Inuusuttut aperipput:
„Ajornartorsiuteqaraangama kina oqaloqatigisinnaavara?“
„ANAANAP ernini 11-nik ukiulik nivinngarluni qimissimasoq nassaaraa.“ Aviisimi qulequttat taamattut atuarlugit annilaarnaqaaq, ila? Eqqarsaatigeriaruk ajornartorsiutit artornartut suut nukappiaqqap taama inuusutsigisup nanertuutigisimagai. Oqaatigineqarpoq USA-mi ukiut tamaasa inuusuttuaqqat 2000-t missaanniittut imminoortartut — ukiut qulit matuma siornanit marloriaammik amerlanerullutik. Immaqalu 50-eriaammik amerlanerusut imminnut toqoriaraluarsimapput.
„Toqunissara kissaatiginngikkaluarpara,“ niviarsiaqqap 16-inik ukiullip imminoornissaminik eqqarsaateqartarsimasup misiutiginngilaa. „Eqqasuutikka qaangerusuinnarpakka nutaamik aallartillunga.“ Inuusuttut ikinnerpaartaasa imminoornissartik eqqarsaatigisarpaat. Miserratigineqartariaqanngilarli amerlaqisut misigissutsikkut ima tatineqarsimatigimmata allaat inuusariaqarsorinatik. Allanut (aamma angajoqqaanut) attaveqarnerluannginneq imaluunniit attaveqannginneq, atuarfimmi ajornartorsiutit, atoqatigiinnikkut kiffaanngissuseqarnermik pingaartitsivallaarneq inuusuttut ajornartorsiutaannut ilaannaapput. Illit artukkannik ajornartorsiuteqaraangavit kina oqaloqatigisarpiuk?
Ikinngutikka ilutikka oqaloqatigisassavakka?
Atuartut 14-inik ukiullit apersorneqarmata, erserpoq inuit allat uummammiuminnik aniatitsiffigisartagaat makkuusut: 1) Niviarsiaraqatit nukappiaraqatilluunniit, 2) angajoqqaat, 3) nukappiaraagunik niviarsiaqqat niviarsiaraagunillu nukappiaqqat, 4) atuarfimmi siunnersortit, taavalu 5) ilinniartitsisut. Soorlu atuakkami Adolescence: Transition From Childhood to Maturity [Inuusuttuussuseq: meeraanermit inersimasuunermut ikaarsaarneq-] imi allassimasoq: „Imaannguatsiarpoq inuusuttut amerlanertigut ikinngutitik imminermisulli ilisimasakitsigisut siunersiortaraat, allaalluunniit aviisini allagarsialerisut pissutsinut immikkut ittunut naammanngivissumik akissutissallit siunersiortaraat.“
Nukappiaqqap 13-inik ukiullip Anthonymik atillip ajornartorsiuteqarami ikinngutini saaffigai. Inuusuttut amerlanersaat assigalugit akuerineqarusuppoq, kisianni ilutiminut naleqqiulluni inornerusutut misigaaq. Allanit malugineqarusulluni kusanartunik atisaqarusukkaluarpoq, aningaasanilli amigaateqarpoq. Ikinngutini tamatuminnga oqaloqatigai. Taakkua qanoq siunnersorpaat? Pisiniarfinni tillinnermik allanullu savilersorluni saassussinermik ilinniartippaat. Anthony 15-inik ukioqarluni sisamariarluni tigusaasimavoq ataasiarlunilu parnaarussaasimalluni.
Illit ilutitit siunersioraangakkit qanoq kinguneqartarpa? Anthonytut, amerlanerusunik ajornartorsiuteqaliinnartarpit? Bibelip nalaani kunngip ilisimasup Salomonip ernera tamatumunnga assingusumik kukkusimavoq. Rehabeamip ataatani, Salomon, kunngitut kingoraarmagu, inuit kimigiiserfigaat sulisitaanertik oqiliseqqullugu. Siullermik Rehabeamip utoqqaat siunersiorpai, taakkualu inuit qinnutaannik tusarnaarnissaanik siunnersorpaat. Taakkuali siunnersuutaat malinnagu „inuusuttut alliartoqatigisimasani“ siunersiorpai. Taakkua kunngi ima oqaqquaat: „Uanga suli oqimaannerulersissavakka.“ Pikititsinermik Israelip nunaata marlunngorluni avinneranik tamanna kinguneqarpoq. — 1 Kunngit 12:8-17.
Rehabeamip misigisimasani artornartut naapertorlugit ilikkarpaa siunnersuutit misilittakkanik ilisimasanillu tunngaveqanngitsut alianartunik amerlasuunik kinguneqarsinnaasut. Taavali kina saaffigineqarsinnaava? Kina paasinnissinnaava, ajunngitsunillu siunnersuilluni?
Angajoqqaatit oqaloqatigikkit
Susan inuusuttuugallarami ajornartorsiuteqaraangami sumut siunersiuisarnerminik aperineqaraangami nangaanani akisarpoq: „Angajoqqaakka oqaloqatigisarpakka, ikinngutinnik ataasiaannarlungaluunniit siunersiuisimaninnik eqqaamasaqanngivippunga. Anaanaga ataatagalu sumilluunniit aperigaangakkit, allaat meeraaraagallarama, akisarpaanga.“ Angajoqqaanut attaveqarneq Susanip inooriaasianut ilaavoq.
Immaqa ilaqutariinni taama qanitsigisumik attaveqarneq illit inornartutut isigaat. Ilaat isumaqarput angajoqqaanik siunersiuineq aarlerinartuusoq, siunnersuutaammi maleruanngikkaanni, immaqa kamassapput. „Anaanaga atoqatigiinneq pillugu oqaloqatigigaluarukku,“ Betsy 14-inik ukiulik naammagittaalliorpoq, „erniinnaq isumaliussaaq uanga nammineq misilissimagiga, tamannalu pillugu aperiinnanngitsunga.“ Misissuisimaneq 1981-imeersoq naapertussagaanni inuusuttuaqqat amerlanersaasa kissaatigaat aalajangiinnginnerminni angajoqqaamik nassuiaanertik tusarnaaqqaartassagaat.
Assersuutigalugu, Petrina 16-inik ukiulik ikinngutimi ilaannit ingunneqarsimanini isumatsaatigisimaqaa. „Erloqingaarama ullaakkut nalunaaqutaq arfinernut itikulasaqaanga qiasarlungalu,“ Petrina oqarpoq. „Anaanamali paasinninnissa ilimaginngilara. Ajornartorsiutinnillu erloqisikkusunngilara.“
Petrinalli erniinnaq paasilerpaa ajornartorsiutini nammineq aaqqissinnaanagu, anaananilu tamatuminnga oqaluttuuppaa. „Soorlulusooq nammakkannik artornangaartumik ilanngartuunneqartunga,“ Petrina nangippoq. „Anaana tusarnaarpoq, ajornartorsiutillu qanoq aaqqinneqarnissaa nalunngilluarpaa. Ajornartorsiut aaqqinneqareermat paasilerpara aali uanga ajornartorsiuterujussuartut isigigiga, sunaffa anaanama nammineq siornagut misilereersimagaa. Taassuma misilittagai tassaapput atorfissaqartitarilluinnakkakka.“
Illit iganeq, nipilersuummik nipilersorneq imaluunniit maskiinamik paasiuminaatsumik atuineq ilinniarniarukku, ilinniartitsisoq misilittagalik saaffigissannginnerpiuk? Inuunermittaaq atugassani ajornarneroqisuni allani tamaappoq. Eqqaamajuk angajoqqaavit misilittagaat annertuut ikiortigalugit ajornartorsiutitit aaqqissinnaagakkit.
Aap, angajoqqavit ikiorsinnaavaatsit. Kia taakkunannga ilisarisimanerunerpaatit? Kia allap taakkunatut nakuussutitit sanngiissutsitillu ilisimatigai? Kia tapersersorsinnaassavaatit siunnersuut ajunngitsoq malinniarukku?
Ilumoorpoq angajoqqaat ilaat ajornartorsiutit oqaloqatigiissutigineqarneranni periaaserippallaarneq ajormata. Ajornartorsiut aaqqinneqartussaq takkutsinnagu attaveqatigiinnerup amigaatigineqarsimanera pissutaasinnaasarpoq. Taamaattumik tamaviaarlutit attaveqatigiinneq pitsaanerulersinniaruk. Anaanannut ataatannulluunniit ’uummatit tunniuguk’. Periarfissaqaraangavit tatigalugit uummammiugisannik oqaloqatigisarniakkit. Taamaalioruit qanittumik ajunngitsumillu attaveqalissaasi, paaseqatigiittumik asanittumillu ajornartorsiutit mikisut angisuullu ajornanginnerusumik aaqqissinnaalissallugit. — Ussatit 23:26.
Bibeli tunngavigalugu ikiortissarsiorit
„Tassanngaannaq inuunera nalorninartorsiortorujussuanngorpoq,“ Kay oqarpoq. 18-inik ukioqartoq angajoqqaavi avipput, tamatumalu kinguninnguagut qatanngutituaa 19-inik ukiulik biilerluni ajutoornermi toqutaavoq. Qaammatit marluk qaangiummata paasivaa ataatani kræfteqarluni toqulersoq. Kayip pulaarmagu anaanaata ningarluni anisippaa matulu parnaarlugu — atisaanik pigisaanillu nassataqartinnagu. Kina saaffiginiassavaa?
Kay sivisulaartumik Jehovap Nalunaajaasuinut ilaareersimavoq ukiunilu ajornartorsiorfiusuni ilagiinni utoqqaanertanit isumagineqarnini piviusoq nuannaarutigalugu. Nangaanani utoqqaanertat ilaat sianerfigaa pissutsinik atulikkaminik nassuiaaffigalugu. Taassuma nuliatalu illuminnut tikilluaqquaat naqqullu ataani najugaqalersillugu. Kay ukioq ataaseq sinnerlugu taakkunani najugaqarpoq.
„Misigissutsikkut anniarneq ima sualutsigaaq allaat ilaannikkut ima eqqarsartarlunga: ’Qanormi iliussaanga? Inuunissannut pissutissaqarnerpa?’“ Kay oqaluttuarpoq. Qatanngutip utoqqaanertap nuliatalu Bibeli ikiortigalugu paasitippaat ileqqoreqqusat qutsissut aalajangiusimasariaqarai, festernersuit ingasattut kangunartuliornerlu misigissutsikkut anniarnerminut matussutaatinniarnagit. Siunnersuutaat iluaqutaavoq, maannami Kay pilluarluni aappaqarpoq ajunngitsumillu ingerlalluni.
Immaqa ajornartorsiutit ilinnut tunngasorujussuit allanut oqaloqatigiissutiginissaat ittuukuluutigaat. Arlene 18-inik ukiulik taama isumaqarpoq. „Nukappissanik takorluuerusaartartuusimavunga. Uannik soqutiginnittoqanngingajappoq. Angummik uannik asannittumik maqaasisaqaanga,“ Arlene nassuerpoq. „Takusinnaalluarparali tamanna sumik kinguneqarsinnaasoq — qatanngitinnit arnanit arfinilinnit tallimat aappaqaratik meeraqarput. Taamaattorli misigissutsikka sualuttut pillugit allat oqaloqatiginissaat kanngusuutigaara.“ Ilagiinnili utoqqaanertat ilaata malugisimavaa annertuumik ajornartorsiuteqartoq, namminerlu tamanna pillugu oqaloqatigilerpaa. Taanna isumassuinermik ersersitsivoq. Nuliani ilagalugu sapaatit akunneranoortumik Arlenelu Bibeli oqaloqatigiissutigisarpaat, tamannalu ikiortigalugu Arlenep misigissutsini ajugaaffigisinnaalerpai.
Arlenep maannakkut taamani pissutsit atukkani eqqarsaatigigaangamigit, nammineq ikiortissarsiorniarsimannginnini tupigusuutigisarpaa. ’ [Anersaakkut] napparsimasumik ilaqarussi ilagiit utoqqaanertaat qaaqquligit,’ Bibelimi kajumissaaruteqarpoq. (Jâko 5:14) Arleneli qinngaqqunartutut misigisimavoq taamaattumillu ikiortissarsiorluni utoqqaanertanut saaffiginninnissi qunugisimavaa. Maanna inuusuttut allat taama misigisut ima oqarfigai: „Isumaqassanngilasi soqutiginngikkaasi — soqutigaasi!“ Arlene Bibeli tunngavigalugu ikiorneqarsimanngitsuuguni ullumi sumiissagaluarnerpa? Akivoq: „Suli ikinngutitoqqakka ilagisassagaluarpakka, maannalu naartussagaluarpunga.“
Aap, Guuti inuusuttunik isumassuisuuvoq, illittaaq isumassorpaatit! Asannilluni ilaqutariit aaqqissuussaaneranni ilagiinnilu kristumiuusuni inuusuttut ikiorneqarnissaannik periarfissaqartitsivoq. Illit ikiorneqarsinnaanissat ilagiinni rigssalimi najugarisanni ittoq suli nalugukku, ujartornissaannut kajumissaarpatsigit. Aap, ajornartorsiuteqaraangavit inunnik oqaloqatigisinnaasannik tassani nassaarsinnaavutit. Nammineq misigiuk ikiorneqarneq taama ittoq qanoq oqilisaataasinnaatigisoq. (gD 22/11 83)
„Sianisuunik peqateqartoq ilisimassuseqalersarpoq, silaatsulli ikinngutaa ajortumeertussaasarpoq.“ — Ussatit 13:20
[Qupp. 22-mi assiliartaq]
Agiarneq ilinniassagukku ilutivit ilaannut ilinniarteqqussanerpit?