Jehova nĩ Aacokagia Mahoya Makwa

ICEERA RĨACENJIRIE ŨTŨŨRO WAKWA

Ndaciarirũo Dicemba 22, 1929, gacagi-inĩ kaarĩ na famĩlĩ kenda ka Noville, hakuhĩ na taũni ya Bastogne, gĩcigo-inĩ kĩa Ardennes bũrũri-inĩ wa Belgium. Nĩ ndirikanaga ũrĩa ndĩ mũnini ndakenagĩra ũtũũro wa gĩcagi hamwe na aciari akwa. Tũrĩ na mũrũ wa maitũ ũrĩa mũnini Raymond, nĩ ithuĩ twakamaga ngʼombe o mũthenya na tũgateithĩrĩria wĩra hĩndĩ ya magetha. Gacagi-inĩ gaitũ twarĩ na ũrũmwe na ithuothe nĩ twateithanagia.

Aciari akwa Emile na Alice, maarĩ arũmĩrĩri marĩ kĩyo a ndini ya Gatoreki. Matiatĩraga Mitha mũthenya wa Kiumia. No kĩndũ mwaka-inĩ wa 1939, kũrĩ na mapainia mooimĩte Ngeretha mookire gacagi-inĩ gaitũ, na baba agĩtĩkĩra mamũtũmagĩre ngathĩti ya Consolation (ĩrĩa rĩu ĩtagwo Amkeni!). Baba nĩ aataũkĩirũo o na ihenya atĩ ngathĩti icio ciarĩ na ũhoro wa ma, na kwoguo akĩambĩrĩria gũthomaga Bibilia. Rĩrĩa aatigire gũthiaga Mitha, andũ a gacagi gaitũ arĩa mbere ĩyo twarĩ arata, nĩ maambĩrĩirie kũmũũkĩrĩra na marũrũ maingĩ. Maahatagĩrĩria baba aikare ndini-inĩ ya Gatoreki, na ũndũ ũcio nĩ watũmaga makararanie mũno.

Nĩ ndaiguaga ũũru mũno kuona baba agĩũkĩrĩrũo na njĩra ĩyo. Ũndũ ũcio nĩ watũmire hoe Ngai ateithie baba, na nĩmo mahoya marĩa ngũgwetete kĩambĩrĩria-inĩ. Nĩ ndakenire mũno rĩrĩa arata aitũ maatigire gũkĩrĩra baba. Ũndũ ũcio nĩ watũmire ngorũo na ma atĩ Jehova nĩ “Mũigua wa mahoya.”

ŨRĨA ŨTŨŨRO WARĨ HĨNDĨ YA MBAARA

Hĩndĩ ya Nazi, Njĩrĩmani nĩ yatharĩkĩire Belgium mweri-inĩ wa Mĩĩ 10, 1940, na ũndũ ũcio ũgĩtũma andũ aingĩ morĩre mabũrũri-inĩ mangĩ. Famĩlĩ itũ yorĩire mwena wa mũhuro wa Faranja. Tũrĩ njĩra-inĩ, rĩmwe nĩ twageragĩra kũndũ kũrĩ na mogwati, kũrĩa thigari cia Njĩrĩmani na cia Faranja ciarũagĩra.

Rĩrĩa twacokire mũciĩ, twakorire hakuhĩ indo citũ ciothe ciyĩtwo. Kagui gaitũ Bobbie, noko tu gookire gũtũtũnga. Maũndũ macio maatũmire ndĩyũrie ũũ: ‘Nĩ kĩĩ gĩtũmaga gũkorũo na mbaara na mathĩna?’

Ihinda-inĩ rĩu, nĩ twekĩrirũo ngoro mũno nĩ mũthuri ũmwe wa kĩũngano warĩ painia wetagwo Emile Schrantz,a ũrĩa watũceeragĩra kaingĩ. Nĩ aatũtaarĩirie wega akĩhũthĩra Bibilia kĩrĩa gĩtũmaga gũkorũo na mathĩna na akĩnjokeria ciũria ingĩ ndarĩ nacio ciĩgiĩ ũtũũro. Nĩ ndaakũririe ũrata wa hakuhĩ hamwe na Jehova na ngĩkorũo na ma atĩ we nĩ Ngai wĩ wendo.

O na mbaara ĩtathirĩte, tũrĩ na famĩlĩ itũ nĩ twahotaga kuonana kaingĩ na Aira a Jehova na kwaranĩria nao. Kũrĩ Agosti 1943, Mũrũ wa Ithe Witũ José-Nicolas Minet nĩ aatũceereire gwitũ mũciĩ na agĩtũrutĩra mĩario. Ooririe ũũ: “Nũũ ũkwenda kũbatithio?” Tũrĩ na baba tũkĩoya guoko, na tũkĩbatithĩrio karũũĩ-inĩ karĩa kaarĩ hakuhĩ na gwitũ.

Mweri-inĩ wa Dicemba 1944, mbũtũ ya Njĩrĩmani nĩ yaambĩrĩirie tharĩkĩro nene ya mũthia Mbaara-inĩ ya Kerĩ ya Thĩ. Tharĩkĩro ĩyo yarĩ hakuhĩ na kũrĩa twaikaraga, na kwoguo twehithire thĩinĩ wa karumu kaarĩ rungu rwa nyũmba itũ kwa ihinda ta rĩa mweri ũmwe. Mũthenya ũmwe nyumĩte nja kũhe mahiũ maitũ mahuti, nĩ gwaikirio nduthũki mũgũnda-inĩ witũ na igĩtuthũra mabati ma kũrĩa twaigaga mahuti. Mũthigari ũmwe kuuma Amerika warĩ nyũmba-inĩ ya mahiũ ĩrĩa ndarĩ hakuhĩ nayo aanĩrĩire akĩnjĩra, “Koma thĩ!” Ndatengʼerire ngĩkoma hakuhĩ nake, nake akĩnjigĩrĩra ngũbia yake mũtwe nĩguo angitĩre.

MAŨNDŨ MAANJĨKĨRIRE HINYA KĨĨROHO

Thutha wa mbaara gũthira, nĩ twahotire kwaranagĩria kaingĩ na aarĩ na ariũ a Ithe witũ a kĩũngano kĩa Liège, kĩrĩa kĩarĩ kĩndũ kilomita 90 mwena wa rũgongo wa kũrĩa twarĩ. Thutha wa ihinda, nĩ twaambĩrĩirie gĩkundi kĩnini gĩa kwĩruta Bibilia taũni-inĩ ya Bastogne. Nĩ ndoonire wĩra wabici-inĩ ya kũrĩhĩra igooti, na ngĩgĩa na mweke wa gũthomera maũndũ ma watho. Thutha ũcio nĩ ndambĩrĩirie kũrutaga wĩra wabici-inĩ ĩmwe ya thirikari. Mwaka-inĩ wa 1951, nĩ kwabangirũo kĩgomano kĩa mũthiũrũrũko taũni-inĩ ya Bastogne. Andũ ta igana rĩmwe nĩ mookire kĩgomano-inĩ kĩu, na ũmwe wao aarĩ mwarĩ wa Ithe witũ painia ũrĩ kĩyo wetagwo Elly Reuter. Ookire rũgendo rwa kilomita 50 na mũithikiri. Thutha wa ihinda inini nĩ twendanire nake na tũkĩrĩkanĩra nĩ tũkũhikania. Elly aakoretwo amũkĩra marũa ma gwĩtwo Cukuru ya Gileadi ĩrĩa ĩkoragwo Amerika (US). Nĩ aandĩkĩire wabici ĩrĩa nene akĩmataarĩria kĩrĩa kĩngĩatũmire aremwo gũthiĩ cukuru ĩyo. Mũrũ wa Ithe Witũ Knorr, ũrĩa hĩndĩ ĩyo watongoragia maũndũ gatagatĩ-inĩ ka andũ a Jehova nĩ aamũcokeirie marũa macio, akĩmwĩra atĩ kwahoteka hĩndĩ ĩmwe nĩ agaathiĩ Cukuru ya Gileadi hamwe na mũthuri wake. Twahikanirie Februarĩ 1953.

Mwaka-inĩ ũcio, tũrĩ na Elly nĩ twathiire Kĩgomano kĩa New World Society kĩrĩa gĩekĩirũo kĩhaaro-inĩ kĩa Yankee, New York. Tũrĩ kũu, mũrũ wa Ithe witũ ũmwe nĩ aanjĩrĩire wĩra mwega na akĩnjũria kana no thamĩre Amerika (US). Thutha wa kũhoya igũrũ rĩgiĩ ũndũ ũcio, tũrĩ na Elly nĩ twatuire itua rĩa kũrega wĩra ũcio na tũgĩcoka Belgium nĩguo tũteithĩrĩrie gĩkundi kĩnini kĩrĩa kĩarĩ na ahunjia ikũmi taũni-inĩ ya Bastogne. Mwaka ũrĩa warũmĩrĩire nĩ twakenire kũgĩa na kaana ga kahĩĩ geetagwo Serge. Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ thutha wa mĩeri mũgwanja, Serge nĩ aarwarire na agĩkua. Nĩ twaitũrũrĩire Jehova kĩeha gitũ kũgerera mahoya, na tũgĩkĩrũo hinya nĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka.

ŨTUNGATA WA MAHINDA MOTHE

Mweri-inĩ wa Oktomba 1961, nĩ ndoonire wĩra ũngĩahotithirie gũtungata ndĩ painia. Mũthenya oro ũcio ndonire wĩra, nĩ ndahũũrĩirũo thimũ nĩ mũrũgamĩrĩri wa wabici ya rũhonge ya Belgium. Aanjũririe kana no nyende gũtuĩka ndungata ya mũthiũrũrũko (ũrĩa rĩu wĩtagwo mũrori wa mũthiũrũrũko). Nĩ ndamũririe kana no twambe tũtungate tũrĩ mapainia itanetĩkĩra mweke ũcio, na tũgĩtĩkĩrio gwĩka ũguo. Thutha wa gũpainia kwa ihinda rĩa mĩeri ĩnana, nĩ twambĩrĩirie wĩra wa gũceerera ciũngano mweri-inĩ wa Septemba 1962.

Thutha wa gũkorũo wĩra-inĩ wa gũceerera ciũngano mĩaka ĩĩrĩ, nĩ twetirũo tũgatungate Betheli taũni-inĩ ya Brussels. Twaambĩrĩirie ũtungata ũcio Oktomba 1964. Ũtungata ũcio nĩ watũreheire irathimo nyingĩ. Ihinda inini thutha wa Mũrũ wa Ithe Witũ Knorr gũceerera Betheli itũ mwaka-inĩ wa 1965, nĩ ndamũrirũo ngĩtuĩka mũrũgamĩrĩri wa wabici ya rũhonge, ũndũ ũrĩa iteerĩgagĩrĩra o na hanini. Thutha-inĩ tũrĩ na Elly nĩ twetirũo kĩrathi kĩa 41 gĩa Cukuru ya Gileadi. Ciugo iria Mũrũ wa Ithe Witũ Knorr aaugĩte mĩaka 13 ĩrĩa yahĩtũkĩte ikĩhinga! Thutha wa kũrĩkia cukuru ĩyo, twacokire Betheli ya Belgium.

KŨRŨĨRĨRA IHOOTO CITŨ KĨĨWATHO

Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, nĩ ndagĩire na mweke wa kũhũthĩra gĩthomo gĩakwa kĩgiĩ maũndũ ma watho gũteithĩrĩria harĩ gũtetera wĩyathi witũ wa ũthathaiya thĩinĩ wa Europe na kũndũ kũngĩ. (Afil. 1:7) Nĩ ũndũ ũcio, nĩ ndahotire kwaranĩria na anene a thirikari a makĩria ma mabũrũri 55 kũrĩa wĩra witũ wekĩrĩirũo mĩkaana kana ũkahũũrũo marubuku. Handũ ha kwĩra anene acio atĩ niĩ nĩ thomeire watho, ndameeraga atĩ niĩ ndĩ “mũndũ wa Ngai.” Hingo ciothe nĩ ndacaragia ũtongoria wa Jehova kũgerera mahoya, tondũ nĩ njũĩ atĩ “ngoro ya mũthamaki [kana njanji] ĩtariĩ ta tũrũũĩ twa maĩ moko-inĩ ma Jehova. Amĩtongoragia o kũrĩa guothe ekwenda.”—Thim. 21:1.

Ũndũ ũmwe ndirikanaga, nĩ rĩrĩa twacemanirie na mũmbunge ũmwe wa Europe. Nĩ ndageretie maita maigana ũna kũhoya mweke wa kwaranĩria nake, na mũthia-inĩ nĩ aaheire mweke ũcio. Aanjĩrire ũũ: “Ndakũhe o ndagĩka ithano tu na ndũgakĩrie.” Anjĩra ũguo ngĩinamia mũtwe na ngĩambĩrĩria kũhoya. Nĩ aamakire rĩrĩa oonire ũguo, na akĩnjũria nĩ kĩĩ ndeekaga. Ndainamũra mũtwe ndamwĩrire ũũ: “Nĩ Ngai ngũcokagĩria ngatho tondũ ũrĩ ndungata yake.” Nake akĩnjũria ndĩrenda kuuga atĩa. Ngĩmuonia Aroma 13:4. Tondũ nĩ aatĩĩte Bibilia, nĩ aahutirio mũno nĩ rĩandĩko rĩu. Ũndũ ũcio watũmire anyongerere ndagĩka tũkĩaria nuthu ithaa, na ndeereti itũ ĩgĩkorũo na maumĩrĩro mega. O na aanjĩrire atĩ nĩ atĩĩte mũno wĩra witũ.

Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, andũ a Jehova thĩinĩ wa Europe nĩ marũĩrĩire ihooto ciao maciira-inĩ maingĩ megiĩ kũrega kũingĩra njeshi-inĩ, ũreri wa ciana, kũrĩha magooti, na maũndũ mangĩ. Nĩ ngĩte na mweke wa gũteithĩrĩria maciira-inĩ maingĩ harĩ macio na kwĩyonera ũrĩa Jehova atũteithĩtie na agatũhe ũhootani. Aira a Jehova nĩ mahootanĩte makĩria ma maciira 140 Igooti-inĩ Inene rĩa Rũraya rĩa Ihooto cia Andũ.

AIRA A JEHOVA A CUBA KŨGĨA NA WĨYATHI MAKĨRIA

Mĩaka-inĩ ya 1990, tũrĩ na Mũrũ wa Ithe Witũ Philip Brumley wa kuuma wabici nene ya Aira a Jehova, na Mũrũ wa Ithe Witũ Valter Farneti kuuma Italy, nĩ twateithĩrĩirie aarĩ na ariũ a Ithe witũ a Cuba kũgĩa na wĩyathi makĩria wa ũthathaiya, tondũ wĩra witũ nĩ wekĩrĩirũo mĩkaana bũrũri-inĩ ũcio. Nĩ ndandĩkĩire barũthi wa Cuba ũrĩa warĩ Belgium marũa megiĩ ũndũ ũcio, na thutha ũcio tũkĩaranĩria na obithaa ũrĩa wathuurirũo aranĩrie na ithuĩ. Maita ma mbere maigana ũna marĩa twacemanirie nake, tũtiahotire kũgĩa na kĩhonia kĩa maũndũ marĩa maatũmĩte twĩkĩrĩrũo mĩkaana.

Thutha wa gũcaria ũtongoria wa Jehova kũgerera mahoya, nĩ twahoire rũtha rwa gũtũma Bibilia 5,000 Cuba, na tũgĩtĩkĩrio. Bibilia icio nĩ ciakinyire o wega na igĩtwarĩrũo ariũ a Ithe witũ, na ũndũ ũcio ũgĩtũma tũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ aarathimaga kĩyo gitũ. Thutha ũcio nĩ twahoire rũtha rwa gũtũma Bibilia ingĩ 27,500 na tũgĩtĩkĩrio. Gũteithĩrĩria aarĩ na ariũ a Ithe witũ a Cuba kũgĩa na Bibilia, nĩ gwatũmire ngĩe na gĩkeno kĩnene.

Nĩ thiĩte Cuba maita maingĩ nĩguo ndeithĩrĩrie aarĩ na ariũ a Ithe witũ kũgĩa na wĩyathi makĩria wa ũthathaiya. Mahinda-inĩ macio nĩ hotete gũthondeka ũiguano mwega hamwe na anene aingĩ a thirikari.

GŨTEITHĨRĨRIA AARĨ NA ARIŨ A ITHE WITŨ A RWANDA

Mwaka-inĩ wa 1994, makĩria ma andũ 1,000,000 nĩ mooragirũo njũragano-inĩ nene ya gĩĩkabira ĩrĩa yerekeirio rũrĩrĩ rwa Tutsi bũrũri-inĩ wa Rwanda. Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ, o na aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe nĩ mooragirũo. Thutha wa ihinda inini, ariũ a Ithe witũ amwe nĩ maaheirũo wĩra wa kũheana ũteithio bũrũri-inĩ ũcio.

Rĩrĩa gĩkundi gitũ gĩa kũheana ũteithio gĩakinyire taũni nene ya Kigali, twakorire thingo cia wabici ya ũtaũri na cia gĩcukĩro kĩa mabuku itũrĩkangĩtio nĩ rithathi. Nĩ twataarĩirio maũndũ maingĩ ma kĩeha megiĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa mooragĩtwo na mabanga. No ningĩ nĩ twaheirũo ũhoro mũingĩ wa gwĩkĩra ngoro wĩgiĩ ũrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ moonanirie wendo. Kwa ngerekano, nĩ twacemanirie na mũrũ wa Ithe witũ ũmwe Mũtutsi wahithĩtwo irima-inĩ ihinda rĩa thikũ 28, nĩ famĩlĩ ĩmwe ya Aira a Jehova ya Ahutu. Mũcemanio-inĩ ũmwe twekire taũni-inĩ ya Kigali, nĩ tuomĩrĩirie aarĩ na ariũ a Ithe witũ makĩria ma 900 tũkĩhũthĩra Maandĩko.

Nĩ twacokire tũgĩkĩra mũhaka tũkĩingĩra bũrũri wa Zaire (ũrĩa rĩu wĩtagwo Democratic Republic of the Congo) nĩguo tũgacarie aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ a Rwanda arĩa moorĩire kambĩ-inĩ cia ethari ngũĩ iria ciarĩ hakuhĩ na taũni ya Goma. Tondũ nĩ twamaagĩte, twahoire Jehova tũkĩmwĩra atũteithie kũmona. Twacokire tũkĩona mũndũ ũroka na kũrĩa tũrĩ, na tũkĩmũũria kana nĩ harĩ mũndũ oĩ Mũira wa Jehova. Aatwĩrire, “Niĩ ndĩ Mũira wa Jehova, na no ndĩmũtware kũrĩa kamĩtĩ ya kũheana ũteithio ĩrĩ.” Thutha wa kũgĩa na ndeereti ya gwĩkĩra ngoro hamwe na kamĩtĩ ĩyo ya kũheana ũteithio, nĩ twacemanirie na ethari ngũĩ ta 1,600 nĩguo tũmomĩrĩrie kũgerera Maandĩko na tũmekĩre ngoro. Ningĩ nĩ twamathomeire marũa kuuma kũrĩ Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio nĩ maahutirio ngoro mũno nĩ kũigua ciugo ici: “Nĩ tũmũhoyagĩra hĩndĩ ciothe. Nĩ tũĩ atĩ Jehova ndarĩ hĩndĩ akaamũtiganĩria.” Ciugo icio kuuma kũrĩ Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia ciarĩ cia ma biũ. Ũmũthĩ ũyũ gũkoragwo na Aira a Jehova makĩria ma 30,000 bũrũri-inĩ wa Rwanda!

NĨ NDĨHOTORETE GŨTŨŨRA NDĨ MWĨHOKEKU

Thutha wa gũkorũo kĩhiko-inĩ kwa ihinda rĩa hakuhĩ mĩaka 58, mũtumia wakwa Elly nĩ aakuire mwaka wa 2011. Nĩ ndaitũrũrĩire Jehova kĩeha gĩakwa kũgerera mahoya, na akĩnyũmĩrĩria mũno. Ningĩ kũhunjĩria andũ arĩa angĩ ũhoro mwega wa Ũthamaki nĩ kwanyũmagĩrĩria mũno.

O na gũtuĩka rĩu ndĩ na makĩria ma mĩaka 90, no nyitanagĩra wĩra-inĩ wa kũhunjia o kiumia. Ningĩ nĩ ngenagĩra gũteithĩrĩria Rũhonge rwa Maũndũ ma Watho gũkũ Betheli ya Belgium, gũtaarĩria arĩa angĩ maũndũ marĩa ndĩyoneire, na gwĩkĩra ngoro andũ ethĩ arĩa marĩ Betheli.

Mĩaka ta 84 mĩhĩtũku, nĩrĩo ndahoire Jehova riita rĩa mbere. Kĩu kĩarĩ kĩambĩrĩria gĩa ũtũũro mwega ũrĩa ũtũmĩte nguhĩrĩrie Jehova o na makĩria. Njiguaga ndĩ na ngatho nyingĩ tondũ ũtũũro-inĩ wakwa wothe, Jehova nĩ akoretwo agĩthikĩrĩria mahoya makwa.—Thab. 66:19.b