Thiaga na Wĩtĩkio

1. Nĩ kĩĩ kĩngĩatũmire mũtũmwo Paulo aigue akenete ecũrania ũrĩa aahũthĩrĩte ũtũũro wake?

MŨTŨMWO Paulo aarĩ na gĩkeno ecũrania ũrĩa aahũthĩrĩte ũtũũro wake, o na thutha wa kũmenya atĩ aarĩ hakuhĩ kũũragwo. Aaugire ũũ: “Nĩ ndengʼerete ihenya nginya mũthia, nĩ nũmĩtie wĩtĩkio.” (2 Tim. 4:​6-8) Paulo nĩ aatuĩte itua rĩega rĩa kũhũthĩra ũtũũro wake gũtungatĩra Jehova, na aarĩ na ma atĩ Jehova nĩ aakenagio nĩwe. O na ithuĩ nĩ twendaga gũtua matua mega nĩguo twĩtĩkĩrĩke nĩ Jehova. Tũngĩka ũguo atĩa?

2. Gũthiĩ na wĩtĩkio nĩ kuuga atĩa?

² Paulo aaugire ũũ igũrũ rĩake na igũrũ rĩgiĩ Akristiano arĩa angĩ: “Tũthiaga na wĩtĩkio no ti na kuona.” (2 Kor. 5:7) Hihi Paulo eendaga kuuga atĩa? Thĩinĩ wa Bibilia, kiugo ‘gũthiaga’ rĩmwe gĩkoragwo gĩkĩarĩrĩria mũtũũrĩre ũrĩa mũndũ athuuraga gũikara. Mũndũ ũrathiĩ na kuona atuaga matua mehocetie tu harĩ kĩrĩa arona na maitho, kĩrĩa araigua na matũ, na ũrĩa araigua ngoro-inĩ. Ngũrani na ũguo, mũndũ ũrathiĩ na wĩtĩkio atuaga matua maronania atĩ nĩ ehokete Jehova. Ciĩko ciake cionanagia arĩ na ma atĩ nĩ arĩgunĩkaga nĩ ũndũ wa kũrũmĩrĩra motaaro ma Bibilia, na atĩ Jehova nĩ akaamũhe ngerenwa.—Thab. 119:66; Ahib. 11:6.

3. Tũrĩgunĩkaga atĩa tũngĩthiaga na wĩtĩkio? (2 Akorintho 4:18)

³ Hatarĩ nganja, ithuothe nĩ tũtuaga matua mamwe mehocetie harĩ kĩrĩa tũrona na maitho, kĩrĩa tũraigua na matũ, na ũrĩa tũraigua ngoro-inĩ. O na kũrĩ ũguo, no twĩingĩrie thĩna-inĩ angĩkorũo no maũndũ macio tu tũroraga rĩrĩa tũratua matua ma bata. Gĩtũmi nĩ tondũ rĩmwe maũndũ macio no matũhĩtithie. O na mangĩaga gũtũhĩtithia, no twĩkore tũkĩhũthĩrĩria motaaro ma Jehova tũngĩthiaga o na kuona tu. (Koh. 11:9; Mat. 24:​37-39) No tũngĩthiaga na wĩtĩkio, nĩ tũrĩtuaga matua “metĩkĩrĩkĩte nĩ Mwathani.” (Ef. 5:10) Kũrũmĩrĩra ũtaaro wa Ngai nĩ kũrĩtũmaga tũkorũo na thayũ wa ngoro na gĩkeno kĩa ma. (Thab. 16:​8, 9; Isa. 48:​17, 18) Na twatũũra tũthiaga na wĩtĩkio, nĩ tũkaaheo muoyo wa tene na tene ihinda rĩũkĩte.—Thoma 2 Akorintho 4:18.

4. Mũndũ angĩmenya atĩa kana arathiĩ na wĩtĩkio kana na kuona?

⁴ Tũngĩmenya atĩa kana tũrathiĩ na wĩtĩkio kana na kuona? Kwĩyũria ciũria ici no gũtũteithie: Hihi nĩ kĩĩ kĩndongoragia gũtua matua? Hihi nĩ maũndũ marĩa ndĩrona na maitho-ĩ, kana ndongoragio nĩ motaaro ma Jehova? Rekei tuone ũrĩa tũngĩonania nĩ tũrathiĩ na wĩtĩkio maũndũ-inĩ maya matatũ ma bata: rĩrĩa tũrathuura wĩra, rĩrĩa tũracaria mũndũ wa kũhikania nake, na rĩrĩa twaheo ũtongoria nĩ ithondeka rĩa Jehova. Tũkĩarĩrĩria o ũndũ, nĩ tũkuona maũndũ marĩa tũbatiĩ gwĩcũrania nĩguo tũtue matua mega.

RĨRĨA ŨRATHUURA WĨRA

5. Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo gwĩciria ũhoro waguo rĩrĩa tũrathuura wĩra?

⁵ Gũtirĩ mũndũ ũtendaga gũkorũo na wĩra ũramũhotithia kũhingia mabataro make na ma famĩlĩ yake. (Koh. 7:12; 1 Tim. 5:8) Mawĩra mamwe makoragwo na mũcara mwega ũngĩteithia mũndũ kũhingia mabataro make ma o mũthenya na kwĩigĩra kĩndũ nĩ ũndũ wa ihinda rĩũkĩte. Mawĩra mangĩ namo matikoragwo na mũcara mũnene, ĩndĩ mahotithagia mũndũ kũhingĩria famĩlĩ yake mabataro ma o mũhaka tu. Rĩrĩa tũratua kana nĩ tũgwĩtĩkĩra wĩra mũna, hatarĩ nganja nĩ twĩciragia ũhoro wa mũcara ũrĩa tũrĩrĩhagwo. No angĩkorũo ũndũ ũcio noguo tu twĩciragia ũhoro waguo, tũngĩkorũo tũgĩthiĩ na kuona.

6. Ũngĩonania atĩa atĩ nĩ ũthiaga na wĩtĩkio rĩrĩa ũrathuura wĩra? (Ahibirania 13:5)

⁶ Angĩkorũo nĩ tũthiaga na wĩtĩkio, ũndũ ũngĩ tũngĩciria ũhoro waguo nĩ ũrĩa wĩra ũcio ũkũhutia ũrata witũ na Jehova. No twĩyũrie ũũ: ‘Hihi wĩra ũcio nĩ ũgũtũma ndĩingĩranie na maũndũ marĩa Jehova athũire?’ (Thim. 6:​16-19) ‘Hihi nĩ ũkũingĩrĩra ũthathaiya wakwa na hihi ũtũme ndaihanagĩrĩrie na famĩlĩ yakwa kwa ihinda iraihu?’ (Afil. 1:10) Angĩkorũo macokio ma ciũria icio nĩ ĩĩ, no ũkorũo ũtarĩ ũndũ wa ũũgĩ gwĩtĩkĩra wĩra ũcio, o na angĩkorũo ti ũndũ mũhũthũ kuona wĩra. Gũthiaga na wĩtĩkio nĩ kũrĩtũmaga tũtue matua maronania tũrĩ na ma atĩ Jehova nĩ arĩtũhingagĩria mabataro maitũ.—Mat. 6:33; thoma Ahibirania 13:5.

7-8. Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe kuuma South America oonanirie atĩa atĩ nĩ aathiaga na wĩtĩkio? (Ningĩ rora mbica.)

⁷ Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Javiera kuuma South America, nĩ oĩ bata wa gũthiaga na wĩtĩkio. Aaugire ũũ: “Nĩ ndaihũrĩtie fomu ya kũhoya wĩra mwega ingĩakeneire mũno na ũngĩatũmire ndĩhwo mũcara maita merĩ ma ũrĩa ndathũkũmaga.” O na kũrĩ ũguo, Javier nĩ eendaga mũno gũtuĩka painia. Aacokire akiuga: “Nĩ ndetirũo thiĩ ngacemanie na manĩnja nĩguo one kana nĩ ndĩragĩrĩra kũheo wĩra ũcio. Mbere ya mũcemanio ũcio, nĩ ndahoire Jehova andeithie tondũ ndaarĩ na ma atĩ nĩ oĩ kĩrĩa kĩnjagĩrĩire biũ. Nĩ ndendaga kũgĩa na wĩra mwegega, no ndingĩawĩtĩkĩrire angĩkorũo ndũngĩandeithirie gũkinyĩra mĩoroto yakwa ya kĩĩroho.”

⁸ Javier aaugire: “Mũcemanio-inĩ ũcio, manĩnja ũcio nĩ aamenyithirie atĩ kaingĩ nĩ ingĩarutire wĩra nginya mathaa matarĩ ma wĩra. Nĩ ndamũtaarĩirie na njĩra ya gĩtĩo atĩ ndingĩahotire gwĩka ũguo nĩ ũndũ wa maũndũ makwa ma ũthathaiya.” Kwoguo Javier ndetĩkĩrire wĩra ũcio. Thutha wa ciumia igĩrĩ nĩ aambĩrĩirie ũpainia. Na thutha-inĩ mwaka-inĩ o ũcio, nĩ oonire wĩra ũtaarĩ wa hĩndĩ ciothe. Aaugire ũũ: “Jehova nĩ aaiguire mahoya makwa na akĩhe wĩra ũraingĩrana na ũtungata wakwa wa ũpainia. Nĩ ngenaga mũno gũkorũo na wĩra ũndeithagia kũhũthĩra mahinda maingĩ gũtungatĩra Jehova na aarĩ na ariũ a Ithe witũ.”

9. Ũreruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Trésor?

⁹ Ĩ angĩkorũo wĩra ũrĩa ũraruta ihinda-inĩ rĩrĩ nĩ ũratũma ũritũhĩrũo gũthiaga na wĩtĩkio? Ta wĩcirie ũhoro wa mũrũ wa Ithe witũ Trésor ũrĩa ũikaraga Congo. Aaugire ũũ: “Wĩra ũrĩa njĩrĩga kwandĩkwo warĩ wĩra ndatũire ndĩrirĩirie. Ndathũkũmaga mbeca maita matatũ ma iria ndarĩhagwo mbere ĩyo, na nĩ ndatĩĩtwo mũno.” O na kũrĩ ũguo, Trésor nĩ aatĩraga mĩcemanio kaingĩ tondũ aarutaga wĩra nginya mathaa matarĩ ma wĩra. Ningĩ nĩ aahatagĩrĩrio aheenanie nĩguo ahithĩrĩre maũndũ ma ungumania. Trésor nĩ eendaga gũtiga wĩra ũcio, no nĩ eetigagĩra kwaga kuona wĩra ũngĩ. Nĩ kĩĩ kĩamũteithirie? Aaugire ũũ: “Habakuku 3:​17-19 nĩ yandeithirie gũtaũkĩrũo atĩ o na ingĩakorirũo itarĩ na mũcara mũnene, Jehova nĩ angĩanũmbũirie. Nĩ ũndũ ũcio ngĩtiga wĩra ũcio.” Aacokire akiuga: “Andĩkani aingĩ meciragia atĩ rĩrĩa mũndũ agĩa na wĩra wĩ na mũcara mũnene, akoragwo ehaarĩirie gũtiganĩria maũndũ marĩa mangĩ mothe, nginya famĩlĩ yake na maũndũ ma kĩĩroho. Nĩ ngenaga gũkorũo atĩ nĩ ndagitĩrire ũrata wakwa na Jehova. Mwaka ũmwe thutha ũcio, Jehova nĩ aandeithirie kuona wĩra mwega ũhotithagia kũhingia mabataro makwa na gũkorũo na mahinda maingĩ ũtungata-inĩ wake. Rĩrĩa twaiga Jehova mbere, rĩmwe no twĩkore tũkĩhiũrania na mathĩna ma kĩĩmbeca, no Jehova ndangĩtũtiganĩria.” Hatarĩ nganja, tũngĩhokaga ũtaaro wa Jehova na ciĩranĩro ciake, nĩ tũrĩtũũraga tũthiaga na wĩtĩkio na nĩ arĩtũrathimaga.

RĨRĨA ŨRACARIA MŨNDŨ WA KŨHIKANIA NAKE

10. Nĩ maũndũ marĩkũ ma bata mũndũ angĩrora agĩthuura mũndũ wa kũhikania nake, no nĩ ũndũ ũrĩkũ agĩrĩirũo gwĩthema?

¹⁰ Kĩhiko nĩ kĩheo kuuma kũrĩ Jehova, na nĩ ũndũ wa ndũire mũndũ kũigua akĩenda kũhika kana kũhikania. Rĩrĩa mwarĩ wa Ithe witũ ararora kana nĩ maganĩrĩirũo na mũrũ wa Ithe witũ mũna, no arore ũrĩa ahaana na igũrũ, ũrĩa ekaga maũndũ, ũrĩa andũ arĩa angĩ mamuonaga, ũhoti wake wa kĩĩmbeca, maũndũ marĩa ehokeirũo famĩlĩ-inĩ yao, na ũrĩa atũmaga aigue ngoro-inĩ.b Maũndũ macio mothe nĩ ma bata kũrora. No angĩkorũo nomo tu ekũrora, angĩkorũo agĩthiĩ na kuona.

11. Ũngĩonania atĩa nĩ ũrathiĩ na wĩtĩkio rĩrĩa ũracaria mũndũ wa kũhikania nake? (1 Akorintho 7:39)

¹¹ No mũhaka akorũo Jehova nĩ akenagio mũno nĩ mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ ũrarũmĩrĩra ũtaaro wake agĩcaria mũndũ wa kũhikania nake. Kwa ngerekano, mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ ta ũcio nĩ arũmagĩrĩra ũtaaro wa gweterera nginya ahĩtũke “ihinda rĩa wĩthĩ” atanambĩrĩria ndũgũ na mũndũ. (1 Kor. 7:36) Ningĩ nĩ atigagĩrĩra atĩ mũndũ ũrĩa egũthuura wa kũhikania nake, arĩ na ngumo iria Jehova onanĩtie atĩ nĩcio itũmaga mũndũ akorũo arĩ mũthuri kana mũtumia mwega. (Thim. 31:​10-13, 26-28; Ef. 5:33; 1 Tim. 5:8) Na mũndũ ũtarĩ Mũira wa Jehova angĩmwĩra matume ndũgũ, nĩ athĩkagĩra ũtaaro wĩgiĩ kũhika kana kũhikania “thĩinĩ wa Mwathani tu,” ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa 1 Akorintho 7:39. (Thoma.) Na njĩra ĩyo akoragwo agĩthiĩ na wĩtĩkio tondũ arĩ na ma atĩ Jehova nĩ arĩmũhingagĩria mabataro make ma ngoro.—Thab. 55:22.

12. Ũreruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Rosa?

¹² Ta wĩcirie ũhoro wa mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Rosa, ũrĩa ũtungataga arĩ painia bũrũri-inĩ wa Colombia. Arĩ wĩra-inĩ nĩ aacemanagia kaingĩ na mwanake ũtaarĩ Mũira wa Jehova na nĩ eendaga matume ndũgũ na Rosa. O nake Rosa nĩ aambĩrĩirie kũgucĩrĩrio nĩwe. Rosa aaugire: “Oonekaga arĩ mũndũ mwega mũno. Nĩ eerutagĩra gũteithia andũ itũũra-inĩ rĩao na ndeingĩranagia na maũndũ moru. Nĩ ndakenagio nĩ ũrĩa aarũmbũyanagia na niĩ. Aarĩ na ngumo iria ingĩenda harĩ mũthuri, o tiga atĩ ndaarĩ Mũira wa Jehova.” Aacokire akiuga: “Warĩ ũndũ mũritũ kũmũrega tondũ nĩ aangucagĩrĩria mũno. Ihinda-inĩ rĩu nĩ ndaiguaga ihooru na nĩ ndendaga kũhika, no ndionete mũrũ wa Ithe witũ tũngĩhikania nake.” O na kũrĩ ũguo, Rosa ndaigire meciria harĩ kĩrĩa arona na maitho. Nĩ eecũranirie ũrĩa itua rĩa gũtuma ndũgũ na mwanake ũcio rĩngĩahutirie ũrata wake na Jehova. Nĩ ũndũ ũcio Rosa agĩtiga kwaranĩria na mũndũ ũcio na akĩniina ũndũ o wothe ũngĩatũmire makorũo hamwe. Ningĩ nĩ aathiire na mbere gũkorũo na kĩyo ũtungata-inĩ wa Jehova. Thutha wa ihinda inini Rosa nĩ eetirũo Cukuru ya Ahunjia a Ũthamaki, na rĩu atungataga arĩ painia wa mwanya. Aaugire: “Jehova nĩ atũmĩte ngoro yakwa ĩkorũo na gĩkeno kĩnene.” Nĩ tũrĩgĩaga na maumĩrĩra mega hĩndĩ ciothe rĩrĩa twathiĩ na wĩtĩkio, o na gũtuĩka no ũkorũo ũtarĩ ũndũ mũhũthũ gwĩka ũguo, makĩria ũndũ-inĩ ũhutanĩtie ĩmwe kwa ĩmwe na ngoro citũ.

RĨRĨA TWAHEO ŨTONGORIA NĨ ITHONDEKA RĨA JEHOVA

13. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩonania atĩ tũrathiĩ na kuona rĩrĩa twaheo ũtongoria nĩ ithondeka rĩa Jehova?

¹³ Kaingĩ athuri a kĩũngano, mũrori wa mũthiũrũrũko, wabici ya rũhonge, na Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia nĩ matũheaga ũtongoria ũrĩa ũtũteithagia ũthathaiya-inĩ witũ. No rĩmwe no twage gũtaũkĩrũo kĩrĩa kĩratũma tũheo ũtongoria mũna. No tuone ta ũtongoria ũcio ũgũtũritũhĩria maũndũ. O na no twambĩrĩrie gwĩciria mũno ũhoro wa mawathe ma ariũ a Ithe witũ arĩa maratũhe ũtongoria ũcio.

14. Nĩ kĩĩ kĩrĩtũteithagia gũthiĩ na wĩtĩkio rĩrĩa twaheo ũtongoria nĩ ithondeka rĩa Jehova? (Ahibirania 13:17)

¹⁴ Rĩrĩa twathiĩ na wĩtĩkio, nĩ tũkoragwo na ma atĩ Jehova nĩwe ũratongoria maũndũ ithondeka-inĩ rĩake na nĩ oĩ ũrĩa maũndũ maitũ matariĩ. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ tũkoragwo twĩhaarĩirie gwathĩka na tũgeka ũguo tũrĩ na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire. (Thoma Ahibirania 13:17.) Nĩ tũĩ atĩ wathĩki witũ nĩ ũrehaga ũrũmwe thĩinĩ wa kĩũngano. (Ef. 4:​2, 3) Ningĩ o na gũtuĩka ariũ a Ithe witũ arĩa matongoragia maũndũ ti akinyanĩru, nĩ tũkoragwo na ma atĩ rĩrĩa twamathĩkĩra Jehova nĩ arĩtũrathimaga. (1 Sam. 15:22) Ihinda rĩake rĩakinya, Jehova nĩ akaarũnga ũndũ o wothe ũrabatara kũrũngwo.—Mik. 7:7.

15-16. Nĩ kĩĩ gĩateithirie mũrũ wa Ithe witũ ũmwe gũthiĩ na wĩtĩkio o na gũtuĩka aarĩ na nganja na ũtongoria ũrĩa maaheetwo? (Ningĩ rora mbica.)

¹⁵ Rekei tuone ngerekano ĩronania ũrĩa gũthiĩ na wĩtĩkio gũkoragwo na maumĩrĩra mega. Bũrũri-inĩ wa Peru, rũthiomi rwa Kĩhispania nĩruo rwaragio mũno, no andũ aingĩ maragia thiomi ciao. Rũthiomi rũmwe rwa icio nĩ rwa Quechua. Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa maragia rũthiomi rwa Quechua nĩ maacaragia andũ arĩa maragia rũthiomi rũu gĩcigo-inĩ kĩao nĩguo mamahunjĩrie. No nĩ ũndũ wa watho wa thirikari ya kũu, nĩ gwekirũo mogarũrũku harĩ njĩra yao ya kũhunjia. (Rom. 13:1) Ũndũ ũcio nĩ watũmire amwe ao marigwo kana njĩra ĩyo njerũ nĩ ĩngĩarutire wĩra. No tondũ aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio nĩ maathĩkĩire ũtongoria ũcio, Jehova nĩ aarathimire kĩyo kĩao makĩhota gũkinyĩra andũ aingĩ arĩa maragia rũthiomi rũu.

¹⁶ Mũthuri ũmwe wa kĩũngano kĩa rũthiomi rwa Quechua wĩtagwo Kevin aarĩ ũmwe wa arĩa maatangĩkaga nĩ ũndũ ũcio. Aaugire ũũ: “Nĩ ndeyũragia kana rĩu nĩ tũrĩhotaga kuona andũ arĩa maragia Quechua.” Kevin eekire atĩa? Aaugire ũũ: “Ndecũranirie rĩandĩko rĩa Thimo 3:​5, na ngĩciria ũhoro wa Musa. Jehova nĩ aaheete Musa ũtongoria ũngĩoonekire ta ũtangĩarutire wĩra tondũ aamwĩrĩte agererie Aisiraeli Iria-inĩ Itune makiuma Misiri, ũndũ ũrĩa ũngĩatũmire kuoneke ta mangĩatharĩkĩirũo na njĩra hũthũ nĩ Amisiri arĩa maamarũmĩrĩire. O na kũrĩ ũguo, Musa nĩ aathĩkire na Jehova akĩmũrathima na njĩra ya magegania.” (Tham. 14:​1, 2, 9-11, 21, 22) Kevin nĩ eehaarĩirie gwathĩkĩra ũgarũrũku ũcio. Maumĩrĩro maarĩ marĩkũ? Aaugire: “Nĩ ndagegire kuona ũrĩa Jehova aatũrathimire. Mbere ĩyo, nĩ twathiaga kũndũ kũraihu mũno tũkĩhunjia, na rĩmwe tũgekora no mũndũ ũmwe kana erĩ tuona arĩa maragia rũthiomi rwa Quechua. Rĩu tũthiaga icigo-inĩ iria irĩ na andũ aingĩ maragia rũthiomi rũu. Ũndũ ũcio nĩ ũtũmĩte tuone andũ aingĩ a kũhunjĩria, na tũkagĩa na andũ aingĩ a gũcokera o hamwe na arutwo a Bibilia. Ningĩ nĩ tũgĩte na andũ aingĩ maroka mĩcemanio.” Hatarĩ nganja, hingo ciothe Jehova nĩ arĩtũrathimaga rĩrĩa twathiĩ na wĩtĩkio.

17. Weruta atĩa gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

¹⁷ Nĩ tuona ũrĩa tũngĩtũũra tũthiaga na wĩtĩkio maũndũ-inĩ matatũ ma bata. No nĩ twagĩrĩirũo gũthiaga na wĩtĩkio maũndũ-inĩ mothe ma ũtũũro witũ, ta rĩrĩa tũrathuura maũndũ ma gwĩkenia na rĩrĩa tũratua matua megiĩ gĩthomo kana kũrera ciana. Hĩndĩ ciothe rĩrĩa tũratua matua, tũtiagĩrĩirũo gwĩciragia o maũndũ marĩa tũrona na maitho, no twagĩrĩirũo gwĩciragia nginya ũrata witũ na Jehova, ũtaaro wake, na kĩĩranĩro gĩake gĩa gũtũrũmbũyia. Tweka ũguo, nĩ tũrĩhotaga ‘gũthiaga na rĩĩtwa rĩa Jehova Ngai witũ tene na tene.’—Mik. 4:5.