No Ũhote Gũtooria Shaitani!

1. (a) Tũrabatara kwĩrutanĩria kũrũa na Shaitani nĩkĩ makĩria kahinda-inĩ gaka? (b) Tũmenyaga atĩa atĩ no tũhote gũtooria Shaitani?

SHAITANI nĩ arũaga mbaara na Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa matigarĩte gũkũ thĩ o hamwe na arĩa a “ngʼondu ingĩ.” (Joh. 10:16) Muoroto wa Mũcukani nĩ kũhĩtithia ndungata nyingĩ cia Jehova o ũrĩa angĩhota thĩinĩ wa kahinda kanini karĩa atigairie. (Thoma Kũguũrĩrio 12:9, 12.) Hihi no tũhote gũtooria Shaitani? No tũhote tondũ Bibilia yugaga ũũ: “Reganagai na mũcukani, nake nĩekũmũũrĩra.”—Jak. 4:7.

2, 3. (a) Shaitani endaga andũ metĩkie atĩ ndarĩ kuo nĩkĩ? (b) Ũmenyaga atĩa atĩ Shaitani nĩ kĩũmbe kĩa biũ?

² Andũ aingĩ matiĩtĩkagia atĩ nĩ kũrĩ Shaitani. Monaga Shaitani na ndaimono ciake ta arĩ ngʼano cia marimũ iria ikoragwo thĩinĩ wa mabuku ma ngʼano, thenema, na mĩthako-inĩ ya video. Andũ ta acio moigaga atĩ gũtirĩ mũndũ mũũgĩ ũngĩtĩkia atĩ nĩ kũrĩ maroho moru. Hihi nĩ ũgwĩciria atĩ Shaitani nĩ amakaga nĩ ũndũ wa andũ gwĩtĩkia atĩ we na ndaimono ciake matikoragwo kuo? Aca. Ningĩ nĩ ũndũ mũhũthũ harĩ Shaitani gũtumumaria meciria ma arĩa matakoragwo na ma biũ atĩ arĩ kuo. (2 Kor. 4:4) Ũrutani wa atĩ gũtirĩ maroho moru nĩ ũmwe wa njĩra nyingĩ iria Shaitani ahũthagĩra kũhĩtithia andũ.

³ Ithuĩ ndungata cia Jehova tũtirĩ thĩinĩ wa arĩa mahĩtithĩtio. Nĩ tũĩ atĩ Mũcukani nĩ kĩũmbe kĩa biũ tondũ nĩwe warĩirie Hawa kũgerera kũrĩ nyamũ ya thĩ. (Kĩam. 3:1-5) Nĩ aaririe na Jehova rĩrĩa eekagĩrĩra nganja wĩkindĩru wa Ayubu. (Ayub. 1:9-12) Ningĩ nĩwe wageririe Jesu. (Mat. 4:1-10) Na thutha wa Ũthamaki wa Ngai kũhandwo mwaka wa 1914, Shaitani nĩ aambĩrĩirie ‘kũrũa mbaara’ na Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa maarĩ gũkũ thĩ hĩndĩ ĩyo. (Kũg. 12:17) Mbaara ĩyo nĩ hĩndĩ ĩrũrĩte tondũ Shaitani nĩ arageria mũno gũthũkia wĩtĩkio wa Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa matigarĩte gũkũ thĩ o hamwe na a ngʼondu ingĩ. Nĩguo tũtoorie, no mũhaka twĩtiirie Shaitani na tũikare tũrĩ na wĩtĩkio mũrũmu. Gĩcunjĩ gĩkĩ kĩarĩrĩirie maũndũ matatũ marĩa mangĩtũteithia gwĩka ũguo.

WĨTHEME MWĨGATHO

4. Shaitani onanĩtie atĩa atĩ nĩ mwĩgathi biũ?

⁴ Shaitani ti mwĩnyihia o na hanini. Nĩ ũndũ wa mwĩgerero mũraika ũcio mwaganu nĩ eekĩrĩire nganja kĩhooto kĩa Ngai gĩa gwathana, na akĩgeria kũgucĩrĩria andũ mamũthathaiye arĩ we handũ ha Jehova. Nĩ ũndũ ũcio, Shaitani nĩwe mũhaano ũrĩa mũnene biũ wa mwĩgatho. Kwoguo, ũndũ ũmwe ũrĩa tũngĩka nĩguo twĩtiirie Shaitani, nĩ gwĩthema mwĩgatho biũ na tũkũrie wĩnyihia.—Thoma 1 Petero 5:5.

5, 6. (a) Hihi nĩ ũũru kwĩraha? Taarĩria. (b) Nĩ ngerekano ta irĩkũ imwe cia Bibilia cionanagia atĩ mwĩgatho ti mwega?

⁵ Ti ũũru kwĩraha kana kũigua tũrĩ na gĩkeno nĩ ũndũ wa ithuĩ kana andũ twendete gũkorũo mekĩte ũndũ mwega kana makagĩa na kĩndũ kĩega. Mũtũmwo Paulo eerire Athesalonike ũũ: “Nĩ kwĩraha twĩrahaga nĩ ũndũ wanyu thĩinĩ wa makanitha ma Ngai, tũkĩganaga ũrĩa mũkiragĩrĩria, mũgaikara mwĩtĩkĩtie mĩnyamaro-inĩ yanyu yothe, o na mathĩna marĩa mũthĩnagio namo.” (2 Thes. 1:4) Nĩ ũndũ ũcio, kũigua wega nĩ ũndũ wa maũndũ mahingĩtio nĩ andũ arĩa angĩ o na kana kwĩrahĩra maũndũ maitũ ti ũũru. Ti ũũru kwĩrahĩra famĩlĩ iitũ, ũndũire witũ, kana kũrĩa twarereirũo.—Atũm. 21:39.

⁶ O na kũrĩ ũguo, nĩ kũrĩ mwĩraho ũngĩthũkia mĩikaranĩrie itũ na andũ arĩa angĩ na ũthũkie ũrata witũ na Jehova. Mwĩraho ta ũcio no ũtũme tũgĩe na marakara na tũrege ũtaaro ũrĩa tũrabatara, handũ ha kũwĩtĩkĩra tũrĩ na wĩnyihia. (Thab. 141:5) Mũndũ ũrĩ na mwĩraho wa mũthemba ũcio, eciragia mũno ũhoro wake we mwene kana agakorũo na “mwerekera wa mwĩtĩo ta ũrĩa wonanagio nĩ andũ arĩa makoragwo metĩkĩtie atĩ o nĩ a bata gũkĩra andũ arĩa angĩ.” Jehova nĩ athũire mwĩraho ta ũcio wa mwĩtĩo. (Ezek. 33:28; Amos 6:8) Ĩndĩ, Shaitani nĩ akenaga mũno rĩrĩa arona andũ makĩĩgatha tondũ ũndũ ũcio wonanagia ũrĩa atariĩ. No mũhaka akorũo Shaitani nĩ aakenire mũno nĩ ũndũ wa andũ egaathi ta Nimirodi, Firauni, na Abisalomu. (Kĩam. 10:8, 9; Tham. 5:1, 2; 2 Sam. 15:4-6) Ningĩ mwĩgatho nĩ watũmire Kaini agwe mehia-inĩ. Aaheirũo ũtaaro nĩ Ngai, ĩndĩ nĩ ũndũ wa mwĩgatho ndaigana kũwĩtĩkĩra. Nĩ ũndũ wa kũũmia ngoro, akĩhũthia mũkaana ũrĩa aheetwo nĩ Jehova, na nĩ ũndũ ũcio akĩmũhĩtĩria.—Kĩam. 4:6-8.

7, 8. (a) Ũkabira nĩ kĩĩ, na ũngĩrehe mwĩgatho atĩa? (b) Taarĩria ũrĩa mwĩgatho ũngĩthũkia thayũ wa kĩũngano.

⁷ Mahinda-inĩ maya, andũ nĩ monanagia mwĩgatho na njĩra nyingĩ njũru. Rĩmwe na rĩmwe, andũ nĩ megathaga nĩ ũndũ wa ũkabira. Ndikicanarĩ ĩmwe yugaga ũkabira nĩ gũkorũo na “rũmena kwerekera andũ a rũrĩrĩ rũngĩ” na “gwĩtĩkia atĩ andũ a ndũrĩrĩ itiganĩte makoragwo na ngumo na ũhoti ngũrani, na atĩ andũ a ndũrĩrĩ imwe mombĩtwo marĩ a bata gũkĩra ndũrĩrĩ iria ingĩ.” Mwĩgatho ũrĩa ũrehagwo nĩ ũkabira, wanatũma kũgĩe ngũĩ, mbaara, na njũragano ya andũ aingĩ.

⁸ Ma nĩ atĩ, maũndũ ta macio matiagĩrĩirũo nĩ gũkorũo thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano. O na kũrĩ ũguo, ngarari gatagatĩ ka Akristiano, iria rĩmwe na rĩmwe irehagwo nĩ mwĩgatho, no irehe mathĩna manene. Ũguo nĩguo kwarĩ harĩ Akristiano amwe a karine ya mbere. Jakubu aamoririe ũũ: “Mbaara na kũhũrana-rĩ, ciumaga kũ thĩinĩ wanyu?” (Jak. 4:1) Gũkorũo na rũmena ngoro-inĩ na kwĩigua tũrĩ a bata gũkĩra andũ arĩa angĩ no gũthũkie ciugo na ciĩko citũ, na nĩ ũndũ ũcio tũtuurie andũ arĩa angĩ. (Thim. 12:18) Ma nĩ atĩ mwĩgatho no ũthũkie thayũ wa kĩũngano.

9. Bibilia ĩtũteithagia atĩa kũregana na ũkabira na mĩthemba ĩngĩ ya mwĩgatho? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

⁹ Tũngĩĩthuthuria tuone atĩ nĩ tũkoragwo na mwerekera wa kwĩyona tũrĩ a bata gũkĩra andũ arĩa angĩ, twagĩrĩirũo nĩ kũririkana atĩ “mũndũ o wothe wa ngoro ya ngũrũ kana mwĩgathi nĩ kĩndũ kĩĩ magigi harĩ Jehova.” (Thim. 16:5) Ningĩ nĩ wega twĩthuthurie ũrĩa tuonaga andũ a kabira iria ingĩ, mabũrũri, kana ũndũire ũngĩ. Tũngĩkũria mwĩgatho nĩ ũndũ wa gũkorũo tũrĩ a rũrĩrĩ kana bũrũri mũna, no tũkorũo tũriganĩirũo atĩ Ngai “nĩwe watũmire andũ a ndũrĩrĩ ciothe moime thĩinĩ wa mũndũ ũmwe.” (Atũm. 17:26) Nĩ ũndũ ũcio, ithuothe tũrĩ a rũrĩrĩ rũmwe tondũ ithuothe tuumanĩte na Adamu. Kwoguo nĩ ũndũ ũtarĩ wa ũũgĩ gwĩciria atĩ nĩ kũrĩ ndũrĩrĩ imwe ciombirũo irĩ cia bata gũkĩra iria ingĩ. Mwĩcirĩrie ta ũcio ũtwaranaga na muoroto mũru wa Shaitani wa gũthũkia wendo na ũrũmwe witũ wa Gĩkristiano. (Joh. 13:35) Nĩguo tũtoorie Shaitani no mũhaka twĩtheme mwĩgatho wa mũthemba o wothe.—Thim. 16:18.

WĨTHEME KWENDA MŨNO INDO CIA KĨĨMWĨRĨ NA MAŨNDŨ MA GŨKŨ THĨ

10, 11. (a) Nĩkĩ no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ gũkũria wendo harĩ maũndũ ma gũkũ thĩ? (b) Dema onanirie atĩa atĩ nĩ eendire maũndũ ma gũkũ thĩ?

¹⁰ Shaitani nĩwe “mũnene wa gũkũ thĩ,” kwoguo thĩ yothe ĩrĩ rungu rwa wathani wake. (Joh. 12:31; 1 Joh. 5:19) Nĩ ũndũ ũcio, maũndũ maingĩ marĩa marekwo gũkũ thĩ, nĩ mũgarũ na ithimi iria irĩ thĩinĩ wa Bibilia. Ũguo ti kuuga atĩ maũndũ mothe marĩa marĩ thĩinĩ wa thĩ nĩ moru. O na kũrĩ ũguo, nĩ twagĩrĩirũo nĩ kũmenya atĩ Shaitani nĩ arĩhũthagĩra thĩ yake kwarahũra merirĩria maitũ, na kũgeria gũtũingĩria mehia-inĩ kana gũtũma twende maũndũ ma thĩ na tũtiganĩrie ũthathaiya wa Jehova.—Thoma 1 Johana 2:15, 16.

¹¹ Akristiano amwe a karine ya mbere nĩ meendire maũndũ ma gũkũ thĩ. Kwa ngerekano, Paulo aandĩkire ũũ: “Dema nĩaandiganĩirie, nĩ ũrĩa endete maũndũ ma mahinda maya.” (2 Tim. 4:10) Bibilia ndiugĩte nĩ maũndũ marĩkũ ma gũkũ thĩ Dema eendire magĩtũma atiganĩrie Paulo. No kũhoteke nĩ aambĩrĩirie kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ gũkĩra maũndũ ma kĩĩroho. Angĩkorũo ũguo nĩguo kwarĩ, Dema nĩ orirũo nĩ mĩeke ya bata ya kĩĩroho. Ma nĩ atĩ, thĩ ndĩngĩahotire kũhe Dema kĩndũ kĩa bata gũkĩra irathimo iria Jehova angĩamũheire korũo nĩ aathire na mbere gũtungata hamwe na Paulo.—Thim. 10:22.

12. Nĩ na njĩra irĩkũ tũngĩgũa mũtego-inĩ wa “maheni ma ũtonga”?

¹² O na ithuĩ no tũingĩre thĩna-inĩ o ta ũcio. Nĩ twendete mũno kũhingia mabataro maitũ ma kĩĩmwĩrĩ na ma famĩlĩ citũ. (1 Tim. 5:8) Jehova endaga tũikare mũtũũrĩre ũrĩ na gĩkeno na ũndũ ũcio nĩ wonanagio wega nĩ ũrĩa ombĩire Adamu na Hawa kũndũ gũthaka gwa gũikara. (Kĩam. 2:9) Ĩndĩ Shaitani no atũgucĩrĩrie akĩhũthĩra “maheni ma ũtonga.” (Mat. 13:22) Andũ aingĩ meciragia atĩ mbeca na indo cia kĩĩmwĩrĩ no imarehere gĩkeno na itũme magaacĩre. Mwĩcirĩrie ũcio nĩ wa maheeni matheri, na no ũtũme tũrũo nĩ igai rĩa bata mũno rĩrĩa tũrĩ narĩo—ũrata witũ na Jehova. Jesu aaheire arũmĩrĩri ake mũkaana ũyũ: “Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũtungatĩra aathani erĩ: nĩ ũndũ no kinya athũũre ũmwe, ende ũrĩa ũngĩ; kana eiguithanie na ũmwe, anyarare ũrĩa ũngĩ. Mũtingĩhota gũtungatĩra Ngai o na ũtonga.” (Mat. 6:24) Tũngĩthingata indo cia kĩĩmwĩrĩ, tũngĩkorũo tũtigĩte gũtungatĩra Jehova na ũcio nĩguo wendi wa Shaitani. Rekei tũtikanareke mbeca kana indo iria igũragũo na mbeca ciũke mbere ya ũrata witũ na Jehova. Nĩguo tũtoorie Shaitani, no mũhaka tũthiĩ na mbere gũkorũo na mawoni marĩa magĩrĩire megiĩ indo cia kĩĩmwĩrĩ.—Thoma 1 Timotheo 6:6-10.

WĨTHEME NGOMANIO ITAGĨRĨIRE

13. Thĩ ĩno yagĩire kĩene atĩa mũbango wa kĩhiko na ngomanio?

¹³ Ngomanio itagĩrĩire nĩ mũtego ũngĩ ũhũthagĩrũo nĩ thĩ ya Shaitani. Ũmũthĩ andũ aingĩ monaga kwĩhokeka thĩinĩ wa kĩhiko o hamwe na kĩhiko kĩo kĩene itariĩ ta kĩoho na irĩ hĩtũke nĩ mahinda. Kwa ngerekano, mũtumia ũmwe ũthakaga thenema oigire atĩ gũtingĩhoteka mũndũ akorũo arĩ mwĩhokeku harĩ mũndũ ũmwe. Aacokire akiuga ũũ: “Ndirĩ ndona mũndũ mwĩhokeku kana wĩhaarĩirie gũkorũo arĩ mwĩhokeku.” Nake mũthuri ũmwe ũthakaga thenema oigire ũũ: “Ndirĩ na ma atĩ tuombirũo mũndũ atũranagie na mũndũ ũmwe ũtũũro wake wothe.” No mũhaka akorũo Shaitani nĩ akenaga mũno rĩrĩa ona andũ marĩ igweta makĩagĩra kĩene kĩheo kĩa Ngai gĩa kĩhiko. Hatarĩ nganja, Mũcukani ndanyitaga mbaru mũbango wa kĩhiko na ndendaga kuona ũkĩgaacĩra. Nĩ ũndũ ũcio, nĩguo tũmũtoorie no mũhaka tũtĩage mũbango wa Ngai wa kĩhiko.

14, 15. Tũngĩka atĩa nĩguo twĩtheme ngomanio itagĩrĩire?

¹⁴ O na angĩkorũo nĩ tũingĩrĩte kana tũtingĩrĩte thĩinĩ wa kĩhiko, no mũhaka twĩrutanĩrie gwĩthema mĩthemba yothe ya ngomanio itagĩrĩire. Hihi nĩ ũndũ mũhũthũ? Aca! Kwa ngerekano, angĩkorũo ũrĩ mũndũ mwĩthĩ, no ũigue andũ arĩa mũthomaga nao makĩĩgana ũrĩa makomanagia na mũndũ o ũrĩa menda, kana ũrĩa matũmanagĩra ndũmĩrĩri cia ũra-thoni. Thĩinĩ wa mabũrũri mamwe mũtugo ũcio wa gũtũmanĩra ndũmĩrĩri cia ũra-thoni wonagwo ũrĩ ũndũ ũmwe na gũtũmĩra mũndũ mbica ya ũra-thoni ya mwana. Bibilia yugaga ũũ: “Mũndũ wa kũhũra maraya, nĩ mwĩrĩ wake mwene ekwĩhia.” (1 Kor. 6:18) Andũ aingĩ nĩ manyamarĩkĩte na magakua nĩ ũndũ wa gũtherema kwa mĩrimũ ĩrĩa ĩgwatanagio kũgerera ngomanio. Andũ aingĩ ethĩ arĩa maneingĩria thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire moigaga atĩ nĩ meriraga mũno nĩ ũndũ wa ũguo meekire. Moimĩrĩro ma ngomanio itagĩrĩire nĩ ngũrani mũno na ũrĩa igaathagĩrĩrio thĩinĩ wa mabuku, ngathĩti, thenema, TV, nyĩmbo, na maũndũ-inĩ mangĩ ta macio ma thĩ ĩno. Maũndũ macio makoragwo marongoreirio gũtũma andũ mecirie atĩ kuna watho wa Ngai gũtikoragwo na moimĩrĩro moru. Gwĩtĩkia mũhuhu ta ũcio gũtũmaga andũ magwe mũtego-inĩ wa “maheni ma wĩhia.”—Ahib. 3:13.

¹⁵ Angĩkorũo nĩ ũraigua ũkĩgucĩrĩrio mũno wĩingĩrie thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire-rĩ, ũngĩka atĩa? Ĩtĩkĩra atĩ ũrĩ na thĩna. (Rom. 7:22, 23) Hoya Jehova akũhe hinya. (Afil. 4:6, 7, 13) Wĩtheme maũndũ marĩa mangĩkũingĩria waganu-inĩ. (Thim. 22:3) Na kũngĩũka igerio ta rĩu, regana narĩo ũtekũrĩa marĩĩgu.—Kĩam. 39:12.

16. Jesu eekire atĩa rĩrĩa aageragio nĩ Shaitani, na tũngĩĩruta atĩa kuumana na kĩonereria gĩake?

¹⁶ Jesu nĩ aatũigĩire kĩonereria kĩega mũno harĩ gwĩtiiria magerio. Jesu ndaigana gũtumumario nĩ ciĩranĩro cia Shaitani, o na kana akĩamba gwĩcũrania ũhoro wacio. Ithenya rĩa ũguo, atekũrĩa marĩĩgu, aacokagia ũũ: “Nĩ haandĩke.” (Thoma Mathayo 4:4-10.) Jesu aarĩ na ũmenyo wa Kiugo kĩa Ngai na ũndũ ũcio nĩ wamũhotithagia kuoya ikinya rĩa na ihenya na kũgweta maandĩko rĩrĩa aragerio. Nĩguo tũtoorie Shaitani, no mũhaka twĩmenyerere tũtikaingĩre thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire.—1 Kor. 6:9, 10.

TOORIA SHAITANI NA NJĨRA YA GŨKIRĨRĨRIA

17, 18. (a) Nĩ matharaita marĩkũ mangĩ Shaitani akoragwo namo, na nĩkĩ ũcio ti ũndũ wa gũtũgegia? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Shaitani etereire, na ũndũ ũcio ũragwĩkĩra ngoro atĩa gũkirĩrĩria?

¹⁷ Mwĩgatho, kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ, na ngomanio itagĩrĩire no matharaita matatũ tu harĩ marĩa Shaitani akoragwo namo. Nĩ akoragwo na mangĩ maingĩ. Kwa ngerekano, Akristiano amwe nĩ mokagĩrĩrũo nĩ andũ a famĩlĩ, makanyũrũrio nĩ arĩa mathomaga nao, kana ona makagirio kũhunjia nĩ thirikari. Mathĩna ta macio matitũgegagia tondũ Jesu eerĩte arũmĩrĩri ake ũũ: “Mũgathũũrũo nĩ andũ othe nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩakwa: no ũrĩa wa gũkirĩrĩria o nginya hĩndĩ ya marigĩrĩrio, nĩwe ũkahonoka.”—Mat. 10:22.

¹⁸ Tũngĩhota atĩa gũtooria Shaitani? Jesu eerire arutwo ake ũũ: “Nĩ gũkirĩrĩria kwanyu gũgatũma mũhonokie mĩoyo yanyu.” (Luk. 21:19) Gũtirĩ mũndũ ũngĩtũrehera thĩna ũgũtũũra. Gũtirĩ mũndũ ũngĩtũtunya ũrata wa goro mũno ũrĩa tũrĩ naguo hamwe na Jehova o tiga twĩrekereirie tũtunywo. (Rom. 8:38, 39) O na rĩrĩa ndungata cia Jehova ciakua, Shaitani ndakoragwo acitooretie tondũ Jehova nĩ agaatigĩrĩra atĩ nĩ ciariũkio! (Joh. 5:28, 29) No Shaitani ndarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro, tondũ thutha wa kwanangwo kwa mũtabarĩre ũyũ mũru wake, akahingĩrũo mĩaka 1,000 thĩinĩ wa irima rĩtarĩ gĩturi. (Kũg. 20:1-3) Thutha wa Wathani wa Mĩaka Ngiri wa Jesu, Shaitani ‘nĩ akohorũo oime kĩoho-inĩ gĩake’ ihinda inini nĩguo agerie kũhĩtithia andũ akinyanĩru rita rĩa mũico. Thutha wa ũguo nĩ akaniinwo. (Kũg. 20:7-10) Ngũrani nawe, Shaitani etereire o kũniinwo! Nĩ ũndũ ũcio, wĩtiirie Shaitani, na ũikare ũrũmĩtie ũhoro ũrĩa wĩtĩkĩtie. No ũhote gũtooria Shaitani!