GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI KĨA 26
RWĨMBO NA. 123 Gwathĩkĩra Mũbango wa Gĩtheokrasi Tũrĩ Ehokeku
Gwĩtĩkĩra na Wĩnyihia atĩ Tũtiũĩ Maũndũ Mothe
“Tũtingĩhota gũtaũkĩrũo nĩ Mwene-Hinya-Wothe.”—AYUB. 37:23.
ŨNDŨ ŨRĨA WARĨRĨIRIO
Tondũ nĩ harĩ maũndũ mamwe tũtoĩ, nĩ tũkuona ũrĩa tũngĩkirĩrĩria moritũ marĩa maumanaga na ũndũ ũcio, tũngĩiga meciria maitũ harĩ maũndũ marĩa tũĩ na twĩhoke Jehova.
1. Jehova aatũũmbire tũrĩ na ũhoti ũrĩkũ, na aatũũmbire ũguo nĩkĩ?
JEHOVA aatũũmbire tũrĩ na ũhoti wa gwĩciria, kũgĩa na ũmenyo, ũtaũku, na kuonania ũũgĩ. Hihi aatũũmbire ũguo nĩkĩ? Tondũ endaga tũgĩe “na ũmenyo wĩgiĩ Ngai” na tũmũtungatĩre tũkĩhũthĩra ũhoti witũ wa gwĩciria.—Thim. 2:1-5; Rom. 12:1.
2. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũbatiĩ kũmenya ũtwĩgiĩ? (Ayubu 37:23, 24) (Ningĩ rora mbica.) (b) Tũgunĩkaga atĩa twetĩkĩra na wĩnyihia atĩ tũtiũĩ maũndũ mothe?
2 O na gũtuĩka tũmbĩtwo tũrĩ na ũhoti wa kwĩruta maũndũ maingĩ, tũtingĩhota kũmenya maũndũ mothe. (Thoma Ayubu 37:23, 24.) Ta wĩcirie ũhoro wĩgiĩ Ayubu. Jehova nĩ aamũũririe ciũria nyingĩ iria ciamũteithirie kuona atĩ harĩ maũndũ maingĩ atoĩ. Ũndũ ũcio nĩ wamũteithirie kwĩnyihia na kũrũnga mwĩcirĩrie wake. (Ayub. 42:3-6) O na ithuĩ no tũgunĩke tũngĩtĩkĩra tũrĩ na wĩnyihia atĩ tũtiũĩ maũndũ mothe. Ũndũ ũcio nĩ ũrĩtũteithagia kwĩhoka atĩ Jehova nĩ arĩtũmenyithagia maũndũ marĩa tũrabatara kũmenya nĩguo tũtue matua ma ũũgĩ.—Thim. 2:6.
Gwĩtĩkĩra atĩ nĩ harĩ maũndũ mamwe tũtoĩ no gũtũgune o ta Ayubu (Rora kĩbungo gĩa 2)
3. Tũkwarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?
3 Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, nĩ tũkwarĩrĩria maũndũ mamwe tũtoĩ, na moritũ marĩa tũngĩcemania namo nĩ ũndũ wa kwaga kũmenya maũndũ macio. Ningĩ nĩ tũkuona nĩkĩ arĩ wega kwaga kũmenya maũndũ mamwe. Kwarĩrĩria maũndũ macio nĩ gũgũtũteithia gũkorũo na ma atĩ Jehova, o we ũrĩa “ũrĩ ũmenyo mũkinyanĩru,” nĩ arĩtũmenyithagia maũndũ marĩa tũrabatara kũmenya.—Ayub. 37:16.
TŨTIŨĨ RĨRĨA MŨICO ŨGAAKINYA
4. Kũringana na Mathayo 24:36, nĩ ũndũ ũrĩkũ tũtoĩ?
4 Thoma Mathayo 24:36. Tũtiũĩ mũico wa mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ ũgaakinya rĩ. O na rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, ndaamenyaga ‘mũthenya kana thaa’ ũhoro-inĩ wĩgiĩ rĩrĩa mũico ũgaakinya.a Thutha-inĩ eerire atũmwo ake atĩ Jehova, o we Mũigi Mahinda Ũrĩa Mũnene, nĩwe wĩna kĩhooto gĩa gũtua rĩrĩa maũndũ mamwe mageekĩka. (Atũm. 1:6, 7) Jehova nĩ atuĩte ihinda rĩrĩa mũico ũgaakinya, no ithuĩ tũtiũĩ mũthenya ũcio nĩ ũrĩkũ.
5. Kwaga kũmenya rĩrĩa mũico ũgaakinya kũngĩtũhutia atĩa?
5 Ciugo icio cia Jesu ironania atĩ tũtiũĩ tũrabatara gweterera ihinda rĩigana atĩa mũico ũgĩgakinya. Ũndũ ũcio no ũtũme twage wetereri kana tũkue ngoro, makĩria angĩkorũo nĩ tũkoretwo twetereire mũthenya wa Jehova kwa ihinda iraihu. Ningĩ no tũritũhĩrũo gũkirĩrĩria rĩrĩa tũranyũrũrio nĩ andũ a famĩlĩ kana andũ angĩ. (2 Pet. 3:3, 4) No twĩcirie atĩ korũo nĩ tũĩ mũthenya ũrĩa mũico ũgaakinya, ũndũ ũcio no ũtũteithie gũkorũo na wetereri makĩria, na ũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ gũkirĩrĩria rĩrĩa tũranyũrũrio.
6. Kwaga kũmenya mũthenya ũrĩa mũico ũgaakinya gũtũheaga mweke ũrĩkũ?
6 Gũkorũo atĩ Jehova ndatwĩrĩte mũthenya ũrĩa mũico ũgaakinya, nĩ gũtũheaga mweke wa kuonania atĩ tũmũtungatagĩra tondũ nĩ tũmwendete na nĩ tũmwĩhokete. Tũtikoragwo na muoroto wa gũtiga gũtungatĩra Jehova mũico wakinya, no twendaga kũmũtungatĩra tene na tene. Kwoguo handũ ha gwĩciria mũno ũhoro wĩgiĩ rĩrĩa “mũthenya wa Jehova” ũgaakinya, twagĩrĩirũo gwĩciria ũhoro wa maũndũ marĩa makaahingio mũthenya ũcio wakinya. Ũndũ ũcio nĩ ũgũtũteithia gũkuhĩrĩria Jehova makĩria, kũmwĩhoka, na gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota nĩguo tũkenie ngoro yake.—2 Pet. 3:11, 12.
7. Nĩ maũndũ marĩkũ tũĩ?
7 Twagĩrĩirũo kũigaga meciria maitũ harĩ maũndũ marĩa tũĩ. Nĩ tũĩ atĩ matukũ ma kũrigĩrĩria maambĩrĩirie mwaka wa 1914. Jehova nĩ andĩkithĩtie Bibilia-inĩ morathi marĩa monanagia atĩ matukũ ma kũrigĩrĩria maambĩrĩirie mwaka-inĩ ũcio, na agataarĩria na njĩra ndikĩru ũrĩa maũndũ mangĩgakorũo mahaana kuuma hĩndĩ ĩyo. Kũhinga kwa morathi macio nĩ gũtũmaga tũkorũo na ma atĩ “mũthenya ũrĩa mũnene wa Jehova ũrĩ hakuhĩ.” (Zef. 1:14) Ningĩ nĩ tũĩ atĩ Jehova nĩ atũheete wĩra wa kũhunjĩria andũ aingĩ o ũrĩa kwahoteka ndũmĩrĩri ya “ũhoro . . . mwega wa Ũthamaki.” (Mat. 24:14) Ndũmĩrĩri ĩyo nĩ ĩrahunjio thĩinĩ wa mabũrũri ta 240 na thiomi makĩria ma 1,000. Tũtirabatara kũmenya ‘mũthenya kana thaa’ cia rĩrĩa mũico ũgaakinya atĩ nĩguo tũhunjie na kĩyo.
TŨTIŨĨ MAŨNDŨ MOTHE MARĨA JEHOVA ANGĨKA
8. Ciugo “wĩra wa Ngai ũrĩa wa ma” ikoragwo ikĩarĩrĩria kĩĩ? (Kohelethu 11:5)
8 Ti hingo ciothe tũmenyaga “wĩra wa Ngai ũrĩa wa ma.” (Thoma Kohelethu 11:5.) Ciugo “wĩra wa Ngai ũrĩa wa ma,” ikoragwo ikĩarĩrĩria maũndũ marĩa Jehova ekaga kana marĩa etĩkagĩria mekĩke nĩguo ahingie wendi wake. Tũtingĩmenya biũ kĩrĩa gĩtũmaga Jehova etĩkĩrie maũndũ mamwe mekĩke, kana ũrĩa wothe angĩka nĩguo atũteithie. (Thab. 37:5) Macio nĩ maũndũ tũtangĩhota gũtaũkĩrũo nĩmo biũ, o ta ũrĩa tũtangĩhota gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa mwana akũraga arĩ thĩinĩ wa nda ya nyina, ũndũ ũrĩa o na athomi a sayansi matataũkagĩrũo nĩguo biũ.
9. Nĩ moritũ ta marĩkũ tũngĩcemania namo nĩ ũndũ wa kwaga kũmenya wega ũrĩa Jehova angĩka nĩguo atũteithie?
9 Kwaga kũmenya wega ũrĩa Jehova angĩka nĩguo atũteithie no gũtũme tũhindahinde gũtua matua mamwe. No tũmaĩrĩrie kwĩima maũndũ mamwe nĩguo tũhote kwandandũra ũtungata witũ. Kwa ngerekano, no twage kũhũthahũthia ũtũũro witũ, kana gũthaamĩra kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia. Ningĩ no tuone ta tũtigĩte gwĩtĩkĩrĩka harĩ Jehova angĩkorũo tũtihotete gũkinyĩra mĩoroto itũ ya kĩĩroho, angĩkorũo tũtirona maumĩrĩro mega wĩra-inĩ wa kũhunjia, kana angĩkorũo nĩ tũracemania na moritũ wĩra-inĩ mũna wa gĩtheokrasi.
10. Kwaga kũmenya wega ũrĩa Jehova angĩka nĩguo atũteithie kũngĩtũhotithia gũkũria ngumo ta irĩkũ?
10 Kwaga kũmenya wega ũrĩa Jehova angĩka maũndũ-inĩ mamwe no gũtũteithie gũkũria ngumo cia bata, ta ngumo ya wĩnyihia. Nĩ tũtaũkagĩrũo atĩ meciria ma Jehova hamwe na njĩra ciake nĩ iraihanĩrĩirie na citũ. (Isa. 55:8, 9) Ningĩ nĩ twĩrutaga kwĩhoka Jehova biũ tũrĩ na ma atĩ nĩ arĩrũmbũyagia maũndũ maitũ na njĩra ĩrĩa njega biũ. Na rĩrĩa twagĩa maumĩrĩro mega ũtungata-inĩ kana wĩra-inĩ wa gĩtheokrasi, nĩ tũrĩheaga Jehova rũgooco rũrĩa rũmwagĩrĩire. (Thab. 127:1; 1 Kor. 3:7) No maũndũ mangĩaga gũthiĩ ũrĩa tũrerĩgĩrĩra, nĩ wega kũririkana atĩ Jehova nĩ arona maũndũ mothe. (Isa. 26:12) Tũhingagia haitũ, na tũkehoka atĩ Jehova nĩ egũthiĩ na mbere gũtũteithia. Nĩ tũkoragwo na ma atĩ Jehova nĩ arĩtũheaga ũtongoria ũrĩa tũrabatara, o na akorũo ti na njĩra ya kĩama, ta ũrĩa rĩmwe eekaga mahinda-inĩ ma tene.—Atũm. 16:6-10.
11. Nĩ maũndũ marĩkũ ma bata tũĩ?
11 Wĩcũranagie maũndũ marĩa tũĩ. Nĩ tũĩ atĩ hingo ciothe Jehova nĩ arĩ wendo, kĩhooto, na ũũgĩ. Ningĩ nĩ tũĩ atĩ nĩ akenagio mũno nĩ maũndũ marĩa twĩkaga nĩ ũndũ wake, na nĩ ũndũ wa aarĩ na arĩu a Ithe witũ. Na nĩ tũĩ atĩ gũtirĩ hĩndĩ Jehova angĩaga kũrathima arĩa ehokeku harĩ we.—Ahib. 11:6.
TŨTIŨĨ ŨHORO WA RŨCIŨ
12. Kũringana na Jakubu 4:13, 14, nĩ ũndũ ũrĩkũ tũtoĩ?
12 Thoma Jakubu 4:13, 14. Ma nĩ atĩ, tũtiũĩ ũrĩa ũtũũro witũ ũgaakorũo ũhaana rũciũ. Thĩinĩ wa mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ, “ihinda na maũndũ materĩgĩrĩirũo” no makore mũndũ o wothe. (Koh. 9:11) Kwoguo tũtingĩmenya kana mĩbango ĩrĩa twĩ nayo nĩ ĩgaakinyanĩra na kana nĩ tũgaakorũo twĩ muoyo nĩguo tũhote kũmĩhingia.
13. Kwaga kũmenya ũhoro wa rũciũ kũngĩtũhutia atĩa?
13 Mĩtangĩko ĩgiĩ kwaga kũmenya ũhoro wa rũciũ no ĩtũritũhĩre. Na njĩra ĩrĩkũ? Tũngĩtangĩka mũno nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa mangĩhaanĩka, no tũũrũo nĩ gĩkeno. Ningĩ no tũnyitwo nĩ kĩeha kana tũũrũo nĩ hinya tũngĩcemania na ũndũ mũũru wa hinahi, kana ũndũ ũterĩgĩrĩirũo. Na rĩrĩa ũndũ twĩrĩgĩrĩire waga gũkinyanĩra, ũndũ ũcio no ũtũũrage ngoro.—Thim. 13:12.
14. Gĩkeno kĩa ma kiumanaga na kĩĩ? (Ningĩ rora mbica.)
14 Rĩrĩa twakirĩrĩria moritũ marĩa tũngĩcemania namo, nĩ tuonanagia atĩ tũtungatagĩra Ithe witũ wa igũrũ nĩ ũndũ wa kũmwenda, no ti tondũ wa itũmi cia mwĩyendo. Bibilia nĩ yonanagia atĩ tũtibatiĩ kwĩrĩgĩrĩra Jehova atũgitĩre kuumana na moritũ mothe tũngĩcemania namo, na atĩ ndakoragwo abangĩte kabere maũndũ marĩa tũkũgerera ũtũũro-inĩ. Jehova nĩ oĩ atĩ gĩkeno gitũ gĩtiumanaga na ithuĩ kũmenya ũrĩa rũciũ rwitũ rũhaana. Ĩndĩ kiumanaga na gũcaria ũtongoria wake na kũmwathĩkĩra. (Jer. 10:23) Rĩrĩa twamwĩhoka tũgĩtua matua, nĩ ta tũkoragwo tũkiuga ũũ: “Jehova angĩenda, nĩ tũgũtũũra muoyo na twĩke ũndũ ũyũ kana ũrĩa.”—Jak. 4:15.
Gũcaria ũtongoria wa Jehova na kũmwathĩkĩra nĩ gũtũgitagĩra (Rora kĩbungo gĩa 14-15)b
15. Nĩ maũndũ marĩkũ tũĩ?
15 O na gũtuĩka tũtikoragwo tũĩ ũrĩa rũciũ rũgaakorũo rũhaana, nĩ tũĩ atĩ Jehova nĩ atwĩrĩire muoyo wa tene na tene, akorũo nĩ kũrĩa igũrũ kana gũkũ thĩ. Nĩ tũĩ atĩ Jehova ndangĩheenania, na atĩ gũtirĩ ũndũ ũngĩmũgirĩrĩria kũhingia ciĩranĩro iria ciothe eranĩire. (Tit. 1:2) Nowe tu ũngĩhota ‘kũmenyithania maũndũ marĩa mageekĩka, na kũmenyithania kuuma o tene maũndũ marĩa matarĩ marekĩka.’ Maũndũ marĩa mothe aarathĩte megiĩ mahinda ma tene nĩ maahingire, na o na maũndũ marĩa arathĩte megiĩ ihinda rĩũkĩte nĩ makaahinga. (Isa. 46:10) Ningĩ nĩ tũĩ atĩ gũtirĩ ũndũ ũngĩgirĩrĩria Jehova gũtwenda. (Rom. 8:35-39) Nĩ akoragwo ehaarĩirie gũtũhe ũũgĩ, gũtũũmĩrĩria, na gũtũhe hinya ũrĩa tũrabatara nĩguo tũhote gũkirĩrĩria ũndũ o wothe tũngĩcemania naguo. Tũrĩ na ma atĩ Jehova nĩ arĩtũteithagia na agatũrathima.—Jer. 17:7, 8.
TŨTINGĨTAŨKĨRŨO BIŨ JEHOVA ATŨĨ NA GĨKĨRO KĨRĨKŨ
16. O ta ũrĩa Thaburi 139:1-6 yonanĩtie, nĩ ũmenyo ũrĩkũ Jehova akoragwo naguo tũtangĩtaũkĩrũo nĩguo biũ?
16 Thoma Thaburi 139:1-6. Jehova nĩ oĩ mũũmbĩre witũ, na nĩ oĩ maũndũ marĩa matũmĩte tũkorũo ũguo tũhaana na igũrũ, ngoro-inĩ, na meciria-inĩ. Gũtirĩ ũndũ o na ũmwe witũ atoĩ. Nĩ oĩ maũndũ marĩa tugaga, na marĩa marĩ ngoro-inĩ citũ, na ningĩ nĩ oĩ maũndũ marĩa twĩkaga na kĩrĩa gĩtũmaga tũmeeke. O ta ũrĩa Mũthamaki Daudi aaugire, Jehova atũrigicĩirie na ũgitĩri wake na tũtikoragwo haraya nake ũndũ atangĩtũkinyĩra. Na githĩ ti ũndũ wa magegania atĩ Mwathani Mũnene wa igũrũ na thĩ, o we mwene-hinya-wothe na Mũũmbi wa indo ciothe, nĩ endaga mũno kũmenya ũrĩa tũtariĩ? Nĩkĩo Daudi aaugire ũũ: “Ũmenyo ta ũcio nĩ wa magegania mũno harĩ niĩ. Nĩ mũingĩ mũno ũndũ itangĩtaũkĩrũo nĩguo.”—Thab. 139:6, tũũhoro twa magũrũ-inĩ.
17. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũritũhĩrũo gwĩtĩkia atĩ Jehova nĩ atũĩ wega?
17 Kwahoteka mũrerere witũ, ũndũire witũ, kana maũndũ marĩa twetĩkĩtie tene no itũme tũritũhĩrũo kuona Jehova arĩ Ithe witũ ũtwendete na ũtwĩciragia. Ningĩ no gũkorũo nĩ tũiguaga ta mahĩtia marĩa twekĩte tene marĩ moru mũno ũũ atĩ Jehova ndangĩtindanĩra na ithuĩ, na atĩ arĩ haraya na ithuĩ. O na Daudi nĩ aaiguaga ũguo rĩmwe na rĩmwe. (Thab. 38:18, 21) Na mũndũ ũrabatara gwĩkĩra kĩyo kĩingĩ nĩguo acenjie mũtũũrĩre wake ũringane na ithimi cia Jehova cia ũthingu ahota kwĩyũria ũũ: ‘Angĩkorũo Ngai nĩ arataũkĩrũo nĩ niĩ-rĩ, nĩ kĩĩ kĩratũma anjĩre njenjie handũ ha anjĩtĩkĩre o ũguo haana?’
18. Gwĩtĩkia atĩ Jehova nĩ atũĩ wega gũkĩra ũrĩa twĩyũĩ kũngĩtũguna atĩa? (Ningĩ rora mbica.)
18 No twĩrute gwĩtĩkia atĩ Jehova nĩ atũĩ wega gũkĩra ũrĩa twĩyũĩ, na atĩ nĩ harĩ ũndũ mwega onaga thĩinĩ witũ, ũrĩa ithuĩ tũtonaga. O na gũtuĩka nĩ onaga mahĩtia maitũ, nĩ atwendete na nĩ ataũkagĩrũo nĩ kĩrĩa gĩtũmaga tũigue ũrĩa tũiguaga ngoro-inĩ, na kĩrĩa gĩtũmaga twĩke maũndũ marĩa twĩkaga. (Rom. 7:15) Tũngĩtaũkĩrũo wega atĩ Jehova nĩ onaga no tũtuĩke andũ ega makĩria, ũndũ ũcio no ũtũhe hinya ũrĩa tũrabatara wa kũmũtungatĩra tũrĩ ehokeku na tũrĩ na gĩkeno.
Jehova nĩ atũteithagia gwĩkĩra wĩtĩkio witũ hinya harĩ ciĩranĩro cia magegania iria atwĩrĩire, ũndũ ũrĩa ũtũteithagia gũkirĩrĩria moritũ tũterĩgĩrĩire (Rora kĩbungo gĩa 18-19)c
19. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũĩ wĩgiĩ Jehova?
19 Nĩ tũĩ atĩ hatarĩ nganja, Jehova nĩ wendo. (1 Joh. 4:8) Ningĩ nĩ tũĩ atĩ ithimi ciake cia ũthingu cionanagia atĩ nĩ atwendete na atĩ hingo ciothe atwĩciragia maũndũ mega. Nĩ tũĩ atĩ Jehova nĩ endaga tũkaagĩa na muoyo wa tene na tene. Nĩ aarutire ũkũũri nĩgetha ũndũ ũcio ũhoteke. Kĩheo kĩu gĩa ũkũũri gĩtũmaga tũkorũo na ma atĩ no tũhote gũtungatĩra Jehova na njĩra ĩramũkenia, o na gũtuĩka tũtirĩ akinyanĩru. (Rom. 7:24, 25) Ũndũ ũngĩ tũĩ nĩ atĩ, “Ngai nĩ mũnene gũkĩra ngoro citũ na nĩ oĩ maũndũ mothe.” (1 Joh. 3:19, 20) Jehova nĩ onaga maũndũ mothe matwĩgiĩ na nĩ akoragwo na ma atĩ no tũhote kũhingia wendi wake.
20. Nĩ kĩĩ kĩrĩtũteithagia kwaga gũtangĩka mũno igũrũ rĩgiĩ maũndũ marĩa tũtoĩ?
20 Jehova ndatũhithĩte ũhoro o wothe tũbatiĩ kũmenya. Kũmenya ũguo no gũtũteithie kwaga gũtangĩka mũno nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa tũtoĩ na kũiga meciria maitũ harĩ maũndũ marĩa ma bata. Rĩrĩa tweka ũguo, tuonanagia atĩ tũrĩ enyihia na nĩ twĩhokete Jehova biũ, o we “Ũrĩa wĩ na ũmenyo mũkinyanĩru.” (Ayub. 36:4) O na gũtuĩka ihinda-inĩ rĩrĩ tũtitaũkagĩrũo nĩ maũndũ mothe, nĩ twĩriragĩria gũkaarutwo nĩ Jehova maũndũ merũ tene na tene, na kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Ngai witũ wa magegania.—Koh. 3:11.
RWĨMBO NA. 104 Roho Mũtheru nĩ Kĩheo Kuuma kwĩ Ngai
b GŨTAARĨRIA MBICA: Mũthuri na kamwana gake magĩĩkĩra indo mũhuko-inĩ wa gwĩthara, nĩguo makorũo mehaarĩirie kũngiumĩra ũndũ wa hinahi.
c GŨTAARĨRIA MBICA: Mũrũ wa Ithe witũ ũrĩ na moritũ agĩciria gĩkeno kĩrĩa akaagĩa nakĩo thĩinĩ wa thĩ njerũ.