Eedjo dokafo Onghalamwenyo yopaKriste noilonga yokuudifa
© 2022 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
6-12 MARSA
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | 1 OMAFIMBO 23-26
“Otembeli yokulongela Kalunga oya li ya unganekwa”
it-2-E 241
Ovalevi
Oilonga yOvalevi oya li ya unganekwa kuDavid, oo a nangeka po ovapashukili, omalenga, ovatokoli, ovanangeli vopoivelo, ovatuvikili vomamona nosho yo vahapu ovo va li hava kwafele ovapristeri motembeli, moihale nosho yo meendjuwo odo di na sha nomayambo, omaxwikiloyambo, oilonga yokuyelifa oinima aishe iyapuki, okuyeleka nosho yo oinakuwanifwa imwe vali i na sha nokupashukila. Ovaimbi Ovalevi ova li va unganekwa meengudu di li 24, ngaashi ovapristeri hava kala va unganekwa tava longo tave lipe omalufo. Ova li va umba oshihoololifo, opo va mone kutya otava ka longa oilonga ya tya ngahelipi. Eengudu dovanangeli vopoivelo oda li hadi hoololelwa oshinakuwanifwa shavo monghedi ya faafana. — 1Omaf 23; 25; 26; 2Omaf 35:3-5, 10.
it-2-E 686
Omupristeri
Ovapristeri ova li va unganekwa va longe koshi yomalenga a yoolokafana moilonga yomotembeli. Oihoololifo oya li hai umbwa, opo oilonga yonhumba i tukulwe. Ongudu keshe yomeengudu odo 24 oya li hai ningi omalufo okulonga oshivike shimwe luvali modula. Ovapristeri aveshe ova li hava longo pefimbo loivilo yokomudo, eshi omaxwikiloyambo omayovi taa yambwa kovanhu, ngaashi va li va ninga peyapulo lotembeli. (1Omaf 24:1-18, 31; 2Omaf 5:11; yelekanifa no 2Omaf 29:31-35; 30:23-25; 35:10-19.) Omupristeri okwa li ta dulu okulonga efimbo keshe shimha ashike ita i moshipala oilonga yovapristeri ovo ve na oshinakuwanifwa pefimbo olo. She likolelela komifyuululwakalo doorabbi, pefimbo longhalamwenyo yaJesus yokombada yedu, ovapristeri ova li vahapu. Onghee oilonga yoshivike oya li hai tukulilwa omapata a yoolokafana, epata keshe ola li hali longo efiku limwe, ile omafiku mahapu she likolelela kouhapu walo.
it-2-E 451-452
Omusika
She likolelela komalongekido e na sha notembeli yaJehova, David okwa li e likalekela Ovalevi 4 000, ovo va li tava ka kufa ombinga mokwiimba. (1Omaf 23:4, 5) Ovalumenhu 288 vomuvo ova li va “longwa okwiimbila Omwene ehambelelo, aveshe ava va li ovanongo.” (1Omaf 25:7) Elongekido alishe ola li tali wilikwa kovalumenhu vatatu ovaimbi Asaf, Heman naJedutun (oo tashi dulika ha ifanwa yo Etan). Molwaashi ovalumenhu ovo ova li va dalwa kuumwe womovanamati vatatu vaLevi, Gersom, Kohat naMerari, kungaho omalenga atatu omapata Ovalevi nao okwa li a kwatelwa mo mokuunganeka omusika motembeli. (1Omaf 6:16, 31-33, 39-44; 25:1-6) Ovanamati vovalumenhu ovo vatatu, aveshe kumwe ova li 24, aveshe ova li va kwatelwa momuvalu oo wa popiwa pombada, 288, wovalumenhu ovo va li ve na ounongo mokwiimba. Omonamati keshe okwa li a nangekwa po pashihoololifo a ninge omukwatelikomesho wongudu imwe yovaimbi. Koshi yewiliko laye okwa li ovalumenhu 11 ovanongo va hoololwa movanamati vaye nosho yo mOvalevi vakwao. Ngaashi ovapristeri, ovalumenhu ovo va li ve na ounongo wokwiimba 288 ([1 + 11] × 24 = 288) ova li va tukulwa meengudu 24. Ngeenge ovahongwa 3 712 ova tukulwa meengudu 24, keshe imwe otai kala i na ovalumenhu 155 lwaapo, sha hala okutya mongudu keshe otamu ka kala Ovalevi 13 lwaapo ovanongo, ovo tava ka deula vakwao. (1Omaf 25:1-31) Molwaashi ovapristeri ova li hava shiki omanghuma, navo ova li va kwatelwa mo mongudu yOvalevi ovaimbi. — 2Omaf 5:12; yelekanifa naNum 10:8.
it-1-E 898
Omunangeli woposhivelo
Motembeli. Diva ofimbo ohamba David inai fya, oya li ya unganeka Ovalevi nosho yo ovalongi vomotembeli, mwa kwatelwa ovanangeli vopoivelo 4 000. Ongudu keshe oya li hai uya pefimbo layo oule womafiku aheyali. Ova li ve na oshinakuwanifwa shokukelela meumbo laJehova nokutala kutya omivelo oda patuluka noda pata pefimbo olo la ufwa. (1Omaf 9:23-27; 23:1-6) Kakele koilonga yokukelela, vamwe ova li hava file oshisho omayambidido, oo a etwa mo kovanhu a longifwe motembeli. (2Eeh 12:9; 22:4) Lwanima, eshi omupristeri omukulunhu Jehoiada a nangeka po Joas e li ohamba, pomivelo dotembeli opa li pa tulwa ovanangeli ve likalekelwa, opo va amene omunyasha Joas kohambakainhu Atalia. (2Eeh 11:4-8) Eshi ohamba Josia ya hanauna po oihongwafano, ovanangeli vopomivelo ova li va kwafela mokukufa mo motembeli oilongifo aishe oyo ya li hai longifwa mokulongela Baal. Noya li ya xwikwa po kondje yoshilando. — 2Eeh 23:4.
Omamona opamhepo
Elongelokalunga lashili ohali weda ko kehafo letu
Ohatu longele Jehova, ngeenge hatu imbi pamwe novamwatate novamwameme. (Eps. 28:7) Ovaisrael ova li va tala ko okwiimba ku li oshitukulwa sha fimana shokulongela Kalunga. Ohamba David oya li ya hoolola Ovalevi 288 va ka imbe motembeli. (1 Omaf. 25:1, 6-8) Kunena, ohatu ulike kutya otu hole Kalunga, ngeenge hatu imbi omaimbilo pamwe novamwatate novamwameme. Omutono womawi etu hao wa fimanenena. Diladila keyelekanifo eli: Ngeenge hatu popi, “ohatu ningi omapuko luhapu,” ashike osho ihashi tu imbi tuha popye meongalo nosho yo moukalele. (Jak. 3:2) Sha faafana, inatu efa oushima, oo wa etifwa po kokuhawanenena, u tu imbe okwiimbila Jehova.
13-19 MARSA
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | 1 OMAFIMBO 27-29
“Omayele opahole oo xe omudali a pa omonamati”
Natu amene omufika wetu wopaKriste
Konakona opo u dule okwiitavela oshili yOmbibeli. Omufika wetu wopaKriste tu li ovapiya vaJehova otau dulu okunghundipala ngeenge inau likolelela filufilu keshiivo lOmishangwa. (Ovafilippi 1:9, 10) Omukriste keshe — kutya nee omunyasha ile omukulunhu — okwa pumbwa okushilipaleka ye mwene kutya osho a itavela oshi li lela oshili yOmbibeli. Paulus okwa ladipika ovaitaveli vakwao a ti: “Konakoneni aishe, nye mu diinine eshi shiwa.” (1 Ovatessaloniki 5:21) Ovanyasha Ovakriste ovo ve li momaukwaneumbo ovatilikalunga ove na okukala ve shi shii kutya itava dulu okukala Ovakriste vashili molwaashi ashike olo eitavelo lovadali vavo. Salomo okwa ladipikwa kuxe David, a ti: ‘Kalunga kooxo, kala u mu shii, noku mu longela nomutima aushe.’ (1 Omafimbo 28:9) Kasha li sha wana komunyasha Salomo okutala nghee xe a kulika eitavelo muJehova. Okwa li e na okushiiva Jehova kuye mwene, nosho a ninga. Okwa ilikana Kalunga a mana mo, a ti: “Pe nge hano paife ounongo nomayele opo ndi dule okufikama nokwaaluka komesho yoshiwana eshi.” — 2 Omafimbo 1:10.
Twikila okulongela Jehova nomutima aushe
Oshilihongomwa oshi li poluhaela. Oshi shii okupandulwa ngeenge otwa kala hatu kufa ombinga pandjikilile momalipyakidilo opamhepo, ngaashi okuya kokwoongala nokukufa ombinga moilonga yomomapya. Ndele okulongela Jehova nomutima aushe okwa kwatela mo shihapu shihe fi ashike osho. (2 Omaf. 25:1, 2, 27) Ngeenge Omukriste okwa twikile okukala “ta tale vali konima,” sha hala okutya, omutima waye we lipaka moinima yonhumba yomounyuni, xuuninwa Jehova ita ka kala vali e mu hokwa. (Luk. 17:32) Ndele ngeenge otwa kala shili hatu ‘tileni owii, notwa dama ouwa,’ ohatu ka kala twa ‘wapalela ouhamba waKalunga.’ (Rom. 12:9; Luk. 9:62) Onghee hano, atusheni inatu pitika nande osha shomounyuni waSatana shi tu efife po okuwanifa po oinima yOuhamba nomutima aushe, kutya nee otashi monika sha fa shi na ongushu ile shihokwifa. — 2 Kor. 11:14; lesha Ovafilippi 3:13, 14.
“Kala wa . . . nyatipala ndele shi xulifa”
Ohamba David oya li ya dimbulukifa Salomo kutya Jehova ota ka kala pamwe naye fiyo oilonga yokutunga otembeli ya pwa. (1 Omaf. 28:20) Molwaashi Salomo okwa li a kaleka eendjovo daxe momadiladilo, ka li a efa ounyasha nokuhe nowino kwaye ku kale oupyakadi. Okwa li a ulika ouladi, a longa noudiinini, nokekwafo laJehova okwa li a dula okumanifa okutunga otembeli moule ashike womido heyali netata.
Ngaashi ashike Jehova a li a kwafela Salomo, ota dulu oku tu kwafela tu kale ovaladi notu wanife po oilonga yetu momaukwaneumbo etu nosho yo meongalo. (Jes. 41:10, 13) Ngeenge ohatu ulike ouladi mokulongela Jehova kwetu, ohatu ka kala twe lineekela momanangeko noupuna aye paife nosho yo monakwiiwa. Onghee hano, “kala wa . . . nyatipala ndele shi xulifa.”
Omamona opamhepo
Okukala kaume kashili Ngeenge oukaume weni u li moshiponga
David okwa li e na ookaume ovo va li ve mu yambidida eshi a li moudjuu. Husai oye a li umwe womuvo oo a popiwa mOmbiibeli e li “kaume kaDavid.” (2 Sam. 16:16; 1 Omaf. 27:33) Otashi dulika a li elenga lomomhangu olo hali ungaunga noiholekwa nokwa li kaume kopofingo kohamba.
Eshi omonamati wohamba David, Absalom, a li e lininga ohamba, Ovaisrael vahapu ova li va ama kombinga yaye, kakele kaHusai. Fimbo David a li tai onhapo, Husai okwa li a ya kuye. David okwa li a nyika oluhodi molwaashi okwa li a kengelelwa komonamati waye nokwaavo a li e lineekela. Ashike Husai okwa kala omudiinini kuDavid, nokwa li a tula omwenyo waye moshiponga eshi a li ta kendabala okuya moshipala omhangela oyo ya li ya ningwa. Husai ka li a ninga oshinima osho molwaashi ngeno e shii kutya oshinakuwanifwa shaye e li elenga lomomhangu. Okwa li a ulika kutya oku li omudiinini kukaume kaye. —2 Sam. 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16.
20-26 MARSA
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | 2 OMAFIMBO 1-4
“Ohamba Salomo oya li ya ninga etokolo lihe li pandunge”
it-1-E 174 ¶5
Etangakwaita
Eshi Salomo a hovela okupangela, opa li pa shangwa etukulwa lipe li na sha nondjokonona yetangakwaita lOvaisrael. Salomo okwa li omupangeli muwa, ashike okwe liongelela eenghambe nomatemba. (Tala ETEMBA.) Peemhito dihapu, eenghambe odo oda li hadi landwa nohadi di kuEgipiti. Moilando omwa li mu na okutungwa eenhele de likalekelwa, omo tamu dulu okuwana oinima yaye. (1Eeh 4:26; 9:19; 10:26, 29; 2Omaf 1:14-17) Ashike nande ongaho, Jehova ka li a nangeka noupuna eenghendabala daSalomo odo a ninga. Efyo laye nosho yo okutukaula ouhamba okwa li kwa etifa etangakwaita laIsrael li hanauke po. Lwanima, Jesaja okwa ka shanga ta ti: “Woo ava, tava i kuEgipiti va ka konge ekwafo, ndele have lineekele eenghambe, ve lineekela omatemba olwoodi, osheshi oo omahapu, novalondi veenghambe, shaashi ovahapu, ndelenee itava tala kOmuyapuki waIsrael, ndele ihava kongo Omwene.” — Jes 31:1.
it-1-E 427
Etemba
MuIsrael kamwa li mu na omatemba a kula oita fiyo opefimbo laSalomo. Kalunga okwa li a yandja elondwelo la kwata moiti kutya ohamba inai pumbwa okukala i na eenghambe dihapu da fa ngeno odo tadi amene oshiwana. Osho osha li sha ngabeka elongifo lomatemba, molwaashi eenghambe odo da li hadi longifwa okunana omatemba a tya ngaho. (Deut 17:16) Eshi Samuel a londwela shi na sha nomutengi, oo eehamba dopanhu da li tadi ka twika ovanhu, okwe va lombwela, a ti: “Ovana veni ovamati, otai ke va kufa ndele tai va pe oilonga yopetemba layo.” (1Sam 8:11) Absalom naAdonia, eshi va li tava kendabala okukufa ko ouhamba, keshe umwe okwa li e likongela etemba novalumenhu 50 ve li pite komesho. (2Sam 15:1; 1Eeh 1:5) Eshi David a finda ohamba yaSoba, okwa xupifa po omatemba eenghambe 100. — 2Sam 8:3, 4; 10:18.
Eshi ohamba Salomo ya li tai pameke etangakwaita lOvaisrael, oya li ye likongela omatemba 1 400. (1Eeh 10:26, 29; 2Omaf 1:14, 17) MuJerusalem nosho yo meedolopa dimwe vali, odo da li da shiivika di li oilando yomatemba, omwa li mu na eenhele de likalekelwa omo hamu filwa oshisho oinima oyo hai longifwa moita. — 1Eeh 9:19, 22; 2Omaf 8:6, 9; 9:25.
Omamona opamhepo
Omanenedhiladhilo okuza membo lyOndjalulo ontiyali
1:11, 12. Eindilo lyaSalomo olyu ulikile Jehova kutya okwa li a halelela owino nuunongo. Omagalikano getu kuKalunga otaga holola lela shoka shi li momitima dhetu. Oshi li pandunge ngele tatu konakona shoka tatu pula momagalikano getu.
27 MARSA–2 APRILI
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | 2 OMAFIMBO 5-7
“Omutima wange otau ka kala mo alushe”
w02-E 11/15 5 ¶1
Inamu efa po okwoongala pamwe
Lwanima, eshi David a li ohamba muJerusalem, okwa li a halelela okutunga eumbo tali kalelele, olo tali tumbalekifa Jehova. Nonande David okwa li omulumenhu ha pondola moita, Jehova okwa li e mu lombwela ta ti: “Ito dulu okutungila edina lange ongulu.” Ponhele yaasho, okwa li a hoolola omona waDavid, Salomo, oye a tunge otembeli. (1 Omafimbo 22:6-10) Salomo okwa yapula otembeli mo 1026 K.O.P., konima eshi ya kwata omido heyali netata okutungwa. Jehova okwa li a pitika otembeli i tungwe, eshi a ti: “Ame nde i yapula, edina lange li kale mo fiyo alushe. Nomesho ange nomutima wange tau ka kala mo alushe.” (1 Eehamba 9:3) Jehova okwa li ashike ta ka nangeka noupuna eumbo olo, ngeenge Ovaisrael ova kala ovadiinini. Ashike ngeenge ova kala itava longo eshi sha yuka, Jehova ita ka nangeka noupuna onhele oyo, ‘nongulu oyo ote ke i hanauna po.’ — 1 Eehamba 9:4-9; 2 Omafimbo 7:16, 19, 20.
it-2-E 1077-1078
Otembeli
Ondjokonona. Otembeli oyo oya kala ko fiyo 607 K.O.P., eshi ya li ya hanaunwa po ketangakwaita laBabilon, olo la li koshi yepangelo lohamba Nebukadnesar. (2Eeh 25:9; 2Omaf 36:19; Jer 52:13) Molwaashi Ovaisreal ova li va waimina elongelokalunga loipupulu, Kalunga okwa li a pitika oiwana i lwife Juda naJerusalem nokukufa mo omamona motembeli. Otembeli kaya li vali hai filwa oshisho. Ohamba Sisak yaEgipiti oya li ya vaka mo omamona (993 K.O.P.) pefimbo lokupangela kwaRehabeam, omonamati waSalomo, konima ashike yomido 33 lwaapo, okudja eshi ya yapulwa. (1Eeh 14:25, 26; 2Omaf 12:9) Ohamba Asa oya li ya fimaneka eumbo laJehova (977-937 K.O.P.), ashike opo i amena Jerusalem, oya li ya yandja ombubo kohamba Benhadad yaSiria, eshi ya yandja oshisilveri noshingoli okudja momamona otembeli, opo a teye po ehangano laye olo a ninga naBaasha, ohamba yaIsrael. — 1Eeh 15:18, 19; 2Omaf 15:17, 18; 16:2, 3.
Omamona opamhepo
w10-E 12/1 11 ¶7
Oku shii ‘omitima dovana vovanhu’
Ohatu dulu okumona ehekeleko meilikano laSalomo. Ovanhu vakwetu otashi dulika vaha ude ko omaliudo etu, ‘omaudjuu nomaupyakadi etu.’ (Omayeletumbulo 14:10) Ashike Jehova oku shii omitima detu noku na ko nasha nafye. Ngeenge otwe mu mbubulile omitima detu okupitila meilikano, otashi ketu kwafela tu lididimikile omaupyakadi. Ombiibeli oya ti: “Mu shiivifileni oisho yeni aishe, molwaashi oku na ko nasha nanye.” — 1 Petrus 5:7.
10-16 APRILI 2012
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | 2 OMAFIMBO 8-9
“Okwa li a lenga ounongo”
w99-E 11/1 20 ¶4
Okuyandja nehalo liwa
Ohambakainhu yokuSheba nayo oya li ya ninga eliyambo la kula neenghendabala doku ka talela po Salomo. Otashi dulika Sheba sha li koshitukulwa osho hashi ifanwa kunena Yemen. Onghee ohambakainhu nosho yo ongamelo yayo, oyo ya deulwa nawa, ova li va ya kuJerusalem va enda eekilometa di dulife 1 600. Jesus okwa ti kutya “oya dile kokule.” Omolwashike ohambakainhu yokuSheba ya li ye limonifa oixuna i fike opo? Oya ya nelalakano ‘loku ka pwilikina kounongo waSalomo.’ — Lukas 11:31.
w99-E 7/1 30 ¶4-5
Etalelepo olo la li la nangekwa noupuna
Ohambakainhu oya li ya ya kuJerusalem “pamwe nongudu inene, pamwe neengamelo da humbata oinima yedimba liwa noshingoldo shihapu nomamanya mawa.” (1 Eehamba 10:2a) Vamwe ova ti kutya ‘ongudu inene’ oyo, oya li ya kwatela mo ovanhu va homata. Osho otashi dulu okukala ngaho, molwaashi ohambakainhu oya li ya fimanekwa neenghono noya li ya humbata oimaliwa omamiliyona omilongo.
Didilika kutya ohambakainhu oya li ya uda kombinga yefimano laSalomo “shi na sha nedina laJehova.” Onghee olo kala li olweendo loku ka ninga omangeshefelo. Osha hala okutya ohambakainhu oya li ye uya nelalakano lokuuda kombinga younongo waSalomo, tashi dulika nokuli i lihonge kombinga yaKalunga kaye, Jehova. Molwaashi otashi dulika ya dja mepata laSem, ile laHam, ovo va li hava longele Jehova, otashi dulika ya li ya hala okuuda kombinga yelongelokalunga looxekulululwa.
w99-E 7/1 30-31
Etalelepo olo la li la nangekwa noupuna
Ohambakainhu yokuSheba oya li ya kuminwa neenghono ounongo waSalomo nosho yo oupuna wouhamba waye, ‘nomu yo kamwa li vali omhepo.’ (1 Eehamba 10:4, 5) Vamwe ova popya kutya outumbulilo oo, owa hala okutya ohambakainhu “oya li ya kumwa.” Omuhongwanhu umwe okwa ti kutya oya li ya ngabuka! Kashi na nee mbudi kutya oshike sha li sha ningwa po, ohambakainhu oyo oya li ya kuminwa osho ya mona noya uda. Oya li ya popya kutya ovapiya vaSalomo otava kala va hafa, eshi va uda kombinga younongo wohamba. Oya li ya tanga Jehova, eshi a tula Salomo kolukalwapangelo. Oya li ya pa ohamba eeshali di na ondilo, oshingoli osha li shi na ongushu i fike peedola daNamibia 647 000 000. Salomo naye okwa li a yandja eeshali; a pa ohambakainhu “ashishe osho ye shi hala ndele ye shi indila.” — 1 Eehamba 10:6-13.
it-2-E 990-991
Salomo
Konima eshi ohambakainhu ya mona vali ewapalo lotembeli nosho yo eumbo laSalomo, nghee oshitaafula shaye shoikunwa sha unganekwa kovayakuli vaye nomidjalo davo nosho yo omaxwikiloyambo, oo haa yambwa pandjikilile kotembeli, ‘muyo kamwa li vali omhepo.’ Onghee oya popya ya ti: “Tala, etata lomusho inandi li lombwelwa. Ove u dule mounongo nomoupuna osho nde shi kundana.” Opo nee oya twikila ko ya ti kutya ovapiya, ovo tava yakula ohamba, otava kala va hafa. Oinima aishe oyo oya li ye mu ningifa a tange Jehova Kalunga, oo a li a ulikila Ovaisrael ohole, eshi a nangeka po Salomo e li ohamba a tokole pauyuki noku longe osho sha yuka. — 1Eeh 10:4-9; 2Omaf 9:3-8.
Omamona opamhepo
it-2-E 1097
Olukalwapangelo
Olukalwapangelo, olo la ningwa kuSalomo, olo alike la yelifwa moule mOmbiibeli. (1Eeh 10:18-20; 2Omaf 9:17-19) Osha fa shi li ngaha kutya ola li ‘molupale lolukalwapangelo,’ mulimwe lomomatungo, oo a li e li komhunda yaMoria muJerusalem. (1Eeh 7:7) Ola li la longwa ‘momayoo eendjaba nola natekwa noshingoldo elela; li na oshiyaameno shombuda la longelwa ekoto konhele yalo noikwatelelo yomake.’ Nonande oshipundi shomombala osha li sha longwa momayoo eendjaba, nonghedi omo otembeli ya tungwa otai ulike kutya oya tungwa moiti, ya vaekwa noshingoli elela. Kovatali nomesho, olukalwapangelo ola li tali monika la fa la longwa momayoo ondjaba nomoshingoli. Konima eshi kwa popiwa kombinga yeendodo hamano di na sha nolukalwapangelo, ehokololo ola twikila la ti: “Eenghoshi mbali da kala ofika kominghulo doikwatelelo yomake. Neenghoshi omulongo nambali da li ofika keendodo hamano kombinga nombinga.” (2Omaf 9:17-19) Efano li na sha nonghoshi, olo tali ulike eenghonopangelo, otali wapalele. (Gen 49:9, 10; Eh 5:5) Eenghoshi 12 oda fa dilile po omapata 12 aIsrael, tashi dulika e lile po okudulika nokuyambidida omupangeli oo e li kolukalwapangelo olo. Kolukalwapangelo okwa li kwa pangelwa oshilyatelo sheemhadi shoshingoli. Olukalwapangelo, olo la longwa momayoo eendjaba nosho yo moshingoli noli na eenghoshi komesho, ola kula li dule olukalwapangelo keshe lopefimbo opo, kutya nee ola li la monika kovalafululi voikulunima, la hangwa komadimbulukifofano, ile ola yelifwa momashangelo. Omushangi umwe wOmbiibeli okwa shanga oshili, a ti: “Oinima ya tya ngaha inai ningwa moshilongo nande shimwe.” — 2Omaf 9:19.
17-23 APRILI 2012
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | 2 OMAFIMBO 10-12
“Mona ouwa momayele opandunge”
Okwa li ta dulu okukala a hokiwa kuKalunga
Otashi dulika Rehabeam a li e udite a mangwa. Ngeenge okwa wanifa po eemhumbwe dovanhu, ye, oukwaneumbo waye nosho yo ovo va li mombala otashi dulika va li ve na okweefa po oinima imwe yopamaliko nokuhapula shihapu kovanhu. Shimwe vali, ngeenge okwa anye, otashi dulika ovanhu ve mu tukulile oshibofa. Oku na okuninga po shike? Ohamba ipe oya li i na oku ka kundafana tete novakulunhu ovo va li ovayandjimayele vaSalomo. Ndele nande ongaho, Rehabeam okwa ka pula omayele kovanyasha vepupi laye. Molwaashi okwa li a shikula omayele ovanyasha ovo, okwa li a tokola okuungaunga novanhu nonyanya. Okwa nyamukula a ti: “Ame ohandi ka weda ko vali komutengi weni. Tate ngeenge e mu denga neengola, ame ohandi ke mu denga neengola domakiya.” — 2 Omaf. 10:6-14.
w01-E 9/1 28-29
Nghee to dulu okuninga omatokolo e li mondjila
Jehova okwe tu pa Ovakriste va pyokoka meongalo, ovo hatu dulu okukundafana navo kombinga yomatokolo etu. (Ovaefeso 4:11, 12) Ngeenge hatu pula omayele, inatu pumbwa okupula ovanhu vahapu fiyo osheshi twa ka mona osho twa hala okuuda. Opo nee hatu tula moilonga omayele oo twa pewa. Natu dimbuluke yo oshihopaenenwa shelondwelo shaRehabeam. Eshi a li e na okuninga etokolo la kwata moiti, okwa li a pewa omayele opandunge kovalumenhu ovanamido, ovo va li va longa naxe. Ndele ponhele a shikule omayele avo, okwa li a ka pula omayele kovanyasha ovo a kula navo. Molwaashi okwa li a shikula omayele avo, okwa li a ninga etokolo la puka neenghono, naasho oshe mu ningifa a kanife oshitukulwa sha kula shouhamba waye. — 1 Eehamba 12:1-17.
Ngeenge to kongo omayele, konga kwaavo ve na owino monghalamwenyo nove shii nawa omishangwa nosho yo omafinamhango oo e li mondjila. (Omayeletumbulo 1:5; 11:14; 13:20) Ngeenge otashi shiiva, konga efimbo u dilonge komafinamhango, oo a kwatelwa mo nokouyelele aushe oo wa ongela. Oto ka dula okuninga etokolo li li mondjila, ngeenge owa kala ho tale ko oinima metwokumwe nEendjovo daJehova. — Ovafilippi 4:6, 7.
it-2-E 768 ¶1
Rehabeam
Oukwatya welinenepeko, oo wa li wa kulikwa kuRehabeam, owa li wa tukaula filufilu ovanhu vahapu. Epata laJuda naBenjamin olo ashike la li la twikila okuyambidida eumbo laDavid, nonande ovapristeri nOvalevi vomouhamba aeshe nosho yo oohandimwe vomomapata omulongo navo ova li va yambidida. — 1Eeh 12:16, 17; 2Omaf 10:16, 17; 11:13, 14, 16.
Omamona opamhepo
it-1-E 966-967
Ondemoni oyo ya fa oshikombo
Eendjovo daJosua, odo di li muJosua 24:14, otadi ulike kutya Ovaisrael ova li va nwefwa mo kelongelokalunga loipupulu laEgipiti, eshi va li tava fuda po. Ofimbo Hesekiel a ulika kutya eenghedindjikilile doshipaani oda li da twikila okulihanena mokati kavo. (Hes 23:8, 21) Omolwetomheno olo, ovahongwanhu vamwe ova ti kutya etokolo olo la li la yandjwa mombuwa ola li tali kelele Ovaisrael vaha ninge “omatomenoyambo avo keendemoni domofuka,” ile tu tye keendemoni odo da fa oikombo (Lev 17:1-7) naJerobeam okwa li e likongela ovapristeri “va kalela oikulundu neendemoni domofuka neenhana deemhedi, e di ningifa.” (2Omaf 11:15) Osho otashi ulike kutya mokati kOvaisrael omwa li mu na onghedi yonhumba yokulongela oshikombo, ngaashi sha li hashi ningwa muEgipiti, unene tuu kombinga imwe yaEgipiti. Herodotus (II, 46) okwa ti kutya melongelokalunga olo lOshiegipiti, Ovagreka ova li va itavela moikalunga ngaashi osho hashi ifanwa Pan nosho yo satyrs, oikalunga oyo ya longwa moiti tai ulike oinima ififa ohoni, oyo ya fanekwa i na eembinga, omushila woshikombo nosho yo omaulu oshikombo. Vamwe ova ti kutya oikalunga yoshipaani oyo ya fa oshinamwenyo oi li odjo yoilonga oyo tai ulike kuSatana e na omushila, eembinga nosho yo omakondo, onghedindjikilile oyo ya li tai dana onghandangala mokati kaavo have liti Ovakriste pefimbo lonale.
Ndele ngaashi ashike inya ya li i na “eexwiki” (seʽi·rimʹ), ashike inai tumbulwa. Nonande vamwe ova li ve i tala ko i li oikombo yoo vene, ile oikalunga oyo ya fa oikombo, osho kashi na apa sha popiwa, nomishangwa itadi yandje oumbangi u na sha noshinima osho. Outumbulilo oo wa longifwa otashi dulika tau ulike komadiladilo aavo hava longele oikalunga yoipupulu. Ova talika ko va fa oikombo, ile ve na eexwiki. Eshi outumbulilo “oikombo” wa longifwa otashi dulika wa yukifwa koikalunga aishe, nokuli noshitya osho hashi ifanwa oikalunga, momashangelo mahapu osha dja koshitya osho tashi ti “oushosho,” ashike itashi ti kutya oikalunga oya li ya longwa paulelalela moushosho. — Lev 26:30; Deut 29:17.
24-30 APRILI 2012
OMAMONA OMEENDJOVO DAKALUNGA | 2 OMAFIMBO 13-16
“Onaini to dulu okulineekela muJehova?”
Ovalumenhu ovanyasha, ongahelipi tamu dulu okukala mwe lineekelwa kuvamwe?
Eshi ohamba Asa ya li omunyasha, oya li i na elininipiko nosho yo ouladi. Pashihopaenenwa, eshi a li a nangekwa po ponhele yaxe, Abia, okwa li a ninga oshikonga shokuhanauna po oihongwafano. Okwa li yo a “lombwela Ovajuda va konge Omwene, Kalunga kooxe nokudiinina omhango noipango.” (2 Omaf. 14:1-7) Eshi Sera, Omuetiopia a li a ponokela Juda novakwaita 1 000 000, Asa okwa li a pula ekwafo kuJehova a ti: “Omwene, kape na nande umwe ta dulu okukwafa ngaashi Ove pokati komunaenghono naau ehe neenghono. Omwene Kalunga ketu, tu kwafa, shaashi hatu liameke kwoove.” Eendjovo odo diwa otadi ulike kutya Asa okwa li e lineekela filufilu kutya Jehova ota dulu oku mu xupifa nosho yo oshiwana shaye. Asa okwa li e lineekela muXe womeulu, “nOmwene okwa taataa Ovaetiopia.” — 2 Omaf. 14:8-12.
Ovalumenhu ovanyasha, ongahelipi tamu dulu okukala mwe lineekelwa kuvamwe?
Nopehe na omalimbililo, oto dimine kutya okutaalela etangakwaita lovakwaita 1 000 000 osha li eshongo linene, ashike Asa okwa li a pondola. Ndele shin yikifa oluhodi, eshi Asa a li a taalela eyeleko linini ka li a konga ekwafo kuJehova. Eshi a li a ningilwa omatilifo kohamba ikolokoshi yaIsrael, Baasha, Asa okwa li a konga ekwafo kohamba yaAram (Siria). Etokolo olo lihe li pandunge ola li la eta oilanduliko ii. Jehova okwa li a lombwela Asa okupitila momuprofeti waye Hanani, a ti: “Shaashi ove we liameka kohamba yaAram, ndele ino liameka kOmwene, Kalunga koye, onghee hano omatanga ovakwaita vohamba Aram a dja mo meke loye.” Okudja opo pokati kavo opa kala ashike oita. (2 Omaf. 16:7, 9; 1 Eeh. 15:32) Oshilihongomwa oshilipi?
Ovalumenhu ovanyasha, ongahelipi tamu dulu okukala mwe lineekelwa kuvamwe?
Kala omulininipiki nokutwikila okulineekela muJehova. Eshi opo wa ninginifwa owa li wa ulika kutya ou na eitavelo la kola nowe lineekela muJehova. Jehova okwa li a hafa eshi wa ninga oshilyo shoukwaneumbo waye. Paife osho wa pumbwa okuninga, okutwikila okulineekela muJehova. Otashi dulika tashi monika shipu okulineekela muJehova ngeenge to ningi omatokolo a fimanenena monghalamwenyo. Ndele ongahelipi shi na sha nomafimbo amwe? Inashi fimana tuu okulineekela muJehova ngeenge hatu ningi omatokolo, mwa kwatelwa nokuninga omatokolo e na sha nomalihafifo, oilonga yomboloto nomalalakano omonakwiiwa! Ino lineekela meendunge doye mwene. Ponhele yaasho, konga omafinamhango Ombiibeli oo tae ku kwafele u ninge omatokolo e li mondjila, nokukatuka metwokumwe nao. (Omayel. 3:5, 6) Ngeenge owa ningi ngaho, oto ka hafifa omutima waJehova noto ka kala wa fimanekwa kwaavo ve li meongalo. — Lesha 1 Timoteus 4:12.
Omamona opamhepo
Longela Jehova nomutima aushe!
Keshe umwe womufye ota dulu okulikonakona ngeenge oku hole ngoo Kalunga nomutima aushe. Lipula kutya, ‘Mbela onda tokola ngoo okuhafifa Jehova, okuyambidida elongelokalunga lashili nokwaamena oshiwana shaye kenwefemo keshe lii?’ Diladila kutya osha li sha pula Asa ouladi u fike peni opo a dule okukatukila onghatu inakulu Maaka, oo a li “mouhamba.” Otashi dulika naave u ke lihange monghalo omo wa pumbwa okuhopaenena ouladi waAsa nonande inashi kwatela mo ovanhu ovo ve na oikala ya fa yaMaaka. Pashihopaenenwa, ongahelipi ngeenge oshilyo shoukwaneumbo weni shimwe ile kaume koye kopofingo okwa nyono enyono la kwata moiti noine livela ombedi noku na okukondwa mo meongalo? Mbela oto ka ninga ngoo etokolo la kwata moiti uha endafane nomunhu oo? Omutima woye otau ke ku linyengifa u ninge shike?