Jehova nĩ Endete Arĩa ‘Maciaraga Maciaro Marĩ na Ũkirĩrĩria’

1, 2. (a) Twĩkĩragwo ngoro atĩa nĩ arĩa mahunjagia icigo-inĩ andũ aingĩ matetĩkagĩra ũhoro ũrĩa mwega? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.) (b) Jesu oigire atĩa igũrũ rĩgiĩ kũhunjia “itũũra-inĩ rĩa kwao”? (Rora kohoro ka magũrũ-inĩ.)

SERGIO na mũtumia wake Olinda nĩ mapainia kuuma Amerika (US) na marĩ mĩaka-inĩ ya mĩrongo ĩnana. Ica ikuhĩ matikoretwo makĩhota gũthiĩ mũno nĩ ũndũ wa gũtuurũo nĩ magũrũ. O na kũrĩ ũguo, o rũcinĩ nĩ mathiaga taũni-inĩ handũ hageragwo mũno na makoragwo makinyĩte ho thaa ĩmwe, ũndũ ũrĩa makoretwo magĩĩka kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ. Mathiaga magaikara hakuhĩ na ceceni ya mbathi makahe arĩa marahĩtũka mabuku. Andũ aingĩ matitindanagĩra nao, no o mathiaga na mbere gũikara hau na magacanjamũkĩra arĩa mamarora. Thaa thita ciakinya makainũka kahoora. Kĩroko gĩkĩ kĩngĩ thaa ĩmwe makoragwo ho rĩngĩ. Mahunjagia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki o rũcinĩ, thikũ ithathatũ harĩ kiumia, mwaka mũgima.

² O ta Sergio na Olinda, aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ thĩinĩ wa thĩ makoretwo makĩhunjia mĩaka mĩingĩ icigo-inĩ andũ aingĩ matetĩkagĩra ũhoro ũrĩa mwega. Angĩkorũo gĩcigo kĩrĩa mũhunjagia kĩhaana ũguo, nĩ tũramũcokeria ngatho mũno nĩ ũndũ wa ũkirĩrĩria wanyu.a Wĩhokeku ũrĩa muonanĩtie mũgĩtungatĩra Jehova nĩ ũndũ wĩkĩraga andũ aingĩ ngoro, o na arĩa matungatĩte kwa ihinda iraihu. Ta rora maũndũ maya magwetetwo nĩ arori a mũthiũrũrũko: “Rĩrĩa tũrĩ na aarĩ na ariũ a Ithe witũ ũtungata-inĩ, nĩ njĩkĩragwo hinya nĩ kĩonereria kĩao.” “Wĩhokeku wao nĩ ũtũmaga ngĩe na hinya wa gũkirĩrĩria na gũkorũo na ũmĩrĩru ũtungata-inĩ wakwa.” “Kĩonereria kĩao nĩ kĩnjĩkagĩra ngoro.”

3. Nĩ ciũria irĩkũ ithatũ tũkwarĩrĩria? Na tũgũciarĩrĩria nĩkĩ?

³ Nĩguo tũhote gwĩkĩra hinya itua ritũ rĩa kũrĩkia wĩra wa kũhunjia ũrĩa tũheetwo nĩ Jesu, rekei twarĩrĩrie macokio ma ciũria ici ithatũ: Nĩkĩ rĩmwe no tũigue tũkuĩte ngoro? Tũngĩciara maciaro atĩa? Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũthiĩ na mbere gũciara maciaro tũrĩ na ũkirĩrĩria?

NĨKĨ RĨMWE NO TŨIGUE TŨKUĨTE NGORO?

4. (a) Ayahudi maatũmaga Paulo aigue atĩa nĩ ũndũ wa kũrega kũmũthikĩrĩria? (b) Paulo aaiguaga ũguo nĩkĩ?

⁴ Angĩkorũo wanaigua ũkuĩte ngoro nĩ ũndũ wa kũhunjia icigo-inĩ andũ aingĩ matetĩkagĩra ũhoro ũrĩa mwega, no ũhote gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa mũtũmwo Paulo aaiguaga. Hĩndĩ ya ũtungata wake ũrĩa wathire kĩndũ mĩaka 30, nĩ aateithirie andũ aingĩ magĩtuĩka arutwo a Kristo. (Atũm. 14:21; 2 Kor. 3:2, 3) O na kũrĩ ũguo, ndaahotire gũteithia Ayahudi aingĩ matuĩke athathaiya a ma. Handũ ha ũguo, Ayahudi aingĩ nĩ maamũkararagia na nginya amwe makamũnyarira. (Atũm. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Maũndũ macio Ayahudi meekaga maatũmaga Paulo aigue atĩa? Oigire ũũ atekũhithĩrĩra: “Ndĩraria ma ndĩ thĩinĩ wa Kristo . . . ndĩ na kĩeha kĩingĩ na ruo rũnene rwa ngoro.” (Rom. 9:1-3) Paulo aaiguaga ũguo nĩkĩ? Nĩ tondũ nĩ eendete mũno wĩra wa kũhunjia. Aahunjagĩria Ayahudi tondũ nĩ aameciragia mũno. Kwoguo Paulo nĩ aaiguaga ruo ona makĩrega tha cia Ngai.

5. (a) Nĩ kĩĩ gĩtũmaga twende kũhunjĩria andũ? (b) Nĩkĩ rĩmwe no tũigue tũkuĩte ngoro?

⁵ O ta Paulo, kwenda andũ arĩa angĩ kuuma ngoro nĩ gũtũmaga tũmahunjĩrie. (Mat. 22:39; 1 Kor. 11:1) Nĩkĩ? Tondũ ithuene nĩ twĩyoneire atĩ arĩa mathuuraga gũtungatĩra Jehova nĩ marathimagwo mũno. Rĩrĩa tweciria ũhoro wa andũ gĩcigo-inĩ kĩrĩa tũhunjagia, twĩĩraga, ‘Naarĩ korũo no tũhote kũmateithia mamenye nĩ kĩĩ maraaga!’ Kwoguo tũthiaga na mbere kũmekĩra ngoro merute ũhoro wa ma wĩgiĩ Jehova na muoroto wake harĩ andũ. Nĩ ta tũkoragwo tũkĩra arĩa tũrahunjĩria ũũ: ‘Twakũrehera kĩheo kĩega mũno. Twagũthaitha ũkĩamũkĩre.’ Nĩ ũndũ ũcio rĩrĩa andũ marega kwamũkĩra kĩheo kĩu, no tũigue ‘ruo rwa ngoro.’ Kũigua ũguo gũtionanagia atĩ tũtirĩ na wĩtĩkio, ĩndĩ kuonanagia atĩ nĩ twendete wĩra wa kũhunjia. Kwoguo o na gũtuĩka rĩmwe na rĩmwe no tũigue tũkuĩte ngoro, tũthiaga na mbere kũhunjia. Aingĩ aitũ no tuuge ta ũrĩa Elena ũrĩa ũkoretwo arĩ painia makĩria ma mĩaka 25 oigire: “Nyonaga wĩra wa kũhunjia ũrĩ mũritũ. No hatirĩ wĩra ũngĩ ingĩenda kũruta handũ-inĩ haguo.”

TŨNGĨCIARA MACIARO ATĨA?

6. Tũkwarĩrĩria kĩũria kĩrĩkũ? Nĩ kĩĩ gĩgũtũteithia gũcokia kĩũria kĩu?

⁶ Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũkorũo na ma atĩ no tũgĩe na ũtungata ũrĩ na maciaro gũtekũmakania tũhunjagia kũ? Nĩguo tũhote gũcokia kĩũria kĩu kĩa bata, rekei tũthuthurie ngerekano igĩrĩ cia Jesu iria aarĩrĩirie bata wa ‘gũciara maciaro.’ (Mat. 13:23) Ngerekano ya mbere nĩ ya mũthabibũ.

7. (a) Nĩa marũgamĩrĩirũo nĩ “mũrĩmi,” “mũthabibũ,” na “honge”? (b) Tũgũcaria macokio ma kĩũria kĩrĩkũ?

⁷ Thoma Johana 15:1-5, 8. Rora wone atĩ Jesu eerire arutwo ake: “Ũndũ ũrĩa ũgoocithagia Awa nĩ ũyũ, atĩ mũgĩage na maciaro maingĩ, mũkonanagia atĩ mũrĩ arutwo akwa.” Jesu aataarĩirie atĩ “mũrĩmi” nĩ Jehova, nake nĩwe “mũthabibũ ũrĩa wa ma,” nacio “honge” nĩ arutwo ake.b Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, maciaro marĩa arũmĩrĩri a Kristo mabatiĩ gũciara nĩ kĩĩ? Thĩinĩ wa ngerekano ĩyo, Jesu ndoigire ĩmwe kwa ĩmwe maciaro nĩ kĩĩ, no nĩ oigire ũndũ wa bata ũngĩtũteithia kũmenya.

8. (a) Thĩinĩ wa ngerekano ya Jesu-rĩ, nĩkĩ tũtingiuga atĩ arutwo a Bibilia nĩo maciaro? (b) Jehova eraga ndungata ciake ciĩke maũndũ marĩkũ?

⁸ Jesu akĩaria ũhoro wa Ithe, oigire ũũ: “Rũhonge o ruothe rũrĩa rũtagĩaga na maciaro thĩinĩ wakwa nĩ kũrũtema arũtemaga.” Na njĩra ĩngĩ nĩ kuuga atĩ Jehova atuonaga tũrĩ ndungata ciake angĩkorũo tu nĩ tũraciara maciaro. (Mat. 13:23; 21:43) Kwoguo thĩinĩ wa ngerekano ĩno, maciaro marĩa o Mũkristiano arĩ o mũhaka aciare matingĩkorũo marĩ arutwo a Bibilia arĩa ahotete gũkorũo nao. (Mat. 28:19) Kũngĩrĩ ũguo, aarĩ na ariũ a Ithe witũ ehokeku arĩa matarĩ maahota gũteithia andũ matuĩke arutwo nĩ gũkorũo mahunjagia icigo-inĩ andũ aingĩ matetĩkagĩra ũhoro ũrĩa mwega, mangĩkorũo mahaana ta honge icio itaaciaraga thĩinĩ wa ngerekano ya Jesu. No gũtingĩthiĩ ũguo. Nĩkĩ? Tondũ tũtingĩringĩrĩria andũ matuĩke arutwo. Tondũ Jehova nĩ arĩ wendo, ndangiuga mũndũ ti ndungata yake atĩ tondũ nĩ aremwo gwĩka ũndũ ũkĩrĩte ũhoti wake. Hĩndĩ ciothe Jehova atwĩraga twĩke maũndũ marĩa tũngĩhota.—Gũcok. 30:11-14.

9. (a) Tũciaraga maciaro rĩrĩa tũraruta wĩra ũrĩkũ? (b) Tũkwarĩrĩria ngerekano ĩrĩkũ, na tũkũmĩarĩrĩria nĩkĩ?

⁹ Rĩu-rĩ, maciaro marĩa arĩ o mũhaka tũciare nĩ kĩĩ? Kũroneka wega atĩ maciaro no mũhaka makorũo mararũgamĩrĩra ũndũ o ũmwe witũ angĩhota gwĩka. Nĩ wĩra ũrĩkũ Jehova aheete ndungata ciake ciothe? Nĩ kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki wa Ngai.c (Mat. 24:14) Ngerekano ya Jesu ĩgiĩ mũhuri wa mbeũ nĩ ĩrekĩra ũndũ ũcio mũkonde. Rekei twarĩrĩrie ngerekano ĩyo ya kerĩ.

10. (a) Thĩinĩ wa ngerekano ĩno-rĩ, mbeũ na tĩri irũgamĩrĩire kĩĩ? (b) Mũmera wa ngano ũciaraga kĩĩ?

¹⁰ Thoma Luka 8:5-8, 11-15. Thĩinĩ wa ngerekano ya mũhuri wa mbeũ, mbeũ nĩ “kiugo kĩa Ngai” kana ndũmĩrĩri ya Ũthamaki, naguo tĩri ũrũgamĩrĩire ngoro ya mũndũ. Mbeũ ĩrĩa yagũire tĩri-inĩ mwega nĩ yagĩire mĩri, ĩkĩmera, na ĩgĩkũra. Reke tũtue yakũrire ĩgĩtuĩka mũmera wa ngano. Mbeũ ĩyo yacokire ‘ĩgĩciara ingĩ maita igana.’ No rĩrĩ, mũmera wa ngano ũciaraga kĩĩ? Hihi ũciaraga tũmĩmera tũngĩ twa ngano? Aca, ũciaraga mbeũ, iria nacio ingĩkũra ituĩkaga mĩmera ya ngano. Thĩinĩ wa ngerekano ĩno, mbeũ ĩmwe ya ngano yaciarire mbeũ igana rĩmwe cia ngano. Ũndũ ũcio ũhutanĩtie atĩa na ũtungata witũ?

11. (a) Ngerekano ya mũhuri wa mbeũ ĩhutanĩtie atĩa na ũtungata witũ? (b) Tũciaraga mbeũ ya Ũthamaki atĩa?

¹¹ Ta reke tũtue atĩ mĩaka mĩingĩ mĩhĩtũku nĩ twarutirũo ũhoro wa Ũthamaki nĩ Aira a Jehova kana aciari aitũ. Nĩ maakenire mona ngoro citũ ikĩamũkĩra ndũmĩrĩri ya Ũthamaki ĩrĩa ĩngĩringithanio na mbeũ. O ta ũrĩa tĩri mwega thĩinĩ wa ngerekano ya Jesu waikarire na mbeũ, o na ithuĩ nĩ twamũkĩrire ndũmĩrĩri ĩyo na tũgĩikara nayo. Ũndũ ũcio watũmire ndũmĩrĩri ĩyo ya Ũthamaki ĩrĩa ĩringithanĩtio na mbeũ ĩgĩe mĩri na ĩkũre, ũndũ o nayo ĩngĩambĩrĩirie gũciara maciaro o ta mũmera wa ngano. Na o ta ũrĩa mũmera wa ngano ũciaraga mbeũ no ti mĩmera ĩngĩ ya ngano, noguo o na ithuĩ tũciaraga mbeũ ya Ũthamaki no ti arutwo a Bibilia.d Tũciaraga mbeũ ya Ũthamaki atĩa? Rĩrĩa rĩothe tũrahunjia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki na njĩra ĩmwe kana ĩrĩa ĩngĩ, nĩ ta tũkoragwo tũkĩhura mbeũ ĩrĩa yahandirũo ngoro-inĩ itũ. (Luk. 6:45; 8:1) Kwoguo ngerekano ĩno ĩratũruta atĩ twathiĩ na mbere kũhunjia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki, tũrĩkoragwo ‘tũgĩciara maciaro tũrĩ na ũkirĩrĩria.’

12. (a) Tũngĩĩruta ũndũ ũrĩkũ kuumana na ngerekano ya Jesu ya mũthabibũ na ya mũhuri wa mbeũ? (b) Ũndũ ũcio tweruta watũma ũigue atĩa?

¹² Tũngĩĩruta ũndũ ũrĩkũ kuumana na ngerekano ya Jesu ya mũthabibũ na ya mũhuri wa mbeũ? Ngerekano icio iratũteithia gũtaũkĩrũo atĩ ũhoti witũ wa gũciara maciaro ndwĩhocetie harĩ ũrĩa andũ arĩa tũhunjagĩria maiyũkagia ũhoro, no wĩhocetie harĩ wĩhokeku witũ. Paulo nĩ aagwetire ũndũ o ta ũcio rĩrĩa oigire ũũ: “O mũndũ akaamũkĩra kĩheo gĩake kũringana na wĩra wake mwene.” (1 Kor. 3:8) Kĩheo gĩkaheanwo nĩ ũndũ wa wĩra, no ti ũndũ wa moimĩrĩro ma wĩra ũcio. Matilda, ũrĩa ũkoretwo arĩ painia mĩaka 20, oigire ũũ: “Njiguaga ngenete mũno nĩ kũmenya atĩ Jehova nĩ arathimaga kĩyo gitũ.”

TŨNGĨCIARA MACIARO TŨRĨ NA ŨKIRĨRĨRIA ATĨA?

13, 14. Kũringana na Aroma 10:1, 2, nĩ itũmi irĩkũ ciatũmaga Paulo ndakanogio nĩ arĩa maaregaga ndũmĩrĩri ya Ũthamaki?

¹³ Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũthiĩ na mbere gũciara maciaro tũrĩ na ũkirĩrĩria? O ta ũrĩa tũkuonete, Paulo nĩ aaiguaga akuĩte ngoro nĩ ũndũ wa Ayahudi kũrega kwamũkĩra ndũmĩrĩri ya Ũthamaki. O na kũrĩ ũguo, ndaanogirio nĩo. Ta rora wone ũrĩa aacokire akiuga akĩandĩkĩra Akristiano a Roma igũrũ rĩgiĩ ũrĩa aaiguaga kwerekera Ayahudi acio: “Ha ũhoro wao-rĩ, wendi wakwa wa kuuma ngoro na mahoya makwa kũrĩ Ngai nĩ atĩ makaahonokio. Tondũ niĩ ndĩ mũira atĩ nĩ makoragwo na kĩyo gĩa gũtungatĩra Ngai, no ti kũringana na ũmenyo wa ma.” (Rom. 10:1, 2) Paulo oigire nĩ itũmi irĩkũ ciatũmaga athiĩ na mbere na ũtungata wake?

¹⁴ Kĩa mbere, Paulo nĩ aagwetire nĩ kĩĩ gĩatũmaga athiĩ na mbere kũhunjĩria Ayahudi. Aatindĩkagwo nĩ “wendi [wake] wa kuuma ngoro.” Warĩ wendi wa ngoro yake naarĩ Ayahudi amwe mahonokio. (Rom. 11:13, 14) Gĩtũmi gĩa kerĩ Paulo aagwetire, nĩ “mahoya make kũrĩ Ngai.” Nĩ aathaithaga Ngai mahoya-inĩ ateithie Ayahudi ũmwe ũmwe metĩkĩre ndũmĩrĩri ya Ũthamaki. Nakĩo gĩtũmi gĩa gatatũ, oigire atĩ “nĩ makoragwo na kĩyo gĩa gũtungatĩra Ngai.” Nĩ onaga maũndũ marĩa mega harĩ andũ na atĩ no mahote gũtungatĩra Jehova. Nĩ aamenyaga atĩ Ayahudi acio maarĩ na kĩyo nĩ mangĩahotire gũtuĩka arutwo a Kristo marĩ kĩyo, o take.

15. Twĩgerekanagia na Paulo atĩa? Heana ngerekano.

¹⁵ Twĩgerekanagia na Paulo atĩa? Wa mbere, twĩrutanagĩria gũkorũo na wendi wa kuuma ngoro wa gũcaria mũndũ o wothe ũngĩkorũo na “mwerekera ũrĩa wagĩrĩire wa kũheo muoyo wa tene na tene.” Wa kerĩ, tũhoyaga Jehova ahingũre ngoro cia andũ arĩa marenda gũthikĩrĩria. (Atũm. 13:48; 16:14) Silvana, ũrĩa ũkoretwo arĩ painia hakuhĩ mĩaka 30, oigire ũũ: “Itanaingĩra kwa mũndũ kũmũhunjĩria, nyambaga kũhoya Jehova andeithie nĩguo ngorũo na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire.” Ningĩ nĩ tũhoyaga nĩguo araika matũteithie kuona andũ arĩa marĩ na ngoro njega. (Mat. 10:11-13; Kũg. 14:6) Robert, ũrĩa ũkoretwo arĩ painia makĩria ma mĩaka 30, oigire ũũ: “Kũrutithania wĩra na araika nĩ ũndũ ũcanjamũraga mũno tondũ nĩ moĩ maũndũ marĩa mũndũ ũrĩa tũrahunjĩria aragerera.” Wa gatatũ, nĩ twĩrutanagĩria kuona maũndũ marĩa mega harĩ andũ na atĩ no mahote gũtungatĩra Jehova. Mũthuri ũmwe wa kĩũngano wĩtagwo Carl, ũrĩa wabatithirio makĩria ma mĩaka 50 mĩhĩtũku, oigire ũũ: “Ngeragia kũrora kaũndũ o gothe kanini kangĩonania atĩ mũndũ ũrĩa ndĩrahunjĩria arĩ na ngoro njega, hihi ta ũcanjamũku, ũrĩa arandora, kana kĩũria gĩa kuuma ngoro.” O na ithuĩ no tũhote gũthiĩ na mbere gũciara maciaro o ta Paulo.

“NDŨKAHURŨKIE GUOKO GWAKU”

16, 17. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩĩruta kuumana na ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Kohelethu 11:6? (b) Taarĩria ũrĩa wĩra witũ wa kũhanda ũngĩhutia arĩa matuonaga.

¹⁶ O na tũngĩona ndũmĩrĩri ya Ũthamaki ĩrĩa tũhunjagia ta ĩtarahutia ngoro cia andũ, tũtiagĩrĩirũo kũhũthia moimĩrĩro marĩa mangĩoneka kuumana na wĩra witũ wa kũhanda. (Thoma Kohelethu 11:6.) Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, o na gũtuĩka andũ aingĩ matitũthikagĩrĩria, nĩ matuonaga. Nĩ monaga ũrĩa twĩhumbaga wega, mĩtugo itũ mĩega, na ũrĩa tũkoragwo tũrĩ acanjamũku. Thutha wa ihinda no magucĩrĩrio nĩ maũndũ macio na magarũrĩre mawoni mao moru gũtwerekera. Sergio na Olinda, arĩa mekũgwetetwo hau kabere nĩ meeyoneire ũndũ ta ũcio.

¹⁷ Sergio aataarĩirie ũũ: “Kwĩ ihinda tũtaahotire gũthiĩ hau twathiaga kũhunjia nĩ ũndũ wa kũrũara. Rĩrĩa twacokire, ahĩtũki maatũragia, ‘Kaĩ gwathire atĩa? Nĩ tũramwagĩte mũno.’” Nake Olinda oigire ũũ: “Matereba a mbathi maatuoyagĩra moko na amwe makaanĩrĩra marĩ ngari-inĩ ciao makoiga, ‘Nĩ mũraruta wĩra mwega.’ Amwe o na nĩ maatwĩtagia ngathĩti.” Na ũndũ ũrĩa wamamakirie mũno nĩ hĩndĩ mũthuri ũmwe aathiire hau maaigaga gakari ka mabuku, akĩmahe mahũa na akĩmacokeria ngatho nĩ ũndũ wa wĩra ũcio marutaga.

18. Ũtuĩte itua rĩa ‘gũciaraga maciaro ũrĩ na ũkirĩrĩria’ nĩkĩ?

¹⁸ Hatarĩ nganja, rĩrĩa rĩothe ‘tũtarĩhurũkagia moko maitũ’ wĩra-inĩ wa kũhanda mbeũ ya Ũthamaki, tũrĩkoragwo na itemi rĩa bata harĩ kũruta “ũira kũrĩ ndũrĩrĩ ciothe.” (Mat. 24:14) Ũndũ ũrĩa wa bata makĩria nĩ atĩ nĩ tũrĩkoragwo na gĩkeno kĩnene kĩrĩa kiumanaga na kũmenya atĩ nĩ tũrakenia Jehova, tondũ nĩ endete arĩa othe ‘maciaraga maciaro marĩ na ũkirĩrĩria.’