Etukulwa 43

Jesus ta hongo ovanhu nomafaneko

JESUS otashi dulika a li natango muKapernaum eshi a li a hanyena Ovafarisai. Konima yefimbo mefiku olo tuu olo, okwa li a dja mo meumbo ndele ta i kefuta laGalilea olo la li popepi, oko kwa li kwa ongala eemhunga dovanhu. Eshi a fika pefuta, okwa li a londa mowato, ndele ta i mefuta, nokwa li a hovela okuhonga ovanhu ovo va li komunghulofuta kombinga yOuhamba womeulu. Okwa li e va honga a longifa omafaneko a landulafana, oo a li a kwatela mo oinima oyo i shiivike nawa kovanhu.

Tete, Jesus okwa li a hokololela ovanhu efaneko li na sha nomukuni oo a li a kuna eembuto. Eembuto dimwe oda li da wila mondjila ndele tadi lika po koudila. Eembuto dimwe oda li da wila medu li yadi omamanya. Oimeno oyo oya li ya fya po koupyu wetango molwaashi omidi ka da li tadi dulu okuya medu. Natango, eembuto dimwe oda li da wila mokati keeshosholo, ndele oimeno tai fi oshuunguungu. Xuuninwa, eembuto dimwe oda li da wila medu liwa ndele tadi dala lwefele, lwomilongo hamano nosho yo lwomilongo nhatu.

Jesus okwa li va li a hokolola efaneko limwe omo a faafanifa Ouhamba waKalunga nomunhu oo a kuna eembuto. Ndele eshi omunhu oo a ka nangala ndele ta penduka, okwa li a hanga eembuto da mena noda kula. Omunhu oo ka li e shii kutya osho osha enda ngahelipi. Eembuto odo oda li da mena kudo vene ndele tadi dala oilya. Eshi oilya ya pya, omunhu oo okwa li e i teya.

Jesus okwa li a hokolola efaneko limwe etitatu li na sha nomulumenhu oo a li a kuna eembuto diwa, ndele “fimbo ovanhu va kofa,” opa li pe uya omutondi ndele ta kunu mo eu mokati koilya. Ovapiya vomulumenhu oo ova li ve mu pula ngeenge otava dulu okududa mo eu olo. Ndele omulumenhu oo okwa li e va nyamukula a ti: “Ahowe, opo mu ha dude mo oilya pamwe nalo. Efeni, aishe ivali i kale po i kule mumwe fiyo efiku leteyo; efiku leteyo ohandi lombwele ovateyi: Ongeleni manga eu, nye mu li mange oipandi, li xwikwe po, ndele oilya i tuvikileni momaanda.”

Jesus okwa li a twikila oshipopiwa shaye ndele ta hokololele vali ovapwilikini vaye omafaneko amwe avali. Okwa li a hokolola kutya “Ouhamba wokeulu” owa fa ombuto yoshinapi ya kunwa komulumenhu. Nonande ombuto yoshinapi oinininini i dule eembuto adishe, Jesus okwa ti kutya ngeenge ya mene ohai kulu neenghono. Ohai ningi omuti omo oudila tava dulu okwoomba moitai yao.

Ovanhu vamwe kunena ohava ti kutya oku na eembuto dinininini di dule ombuto yoshinapi. Ashike Jesus ka li ta yandje oshilihongomwa shi na sha nounongononi woimeno. Ovagalilea ova li ve shii kutya ombuto yoshinapi oyo inininini momaludi eembuto odo va li ve shii. Onghee hano, ova li va uda ko nawa shi na sha nokukula kukumwifa oko Jesus a li ta yelekanifa nako.

Xuuninwa, Jesus okwa li a yelekanifa “Ouhamba wokeulu” nonhafi oyo omukainhu a li a pilulila moufila woimbale itatu. Opo nee konima yefimbo, onhafi oyo oya li ya pifa olumbololo alishe.

Konima yokuyandja omafaneko oo atano, Jesus okwa li a lekela eemhunga dovanhu ndele ta shuna keumbo oko a li. Diva ovayapostoli vaye 12 nosho yo ovanhu vamwe vali ova li ve uya kuye.

Ovanhu tava mono ouwa momafaneko aJesus

Eshi ovahongwa va li ve uya kuJesus konima yoshipopiwa shaye osho a li a yandja keemhunga dovanhu odo da li komunghulofuta, ova li va hala okuuda shihapu shi na sha nonghedi yaJesus ipe yokuhonga. Ova li ve mu uda nale ta longifa omafaneko, ndele kaa li mahapu unene ngaashi pomhito oyo. Onghee hano, ovahongwa ova li ve mu pula va ti: “Oshike to va lombwele odo domafaneko?”

Etomheno limwe molwaashi Jesus a li ta hongo ovanhu ta longifa omafaneko opo a wanife po eendjovo dopaxunganeko odo tadi ti: “Ohandi popi momafaneko, ndee handi holola eshi sha kala sha holekwa kehovelo lounyuni.” Ashike ope na natango omatomheno mahapu. Jesus okwa li yo ha longifa omafaneko opo a holole oikala yomitima dovanhu.

Ovanhu vahapu ova li ashike va hokwa Jesus molwaashi he va hokololele omahokololo nosho yo eshi e li omulongi woikumwifilonga, ndele kava li va hala oku mu longela noku mu landula nomutima aushe. Kava li va hala etaleko lavo li na sha nonghalamwenyo li piyaanekwe, nokava li va hala okunwefwa mo unene ketumwalaka laJesus.

Nomolwaasho Jesus okwa li a popya a ti: “Onghee hano handi va lombwele odo domafaneko, osheshi nande ove nomesho okutala, ihava mono ko, nomatwi okuuda, ihava udu ko, nongaashi kave udite ko. Ndele omuava omaxunganeko aJesaja taa ningi oshili, eshi ta ti: . . . Osheshi omutima woshiwana eshi owa kukuta.”

Jesus okwa li a twikila okupopya ta ti: “Ndelenee omesho eni oku nelao, eshi e wete ko, nomatwi eni eshi haa udu ko. Oshili handi mu lombwele: Ovaprofeti vahapu novayuki ova li va hala va halelela okumona ei hamu i mono, vo inave i mona, nokuuda odo hamu di udu, vo inave di uda.”

Ovayapostoli 12 nosho yo ovanhu ovo va li pamwe navo ova li ve na omitima diwa. Onghee hano, Jesus okwa ti: “Nye omwa pewa okushiiva oiholekwa youhamba weulu, ndele venya inave i pewa.” Molwaashi ovayapostoli nosho yo ovanhu vamwe ova li va hala okuuda ko omafaneko oo Jesus a li a longifa, Jesus okwa li e va yelifila kutya efaneko lomukuni ola hala okutya shike.

Jesus okwa li e va lombwela a ti: “Ombuto oyo Eendjovo daKalunga,” nedu olo omitima dovanhu. Okwa li yo a yelifa kutya eembuto odo da kunwa mondjila osha hala okutya ngahelipi eshi a ti: ‘Satana okwe uya ndele ta kufa mo eendjovo momitima dovanhu, vaha itavele vo vaha xupifwe.’

Mepingafano naasho, eembuto odo da kunwa medu li yadi omamanya otadi ulike komitima dovanhu ovo hava tambula ko eendjovo nehafo. Ndele molwaashi eendjovo odo ihadi dulu okumena omidi momitima davo, ohava punduka ngeenge va hangwa komayeleko ile komahepeko.

Jesus okwa ti yo kutya eembuto odo da li da wila meeshosholo otadi faneke ovanhu ovo va uda eendjovo daKalunga. Ndele ovanhu va tya ngaho ohava wililwa po koisho nokoupuna nosho yo komalihafifo onghalamwenyo, onghee hano, ohava fi oshuunguungu filufilu noihava imike oiimati yasha.

Xuuninwa, Jesus okwa li a yelifa shi na sha neembuto odo da kunwa medu liwa a ti kutya otadi faneke ovanhu ovo va uda eendjovo daKalunga nomitima diwa, ndele tave di tambula nokwiimika oiimati nelididimiko.

Ovahongwa ovo kava li tuu va nangekwa noupuna eshi va li va ka konga Jesus opo e va yelifile omahongo aye! Jesus okwa li a hala ovanhu va ude ko omafaneko aye opo e va honge oshili. Okwa li e va pula a ti: “Olamba itai etwa mo, ndishii, i pwipwikwe oshimbale, ile i tulwe koshi yomutala, itai tulwa mbela moshikwatelo?” Jesus okwa li va li a weda ko a ti: “Didilikeni nawa osho hamu shi pwilikine.”

Jesus ta hongo ovanhu omahongo mahapu

Konima eshi Jesus a li a fatululila ovahongwa vaye eyele li na sha nomukuni, ova li va hala okulihonga shihapu natango. Onghee hano, ova li va pula Jesus va ti: “Tu fatululila efaneko leu lomepya.”

Ovahongwa ovo kava li tuu ve na oikala ya yooloka ko kwaayo yeemhunga dovanhu ovo va li komunghulofuta! Ovanhu ovo kava li va halelela okulihonga omaityo omafaneko aJesus, ndele ova li ashike va mbilipalelwa kouyelele oo wa popiwa mo. Jesus okwa li a popya kutya ope na eyooloko pokati kovapwilikini vaye ovo va li komunghulofuta nosho yo ovahongwa ovo va li ve uya kuye keumbo oko a li.

Jesus okwa ti: “Oshiyelekifo osho tamu shi yelekifa, osho nanye otamu shi yelekifwa, ndee tamu shoshelwa ko.” Metwokumwe neendjovo odo, ovahongwa ova li va nangekwa noupuna mokupewa ouyelele muhapu molwaashi ova li hava pwilikine kuJesus nelitulemo. Jesus okwa li a yelifila ovahongwa vaye kombinga yaashi va li va pula.

Jesus okwa ti: “Ou ha kunu mo ombuto iwa, Oye Omona wOmunhu. Ndele epya olo ounyuni, ombuto iwa oyo ovanhu vouhamba, eu olo ovanhu vomunawii. Nomuyelani ou e li kuna mo, oye Satana; eteyo olo exulilo lefimbo lounyuni, novateyi ovo ovaengeli.”

Konima eshi Jesus a li a yelifa eityo lomafaneko aye, okwa li yo a popya kutya oshike tashi ka kala oidjemo yaasho a yelifa. Jesus okwa ti kutya pefimbo laxuuninwa longhalelo yoinima, ovateyi ile ovaengeli otava ka yoolola “ovanhu vouhamba” movanhu ovo va fa eu, ovo tave liti kutya Ovakriste. Opo nee, “ovanhu vomunawii” otava ka didilikilwa ehanauno, ndele ovana vOuhamba waKalunga, sha hala okutya, ‘ovayuki’ otava ka vilima mOuhamba waXe.

Jesus okwa li vali a honga ovahongwa vaye omafaneko atatu ovo va li ve na ehalo okulihonga shihapu. Jesus okwa ti: “Ouhamba wokeulu [owa] fa emona la holekwa mepya, omunhu e li mona, note li holeke, nomoku li hafela okwa ka landifa po oinima yaye aishe, ndele te lilandele epya olo.”

Okwa li vali a twikila ko a ti: “Ndele vali, ouhamba wokeulu [owa] fa omushingifi, ta kongo okawe ka wapala, ndele eshi a mona ko okawe kamwe kawa unene ke nondado ihapu, okwa ya ndee ta landifa po oinima yaye aishe, ndele te ke lilandele.”

Omulumenhu oo a li a mona emona la holekwa nosho yo omushingifi oo a li a mona okawe ke na ondado ihapu ota faneke Jesus. Jesus okwa li a landifa po keshe shimwe, sha hala okutya, a yamba po ondodo yaye yopombada meulu opo a ninge omunhu wongaho. Opo nee eshi a li a ninga omunhu kombada yedu, okwa li a shekwa nokwa hepekwa nonyanya, nokungaho, okwa li a ulika kutya okwa wana okuninga Omupangeli wOuhamba waKalunga.

Ovashikuli vaJesus navo ova pewa omhito va landife po oinima yavo aishe opo va ka mone ondjabi inene yoku ka kala ovapangeli pamwe naKristus ile yoku ka kala ovapangelwa vOuhamba kombada yedu. Mbela otwa tala ko ngoo okukufa ombinga mOuhamba waKalunga ku li oshinima shi na ondilo inene shi dule keshe shimwe monghalamwenyo, ngaashi emona ile okawe ke na ondilo inene?

Xuuninwa, Jesus okwa li a popya kutya “ouhamba wokeulu” owa fa oshiyulifo sheeshi tashi kwata eeshi doludi keshe. Ngeenge eeshi tadi yoololwa, odo dii ohadi ekelwashi, naado diwa ohadi tuvikilwa. Onghee hano, Jesus okwa ti kutya pefimbo laxuuninwa longhalelo yoinima, ovaengeli otava ka yoolola ovakolokoshi movayuki, ndele tave va hanauna po.

Jesus oye mwene a li a hovela oilonga oyo yokuyula eeshi, mokwiifana ovahongwa vaye votete kutya ova li tava ka kala “ovayuli vovanhu.” Oilonga yokuyula eeshi oyo tai wilikwa kovaengeli oya kala tai twikile momukokomoko womafelemido. Xuuninwa, otape ke uya efimbo eshi “oshiyulifo” tashi ka nanwa, osho tashi faneke oilonga yokuudifa Ouhamba oyo tai ongele eeshi domaludi aeshe.

Nonande eeshi odo dii otadi ka hanaunwa po, otu na okukala tu na olupandu eshi ‘eeshi diwa’ tadi ka tuvikilwa. Ngeenge otwa kala twa halelela okumona eshiivo lihapu neudeko ngaashi ovahongwa vaJesus, ohatu ka nangekwa noupuna nehongo lihapu, na Kalunga ote ke tu pa yo omwenyo waalushe. Mateus 13:1-52; Markus 4:1-34; Lukas 8:4-18; Epsalme 78:2; Jesaja 6:9, 10.

▪ Openi nonaini Jesus a li a hokololela ovanhu omafaneko?

▪ Jesus okwa li a hokololela eemhunga dovanhu omafaneko atano elipi?

▪ Omolwashike Jesus a li a popya kutya ombuto yoshinapi oyo inininini keembuto adishe?

▪ Omolwashike Jesus a li a hokololela ovanhu omafaneko?

▪ Ongahelipi ovahongwa vaJesus va li va ulika kutya ova yooloka ko keemhunga odo da li tadi pwilikine kuJesus?

▪ Jesus okwa li a yelifa ngahelipi efaneko li na sha nomukuni?

▪ Ovahongwa vaJesus ova li va yooloka ko ngahelipi keemhunga dovanhu ovo va li komunghulofuta?

▪ Omukuni, epya, eembuto diwa, omutondi, eteyo, nosho yo ovateyi oya li tai faneke shike?

▪ Jesus okwa li vali a yandja omafaneko atatu elipi, noshike hatu lihongo mo muo?