Hihi nĩ Kĩĩ Gĩtũmaga Ũtũũro Woneke ta Ũtarĩ Muoroto?

NĨ KĨĨ hihi kĩngĩtũma wĩtĩkie atĩ ũtũũro to ũyũ mũkuhĩ, ũrĩa Mũthamaki Suleimani eetire “wa tũhũ” ũrĩa ũcokaga ũgathira “o ta kĩĩruru?” (Kohelethu 6:12) Bibilia, Kiugo kĩa Ngai kĩrĩa gĩtongoretio na roho—kĩhumo kĩa ũhoro wa kwĩhokeka, ĩtwĩragĩra atĩ mahinda marĩa mokĩte ũtũũro nĩ ũgaakorũo na muoroto kũna.—2 Timotheo 3:16, 17.

Bibilia nĩ ĩtwĩraga muoroto ũrĩa Ngai aarĩ naguo kĩambĩrĩria-inĩ harĩ thĩ. Ningĩ nĩ ĩtaaragĩria kĩrĩa gĩtũmĩte thĩ ĩiyũrũo nĩ wagi wa kĩhooto, ũhinyanĩrĩria, na mĩnyamaro. Nĩkĩ nĩ harĩ bata tũtaũkĩrũo nĩ maũndũ macio? Tondũ gĩtũmi kĩrĩa kĩnene gĩtũmaga andũ mecirie atĩ ũtũũro ndũkoragwo na muoroto o na hanini nĩ kwaga kũmenya muoroto wa Ngai harĩ thĩ na harĩ andũ kana hihi makaaga gũtindanĩrĩra.

Muoroto wa Ngai Harĩ Thĩ nĩ Ũrĩkũ?

Jehova Ngaia aathondekire thĩ ĩgĩtuĩka paradiso nginyanĩru mũciĩ wa andũ, kũrĩa andũ othe mangĩakeneire biũ ũtũũro ũrĩ na gĩkeno marĩ akinyanĩru tene na tene. Ma ĩyo nĩ mũgarũ na ũrutani ũrĩa andũ aingĩ metĩkĩtie ũtarĩ wa Kĩĩmaandĩko, atĩ Ngai ombire thĩ ĩrĩ kũndũ gwa kũgereria andũ atĩ nĩguo one kana no magĩrĩre kũingĩra thĩinĩ wa ũtũũro ũrĩ na muoroto gĩikaro-inĩ kĩa roho.—Rora gathandũkũ “Hihi no Mũhaka Tuume Gũkũ Thĩ Nĩguo Tũkenere Ũtũũro Ũrĩ na Muoroto?” karatathi-inĩ ga 6.

Ngai ombire mũthuri na mũtumia marĩ na mũhianĩre Wake, akĩmahe ũhoti wa kuonania ngumo Ciake njega. (Kĩambĩrĩria 1:26, 27) Aamombire marĩ akinyanĩru. Maarĩ na indo iria ciothe maabataraga nĩguo makenere ũtũũro mwega na ũrĩ na muoroto tene na tene. Nĩ mangĩaiyũririe thĩ na mamĩtoorie, magarũre thĩ yothe ĩtuĩke paradiso o ta ũrĩa mũgũnda wa Edeni watariĩ.—Kĩambĩrĩria 1:28-31; 2:8, 9.

Kwahĩtanĩire Ha?

Hatarĩ nganja, harĩ ũndũ wahĩtanire. Andũ aingĩ mationanagia ngumo njega cia Ngai. Thĩ ndĩigana gũtuĩka paradiso. Gwathire atĩa? Aciari aitũ a mbere, Adamu na Hawa, nĩ maahũthĩrire wĩyathi wao ũũru. Meendaga ‘gũtuĩka ta Ngai,’ meyamũragĩre “wega o na ũũru.” Na njĩra ĩyo magĩtuĩka aremi o ta Shaitani Mũcukani.—Kĩambĩrĩria 3:1-6.

Kwoguo, maũndũ mooru matiarĩ mũbango-inĩ wa Ngai. Maũndũ macio maambĩrĩirie rĩrĩa Shaitani, na thutha ũcio Adamu na Hawa maaremeire wathani wa Ngai. Nĩ ũndũ wa ũremi wao, aciari aitũ a mbere makĩũrũo nĩ Paradiso na ũkinyanĩru, makĩĩrehera mehia na gĩkuũ o ene hamwe na njiarũa ciao ciothe. (Kĩambĩrĩria 3:17-19; Aroma 5:12) Ũndũ ũcio nĩguo watũmire kũgĩe na maũndũ marĩa matũmaga ũtũũro woneke ta ũtarĩ muoroto.

Nĩ Kĩĩ Kĩagiririe Waganu Ũniinwo o Hĩndĩ Ĩyo?

Andũ amwe nĩ meyũragia, ‘Nĩ kĩĩ kĩagiririe Ngai eherie maũndũ mooru na njĩra ya kũniina Shaitani na aremi acio angĩ o hĩndĩ ĩyo na ambĩrĩrie maũndũ rĩngĩ?’ Hihi kũna ũcio ũngĩarĩ ũndũ wa ũũgĩ? Ũngĩona atĩa kũngĩkorũo na thirikari ĩrĩ na hinya no yũragaga mũndũ o wothe wakararia wathani wayo? Na githĩ ciĩko ta icio to itũme andũ arĩa ogĩ maage kwĩhoka wathani wa thirikari ta ĩyo?

Ngai aatuire itua rĩa kwaga kuoera aremi acio ikinya o hĩndĩ ĩyo. Nĩ ũndũ wa ũũgĩ wake, agĩtĩkĩria mahinda mahĩtũke nĩguo thitango iria ciaumĩrĩte thĩinĩ wa Edeni ciĩgiĩ njĩra yake ya gwathana ciniinwo kaimana.

Kũniinwo kwa Maũndũ Marĩa Mothe Mooru

Ũndũ ũrĩa wa bata kũririkana nĩ ũyũ: Ngai etĩkĩrĩtie maũndũ mooru makorũo kuo o kwa ihinda. Ekĩte ũguo akĩmenyaga atĩ nĩ akeeheria biũ moimĩrĩro mamo mooru thutha wa gũtigĩrĩra atĩ thitango iria cioimanire na ũremi ciĩgiĩ njĩra yake ya gwathana nĩ cianiinwo.

Ngai ndarĩ atiganĩria muoroto wake harĩ thĩ na harĩ andũ. Kũgerera mũnabii Isaia, Jehova atwĩraga na ma atĩ Nĩwe Wathondekire thĩ, na “ndaamĩũmbire hatarĩ ũrĩa yatariĩ, no kũũmba aamĩũmbire ĩtũũragwo nĩ andũ.” (Isaia 45:18) Ica ikuhĩ, nĩ arĩcokia thĩ ĩkorũo ĩrĩ nginyanĩru ta ũrĩa aatanyĩte kĩambĩrĩria-inĩ. Arĩkia kuonania hatarĩ nganja atĩ njĩra yake ya gwathana nĩyo yagĩrĩire, nĩ agaakorũo na kĩhooto gĩa kũhũthĩra hinya wake ũtarĩ gĩthimi gũtigĩrĩra atĩ wendi wake nĩ wahinga na eherie biũ maũndũ marĩa mothe mooru. (Isaia 55:10, 11) Thĩinĩ wa ihoya rĩa kĩonereria, Jesu Kristo nĩ aathaithire Ngai oye ikinya rĩu. Jesu aatũrutire tũhoyage ũũ: “O ũrĩa wendete Wee, nĩwĩkagwo gũkũ thĩ, o ta ũrĩa wĩkagwo kũu Igũrũ.” (Mathayo 6:9, 10) Ũndũ ũcio ũhutĩtie maũndũ marĩkũ?

Wendi wa Ngai Harĩ Thĩ

Ũmwe wa maũndũ marĩa makaahinga nĩ ‘andũ arĩa ahoreri kũgaya thĩ.’ (Thaburi 37:9-11, 29; Thimo 2:21, 22) “Mũndũ mũkĩa aakaya, we [Jesu Kristo] nĩ arĩmũteithũraga, gwata ũrĩa mũthĩnĩki, ũtakĩrĩ na wa kũmũteithia.” Nĩ akaamahonokia “harĩ ũhahanyi, na gũcambahĩrũo.” (Thaburi 72:12-14) Gũtirĩ hingo gũgacoka kũgĩa na mbaara; kana gĩkuũ, kĩrĩro, ruo o na kana mĩnyamaro. (Thaburi 46:9; Kũguũrĩrio 21:1-4) Andũ aingĩ arĩa makuĩte ihinda-inĩ rĩrĩa Ngai akoretwo arekereirie maũndũ mooru nĩ makaariũkio matũũre gũkũ thĩ, na maheo mweke wa kũgunĩka nĩ irathimo icio na ingĩ nyingĩ.—Johana 5:28, 29.

Hatarĩ nganja, Jehova nĩ akaaniina mathĩna marĩa mothe marehetwo nĩ ũremi wa Shaitani. Akeeheria maũndũ macio biũ ũũ atĩ: ‘mathĩna marĩa ma tene [maũndũ marĩa mothe marehaga kĩeha na ruo ũmũthĩ] nĩ makaariganĩra.’ (Isaia 65:16-19) Hatarĩ nganja maũndũ macio nĩ makaahinga. Ngai ndaaragia maheeni. Ciĩranĩro ciake ciothe nĩ ihingaga. Ũtũũro ndũgacoka gũkorũo ũrĩ “wa tũhũ, na wa gwĩthĩnia gũtheri.” (Kohelethu 2:17) Ithenya rĩa ũguo-rĩ, ũtũũro ũgaakorũo ũrĩ na muoroto biũ.

Ĩ narĩo ihinda-inĩ rĩrĩ? Hihi kũmenya ũrĩa Bibilia ĩrutanaga na gũtaũkĩrũo nĩ muoroto wa Ngai harĩ thĩ no gũtũme ũtũũro waku ũgĩe na muoroto ihinda-inĩ rĩrĩ? Kĩũria kĩu nĩ gĩcoketio thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩa mũico gĩa kĩrũmanĩrĩrio gĩkĩ.

[Kohoro ka Magũrũ-inĩ]

[Ithandũkũ karatathi ga 6]

Hihi no Mũhaka Tuume Gũkũ Thĩ Nĩguo Tũkenere Ũtũũro Ũrĩ na Muoroto?

Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, andũ arĩa matakoragwo na ũmenyo wĩgiĩ muoroto wa Ngai harĩ thĩ makoretwo makĩrutana atĩ no mũhaka tuume gũkũ thĩ nĩguo tũkenere ũtũũro ũrĩ na muoroto.

Amwe manoiga atĩ mĩoyo “yatũũraga kũndũ kũngĩ kwa igũrũ mũno mbere ya kũingĩra thĩinĩ wa mĩĩrĩ ya andũ.” (New Dictionary of Theology) Angĩ nao moigaga atĩ muoyo “wĩkagĩrũo thĩinĩ wa mwĩrĩ, rĩrĩ ihera nĩ ũndũ wa mehia marĩa muoyo ũcio weekĩte rĩrĩa warĩ igũrũ.”—Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature.

Athomi Agiriki, ta Socrates na Plato, maarutanaga ũũ: Hĩndĩ ĩrĩa muoyo woima thĩinĩ wa mwĩrĩ ũtarĩ mũkinyanĩru wa mũndũ nĩrĩo “wohoragwo kuuma harĩ wagagu na ũrimũ na guoya, merirĩria maguo mooru na mathĩna marĩa mangĩ mothe makoragwo magomeire andũ” na “ũgagĩtũũrania hamwe na ngai ingĩ mahinda mothe.”—Plato’s Phaedo, 81, A.

Thutha-inĩ, atongoria a ndini iria ciĩĩtaga cia Gĩkristiano nĩ maambĩrĩirie kũrutana morutani macio ma athomi Agiriki “mataarĩ na mũthingi megiĩ muoyo ũtakuaga.”—Christianity—A Global History.

Ta rora ngũrani ya mawoni macio na ma ici ithatũ irĩ thĩinĩ wa Bibilia:

1. Muoroto wa Ngai nĩ thĩ ĩkorũo ĩrĩ mũciĩ wa andũ tene na tene, no ti kũndũ gwa gũikara o kwa ihinda atĩ mũndũ akĩgerio nĩguo oneke kana nĩ agĩrĩire gũthiĩ gũtũũrania na Ngai igũrũ. Korũo Adamu na Hawa nĩ maathĩkĩire watho wa Ngai-rĩ, mangĩrĩ muoyo gũkũ thĩ ĩrĩ paradiso.—Kĩambĩrĩria 1:27, 28; Thaburi 115:16.

2. O na gũtuĩka ndini nyingĩ irutanaga atĩ mũndũ nĩ akoragwo na muoyo—kĩndũ kĩrĩ thĩinĩ wa mũndũ gĩtangĩoneka—ũndũ ũrĩa Bibilia ĩrutanaga nĩ mũhũthũ. Mũndũ nĩ “muoyo” na athondeketwo na “rũkũngũ rũa thĩ.” (Kĩambĩrĩria 2:7) Gũtirĩ handũ Bibilia yugaga atĩ muoyo ndũngĩkua. Yugaga atĩ muoyo no ũragũo kana ũniinwo biũ, ũndũ ũtangĩoneka rĩngĩ. (Thaburi 146:4; Kohelethu 9:5, 10; Ezekieli 18:4, 20) Hatarĩ nganja, Adamu, ũrĩa waarĩ mũndũ wa mbere, nĩ aakuire na agĩcoka rũkũngũ-inĩ o kũrĩa oimĩte. Agĩtiga gũkorũo kuo.—Kĩambĩrĩria 2:17; 3:19.

3. Ũtũũro wa andũ wa mahinda marĩa mokĩte, wĩhocetie harĩ ciĩranĩro cia Ngai cia kũriũkia arĩa akuũ matũũre muoyo thĩinĩ wa paradiso gũkũ thĩ, no ti harĩ gũkorũo na muoyo ũtakuaga ũthiaga gĩikaro-inĩ kĩa roho.—Danieli 12:13; Johana 11:24-26; Atũmwo 24:15.