Hihi Ũrĩ Wamenya?
Aramati maarutaga wĩra ũrĩkũ matukũ-inĩ ma Bibilia?
MAHINDA-INĨ ma Bibilia, mũramati aarũgamagĩrĩra andũ kana indo cia mũndũ ũngĩ. Kiugo gĩa Kĩhibirania na gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “mũramati” rĩmwe na rĩmwe gĩkoragwo gĩkĩaria ũhoro wa mũrori kana mũrũgamĩrĩri wa nyũmba.
Rĩrĩa Jusufu mũrũ wa Jakubu aarĩ ngombo bũrũri-inĩ wa Misiri, nĩ aatuĩkire mũramati wa nyũmba ya mwathi wake. Mwathi ũcio wake Mũmisiri ‘aatigire kĩrĩa gĩothe aarĩ nakĩo moko-inĩ ma Jusufu.’ (Kĩam. 39:2-6) Thutha ũcio, rĩrĩa Jusufu aatuĩkire mũtongoria ũrĩ na hinya wa Misiri, nĩ aamũrire mũramati wa kũrũgamĩrĩra nyũmba yake.—Kĩam. 44:4.
Matukũ-inĩ ma Jesu, kaingĩ andũ arĩa maarĩ na mĩgũnda maaikaraga matũũra-inĩ marĩa maakoragwo kũraihu na mĩgũnda yao. Nĩ ũndũ ũcio, maamũraga aramati a kũrũgamĩrĩra maũndũ marĩa meekagwo o mũthenya nĩ andũ arĩa maarutaga wĩra mĩgũnda-inĩ ĩyo.
Nĩ andũ a mũthemba ũrĩkũ maakoragwo magĩrĩire gũtuĩka aramati? Mwandĩki Mũroma wa karine ya mbere wetagwo Columella ooigire atĩ ngombo ĩrĩa yaamũragwo gũtuĩka mũrori kana mũramati, no mũhaka “ĩngĩakorirũo yũĩ kũruta wĩra wega.” Aagĩrĩirũo gũkorũo arĩ mũndũ ũngĩahotire “gũtigĩrĩra atĩ andũ nĩ mararuta wĩra atekũmeka maũndũ moru.” Aacokire akiuga ũũ: “Ũndũ ũrĩa mũnene werĩgagĩrĩrũo kuuma harĩ we nĩ atĩ ndaagĩrĩirũo gwĩciria atĩ nĩ oĩ nginya maũndũ marĩa atoĩ, na hingo ciothe aagĩrĩirũo gũkorũo na wendi wa kwĩruta maũndũ merũ.”
Kiugo kĩa Ngai nĩ kĩhũthagĩra ngerekano ya mũramati kuonania maũndũ mamwe mekagwo kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano. Kwa ngerekano, mũtũmwo Petero ekĩraga Akristiano ngoro kũhũthĩra ũhoti ũrĩa maheetwo nĩ Ngai ‘gũtungatanĩra marĩ aramati ega a ũtugi mũnene wa Ngai.’—1 Pet. 4:10.
O na Jesu nĩ aahũthĩrire ngerekano ya mũramati thĩinĩ wa Luka 16:1-8. Ningĩ, Jesu akĩheana ũrathi wĩgiĩ kĩmenyithia gĩake gũkorũo kuo arĩ Mũthamaki, eerire arũmĩrĩri ake atĩ nĩ angĩkaamũra “ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ,” kana “mũramati ũrĩa mwĩhokeku.” Wĩra ũrĩa mũnene wa mũramati ũcio ũngĩgaakorũo ũrĩ kũheana irio cia kĩĩroho hĩndĩ ciothe harĩ arũmĩrĩri a Kristo matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria. (Mat. 24:45-47; Luk. 12:42) Nĩ tũkenaga kwamũkĩra irio cia kĩĩroho cia gwĩkĩra wĩtĩkio witũ hinya iria ciumaga kũrĩ mũramati ũcio mwĩhokeku na iria cionekaga thĩinĩ wa thĩ yothe.