Ĩta Athuri Rĩrĩa Wabatara Ũteithio

1. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ Jehova nĩ onaga ngʼondu ciake irĩ cia goro mũno?

JEHOVA onaga ngʼondu ciake irĩ cia goro mũno. Aacigũrire na thakame ya Jesu, na akĩhe athuri a kĩũngano wĩra wa gũcirũmbũiya. (Atũm. 20:28) Jehova endaga ngʼondu ciake irũmbũiyo na njĩra ya wororo. Rungu rwa ũtongoria wa Jesu, athuri nĩ macanjamũraga ngʼondu icio na magacigitĩra kuumana na mogwati ma kĩĩroho.—Isa. 32:​1, 2.

2. Nĩa Jehova arũmbũyagia o na makĩria? (Ezekieli 34:​15, 16)

² Jehova nĩ arũmbũyagia mũno ngʼondu ciake ciothe, no nĩ arũmbũyagia o na makĩria iria irĩ na mathĩna ma kĩĩroho. Aciteithagia kũgerera athuri a kĩũngano. (Thoma Ezekieli 34:​15, 16.) O na kũrĩ ũguo, nĩ endaga tũcaragie ũteithio rĩrĩa twaũbatara. Makĩria ma kũmũhoya atũteithie mahinda-inĩ ta macio, nĩ tũbatiĩ gũcaria ũteithio kĩũngano-inĩ kuuma kũrĩ “arĩithi na arutani” arĩa amũrĩte.—Ef. 4:​11, 12.

3. Gũthuthuria itemi rĩrĩa athuri a kĩũngano makoragwo narĩo kũngĩtũguna atĩa?

³ Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, nĩ tũgũthuthuria mũbango ũrĩa Jehova aigĩte wa gũtũteithia kĩĩroho kũgerera athuri a kĩũngano. Nĩ tũkuona macokio ma ciũria ici: Nĩ rĩ twagĩrĩirũo kũhoya athuri a kĩũngano ũteithio? Twagĩrĩirũo kũmahoya ũteithio nĩkĩ? Na matũteithagia atĩa? O na angĩkorũo ihinda-inĩ rĩrĩ tũtirĩ na mathĩna ma kĩĩroho, macokio ma ciũria icio no matũteithie kũgĩa na ngatho makĩria nĩ ũndũ wa mũbango ũcio wa Jehova, na hihi hĩndĩ ĩmwe no tũmabatare.

NĨ RĨ TWAGĨRĨIRŨO ‘GWĨTA ATHURI A KĨŨNGANO’?

4. Nĩ kĩĩ kĩronania atĩ Jakubu 5:​14-16, 19, 20 ĩrarĩrĩria mũndũ ũrwarĩte kĩĩroho? (Ningĩ rora mbica.)

⁴ Jakubu nĩ aataarĩirie ũrĩa Jehova ahũthagĩra athuri gũtũteithia. Aandĩkire ũũ: “Hihi nĩ harĩ mũndũ mũrwaru gatagatĩ-inĩ kanyu? Nĩ ete athuri a kĩũngano.” (Thoma Jakubu 5:​14-16, 19, 20.) Ũhoro ũrĩa ũthiũrũrũkĩirie ciugo icio ũronania atĩ Jakubu aaragĩrĩria ũhoro wĩgiĩ kũrwara kĩĩroho. Kwa ngerekano, mũndũ ũcio mũrwaru arerũo ete athuri a kĩũngano, no ti ndagĩtarĩ. Ningĩ Jakubu aataarĩirie atĩ mũndũ ũcio arahona thutha wa kuoherũo mehia. Makinya mamwe marĩa mũndũ mũrwaru abataraga kuoya nĩguo ahone nĩ mahaanaine na marĩa mũndũ ũrwarĩte kĩĩroho abataraga kuoya. Rĩrĩa tũrĩ arwaru tũthiaga kwĩ ndagĩtarĩ, tũkamũtaarĩria mathĩna marĩa twĩ namo, na tũkarũmĩrĩra ũtaaro ũrĩa egũtũhe. Na njĩra o ta ĩyo, rĩrĩa tũrĩ arwaru kĩĩroho twagĩrĩirũo gũthiĩ kũrĩ mũthuri wa kĩũngano, tũmũtaarĩrie thĩna witũ, na tũrũmĩrĩre ũtaaro wa Bibilia ũrĩa tũkũheo.

5. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kũmenya kana tũrĩ na gathĩna ga kĩĩroho?

⁵ Jakubu mũrango wa 5 ũtwĩkagĩra ngoro tũcarie ũteithio wa athuri rĩrĩa tuona ta twĩ na thĩna wa kĩĩroho. No nĩ ũndũ wa ũũgĩ gũcaria ũteithio mbere ya kũgĩa na thĩna mũnene ũngĩthũkia ũrata witũ hamwe na Jehova. Nĩ twagĩrĩirũo gwĩthuthuria tũtekwĩheenia, tondũ Bibilia yonanagia atĩ no twĩheenie ũrĩa tũtariĩ kĩĩroho. (Jak. 1:22) Ũguo nĩguo gwathiire harĩ Akristiano amwe a kĩũngano gĩa Sadisi, no Jesu nĩ aamateithirie kũmenya atĩ maarĩ na thĩna wa kĩĩroho. (Kũg. 3:​1, 2) Ũndũ ũmwe tũngĩka nĩguo tũmenye ũrĩa tũtariĩ kĩĩroho, nĩ kũrora kana no tũtũirie gĩkeno kĩrĩa twarĩ nakĩo gĩa gũtungatĩra Jehova. (Kũg. 2:​4, 5) No twĩyũrie: ‘Hihi no ngenagĩra gũthoma Bibilia na gwĩcũrania kĩrĩa ndathoma? Hihi no ndũũragia mũtaratara mwega wa kũhaarĩria mĩcemanio, na ngathiĩ mĩcemanio itegũtĩrĩria? Hihi nĩ nyihĩtie kĩyo ũtungata-inĩ? Hihi nĩ hũthagĩra mahinda maingĩ maũndũ-inĩ ma gwĩkenia kana ngĩcaria mbeca, kana ngakorũo atĩ hingo ciothe ndĩreciria ũhoro wa maũndũ macio?’ Angĩkorũo maũndũ-inĩ macio harĩ ũndũ tuona tũtegwĩka ũrĩa kwagĩrĩire, ũndũ ũcio no wonanie atĩ tũrĩ na gathĩna kangĩthũkia ũrata witũ hamwe na Jehova tũngĩaga gũkarũnga. Angĩkorũo nĩ tũraremwo kũrũnga thĩna ũcio ithuĩ ene, kana akorũo thĩna ũcio nĩ ũtũmĩte twagarare ithimi cia Jehova, nĩ twagĩrĩirũo kũhoya athuri a kĩũngano ũteithio.

6. Mũndũ wĩkĩte mehia maritũ agĩrĩirũo gwĩka atĩa?

⁶ Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, mũndũ wĩkĩte mehia maritũ mangĩtũma eherio kĩũngano-inĩ, nĩ agĩrĩirũo kwaria na athuri a kĩũngano. (1 Kor. 5:​11-13) Mũndũ o wothe ũgwĩte mehia-inĩ maritũ nĩ abataraga ũteithio nĩguo ahote gũcokereria ũrata wake hamwe na Jehova. Nĩguo Jehova amuohere kũgerera igongona rĩa ũkũũri, no nginya eke ‘ciĩko ironania atĩ nĩ erirĩte.’ (Atũm. 26:20) Ciĩko icio nĩ hamwe na kwaria na athuri a kĩũngano angĩkorũo mũndũ nĩ ekĩte mehia maritũ.

7. Nĩa angĩ mabataraga ũteithio wa athuri a kĩũngano?

⁷ Athuri a kĩũngano matiteithagia tu arĩa mekĩte mehia maritũ, no nĩ mateithagia nginya arĩa matarĩ na hinya kĩĩroho. (Atũm. 20:35) Kwa ngerekano, wahota gũkorũo ũkĩrũa na merirĩria moru no ũkona ta ũtarahota kũmatooria. No ũritũhĩrũo o na makĩria kũrũa na merirĩria macio angĩkorũo ũtaneruta ũhoro wa ma nĩ wahũthagĩra ndawa cia kũrebia, ũkerorera ponografĩ, kana ũkeingĩria ngomanio-inĩ itagĩrĩire. Ndũrabatara kũrũa na thĩna ũcio ũrĩ wiki. No warie na mũthuri wa kĩũngano ũrĩa ũngĩigua ũiganĩire kwaria nake na nĩ egũgũthikĩrĩria, akũhe ũtaaro ũngĩgũteithia, na agũteithie gũkorũo na ma atĩ nĩ ũgũkenia Jehova werutanĩria gũtooria merirĩria macio moru. (Koh. 4:12) Angĩkorũo thĩna ũcio wĩ naguo nĩ ũtũmĩte ũkue ngoro, athuri a kĩũngano no makũririkanie atĩ ũndũ ũcio no ũkorũo ũkĩonania atĩ nĩ ũroya na ũritũ ũrata waku na Jehova na atĩ ndũreĩtĩkia gũkĩria njano.—1 Kor. 10:12.

8. Nĩ mathĩna ta marĩkũ tũtarabatara kwaria na athuri a kĩũngano?

⁸ Ti mahĩtia mothe twĩkaga tũbataraga kwĩra athuri a kĩũngano. Kwa ngerekano, ta tua atĩ nĩ wera mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ ciugo cia kũmũtuurithia, kana wamũrakarĩra. Handũ ha gũthiĩ kwaria na mũthuri wa kĩũngano, no ũrũmĩrĩre ũtaaro wa Jesu wĩgiĩ gũthondeka thayũ gatagatĩ-inĩ gaku na mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ ũcio. (Mat. 5:​23, 24) Ningĩ no wĩke ũthuthuria wĩgiĩ ngumo ya ũhooreri, wetereri, na kwĩgirĩrĩria, nĩguo ũkaahota gũcionania wega makĩria hĩndĩ ĩngĩ. O na kũrĩ ũguo, mũngĩremwo kũniina thĩna wanyu, no mũhoe mũthuri wa kĩũngano ũteithio. Marũa-inĩ marĩa mũtũmwo Paulo aandĩkĩire kĩũngano kĩa Filipi, nĩ eerire mũrũ wa Ithe witũ ũmwe ũtagwetetwo rĩĩtwa ateithie Yudia na Sintike kũniina thĩna ũrĩa maarĩ naguo gatagatĩ-inĩ kao, na o na inyuĩ no mũteithio nĩ mũthuri wa kĩũngano kĩanyu na njĩra o ta ĩyo.—Afil. 4:​2, 3.

TWAGĨRĨIRŨO GWĨTA ATHURI A KĨŨNGANO NĨKĨ?

9. Nĩkĩ tũtibatiĩ gũconoka kũhoya athuri a kĩũngano ũteithio? (Thimo 28:13)

⁹ Nĩ tũbataraga gũkorũo na wĩtĩkio na ũmĩrĩru nĩguo tũhote kũhoya ũteithio rĩrĩa tweka mehia maritũ, kana rĩrĩa tuona ta tũtarahota kũrũa na thĩna ũrĩa twĩ naguo wa kĩĩroho. Tũtibatiĩ gũconoka kũhoya athuri a kĩũngano ũteithio. Nĩkĩ? Tondũ rĩrĩa twarũmĩrĩra mũbango ũcio Jehova aigĩte, tuonanagia atĩ nĩ tũmwĩhokete na nĩ twĩhokete ũtongoria ũrĩa atũhete wa gũtũteithia gũikara tũrĩ na hinya kĩĩroho. Tuonanagia atĩ tũtingĩhota kwĩhanda tũtarĩ na ũteithio wake. (Thab. 94:18) Na angĩkorũo nĩ twĩhĩtie, Jehova nĩ arĩtuonagia tha tũngiumbũra mehia maitũ na tũtigane namo.—Thoma Thimo 28:13.

10. Kũngĩthiĩ atĩa tũngĩhithĩrĩra mehia maitũ?

¹⁰ No tũgunĩke mũno tũngĩhoya athuri a kĩũngano ũteithio rĩrĩa tweka mehia, no tũngĩhithĩrĩra mehia maitũ, thĩna witũ no ũnenehe o na makĩria. Kwa ngerekano, rĩrĩa Mũthamaki Daudi aahithĩrĩire mehia make, ũndũ ũcio nĩ wamũreheire mathĩna ma kĩĩroho, ma ngoro, o na ma mwĩrĩ. (Thab. 32:​3-5) O ta ũrĩa mũndũ mũrwaru kana ũgurarĩtio angĩĩhĩrũo makĩria angĩaga gũcaria ũrigitani, no taguo gũthiaga harĩ mũndũ ũrĩ na thĩna wa kĩĩroho. Jehova nĩ oĩ ũndũ ũcio, na nĩkĩo atwĩraga “tũrũnge maũndũ” hamwe nake tũkĩhũthĩra mũbango ũrĩa aigĩte wa gũtũhonia kĩĩroho.—Isa. 1:​5, 6, 18.

11. Andũ arĩa angĩ mangĩhutio atĩa tũngĩhithĩrĩra mehia maritũ?

¹¹ Tũngĩhithĩrĩra mehia maritũ twĩkĩte, ũndũ ũcio no ũrehere andũ arĩa angĩ mathĩna. No tũgirĩrĩrie kĩũngano gũkorũo na roho mũtheru wa Ngai, na tũtũme aarĩ na ariũ a Ithe witũ maigue magĩtangĩka. (Ef. 4:30) Ningĩ tũngĩmenya atĩ harĩ mũndũ thĩinĩ wa kĩũngano wĩkĩte mehia maritũ, twagĩrĩirũo kũmwĩkĩra ngoro amenyithie athuri a kĩũngano ũhoro ũcio.a Kũhithĩrĩra mehia maritũ ma mũndũ ũngĩ gũtũmaga o na ithuĩ tũkorũo na mahĩtia. (Alaw. 5:1) Wendo witũ harĩ Jehova nĩ ũbatiĩ gũtũtindĩka kũmenyithia athuri ũhoro ũcio. Tweka ũguo nĩ tũteithagĩrĩria kũiga kĩũngano kĩrĩ gĩtheru, na gũteithia mũndũ ũcio wĩhĩtie athondeke ũrata wake hamwe na Jehova.

ATHURI A KĨŨNGANO MATŨTEITHAGIA ATĨA?

12. Athuri a kĩũngano mateithagia atĩa arĩa matarĩ na hinya kĩĩroho?

¹² Bibilia ĩraga athuri a kĩũngano mateithagĩrĩrie arĩa matarĩ na hinya kĩĩroho. (1 Thes. 5:14) Angĩkorũo nĩ wĩhĩtie, athuri a kĩũngano no makũrie ciũria nĩguo mahote gũtaũkĩrũo nĩ meciria maku na ũrĩa ũraigua ngoro-inĩ. (Thim. 20:5) No ũmahũthĩrie ũngĩĩitũrũra kuuma ngoro, o na angĩkorũo nĩ ũraritũhĩrũo gwĩka ũguo nĩ ũndũ wa ũndũire waku, ũmũndũ waku, kana nĩ ũndũ wa kũigua thoni tondũ wa ũndũ ũrĩa wĩkĩte. Ndũgetigĩre atĩ wahota kuoneka ta ũraria “mĩario ĩtarĩ mĩrũngĩrĩru.” (Ayub. 6:3) Athuri a kĩũngano matihiũhaga gũtua ciira, no merutanagĩria gũthikĩrĩria na kinyi nĩguo magĩe na mbica yothe matanaheana ũtaaro. (Thim. 18:13) Nĩ mataũkagĩrũo atĩ ihinda nĩ rĩbataranagia nĩguo mahote gũteithia mũndũ kĩĩroho, na kwoguo nĩ moĩ atĩ no mabatare kwaria nake makĩria ma riita rĩmwe.

13. Athuri a kĩũngano mangĩtũteithia atĩa kũgerera mahoya mao na ũtaaro wa Kĩĩmandĩko? (Ningĩ rora mbica.)

¹³ Rĩrĩa wathiĩ kũrĩ athuri kũhoya ũteithio, nĩ merutanagĩria matigakuongerere ruo rũrĩa wĩ naruo. Handũ ha ũguo nĩ megũkũhoera, na mahoya mao nĩ marĩ “ũhoti mũnene” tondũ no magwĩkĩre hinya na makũũmĩrĩrie o na gũkĩra ũrĩa ũngĩĩcirĩria. Ningĩ nĩ ‘megũkũhaka maguta thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jehova.’ (Jak. 5:​14-16) “Maguta” macio marũgamĩrĩire Kiugo kĩa Ngai. Kwoguo athuri makĩhũthĩra Bibilia no makũhoorerie na makũũmĩrĩrie, na magũteithie gũcokia ũrata hamwe na Jehova. (Isa. 57:18) Ũtaaro wa Kĩĩmandĩko ũrĩa megũkũhe no ũgũteithie gwĩkĩra hinya itua rĩaku rĩa gũthiĩ na mbere gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire. Kũgerera ũteithio wao, no ũigue Jehova agĩkwĩra ũũ: ‘Ĩno nĩyo njĩra. Gera thĩinĩ wayo.’—Isa. 30:21.

14. Kũringana na Agalatia 6:​1, athuri mateithagia atĩa mũndũ ũrathiĩ na “njĩra ĩtagĩrĩire”? (Ningĩ rora mbica.)

¹⁴ Thoma Agalatia 6:1. Rĩrĩa Mũkristiano arathiĩ na “njĩra ĩtagĩrĩire,” ndakoragwo agĩthiĩ kũringana na ithimi cia Ngai cia ũthingu. Mũndũ ta ũcio akoragwo atuĩte itua rĩtarĩ rĩa ũũgĩ kana ekĩte mehia maritũ. No athuri a kĩũngano magĩtindĩkwo nĩ wendo, nĩ ‘mageragia kũmũrũnga marĩ na roho wa ũhooreri.’ Kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “kũrũnga,” ningĩ no kĩhũthĩrũo gũtaarĩria ũrĩa ihĩndĩ rĩtaikarĩte wega rĩcokanagio nĩguo mũndũ ndakagĩe na wonje. O ta ũrĩa ndagĩtarĩ ũrĩ na ũmenyeru erutanagĩria gũcokania ihĩndĩ atekũiguithia mũndũ ruo rũnene, no taguo athuri a kĩũngano merutanagĩria kũhonia mũndũ kĩĩroho matekũmuongerera ruo. Ningĩ athuri a kĩũngano nĩ merĩtwo ‘merorage o ene.’ Rĩrĩa maratũteithia kũrũnga njĩra citũ, nĩ maririkanaga atĩ o nao ti akinyanĩru na no mahĩtie. Kwoguo nĩ memenyagĩrĩra matikeyone marĩ a bata kana marĩ athingu makĩria, na handũ ha ũguo makerutanĩria gũkorũo na wĩnyihia hamwe na ũcayanĩri.—1 Pet. 3:8.

15. Tũngĩka atĩa angĩkorũo twĩ na thĩna wa kĩĩroho?

¹⁵ No twĩhoke athuri a kĩũngano, tondũ nĩ marutĩtwo kwaga kũheana ũhoro wagĩrĩirũo kũigwo ũrĩ hitho, gũtũhe ũtaaro uumĩte Maandĩko-inĩ handũ ha mawoni mao, na gũthiĩ na mbere gũtũteithia ũndũ-inĩ ũrĩa tũragerera. (Thim. 11:13; Gal. 6:2) Makoragwo na ũmũndũ ngũrani na ũmenyeru ũtiganĩte, ĩndĩ no twarie na mũthuri wa kĩũngano o wothe igũrũ rĩgiĩ thĩna ũrĩa twĩ naguo. O na kũrĩ ũguo, tũtiagĩrĩirũo kuuma harĩ mũthuri ũmwe gũthiĩ harĩ ũrĩa ũngĩ tũkĩhoya ũtaaro, tũkĩĩrĩgagĩrĩra atĩ nĩ harĩ ũgũtwĩra ũrĩa tũrenda kũigua. Tũngĩka ũguo, tũngĩhaana ta andũ arĩa mendaga kũheo ũhoro ‘ũrakenia matũ mao,’ handũ ha gũthikĩrĩria “ũrutani ũrĩa wagĩrĩire” wa Kiugo kĩa Ngai. (2 Tim. 4:3) Rĩrĩa twathiĩ kwaria na mũthuri wa kĩũngano igũrũ rĩgiĩ thĩna witũ, no atũũrie kana nĩ twarĩtie ũhoro ũcio na athuri angĩ a kĩũngano, na nĩ ũtaaro ũrĩkũ matũheete. Na wĩnyihia no ũtũme mũthuri ũcio ende kwamba kwaria na mũthuri ũngĩ wa kĩũngano amũhoe ũtaaro.—Thim. 13:10.

O ŨMWE WITŨ ARĨ NA ŨIGĨRĨRĨKI

16. O ũmwe witũ arĩ na ũigĩrĩrĩki ũrĩkũ?

¹⁶ O na gũtuĩka athuri a kĩũngano nĩ matũteithagia rĩrĩa twĩ na thĩna wa kĩĩroho, matitũtuagĩra matua. O mũndũ arĩ na ũigĩrĩrĩki wa gũtũũra kũringana na wĩyamũrĩri wake harĩ Ngai. No tuonanie kũgerera ciugo na ciĩko citũ atĩ nĩ twendete Jehova na nĩ tũrenda kũmũkenia. Na kũgerera ũteithio wake, no tũhote gũtũũria wĩkindĩru witũ. (Rom. 14:12) Kwoguo handũ ha athuri a kĩũngano gũtwĩra ũrĩa tũbatiĩ gwĩka, matũteithagia kũmenya mwĩcirĩrie wa Jehova ũrĩa ũrĩ Kiugo-inĩ gĩake. Nĩ ũndũ ũcio tũngĩrũmagĩrĩra ũtaaro ũrĩa matũheaga kuuma Bibilia-inĩ, no tũhote kũmenyeria ‘ũhoti witũ wa gwĩciria’ nĩguo tũtuage matua ma ũũgĩ.—Ahib. 5:14.

17. Nĩ itua rĩrĩkũ tũbatiĩ gũtua?

¹⁷ Nĩ mweke wa mwanya mũno gũkorũo tũrĩ ngʼondu cia Jehova! Jehova aatũmire Jesu, o we “mũrĩithi ũrĩa mwega,” arute igongona rĩa ũkũũri nĩguo tũkaheo muoyo wa tene na tene. (Joh. 10:11) Ningĩ kũgerera athuri a kĩũngano, Jehova nĩ ahingĩtie kĩĩranĩro gĩkĩ: “Nĩ ngaamũhe arĩithi arĩa makaarũmagĩrĩra ngoro yakwa, na nĩ makaamũrĩithagia na ũmenyo o na ũtaũku.” (Jer. 3:15) Kwoguo rĩrĩa tũrĩ arwaru kana tũtarĩ na hinya kĩĩroho, tũtiagĩrĩirũo gwĩtigĩra kũhoya athuri a kĩũngano ũteithio. Rekei tũtue itua rĩa kũhũthagĩra biũ mũbango ũcio Jehova aigĩte wa athuri a kĩũngano.