Mbela ohatu dulu okuxulifa po oita nomapiyaano?
Ovanhu ohava lwifafana omolwomatomheno mahapu. Vamwe ohava lwifafana omolwopolotika, ouxupilo, ile opo va ungaungiwe navo pauyuki. Vamwe ohava lwifafana, opo va pangele oshilongo shonhumba nosho yo eedjo dopaushitwe. Oita ihapu ohai etifwa koukwamuhoko, ile omolwomalongelokalunga a yoolokafana. Oshike sha pumbwa okuningwa po, opo ovanhu va efa po okulwifafana nokupanga ombili? Mbela ovanhu otava dulu ngoo okuxulifa po oita?
Drazen_/E+ via Getty Images
OMAPANGELO OTAA KENDABALA OKUXWEPOPALEKA OUXUPILO
Elalakano: Okuxwepopaleka onghalamwenyo yovanhu. Osho otashi dulu okukelela, ile okuninipika okutukulwa kweliko shihe li pauyuki, osho hashi etifa oita.
Omolwashike shidjuu?: Otashi pula omapangelo a lundulule onghedi omo haa longifa oimaliwa. Mo 2022, okwa tengenekwa kutya oimaliwa i fike peedola daNamibia eebiliyona 641,6 oya longifwa moinima oyo tai dulu okukwafela okuxwepopaleka onghalamwenyo yovanhu moitukulwa ihapu. Ndele omuvalu oo ou fike ashike peepelesenda 0,4 doimaliwa oyo ya longifwa moukwaita momudo oo tuu oo.
António Guterres, hamushangandjai wOiwana ya Hangana okwa ti: “Ohatu longifa oimaliwa ihapu nosho yo oiniwe mokukwafela ovo va kumwa koita, ponhele yoku i kelela nokupanga ombili.”
Osho Ombiibeli tai ti: Omapangelo mounyuni nosho yo omahangano otaa dulu okukwafela eehepele, ashike itaa dulu okukufa po filufilu oluhepo. — Deuteronomion 15:11; Mateus 26:11.
OMAPANGELO OTAA KENDABALA OKUPANGA OMBILI OKUPITILA MOMAUDAFANOTWOKUMWE
Elalakano: Okukelela, ile okukandula po okuhaudafana mokukundafana nombili shi na sha nonghalo, nokutwa kumwe mokuninga oinima oyo tai va etele ouwa aveshe.
Omolwashike shidjuu?: Ongudu imwe, ile di dulife po otashi dulika di anye okukundafana, okulongela kumwe, ile okutambula ko eudafanotwokumwe. Omaudafanotwokumwe e na sha nombili ohaa nyonwa po noupu.
Raymond F. Smith, woAmerican Diplomacy okwa ti: “Omaudafanotwokumwe e na sha nokupanga ombili haalushe haa pondola. Eudafanotwokumwe li na sha nokuxulifa po oita otashi dulika li kale lihe li pauyuki, ndele tali xumifa ashike oita komesho.”
Osho Ombiibeli tai ti: Ovanhu ova pumbwa ‘okupanga ombili.’ (Epsalme 34:14) Ovanhu vahapu kunena ‘kave fi ovadiinini, . . . vehe na elongelokumwe, . . . ovakengeleledi.’ (2 Timoteus 3:1-4) Omaukwatya a tya ngaho ohaa imbi ovawiliki vopapolotika ovo hava longo pauyuki va kandule po omaupyakadi.
OMAPANGELO OHAA KENDABALA OKUTWA KUMWE, OPO A NINIPIKE OMWAALU WOILWIFO OYO E NA
Elalakano: Okuninipika, ile okuhanauna po oilwifo, unene tuu oilwifo yolute nosho yo oyo ya nyika omaudiyo.
Omolwashike shidjuu?: Luhapu oilongo ohai anye okuhanauna po, ile okuninipika oilwifo yayo, molwaashi oya tila okukanifa eenghono, ile i kale itai dulu vali okulipopila. Nonande oiwana oi hanaune po oilwifo yayo aishe, itashi kelele ovanhu vaha lwifafane.
O-Securing Our Common Future: An Agenda for Disarmament, oya ti: “Omapangelo mahapu, oo a li a udaneka okuhanauna po oilwifo yao konima yomudo 1991, kaa li a wanifa po omaudaneko ao, mwa kwatelwa eenghatu dokuninipika oiponga, okukandula po okuhaudafana pokati koiwana nokuningifa ounyuni u kale onhele ya amenwa.”
Osho Ombiibeli tai ti: Ovanhu otava ka tula po oilwifo ‘notava ka hambula omaongamukonda omatemo, nomaonga avo oikashulifo.’ (Jesaja 2:4, KB-13) Ashike otashi pula shihapu, molwaashi owii ohau di meni lomutima womunhu. — Mateus 15:19.
OMAPANGELO OHAA YAMBIDIDAFANA A KALEKE PO EAMENO
Elalakano: Omapangelo ohae limange oukuni kumwe, opo e liamene kovatondi. Ohaa diladila kutya omutondi ite ke a lwifa, ngeenge okwe limanga oukuni kumwe.
Omolwashike shidjuu?: Okulwifa oilongo ihapu poshikando itashi ufa kutya otashi etifa ombili. Oilongo haalushe hai wanifa po omaudaneko ayo, noihai tu kumwe shi na sha nanghee nonaini tai ponokele ovatondi.
O-Encyclopedia Britannica, oya ti: “Nonande Oshipandi shOiwana nosho yo Oiwana ya Hangana oya longa noudiinini i kwafele omapangelo e limange oukuni kumwe, oukumwe wa tya ngaho owa dopa okukelela oita.”
Osho Ombiibeli tai ti: Ohashi kala shipu, ngeenge ovanhu vahapu tava longele kumwe. (Omuudifi 4:12) Ashike omapangelo nomahangano opanhu itaa dulu okweeta ombili neameno tali kalelele. “Inamu tula elineekelo leni movapangeli, ile momona womunhu, oo ita dulu okweeta exupifo. Omhepo yaye ngeenge ya di mo, oha shuna medu; Mefiku olo tuu olo, omadiladilo aye ohaa xulu po.” — Epsalme 146:3, 4.
Nonande oilongo ihapu oya kendabala okukaleka po ombili tai kalelele, oita onghee ngoo tai twikile.