Arnat itsaq Guutip innuttaasa akornanni inissisimaffiat ataqqinartoq
„Guuti [Jehova] oqarpoq: ’Iluanngilaq inuk kisimiimmat, ikiortissiussavara taassumunnga tulluartumik.’“ — 1 MOSES 2:18.
1. Itsaq arnanut atugassarititaasut qinerlerfissiami Biibilimut tunngasumi qanoq oqaatigineqarpat?
’ITSAQ immap akullersuup eqqaani imaluunniit silarsuup kangiani qaninnerusumi sumiluunniit kiffaanngissuseq ullumikkut silarsuup kitaani arnat atugaat atuussimanngilaq. Taamanikkut arnat angutinut naalatsigitittussaapput, soorlu inussiat kiffaanngissuseqartunut inuusuttullu utoqqarnut naalatsigittussaasimasut. . . . Nukappiaqqat niviarsiaqqanit pingaartinneqarnerupput, ilaannikkullu naalungiarsuit niviarsiaqqat anninneqartarsimapput qiutserlugit.“ Itsaq arnanut atugassarititaasut qinerlerfissiami Biibilimut tunngasumi taama allaatigineqarput.
2, 3. (a) Nalunaarusiaq naapertussagaanni ullumikkut arnarpassuit qanoq atugaqarpat? (b) Taamaattumik suut apeqqutaalerpat?
2 Ullumikkut nunarsuup ilarujussuani arnat atugaat pitsaaneruallaanngillat. 1994-imi Amerikami nunanut allanut ministereqarfiup inuit pisinnaatitaaffii pillugit nalunaarusiaani ukiumoortumi arnat qanoq pineqartarnerat siullermeerluni sammineqarpoq. „Paasissutissani nunanit 193-ineersuni erserpoq ulluinnarni arnat immikkoortinneqartartut,“ The New York Times-imi ilanngutassiat ilaat taama qulequtaqarpoq.
3 Arnarpassuit kulturinik assigiinngitsunik tunuliaqutallit Jehovap innuttaasa ilagiivinut nunarsuarmi sumi tamaaniittunut ilaammata apeqqutinik makkuninnga pilersoqarpoq: Arnat qulaani eqqartorneqartutut pineqarnissaat Guutip aallaqqaataaniilli siunertarisimavaa? Biibilip nalaani Jehovamik pallorfiginnittut akornanni arnat qanoq pineqartarsimappat? Ullumikkullu arnat qanoq pineqartussaappat?
„Ikiorti“ aamma „tulluartoq“
4. Inuk siulleq Edenimi kisimiingaatsiareersorlu Jehova qanoq paasisaqarpa, taavalu qanoq iliorpa?
4 Adam Edenip naatsiiviani kisimiingaatsiareersoq Jehova ima oqarpoq: „Iluanngilaq inuk kisimiimmat, ikiortissiussavara taassumunnga tulluartumik.“ (1 Moses 2:18) Naak Adam angutaagaluarluni naammalluinnartoq taamaattoq Pinngortitsisup siunertaata naammassineqarnissaanut kisimiilluni naammanngilaq. Siunertani naammassineqarsinnaaqqullugu Jehova arnamik pinngortitsivoq aappariinnerlu siulleq pilersillugu. — 1 Moses 2:21-24.
5. (a) Taggit hebriiarisooq „ikiorti“-mik aamma „tulluartoq“-mik nutserneqartoq Biibilimik allattut amerlasuutigut kimut atortarpaat? (b) Jehovap arnaq siulleq „tulluartoq“-mik taammagu qanoq paasisariaqarpa?
5 Oqaatsit „ikiorti“-p aamma „tulluartoq“-p ersersinnerpaat Guutip arnamut inissisimaffigititaa qinngaqqunnartuusoq? Naaggaluunniit. Taggit hebriiarisooq ‛eʹzer, Mosesimik allakkat siulliit 2:18-imi ’ikiortimik’ nutserneqartoq, Biibilimik allattut Guutimut atatillugu atorajuppaat. Assersuutigalugu, Jehova taaneqarpoq ’ikiortitsinnik eqqortinnaveeqqutitsinnillu’. (Tussiaat 33:20; 2 Moses 18:4; 5 Moses 33:7) Aamma Húsia 13:9-mi (nutsikkami pisoqqami) Jehova imminut Israelip ikiortaatut eqqartorpoq. Oqaaseq hebriiarisooq „tulluartoq“-mik nutserneqartoq neʹghedh pillugu Biibilimik paasiniaasartoq ima nassuiaavoq: „Ikiorneqarnissaq atorfissaqartinneqartoq pineqartoq tassaaginnanngilaq ulluinnarni sulinermi imaluunniit meeqqiornissami ikiorneqarnissaq . . . aammali pineqarpoq tapersersoqatigiinnissaq peqatigiit iluanni pisartoq.“
6. Guutip arnaq pinngortereermagu qanoq allassimasoqarpa, sooq?
6 Taamaattumik Jehovap arnaq „ikiorti“-mik aamma „tulluartoq“-mik taagamiuk nikassaaviginngilaa. Arnaq sianissutsikkut, misigissutsikkut timikkullu allaanerulluinnarpoq. Angummut tulluartuuvoq, naammaataalluni aappaasoq. Assigiinngillat tamarmilli Guutip inunnik ’nunarsuup tamakkerneqarnissaanik’ siunertaata naammassineqarnissaanut pisariaqarlutik. Qularnanngitsumik angut arnarlu tamaasa pinngortereeramigit Guutip pinngortitani tamaasa isigisimavai, ’ilumullugooq ajunngingaarput’. — 1 Moses 1:28, 31.
7, 8. (a) Edenimi ajorti atuutilermat arnap inissisimaffia qanoq attorneqarpa? (b) Mosesimik allakkat siulliit 3:16-ip Jehovap pallorfiginnittaasa akornanni eqquunnera apeqqutinik sunik pilersitsiva?
7 Ajorti atuutilermat angummut arnamullu pissutsit allanngorput. Jehovap taakkununnga tamanut eqqartuussutini nalunaarutigaa. „Naartuninni amerlasuunik ippigusuuteqartittarumaarpagit,“ Jehova Evamut oqarpoq, pisunut akuerigallakkaminut pisuusutullusooq nipeqarluni. Oqaatsini ima ilavai: „Anniarlutit ernisarumaarputit; uiit pilerissuseqarfigissavat, taannali ilinnut naalagaassaaq.“ (1 Moses 3:16) Taamanimiilli anguterpassuit nuliaminnik naalagarsiortitsisalersimapput, amerlasuutigut peqqarniitsumik. Angutit ilaasa arnaq ikiortitut imaluunniit imminnut tulluartutut isiginagu kiffatut inussiatulluunniit isigisarsimavaat.
8 Mosesimik allakkat siulliit 3:16-ip eqquunnera arnanut Jehovamik pallorfiginnittunut qanoq isumaqartussaasimava? Arnat atsinnerusumik nikanarnerusumillu inissisimaffilerneqarsimappat? Naamerluinnaq. Ileqqulli arnanik attuisut Biibilimi oqaluttuarineqartut, immaqalu ullumikkut inuiaqatigiinni inuit ilaannit akueriuminaatsinneqarsinnaasut, qanoq isigisariaqarpavut?
Biibilip nalaani ileqqut
9. Ileqqut Biibilip nalaani arnanik attuisut misissortillugit suut pingasut eqqaamasariaqarpavut?
9 Biibilip nalaani Guutip kiffaasa akornanni arnat ajunngitsumik pineqartarsimapput. Ileqqulli itsaq arnanik attuisut qimerlooraanni arlallit eqqarsaatigisariaqarput. Siullermik, angutit ajortut namminissarsiortumik naalagaanerat Biibilimi eqqartorneqaraangat imaattariaqanngilaq taamatut arnanik pinninneq Guutip akuerigaa. Aappassaanik, eqqaamasariaqarpoq naak Jehovap innuttami akornanni ileqqut assigiinngitsut akuerigallaraluarlugit ileqqunut tamakkununnga atatillugu inatsisiliortarmat arnanut sernissuutaasunik. Pingajussaanik, itsaq ileqqut ullumikkut najoqqutassiat naapertorlugit nalilernissaat mianersuutigisariaqarpoq. Taamanikkut ileqqut ilaat ullumikkut inunnit iluarinanngippata imaattariaqanngilaq taamanikkut arnat ileqqut tamakku imminnut nikanartitsisutut isigisimassagaat. Ilaat sammeriartigik.
10. Arlalinnik nuliaqarneq Jehovap qanoq isigisimavaa, suullu takutippaa aappariinnermut aallaqqaammulli najoqqutassiani aalajangiusimajuaannarsimagaa?
10 Arlalinnik nuliaqartarneq:a Jehovap aallaqqaammut siunertarinngilaa angut arlalinnik nuliaqartassasoq. Guutip Adam ataasiinnarmik nuliassiuussimavaa. (1 Moses 2:21, 22) Edenimi pikitsitsinerup kingorna arlalinnik nuliaqarneq Kainip kinguaavini siullerpaamik pisimavoq. Tamanna nalinginnaasumik atugaalersimavoq piffissallu ingerlanerani Jehovamik pallorfiginnittut akornanni aamma atugaalersimalluni. (1 Moses 4:19; 16:1-3; 29:21-28) Naak arlalinnik nuliaqartarneq, Israelikkut amerliartornissaannut iluaqutaasussaq, akuerigallaraluarlugu Jehova arnanik isumassuilluni arlalinnik nuliaqarnermut tunngatillugu inatsisiliorpoq arnanut meeqqanullu sernissuutaasussamik. (2 Moses 21:10, 11; 5 Moses 21:15-17) Jehovap ataasiinnarmik aappaqarnissaq aallaqqaammulli siunertaraa, aalajangiusimajuaannarpaalu. Noa ernerilu, ’kinguaassiorluni amerliartornissamik nunarsuarmillu tamakkiinissamik’ peqqussummik nangeqqiffigineqartut, tamarmik ataasiinarmik nuliaqarsimapput. (1 Moses 7:7; 9:1; 2 Pîtruse 2:5) Guutip Israelimut attaveqarnini assersuutikkut eqqartoramiuk imminut uitut ataasiinnarmik aappaqartutut eqqaasimavoq. (Jesaja 54:1, 5) Guutip aallaqqaammulli ileqqoreqqusaa, ataasiinnarmik aappaqarluni aappariinneq, Jesus Kristusimit pilerseqqinneqarpoq ilagiinnilu kristumiuni siullerni atuussimalluni. — Matîuse 19:4-8; 1 Timûtiuse 3:2, 12.
11. Sooq Biibilip nalaani nuliassamut akiliuteqartoqartarsimava, tamannalu arnanut nikanarsaataava?
11 Nuliassamut akiliut: Atuakkami Ancient Israel — Its Life and Institutions-imi ima allassimasoqarpoq: „Niviarsissap ilaqutaanut aningaasanik akiliuteqartarnerup naligisaannilluunniit tunissuteqartarnerup Israelikkut katittarnerat pisinertut isikkoqalersippaa. [Nuliassamulli] akiliut arnamik pisissutaanani tassaaneruvoq ilaqutaasunut taarsiissut.“ (Uagut uingasunngortippavut.) Tassa nuliassamut akiliut ilaqutaasut arnap sulinikkut iluaqutaaneranik annaasaqarnerannut perorsarneranilu aningaasartuutaasimasunut taarsiissutaavoq. Arnamut nikanarsaataanngilaq, ilaquttaminulli annertuumik naleqarneranik erseqqissaassutaalluni. — 1 Moses 34:11, 12; 2 Moses 22:16; takuuk Vagttårnet, 15. januaari 1989-imoortoq, quppernerit 21-24.
12. (a) Angutit arnallu katissimasut Biibilimi ilaannikkut qanoq taaneqartarpat, taaguutillu taakku arnanut ajuallannartuusimappat? (b) Oqaatsinut Jehovap Edenimi atugaanut atatillugu suut maluginiassavavut? (Ilanngussaq takuuk.)
12 Uiusut ’piginnittutut’: Abrahamip Sarallu inuuneranni 1918-ip u.n.s. missaani pisimasukkut erserpoq taamanikkut angut nulialik ’piginnittutut’ (hebriiarisut: baʹ‛al) isigineqarsimagunartoq arnarlu uilik ’pigineqartutut’ (hebriiarisut: be‛u·lahʹ). (1 Moses 20:3) Taaguutit taakku tamatuma kingorna Biibilimi ilaannikkut atorneqartarput, arnallu kristumiussutsip siorna inuusimasut taaguutinik taakkuninnga iluaaginnissimanerannik malunnartoqanngilaq.b Taamaakkaluartorli nuliaasut angutip pigisaatut isigineqartussaasimanngillat. Pigisat nunallu pii pisiarineqarsinnaapput, tunineqarsinnaallutik kingornunneqarsinnaallutillu, nuliaasorli taamatut pineqarsinnaanngilaq. „Illu pigisallu ataatamit kingornussaasarput,“ Biibilimi taamatut ussateqarpoq, „nuliarli silassorissoq [Jehovamit] tunissutaavoq.“ — Ussatit 19:14; 5 Moses 21:14.
Inissisimaffik ataqqinartoq
13. Angutit Guutimik mianerinnittut Jehovap maligassiaanik inatsisaanillu malinnikkaangata arnat qanoq pineqartarsimappat?
13 Kristumiussuserli sioqqullugu Guutip innuttaasa akornanni arnat sumi inissisimaffeqarpat? Qanoq isigineqarlutillu pineqartarsimappat? Naatsumik oqaluttuaralugu oqaatigineqarsinnaavoq angutit Guutimik mianerinnittut Jehovap nammineq maligassiaanik malinnikkaangata taassumalu inatsisaanut naalakkaangata arnat ataqqinassusertik pigiinnartarsimagaat amerlasuunillu pisinnaatitaaffeqarlutillu immikkut pisinnaatitaaffeqartarsimasut.
14, 15. Suup takutippaa Israelimi arnat ataqqinnittumik pineqartarsimasut, aamma sooq Jehovap eqqortumik pilluni naatsorsuutigisinnaasimavaa angutit imminut pallorfiginnittut arnanik ataqqinnittuunissaat?
14 Arnat ataqqineqartussaasimapput. Guutip Israelimut inatsisai naapertussagaanni ataatat anaanallu ataqqineqartussaapput. (2 Moses 20:12; 21:15, 17) „Ilassi kialuunniit ataatani anaananilu ataqqissavai,“ Mosesimik allakkat pingajui 19:3-mi allassimavoq. Ilaanni Batseba ernerminut Salomonimut ornigummat taassuma ’ornissimavaa sikiffigalugalugu’ ataqqinninnermik ersersitsiviginiarlugu. (1 Kunngit 2:19) Qinerlerfissiami Encyclopaedia Judaica-mi ima allassimasoqarpoq: „Siulittuutini Guutip Israelimut asanninnera uiusup nuliaminut asanninneranut assersuunneqartarpoq, tamannalu aatsaat inuiaqatigiinni arnanik ataqqinniffiusuni paasineqarsinnaassaaq.“
15 Jehovap naatsorsuutigaa angutit imminut pallorfiginnittut arnanik ataqqinnittuussasut, namminermi arnanik ataqqinnittuugami. Tamanna takuneqarsinnaavoq allassimaffinni Jehovap arnat misigisaannik misilittagaannillu assertuutitut atuiffigisaani, nammineq misigissutsini arnat misigissusiinut assersuullugit. (Jesaja 42:14; 49:15; 66:13) Taamaalillutik atuartut paasitinneqartarput Jehovap qanoq misigineranik. Soqutiginarpoq oqaaseq hebriiarisooq „naakkinninneq“-mik nutserneqartoq Jehovap imminut atugaa nagguimmigut oqaatsimut „illiaq“-mik isumaqartumut qanimmat tassaanerarneqarsinnaallunilu „anaanatut misigissuseq“. — 2 Moses 33:19; Jesaja 54:7.
16. Suut takutippaat arnat Guutimik mianerinnittut siunnersuutaat pingaartinneqartarsimasut?
16 Arnat Guutimik mianerinnittut siunnersuutaat qujarunneqartarsimapput. Ilaanni Abraham Guutimik mianerinnittuusoq nuliami Guutimut tunniusimasup Sarap siunnersuutaata malinnissaanut nangaammat Jehovap ima oqarfigisimavaa: „Sarap oqaasii tamaasa naalanniakkit.“ (1 Moses 21:10-12) Esauip nuliai Hetikkuusut ’Isakimut Rebekkamullu aliasuutaasimapput’. Ilaanni Rebekkap oqaatigisimavaa qanoq aliasutsigissalluni ernertik Jakob aamma Hetikkuusumik nuliassagaluarpat. Isak qanoq qisuariarpa? Ima oqaluttuarineqarpoq: „Taava Iisaap Jaaku qaaqquaa, pilluaqqusinnarlugulu ima oqarfigaa: ’Kana’anikkut arnartaasa ilaannik nuliartaassanngilatit.’“ Aap, naak Rebekka toqqaannartumik taamatut siunnersuuteqarsimanngikkaluartoq uia aalajangiivoq nuliami misigissusii asattuullugit. (1 Moses 26:34, 35; 27:46; 28:1) Aamma ilaanni Davidip aammik kuisinissaraluani pinngitsoorpaa Abigailip qinnutaanut tusarnaarami. — 1 Samuel 25:32-35.
17. Suup takutippaa arnat ilaqutariinni oqartussaaffeqangaatsiarsimasut?
17 Arnat ilaqutariinni oqartussaaffeqangaatsiarsimapput. Meeqqat ima kajumissaarneqarsimapput: „Ernera, ataatavit oqaaqqissaarutai naalattarniakkit anaanannillu ilinniakkatit puiornagit.“ (Ussatit 1:8) ’Nuliaalluartup’ Ussatit kapitaliisa 31-anni allaatigineqarneratigut erserpoq illumi ningiu eqiasuitsoq illumi pissarsianik atuinermik nakkutiginniinnarani aamma pigisanik aalaakkaasunik niuerniarsinnaasarsimasoq, naatitsinermik pissarsiutiginnissinnaasimalluni, niuertuusinnaasimalluni pitsaasunillu siunnersuisarnermigut ilisimaneqarsinnaasarsimasoq. Tamanilli pingaarnerpaasimavoq arnap nersortariallip Jehovamik ataqqinnilluni mianerinninnera. Taamaattumik tupinnanngilaq nuliaq taama ittoq ’sapanngarissunit naleqarnerusutut’ isigineqartarsimammat. Sapanngarissut, koralit, aappaluttut akisoorujussuit pinnersaatitut pisattatullu kusassaatitut assut pingaartinneqartarsimapput. — Ussatit 31:10-31.
Arnat Guutimit immikkut ajunngisaarfigisaasut
18. Biibilip nalaani arnat qanoq immikkut ittumik ajunngisaarfigineqartarsimappat?
18 Jehovap arnanik ataqqinninnera Biibilip nalaani arnat ilaannik immikkut ajunngisaarfiginninneratigut aamma erserpoq. Hagar, Sara, Manoallu nulia inngilinit Guutimeersunik tusarliussassalinnit orninneqarsimapput. (1 Moses 16:7-12; 18:9-15; Eqqartuussisut 13:2-5) Aamma toqqup naapeqatigiittarfiup isertariaani ’kiffartortunik arnaqarsimavoq’ Salomonillu illussaarsuani arnanik erinarsortartoqarsimalluni. — 2 Moses 38:8; 1 Samuel 2:22; Nalunaajaasup oqaasii 2:8.
19. Qanoq ililluni Jehovap arlaleriarluni arnat sinnerluni oqaaseqartittarsimavai?
19 Israelip oqaluttuarisaanerani arlaleriarluni Jehovap sinnerluni arnat oqaaseqartittarsimavai. Pruffiiti arnaq Debora pillugu ima allassimavoq: „Israelikkut Debora . . . ornittarpaat eqqartuussisutigut suliassat suliaritikkiartorlugit.“ (Eqqartuussisut 4:5) Israelikkut Kana’animiut kunngiannut Jabinimut ajorsareersullu Debora immikkorluinnaq ittumik pisinnaatitaaffilerneqarpoq. Erinarsuutip ajugaanersiutip Jehovap oqaasiinut isumassarsiarititaasunut ilanngunneqartup ilaanut taanna erinniortuusimannguatsiarpoq.c (Eqqartuussisunik allakkat, kapitali 5) Ukiut hundredelikkuutaat tamatuma kingorna kunngi Josias ilaatigut palasiuneq allallu pruffiitimut arnamut Huldamukartippai Jehovamik siunersiuisinniarlugu. Hulda tamakkiisumik piginnaassuseqartitaalluni ima oqarsinnaasimavoq: „Ima oqarpoq [Jehova] Israelip Guutia.“ (2 Kunngit 22:11-15) Pisumi tamatumani kunngip aallartitani arnamut saaffiginneqquai, taamaaliorpulli Jehovamit siulersorneqarnissaq ujartorlugu. — Naleqqiuguk Malaki 2:7.
20. Suup takutippaa Jehova arnat misigissusiinik inuulluarnissaannillu isumassuisuusoq?
20 Jehovap arnanut ajunngitsussamik isumassuissusia arnat imminut pallorfiginnittut iluaqutissaannut akuliuttarsimaneratigut aamma takuneqarsinnaavoq. Abrahamip nulia pinnersoq Sara ajortumik pineqaqqunagu marloriarluni akuliussimavoq. (1 Moses 12:14-20; 20:1-7) Jakobip nulia asavallaanngisaa, Lea, Guutip immikkut ajunngisaarfigisimavaa ’naartusinnaanngortillugu’ ernertaartillugulu. (1 Moses 29:31, 32) Israelikkut akornanni ernisussiortut marluk inuunertik ulorianartorsiortillugu meeraaqqat nukappiaqqat hebriiariusut Egyptenimi toqutaanissaraluannit annaammatigik kingorna Guutip ’qitornartaartittarsimavai’. (2 Moses 1:17, 20, 21) Aamma Hannap ilungersorluni qinnutaa akisimavaa. (1 Samuel 1:10, 20) Pruffiitillu uillarnera erloqisitaalermat, akiitsuminut akiliutissatut meeqqaminik arsaarniarneqarluni, Jehova isiginnaaginnarsimanngilaq. Guutip asannilluni pruffiiti Elisa uillarnerup uuliaataanik nungunnaveersaartitsisippaa akiitsuminik akiliisinnaaqqullugu, taamaalillunilu uillarnerup ilaquttani ataqqinassutsinilu pigiinnarpai. — 2 Moses 22:22, 23; 2 Kunngit 4:1-7.
21. Arnanut atugassarititaasut qanoq ittut Allakkani Hebriiarisuuni takutinneqarpat?
21 Tassa Allakkat Hebriiarisuut arnanik nikanartitsinissamut inissaqartitsinngilluinnarput, Guutilli kiffaasa akornanni arnanut atugassarititaasunik oqimaaqatigiissumik saqqummiussillutik. Naak arnat imminut pallorfiginnittut Mosesimik allakkat siulliit 3:16-imi siulittuutigineqartup eqquunneranut Jehovap sernissunngikkaluarai taamaattoq arnat uiminnit Guutimik mianerinnittunit Jehovallu maligassiaanik inatsisaanillu malinnittunit pingaartinneqarlutillu ataqqinnittumik pineqartarsimapput.
22. Jesusip nunarsuarmiinnerani arnat atugaat qanoq allanngorsimappat, qanorlu aperisoqarsinnaava?
22 Allakkat Hebriiarisuut allanneqarnerata naammassineqarnerata kingorna ukiut hundredelikkuutaat ingerlaneranni arnat juutit akornanni inissisimaffiat allanngoriartuaarsimavoq. Jesusip nunarsuarmiinnerani juutit ajoqersuisuisa maligassarsiaat arnat upperisarsiornikkut immikkut pisinnaatitaaffiinik inooqataanerannilu annertuunik killilersuuteqarsimapput. Ileqqutoqqat tamakku Jesusip arnanut iliorfiginneriaasianut sunniuteqarpat? Ullumikkut arnat kristumiut qanoq pineqartussaappat? Apeqqutit tamakku ilanngutassiami tulliuttumi sammineqassapput. (wE 15/7 95)
[Quppernerup ataani ilanngussat]
a Oqaaseq „polygami“ „arlalinnik aappaqarneq“-mik nutserneqartoq qallunaat oqaatsinik qinerlerfissialiaanni Ordbog over det Danske Sprog-mi tassaanerarneqarpoq „aappariittut inooqatigiinneq, angut arlalinnik nuliaqarluni imaluunniit (qaqutigoornerusumik) arnaq arlalinnik ueqarluni“. Oqaaseq toqqarnerusoq „polygyni“ isumaqarpoq „arlalinnik nuliaqarneq“.
b Allakkani Hebriiarisuuni angut katissimasoq aamma arnaq katissimasoq amerlanertigut taaneqartarput „ui“-mik (hebriiarisut: ’isj) aamma „nuliaq“-mik (hebriiarisut: ’isj·sjahʹ). Assersuutigalugu, Edenimi Jehovap oqaatsit „piginnittoq“ imaluunniit ’pigineqartoq’ atunngilai, kisianni atorpai „ui“ aamma „nuliaq“. (1 Moses 2:24; 3:16, 17) Hoseap siulittuutigisimavaa Israelip peqqissimisup tigusaaqqanerminit uteruni Jehova ’uiminik’ taajumaaraa „Ba’aliminik“, tassa piginnitsiminik, taasarunnaarlugu. Tassuuna paasineqarsinnaavoq misigissutsit taaguummut „ui“-mut atassuserneqartut taaguummut „piginnittoq“-mut atassuserneqartunit itinerusut. — Hosea 2:16.
c Malugisariaqartuuvoq Debora Eqqartuussisunik allakkat 5:7-imi kinaassusersiutit siulliat atorlugu oqaaseqarmat.
Apeqqutit uteqqiissutissat
□ Oqaatsit „ikiorti“ aamma „tulluartoq“ arnat inissisimaffiat Gutimeersoq pillugu qanoq takutitsippat?
□ Ileqqut Biibilip nalaani arnanik attuisut misissortillugit suut eqqaamasariaqarpat?
□ Suup takutippaa arnat itsaq Guutip kiffaasa akornanni ataqqinartumik inissisimaffeqartitaasimasut?
□ Arnat kristumiussuseq sioqqullugu inuusut ilaat Jehovap qanoq immikkut ajunngisaarfigisimavai?