũ nĩ abangĩte ‘ũgaakorũo na ihinda rĩega rĩũkĩte na ũgĩe na kĩĩrĩgĩrĩro,’ ũguo nĩ kuuga ũtũũro ũiyũrĩtwo nĩ thayũ rungu rwa Ũthamaki mũkinyanĩru wa Ngai. (Jeremia 29:11) Hihi kũmenya ũũma ũcio no gũgũteithie kuona bata wa gũthiĩ na mbere gũtũũra? Sally, ũrĩa ũkũgwetetwo kĩambĩrĩria-inĩ ooigire: “Kwĩririkania maũndũ mothe mega marĩa Ũthamaki wa Ngai ũgaatũhingĩria no gũgũteithie kwaga kũiga meciria maũndũ-inĩ marĩa mahĩtũku na gũgũteithie gũkirĩrĩria ihinda-inĩ rĩrĩ.”

Na githĩ ti wega wĩrute makĩria ũrĩa Ũthamaki wa Ngai ũgwĩkĩra andũ ica ikuhĩ? Gwĩka ũguo no gũkũhe ũũma atĩ o na angĩkorũo nĩ ũgereire ũndũ-inĩ mũritũ ũtũũro waku nĩ wa bata, o wetereire ihinda rĩrĩa rĩroka rĩrĩa gũtagakorũo na maũndũ moru. No ihinda-inĩ rĩrĩ Bibilia nĩ ĩheanaga ũtaaro ũngĩgũteithia gũkirĩrĩria moimĩrĩro ma ũndũ mũritũ. Ta wĩcirie ngerekano cigana ũna.

Mĩhari ya Bibilia Ĩngĩgũteithia

Koma toro wa kũigana.

“Nĩ kaba rũhĩ rũmwe rwa kũhurũka gũkĩra hĩ igĩrĩ cia wĩra mũritũ na gũtengʼerania na rũhuho.”—Kohelethu 4:6.

Athuthuria moigaga atĩ andũ mangĩgerera ũndũ wa kũmakania, nĩ mehagĩrũo na makagĩa na mathĩna maingĩ ma kĩĩmeciria mangĩaga gũkoma toro wa kũigana. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ harĩ bata gũkoma toro wa kũigana.

Wĩyarie.

“Mĩtangĩko ĩrĩ ngoro-inĩ ya mũndũ nĩ ĩtũmaga ngoro ĩritũhĩrũo [kana, “ĩtũmaga atangĩke,” kohoro ka magũrũ-inĩ], no kiugo kĩega nĩ gĩtũmaga ĩcanjamũke.”—Thimo 12:25.

Aria na mũndũ wa famĩlĩ kana mũrata wa hakuhĩ. Andũ a famĩlĩ kana arata a hakuhĩ nĩ marĩgũthikagĩrĩria ũkĩĩyaria, na ningĩ magakũmĩrĩria na magakũhe ũteithio ũrĩa ũrabatara.a

Wĩcirie ũhoro wa ihinda rĩega rĩrĩa rĩroka.

“Kũringana na kĩĩranĩro [kĩa Ngai], kũrĩ na igũrũ rĩerũ na thĩ njerũ twetereire, na thĩinĩ wacio nĩ gũgaatũũra ũthingu.”—2 Petero 3:13.

a Mũndũ ũrĩ na mĩtangĩko ya ihinda iraya no abatare gũcaria ũteithio wa ndagĩtarĩ.