Jehova Nĩwe Gĩtũũro Gitũ

1, 2. Ndungata cia Jehova ikoretwo ikĩona mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ atĩa, na nĩ na njĩra ĩrĩkũ ikoragwo na mũciĩ?

HIHI nĩ ũiguaga ũiganĩire thĩinĩ wa thĩ ĩno? Angĩkorũo ndũiguaga ũiganĩire-rĩ, towe wiki! Kuuma tene, arĩa othe mendete Jehova kũna meeyonaga marĩ ageni, kana agendi, thĩinĩ wa mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ. Kwa ngerekano-rĩ, magĩthama kambĩ ĩmwe gũthiĩ ĩrĩa ĩngĩ bũrũri-inĩ wa Kanaani, athathaiya ehokeku a Ngai nĩ ‘moimbũraga atĩ o nĩ ageni na agendi.’—Ahib. 11:13.

² Arũmĩrĩri aitĩrĩrie maguta a Kristo, arĩa ‘bũrũri wao ũrĩ kũrĩa igũrũ,’ o nao meyonaga marĩ “ageni na agendi” thĩinĩ wa mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ. (Afil. 3:20; 1 Pet. 2:11) Arĩa a “ngʼondu ingĩ” cia Kristo o nao ‘ti a gũkũ thĩ, o ta ũrĩa Jesu nake ataarĩ wa gũkũ thĩ.’ (Joh. 10:16; 17:16) O na kũrĩ ũguo, ti kuuga atĩ andũ a Ngai matikoragwo na “mũciĩ.” Ma nĩ atĩ, nĩ tũkenagĩra ũgitĩri wa mũciĩ ũrĩa mwega mũno ũngĩĩcirĩrio, ũrĩa wonagwo na maitho ma wĩtĩkio. Musa aandĩkire ũũ: ‘Mwathani, wee nowe ũtũire wĩ gĩtũũro giitũ kuuma o agu na agu.’a (Thab. 90:1) Jehova onanirie atĩa atĩ aarĩ “gĩtũũro” kĩa ndungata ciake njĩhokeku mahinda-inĩ ma tene? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ akoragwo arĩ “gĩtũũro” kĩa andũ arĩa metanĩtio na rĩĩtwa rĩake ũmũthĩ? Na akonania atĩa atĩ we nowe wiki gĩtũũro kĩrĩa kĩrĩ na ũgitĩri mahinda mokĩte?

JEHOVA AARĨ “GĨTŨŨRO” HARĨ NDUNGATA CIAKE CIA TENE

3. Jehova agerekanĩtio na kĩĩ thĩinĩ wa Thaburi 90:1, na nĩkĩ?

³ Bibilia rĩmwe ĩgerekanagia Jehova na indo iria tũngĩhota kuona nĩguo tũhote gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa atariĩ. Kwa ngerekano, Thaburi 90:1 ĩringithanagia Jehova na “gĩtũũro” kana mũciĩ. Rĩrĩa tweciria ũhoro wa mũciĩ, twĩciragia ũhoro wa kũndũ kũrĩ na wendo, thayũ, na ũgitĩri. Jehova aringithanĩtio na mũciĩ nĩkĩ? Tondũ Bibilia yugaga Jehova nĩ wendo. (1 Joh. 4:8) Ningĩ nĩwe Ngai mwene thayũ, ũrĩa ũtũmaga andũ ake ehokeku ‘maikare megangarĩte.’ (Thab. 4:8) Kwa ngerekano-rĩ, nĩ twĩcirie ũrĩa aarũmbũyanirie na ndungata ciake njĩhokeku, twambĩrĩirie na Iburahimu.

4, 5. Ngai onanirie atĩa atĩ nĩwe warĩ “gĩtũũro” kĩa Iburahimu?

⁴ No tũhũũre mbica ya ũrĩa Iburahimu, ũrĩa wetagwo Aburamu hĩndĩ ĩyo, aiguire rĩrĩa Jehova aamwĩrire ũũ: “Ũkĩra, ũthame bũrũri ũyũ ũtũire, uume kũrĩ andũ anyu, . . . ũthiĩ ũkinye bũrũri ũrĩa ngakuonia.” Angĩkorũo ũndũ ũcio nĩ watũmire Iburahimu atangĩke-rĩ, hatarĩ nganja ciugo iria Jehova aacokire akĩmwĩra nĩ ciamũhooreririe: “Nĩngatũma thĩinĩ waku kuume rũrĩrĩ rũnene, na nĩngakũrathima, na ndũme rĩĩtwa rĩaku rĩgĩe igweta . . . na rĩrĩ, andũ arĩa marĩkũrathimaga, acio nĩndĩrĩmarathimaga; na ningĩ mũndũ ũrĩa ũngĩkũruma, ũcio nĩ ndĩrĩmũtũragia na ndirũ.”—Kĩam. 12:1-3.

⁵ Kũgerera ciugo icio, Jehova onanirie atĩ nĩwe ũngĩatuĩkire gĩtũũro harĩ Iburahimu na njiarũa ciake. (Kĩam. 26:1-6) Jehova nĩ aahingirie uuge wake. Kwa ngerekano, nĩ aagirĩrĩirie Firauni wa Misiri na Mũthamaki Abimeleku wa Gerari matikahutie Sara kana kũũraga Iburahimu. Ningĩ nĩ aagitĩire Isaaka na Rebeka na njĩra o ta ĩyo. (Kĩam. 12:14-20; 20:1-14; 26:6-11) Tũthomaga ũũ: “[Jehova] ndaarekaga mũndũ o na ũmwe amanyarire; o na kũrĩ athamaki aarũithirie nĩ ũndũ wao, Akoiga, Tigai kũhutia andũ akwa aya njitĩrĩirie maguta, anabii acio akwa-rĩ, menyai mũmeke ũũru.”—Thab. 105:14, 15.

6. Isaaka eerire Jakubu eke atĩa, na hihi nĩ maũndũ marĩkũ Jakubu aatangĩkagĩra?

⁶ Ũmwe wa anabii acio aarĩ Jakubu, mũcũkũrũ wa Iburahimu. Rĩrĩa ihinda rĩakinyire rĩa Jakubu kwĩgĩĩra na mũtumia, ithe Isaaka, aamwĩrire ũũ: “Menya ũkanahikia mũka wa airĩtu a Kanaani. Ũkĩra ũthiĩ Padani-aramu, ũkinye kwa Bethueli guukaguo, ithe wa nyũkwa, ũgecarĩrie mũka kuo wa airĩtu a Labani, mamaguo.” (Kĩam. 28:1, 2) Jakubu agĩathĩkĩra ũrĩa Isaaka aamwĩrire. Akiuma kwao agĩtiga andũ ao arĩa maatũũraga Kanaani, agĩthiĩ rũgendo rwa mairũ nyingĩ nginya Harani hihi arĩ wiki. (Kĩam. 28:10) No gũkorũo eeyũragia ũũ: ‘Hihi ngũthiĩ gũikara ihinda rĩigana atĩa? Hihi mama nĩ ekũnyamũkĩra wega na ahe mũtumia mwĩtigĩri Ngai?’ Angĩkorũo Jakubu aarĩ na mĩtangĩko ta ĩyo, hatarĩ nganja nĩ yathirire aakinya Luzu, mairũ hakuhĩ 60 (km 100) kuuma Biri-shiba. Gwathiire atĩa akinya Luzu?

7. Ngai aahooreririe Jakubu atĩa kũgerera kĩroto?

⁷ Arĩ kũu Luzu, Jehova nĩ aamumĩrĩire kĩroto-inĩ, akĩmwĩra ũũ: ‘Niĩ ndĩ hamwe nawe, na nĩndĩrĩgũikaragia o kũndũ guothe kũrĩa ũrĩthiaga, na nĩngagũcokia bũrũri ũyũ; nĩ ũndũ-rĩ, ndigagũtiga o nginya hĩndĩ ĩrĩa ngakorũo njĩkĩte maũndũ marĩa ngũheete ũhoro wamo.’ (Kĩam. 28:15) Githĩ to mũhaka ciugo icio cia wendo ikorũo nĩ ciahooreririe Jakubu mũno! Hihi no ũgerie kũhũũra mbica arĩ njĩra-inĩ agĩthiĩ, atanyĩte kuona ũrĩa Ngai ekũhingia uuge Wake? Angĩkorũo nĩ uumĩte kwanyu, hihi ũgathiĩ gũtungata bũrũri ũngĩ-rĩ, no ũhote kũmenya ũrĩa Jakubu aaiguaga. Hatarĩ nganja nĩ wĩyoneire ũrĩa Jehova akoretwo agĩkũrũmbũiya.

8, 9. Jehova aatuĩkire “gĩtũũro” harĩ Jakubu na njĩra irĩkũ, na tũngĩĩruta ũndũ ũrĩkũ kuumana na ũhoro ũcio?

⁸ Rĩrĩa Jakubu aakinyire Harani, Labani mamawe nĩ aamwamũkĩrire wega na thutha-inĩ akĩmũhe Lea na Rakeli matuĩke atumia ake. No thutha-inĩ, Labani nĩ aageririe kũhinyĩrĩria Jakubu, akĩgarũra mũcara wake maita ikũmi! (Kĩam. 31:41, 42) O na kũrĩ ũguo, Jakubu nĩ aakirĩrĩirie maũndũ macio mataarĩ ma kĩhooto, ehokete atĩ Jehova nĩ angĩathire na mbere kũmũrũmbũiya—na noguo Eekire! Ma nĩ atĩ, gũkinyĩria hĩndĩ ĩrĩa Ngai eerire Jakubu acoke Kanaani, mũthuri ũcio aarĩ na “mahiũ maingĩ, na ndungata cia airĩtu, o na ndungata cia arũme, na ngamĩra, o na ndigiri.” (Kĩam. 30:43) Arĩ na ngatho nyingĩ, Jakubu aahoire ũũ: “Tha ciaku ciothe iria ũnjiguagĩra-rĩ, niĩ ndiagĩrĩirũo nĩ kũigũĩrũo o na imwe ciacio, kana gwĩkwo maũndũ maku mothe ma kwĩhokeka marĩa wĩkĩte ndungata yaku; nĩ gũkorũo ndaringire rũũĩ rũa Jorodani ndĩ o na rũthanju ruiki; na rĩrĩ, rĩu nĩnduĩkĩte ikundi igĩrĩ.”—Kĩam. 32:10.

⁹ Ĩĩ-ni, ciugo cia Musa ciarĩ cia ma: ‘Mwathani, wee nowe ũtũire wĩ gĩtũũro giitũ kuuma o agu na agu.’ (Thab. 90:1) Ciugo icio nĩ cia ma nginya ũmũthĩ amu Jehova, ũrĩa ‘ũtarĩ kĩĩruru gĩa kũgarũrũka,’ nowe gĩtũũro kĩrĩ na ũgitĩri harĩ andũ ake ehokeku. (Jak. 1:17) Rekei tuone nĩ na njĩra ĩrĩkũ.

JEHOVA NĨWE “GĨTŨŨRO” GITŨ ŨMŨTHĨ

10. Tũngĩkorũo na ma nĩkĩ atĩ Jehova no arathiĩ na mbere gũkorũo arĩ gĩtũũro harĩ ndungata ciake?

¹⁰ Ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Ũraruta ũira igooti-inĩ wĩgiĩ gĩkundi kĩa eki-naĩ kĩũĩkaine thĩ yothe. Mũtongoria wakĩo nĩ mũũgĩ mũno, e hinya mũingĩ, na nĩ mũheenania ũtarĩ tha na mũũragani. Ũngĩigua atĩa woima igooti-inĩ gĩikaro kĩu gĩa ciira gĩathira? No ũigue ũrĩ na ũgitĩri? No hinya! Ma nĩ atĩ, no ũkorũo na gĩtũmi kĩega gĩa kũũria ũgitĩrũo. Ũhoro ũcio ũronania ũndũ ũrĩa ndungata cia Jehova ihiũranagia naguo ikĩheana ũira wĩgiĩ Jehova irĩ na ũcamba na rĩrĩa iroimbũra itarĩ na guoya, ũrĩa thũ yake nene Shaitani, ĩtariĩ! (Thoma Kũguũrĩrio 12:17.) No hihi Shaitani nĩ ahotete gũkiria andũ a Ngai? Aca! Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, no tũragaacĩra kĩĩroho—ũndũ ũrĩa ũngĩtaarĩrio na ciugo ici: Jehova nowe rĩũrĩro ritũ, “gĩtũũro” gitũ, na makĩria matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria. (Thoma Isaia 54:14, 17.) O na kũrĩ ũguo, Jehova ndangĩkorũo arĩ gĩtũũro gitũ tũngĩreka Shaitani atũhenererie tuume gĩtũũro-inĩ gitũ.

11. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩĩruta kuumana na athuri a tene?

¹¹ Rekei twĩrute ũndũ ũngĩ kuumana na athuri acio a tene. O na gũtuĩka maatũũraga bũrũri wa Kanaani, nĩ meyamũranagia na aikari a kũu, na nĩ maathũire mĩtugo yao mĩũru na ya ũũra-thoni. (Kĩam. 27:46) Maarĩ athuri ekindĩru na matiabataraga gũtongorio nĩ mawatho maingĩ ma kũmeera wega na ũũru. Maũndũ marĩa moĩ megiĩ Jehova na ngumo ciake nĩ maamaiganĩte. Tondũ nĩwe warĩ gĩtũũro kĩao, matiendaga kwĩingĩrania na thĩ o na hanini. Ithenya rĩa ũguo, maaikaraga meyamũranĩtie nayo o ũrĩa wothe mangĩahotire. Githĩ kĩu ti kĩonereria kĩega maatũigĩire! Hihi wee nĩ wĩrutanagĩria gwĩka ta athuri acio ehokeku ũgĩthuura arata kana maũndũ ma gwĩkenia? Kĩeha nĩ atĩ, andũ amwe thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano nĩ monanagia atĩ nĩ makenagĩra hanini thĩ ĩno ya Shaitani. Angĩkorũo kwĩ hĩndĩ ũiguaga ũguo, hoya igũrũ rĩgiĩ ũndũ ũcio. Ririkana atĩ thĩ ĩno ĩrĩ rungu rwa Shaitani. Yonanagia roho wake mũũru na wa mwĩyendo.—2 Kor. 4:4; Ef. 2:1, 2.

12. (a) Jehova aheaga andũ a nyũmba yake ya kĩĩroho ũteithio atĩa? (b) Wee ũiguaga atĩa kwerekera ũteithio ũcio?

¹² Nĩguo tũhote gwĩtiiria mawaara ma Shaitani, nĩ tũrabatara kũhũthĩra biũ ũteithio wa kĩĩroho ũrĩa Jehova aheaga andũ a nyũmba yake ya wĩtĩkio, arĩa mamũtuĩte gĩtũũro kĩao. Ũteithio ũcio nĩ hamwe na mĩcemanio ya Gĩkristiano, ũthathaiya wa famĩlĩ, na ‘arĩa tũheetwo marĩ iheo’—arĩithi arĩa mamũrĩtwo nĩ Ngai matwĩkagĩre hinya na magatũteithia rĩrĩa tũrahiũrania na moritũ ma ũtũũro. (Ef. 4:8-12) Mũrũ wa Ithe witũ George Gangas, ũrĩa warĩ wa Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, aandĩkire ũũ: “Rĩrĩa ndĩ gatagatĩ-inĩ ka [andũ a Ngai] njiguaga njiganĩire ndĩ hamwe na famĩlĩ ĩyo itũ, thĩinĩ wa paradiso ya kĩĩroho.” Hihi ũguo nĩguo wee ũiguaga?

13. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa bata tũngĩĩruta kuumana na Ahibirania 11:13?

¹³ Ngumo ĩngĩ ya athuri acio a tene tũngĩĩgerekania nayo nĩ ũrĩa maakoragwo mehaarĩirie gũikara marĩ ngũrani na andũ arĩa mamathiũrũrũkĩirie. O ta ũrĩa tũkuonete kĩbungo-inĩ kĩa mbere, nĩ ‘moimbũraga atĩ o nĩ ageni na agendi gũkũ thĩ.’ (Ahib. 11:13) Hihi wee nĩ ũtuĩte itua irũmu rĩa gũikara ũrĩ ngũrani? Nĩ ma, gwĩka ũguo ti ũndũ mũhũthũ hĩndĩ ciothe. No ũgĩteithio nĩ Ngai na Akristiano arĩa angĩ, no ũhote gwĩka ũguo. Ririkana atĩ ndũrĩ wiki. Arĩa othe mendaga gũtungatĩra Jehova makoragwo na haaro! (Ef. 6:12) O na kũrĩ ũguo, no tũhootane mbaara ĩyo tũngĩĩhoka Jehova na tũmũtue gĩtũũro gitũ.

14. Nĩ “itũũra” rĩrĩkũ ndungata cia Jehova cietagĩrĩra?

¹⁴ Ũndũ ũngĩ wa bata nĩ ũyũ: Wĩgerekanie na Iburahimu na njĩra ya gũikaraga ũcũthĩrĩirie kĩheo. (2 Kor. 4:18) Mũtũmwo Paulo aandĩkire atĩ Iburahimu “nĩaatanyĩte kuona itũũra rĩrĩa rĩakĩtwo gĩtina kĩrũmu, o rĩo mwaki warĩo na mũthondeki nĩ Ngai.” (Ahib. 11:10) “Itũũra” rĩu nĩ Ũthamaki wa Kĩĩmesia. Hatarĩ nganja, no mũhaka Iburahimu aangĩetereire “itũũra” rĩu. No ithuĩ ti gũtanya tũrĩtanyaga. Itũũra rĩu kana Ũthamaki nĩ ũrathana kũrĩa igũrũ. Makĩria ma ũguo, kwĩna ũira mũingĩ ũronania atĩ kahinda gatarĩ coho ũthamaki ũcio nĩ ũgwathana thĩ yothe. Hihi wee nĩ wĩtĩkĩtie Ũthamaki ũcio? Hihi nĩ ũhutagia muonere waku wĩgiĩ ũtũũro, thĩ ĩno, na maũndũ marĩa ũigaga mbere?—Thoma 2 Petero 3:11, 12.

EGŨKORŨO ARĨ “GĨTŨŨRO” GITŨ O ŨRĨA MŨTHIA ŨRAKUHĨRĨRIA

15. Maũndũ makaahana atĩa ihinda rĩũkĩte harĩ arĩa mehokete mũtabarĩre ũyũ?

¹⁵ O ũrĩa mũthia wa thĩ ĩno ya Shaitani ũrakuhĩrĩria, noguo “ruo ta rũa kũrũmwo” rũgũkĩrĩrĩria. (Mat. 24:7, 8) Ti itherũ maũndũ nĩ magaathũka makĩria hĩndĩ ya mĩnyamaro ĩrĩa mĩnene. Thĩ yothe nĩ gũgakorũo na wanangĩki mũnene na maũndũ maharagane, nao andũ manyitwo nĩ guoya. (Hab. 3:16, 17) Nĩ ũndũ wa kwaga mwĩhoko, magaacaria ũgitĩri “thĩinĩ wa ngurunga na mahiga-inĩ marĩa me irĩma-inĩ.” (Kũg. 6:15-17) No gũtirĩ ngurunga kana mathondeka ma gĩũteti na ma kĩbiacara marĩa mahaananĩtio na irĩma makaahota kũgitĩra andũ.

16. Twagĩrĩirũo gũkorũo na mawoni marĩkũ megiĩ kĩũngano gĩa Gĩkristiano, na nĩkĩ?

¹⁶ No andũ a Jehova magaathiĩ na mbere gũkenera ũgitĩri wa Jehova Ngai, o we “gĩtũũro” kĩao. O ta mũnabii Habakuku, nĩ ‘magaakenera Jehova.’ Nĩ ‘magaacanjamũka ngoro nĩ ũndũ wa Ngai wa ũhonokio wao.’ (Hab. 3:18) Jehova agaatuĩka “gĩtũũro” na njĩra irĩkũ ihinda-inĩ rĩu iritũ? No mũhaka tũgeeterera tuone. Ĩndĩ, no tũkorũo na ũũma ũyũ: O ta Aisiraeli hĩndĩ ya Thama, arĩa a “kĩrĩndĩ kĩingĩ” magaikara marĩ ithondeka, magĩathĩkĩra ũtongoria wa Ngai. (Kũg. 7:9; thoma Thama 13:18.) Ũtongoria ũcio ũkaaheanwo na njĩra ya gĩtheokrasi, hihi kũgerera ciũngano. Ma nĩ atĩ, ciũngano ngiri nyingĩ iria irĩ kuo thĩinĩ wa thĩ kũroneka ihaananĩtio na “tũnyũmba” twa kwĩgitĩra tũrĩa twarathĩtwo thĩinĩ wa Isaia 26:20. (Thoma.) Hihi nĩ ũtĩĩte mĩcemanio ya kĩũngano? Nĩ wathĩkagĩra ũtongoria ũrĩa Jehova aheanaga kũgerera kĩũngano ũtekũrĩa marĩĩgu?—Ahib. 13:17.

17. Jehova nĩ “gĩtũũro” nginya harĩ andũ ake ehokeku arĩa makuĩte na njĩra ĩrĩkũ?

¹⁷ O na arĩa megũkua marĩ ehokeku mbere ya mĩnyamaro ĩrĩa mĩnene Jehova no egũthiĩ na mbere gũkorũo arĩ “gĩtũũro” kĩao. Na njĩra ĩrĩkũ hihi? Ihinda iraya thutha wa athuri acio ehokeku gũkua, Jehova eerire Musa ũũ: “Nĩ niĩ Ngai wa . . . Iburahimu, Ngai wa Isaaka, Ngai wa Jakubu.” (Tham. 3:6) Thutha wa kũgweta ciugo icio, Jesu ongereire ũũ: ‘We ti Ngai wa arĩa akuũ, nĩ wa arĩa marĩ muoyo: nĩ gũkorũo harĩ we othe marĩ muoyo.’ (Luk. 20:38) Ĩĩ-ni, Jehova onaga andũ ake ehokeku arĩa makuĩte ta marĩ muoyo; nĩ gũkorũo no mũhaka akaamariũkia.—Koh. 7:1.

18. Thĩinĩ wa thĩ njerũ-rĩ, Jehova agatuĩka “gĩtũũro” na njĩra ya mwanya harĩ andũ ake atĩa?

¹⁸ Thĩinĩ wa thĩ njerũ ĩrĩa ĩkuhĩrĩirie mũno, Jehova ningĩ nĩ agatuĩka “gĩtũũro” harĩ andũ ake na njĩra ĩngĩ. Kũguũrĩrio 21:3 yugaga ũũ: “Atĩrĩrĩ, gĩikaro kĩa Ngai kĩĩ hamwe na andũ, nake nĩ egũikarania nao.” Kĩambĩrĩria-inĩ, Jehova agaikarania na raiya a ũthamaki wake gũkũ thĩ kũgerera Kristo Jesu. No mĩaka ngiri yathira, Jesu nĩ agaacokeria Ithe Ũthamaki, arĩkĩtie biũ kũhingia muoroto wa Ngai harĩ thĩ. (1 Kor. 15:28) Thutha ũcio, tondũ andũ magaakorũo marĩ akinyanĩru, matikabatara Jesu arĩ mũiguithania; Jehova agaakorũo hamwe nao. Githĩ kĩu ti kĩĩrĩgĩrĩro kĩa magegania kĩrĩ mbere itũ! Ihinda-inĩ rĩrĩ, kĩrekei twĩrutanĩrie kwĩgerekania na andũ ehokeku a tene na njĩra ya gũtua Jehova “gĩtũũro” gitũ.