Maũndũ ma Kwarĩrĩria Megiĩ Bibilia
1. Aira a Jehova
A. Kĩhumo kĩa Aira a Jehova
Jehova nĩ amenyithanagia aira ake. Isa 43:10-12; Je 15:16
Aira ehokeku maambĩrĩirie na Habili. Ahi 11:4, 39; 12:1
Jesu aarĩ mũira mwĩhokeku na wa ma. Joh 18:37; Kũg 1:5; 3:14
2. Anabii a Maheeni
A. Nĩ kwarathĩtwo atĩ nĩ gũgooka anabii a maheeni; maarĩ kuo o na mahinda ma atũmwo
Ũrĩa tũngĩmenya anabii a maheeni. Gũc 18:20-22; Lu 6:26
Nĩ maarathĩtwo; mamenyekaga na maciaro mao. Mat 24:23-26; 7:15-23
3. Bibilia
A. Kiugo kĩa Ngai gĩatongoririo nĩ roho
Andũ meerirũo ũrĩa mekwandĩka nĩ roho wa Ngai. 2Pe 1:20, 21
Nĩ ĩkoragwo na ũrathi: Da 8:5, 6, 20-22; Lu 21:5, 6, 20-22; Isa 45:1-4
Bibilia ĩrĩ yothe ĩtongoretio nĩ roho na nĩ ĩrĩ ũguni. 2Ti 3:16, 17; Ro 15:4
B. Nĩ ĩtongoragia andũ wega ũmũthĩ
Kwaga kũrũmĩrĩra mawatho ma Bibilia nĩ gũkoragwo na moimĩrĩro moru. Ro 1:28-32
Ũũgĩ wa andũ ndũngĩhũthĩka ithenya rĩayo. 1Ko 1:21, 25; 1Ti 6:20
Nĩ ĩtũteithagia kũrũa na thũ ĩrĩ hinya mũno. Ef 6:11, 12, 17
Ĩtongoragia mũndũ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. Thab 119:105; 2Pe 1:19; Thi 3:5, 6
C. Yaandĩkĩirũo andũ a ndũrĩrĩ na iruka ciothe
Bibilia yaambĩrĩirie kwandĩkĩrũo mabũrũri-inĩ ma Irathĩro. Tham 17:14; 24:12, 16; 34:27
Ngai ndarũmbũyagia o athũngũ tu. Ro 10:11-13; Ga 3:28
Ngai etĩkagĩra andũ a mĩthemba yothe. Atũ 10:34, 35; Ro 5:18; Kũg 7:9, 10
4. Gĩkuũ
A. Gĩtũmi gĩa gũkua
Mũndũ ombĩtwo arĩ mũkinyanĩru, aarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra tene na tene. Kĩa 1:28, 31
Kwaga gwathĩka gwatũmire atuĩrũo gĩkuũ. Kĩa 2:16, 17; 3:17, 19
Mehia na gĩkuũ nĩ ihunjĩte kũrĩ ciana cia Adamu ciothe. Ro 5:12
B. Ũrĩa akuũ matariĩ
Adamu ombirũo agĩtuĩka mũndũ wĩ muoyo, ti kĩndũ eekĩrirũo thĩinĩ wake. Kĩa 2:7; 1Ko 15:45
Andũ makuĩte gũtirĩ ũndũ moĩ. Koh 9:5, 10; Thab 146:3, 4
Marĩ toro metereire gũkaariũkio. Joh 11:11-14, 23-26; Atũ 7:60
C. Kwaranĩria na andũ makuĩte nĩ ũndũ ũtangĩhoteka
Akuũ matitũũranagia na Ngai marĩ ciũmbe cia roho. Thab 115:17; Isa 38:18
Nĩ tũkaanĩtio kũgeria kwaranĩria na akuũ. Isa 8:19; Ala 19:31
Andũ arĩa moigaga nĩ maragia na akuũ, arĩa marathaga mohoro nĩ mamenereirio. Gũc 18:10-12; Ga 5:19-21
5. Gũcoka gwa Kristo
A. Gũcoka gwake gũtikoonwo na maitho
Eerire arutwo ake atĩ andũ a gũkũ thĩ matikamuona rĩngĩ. Joh 14:19
No arutwo ake maamuonire akĩambata; gũcoka gwake gũgaakorũo kũhaana o ũguo. Atũ 1:6, 10, 11
Arĩ igũrũ, nĩ kĩũmbe kĩa roho gĩtangĩoneka. 1Ti 6:14-16; Ahi 1:3
Acokaga arĩ na ũnene wa Ũthamaki wa igũrũ. Da 7:13, 14
B. Kũmenyekaga na maũndũ maroneka
Arutwo mooririe kĩmenyithia gĩa gũcoka gwake. Mat 24:3
Akristiano “moonaga” gũcoka gwake kũgerera ũtaũku. Ef 1:18
Maũndũ maingĩ marĩa mekĩkĩte nĩ monanagia ũira wa gũcoka gwake. Lu 21:10, 11
Thũ ciake “cionaga” ciakinyĩrũo nĩ kũniinwo. Kũg 1:7
6. Gũkarario, Kũnyarirũo
A. Gĩtũmi gĩa Akristiano gũkarario
Jesu nĩ aathũũrĩtwo, nĩ aarathire ũhoro wa gũkarario. Joh 15:18-20; Mat 10:22
Gwathĩkĩra mawatho marĩa magĩrĩire kuonagia andũ a thĩ atĩ nĩ mahĩtĩtie. 1Pe 4:1, 4, 12, 13
Shaitani, ngai ya mũtabarĩre ũyũ, nĩ akararagia Ũthamaki wa Ngai. 2Ko 4:4; 1Pe 5:8
Mũkristiano ndetigagĩra, Ngai nĩ amũheaga hinya. Ro 8:38, 39; Jak 4:8
B. Mũtumia ndagĩrĩirũo gwĩtĩkĩria mũthuriwe amũtigithũkanie na Ngai
Nĩ kwaheanĩtwo mũkaana; andũ angĩ no makũhĩtithie. Mat 10:34-38; Atũ 28:22
No mũhaka ahoe ũteithio kuuma kũrĩ Ngai na Kristo. Joh 6:68; 17:3
Angĩtũũra arĩ mwĩhokeku no ahonokie mũthuriwe. 1Ko 7:16; 1Pe 3:1-6
Mũthuri nĩwe mũtwe, no ndagĩrĩirũo kũgiria mũtumia wake athathaiye Ngai. 1Ko 11:3; Atũ 5:29
C. Mũthuri ndagĩrĩirũo gwĩtĩkĩria mũtumia wake amũgirie gũtungatĩra Ngai
No mũhaka ende mũtumia wake o hamwe na ciana ciake, ende makoona muoyo. 1Ko 7:16
Nĩwe wagĩrĩirũo nĩ gũtua matua, kũhingĩria famĩlĩ mabataro. 1Ko 11:3; 1Ti 5:8
Ngai nĩ endete mũndũ ũrĩa ũrũmagia ma. Jak 1:12; 5:10, 11
Kuuna watho wa Ngai atĩ nĩguo ndũkarakarie mũndũ ũrĩa ũngĩ gũtikenagia Ngai. Ahi 10:38
Tongoria famĩlĩ ĩkaagĩa na gĩkeno thĩinĩ wa thĩ njerũ. Kũg 21:3, 4
7. Gũthathaiya Maaguka
A. Gũthathaiya maaguka no tũhũ
Maaguka nĩ maakuire, gũtirĩ ũndũ mamenyaga. Koh 9:5, 10
Aagu matiagĩrĩire gũthathaiyo. Ro 5:12, 14; 1Ti 2:14
Ngai nĩ akananĩtie ũthathaiya ta ũcio. Tham 34:14; Mat 4:10
B. Andũ no maheo gĩtĩo, no no Ngai wiki wagĩrĩirũo gũthathaiyo
Andũ ethĩ nĩ magĩrĩirũo kũhe arĩa akũrũ gĩtĩo. 1Ti 5:1, 2, 17; Ef 6:1-3
No no Ngai wiki wagĩrĩirũo nĩ gũthathaiyo. Atũ 10:25, 26; Kũg 22:8, 9
8. Gũthathaiya Mariamu
A. Mariamu aarĩ nyina wa Jesu, ndaarĩ “nyina wa Ngai”
Ngai ndarĩ kĩambĩrĩria. Thab 90:2; 1Ti 1:17
Mariamu aarĩ nyina wa Mũrũ wa Ngai arĩ gũkũ thĩ. Lu 1:35
B. Mariamu ndatũũrire arĩ “thingi”
Nĩ aahikirio nĩ Jusufu. Mat 1:19, 20, 24, 25
Aarĩ na ciana ingĩ tiga Jesu. Mat 13:55, 56; Lu 8:19-21
Acio matiarĩ “ariũ a Ithe a kĩĩroho.” Joh 7:3, 5
9. Gũtuĩkaga Atĩa Rĩrĩa Twakua?
A. Hihi nĩ harĩ kĩndũ gĩthiaga na mbere gũtũũra mũndũ akua?
Mũndũ akua nĩ athira. Koh 9:5, 6, 10; Thab 146:3, 4
Muoyo nĩ ũkuaga. Mar 3:4
Hatirĩ ngũrani ya mũndũ na nyamũ thuutha wa gũkua. Koh 3:19, 20
B. Roho nĩ kĩĩ kũringana na Bibilia?
Kiugo gĩa Kĩgiriki kĩrĩa gĩtaũragwo “roho” kiugĩte mĩhũũmũ. Thab 146:4; 104:29
Mũndũ akua hinya wake wa gũtũũra ũcokagĩrĩra Ngai. Koh 12:7
No Ngai wiki ũngĩhota gũtũma hinya ũcio ũrute wĩra. Ezk 37:12-14
10. Gũtukania Wĩtĩkio
A. Kũnyitanĩra na ndini iria ingĩ maũndũ-inĩ ma ũthathaiya gũtiĩtĩkĩrĩkĩte harĩ Ngai
Njĩra no ĩmwe tu, nĩ ngunderu, no andũ anini mamĩonaga. Ef 4:4-6; Mat 7:13, 14
Tũheetwo mũkaana atĩ morutani ma maheeni nĩ mathaahagia. Mat 16:6, 12; Ga 5:9
Twĩrĩtwo twĩyamũranie. 2Ti 3:5; 2Ko 6:14-17; Kũg 18:4
B. Kuuga atĩ “ndini ciothe nĩ njega” ti ma
Amwe nĩ makoragwo na kĩyo no gĩtitwaranaga na wendi wa Ngai. Ro 10:2, 3
Maũndũ mooru mathũkagia kĩrĩa kĩngĩ gĩothe kĩngĩkorũo kĩrĩ kĩega. 1Ko 5:6; Mat 7:15-17
Arutani a maheeni matũmaga andũ moore. 2Pe 2:1; Mat 12:30; 15:14
Ũthathaiya mũtheru ũbataraga gũthathaiya o Ngai wiki. Gũc 6:5, 14, 15
11. Hari-Magedoni
A. Nĩ mbaara ya Ngai ya kũniina waganu
Ndũrĩrĩ igaacokanĩrĩrio nĩ ũndũ wa Hari-Magedoni. Kũg 16:14, 16
Nĩ Ngai ũkaarũa, akĩhũthĩra Mũriũ o hamwe na araika. 2The 1:6-9; Kũg 19:11-16
Ũrĩa tũngĩhonoka. Zef 2:2, 3; Kũg 7:14
B. Nĩ ĩringanaga na wendo wa Ngai
Thĩ nĩ ĩthũkĩte mũno. 2Ti 3:1-5
Ngai nĩ mũkirĩrĩria, no no mũhaka oe ikinya nĩ ũndũ wa kĩhooto gĩake. 2Pe 3:9, 15; Lu 18:7, 8
No mũhaka waganu weherio nĩ getha ũthingu ũtheereme. Thi 21:18; Kũg 11:18
12. Icua, Mwaki wa Tene na Tene (kwa Ngoma)
A. Gũtirĩ kũndũ akuũ maherithagio na mwaki
Ayubu aahoire athiĩ kwa ngoma rĩrĩa aanyarirĩkaga. Ayu 14:13
Gũtirĩ ũndũ wĩkĩkaga kuo. Thab 6:5; Koh 9:10; Isa 38:18, 19
Jesu aariũkirio kuuma mbĩrĩra-inĩ, kwa ngoma. Atũ 2:27, 31, 32; Thab 16:10
Kwa ngoma nĩ gũkaaruta akuũ arĩa angĩ; nĩ gũkaniinwo. Kũg 20:13, 14
B. Mwaki nĩ rũũri ruonanagia kũniinwo biũ
Mwaki wonanagia kwanango biũ na njĩra ya kũũragwo. Mat 25:41, 46; 13:30
Andũ aganu arĩa materiraga makaanangwo biũ ta arĩ gũcinwo na mwaki. Ahi 10:26, 27
‘Kũnyarirũo’ gwa Shaitani na mwaki nĩ kuonania gĩkuũ gĩa tene na tene. Kũg 20:10, 14, 15
C. Ngerekano ya gĩtonga na Lazaro ndĩonanagia atĩ andũ nĩ makaaherithio na mwaki tene na tene
O ta gĩthũri kĩa Iburahimu, mwaki o naguo no ngerekano. Lu 16:22-24
Gwĩtĩkĩrĩka kwa Iburahimu nĩ mũgarũ wa gũikio nduma-inĩ. Mat 8:11, 12
Kwanango kwa Babuloni kwĩrĩtwo nĩ gũcinwo na mwaki. Kũg 18:8-10, 21
13. Igũrũ
A. No andũ 144,000 tu mathiaga igũrũ
No andũ anini; magaatuĩka athamaki hamwe na Kristo. Kũg 5:9, 10; 20:4
Jesu nĩwe waarĩ wa mbere; angĩ nĩ mathuurĩtwo kuuma hĩndĩ ĩyo. Kol 1:18; 1Pe 2:21
Andũ angĩ aingĩ magatũũra gũkũ thĩ. Kũg 21:3, 4
Acio 144,000 magakorũo na wĩra wa mwanya ũtaheetwo andũ angĩ. Kũg 14:1, 3; 7:4, 9
14. Jehova, Ngai
A. Rĩĩtwa rĩa Ngai
“Ngai” nĩ rĩĩtwa rĩa ũnene; Mwathani witũ nĩ arĩ rĩĩtwa rĩake mwene. 1Ko 8:5, 6
Tũhoyaga rĩĩtwa rĩake rĩamũrũo kana rĩtherio. Mat 6:9, 10
Jehova nĩrĩo rĩĩtwa rĩa Ngai. Thab 83:18; Tham 6:2, 3; 3:15; Isa 42:8
Rĩĩtwa rĩu nĩ rĩkoragwo thĩinĩ wa. Thab 83:18; Isa 12:2; 26:4
Jesu nĩ aamenyithirie andũ rĩĩtwa rĩu. Joh 17:6, 26; 5:43; 12:12, 13, 28
B. Ngai arĩ kuo
Gũtingĩhoteka mũndũ one Ngai na atũũre. Tham 33:20; Joh 1:18; 1Joh 4:12
Tũtirabatara kuona Ngai nĩgetha twĩtĩkie. Ahi 11:1; Ro 8:24, 25; 10:17
Ngai nĩ amenyekaga kũgerera mawĩra make marĩa tuonaga. Ro 1:20; Thab 19:1, 2
Kũhinga kwa morathi nĩ kuonanagia atĩ Ngai e kuo. Isa 46:8-11
C. Ngumo cia Ngai
Ngai nĩ wendo. 1Joh 4:8, 16; Tham 34:6; 2Ko 13:11; Mik 7:18
Arĩ ũũgĩ mũingĩ mũno. Ayu 12:13; Ro 11:33; 1Ko 2:7
Nĩ wa kĩhooto, ahũthagĩra kĩhooto. Gũc 32:4; Thab 37:28
Nĩ mwene hinya wothe, arĩ ũhoti wothe. Ayu 37:23; Kũg 7:12; 4:11
D. Andũ othe matiratungatĩra Ngai ũmwe
Njĩra ĩrĩa yonekaga ta ĩrĩ njega ndĩkoragwo arĩ yo yagĩrĩire hingo ciothe. Thi 16:25; Mat 7:21
Kũrĩ njĩra igĩrĩ, ĩmwe noyo ĩkinyagia andũ muoyo-inĩ. Mat 7:13, 14; Gũc 30:19
Kũrĩ ngai nyingĩ no no Ngai ũmwe tu wa ma. 1Ko 8:5, 6; Thab 82:1
Kũmenya Ngai wa ma nĩ kwa bata mũno nĩgetha tũkoona muoyo. Joh 17:3; 1Joh 5:20
15. Jesu
A. Jesu nĩ Mũrũ wa Ngai na Mũthamaki mũitĩrĩrie maguta
Nĩ irigithathi rĩa Ngai, aahũthĩrirũo kũũmba indo iria ingĩ ciothe. Kũg 3:14; Kol 1:15-17
Aatuirũo mũndũ agĩciarũo nĩ mũtumia, arĩ mũnini kũrĩ araika. Ga 4:4; Ahi 2:9
Aaciarirũo na njĩra ya roho wa Ngai, eerĩgĩrĩire gũcoka igũrũ. Mat 3:16, 17
Aatũgĩririo makĩria ma ũrĩa aarĩ atanoka gũkũ thĩ. Afi 2:9, 10
B. Gwĩtĩkia Jesu Kristo nĩ kũrabatarania nĩgetha tũkaahonoka
Kristo nĩwe Mbeũ ya Iburahimu ĩrĩa yeranĩirũo. Kĩa 22:18; Ga 3:16
Jesu nowe Mũthĩnjĩri-Ngai-Mũnene, nowe ũkũũri. 1Joh 2:1, 2; Ahi 7:25, 26; Mat 20:28
Muoyo wonekaga kũgerera kũmenya Ngai na Kristo, na gwathĩka. Joh 17:3; Atũ 4:12
C. Gwĩtĩkia Jesu tokuo tu kũrabatarania
Wĩtĩkio no mũhaka ũkorũo na ciĩko. Jak 2:17-26; 1:22-25
No mũhaka twathĩkĩre maathani, tũrute wĩra ũrĩa aarutaga. Joh 14:12, 15; 1Joh 2:3
Ti arĩa othe mahũthagĩra rĩĩtwa rĩa Mwathani makaingĩra Ũthamaki-inĩ. Mat 7:21-23
16. Kanitha Kana Kĩũngano
A. Kanitha nĩ wa kĩĩroho, wakĩtwo mũthingi-inĩ wa Kristo
Ngai ndaikaraga hekarũ-inĩ ciakĩtwo na moko ma andũ. Atũ 17:24, 25; 7:48
Kanitha wa ma nĩ hekarũ ya kĩĩroho ya mahiga marĩ muoyo. 1Pe 2:5, 6
Kristo nĩwe ihiga rĩa koine; atũmwo nĩo mũthingi wa kerĩ. Ef 2:20
Ngai agĩrĩirũo gũthathaiyo na roho na ma. Joh 4:24
B. Kanitha ndwakĩtwo igũrũ rĩa Petero
Jesu ndoigire atĩ kanitha waakirũo igũrũ rĩa Petero. Mat 16:18
Jesu etĩtwo ‘ndũmba ya ihiga.’ 1Ko 10:4
Petero oigire Jesu nĩwe mũthingi. 1Pe 2:4, 6-8; Atũ 4:8-12
17. Kĩhiko
A. Kĩhiko no mũhaka kĩheo gĩtĩo
Kĩringithanĩtio na Kristo na mũhiki wake. Ef 5:22, 23
Gũkomania kwa arĩa mahikanĩtie no mũhaka gũtuwo ũndũ mũtheru. Ahi 13:4
Arĩa mahikanĩtie mataarĩtwo matikeheranĩre. 1Ko 7:10-16
Ũtharia (Por·neiʹa) noguo tu mũthingi wa ndigano. Mat 19:9
B. Watho wa ũnene no mũhaka ũrũmĩrĩrũo nĩ Akristiano
Mũthuri arĩ we mũtwe no mũhaka ende na arũmbũiye famĩlĩ yake. Ef 5:23-31
Mũtumia enyihagĩria mũthuriwe, akamwenda na akamwathĩkĩra. 1Pe 3:1-7; Ef 5:22
Ciana no mũhaka ciathĩke. Ef 6:1-3; Kol 3:20
C. Maũndũ marĩa aciari Akristiano magĩrĩirũo kũhingĩria ciana ciao
No mũhaka macionie wendo, mahũthĩre mahinda nacio, macirũmbũiye. Tit 2:4
Matigacirakarie. Kol 3:21
Marũmbũiye nginya mabataro macio ma kĩĩroho. 2Ko 12:14; 1Ti 5:8
Macirute maũndũ ma ũtũũro. Ef 6:4; Thi 22:6, 15; 23:13, 14
D. Akristiano magĩrĩirũo kũhikia kana kũhikĩra o Akristiano arĩa angĩ
Mahikanie tu o “thĩinĩ wa Mwathani.” 1Ko 7:39; Gũc 7:3, 4; Ne 13:26
E. Kũhikia atumia aingĩ ti gwĩtĩkĩrie nĩ Maandĩko
Kuuma o kĩambĩrĩria mũndũ aarĩ akorũo na mũtumia ũmwe tu. Kĩa 2:18, 22-25
Jesu nĩ aacokirie watho ũcio harĩ Akristiano. Mat 19:3-9
Akristiano a tene maahikagia o mũtumia ũmwe tu. 1Ko 7:2, 12-16; Ef 5:28-31
18. Kĩririkano gĩa Gĩkuũ kĩa Jesu, Mitha
A. Kĩririkano kĩa Irio cia Mwathani
Kĩririkanagwo rita rĩmwe o mwaka mũthenya wa Bathaka. Lu 22:1, 17-20; Tham 12:14
Nĩ kũririkana gĩkuũ kĩa igongona rĩa Kristo. 1Ko 11:26; Mat 26:28
Arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ igũrũ nĩo marĩaga. Lu 22:29, 30; 12:32, 37
Ũrĩa mũndũ amenyaga atĩ arĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩu. Ro 8:15-17
B. Mitha ti ũrutani wa Kĩĩmaandĩko
No nginya thakame ĩitwo nĩgetha andũ moherũo mehia. Ahi 9:22
Kristo nĩwe wiki Mũiguithania wa kĩrĩkanĩro kĩrĩa kĩerũ. 1Ti 2:5, 6; Joh 14:6
Kristo arĩ igũrũ; ndangĩrehwo gũkũ thĩ nĩ mũhunjia. Atũ 3:20, 21
Hatirĩ bata wa gũcokera igongona rĩa Kristo. Ahi 9:24-26; 10:11-14
19. Kũhonania, Kwaria na Thiomi
A. Ũhonania wa kĩĩroho ũkoragwo na ũguni wa gũtũũra
Kũrũara kĩĩroho nĩ kũrehage moimĩrĩro mooru mũno. Isa 1:4-6; 6:10; Ho 4:6
Wĩra ũrĩa mũnene ũheanĩtwo nĩ wa kũhonania kĩĩroho. Joh 6:63; Lu 4:18
Kweheragia mehia; gũkarehe gĩkeno, muoyo. Jak 5:19, 20; Kũg 7:14-17
B. Ũthamaki wa Ngai ũkaarehe kĩhonia gĩa gũtũũra harĩ mĩrimũ ya kĩĩmwĩrĩ
Jesu aahonagia ndwari cia mĩthemba mĩingĩ, aahunjagia ũhoro wa irathimo cia Ũthamaki. Mat 4:23
Twĩrĩirũo Ũthamaki arĩ guo ũkaarehe kĩhonia gĩa gũtũũra. Mat 6:10; Isa 9:7
Nginya gĩkuũ nĩ gĩkaaniinwo. 1Ko 15:25, 26; Kũg 21:4; 20:14
C. Ũhonania wa wĩtĩkio ũrĩa wĩkagwo ũmũthĩ nduonanagia atĩ nĩ wĩtĩkĩrĩkĩte harĩ Ngai
Arutwo a Jesu matiehonagia o ene. 2Ko 12:7-9; 1Ti 5:23
Iheo cia kũringa ciama ciathirire thuutha wa mahinda ma atũmwo. 1Ko 13:8-11
Kũhonania gũtionanagia atĩ mũndũ nĩ etĩkĩrĩkĩte harĩ Ngai. Mat 7:22, 23; 2The 2:9-11
D. Kwaria na thiomi kwarĩ ũhoti waheanĩtwo wa ihinda o inini
Kwarĩ rũũri; iheo ingĩ nene ciagĩrĩire gũcario. 1Ko 14:22; 12:30, 31
Iheo cia roho cia kũringa ciama nĩ ciarathĩtwo atĩ nĩ igaathira. 1Ko 13:8-10
Gwĩka maũndũ ma magegania ti kĩonania gĩa gwĩtĩkĩrĩka kũna harĩ Ngai. Mat 7:22, 23; 24:24
20. Kũriũkio
A. Kĩĩrĩgĩrĩro harĩ arĩa makuĩte
Arĩa othe marĩ thĩinĩ mbĩrĩra-inĩ nĩ makaariũkio. Joh 5:28, 29
Kũriũkio kwa Jesu nĩ gũtũheaga ũũma. 1Ko 15:20-22; Atũ 17:31
Arĩa marumaga kana makehĩria roho matikaariũkio. Mat 12:31, 32
Arĩa monanagia wĩtĩkio me na ũũma atĩ nĩ makaariũkio. Joh 11:25
B. Makaariũkio maheo muoyo kũrĩa igũrũ kana gũkũ thĩ
Othe makuaga nĩ ũndũ wa Adamu; macokagio muoyo nĩ ũndũ wa Jesu. 1Ko 15:20-22; Ro 5:19
Andũ makaariũkio marĩ na mĩĩrĩ ngũrani. 1Ko 15:40, 42, 44
Arĩa magaatũũrania na Jesu magakorũo mahaana o take. 1Ko 15:49; Afi 3:20, 21
Arĩa matagaakorũo magĩathana magaatũũra gũkũ thĩ. Kũg 20:4b, 5, 13; 21:3, 4
21. Kũruta Ũira
A. Akristiano othe no mũhaka marute ũira, mahunjie ũhoro ũrĩa mwega
No mũhaka mamenyithanie Jesu harĩ andũ nĩgetha magetĩkĩrĩka. Mat 10:32
No mũhaka matuĩke a gwĩkaga ũhoro ũrĩa maiguĩte, monanie wĩtĩkio. Jak 1:22-24; 2:24
O na arĩa erũ nĩ magĩrĩirũo gũtuĩka arutani. Mat 28:19, 20
Kuumbũra nĩ kũrehaga ũhonokio. Ro 10:10
B. Nĩ harĩ bata wa gũcokera, gũthiĩ na mbere kũruta ũira
Mũkaana wa ũhoro wa mũthia no mũhaka ũheanwo. Mat 24:14
Jeremia aanĩrĩire ũhoro wa mũthia wa Jerusalemu mĩaka mĩingĩ. Je 25:3
O ta Akristiano a tene, tũtingĩtiga. Atũ 4:18-20; 5:28, 29
C. No mũhaka tũrute ũira nĩgetha twĩtheme mehia ma gũita thakame
No mũhaka tũheane mũkaana wĩgiĩ mũthia ũrĩa ũrakuhĩrĩria. Ezk 33:7; Mat 24:14
Kwaga gwĩka ũguo kũrehaga mehia ma gũita thakame. Ezk 33:8, 9; 3:18, 19
Paulo nĩ eethemire mehia ma gũita thakame; aaririe ma yothe. Atũ 20:26, 27; 1Ko 9:16
Kũhonokagia mũndũ ũrĩa ũraruta ũira o hamwe na ũrĩa ũrathikĩrĩria. 1Ti 4:16; 1Ko 9:22
22. Mahoya
A. Mahoya marĩa maiguagwo nĩ Ngai
Ngai nĩ athikagĩrĩria mahoya ma andũ. Thab 145:18; 1Pe 3:12
Andũ matarĩ athingu matingĩiguo no magarũrũrĩire. Isa 1:15-17
No mũhaka tũhoe thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesu. Joh 14:13, 14; 2Ko 1:20
No mũhaka tũhoe mahoya mararingana na wendi wa Ngai. 1Joh 5:14, 15
Wĩtĩkio nĩ wa bata. Jak 1:6-8
B. Gũcokacokera, mahoya matiagĩrĩire kwerekerio kũrĩ Mariamu kana “atheru”
No mũhaka tũhoe Ngai tũgereire rĩĩtwa-inĩ rĩa Jesu. Joh 14:6, 14; 16:23, 24
Mahoya ma kũhũhũta kana ma gũcokacokera matingĩiguo. Mat 6:7
23. Mehia
A. Mehia nĩ kĩĩ?
Nĩ kwagarara watho wa Ngai, ithimi ciake nginyanĩru. 1Joh 3:4; 5:17
Mũndũ arĩ ũũmbi wa Ngai, nĩ agaacirithio nĩwe. Ro 14:12; 2:12-15
Watho nĩ wataarĩirie mehia, ũgĩtũma andũ mamamenye. Ga 3:19; Ro 3:20
Andũ othe nĩ ehia, matikinyagĩra ithimi nginyanĩru cia Ngai. Ro 3:23; Thab 51:5
B. Kĩrĩa gĩtũmĩte andũ othe manyarirĩke nĩ ũndũ wa mehia ma Adamu
Andũ othe maagaire kwaga gũkinyanĩra na gĩkuũ kuuma kũrĩ Adamu. Ro 5:12, 18
Ngai nĩ tha onanirie agĩkirĩrĩria andũ. Thab 103:8, 10, 14, 17
Igongona rĩa Jesu nĩ rĩeheragia mehia. 1Joh 2:2
Mehia na mawĩra marĩa mangĩ mothe ma Mũcukani nĩ makeeherio. 1Joh 3:8
C. Itunda rĩrĩa rĩagirĩtio rĩarĩ kwaga gwathĩka, ti ngomanio
Watho wa kwaga kũrĩa mũtĩ ũcio waigĩtwo Hawa atanombwo. Kĩa 2:17, 18
Adamu na Hawa nĩ meerĩtwo magĩe na ciana. Kĩa 1:28
Ciana ti moimĩrĩro ma mehia, no nĩ kĩrathimo kĩa Ngai. Thab 127:3-5
Hawa eehirie mũthuriwe atarĩ ho; akĩaga gũtĩa ũnene wa mũthuriwe. Kĩa 3:6; 1Ti 2:11-14
Adamu arĩ we mũtwe, nĩ aakararirie watho wa Ngai. Ro 5:12, 19
D. Kwĩhĩria roho nĩ kuuga atĩa? (Mat 12:32; Mar 3:28, 29)
Mehia ma kũgaya ti mamwe mamo. Ro 5:8, 12, 18; 1Joh 5:17
Mũndũ no aiguithie roho ũũru, na acoke agarũrũke. Ef 4:30; Jak 5:19, 20
Mũndũ kũmenyera gwĩka mehia eyendeire gũtongoragia harĩ gĩkuũ. 1Joh 3:6-9
Ngai nĩ atuagĩra andũ ta acio ciira, akeheria roho wake. Ahi 6:4-8
Tũtiagĩrĩirũo kũhoera andũ ta acio matarerira. 1Joh 5:16, 17
24. Muoyo
A. Muoyo wa tene na tene na ma nĩ ũkaheo andũ arĩa athĩki
Ngai nĩ eranĩire muoyo na ndangĩheenania. Tit 1:2; Joh 10:27, 28
Muoyo ũtagathira nĩ wĩrĩirũo arĩa monanagia wĩtĩkio. Joh 11:25, 26
Gĩkuũ nĩ gĩkaaniinwo. 1Ko 15:26; Kũg 21:4; 20:14; Isa 25:8
B. Muoyo wa igũrũ no wa arĩa a mwĩrĩ wa Kristo
Ngai nĩwe ũthuuraga arĩa ekwenda. Mat 20:23; 1Ko 12:18
No andũ 144,000 marutĩtwo gũkũ thĩ. Kũg 14:1, 4; 7:2-4; 5:9, 10
O na Johana ũrĩa Mũbatithania ndagakorũo Ũthamaki-inĩ wa igũrũ. Mat 11:11
C. Muoyo gũkũ thĩ wĩrĩirũo andũ matangĩtarĩka, “ngʼondu ingĩ”
Andũ anini no o magaakorũo igũrũ hamwe na Jesu. Kũg 14:1, 4; 7:2-4
‘Ngʼondu iria ingĩ’ ti ariũ a Ithe na Kristo. Joh 10:16; Mat 25:32, 40
Andũ aingĩ arĩa rĩu maracokanĩrĩrio magaatũũra gũkũ thĩ. Kũg 7:9, 15-17
Angĩ makaariũkio maheo muoyo gũkũ thĩ. Kũg 20:12; 21:4
25. Mĩhianano
A. Kũhũthĩra mĩhianano ũthathaiya-inĩ nĩ kũnyarara Ngai
Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũthondeka mũhiano wa ũrĩa Ngai ahaana. 1Joh 4:12; Isa 40:18; 46:5; Atũ 17:29
Akristiano nĩ makanĩtio kũhũthĩra mĩhianano. 1Ko 10:14; 1Joh 5:21
Ngai agĩrĩirũo gũthathaiyo na roho, na ma. Joh 4:24
B. Gũthathaiya mũhianano kwarĩ na moimĩrĩro mooru mũno harĩ rũũrĩrĩ rwa Isiraeli
Ayahudi nĩ maakanĩtio gũthathaiya mĩhianano. Tham 20:4, 5
Ndĩngĩigua, ndĩngĩaria; arĩa mamĩthondekaga makaahana o ta yo. Thab 115:4-8
Kwaarehire mũtego, makĩanangwo. Thab 106:36, 40-42; Je 22:8, 9
C. Ũthathaiya ũtarĩ wa ngoro yothe ndwĩtĩkĩrĩkĩte
Ngai nĩ aaregire kũheo ũthathaiya ũtarĩ wa ngoro yothe. Isa 42:8
Ngai wiki nowe “mũigua wa mahoya.” Thab 65:1, 2
26. Mũcukani, Ndaimono
A. Mũcukani nĩ kĩũmbe kĩa roho
Ti ũũru ũrĩa ũkoragwo thĩinĩ wa mũndũ no nĩ kĩũmbe kĩa roho. 2Ti 2:26
Mũcukani nĩ kĩũmbe o ta araika. Mat 4:1, 11; Ayu 1:6
Nĩwe wetuire Mũcukani nĩ ũndũ wa merirĩria make mooru. Jak 1:13-15
B. Mũcukani nĩwe mũthamaki ũrĩa ũtonekaga wa thĩ ĩno
Thĩ yothe ĩkoragwo rungu rwake. 2Ko 4:4; 1Joh 5:19; Kũg 12:9
Areketwo atũũre nginya thitango icokio. Tham 9:16; Joh 12:31
Agaikio irima rĩtarĩ gĩturi, acoke anangwo. Kũg 20:2, 3, 10
C. Ndaimono nĩ araika arĩa maremire
Maanyitanĩire na Shaitani mbere ya Kĩguũ. Kĩa 6:1, 2; 1Pe 3:19, 20
Moohirũo na mĩnyororo ĩrĩa ĩtarĩ hĩndĩ ĩngĩohoka, matũũraga nduma-inĩ. 2Pe 2:4; Jud 6
Marũaga na Ngai, makanyarira andũ. Lu 8:27-29; Kũg 16:13, 14
Makaaniinanĩrio na Shaitani. Mat 25:41; Lu 8:31; Kũg 20:2, 3, 10
27. Mũtharaba
A. Jesu aacuririo mũtĩ-inĩ wa kwambĩrũo nĩguo anyararithio
Jesu aacuririo mũtĩ-inĩ wa kwambĩrũo. Atũ 5:30; 10:39; Ga 3:13
No mũhaka Akristiano makuue mũtĩ wao wa kwambĩrũo arĩ ta kũnyararũo. Mt 10:38; Lu 9:23
B. Ndwagĩrĩirũo gũthathaiyo
Kuonania mũtĩ wa Jesu wa kwambĩrũo nĩ kũmũnyararithia. Ahi 6:6; Mat 27:41, 42
Kũhũthĩra mũtharaba ũthathaiya-inĩ nĩ kũhoya mĩhianano. Tham 20:4, 5; Je 10:3-5
Jesu nĩ kĩũmbe kĩa roho, ndatũũraga o mũtĩ igũrũ. 1Ti 3:16; 1Pe 3:18
28. Mwaka wa 1914
A. 1914 (M.M.) nĩrĩo Mahinda ma Ndũrĩrĩ maathirire
Ũthamaki wa aathani arĩa maarũgamagĩrĩra ũthamaki wa Ngai nĩ waambire gũtinĩka mwaka wa 607 M.M.M. Ezk 21:25-27
“Mahinda mũgwanja” no mũhaka mangĩathirire wathani ũcio ũtanacokio rĩngĩ. Da 4:32, 16, 17
Mũgwanja =2×31/2 kana thikũ 1,260×2. Kũg 12:6, 14; 11:2, 3
Mũthenya ũmwe ũkĩrũgamĩrĩra mwaka ũmwe. [Ũguo nĩ kuuga mĩaka 2,520] Ezk 4:6; Nda 14:34
Ũthamaki ũngiahandirũo mĩaka ĩyo yathira. Lu 21:24; Da 7:13, 14
29. Ndini
A. Kũrĩ ndini o ĩmwe tu ya ma
Kĩĩrĩgĩrĩro kĩmwe, wĩtĩkio ũmwe, ũbatithio ũmwe. Ef 4:5, 13
Ĩheetwo wĩra wa gũtua andũ arutwo. Mat 28:19; Atũ 8:12; 14:21
Ĩngĩmenyeka na maciaro mayo. Mat 7:19, 20; Lu 6:43, 44; Joh 15:8
Ĩkoragwo na wendo, ũiguano gatagatĩ-inĩ ka arũmĩrĩri ayo. Joh 13:35; 1Ko 1:10; 1Joh 4:20
B. Ũrutani wa maheeni nĩ ũmenereirio
Jesu nĩ aamenereirie ũrutani wa maheeni. Mat 23:15, 23, 24; 15:4-9
Eekire ũguo nĩguo agitĩre arĩa matutumarĩtio maitho. Mat 15:14
Ma nĩ yamakũũrire ũkombo-inĩ magĩtuĩka arutwo a Jesu. Joh 8:31, 32
C. Mũndũ nĩ agĩrĩirũo kũgarũrĩra ndini angĩonio atĩ ti ya ma
Ma nĩ ĩkũũraga andũ ũkombo-inĩ; ĩkonia aingĩ atĩ nĩ mahĩtĩtie. Joh 8:31, 32
Aisiraeli, o na andũ angĩ, nĩ maagarũrĩire ũthathaiya ũrĩa maakoragwo naguo. Jos 24:15; 2Ath 5:17
Akristiano a tene nĩ maagarũrĩire mawoni mao. Ga 1:13, 14; Atũ 3:17, 19
Paulo nĩ aagarũrĩire ndini. Atũ 26:4-6
Thĩ yothe nĩ ĩhĩtithĩtio; no mũhaka tũgarũrĩre meciria. Kũg 12:9; Ro 12:2
D. Kuuga atĩ “ndini ciothe nĩ njega” gũtitũmaga ciĩtĩkĩrĩke nĩ Ngai
Ngai nĩwe ugaga ũrĩa twagĩrĩirũo nĩ gũthathaiya. Joh 4:23, 24; Jak 1:27
Ti njega angĩkorũo ndĩreka wendi wa Ngai. Ro 10:2, 3
“Mawĩra mega” no maregwo. Mat 7:21-23
Ĩmenyekaga na maciaro mayo. Mat 7:20
30. Ndungata
A. Akristiano othe no mũhaka makorũo me ndungata
Jesu aarĩ ndungata ya Ngai. Ro 15:8, 9; Mat 20:28
Akristiano marũmagĩrĩra kĩonereria gĩake. 1Pe 2:21; 1Ko 11:1
No mũhaka mahunjie nĩgetha mahingie ũtungata. 2Ti 4:2, 5; 1Ko 9:16
B. Kwagĩrĩra gũtuĩka ndungata
Kũgerera roho wa Ngai na kũmenya Kiugo gĩake. 2Ti 2:15; Isa 61:1-3
Rũmĩrĩra kĩonereria gĩa Kristo harĩ kũhunjia. 1Pe 2:21; 2Ti 4:2, 5
Ngai atũmenyeragia kũgerera roho wake na ithondeka rĩake. Joh 14:26; 2Ko 3:1-3
31. Roho, Ũgo na Ũragũri
A. Roho mũtheru nĩ kĩĩ?
Nĩ hinya wa Ngai wa kũruta wĩra, no ti mũndũ. Atũ 2:2, 3, 33
Nĩ wahũthĩrirũo harĩ kũũmba, na ũgĩtongoria kwandĩkwo kwa Bibilia na mawĩra-inĩ mangĩ. Kĩa 1:2; Ezk 11:5
Nĩguo ũciaraga na ũgaitĩrĩria maguta arĩa a mwĩrĩ wa Kristo. Joh 3:5-8; 2Ko 1:21, 22
Wĩkĩraga hinya, na ũgatongoria andũ a Ngai ũmũthĩ. Ga 5:16, 18
B. Hinya ũrĩa ũtũmaga mũndũ akorũo muoyo no wĩtagwo roho
Hinya ũcio ũtũũragio nĩ kũhuuhia. Jak 2:26; Ayu 27:3
Ngai nĩwe ũkoragwo na ũhoti igũrũ rĩa hinya wa ũtũũro. Zek 12:1
Hinya wa ũtũũro wa andũ o na wa nyamũ, nĩ wa Ngai. Koh 3:19-21
Roho ũcokagĩrĩra Ngai harĩ na mwĩhoko wa kũriũkio. Lu 23:46
C. No mũhaka twĩtheme ũgo na ũragũri tondũ nĩ mawĩra ma ndaimono
Nĩ ũkaananĩtio nĩ Kiugo kĩa Ngai. Isa 8:19, 20; Ala 19:31; 20:6, 27
Kũratha ũhoro wa maũndũ makaahanĩka nĩ wĩra wa ndaimono; nĩ gũkaananĩtio. Atũ 16:16-18
Kũrehage kũniinwo. Ga 5:19-21; Kũg 21:8; 22:15
Ũtuĩria wa njata nĩ mũkaananie. Gũc 18:10-12; Je 10:2
32. Thabatũ
A. Akristiano matiathĩtwo marũmagĩrĩre mũthenya wa Thabatũ
Watho nĩ waaninirũo nĩ gĩkuũ kĩa Jesu. Ef 2:15
Akristiano matiagĩrĩirũo kũrũmĩrĩra Thabatũ. Kol 2:16, 17; Ro 14:5, 10
Nĩ maarũngirũo nĩ ũndũ wa kũrũmĩrĩra Thabatũ, na maũndũ mangĩ. Ga 4:9-11; Ro 10:2-4
Matonyaga kĩhurũko-inĩ kĩa Ngai na njĩra ya wĩtĩkio na gwathĩka. Ahi 4:9-11
B. Aisiraeli a tene no o maagĩrĩirũo kũrũmĩrĩra Thabatũ
Maambĩrĩirie kũrũmĩrĩra Thabatũ moima Misiri. Tham 16:26, 27, 29, 30
Yaarĩ rũũri harĩ o Aisiraeli a tene tu. Tham 31:16, 17; Thab 147:19, 20
Watho no wamabataraga manyite mĩaka ya Thabatũ. Tham 23:10, 11; Ala 25:3, 4
Thabatũ ndĩrĩ bata harĩ Akristiano. Ro 14:5, 10; Ga 4:9-11
C. Thabatũ ya Ngai ya kũhuurũka (Mũthenya wa mũgwanja harĩ “kiumia” kĩa ũũmbi)
Yaambĩrĩirie thĩ yarĩka kũũmbwo. Kĩa 2:2, 3; Ahi 4:3-5
No yathiaga na mbere Jesu arĩ gũkũ thĩ. Ahi 4:6-8; Thab 95:7-9, 11
Akristiano mahurũkaga kuuma mawĩra-inĩ ma gũthingata o ũhoro wao ene. Ahi 4:9, 10
Ĩgaathira rĩrĩa Ũthamaki ũkaarĩkia wĩra ũkoniĩ thĩ ĩno. 1Ko 15:24, 28
33. Thakame
A. Gwĩkĩrũo thakame nĩ kwaga gũtĩa ũtheru wayo
Nuhu eerirũo atĩ thakame nĩ theru, nĩyo muoyo. Kĩa 9:4, 16
Watho wa kĩrĩkanĩro nĩ waakananĩtie kũrĩa thakame. Ala 17:14; 7:26, 27
Ũndũ ũcio nĩ waacokerirũo harĩ Akristiano. Atũ 15:28, 29; 21:25
B. Kwenda kũhonokia muoyo ti gĩtũmi gĩa kuuna watho wa Ngai
Gwathĩka nĩ kwa bata gũkĩra magongona. 1Sa 15:22; Mar 12:33
Mũndũ kũiga muoyo wake mbere ya watho wa Ngai no kũrehe moimĩrĩro mooru. Mar 8:35, 36
34. Thigũkũ cia Gũciarũo, Thigũkũ Ingĩ
A. Thigũkũ cia gũciarũo, Krismasi, itiakũngũyagĩrũo nĩ Akristiano a tene
Yakũngũyagĩrũo nĩ arĩa mataarĩ athathaiya a ma. Kĩa 40:20; Mat 14:6
Mũthenya wa gĩkuũ kĩa Jesu nĩguo wagĩrĩire kũririkanagwo. Lu 22:19, 20; 1Ko 11:25, 26
Inegene rĩa ũrĩĩu rĩrĩa rĩkoragwo ikũngũĩro-inĩ rĩtiagĩrĩire. Ro 13:13; Ga 5:21; 1Pe 4:3
35. Thikũ cia Mũthia
A. “Mũthia wa thĩ” nĩ kuuga atĩa
Nĩ kũniinwo kwa mũtabarĩre wa maũndũ. Mat 24:3; 2Pe 3:5-7; Mar 13:4
Ti thĩ ĩno tũikaraga ĩkaniinwo, no nĩ mũtabarĩre ũyũ mũũru. 1Joh 2:17
Kwanangwo gũgoka thuutha wa mahinda ma ithirĩro. Mat 24:14
Arĩa athingu nĩ makahonoka; thĩ njerũ ĩrũmĩrĩre. 2Pe 2:9; Kũg 7:14-17
B. Tũrabatara gũikara twĩhũgĩte nĩ ũndũ wa thikũ cia mũthia
Ngai nĩ atũheete imenyithia cia thikũ cia mũthia. 2Ti 3:1-5; 1The 5:1-4
Andũ a thĩ matimenyaga ũritũ wa ũndũ ũcio. 2Pe 3:3, 4, 7; Mat 24:39
Ngai ndatithagia, no nĩ atũheaga mũkaana. 2Pe 3:9
Nĩ harĩ kĩheo gĩa gũikara twĩhũgĩte, tũkĩrũmbũiya. Lu 21:34-36
36. Thĩ
A. Muoroto wa Ngai harĩ thĩ
Paradiso yathondeketwo gũkũ thĩ ĩrĩ ya andũ akinyanĩru. Kĩa 1:28; 2:8-15
Muoroto wa Ngai no mũhaka ũkaahinga. Isa 55:11; 46:10, 11
Thĩ ĩkaiyũrũo nĩ andũ akinyanĩru me na thayũ. Thab 72:7; Isa 45:18; 9:6, 7
Paradiso nĩ ĩgacokio nĩ Ũthamaki wa Ngai. Mat 6:9, 10; Kũg 21:3-5
B. Ndĩkanangwo kana ĩkorũo ĩtarĩ na andũ
Thĩ ĩno tũtũũraga yombirũo ĩtũũre tene na tene. Koh 1:4; Thab 104:5
Andũ a hĩndĩ ya Nuhu nĩo maaninirũo, ti thĩ. 2Pe 3:5-7; Kĩa 7:23
Ngerekano ĩyo nĩ ĩtũheaga mwĩhoko wa gũkaahonoka mahinda-inĩ maitũ. Mat 24:37-39
Andũ aganu nĩ makaaniinwo; “kĩrĩndĩ kĩingĩ mũno” nĩ gĩkaahonoka. 2The 1:6-9; Kũg 7:9, 14
37. Ũbatithio
A. No mũhaka Akristiano mabatithio
Jesu nĩ aaigire kĩonereria. Mat 3:13-15; Ahi 10:7
Nĩ rũũri rwa kwĩrega kana kwĩyamũra. Mat 16:24; 1Pe 3:21
Arĩa marabatithio no mũhaka makorũo marĩ akũrũ ũndũ mangĩthomithio. Mat 28:19, 20; Atũ 2:41
Kũrindwo maĩ-inĩ nĩyo njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. Atũ 8:38, 39; Joh 3:23
B. Kũbatithio gũtithambagia mehia
Jesu ndaabatithirio nĩgetha athambio mehia. 1Pe 2:22; 3:18
Thakame ya Jesu nĩyo ĩthambagia mehia. 1Joh 1:7
38. Ũhonokio
A. Ũhonokio uumaga kwĩ Ngai kũgerera igongona rĩa ũkũũri rĩa Jesu
Muoyo nĩ kĩheo kĩa Ngai kũgerera harĩ Mũriũ. 1Joh 4:9, 14; Ro 6:23
Ũhonokio ũhotekaga tu o kũgerera igongona rĩa Jesu. Atũ 4:12
Ndũngĩhoteka mũndũ “angĩĩrira rĩrĩa arakua.” Jak 2:14, 26
No mũhaka twĩrutanĩrie nĩgetha tũkaawona. Lu 13:23, 24; 1Ti 4:10
B. Kuuga atĩ “wahonoka ũgũtũũra wĩ mũhonoku” ti ũrutani wa Kĩĩmaandĩko
Arĩa a ngwatanĩro na roho mũtheru no magwe. Ahi 6:4, 6; 1Ko 9:27
Aisiraeli aingĩ nĩ maaninirũo o na gũtuĩka nĩ maahonoketio kuuma Misiri. Jud 5
Ũhonokio ti ũndũ wĩkĩkaga o rĩmwe. Afi 2:12; 3:12-14; Mat 10:22
Arĩa macokaga na thuutha makoragwo handũ hooru gũkĩra mbere. 2Pe 2:20, 21
C. “Kũhonokio kwa andũ othe thĩinĩ wa thĩ” ti ũndũ wa Kĩĩmaandĩko
Andũ amwe gũtingĩhoteka merire. Ahi 6:4-6
Ngai ndakenagio nĩ gĩkuũ kĩa mũndũ mwĩhia. Ezk 33:11; 18:32
No wendo ndũngĩkirĩrĩria kwaga ũthingu. Ahi 1:9
Andũ aganu nĩ makaaniinwo. Ahi 10:26-29; Kũg 20:7-15
39. Ũkũũri
A. Muoyo wa Jesu wa kĩĩmũndũ nĩ ‘waakũũrire andũ othe’
Jesu aaheanire muoyo wake ũtuĩke ũkũũri. Mat 20:28
Thogora wa thakame yake ũtũmaga tuoherũo mehia. Ahi 9:14, 22
Igongona o rĩmwe nĩ rĩaiganire mahinda mothe. Ro 6:10; Ahi 9:26
Nĩgetha mũndũ one irathimo ciaguo no mũhaka acirutĩre wĩra. Joh 3:16
B. Waarĩ thogora waiganaine
Adamu ombĩtwo arĩ mũkinyanĩru. Gũc 32:4; Koh 7:29; Kĩa 1:31
Na njĩra ya kwĩhia, aateire ũkinyanĩru wake o hamwe na wa ciana ciake. Ro 5:12, 18
Ciana itingĩeteithirie; mũndũ waarĩ mũkinyanĩru o ta Adamu nĩwe wabataranagia. Thab 49:7; Gũc 19:21
Muoyo mũkinyanĩru wa Jesu nĩguo waatuĩkire ũkũũri. 1Ti 2:5, 6; 1Pe 1:18, 19
40. Ũtatũ
A. Ngai, Ithe, ti gĩcunjĩ gĩa Ũtatũ, nĩwe mũnene wa thĩ na igũrũ
Ngai ti andũ atatũ thĩnĩ wa ũmwe. Gũc 6:4; Mal 2:10; Mar 10:18; Ro 3:29, 30
Mũriũ nĩ kũũmbwo ombirũo; Ngai aarĩ wiki mbere ĩyo. Kũg 3:14; Kol 1:15; Isa 44:6
Ngai akoretwo arĩ mwathani mũnene wa igũrũ na thĩ hingo ciothe. Da 4:35; Thab 83:18
Ngai nĩwe wagĩrĩirũo gũtũgĩrio makĩria ma othe. Afi 2:10, 11
B. Mũriũ aarĩ mũnini kũrĩ Ithe atanoka gũkũ thĩ, nginya o na thutha ũcio
Mũriũ aarĩ mwathĩki arĩ igũrũ, aatũmirũo nĩ Ithe. Joh 8:42; 12:49
Aarĩ mwathĩki e gũkũ thĩ, Ithe nĩ mũnene kũmũkĩra. Joh 14:28; 5:19; Ahi 5:8
Nĩ aatũgĩririo acoka igũrũ, no athĩkaga. Afi 2:9; 1Ko 15:28; Mat 20:23
Jehova nĩwe mũtwe Kristo na Ngai wake. 1Ko 11:3; Joh 20:17; Kũg 1:6
C. Ũrũmwe wa Ngai na Kristo
Hingo ciothe makoragwo maiguaine biũ. Joh 8:28, 29; 14:10
Ũrũmwe wao nĩ ta wa mũthuri na mũtumia wake. Joh 10:30; Mat 19:4-6
Akristiano othe no mũhaka makorũo na ũrũmwe ta ũcio. Joh 17:20-22; 1Ko 1:10
Nĩ ũthathaiya ũmwe wa Jehova kũgerera Kristo tene na tene. Joh 4:23, 24
D. Roho mũtheru wa Ngai nĩ hinya wake wa kũruta wĩra
Nĩ hinya, ti mũndũ. Mat 3:16; Joh 20:22; Atũ 2:4, 17, 33
Ti mũndũ ũkoragwo matu-inĩ hamwe na Ngai na Kristo. Atũ 7:55, 56; Kũg 7:10
Ũhũthagĩrũo nĩ Ngai kũhingia ũrĩa arenda. Thab 104:30; 1Ko 12:4-11
Arĩa matungatagĩra Ngai nĩ maheagwo, magatongorio nĩ guo. 1Ko 2:12, 13; Ga 5:16
41. Ũthamaki
A. Maũndũ marĩa Ũthamaki wa Ngai ũgekĩra andũ
Nĩ ũgatũma wendi wa Ngai ũhinge. Mat 6:9, 10; Thab 45:6; Kũg 4:11
Nĩ thirikari ĩrĩ na mũthamaki na mawatho. Isa 9:6, 7; 2:3; Thab 72:1, 8
Ũkaniina waganu, wathane thĩ yothe. Da 2:44; Thab 72:8
Wathani wa mĩaka ngiri nĩ ũgacokeria andũ ũkinyanĩru, Paradiso. Kũg 21:2-4; 20:6
B. Ũkaambĩrĩria gwathana thũ cia Kristo irĩ o kuo
Kristo aariũkio nĩ aambire gweterera kwa ihinda iraya. Thab 110:1; Ahi 10:12, 13
Akĩoya wathani, akĩhũũrana na Shaitani. Thab 110:2; Kũg 12:7-9; Lu 10:18
Ũthamaki wahandirũo hĩndĩ ĩyo, mathĩna makĩambĩrĩria gũkũ thĩ. Kũg 12:10, 12
Mathĩna marĩa me kuo ũmũthĩ maronania nĩ ihinda rĩa kũnyita mbaru Ũthamaki. Kũg 11:15-18
C. Ndũkoragwo ‘ngoro-inĩ,’ ndũkarehwo nĩ kĩyo kĩa andũ
Ũthamaki ũkoragwo igũrũ, ti gũkũ thĩ. 2Ti 4:18; 1Ko 15:50; Thab 11:4
Ndũkoragwo ‘ngoro-inĩ’; Jesu aaragia na Afarisai. Lu 17:20, 21
Ti wa gũkũ thĩ. Joh 18:36; Lu 4:5-8; Da 2:44
Thirikari, maũndũ ma gũkũ thĩ, nĩ makeherio. Da 2:44
42. Ũtũũro wa Mũndũ Ndũkoragwo Ũrĩ Mũbange
A. Mũndũ ndakoragwo abangĩirũo ũrĩa ũtũũro wake ũgaakorũo
Muoroto wa Ngai no mũhaka ũkaahinga. Isa 55:11; Kĩa 1:28
Mũndũ nĩwe wĩamũragĩra kana nĩ egũtungatĩra Ngai. Joh 3:16; Afi 2:12
43. Ũũmbi
A. Ũtwaranaga na maũndũ ma sayanisi marĩa monanĩtio atĩ nĩ ma ma; ũkararagia ũrutani wa atĩ andũ moimire kwĩ nyamũ
Sayanisi nĩ ĩtwaranaga na mũtaratara wa ũũmbi. Kĩa 1:11, 12, 21, 24, 25
Watho wa Ngai wa ‘iruka’ nĩ wa ma. Kĩa 1:11, 12; Jak 3:12
B. Thikũ cia ũũmbi itiarĩ cia mathaa 24
“Mũthenya” no ũrũgamĩrĩre ihinda rĩna. Kĩa 2:4
Harĩ Ngai mũthenya ũmwe no ũkorũo ũrĩ ihinda rĩnene. Thab 90:4; 2Pe 3:8
44. Waganu, Mathĩna Gũkũ Thĩ
A. Nũũ ũrehage mathĩna marĩa marĩ gũkũ thĩ
Wathani mũũru nĩ kĩhumo kĩa mathĩna ũmũthĩ. Thi 29:2; 28:28
Mwathani wa thĩ ĩno nĩ thũ ya Ngai. 2Ko 4:4; 1Joh 5:19; Joh 12:31
Mathĩna marehagwo nĩ Mũcukani, arĩ na kahinda o kanini. Kũg 12:9, 12
Mũcukani nĩ akohwo, thayũ mũingĩ ũrũmĩrĩre. Kũg 20:1-3; 21:3, 4
B. Kĩrĩa gĩtũmaga waganu wĩtĩkĩrio
Mũcukani nĩ ekĩrĩire nganja wĩhokeku wa ciũmbe harĩ Ngai. Ayu 1:11, 12
Andũ athingu nĩ maheetwo mweke wa kuonania wĩhokeku wao. Ro 9:17; Thi 27:11
Mũcukani nĩ onanĩtio atĩ nĩ wa maheeni, kĩũria gĩake nĩ gĩgaacokio. Joh 12:31
Andũ arĩa ehokeku nĩ makaheo muoyo wa tene na tene. Ro 2:6, 7; Kũg 21:3-5
C. Ihinda iraya rĩa thikũ cia mũico nĩ kuonania tha cia Ngai
O ta mahinda ma Nuhu, kahinda nĩ kabataranagia ga kũheana mũkaana. Mat 24:14, 37-39
Ngai ndatithagia, no nĩ tha arĩ. 2Pe 3:9; Isa 30:18
Bibilia nĩ ĩtũteithagia tũtikanakorererũo tũtehaarĩirie. Lu 21:36; 1The 5:4
Caria Ngai rĩu nĩgetha ũkaagitĩrũo. Isa 2:2-4; Zef 2:3
D. Kĩhonia kĩa mathĩna gĩtingĩrehwo nĩ andũ
Andũ nĩ mamakĩte mũno, magatangĩka. Lu 21:10, 11; 2Ti 3:1-5
Ũthamaki wa Ngai, no ti andũ, nĩguo ũgaatoria. Da 2:44; Mat 6:10
Nĩgetha ũgaatũũra, geria kũiguana na Mũthamaki o rĩu. Thab 2:9, 11, 12