Edeni Ĩgũkoniĩ Atĩa?

Ũndũ ũmwe wa kũgegania mũno ũgwetagwo nĩ athomi amwe arĩa makararagia ũhoro wa Edeni nĩ atĩ, mabuku marĩa mangĩ thĩinĩ wa Bibilia matiaragĩrĩria ũhoro wayo. Kwa ngerekano-rĩ, mũthomi ũmwe wa maũndũ ma ndini wĩtagwo Paul Morris aandĩkire ũũ: “Hatirĩ handũ hangĩ Bibilia ĩgwetete ũhoro wa Edeni na njĩra ya ĩmwe kwa ĩmwe.” Ciugo icio ciake no inyitwo mbaru nĩ athomi aingĩ, no ti cia ma.

Kwaria ma Bibilia nĩ ĩgwetete kaingĩ mũgũnda wa Edeni, Adamu, Hawa, o na nyamũ ya thĩ.a No rĩrĩ, mahĩtia ma athomi ta acio nĩ manini makĩringithanio na rĩngĩ inene rĩkagwo. Rĩrĩa megũkararia ũhoro ũrĩa ũrĩ ibuku-inĩ rĩa Kĩambĩrĩria wĩgiĩ mũgũnda wa Edeni, atongoria a ndini o hamwe na andũ arĩa methagĩra Bibilia mahĩtia makoragwo magĩkararia Bibilia ĩrĩ yothe. Na njĩra ĩrĩkũ?

Kũmenya ũrĩa gwekĩkire mũgũnda-inĩ wa Edeni nĩ kwa bata mũno harĩ gũtaũkĩrũo nĩ maũndũ marĩa mangĩ marĩ thĩinĩ wa Bibilia. Kwa ngerekano-rĩ, Kiugo kĩa Ngai kĩhaarĩirio ũndũ kĩngĩtũteithia kuona macokio ma ciũria iria cia bata mũno andũ meyũragia. Maita maingĩ macokio ma ciũria icio nĩ makuruhanĩte na maũndũ marĩa meekĩkire mũgũnda-inĩ wa Edeni. Rekei twarĩrĩrie imwe cia cio.

● Nĩ kĩĩ gĩtũmaga tũkũre na tũkue? Adamu na Hawa mangĩatũũrire tene na tene korũo nĩ maathire na mbere gwathĩkĩra Jehova. Mangĩakuire tu nĩ kũremera Ngai. Mũthenya ũrĩa meehirie, makĩambĩrĩria gũkua. (Kĩambĩrĩria 2:16, 17; 3:19) Magĩtiga gũtuĩka akinyanĩru, na kĩrĩa mangĩagaĩire ciana ciao no mehia na kwaga gũkinyanĩra. Nĩ ũndũ ũcio Bibilia yugaga ũũ: “Kwĩhia kwa mũndũ ũmwe-rĩ, nĩkuo gwatũmire mehia matonye gũkũ thĩ, nakĩo gĩkuũ gĩgĩtonya nĩ ũndũ wa mehia; tondũ ũcio gĩkuũ gĩgĩkĩhunja kũrĩ andũ othe, nĩ gũkorũo nĩmaakĩĩhirie othe.”—Aroma 5:12.

● Ngai etĩkagĩria maũndũ mooru nĩkĩ? Mũgũnda-inĩ wa Edeni, Shaitani eetire Ngai mũheenania ũrĩa ũgiragĩrĩria ciũmbe ciake maũndũ mega. (Kĩambĩrĩria 3:3-5) Kwoguo agĩkĩrĩra nganja kĩhooto kĩa Jehova gĩa gwathana. Adamu na Hawa maathuurire kũrũmĩrĩra Shaitani; na kwoguo o nao makĩrega ũnene wa Jehova, makĩonania atĩ mũndũ no ethuurĩre ũndũ ũrĩa mwega na ũrĩa mũũru. Akĩhũthĩra kĩhooto na ũũgĩ wake mũkinyanĩru-rĩ, Jehova nĩ aamenyaga atĩ haarĩ na njĩra o ro ĩmwe tu ya gũcokia thitango ĩyo wega—kũhe andũ ihinda rĩa kwĩyatha o ta ũguo meethuurĩire. Maũndũ mooru marĩa makoretwo kuo, marehetwo nĩ Shaitani na nĩ maguũrĩtie o kahora ũũma ũyũ wa bata mũno: Mũndũ ndangĩhota kwĩyatha hatarĩ Ngai.—Jeremia 10:23.

● Muoroto wa Ngai harĩ thĩ nĩ ũrĩkũ? Mũgũnda-inĩ wa Edeni-rĩ, Jehova nĩ onanĩtie ũthaka ũrĩa thĩ ĩngĩgaakorũo naguo. Aaheire Adamu na Hawa wĩra wa kũiyũria thĩ na ‘kũmĩtooria,’ nĩgetha matheremie ũthaka ũcio na ũiguano thĩinĩ wa thĩ yothe. (Kĩambĩrĩria 1:28) Kwoguo muoroto wa Ngai harĩ thĩ nĩ ĩtuĩke paradiso na ĩtũũrũo nĩ ciana nginyanĩru na irĩ na ũrũmwe cia Adamu na Hawa. Ũhoro mũingĩ ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Bibilia, wĩgiĩ ũrĩa Ngai arĩhingia muoroto ũcio.

● Jesu Kristo okire gũkũ thĩ nĩkĩ? Ũremi ũrĩa woimĩrire mũgũnda-inĩ wa Edeni watũmire Adamu na Hawa o hamwe na njiaro ciao matuĩrũo gĩkuũ, no Ngai akĩheana kĩĩrĩgĩrĩro nĩ ũndũ wa wendo. Aatũmire Mũrũwe gũkũ thĩ nĩgetha arute kĩrĩa Bibilia ĩtaga ũkũũri. (Mathayo 20:28) Ũguo nĩ kuuga atĩa? Jesu nĩwe warĩ ‘Adamu wa kũrigĩrĩria’; agĩtooria harĩa Adamu aaremirũo. Jesu aatũũririe ũkinyanĩru wake arĩ mũndũ na njĩra ya gũikara arĩ mwathĩki harĩ Jehova. Agĩcoka akĩruta muoyo wake eyendeire ũtuĩke igongona, kana ũkũũri, na kwoguo akĩhe andũ arĩa othe ehokeku njĩra ya kuoherũo mehia mao na mũthia-inĩ magĩe na ũtũũro ta ũrĩa Adamu na Hawa maakenagĩra marĩ Edeni mbere ya kwĩhia. (1 Akorintho 15:22, 45; Johana 3:16) Kwoguo Jesu akĩonania na ma atĩ muoroto wa Ngai wa gũtua thĩ ĩno paradiso o ta ĩrĩa ya Edeni no ũkaahinga.b

Muoroto wa Ngai ti ũndũ o wa gwĩcirĩrio tu, kana wa gũthondekwo nĩ ndini. Nĩ ũndũ wa ma. O ta ũrĩa mũgũnda wa Edeni warĩ kuo kũna gũkũ thĩ, ũrĩ na nyamũ na andũ, noguo o na kĩĩranĩro kĩa Ngai kĩgiĩ ihinda rĩũkĩte kĩrĩhinga ica ikuhĩ. Hihi wee nĩ ũgaatũũra thĩinĩ wa thĩ ĩyo? Wee nĩwe ũgũtua itua rĩu. Ũguo nĩguo Ngai endaga ũtũũro wa andũ aingĩ o ũrĩa kũngĩhoteka ũgaakorũo, nginya wa arĩa ehia.—1 Timotheo 2:3, 4.

Jesu arĩ hakuhĩ gũkua nĩ aaririe na mũndũ ũtaatũũraga kũringana na ithimi cia Ngai. Mũndũ ũcio aarĩ mũici, na nĩ aamenyaga atĩ aagĩrĩirũo nĩ kũũragwo. No akĩgarũrũkĩra Jesu nĩgetha omĩrĩrio, na aheo mwĩhoko. Jesu aamwĩrire atĩa? “Nĩũrĩkorũo ũrĩ hamwe na niĩ [Paradiso].” (Luka 23:43; kohoro ka magũrũ-inĩ) Angĩkorũo Jesu nĩ arenda gũkoona mũndũ ũcio warĩ mũici ariũkĩtio na akaheo mweke wa gũtũũra tene na tene thĩinĩ wa paradiso ĩrĩa ĩgaakorũo ĩhaana ta Edeni-rĩ, githĩ ndaragĩkwendera kĩrathimo o kĩu? Ũguo nĩguo endaga! O na Ithe noguo endaga! Angĩkorũo nĩ ũrenda gũgaakorũo na ũtũũro ta ũcio-rĩ, wĩrutanĩrie biũ kwĩruta ũhoro wa Ngai ũcio wathondekire mũgũnda wa Edeni.

Adamu na Hawa maagĩire na moimĩrĩro mooru mũno ma mehia

[Kohoro ka magũrũ-inĩ]

[Ithandũkũ/​Mbica karatathi ga 10]

Ũrathi Ũnyitithanagia Bibilia Ĩrĩ Yothe

“Na ningĩ nĩngũtũma inyuĩ na mũndũ mũka ũyũ mũgĩe ũthũ, o na mbeũ yaku na yake igĩe ũthũ; mbeũ yake nĩĩgakũgũtha mũtwe, nawe nĩũkamĩgũtha ndiira ya kũgũrũ.”—Kĩambĩrĩria 3:15.

Ũcio nĩguo ũrathi wa mbere wa Bibilia, ũrĩa wagwetirũo nĩ Ngai mũgũnda-inĩ wa Edeni. Acio ana magwetetwo ũrathi-inĩ ũcio: mũndũ wa nja kana mũtumia, mbeũ yake, nyamũ ya thĩ kana nyoka, na mbeũ yayo, nĩa? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ harĩ na “ũthũ” gatagatĩ kao?

NYOKA

Nĩ Shaitani ũrĩa Mũcukani.—Kũguũrĩrio 12:9.

MŨTUMIA

Nĩ ithondeka rĩa Jehova rĩa ciũmbe iria irĩ igũrũ. (Agalatia 4:26, 27) Isaia nĩ aaririe ũhoro wa mũtumia ũcio, akĩruta ũrathi atĩ nĩ angĩgaatuĩka nyina wa rũrĩrĩ rwa kĩĩroho rũrĩa rũngĩgooka.—Isaia 54:1; 66:8.

MBEŨ YA NYOKA

Nĩ arĩa mathuuraga gwĩka wendi wa Shaitani.—Johana 8:44.

MBEŨ YA MŨTUMIA

Ũrĩa wa mbere biũ nĩ Jesu Kristo, ũrĩa woimire ithondeka-inĩ rĩa Jehova kũũrĩa igũrũ. Ningĩ ariũ a Ithe na Kristo a kĩĩroho, arĩa magaathana nake igũrũ nĩ gĩcunjĩ kĩa “mbeũ” ĩyo. Akristiano acio aitĩrĩrie maguta nĩo “Aisiraeli arĩa a Ngai.”—Agalatia 3:16, 29; 6:16; Kĩambĩrĩria 22:18.

KŨGŨTHWO NDIIRA YA KŨGŨRŨ

Rĩarĩ igũtha rĩrĩ ruo harĩ Mesia no moimĩrĩro marĩo matiarĩ ma ihinda iraya. Shaitani nĩ aahotire kũũragithia Jesu rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ. Jesu nĩ aariũkirio.

KŨGŨTHWO MŨTWE

Nĩ igũtha inene mũno harĩ Shaitani. Jesu nĩ akaaniina Shaitani biũ. O na mbere ya hĩndĩ ĩyo, Jesu nĩ akeeheria maũndũ mooru marĩa Shaitani aambĩrĩirie mũgũnda-inĩ wa Edeni.—1 Johana 3:8; Kũguũrĩrio 20:10.

Ũngĩenda gũthoma ũhoro warĩrĩirie kĩongo kĩa Bibilia na njĩra nguhĩ, rora broshua Biblia—Ina Ujumbe Gani? ĩrĩa ĩcabĩtwo nĩ Aira a Jehova.