Eedjo dokafo Onghalamwenyo yopaKriste noilonga yokuudifa
4-10 JANUALI
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | LEVITICUS 18-19
“Okukala wa koshoka paenghedi”
Nghee tu na okuliamena keemwiyo daSatana
Jehova okwa tumbula oinima inai koshoka oyo ya li hai ningwa koiwana oyo ya li ya dingilila Ovaisrael nokwe va lombwela a ti: “Inamu ninga ngaashi tashi longwa medu laKaanan, oko handi mu twala. . . . Edu la nyatekwa. Ndele Ame ohandi ke li kwatela onghone molwoilonga yavo ii.” Kalunga kaIsrael omuyapuki okwa li a tala ko onghalamwenyo yOvakaanan inai koshoka nomolwaasho a li a popya kutya edu omo ve li ola nyata. — Lev. 18:3, 25.
Jehova oha wilike oshiwana shaye
Kapa li tuu eyooloko pokati keehamba didiinini novapangeli voiwana imwe ovo va li hava wilikwa kounongo wopanhu wopakafimbo! Eshi ovanhu va li koshi yepangelo lOvakaanan, ova li hava ningi oinima inyanyalifa oyo ya li ya kwatela mo okunangalafana novapambele nonoimuna, oushenge, okuyamba po ounona nosho yo okulongela oikalunga. (Lev. 18:6, 21-25) Ovakwatelikomesho Ovababilon nOvaegipti kava li hava dulika komalombwelo e na sha noukoshoki oo Kalunga a li a pa Ovaisrael. (Num. 19:13) Mepingafano naasho, oshiwana shaJehova shonale osha li sha mona nghee ovakwatelikomesho vavo va li hava xumifa komesho oukoshoki wopamhepo, wopaenghedi nowopalutu. Osha yela kutya Jehova oye a li ta wilike oshiwana shaye.
w14-E 7/1 7 okat. 2
Kalunga ota ka ninga po shike shi na sha nowii
Oshike tashi ningilwa ovo inava hala okulundulula eendjila davo, notava twikile okulonga owii? Diladila keudaneko eli tali ti: “Ovanashili tava ka nangala oshilongo, naava vehe noshipo tava ka kala mo. Ndelenee ovahenakalunga tava ka dudwa mo moshilongo, novaliteeki tava ka kufwa mo musho.” (Omayeletumbulo 2:21, 22) Itapa ka kala vali enwefemo lovakolokoshi. Koshi yeenghalo diwa da tya ngaho, ovanhu ovaduliki mokweendela ko kwefimbo otava ka mangululwa ko kokuhawanenena oko va fyuulula. — Ovaroma 6:17, 18; 8:21.
Omamona opamhepo
“Omhango yoye ondi i hole shi fike peni!”
Oshiteelelwa oshitivali shomOmhango yaMoses osho tashi ulike kutya Kalunga okwa li e na ko nasha nonghalonawa yoshiwana shaye osho oufemba wokupupudulula. Jehova okwa li a lombwela Ovaisrael ovanamapya kutya ngeenge tava teya oilikolomwa yomomapya avo ove na okweefa eehepele di pupudulule konima yeteyo. Ovanamapya kava li ve na okuteya kominghulo domapya avo ndele taku pu filufilu nokava li ve na okukola ko omashila eeviinyu ile eemono odo da fyaala komiti. Omitwe doilya odo da dimbuwa momapya kada li di na okutoolwa mo koovene vomapya. Osho osha li hashi ningwa omolwelongekido lopahole lokufila oshisho eehepele, ovanailongo, eefiye novafiyekadi. Odoshili kutya okupupudulula nako okwa li taku pula oilonga, ndele nande ongaho, okwa li haku ningwa opo ovanhu va tya ngaho vaha kale tava ehela. — Leviticus 19:9, 10; Deuteronomion 24:19-22; Epsalme 37:25.
11-17 JANUALI
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | LEVITICUS 20-21
“Jehova okwe likalekela oshiwana shaye”
Mbela ou na ekanghameno lokukala neteelelo lOparadisa?
Ope na yo vali oshinima shimwe osho tu na okukaleka momadiladilo. Kalunga okwa li a lombwela Ovaisrael a ti: “Diinineni hano oipango aishe ei handi mu lombwele nena eli, opo mu kale mwa pama, mu ye moshilongo musho tamu i mu ke shi nangale.” (Deuteronomion 11:8) MuLeviticus 20:22, 24, oshilongo osho tuu sho osha popiwa taku ti: “Diinineni eenghedimhango adishe dange nomalombwelo ange aeshe noku a wanifa, opo edu mulo handi mu twala mu kale mulo, li he mu kunge mo. Naame nde mu lombwela: Nye otamu tula mo medu lavo, edu li yadi omashini nomaadi eenyiki.” Heeno, okunangala Edu lEudaneko okwa li kwe likolelela kokukala nekwatafano liwa naJehova Kalunga. Molwaashi Ovaisrael kava li va dulika kuye, Kalunga okwa li a efa Ovababilon ve va finde noku va kufa mo medu lavo.
it-1-E 1199
Efyuululo
Oshinima keshe osho hashi kufwa po komufyuululi ngeenge mwene washo a fya; oshinima keshe osho hashi litambekidwa okudja kooxekulululwa va fa tave lipingena po. Oshityalonga shOshiheberi osho sha longifwa o-nachal (oshityadina nachalah). Ola kwatela mo okupewa ile okuyandja efyuululo she likolelela kepata. (Num 26:55; Hes 46:18) Oshityalonga yarash omafimbo amwe osha longifwa tashi ulike ‘komufyuululi,’ ndele luhapu ohashi longifwa tashi ulike ‘kokukala’ nopehe na okupingena po. (Gen 15:3; Lev 20:24) Oshi na yo eityo ‘lokutaataa,” osho sha kwatela mo olwoodi. (Deut 2:12; 31:3) Oitya yOshigreka oyo ya tolokwa efyuululo oya pambafana noshitya kleros, osho sha li sha tolokwa “oshihoololifo,” nolwanima osho ka tolokwa ‘efyuululo’ ile “ondjabi.” — Mat 27:35; Oil 1:17; 26:18.
it-1-E 317 okat. 2
Oudila ile eedila
Konima yEyelu, Noa okwa li a yandja omayambo ‘eedila adishe da koshoka’ nosho yo oinamwenyo. (Gen 8:18-20) Konima yaasho, Kalunga okwa li a pitika ovanhu va lye oudila, shimha ashike itava li ohonde. (Gen 9:1-4; yelekanifa Lev 7:26; 17:13.) Osho sha li hashi ufa pefimbo opo kutya oudila vonhumba ova koshoka, onghedi omo Kalunga a li he va tambula ko ngeenge va ningwa omayambo. Ombiibeli oya ulika kutya oudila ovo va li hava liwa kava li va talika ko ‘inava yela,’ fiyo osheshi kwa totwa Omhango yaMoses. (Lev 11:13-19, 46, 47; 20:25; Deut 14:11-20) Osho sha li hashi ulike kutya oudila vonhumba ‘inava yela,’ inashi tumbulwa mo kondadalunde mOmbiibeli. Nonande eedila odo hadi li ombelela odo da li da talika ko inadi koshoka, haadishe domudo. (Tala mo-Insight HOOPOE.) Omhango oyo oya li ya xulifwa po konima eshi kwa totwa ehangano lipe, ngaashi Kalunga a li a ulikila Petrus memoniko. — Oil 10:9-15.
Omamona opamhepo
it-1-E 563
Okuliteta ile okulilengaula
Omhango yaKalunga oya li ya kelela filufilu okuliteta komalutu omolwefyo laumwe. (Lev 19:28; 21:5; Deut 14:1) Osho osho sha li ngaho molwaashi Ovaisrael ova li oshiwana shaJehova shiyapuki, emona le likalekelwa. (Deut 14:2) Onghee hano, Ovaisrael kava li ve na okukufa ombinga moinima i na sha nokulongela oikalunga. Okuulika oluhodi monghedi ya pitilila ya tya ngaho oyo ya kwatela mo okuliteta komalutu kakwa li kwa yuka kovanhu ovo ve shii filufilu kutya oonakufya ove li monghalo ya tya ngahelipi, nove na eteelelo lenyumuko. (Dan 12:13; Heb 11:19) Shikwao vali, eshi Ovaisrael va li va kelelwa vehe lilengaule, osha li tashi ka ulika kutya ova fimaneka olutu olo li li eshito laKalunga.
18-24 JANUALI
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | LEVITICUS 22-23
“Osho oivilo yokomudo tai ti kufye”
it-1-E 826-827
Oshivilo shOmingome Inadi Ya Efulika
Efiku lotete lOshivilo shOmingome Inadi Ya Efulika ola li oshoongalele shiyapuki nosho yo eshabata. Mefiku etivali, 16 Nisan, oshipandi shotete shoshipe sheteyo, sha hala kutya oikunomwa yotete oyo ya pya moPalestine, oya li hai etwa komupristeri. Fimbo oshivilo osho inashi fika, kape na oo a li ha dulu okulya oilya ipe, omungome ile oilya ya yofwa yeteyo lotete. Omupristeri ota ka yamba oikunomwa oyo yotete kuJehova pafaneko mokudungadungifa oshipandi osho. Mefiku olo omu na okuyambwa yo odjona yondume ya koshoka yomudo umwe i li exwikiloyambo pamwe neendjayambo da pilulilwa omaadi nosho yo oikunwayambo. (Lev 23:6-14) Kapa li pa yandjwa oshipango shokuxwika oilya ile oufila koaltari, ngaashi sha ka ningwa lwanima kovapristeri. Kakele ashike komayambo oilikolomwa yotete oo a li ha ningilwa oshiwana ashishe, opa li yo pa ningwa elongekido opo oukwaneumbo keshe nosho yo omunhu pauhandimwe oo e na oshitukulwafyuululo muIsrael a yandje omapanduloyambo pefimbo loshivilo osho. — Ex 23:19; Deut 26:1, 2; tala mo-Insight FIRSTFRUITS.
Eityo lasho. Okulya omingome inadi ya efulika pefimbo po okwa li metwokumwe nomalombwelo oo Jehova a li a pa Moses, ngaashi taa hangwa muExodus 12:14-20, oo a kwatela mo elombwelo la kwata moiti olo li li movelishe 19 tali ti: “Momafiku aheyali muha monike momaumbo eni onhafi yomungome.” Omingome inadi ya efulika oda popiwa muDeuteronomion 16:3 di li “omungome woluhepo,” noda li handi dimbulukifa Ovajuda omudo keshe nghee va dja muEgipiti oduduluka (nokava li ve na efimbo lokutula efulika momingome davo [Ex 12:34]). Kungaho ova li hava dimbuluka omafininiko noukwatwa omo Ovaisrael va mangululwa. NaJehova okwe va lombwela a ti, “u dimbulukwe alushe okudja mo kwoye medu laEgipiti.” Okutala kemanguluko olo va li ve na pefimbo opo ve li oshiwana nosho yo okudimina kutya Jehova oye e va mangulula, oshe va ningifa va kale va wana okudana oivilo itatu yakula yokomudo. — Deut 16:16.
it-2-E 598 okat. 2
Opentekoste
Onghedi omo oilya yotete yo-wheat ya li hai tewa oya li ya yooloka ko koilya yotete yo-barley. Oitimulongo ivali yoefa youfila wa nakwa nawa woilya yo-wheat wa tulwa efulika owa li u na okutelekwa omingome mbali. Ova li ve na oku di kufa ‘meenhele davo,’ sha hala kutya oda li di na okukala da fa omingome odo hadi longifwa efiku keshe momaumbo, ndele inadi pumbwa okukala da fa da ningwa nelalakano loinima iyapuki. (Lev 23:17) Omaxwikiloyambo nomatimbayambo okwa li haa yandja pamwe nomingome, needi mbali deendume oda li hadi yandjwa di li omayambo oukumwe. Omupristeri oha dungadungifa omingome nosho yo eedi koshipala shaJehova eshi hatu la eenyala daye koshi yomingome noyeedi, noku di dungadungifa vali tashi ulike kutya okwe di yandja kuJehova. Konima eshi omingome needi da yandjwa, ohadi ningi po domupristeri e di lye po di li onga eyambo loukumwe. — Lev 23:18-20.
Oto endele ngoo pamwe nehangano laJehova?
Ehangano laJehova otali katuka eenghatu omolwouwa wetu eshi tali tu ladipike tu dulike komayele omuyapostoli Paulus oo taa ti: “Tu filafaneni oshisho fye tu twafane omukumo mohole nomoilonga iwa. [Tuha] efe eongalo letu vene, ngaashi vamwe ve li po hava ningi, ndelenee tu kumaidafaneni, unene eshi tamu mono efiku olo tali ehene popepi.” (Heb. 10:24, 25) Ovaisrael ova li hava ningi oivilo yokomudo nosho yo oyoongalele imwe vali oyo ya li hai va tungu pamhepo. Ashike oivilo ya tya ngaho, ngaashi oshivilo she likalekelwa shomatwali shopefimbo laNehemia osha li lela omhito yehafo. (Ex. 23:15, 16; Neh. 8:9-18) Nafye ohatu mono omauwa a faafana pokwoongala nopoyoongalele yetu. Natu longifeni omafiloshisho aeshe oo pauyadi opo tu kale noupamhepo muwa notwa hafa. — Tit. 2:2.
Omamona opamhepo
Kala omudiinini!
Ovapiya vaKalunga ohava ulike ngahelipi kutya ovadiinini? Omokukala ve hole Jehova nomutima aushe nokuninga alushe osho tashi mu hafifa. Diladila kunghee oshitya oudiinini sha longifwa mOmbiibeli. PaMbiibeli, oshitya shOshiheberi osho sha tolokwa “oudiinini” otashi ti: okukala wa koshoka, okuninga oshinima pauyadi, ile nomutima aushe. Pashihopaenenwa, Ovaisrael ova li hava yambele Jehova oinamwenyo, ndele omhango oya li ya popya kutya oinamwenyo oi na okukala ihe noshipo ile tu tye ya koshoka. (Lev. 22:21, 22) Oshiwana shaKalunga kasha li sha pitikwa okuyamba oshinamwenyo sha teka okaulu, sha dja okutwi, ile eisho nosho yo tashi yahama. Osha li sha fimana okupa Jehova oshinamwenyo shi na oukolele filufilu, ile tu tye shihe na nande okapefili kasha. (Mal. 1:6-9) Efaneko tali landula otali tu kwafele tu ude ko kutya omolwashike Jehova a hala okulongelwa pauyadi. Ngeenge hatu lande sha, kutya nee oshiimati, embo, ile oshilongifo shonhumba, ihatu kufa osho sha nyonauka. Ohatu kufa osho shi li monghalo iwa. Sha faafana, Jehova naye osho ha kala a hala tu ninge ngaho shi na sha nohole nosho yo noudiinini wetu kuye. Otu na okukala tu mu hole shili, pauyadi, ile tu tye nomutima aushe.
25-31 JANUALI
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | LEVITICUS 24-25
“Omudo wEkuwililo nemanguluko lomonakwiiwa”
it-1-E 871
Emanguluko
Kalunga kemanguluko. Jehova oKalunga kemanguluko. Okwa mangulula oshiwana shOvaisrael moupika wOvaegipti. Okwa li e va lombwela a ti kutya ngeenge ova dulika koipango yaye ote ke va pa keshe osho va hala. (Deut 15:4, 5) David okwa popya kombinga ‘yengungumano’ lomomauhamba omuJerusalem. (Eps 122:6, 7) Ashike Omhango oya ti kutya ngeenge omulumenhu okwa hepa ota dulu okulilandifa po moupika opo a dule okuliwanifila po eemhumbwe daye nodoukwaneumbo waye. Ndele Omhango oya li ya yandja emanguluko kOmuheberi opo a mangululwe moupika momudo omutiheyali. (Ex 21:2) MOmudo wEkuwililo (oo hau uya konima yomido 50), ovanhu aveshe moshilongo ova li hava pewa emanguluko. Omuheberi keshe oo a li omupika okwa li ha mangululwa, nomulumenhu keshe okwa li ha shuna koshitukulwafyuululo shavo. — Lev 25:10-19.
it-1-E 1200 okat. 2
Efyuululo
Molwaashi oshitukulwa osha li hashi litaambekidwa mepata okudja kepupi fiyo okepupi, kasha li hashi landifwa po nandenande. Edu ola li hali landifwa po she likolelela koikunomwa oyo hai di mo, nondado oyo oya li hai likolelele komuvalu womido odo da pita po fiyo okOmudo wEkuwililo. Pefimbo opo oshitukulwa osha li hashi shuna kumwene ngeenge inashi landwa po ofimbo Omudo wEkuwililo inau fika. (Lev 25:13, 15, 23, 24) Omhango oyo oya li yo ya kwatela mo omaumbo oo a li moilando ihe na ekuma, oo a li a talika ko ehe na mwene. Eumbo olo li li moshilando osho shi na ekuma, oufemba woku li landifa po vali ohau kwata ashike omudo umwe, nokudja po ohali ningi lanakulilanda po. Shi na sha nomaumbo oo e li moilando yOvalevi, oufemba woku a landulula po otau kalelele molwaashi Ovalevi kave na oshitukulwafyuululo. — Lev 25:29-34.
it-2-E 122-123
Omudo wEkuwililo
Ngeenge ovanhu ova dulika kOmhango yOmudo wEkuwililo, osha li hashi amene oshiwana koilanduliko inyikifa oluhodi oyo hatu mono moilando ihapu kunena, omo ovanhu vamwe va hepuluka neenghono, ofimbo vamwe va hepa neenghono. Ouwa oo vamwe va li hava mono owa li hau pameke oshiwana, molwaashi kape na oo a li a hepa omolwonghalo yopamaxupilo oyo ii neenghono, ndele aveshe ova li hava dulu okulongifa owino wavo nokudula kwavo omolwouwa woshiwana ashishe. Jehova okwa li ha nangeke noupuna omapya Ovaisrael, noku va pa ehongo ngeenge ova dulika, nova li tava ka hafela epangelo la denga mbada nehepuluko olo ashike tali dulu okuyandjwa kuKalunga. — Jes 33:22.
Omamona opamhepo
w09-E 9/1 22 okat. 4
Ngeenge wa udifwa nai
Ngeenge Omuisrael okwa ponokele Omuisrael mukwao, ndele te mu kufa eisho, Omhango oya li ya pitika omunhu a tya ngaho a handukilwe pauyuki. Ashike nakuninga oshihakanwa haye e na okukatuka onghatu a handukile naku mu denga ile umwe womovapambele vaye. Omhango oya li ya popya kutya oku na okulopota kovatokoli ovo va nangekwa po opo a tokolwe pauyuki. Oo a li a yahameka mukwao oshiningilewina okwa li ha handukilwa, naasho osha li elondwelo la kwatwa moiti kwaaveshe. Ashike omwa li hamu kala mwa kwatelwa shihapu.
1-7 FEBRUALI
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | LEVITICUS 26-27
“Nghee hatu dulu okumona omanangeko noupuna aJehova”
Henuka “oinima yongaho”
Ongahelipi ‘emona’ tali dulu okuninga oshikalunga? Pashihopaenenwa, diladila kemanya li li mepya muIsrael shonale. Emanya olo ola li tali dulu okulongifwa okutunga eumbo ile ekuma. Ndele mepingafano naasho, ngeenge emanya olo ola ningwa “ongudimanya” iyapuki ile la “pandelwa omafano,” ola li tali dulu okupundukifa oshiwana shaJehova. (Lev. 26:1) Sha faafana, oimaliwa nayo oya pumbiwa notai dulu okulongifwa monghedi ya yuka. Otwe i pumbwa opo tu lande oipumbiwa yomonghalamwenyo nohatu dulu yo oku i longifa nawa moilonga yaJehova. (Omuud. 7:12; Luk. 16:9) Ndele ngeenge otwa kala twa pitifa komesho oimaliwa ponhele yokupitifa komesho oilonga yetu yopaKriste, kungaho, oimaliwa oya ninga oshikalunga shetu. (Lesha 1 Timoteus 6:9, 10.) Otu na okukala tu na etaleko li li pandjele shi na noupuna, mounyuni omu ovanhu va lenga okulikola oupuna. — 1 Tim. 6:17-19.
it-1-E 223 okat. 3
Etilofimaneko
Omolwonghedi omo Jehova a li a longifa Moses nokwa ungaunga naye, Moses okwa li a ulika etilofimaneko linene komesho yoshiwana shaKalunga. (Deut 34:10, 12; Ex 19:9) Ovo va li ve na eitavelo ova li ve na etilofimaneko leenghonopangelo daMoses. Ova li va mona kutya Kalunga okwa popya okupitila muye. Ovaisrael ova li yo ve na okukala netilofimaneko lonhele iyapuki yaJehova. (Lev 19:30; 26:2) Osha yela kutya ova li ve na okuulika etilofimaneko lonhele iyapuki, tava longele Jehova monghedi omo e va lombwela nokulihumbata metwokumwe noipango yaye aishe.
w91 3/1 11 okat. 10
“Ombili yaKalunga” Nai Amene Omutima Woye
Jehova okwa lombwelele oshiwana: “Nye ngenge tamu ende meenghedimhango dange ndee tamu diinine oipango yange noku i wanifa, opo nee Ame ohandi ke mu lokifila odula pefimbo liwa nedu tali yandje oshishipo nomiti domoixwa tadi yandje oiimati yado. Ame ohandi ka yandja yo ombili moshilongo, opo mu shiive okunangala nokutulumukwa pa ha kale sha tashi mu etele omahaluhalu. Naame ohandi ka taata mo oilyani ii medu leni neongamukonda itali ka pumina mo. Naame ohandi ka enda mokati keni nokukala Kalunga keni, nanye otamu ka kala ovanhu vange.” (Levitikus 26:3, 4, 6, 12) Israel osha li tashi dulu okuhafela ombili shaashi ova li va amenwa kovatondi vavo, ve na eliko lihapu nekwatafano lopofingo naJehova. Ndele eshi okwa li tashi ka kolelela kekanyatelo lavo lOmhango yaJehova. — Epsalme 119:165.
Omamona opamhepo
it-2-E 617
Omikifi
Da etwa kokuhadulika kOmhango yaKalunga. Oshiwana shaIsrael osha li sha londwelwa kutya ngeenge inashi hala okudiinina ehangano olo sha ninga naKalunga, ota ka ‘tuma oudu wolutapo mokati kasho.’ (Lev 26:14-16, 23-25; Deut 28:15, 21, 22) Oukolele oo wa popiwa mOmbiibeli, kutya nee owopalutu ile owopamhepo, ou li enangeko noupuna laKalunga (Deut 7:12, 15; Eps 103:1-3; Omayel 3:1, 2, 7, 8; 4:21, 22; Eh 21:1-4), ofimbo oudu u li oidjemo youlunde nokuhawanenena. (Ex 15:26; Deut 28:58-61; Jes 53:4, 5; Mat 9:2-6, 12; Joh 5:14) Nonande oshoshili kutya peemhito dimwe Jehova Kalunga oye a li ha etele ovanhu oudu, ngaashi oshilundu shaMirjam, Ussia naGehasi (Num 12:10; 2Omaf 26: 16-21; 2Eeh 5: 25-27), osha fa shi li ngaha kutya peemhito dihapu omikifi ile oudu wolutapo owa li hau uya po ashike ngahenya omolwoilanduliko youlunde wovanhu pauhandimwe ile woiwana. Ova li va teya osho va kuna; omalutu avo opambelela okwa li haa mono oixuna omolwoilanduliko yeenghatu davo dii. (Gal 6: 7, 8) Shi na sha naavo hava kufa ombinga moluhaelo linyanyalifi, omuyapostoli okwa ti kutya Kalunga “okwe va efa va longe osho inashi koshoka nova nyateke omalutu avo . . . ove lipilukila po mokulonga oififahoni, notava ka mona oilanduliko yeenghatu davo.” — Rom 1:24-27.
8-14 FEBRUALI
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | NUMBERS 1-2
“Jehova okwa unganeka oshiwana shaye”
w94 12/1 3 okat. 4
Onhele Ya Yuka yEilikano laJehova mOkukalamwenyo Kwetu
Ngeno owa li to dulu okutala Israel a onga onhanda mombuwa pataleko lodila, ngeno owa mona shike? Omatwali mahapuhapu, ndele okwa li melandulafano, omo mwa li mu na ovanhu tashi dulika ve li eemiliyona nhatu ile ve dulife po, nova li va ngudupalekwa kolundume, kolukadi, koushilo nokoutokelo paengudu di na keshe imwe omapata atatu. Ngeno eshi wa tala u li popepi, ngeno owa didilika ongudu imwe i li lwopokati konhanda. Moungudu ava vane vanini vomatwali omu na omaumbo omepata laLevi. Pokatielela konhanda, ponhele oyo ya tukulwa kekuma lelapi, omwa li mu na etungo li li shimwe shi lili. Eli okwa li “etwali leongalo,” ile etwalihangano, olo la tungwa kOvaisrael “ve nounongo” pamhangela yaJehova. — Numeri 1:52, 53; 2:3, 10, 17, 18, 25; Exodus 35:10.
it-1-E 397 okat. 4
Onhanda
Onhanda yOvaisrael oya li ya kula neenghono. Ovo va li va valulwa ovakwaita, mwa kwatelwa ovakainhu nounona, ovanamido novanaulema; nokumwe ova li ve fike 603 550, Ovalevi 22 000 nosho yo ‘ovanhu vohonde i lili,’ tashi dulika aveshe kumwe va li 3 000 000 ile ve dulife po. (Ex 12:38, 44; Num 3:21-34, 39) Oshitukulwa osho opo va li va onga onhanda kashi shivike kutya osha li shi fike peni; omatengeneko okwa yoolokafana neenghono. Eshi va li va onga onhanda momaluhaela aMoab, otaku tiwa kutya oya li ya dja “muBet-Jesimot fiyo okuAbel-Shittim.” — Num 33:49.
Omamona opamhepo
it-2-E 764
Omalishangifo
Luhapu okwa li haa ningwa ovanhu tave lishangifa pauhandimwe, pamapata nosho yo pamaukwaneumbo. Okwa kwatela mo shihapu shihe fi ashike okuninga omavalulo ngahenya ile okuninga omavalulo omitwe domaukwaneumbo. Omalishangifo opashiwana oo a tumbulwa mOmbiibeli okwa li haa ningwa nomalalakano a yoolokafana, ngaashi okufuta oifendela, okuya moukwaita ile (Ovalevi ovo va kwatelwa mo) okuwanifa po oilonga monhele iyapuki.
15-21 FEBRUALI
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | NUMBERS 3-4
“Oilonga yOvalevi”
it-2-E 683 okat. 3
Omupristeri
Koshi yehangano lOmhango. Eshi Ovaisrael va li moupika waEgipiti, Jehova okwa li e liyapulila oiveli yovamati aishe yaIsrael pefimbo a li a dipaa oiveli yaEgipiti mehandukilo etimulongo. (Ex 12:29; Num 3:13) Oiveli oyo oya li ya ninga yaJehova opo i longifwe pauyadi moilonga yaye ye likalekelwa. Kalunga okwa li ta dulu okuhoolola oiveli yovamati aishe yOvaisrael i ninge ovapristeri novafilishisho vonhele iyapuki. Ponhele yaasho, okwa li e wete tashi wapalele elalakano laye okulongifa ovalumenhu vomepata laLevi va longe oilonga oyo. Omolwetomheno olo, okwa li a pitika oshiwana shi pingene po oiveli yovalumenhu yomapata omulongo naavali novalumenhu Ovalevi (oludalo lovanamati vaJosef, Efraim naManasse ola li la valulwa li li omapata avali). Ova li va mona kutya oiveli yovamati oyo ihe fi Ovalevi oya li 273 ina omwedi ile i dulife po, shi dulife ovalumenhu Ovalevi, onghee Kalunga okwa li a teelela i futilwe oikulila yeesekeli nhano keshe momunhu, oimaliwa oyo oya li i na okupewa Aron novanamati. (Num 3:11-16, 40-51) Ofimbo osho inashi ningwa, Jehova okwa hangwa a hoolola nale ovalumenhu vomepata laAron, oo a dja mepata laLevi, va nangekwe po ve li ovapristeri Ovaisrael. — Num 1:1; 3:6-10.
it-2-E 241
Ovalevi
Oinakuwanifwa. Ovalevi ova li va dja momalaka opatatu, movanamati vaLevi, Gerson, Kohat, naMerari. (Gen 46:11; 1Omaf 6:1, 16) Keshe umwe womomapata oo okwa li a pewa onhele i li popepi netwalihangano mombuwa. Ovakohati, epata laAron, ova li va onga onhanda poshivelo shetwalihangano kombinga yokoushilo. Ovakohati vamwe ova li va onga onhanda kolukadi, Ovagerson okouninginino, ofimbo Ovamerari okolundume. (Num 3:23, 29, 35, 38) Okudika nokudikulula nosho yo okuhumbata etwalihangano osha li oilonga yOvalevi. Ngeenge efimbo lokutembuka la fiki, Aron novanamati ova li hava kufa etukulifolapi olo la tukula ko ouyapuki kouyapukielela nokutuvika oshikefa shoundombwedi, eealtari nosho yo oikwaipundi imwe noikwatelwa iyapuki. Ovakohati ova li hava humbata po oinima oyo. Ovagerson ova li hava humbata omalapi, eefaila dokuuvika, oyiidilifoyata, omalapi oshihale oo a endjelela neengodi detwali (tashi dulika eengodi detwalihangano lo vene). Ovamerari ova li hava pashukile eelama, eenghambo, eengudi, outenda nosho yo eengodi (eengodi doshihale osho sha li sha dingilila etwalihangano). — Num 1:50, 51; 3:25, 26, 30, 31, 36, 37; 4:4-33; 7:5-9.
it-2-E 241
Ovalevi
Pefimbo laMoses, Ovalevi ova li hava hovele okulonga pauyadi oilonga yavo eshi ve na omido 30, oilonga oyo oya kwatela mo okuhumbata etwalihangano nosho yo oikwatelwa yalo, ngeenge la li tali tembulwa. (Num 4:46-49) Oilonga imwe ova li tava dulu oku i longa eshi ve na omido 25, ashike osha fa shi li ngaha kutya kava li hava longo oilonga idjuu ngaashi okuhumbata etwalihangano. (Num 8:24) Pefimbo lohamba David, ova li tava dulu okuhovela eshi ve na omido 20. David okwa li a yandja etomheno kutya omolwaashi etwalihangano (ola li tali ka pingenwa po kotembeli) oyo ya li ihe na vali okutembulwa. Ovalevi ova li hava efa po okuwanifa po oinakuwanifwa oyo va li va teelelwa va wanife po shimha va wanifa omido 50. (Num 8:25, 26; 1Omaf 23:24-26; tala mo-Insight AGE.) Ovalevi ova li va pumbwa okukala ve shii nawa Omhango molwaashi ova li hava pulwa ve i leshe moipafi noku i honga ovanhu vakwalukeshe. — 1Omaf 15:27; 2Omaf 5:12; 17:7-9; Neh 8:7-9.
Omamona opamhepo
Tila Kalunga, opo u kale omunongo!
Eshi David a kala nokukwafelwa kuJehova ofimbo a li momaudjuu, okwa li she mu kwafela a kulike etilokalunga nokwa li sha pameka elineekelo laye muye. (Epsalme 31:22-24) Ndele nande ongaho, David okwa li a kanifa etilokalunga laye peemhito nhatu dididilikwedi, naasho osha li sha etifa oilanduliko inyikifa oluhodi. Omhito yotete oya li i na sha nokuunganeka kwaye opo oshikefa shehangano shaJehova shi twalwe kuJerusalem netemba, ponhele yokuhumbatwa komapepe Ovalevi ngaashi Omhango ya li tai ti. Eshi Ussa, oo a li ta shingi etemba olo, a li a kwata Oshikefa ngeno e shi yambidide, okwa dipawa kuKalunga pefimbo opo “omolwokuhenetilofimaneko” kwaye. Odoshili kutya Ussa okwa li a nyona sha kwata moiti, ndele okuhafimaneka Omhango yaKalunga kwaDavid oko lela kwa li kwa etifa oshiponga osho shinyikifa oluhodi. Ngeenge otu na etilokalunga, otu na okuninga oinima metwokumwe nehalo laKalunga. — 2 Samuel 6:2-9, NW; Numeri 4:15; 7:9.
22-28 FEBRUALI
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | NUMERI 5-6
“Ongahelipi to dulu okuhopaenena Ovanasiri?”
it-2-E 477
Ovanasiri
Opa li oinima itatu ya fimana oyo ovo va ninga eano lOunasiri vehe na okuninga: (1) Kava li ve na okunwa oikunwa yoalkoholi; ile okulya oinima ya longwa momandjebele, kutya nee okwa pya ile inaa pya ile akukutu, nokave na okunwa sha sha longwa momandjebele, kutya nee osha pya ile inashi pya ile omaetika. (2) Kava li ve na okukulula ko eexwiki davo. (3) Kava li ve na okukuma oimhu, nokuli noyovapambele vopopepi elela, ngaashi xe, ina, omumwaina womumati ile omumwainakadona. — Num 6:1-7.
Eano le likalekelwa. Omunhu oo a ninga eano le likalekelwa oku na okukala Omunasiri, sha hala okutya “e li yapule kOmwene,” ndele hakukala a hokiwa kovanhu molwaashi a ulika elidiliko. Ponhele yaasho, “omafiku aeshe omounasiri waye ye a yapulilwa Omwene.” — Num 6:2, 8; yelekanifa Gen 49:26.
Onghee hano, oiteelelwa yOvanasiri oya li ina eityo le likalekelwa mokulongela Jehova. Ngaashi omupristeri omukulunhu oo a li e na ondodo iyapuki, a li ehe na okukwata oshimhu, nokuli naasho shomupambele wopopepi elela, Ovanasiri navo osho va li ve na okuninga. Omupristeri omukulunhu novapristeri, omolwoinakuwanifwa yavo ya kwata moiti, kava li ve na okunwa omaviinyu ile oikunwa yoalkoholi eshi tava wanifa po oilonga yavo iyapuki koshipala shaJehova. — Lev 10:8-11; 21:10, 11.
Shikwao vali, Omunasiri (mOshiheberi, nazir) “e nokukala omuyapuki, na efe eexwiki daye dokomutwe diha kululwe,” odo tadi ka kala edidiliko olo tali mu didilikifa diva kutya Omunasiri. (Num 6:5) Oshitya shOshiheberi sha faafana nazir osha li yo sha longifwa shi na sha nomiviinyu “inadi tetwa” pefimbo lEshabata liyapuki nolOmido dEkuwililo. (Lev 25:5, 11) Shimwe vali, osho shihokwifa oshosho kutya okapeleki koshingoli oko haka kala mombaba yoshipala shomupristeri omukulunhu oka li ka nyolelwa eendjovo tadi ti “Onakuyapulilwa Omwene,” odo da li hadi ifanwa “edidiliko liyapuki leliyapulo [mOshiheberi, nezer, sha dja koshitya nazir].” (Ex 39:30, 31) Sha faafana, oshishani osho sha li hashi djalwa keehamba daIsrael da nangekwa po osha li yo hashi ifanwa nezer. (2Sam 1:10; 2Eeh 11:12; tala mo-Insight CROWN; DEDICATION.) Meongalo lopaKriste omuyapostoli okwa ti kutya omukainhu oku na okukala e na eexwiki dile ponhele yokudjala sha komutwe. Otadi mu dimbulukifa kutya oku na ododo ya yooloka ko kwaayo yomulumenhu; oku na okudulika kelongekido olo Kalunga a tula po. Onghee hano, oiteelelwa oyo ngaashi okuhateta ko eexwiki (osho shihe li paushitwe kovalumenhu), okuhanwa nandenande omaviinyu nosho yo okukala va koshoka ko kedilo keshe osha li tashi dimbulukifa Ovanasiri ovo ve liyapula kutya osha fimana okulidilika nokulonga filufilu ehalo laJehova. — 1Ko 11:2-16; tala mo-Insight HAIR; HEAD COVERING; NATURE.
Omamona opamhepo
w05-E 1/15 30 okat. 2
Omapulo a dja kovaleshi
Samson okwa li Omunasiri meityo li lili. Fimbo Samson ina dalwa, omweengeli waJehova okwa li a lombwela ina a ti: “Osheshi tala, ove oto ka ninga oufimba nokudala okaana okamati, noshimbi shiha kume omutwe waye. Osheshi omumati ta ka kala Omunasiri waKalunga nghee e li medimo laina, ndele ye ota ka hovela okuxupifa Israel momake Ovafilisti.” (Ovatokolipangeli 13:5) Samson ka li a ninga eano lOunasiri. Okwa li a nangekwa po kuKalunga e li Omunasiri, nOunasiri waye owa li tau kalelele. Onghee omangabeko okuhakwata oshimhu kaali taa longo kuye. Ngeenge ngeno okwa li taa longo kuye, ongahelipi ngeenge okwa kwata ombadilila oshimhu, ongahelipi a li ta ka tameka vali okudja pokudalwa kwaye Ounasiri waye? Onghee hano, osha yela kutya oiteelelwa yaavo va dalwa Ovanasiri oya yooloka ko kuyaavo va hoolola okukala Ovanasiri.