Meerutĩire Meyendeire Bũrũri-inĩ wa Norway
Roald na Fabian
MĨAKA ĩigana ũna mĩhĩtũku, Roald na mũtumia wake Elsebeth, arĩa maarĩ mĩaka-inĩ yao ya 40, maaikaraga mũtũũrĩre mwega taũni-inĩ ya Bergen, ĩrĩa ya kerĩ nene, Norway. Marĩ hamwe na mwarĩ wao Isabel na mũrũ wao Fabian, nĩ maanyitanagĩra marĩ na wĩhokeku maũndũ-inĩ ma kĩũngano. Roald aatungatagĩra arĩ mũthuri wa kĩũngano nake Elsebeth aarĩ painia, nao Isabel na Fabian nĩ meerutanagĩria marĩ ahunjia.
No kũrĩ Septemba 2009, famĩlĩ ĩyo nĩ yatuire itua rĩa gwĩka ũndũ ngũrani—kũhunjia kiumia kĩmwe gĩcigo-inĩ kĩikarĩtie. Kwoguo Roald na Elsebeth o hamwe na Fabian, ũrĩa hĩndĩ ĩyo warĩ na mĩaka 18, magĩthiĩ Nordkyn, gĩcigĩrĩra kĩmwe kĩrĩ mwena wa Finnmark, thĩinĩ wa Gĩthiũrũrĩ kĩa Arctic. Marĩ kũu itũũra-inĩ rĩa Kjøllefjord, nĩ maahunjirie hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa maathiĩte gĩcigo-inĩ kĩu kĩikarĩtie kũnyitanĩra wĩra-inĩ wa kũhunjia. Roald aririkanaga akoiga atĩ, “Kĩambĩrĩria-inĩ gĩa kiumia kĩu, ndaiguaga njiganĩire mũno nĩ kuona hotete kũbanga maũndũ makwa na njĩra ngũhota kũnyitanĩra wĩra-inĩ ũcio wa mwanya kiumia kĩgima.” No oro kiumia-inĩ kĩu, Roald akĩambĩrĩria kũigua ataiganĩire. Kaarĩ kĩĩ gĩekĩkire?
KĨŨRIA TŨTEERĨGĨRĨIRE
Roald ataaragĩria atĩ, “Tũteerĩgĩrĩire, Mario painia ũtungataga Finnmark, aatũũririe kana no twende gũthiĩ taũni-inĩ ĩĩtagwo Lakselv tũgateithie kĩũngano kĩa ahunjia 23 kũu.” Roald nĩ aamakirio nĩ kĩũria kĩu gĩteerĩgĩrĩirũo. Ataaragĩria ũũ: “Twĩna Elsebeth nĩ twecirĩtie ũhotekeku wa gũtungata kũrĩa kwarĩ na bata mũnene wa ahunjia—no nĩ thutha-inĩ ciana ciarĩkia kuuma mũciĩ.” Ĩndĩ, o na thikũ icio nini aahunjirie gĩcigo-inĩ kĩu kĩikarĩtie, Roald nĩ eyoneire atĩ andũ nĩ meendaga kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Jehova. Maabataraga gũteithio hĩndĩ ĩyo—ti thutha-inĩ. Aririkanaga akoiga atĩ, “Kĩũria kĩu nĩ gĩathĩnirie thamiri yakwa mũno o na gĩgĩtũma njage toro thikũ cigana ũna.” Mario agĩcoka agĩtwara Roald na famĩlĩ yake nginya Lakselv, rũgendo rwa hakuhĩ mairo 150 (240 km) gũthiĩ mũhuro wa Kjøllefjord. Mario eendaga ageni acio meyonere kĩũngano kĩu kĩnini gĩa kũu.
Maakinya Lakselv, Andreas, ũmwe wa athuri erĩ a kĩũngano gĩa kũu, agĩceeria ageni acio itũũra-inĩ rĩu o na Nyũmba ya Ũthamaki. Andũ a kĩũngano kĩu maamamũkĩrire na njĩra njega mũno na makĩĩra Roald and Elsebeth atĩ no makene famĩlĩ yao ĩngĩthamĩra kuo nĩguo ĩmateithie wĩra-inĩ wa kũhunjia Ũthamaki. Andreas akenete akiuga atĩ o na nĩ acarĩirie Roald na Fabian kũndũ mangĩona wĩra! Hihi ageni acio mangĩekire atĩa?
MANGĨATUIRE ITUA RĨRĨKŨ?
Ũndũ wa mbere ũrĩa Fabian oigire warĩ: “Ndiraigua ngĩenda gũthamĩra gũkũ.” Rĩciria rĩa gũtigana na arata ake a hakuhĩ arĩa aareranĩirũo nao kĩũngano-inĩ gĩa kwao na gũikaraga gataũni-inĩ kanini rĩtiamũkenirie. Ningĩ, ndaarĩkĩtie gũthomera wĩra wa thitima. No rĩrĩa Isabel (hĩndĩ ĩyo ena mĩaka 21) oririo kana no ende gũthama, oigire ũũ aanĩrĩire: “Ũcio nĩguo ũndũ ũrĩa ndũire nyendete gwĩka!” No aacokire akiuga: “Rĩrĩa ndeeciririe makĩria ũhoro ũcio, ngĩĩyũria, ‘Rĩciria rĩu kũna nĩ rĩega? Hihi nĩ ngũũranwo na arata akwa? Kana thiĩ na mbere gũikara kĩũngano-inĩ gitũ kũrĩa maũndũ marĩ mega na mangĩmenyerũo ũrĩa megũthiĩ?’” Ĩ nake Elsebeth eekire atĩa? Oigaga, “Ndonire atĩ nĩ Jehova ũrahe famĩlĩ itũ wĩra, no ningĩ nĩ ndeciragia ũhoro wĩgiĩ nyũmba itũ ĩrĩa yakoretwo yerũhio na indo iria ciothe twakoretwo tũgĩĩte ihinda-inĩ rĩu rĩa mĩaka 25.”
Elsebeth na Isabel
Rĩrĩa kiumia kĩu kĩa mwanya gĩathirire, Roald na famĩlĩ yake nĩ maacokire Bergen, ĩndĩ no meciragia igũrũ rĩgiĩ aarĩ na ariũ a Ithe wao arĩa maatigire kũu Lakselv, hakuhĩ mairo 1,300 (2,100 km) kuuma kwao. Elsebeth oigaga atĩ, “Nĩ ndaahoire Jehova maita maingĩ, na tũgĩthiĩ na mbere kwaranĩria na arata na gũtũmanĩra mbica na maũndũ marĩa mũndũ eyoneire.” Roald oigaga ũũ: “Nĩ ndaabataraga ihinda rĩa kũreka rĩciria rĩu rĩa gũthama rĩnyingĩre. Ningĩ-rĩ, no mũhaka ingĩarorire kana nĩ ũndũ tũngĩhota. Tũngĩarutaga kũ mabataro maitũ? Nĩ ndaahoire Jehova mũno na ngĩaria na famĩlĩ yakwa o hamwe na ariũ a Ithe witũ arĩa maarĩ na ũmenyeru.” Fabian aririkanaga ũũ: “O ũrĩa ndeeciragia ũhoro ũcio, noguo ndonaga atĩ ndiarĩ na gĩtũmi kĩega gĩa kũrega gũthiĩ. Ngĩhoya Jehova maita maingĩ, naguo wendi wa gũthamĩra kũu ũgĩthiĩ wongererekete.” Ĩ nake Isabel? Nĩguo ehaarĩrie ũhoro-inĩ wĩgiĩ thama ĩyo, aambĩrĩirie ũpainia taũni-inĩ ya kwao. Thutha wa mĩeri ĩtandatũ ya ũpainia, ĩrĩa aakoragwo akĩhũthĩra ihinda rĩingĩ harĩ wĩruti wake wa Bibilia, nĩ aaiguire atĩ no ahote gũthama.
KUOYA MAKINYA NĨGUO MAKINYĨRE MUOROTO WAO
O ũrĩa wendi wao wa gũtungata kũndũ kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia wakũrire, famĩlĩ ĩyo nĩ yoire makinya nĩguo ĩkinyĩre muoroto wayo. Roald aarĩ na wĩra aarĩhagwo mbeca nyingĩ na aakenagĩra mũno, no nĩ aahoire rũtha rwa mwaka mũgima. Ĩndĩ, mũmwandĩki akĩmwĩra athiĩ na mbere arĩ mũruti wĩra wa mahinda—akarutaga wĩra ciumia igĩrĩ, agathiĩ rũtha ithathatũ. “Mũcara wakwa nĩ wanyihire mũno, no maũndũ matiathũkire,” nĩguo Roald oigaga.
Elsebeth ataaragĩria atĩrĩ: “Mũthuri wakwa aanjĩrire ngerie gũcaria nyũmba kũu Lakselv na ngomborithie nyũmba itũ ya Bergen. Ũndũ ũcio nĩ woire ihinda inene mũno, no nĩ twahotire.” Aacokire akiuga, “Thutha wa ihinda, ciana citũ ikĩona wĩra wa mahinda, na nĩ matũteithagia kũgũra irio na kũrĩha ngari tũgĩthiĩ.”
Isabel oigaga ũũ: “Tondũ taũni ĩrĩa twathamĩire nĩ nini, ũndũ ũrĩa warĩ mũritũ mũno nĩ kuona wĩra wa kũndeithĩrĩria ndĩ painia. Rĩmwe na rĩmwe gũtiakoragwo na wa gwĩka.” Ĩndĩ, nĩ ũndũ wa Isabel gwĩtĩkĩra kũruta wĩra o wothe mũnini angĩonire—mawĩra kenda mwaka-inĩ wa mbere—nĩ aahotire kũhingia mabataro make. Maũndũ ma Fabian maaikarire atĩa? “Nĩguo ndĩkie gĩthomo gĩakwa gĩa thitima, nĩ ndaabataraga gũthiĩ na mbere kũruta wĩra ndĩ mũndũ wa moko o ngĩĩrutaga. Ũguo nĩguo ndeekaga ndĩ Lakselv. Thutha-inĩ ngĩhetũka kĩgerio gĩakwa na ngĩona wĩra wa mahinda wa thitima.”
ŨRĨA ANGĨ MAANDANDŨRIRE ŨTUNGATA WAO
Marelius na Kesia makĩhunjĩria mũtumia wa rũrĩrĩ rwa Sami, Norway
Marelius na mũtumia wake, Kesia, o nao nĩ meendaga gũtungata kũrĩa kwarĩ na bata mũnene wa ahunjia. Marelius, ũrĩa rĩu wĩna mĩaka 29 oigaga ũũ: “Mĩario ĩgiĩ ũpainia na kũhoyanwo ũhoro kĩrũrũngano-inĩ nĩ yatũmire ndĩcirie kwandandũra ũtungata wakwa.” No harĩ Kesia, ũrĩa rĩu wĩna mĩaka 26, rĩciria rĩa gũthiĩ kũraya na famĩlĩ yao rĩarĩ iritũ. Oigaga atĩ, “Ndiendaga gwĩciria atĩ no thiĩ kũraya na andũ arĩa ndeendete.” Makĩria ma ũguo, Marelius aarutaga wĩra mahinda mothe nĩguo arĩhe thirĩ wa nyũmba yao. Oigaga ũũ: “Nĩ ũndũ wa gũteithio nĩ Jehova na kũmũhoya maita maingĩ atũteithie gwĩka ũgarũrũku, nĩ twahotire gũthama.” Mbere, maahũthĩrire ihinda rĩinga-ingĩ kwĩruta Bibilia. Magĩcoka makĩendia nyũmba yao, magĩtiga wĩra, na kũrĩ Agosti 2011 magĩthamĩra taũni ya Alta, mwena wa rũgongo wa Norway. Nĩguo mahingie mabataro mao marĩ mapainia kũu, Marelius arutaga wĩra wa karani nake Kesia akaruta wĩra nduka-inĩ ĩmwe.
Knut na mũtumia wake Lisbeth, arĩa marĩ mĩaka-inĩ ya 30, nĩ maahutirio mũno nĩ ũhoro wĩgiĩ arĩa merutagĩra gũtungata kũndũ kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia a Ũthamaki thĩinĩ wa Kitabu cha Mwaka. Lisbeth oigaga atĩ, “Maũndũ macio meyoneirũo nĩ maatũmire ndĩĩcirie gũtungata bũrũri-inĩ ũngĩ, no ngĩĩtigĩra nĩ kuona ta ũndũ ũcio ũtarĩ wa andũ ta niĩ.” Ĩndĩ, no moire ikinya nĩguo mahingie muoroto wao. Knut oigaga ũũ: “Twendirie nyũmba itũ na nĩguo tũhote kũiga mbeca, tũkĩambĩrĩria gũikarania na maitũ. Thutha ũcio, nĩguo tũcame ũrĩa gũtungata bũrũri ũngĩ gũtariĩ-rĩ, tũgĩthamĩra Kĩũngano gĩa Gĩthũngũ mwaka ũmwe kũu Bergen, kũrĩa twaikaraga na nyina wa Lisbeth.” O na mataikarĩte mũno, Knut na Lisbeth makĩigua no mahote gũthama, na magĩthamĩra kũndũ kũraihu—o nginya bũrũri wa Uganda. Nĩ macokaga Norway mĩeri ĩĩrĩ o mwaka kũruta wĩra. Na njĩra ĩyo nĩ makoragwo na mbeca cia kũmaigana gũikara na kũhunjia hĩndĩ ciothe kũu Uganda ihinda rĩu rĩngĩ rĩa mwaka.
“CAMAI MUONE ATĨ JEHOVA NĨ MWEGA”
“Famĩlĩ itũ nĩ ĩgĩĩte na ũkuruhanu mwega makĩria.”—Roald
Hihi maũndũ ma erutĩri acio maathire atĩa? Roald oigaga ũũ: “Nĩ tũhũthagĩra ihinda inene hamwe tũrĩ famĩlĩ gĩcigo-inĩ gĩkĩ gũkĩra ũrĩa twekaga twĩ Bergen. Famĩlĩ itũ nĩ ĩgĩĩte na ũkuruhanu mwega makĩria. Kuona ũrĩa ciana citũ ithiĩte na mbere kĩĩroho gũkoretwo kũrĩ kĩrathimo.” Ongereire ũũ: “Ningĩ, rĩu nĩ tũkoragwo na muonere mwega makĩria wĩgiĩ indo cia kĩĩmwĩrĩ. Tũticionaga irĩ cia bata ta ũrĩa tweciragia ciarĩ.”
Elsebeth nĩ onire nĩ arabatara kwĩruta rũthiomi rũngĩ. Nĩkĩ? Gĩcigo gĩa Kĩũngano kĩa Lakselv nĩ hamwe na gĩcagi kĩa Karasjok, kĩrĩa kĩrĩ kũrĩa rũrĩrĩ rwa Sami rũikaraga—andũ matũũraga icigo-inĩ cia rũgongo cia Norway, Sweden, Finland, na Russia. Kwoguo nĩguo ahote gũkinyĩra andũ acio matũũraga kũu, Elsebeth nĩ eerutire rũthiomi rwa Sami. Rĩu nĩ ahotaga kwaria rũthiomi rũu hanini. Hihi nĩ arakenera gĩcigo kĩu kĩerũ? Oigaga ũũ akenete: “Ndĩrutaga Bibilia na andũ atandatũ. Nĩ kũ kũngĩ ingĩenda gũkorũo tiga gũkũ!”
Fabian, ũrĩa rĩu ũratungata arĩ painia na mũteithĩrĩria wa ũtungata, oigaga atĩ we na Isabel nĩ maateithirie andũ atatũ ethĩ kĩũngano-inĩ kĩu kĩao kĩerũ arĩa maabataraga gwĩkĩrũo ngoro nĩguo magĩe na itemi inene makĩria maũndũ-inĩ ma kĩũngano. Andũ acio atatũ ethĩ rĩu marĩ na kĩyo ũtungata-inĩ. O na erĩ ao nĩ abatithie na nĩ maatungatire marĩ mapainia a gũteithĩrĩria mweri wa Machi 2012. Mũirĩtu ũmwe mwĩthĩ warorete gũtiga ũhoro wa ma nĩ aacokeirie Fabian na Isabel ngatho nĩ ũndũ wa kũmũteithia “kũhota gũthiĩ na mbere rĩngĩ.” Fabian oigaga ũũ: “Nĩ ndaakenire mũno rĩrĩa aatwĩrire ũguo. Nĩ gĩkeno kĩnene gũteithia mũndũ!” Isabel oigire ũũ: “Gĩcigo-inĩ gĩkĩ, niĩ nĩ ‘njamĩte na ngona atĩ Jehova nĩ mwega.’” (Thab. 34:8) Ongereire ũũ: “Makĩria ma ũguo-rĩ, gũtungata gũkũ nĩ gĩkeno kĩnene!”
Marelius na Kesia rĩu matikoragwo na indo nyingĩ cia kĩĩmwĩrĩ no mena ũtũũro mwega makĩria. Kĩũngano kĩrĩa maathamĩire kũu Alta, rĩu kĩrĩ na ahunjia 41. Marelius oigaga atĩrĩ: “Ndacokia meciria na thutha, nĩ ngenaga mũno kuona ũrĩa ũtũũro witũ ũgarũrũkĩte. Nĩ tũcokagĩria Jehova ngatho nĩ ũndũ wa kũhota kũmũtungatĩra twĩ mapainia gũkũ. Gũtirĩ ũndũ ũngĩ ũngĩtũrehera gĩkeno ta gĩkĩ.” Nake Kesia akongerera ũũ: “Nĩ ndeerutire kwĩhoka Jehova makĩria, na nĩ akoretwo agĩtũrũmbũiya wega. Ningĩ nĩ nyonete atĩ gũikara kũraya na andũ aitũ nĩ kũndeithagia gũtĩa o na makĩria mahinda marĩa twanakorũo hamwe. Ndirĩ nderira nĩ ũndũ wa itua rĩrĩa twatuire.”
Knut na Lisbeth makĩĩruta na famĩlĩ ĩmwe bũrũri-inĩ wa Uganda
Ĩ nao Knut na Lisbeth marathiĩ na mbere atĩa bũrũri-inĩ wa Uganda? Knut oigaga ũũ: “Nĩ tuoire ihinda tũgĩkamenyerana na maũndũ na mĩtugo ya kũu. Wagi wa maĩ, thitima, na mathĩna ma nda—nĩ mathĩna mokaga na magathiĩ, ĩndĩ nĩ tũhotaga kũruta andũ aingĩ Bibilia o ũrĩa tũngĩenda!” Lisbeth oigaga ũũ: “Kũrĩ icigo irĩ ũraihu wa gũthiĩ nuthu ithaa kuuma kũrĩa tũikaraga itarĩ ciahunjio ũhoro ũrĩa mwega orĩ. No rĩrĩa twathiĩ kuo, nĩ tũkoraga andũ magĩthoma Bibilia, na magatũũria tũmarute. Kũruta andũ ta acio enyihia ndũmĩrĩri ya Bibilia nĩ gĩkeno gĩtangĩgereka!”
No mũhaka Mũtongoria witũ, Kristo Jesu, akorũo nĩ akenaga arĩ igũrũ kuona ũrĩa wĩra wa kũhunjia ũrĩa aambĩrĩirie ũrarutwo icigo-inĩ nyingĩ makĩria thĩ yothe! Ĩĩ, harĩ andũ othe a Ngai, nĩ gĩkeno kĩnene kwĩrutĩra meyendeire kũhingia rĩathani rĩa Jesu rĩa ‘gũtũma andũ a ndũrĩrĩ ciothe matuĩke arutwo.’—Mat. 28:19, 20.