Ũrĩa Tũngĩtooria Merirĩria Moru

1. Nĩ ũndũ ũrĩkũ andũ othe marũaga naguo?

HIHI nĩ ũrĩ wekora ũkĩĩrirĩria mũno gwĩka ũndũ Jehova akaananĩtie? Angĩkorũo wanerirĩria, ndũgakue ngoro ũgĩciria atĩ nowe tu ũragerera igerio ta rĩu. Bibilia yugaga ũũ: “Gũtirĩ igerio rĩmũkorete tiga o marĩa makoraga andũ.” (1 Kor. 10:13)a Ũguo nĩ kuuga atĩ merirĩria o mothe moru ũngĩkorũo ũkĩrũa namo, kũrĩ na andũ angĩ marahiũrania namo. Kwoguo ndũrĩ wiki, na kũgerera ũteithio wa Jehova no ũhote kũmatooria.

2. Nĩ magerio ta marĩkũ Akristiano amwe na arutwo a Bibilia mangĩkorũo makĩhiũrania namo? (Ningĩ rora mbica.)

² Ningĩ Bibilia yugaga ũũ: “O mũndũ ageragio na njĩra ya kũgucĩrĩrio na kũheenererio nĩ merirĩria make mwene.” (Jak. 1:14) Ũguo nĩ kuuga atĩ igerio rĩrĩa rĩngĩgucĩrĩria mũndũ ũmwe, no rĩage kũgucĩrĩria mũndũ ũngĩ. Kwa ngerekano, Mũkristiano ũmwe no agucĩrĩrio kwĩingĩria ngomanio-inĩ na mũndũ matahikanĩtie nake; nake ũngĩ no agucĩrĩrio kwĩingĩria ngomanio-inĩ cia andũ a hũũra ũmwe. Nake mũndũ watigĩte kwĩrorera ponografĩ, no agucĩrĩrio gũcokerera mũtugo ũcio. Na ũguo noguo kũngĩthiĩ harĩ mũndũ watigĩte kũhũthĩra ndawa cia kũrebia kana kũnyua njohi gũkĩria gĩthimi. Icio no ngerekano nini cia magerio marĩa Akristiano amwe na arutwo a Bibilia mahiũranagia namo. Kwahoteka o ũmwe witũ anaigua o ta ũrĩa Paulo aaiguaga rĩrĩa aandĩkire ũũ: “Rĩrĩa ndĩrenda gwĩka ũndũ ũrĩa wagĩrĩire, ũndũ ũrĩa mũũru ũkoragwo hamwe na niĩ.”—Rom. 7:21.

3. Kũngĩthiĩ atĩa mũndũ angĩrũa na igerio rĩna kwa ihinda iraihu?

³ Angĩkorũo nĩ ũkoretwo ũkĩrũa na igerio rĩna kwa ihinda iraihu, no wone ta ũtarĩ na hinya wa kũrĩtooria. Ningĩ no ũigue ta ũtarĩ na mwĩhoko, nĩ ũndũ wa kuona ta ũtetĩkĩrĩkĩte nĩ Jehova tondũ tu wa gũkorũo na merirĩria macio moru. Korũo na ma atĩ mwĩcirĩrie ta ũcio ti mwagĩrĩru. Nĩguo tũtaũkĩrũo nĩ gĩtũmi, gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩkwarĩrĩria ciũria ici igĩrĩ: (1) Mwĩcirĩrie ta ũcio uumaga kũ? (2) Ũngĩka atĩa nĩguo ũhote gũtooria merirĩria moru?

“ŨRĨA MŨŨRU” ENDAGA TWĨCIRIE ATĨA?

4. (a) Shaitani endaga twĩcirie atĩa rĩrĩa twacemania na magerio? (b) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũkorũo na ma atĩ no tũhote kũregana na magerio?

⁴ Shaitani endaga twĩcirie atĩ tũtirĩ na hinya wa kũregana na igerio. O na Jesu nĩ oonanirie atĩ Shaitani nĩ arĩgeragia gũtũrehera magerio, rĩrĩa aagwetire ciugo ici akĩruta arũmĩrĩri ake kũhoya: “Ndũgatũtware magerio-inĩ, no ũtũhonokagie kuuma harĩ ũrĩa mũũru.” (Mat. 6:13) Shaitani aaugire atĩ mũndũ ndangĩkorũo ehaarĩirie gwathĩkĩra Jehova rĩrĩa aracemania na igerio. (Ayub. 2:​4, 5) No ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, Shaitani nĩwe waheenereirio nĩ merirĩria make mwene, na ndeehaarĩirie gũikara arĩ mwĩhokeku harĩ Jehova. Kwoguo eciragia tũhaana take, na atĩ no tũthuure kwaga gwathĩkĩra Jehova rĩrĩa twacemania na magerio. O na kũrĩ hĩndĩ Shaitani eeciragia atĩ Mũrũ mũkinyanĩru wa Ngai nĩ angĩagũire magerio-inĩ! (Mat. 4:​8, 9) No ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Hihi nĩ ma atĩ tũtikoragwo na hinya wa kũrũa na merirĩria moru? Aca! Nĩ twĩtĩkanagia na ciugo ici mũtũmwo Paulo aandĩkire: “Maũndũ-inĩ mothe nĩ ngoragwo na hinya kũgerera ũrĩa ũũheaga hinya.”—Afil. 4:13.

5. Tũmenyaga atĩa atĩ Jehova nĩ akoragwo na ma atĩ no tũhote gũtooria merirĩria moru?

⁵ Ngũrani na Shaitani, Jehova ndakoragwo na nganja atĩ no tũhote kũregana na magerio. Tũmenyaga ũguo atĩa? Tondũ Jehova nĩ aarathire atĩ kĩrĩndĩ kĩnene kĩa andũ ehokeku harĩ we nĩ gĩkaahonoka hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. Ta wĩcirie ũndũ ũcio. Jehova, Ngai ũrĩa ũtangĩheenania, augĩte atĩ andũ aingĩ mũno nĩ makaingĩra thĩ njerũ, “mathambĩtie kanjũ ciao na thakame ya Gatũrũme igatuĩka cia rangi mwerũ.” (Kũg. 7:​9, 13, 14) Kwoguo Jehova nĩ oĩ atĩ no tũhote gũtooria merirĩria moru.

6-7. Shaitani endaga tũkorũo tũtarĩ na mwĩhoko nĩkĩ?

⁶ Ningĩ Shaitani nĩ endaga twĩcirie atĩ tũtingĩtĩkĩrĩka harĩ Jehova nĩ ũndũ tu wa gũkorũo na merirĩria moru, na kwoguo tũtirĩ na mwĩhoko. No ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, Shaitani nĩwe ũtarĩ na mwĩhoko, tondũ Jehova nĩ amũtuĩrĩire kũniinwo tene na tene. (Kĩam. 3:15; Kũg. 20:10) Hatarĩ nganja endaga o na ithuĩ tũigue tũtarĩ na mwĩhoko, tondũ nĩ aiguaga ũũru amenya atĩ ithuĩ twĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra tene na tene. Kwoguo ngũrani nake, ithuĩ twĩ na mwĩhoko. Bibilia nĩ ĩtũheete ũũma atĩ Jehova nĩ endaga gũtũhe ũteithio ũrĩa tũrabatara, “tondũ ndendaga mũndũ o na ũmwe akaaniinwo no endaga othe merire.”—2 Pet. 3:9.

⁷ Kwoguo angĩkorũo twĩciragia atĩ tũtirĩ na ũhoti wa kũrũa na merirĩria moru kana atĩ tũtirĩ na mwĩhoko, nĩ wega kũririkana atĩ ũguo nĩguo Shaitani angĩenda twĩcirie. Kũmenya ũguo no gũtũteithie gũtua itua irũmu rĩa kũregana nake.—1 Pet. 5:​8, 9.

ŨRĨA MWEREKERA WITŨ WA KWĨHIA ŨTŨMAGA TŨIGUE

8. Kiugo “mehia” kĩrũgamĩrĩire maũndũ marĩkũ? (Thaburi 51:5) (Ningĩ rora “Gũtaarĩria Kiugo.”)

⁸ Nĩ harĩ ũndũ ũngĩ ũtũmaga tũigue tũtarĩ na hinya wa kũrũa na merirĩria moru, na tũtarĩ na mwĩhoko. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũcio? Nĩ mwerekera witũ wa kwĩhia, ũrĩa twagaire kuuma kũrĩ aciari aitũ a mbere.b—Ayub. 14:4; thoma Thaburi 51:5.

9-10. (a) Mehia maahutirie Adamu na Hawa atĩa? (Ningĩ rora mbica.) (b) Mehia matũhutagia atĩa?

⁹ Ta wĩcirie ũrĩa mehia maahutirie Adamu na Hawa. Thutha wa kũremera Jehova, nĩ meehithire na makĩgeria kũhumbĩra mĩĩrĩ yao. Ibuku rĩa Insight on the Scriptures riugaga ũũ rĩgĩtaarĩria ũndũ ũcio: “Mehia maatũmire mathumbũrũo nĩ thamiri, magĩe na mĩtangĩko, na maigue matarĩ na ũgitĩri na maconokete.” Na njĩra ĩngĩ nĩ ta Adamu na Hawa maahingĩirũo nyũmba-inĩ ĩrĩ na rumu inya iria irahaananio na maũndũ macio. Nĩ maangĩahotire kuuma rumu ĩmwe gũthiĩ ĩrĩa ĩngĩ, no matingĩahotire kuuma nja ya nyũmba ĩyo. Kwoguo matingĩahotire kwĩyamũrania na mehia.

¹⁰ Ma nĩ atĩ, ithuĩ tũrĩ ngũrani na Adamu na Hawa. Gĩtũmi nĩ tondũ igongona rĩa ũkũũri rĩtiahumbĩrire mehia mao, no ithuĩ nĩ tuohagĩrũo mehia kũgerera mũthingi wa igongona rĩu, na tũkagĩa na thamiri theru. (1 Kor. 6:11) O na kũrĩ ũguo, nĩ twagaire mwerekera wa mehia kuuma kũrĩ o. Kwoguo nĩkĩo o na ithuĩ rĩrĩa twehia nĩ tũthumbũragwo nĩ thamiri, tũkagĩa mĩtangĩko, na tũkaigua tũtarĩ na ũgitĩri na tũconokete. O na Bibilia nĩ yonanagia atĩ, mehia nĩ mathiaga na mbere kũnyita andũ mĩgwate. Na mekaga ũguo “nginya harĩ arĩa [matahĩtĩtie] ta ũrĩa Adamu aahĩtirie.” (Rom. 5:14) O na gũtuĩka ũcio nĩ ũndũ wa kĩeha, ndwagĩrĩirũo gũtũma tũigue tũtarĩ na hinya kana tũtarĩ na mwĩhoko. No tũhote kũregana na mawoni ta macio. Na njĩra ĩrĩkũ?

11. Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa rĩrĩa twaigua ta tũtarĩ na hinya wa kũrũa na merirĩria moru, na nĩkĩ? (Aroma 6:12)

¹¹ Rĩrĩa twaigua ta tũtarĩ na hinya wa kũrũa na merirĩria moru, no tuone ũcio ta arĩ mwerekera wa mehia “ũratwarĩria,” na tũtiagĩrĩirũo kũũthikĩrĩria. Gĩtũmi nĩ tondũ Bibilia ĩtũrutaga atĩ, tũtiagĩrĩirũo kũreka mehia mathiĩ na mbere “gwathana ta mũthamaki” igũrũ ritũ. (Thoma Aroma 6:12.) Ũguo nĩ kuuga no tũthuure kwaga kũhingia merirĩria moru. (Gal. 5:16) Jehova arĩ na ma atĩ no tũhote kũregana na magerio, tondũ korũo tiguo ndangĩtwĩra tũregane namo. (Gũcok. 30:​11-14; Rom. 6:6; 1 Thes. 4:3) Hatarĩ nganja, tũrĩ na ũhoti wa kũrũa na merirĩria moru.

12. Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa rĩrĩa tuona ta tũtaretĩkĩrĩka nĩ Jehova nĩ ũndũ tu wa gũkorũo na merirĩria moru, na nĩkĩ?

¹² Ningĩ, rĩrĩa twaigua ta tũtarĩ na mwĩhoko tondũ wa kuona ta tũtaretĩkĩrĩka nĩ Jehova nĩ ũndũ tu wa gũkorũo na merirĩria moru, twagĩrĩirũo kuona ũcio ta arĩ mwerekera wa mehia “ũratwarĩria,” na tũtiagĩrĩirũo kũũthikĩrĩria. Gĩtũmi nĩ tondũ, Bibilia ĩrutanaga atĩ Jehova nĩ ataũkagĩrũo atĩ nĩ twagaire mwerekera wa kwĩhia. (Thab. 103:​13, 14) Nĩ “oĩ maũndũ mothe” matwĩgiĩ, nginya ũrĩa o ũmwe witũ ahutagio nĩ mwerekera ũrĩa twagaire wa mehia. (1 Joh. 3:​19, 20) Angĩkorũo nĩ tũrĩrũaga na merirĩria moru na njĩra ya kwaga kũmahingia, no tũkorũo na ma atĩ nĩ tũrĩkoragwo na mũrũgamo mwega mbere ya Jehova. Tũngĩkorũo na ma atĩa na ũndũ ũcio?

13-14. Hihi gũkorũo na merirĩria moru nĩ kuuga tũtiretĩkĩrĩka nĩ Jehova? Taarĩria.

¹³ Bibilia yonanagia atĩ nĩ harĩ ngũrani ya gwĩka ũndũ ũrĩa mũũru (tondũ no tũhote kũgirĩrĩria) na gũkorũo na merirĩria moru (tondũ rĩmwe no tũremwo kũgirĩrĩria). Kwa ngerekano, karine-inĩ ya mbere andũ amwe a Korintho nĩ meeingĩranagia na ngomanio cia andũ a hũũra ũmwe matanatuĩka Akristiano. Paulo aandĩkire, “Ũguo nĩguo amwe anyu mwatariĩ.” Hihi ũguo nĩ kuuga matiacokire rĩngĩ kũgĩa na merirĩria ma kwĩingĩrania na ngomanio icio? No kũhoteke no maathiire na mbere kũrũa namo, tondũ kaingĩ ndũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ kweheria merirĩria ta macio. No Akristiano arĩa meegiragĩrĩria na magethema kũhingia merirĩria macio, nĩ meetĩkĩrĩkaga nĩ Jehova. Aamonaga ‘mathambĩtio magathera.’ (1 Kor. 6:​9-11) Ũguo nĩguo kũrĩ harĩ ithuĩ.

¹⁴ Gũtekũmakania nĩ merirĩria marĩkũ moru ũrarũa namo, no ũhote kũmatooria. O na angĩkorũo ndũngĩhota kũmeheria, no ũhote kwĩgirĩrĩria na wĩtheme ‘kũhingagia wendi wa mwĩrĩ na wa meciria maku.’ (Ef. 2:3) No hihi nĩ kĩĩ kĩngĩgũteithia kũrũa na merirĩria moru?

ŨRĨA TŨNGĨTOORIA MERIRĨRIA MORU

15. Nĩkĩ nĩ harĩ bata kũmenya na gwĩtĩkĩra mawathe maitũ angĩkorũo nĩ tũkwenda gũtooria merirĩria moru?

¹⁵ Nĩguo ũhote gũtooria merirĩria moru, nĩ ũbatiĩ kũmenya na gwĩtĩkĩra mawathe maku. Wĩmenyerere ndũkeheenagie na “mwĩcirĩrie wa maheeni.” (Jak. 1:22) Kwa ngerekano, no wĩkore ũkĩhũthia thĩna waku hihi na njĩra ya kwĩĩra, ‘Arĩa angĩ manyuaga njohi nyingĩ kũngĩra,’ kana ũgacokereria arĩa angĩ mahĩtia hihi na njĩra ya kuuga, ‘Ndingĩĩroragĩra ponografĩ korũo mũtumia wakwa nĩ anyonagia wendo mũingĩ.’ Mwĩcirĩrie ta ũcio no ũkũingĩrie magerio-inĩ na njĩra hũthũ. Kwoguo ndũkagerie kwĩhe ciĩgwatio cia gwĩka ũndũ mũũru, nginya meciria-inĩ maku. Ĩtĩkagĩra atĩ wee nĩwe wĩ na ũigĩrĩrĩki wa ciĩko ciaku.—Gal. 6:7.

16. Ũngĩkĩra hinya atĩa itua rĩaku rĩa gwĩka ũndũ ũrĩa wagĩrĩire?

¹⁶ Makĩria ma kũmenya na gwĩtĩkĩra mawathe maku, nĩ ũbatiĩ gwĩkĩra hinya itua rĩaku rĩa kwaga gwĩka kũringana namo. (1 Kor. 9:​26, 27; 1 Thes. 4:4; 1 Pet. 1:​15, 16) Menya nĩ magerio marĩkũ mangĩgũtooria na njĩra hũthũ, na nĩ ihinda-inĩ rĩrĩkũ mangĩgũtooria. Kwa ngerekano-rĩ, hihi nĩ ũkoragwo ũrĩ ũndũ mũritũ kũregana na igerio rĩrĩa wĩ mũnogu kana rĩrĩa kũrĩ gũtuku mũno? Wĩhaarĩrie ũrĩa ũngĩka nĩguo ũhote kũregana na igerio rĩu. Ihinda rĩega rĩa gwĩka ũguo, nĩ ũtanacemania na igerio rĩu.—Thim. 22:3.

17. Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ngerekano ya Jusufu? (Kĩambĩrĩria 39:​7-9) (Ningĩ rora mbica.)

¹⁷ Ta wĩcirie ũrĩa Jusufu eekire rĩrĩa mũtumia wa Potifa aageririe kũmũheenereria makome nake. Jusufu aareganire nake o rĩo. (Thoma Kĩambĩrĩria 39:​7-9.) Ũndũ ũcio ũronania atĩa? O na mbere ya mũtumia wa Potifa kũmũheenereria, Jusufu nĩ aatuĩte itua ngoro-inĩ atĩ ndaangĩoyanire na mũtumia wene. Na njĩra o ta ĩyo, no wĩkĩre hinya itua rĩaku rĩa gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire o kabere ũtanacemania na igerio. Ũngĩka ũguo, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ kũregana na igerio rĩu rĩrĩa rĩagũkora, na ũhote gwĩka kũringana na itua rĩrĩa ũrĩkĩtie gũtua.

‘IKARAGA ŨKĨĨGERAGIA’

18. Ũngĩka atĩa nĩguo ũtoorie merirĩria moru? (2 Akorintho 13:5)

¹⁸ Nĩguo ũtoorie merirĩria moru, nĩ wagĩrĩirũo ‘gũikara ũkĩĩgeragia’—ũguo nĩ kuuga, gũikara ũgĩĩthuthuragia nĩguo wone harĩa ũngĩagagĩria. (Thoma 2 Akorintho 13:5.) Thuthuragia mwĩcirĩrie na ciĩko ciaku mahinda kwa mahinda, na wĩke mogarũrũku marĩa marabatarania. Kwa ngerekano, o na rĩrĩa wahota kũregana na igerio no wĩyũragie: ‘Ndoya ihinda rĩigana atĩa kũregana narĩo?’ Angĩkorũo nĩ woire ihinda kũregana narĩo, ndũkemene. Handũ ha ũguo, wĩcirie ũrĩa ũngĩka nĩguo wagagĩrie ũndũ ũcio. Wĩyũrie ciũria ta ici: ‘Hihi no ndĩrutanagĩrie kweheria meciria matarĩ mega o na ihenya? Hihi maũndũ marĩa thuuraga ma gwĩkenia nĩ matũmaga ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ kũregana na igerio? Hihi nĩ hũgũraga maitho makwa o rĩo ingĩona mbica cia ũũra-thoni? Hihi nĩ ndaũkagĩrũo kĩrĩa gĩtũmaga ithimi cia Jehova ikorũo irĩ cia bata hĩndĩ ciothe o na akorũo nĩ bataraga kwĩgirĩrĩria nĩguo ndĩcirũmĩrĩre?’—Thab. 101:3.

19. Nĩkĩ no tũritũhĩrũo o na makĩria kũrũa na merirĩria moru tũngĩtua matua matarĩ ma ũũgĩ maroneka marĩ manini?

¹⁹ Ningĩ nĩ wagĩrĩirũo kwĩmenyerera, ndũkehe ciĩgwatio cia gwĩka ũndũ ũrĩa ũtagĩrĩire. Bibilia yugaga: “Ngoro nĩ ĩheenanagia gũkĩra kĩndũ kĩngĩ o gĩothe na nĩ ũgwati.” (Jer. 17:9) Jesu aaugire atĩ thĩinĩ wa ngoro nĩkuo kuumaga “meciria moru.” (Mat. 15:19) Kwa ngerekano, thutha wa ihinda, mũndũ ũtigĩte kwĩrorera ponografĩ no ambĩrĩrie gwĩciria atĩ ti ũũru kwĩrorera mbica irarahũra merirĩria ma ngomanio atĩ tondũ itironania andũ marĩ njaga. O na no ecirie, ‘ti ũũru kũhũũra mbica meciria-inĩ ngĩka maũndũ moru angĩkorũo ndikũmeka.’ Mũndũ angĩciria na njĩra ĩyo, nĩ ta akoragwo ‘akĩbanga kabere ũrĩa ekũhingia merirĩria ma mwĩrĩ.’ (Rom. 13:14) Ũngĩĩthema ũndũ ũcio atĩa? Korũo ũrĩ maitho, na wĩtheme gũtua matua matarĩ ma ũũgĩ mangĩoneka marĩ manini, marĩa mangĩtũma ũgwe mehia-inĩ.c Ningĩ wĩtheme ‘meciria o mothe moru’ marĩa mangĩtũma wĩhe ciĩgwatio cia gwĩka ũndũ mũũru.

20. Nĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩkũ twĩ nakĩo kĩa ihinda rĩũkĩte, na nĩ ũteithio ũrĩkũ twĩ naguo ihinda-inĩ rĩrĩ?

²⁰ O ta ũrĩa tweruta, kũgerera ũteithio wa Jehova nĩ tũhotaga kũregana na magerio. Ningĩ nĩ ũndũ wa tha ciake, nĩ tũkoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra tene na tene thĩinĩ wa thĩ njerũ. Na githĩ tũtigaakenera mũno gũtungatĩra Jehova na meciria matheru na ngoro theru? No kamũira hĩndĩ ĩyo ĩkinye, tũtiagĩrĩirũo gwĩciria atĩ tũtirĩ na ũhoti wa kũrũa na merirĩria moru o na kana atĩ tũtirĩ na mwĩhoko. Jehova nĩ arĩrathimaga kĩyo gitũ, na tũkahota kũmatooria!