Gũthoma Ũtekũhĩtia

MAANDĨKO moigaga atĩ nĩ wendi wa Ngai andũ a iruka ciothe “mahonokio na matuĩke a kũmenya ũhoro-wa-ma.” (1 Tim. 2:4) Nĩ ũndũ ũcio, rĩrĩa tũgũthoma Bibilia na kayũ, wendi witũ wa gũkinyĩria andũ ũmenyo ũrĩa wa ma wagĩrĩirũo kũhutia mũthomere witũ.

Ũhoti wa gũthoma na kayũ Bibilia na mabuku marĩa makoragwo na ũhoro wayo nĩ wa bata harĩ andũ ethĩ o hamwe na arĩa akũrũ. Ithuĩ Aira a Jehova, tũkoragwo na wĩra wa kũhunjĩria andũ ũhoro wa Jehova na wa njĩra ciake. Kaingĩ ũndũ ũcio ũhutagia gũthomera mũndũ ũmwe kana gakundi ka andũ. Ningĩ nĩ tũkoragwo na ũthomi ta ũcio famĩlĩ-inĩ. Thĩinĩ wa Cukuru ya Ũtungata wa Gĩtheokrasi, aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa ethĩ o na arĩa akũrũ, nĩ makoragwo na mĩeke mĩega ya kũheo ũtaaro wa ũrĩa mangĩagagĩria ũhoti wao wa gũthoma na kayũ.

O na angĩkorũo nĩ gũthomera mũndũ ũmwe kana nĩ kĩũngano, gũthoma Bibilia na kayũ kwagĩrĩirũo kuoywo na ũritũ. Bibilia ĩtongoretio na roho wa Ngai. Makĩria ma ũguo, “ũhoro wa Ngai wĩ muoyo, na wĩ na ũhoti, . . . ningĩ nĩũhiũhaga gũkũũrana meciria ma ngoro o na ũrĩa ĩcirĩire gwĩka.” (Ahib. 4:12) Kiugo kĩa Ngai gĩkoragwo na ũmenyo wa goro mũno ũrĩa ũtangĩoneka kĩhumo-inĩ kĩngĩ. No gĩteithie mũndũ kũmenya Ngai ũrĩa ũmwe wa ma na gũkũria ũkuruhanu mwega nake o hamwe na kũhiũrania wega na mathĩna ma ũtũũro. Nĩ gĩtaaragĩria ũrĩa muoyo wa tene na tene thĩinĩ wa thĩ njerũ ya Ngai ũngĩoneka. Kwoguo muoroto witũ wagĩrĩirũo gũkorũo ũrĩ gũthoma Bibilia biũ kũringana na ũhoti witũ.—Thab. 119:140; Jer. 26:2.

Gũthoma Ũtekũhĩtia. Kũrĩ maũndũ maingĩ mabataranagia harĩ gũthoma wega, ĩndĩ gũthoma mũndũ atekũhĩtia nĩrĩo ikinya rĩa mbere. Ũguo nĩ kuga kwĩrutanĩria gũthoma ũhoro o ũrĩa ũcabĩtwo. Menyerera kwagarara ciugo, kwaga kũrĩkia kiugo biũ, kana gũthoma ciugo ũũru tondũ wa gũcihĩtania na ingĩ itariĩ ta cio.

Nĩguo ũthome ciugo ũtekũhĩtia, ũkũbatara gũtaũkĩrũo nĩ ũhoro ũrĩa ũcithiũrũrũkĩirie. Ũndũ ũcio ũbataraga kwĩhaarĩria wega. O ũrĩa ũgũthiĩ ũgĩkũragia ũhoti wa gũikia maitho mbere na ũkamenya ũrĩa maũndũ marũmanĩrĩire, noguo ũhoti waku wa gũthoma ũtekũhĩtia ũkwagĩra.

Marũũri ma rũthiomi na tũkũbia nĩ cia bata harĩ ũhoro mwandĩke. Marũũri ma rũthiomi no monanie harĩa ũgũtithia, ihinda rĩrĩa ũgũtithia, na harĩa ũngĩbatara gũcenjia mũgambo. Thĩinĩ wa thiomi imwe kwaga gũcenjia mũgambo kũringana na marũũri ma rũthiomi no gũtũme kĩũria kĩiguĩke ta atarĩ kĩũria, kana gũcenjie rĩciria rĩrĩa riuma ho. Rĩmwe na rĩmwe, marũũri ma rũthiomi mahũthagĩrũo mũno harĩ mũbangĩre wa ciugo. Thiomi-inĩ nyingĩ gũtingĩhoteka mũndũ athome atekũhĩtia angĩkorũo ndekũrora wega tũkũbia—tũrĩa twandĩke na tũrĩa twĩhocetie harĩ mĩtamũkĩre ya ciugo. Tũkũbia tũu nĩ tũcenjagia ũrĩa ndemwa iria twandĩkĩtwo igũrũ rĩacio igũtamũkwo. Tigĩrĩra atĩ nĩ wataũkĩrũo ũrĩa marũũri ma rũthiomi na tũkũbia cihũthagĩrũo rũthiomi-inĩ rwanyu. Ĩyo nĩ hitho ĩmwe ya gũthoma wega. Ririkana atĩ muoroto waku nĩ gũkinyĩria andũ ndũmĩrĩri, to gũtamũka ciugo.

Angĩkorũo nĩ ũgũkũria ũhoti wa gũthoma ũtekũhĩtia nĩ ũkũbatara kwĩmenyeria. Thoma kĩbungo kĩmwe tu, ũcoke ũgĩthome rĩngĩ na rĩngĩ, nginya ũtigĩrĩre atĩ ũragĩthoma ũtekũhĩtia. Warĩkia ũthiĩ kĩbungo kĩu kĩngĩ. Ũcoke wĩrutanĩrie gũthoma tũratathi tũigana ũna ũtekwagarara, ũtegũcokacokera, kana kũhĩtania ciugo. Thutha wa kuoya makinya macio, ũria mũndũ agũthikĩrĩrie ũgĩthoma na akwĩre mahĩtia marĩa ekũigua.

Rĩmwe na rĩmwe, mathĩna ma maitho, na kwaga ũtheri wa kũigana nĩ gũtũmaga andũ maremwo nĩ gũthoma wega. Kĩhonia kĩa mathĩna ta macio kĩngĩoneka, hatarĩ nganja andũ aingĩ no maagagĩrie mũthomere wao.

Thutha wa ihinda, ariũ a Ithe witũ arĩa mathomaga wega no maheo wĩra wa gũthoma ibungo mbere ya andũ hĩndĩ ya Wĩruti wa Bibilia wa Kĩũngano na hĩndĩ ya Wĩruti wa Mũrangĩri. No nĩ getha mũndũ ahingie ũndũ ũcio wega, harĩ maũndũ mangĩ marabatarania makĩria ma gũtamũka ciugo tu. Nĩguo ũtuĩke mũthomi mwega mbere ya andũ kĩũngano-inĩ, nĩ ũkũbatara kwĩmenyeria gũthoma ũrĩ wiki. Ũguo nĩ hamwe na kũmenya atĩ o kiugo thĩinĩ wa mũhari kĩrĩ na itemi rĩakĩo. Ũngĩaga gũthoma ciugo imwe ndũngĩtaũkĩrũo wega nĩ kĩrĩa kĩrarĩrĩrio. O na ũgĩthoma ũrĩ wiki, ũngĩthoma ciugo ũrĩa citarĩ, ndũkũgĩa na ũtaũku ũrĩa wagĩrĩire mũhari-inĩ ũrĩa ũrathoma. Kwaga kũrora tũkũbia kana ũrĩa ciugo ihũthĩrĩtwo ũndũ-inĩ mũna no gũtũme mũndũ athome akĩhĩtagia. Geria gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa o kiugo kiugĩte kũringana na ũrĩa kĩhũthĩrĩtwo na harĩa kĩhũthĩrĩtwo. Ningĩ rora ũrĩa marũũri ma rũthiomi maragũteithia kũmenya ũrĩa mũhari ugĩte. Ririkana atĩ kaingĩ rĩciria rĩkoragwo rĩthondeketwo nĩ ciugo cigana ũna irĩ hamwe. Ririkana maũndũ macio nĩguo rĩrĩa ũgũthoma na kayũ ũthomage ciugo irĩ gakundi handũ ha kiugo kĩmwe kĩmwe. Gũtaũkĩrũo wega nĩ kĩrĩa ũrathoma nĩ ikinya rĩa bata harĩ gũkinyĩria andũ ũmenyo ũrĩa wagĩrĩire rĩrĩa ũrathoma ũrĩ mbere yao.

Akĩandĩkĩra mũthuri Mũkristiano warĩ na ũmenyeru, mũtũmwo Paulo aamwĩrire ũũ: ‘Rũmanagĩrĩria gũthoma mbere ya andũ.’ (1 Tim. 4:13) Hatarĩ nganja ithuothe nĩ tũrabatara gũthiĩ na mbere ũndũ-inĩ ũcio.