Milongi Phala o Yônge, Ukexilu wa Ukidistá ni Ukunji Wetu
4-10 YA KATANU
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | LOMA 12-14
“O Kulondekesa o Henda ya Ukidistá Kulombolola Ihi”
(Loma 12:10) Di zodyenu mu dyenu mu undandu wa mbote mwa Kidistu, o mu ujitu kala muthu a xile mukwâ.
Perspicaz vol. 1 pág. 557 parág. 1
Henda ya Undandu
O henda ku jiphange (mu Ngeleku, filadelfía, ilombolola “ukamba wambote ni phange”) a tokala ku i londekesa ku jiphange joso a bhanga mbandu ya kilunga. (Lo 12:10; Jih 13:1; tala we 1Ph 3:8.) Mu kiki, o ukamba wa henda ni jiphange mu kilunga wa tokala kukala ukamba wa kolo wa muxima kala o ukamba wa mwiji. Né mwene o jiphange ja kilunga ene mu londekesa kyá o ukamba yú, a a tendelesa ku u londekesa dingi kyavulu.—1Te 4:9, 10.
O kizwelu mu Ngeleku fi·ló·stor·gos, kilombolola ‘kudizola kwa kidi,’ o kudizola kuku kulombolola muthu u di zukama ni mukwâ mu ukamba. O kizwelu kiki kya tundu mu kizwelu, stér·go, a ki tumbula lwavulu kyoso kya zwela henda ya undandu, kala yene mu dilondekesa o miji. Poxolo Phawulu wa swinisa o Jikidistá phala kulondekesa o kidifwa kiki. (Lo 12:10) Phawulu wa zwela kwila mu izuwa i sukidila-ku, kweji moneka athu “ka moneka henda ya muthu” (mu Ngeleku, á·stor·goi) ni kwila o athu yá a tokala kufwa.—2Ti 3:3; Lo 1:31, 32.
(Loma 12:17-19) Kana ku vutwila muthu woso-woso phulu mu phulu. Sotenu ku bhanga jinga ima ya ujitu ku mesu ma athu oso. 18 Se mwa ki tena, kalenu ku paze ni athu oso; mvunda ki i tunde ko kwenu. 19 Phange jami ki mu kale mù vutula phonzo ku muthu woso-woso. Inda mu ehela o njinda ya Nzambi o ku bhana kaxtiku. Kuma a ki soneka mu Mikanda Ikôla, exi: Phonzo ya ngi tokala eme ngi Ngana, eme-mwène ngi futa.
Sentinela 15/10/09 pág. 8 parág. 3
“Kalenu ku Paze ni Athu Oso”
3 Tanga Loma 12:17. Phawulu wambe kwila, kyoso kya tu talatala kyayibha, ki tu tokala kuvutwila phonzo. Kukayela o kitendelesu kiki, kima kyambote benge-benge ku miji mwala athu ki abhezi a Jihova. Mu kifika, o dikaza Kidistá, kyoso kya mu lokalala wa tokala kubhanga yoso phala ka vutwile o izwelu yayibha ya zwela kaza dyê. Sé-ku mbote ijila mu ‘kuvutwila phulu ni phulu.’ Mu kidi, kubhanga kiki ki tena kuvudisa ngó maka.
Sentinela 01/07/07 pág. 24-25 parág. 12-13
‘Kana Kuvutwila Muthu Woso-Woso Phulu ni Phulu’
12 O kitendelesu kya Phawulu kya lungu ni kyebhi ki twa tokala kutalatala o jiphange mu kilunga ni yó ka tokala-mu, kyenyiki: ‘Kana kuvutwila muthu woso-woso phulu ni phulu.’ O kizwelu kiki kyejila mu kukayela o kitendelesu kya dyanga, kyambe: ‘Yayibha mu i lenga.’ Kyebhi-phe o muthu kyeji tene kuzwela kwila wa lenge yayibha se mwene u vutwila phulu ku akwâ? Kubhanga kiki ki kya lungu ni kulondekesa henda “Sé kadya,” mba mangonya. Phawulu wambe dingi: “Sotenu kubhanga jinga ima ya ujitu ku mesu ma athu oso.” (Loma 12:9, 17) Kyebhi ki tu kayela o izwelu yiyi?
13 Mu mukanda wê wa dyanga ku akwâ Kolindo, Phawulu wa soneka ya lungu ni izukutisu yexile mu bhita ni jipoxolo. Mwene wambe: “A tu bhake bhu pholo ya ngongo yoso, ni jyanju ni athu a tu te mesu. . . . Ela a tu xinga, etu tu benzela. Ela a tu zukutisa, etu tu kolokota ni kinyenge. Ela a tu lebhula, etu mu kuvutula tu dyonda.” (1 Kolindu 4:9-13) Kyene kimoxi we, lelu, o Jikidistá ja kidi, a a tonginina ku athu oso ku mundu. Kyoso yó a tu kondoloka, kya mona o ima yambote i tu bhanga né mwene ni ku tu talatala kyayibha sé kikuma, nange o mixima yâ i toloka phala kwívwa o njimbu i twa a tudila.—1Phetele 2:12.
(Loma 12:20, 21) Maji enu mu bhanga jinga kala kyamba o Mikanda Ikôla kwila: O nguma yé se wa mu mono ni nzala, mu bhane kudya. Se wa mu mono ni dinyota, mu bhane menya. Kuma mu kubhanga kiki eye wala ku mu tula makala ma wama ku thandu’a mútwe wê. 21 Kana kwehela phulu ku mi tolola, inda enu-ku mu tolola o phulu ni mbote.
Mulangidi 01/11/12 difwe 31 kaxi 13
Di Lolokyenu Mudyenu
14 Sayi ithangana, u divwa kuma u tena ku kwatekesa muthu wa ku xingi, ku wabhela o ijila ya Nzambi. O poxolo Phawulu wa soneka: ‘O nguma yé se wa mu mono ni nzala, mu bhane kúdya. Se wa mu mono ni dinyota, mu bhane menya. Kuma mu ku bhanga kiki, eye wa mu mu tula makala a wama ku thandu’a mútwe wê. Kana kwehela o phulu ku mi tolola, mu tolola o phulu ni mbote.’ (Lom. 12:20, 21) Se ulondekesa o ukexilu wa kutululuka kyoso athu kya kala ni njinda, eye u tena kubhangesa athu kutululuka wâ, ni ku a bhangesa kulungulula o ukexilu wâ wayibha ni kulondekesa o henda. Mu kulondekesa o ukexilu wa kulenduka—mba o henda—ku muthu wa bhange kyayibha, u tena ku mu kwatekesa kudilonga o kidi kya Bibidya. Né mwene se a tu tambwijila kyayibha mba kana, o kulondekesa o ukexilu wa kutululuka, kubhangesa o muthu kuxinganeka mu ukexilu wê wambote wa kutambwijila.—1Phe. 2:12; 3:16.
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(Loma 12:1) Wila kiki nga mi dyondo-phe, jiphange, mu jihenda ja Nzambi di bhakudyenu o mikutu yenu kwa mwène, kuma sata ya mwenyu, mwa di lumbu mu kikalakalu kyê, mu akwa ujitu kwa Nzambi. Kuma yú wene o ubhezelu wa kilunji wa fwama.
Continue a Amar a Deus pág. 76-77 parág. 5-6
Kyebhi ki tu Tena Kusola Kyambote o Itonokenu
5 Ima yoso i tu bhanga ku mwenyu wetu, ya lungu ni ubhezelu wetu kwa Jihova. Phawulu wa jimbulula o maka enyá kyoso kyambe: “Bhakudyenu o mikutu yenu kwa mwène, kuma sata ya mwenyu, mwa di lumbu mu kikalakalu kyê, mu akwa ujitu kwa Nzambi.” (Loma 12:1) Jezú wambe: ‘Jihova-phe, Nzambi yé, u mu zola ni muxima wé woso, ni mwenyu wé woso, ni kilunji kyé kyoso, ni nguzu yé yoso.’ (Marku 12:30) Twa mesena jinga kubhana kwa Jihova o ima yetu ya beta-o-kota. Mu Izalayele yokulu, kyoso o athu kyexile mu satela kibhaku kwa Jihova, ene a tokalele kubhana kibhaku kya disanze. Se o kibhaku kyexile ni dixaka mba ni unema, Nzambi keji ku ki tambula. (Ijila 22:18-20) Kyene we kimoxi, o ubhezelu wetu nange Jihova ka u xikina. Mukonda dyahi?
6 Jihova u tu tangela: “Ki kale mu zela, kuma Eme nga zela.” (1Phetele 1:14-16; 2Phetele 3:11) Jihova wa-nda xikina ngó o ubhezelu wetu, se wene u kala wa zele mba ukôla. (Matendelelu 15:21) O ubhezelu wetu ki u tena kukala wa zele se tu bhanga ima ya ibhila Jihova, kala o undumbu, uswéya, mba ima ya lungu ni madimonyo. (Loma 6:12-14; 8:13) Jihova we u ibhila, se etu tu tonoka ni ima kala yiyi. Mukonda o ima yiyi i xidisa o ubhezelu wetu, mu kiki, Jihova-phe ka u xikina, yene i tena kuzanga o ukamba wetu ni mwene.
(Loma 13:1) Athu oso ende ni kubelesela o mawungana. Kuma kana-ku ungana wengi, ki kale u tunda kwa Nzambi; o mawungana moso mala-ku, Nzambi mwène wa ma tumu.
Sentinela 15/06/08 pág. 31 parág. 4
Madisá u tu Katula mu Mukanda wa Loma
13:1—Mu ukexilu webhi o mawungana ‘moso mala-ku, Nzambi mwène wa a tumu mba wa a tula-ku’? O mawungana ‘moso mala-ku, Nzambi mwène wa a tumu’ mu ukexilu wa kwila, o mawungana, Nzambi mwéne wa a ehela kutumina, ni kwila sayi yá Nzambi wa kanene kyá kwila ene eji tumina. O kidi kiki tu ki mona mu ikanenu ya Bibidya ya lungu ni jinguvulu javulu.
Kitangelu Kya Bibidya
(Loma 13:1-14) Athu oso ende ni kubelesela o mawungana. Kuma kana-ku ungana wengi, ki kale u tunda kwa Nzambi; o mawungana moso mala-ku, Nzambi mwène wa ma tumu. 2 Mu kyenyiki, woso u xinukina o ungana, wa xinukina kima kya tumu Nzambi. Oso-phe a xinuka kiki, andù di bhekela kaxtiku ku thandu dyâ. 3 Kuma oso a bhanga kyayibha, ene a tokala a kala ni wôma wa atumini, kana yó a mu bhanga ima yambote. Eye wa mesena kukamba wôma wa yó a mu tumina? Bhanga-phe imbamba yambote, phala ene a ku ximane. 4 Mbata o atumini ala jinguza ja kikalakalu kya Nzambi phala ku kubhanga eye mbote. Maji se u bhanga imbamba yayibha, a kwate wôma, mukonda ene ala ni kutena kwa ku kubhana kaxtiku. Mukonda ene ala jinguza ku kikalakalu kya Nzambi, phala kubheka o kaxtiku kê ku thandu dya oso a bhanga kyayibha. 5 Wila kiki, mwa bhingi mu belesela, ki mukonda ngó dya kaxtiku ka Nzambi, maji mukonda dya kitongolwelu kyenu. 6 Mukonda dya kiki we, kyene ki mwene kubhela we o lubhaku. Kuma ene ala akunji a sidivisu ya Nzambi, se a kumbidila kyambote o ungunza wâ. 7 Kala kiki, bhanenu-phe kwa ene oso kyoso ki mwa tokala ku a bhana: Lubhaku, kwa yó wa tokala o lubhaku; dijimu, kwa yó wa tokala o dijimu; wôma, kwa yó wa tokala o wôma; ujitu, kwa yó wa tokala o ujitu. 8 Kana kudyevela kima ku muthu woso-woso. O dikongo di moxi di mu kala na-dyu ngó, dya ku dizola mudyenu. Kuma woso u zola mukwâ, wa kumbidila (wa tumaka) o Kitumu. 9 Kuma o ijila yedi: kana kuta phanda, Kana kujibha, Kana kunyana, Kana kukala ni lwimbi, mba yoso dingi ijila ya dite-ku, ya dibundu mu kizwelu kimox’iki: mukwenu u mu zola kala ki wa di zola eye-mwène. 10 O woso wala ni henda, ka tena kubhanga mukwâ phulu. Wila kiki, woso wa zolo, wa kumbidila o Kitumu kyoso. 11 Nga ki ambe kwila enu mwa fwama mu bhanga kyenyiki, mukonda o thembu i twala mwa ijiya. Kumbi dyeza bhu kyá, dya kubalumuka ku kilu. Mukonda, kiki o kubhuluka kwetu kwa zukama dingi kyengi ki ki soko ni ki twa mateka o kuxikana. 12 O usuku yu u batuka, kwa kambe ngó kuma kukya. Kala kiki, tu ehi’enu kubhanga o imbamba ya usuku. Tu maneke o mata ma kuluwa-nâ mu mwanya. 13 Twendyenu kya fwama o kuzela kala ki bhanga oso ala mu mukengeji wa mwanya. Kana kwenda mu masemba ni mawuhôlwa, kana mu mawundumbu ni mawufusa, kana mu jimvunda ni mafuba. 14 Maji kwatenu o mata a Ngana Jezú Kidistu, o xitu ki mu ite dingi muxima, kwila mu kayela ngó kubhanga o jihanji jê.
11-17 YA KATANU
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | LOMA 15-16
“Bhinga kwa Jihova Phala ku ku Swinisa ni ku ku Bhwisa o Wôma”
(Loma 15:4) Kuma ima yoso yósoneke m’ukulu mu Mikanda Ikôla, a i sonekena phala etu kudilonga, phala mu kinyenge, ni mu kutula o muxima mu kutanga o Mikanda, tu kale ni kudyelela.
Mulangidi 07/17 difwe 11 kaxi 11
“Dilenu Kumoxi ni yá a Dila”
11 Mu Bibidya tu sanga-mu jivelusu javulu ji tena ku tu kwatekesa, kála o musoso wa lungu ni kuluwala kwa Jezú kyoso kyafu Lázalu. Kiki, ki ki tokala ku tu sasumukisa, mukonda “ima yoso yósoneke m’ukulu mu Mikanda Ikôla, a i sonekena phala etu kudilonga, phala mu kinyenge, ni mu kutula o muxima mu kutanga o Mikanda, tu kale ni kudyelela.” (Loma 15:4) Se wa luwala mukonda dya kufunda ndandu, eye u tena kusanga kikwatekesu mu jivelusu ja kayela:
▪ “Jihova wa zukama kwa yá a toloka mixima, u bhulula oso a talamana mu nzumbi.”—Jisálamu 34:18, 19.
▪ “Hele jivula jandekele ku ngi kwata mu muxima, maji mu ukamba wé, muxima wami wa batama dingi.”—Jisálamu 94:19.
▪ “Ngana yetu Jezú Kidistu, mwène ni Nzambi, Tata yetu wa tu zola, yu wa tu bhana o kubhwa wôma ni kukonda o malamba sè kufula, ni kudyelela kwambote mu kyadi kyê, a mi izalese o mixima ni kubhwa wôma.”—2 Tesalonika 2:16, 17.
(Loma 15:5) Kala kiki, o Nzambi mukwa kubhana o kinyenge ni kubhwisa o wôma, a mi bhane o kukala ni muxima umoxi mudyenu, mu kukayela o phangu ya Jezú Kidistu.
Mulangidi 04/16 difwe 10 kaxi 5
‘Ehele-nu o Kukolokota Kutenese o Kikalakalu Kyê’
5 Bhinga kwa Jihova phala n’a ku swinise. Jihova mwene “o Nzambi mukwa kubhana o kinyenge ni kubhwisa o wôma.” (Loma 15:5) Mwéne wejiya kyambote o ibhidi yetu, kyebhi ki tu divwa, ni kyebhi kya tu sase. Mu kiki, mwéne wejiya kyambote o ima i twa bhindamena phala kukolokota. O Bibidya izwela: “Mwene u bhanga o vondadi ya yó oso a mu kala ni wôma; wívwa nzongo yâ, ya kudikola, hé u a bhulula.” (Jisálamu 145:19) Kyebhi Nzambi kya-nda tambwijila o misambu yetu, se tu mu bhinga nguzu phala kukolokota?
(Loma 15:13) O kiki Nzambi mukwa ku tu bhana o kudyelela, a m’izalese ni ngalasa ni paze, mu kuxikana ku mwa mu xikana Mwène, phala o kudyelela kwenu kwende ni kukula dingi mu nguzu ya nzumbi ikôla.
Mulangidi 15/06/14 difwe 14 kaxi 11
‘Wa Tokala u Zola Jihova Nzambi Yé’
11 Jihova u tu ‘bhana o kidyelelu, ki tu izalesa ni ngalasa ni paze.’ (Loma 15:13) O kidyelelu kya tu bhana Nzambi, ki tu kwatekesa kukolokota kyoso ki tu bhita ni kizukutisu, mukonda dya kixikanu kyetu. O Jikidistá a a undu a ‘kala-phe jifiyele katé bh’ufilu, a-nda tambula o kitundu kya mwenyu ku dyulu.’ (Dij. 2:10) O jifiyele ala ni kidyelelu kya mwenyu mu ixi, a-nda tambula mabesá mu Palayízu ya a kanena. (Luka 23:43) Kyebhi ki tu divwa ya lungu ni kidyelelu kyetu? Etu manyi ki twizala ni kisangusangu, ni kutululuka, ni henda ku ‘ujitu wambote u tu tambula, ni uhete wa wabha?’—Tiy. 1:17.
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(Loma 15:27) Ene-mwene a solo kubhanga kyenyiki. Kya a wabhela, maji kya a tokala we o ku ki bhanga, mu kubhindumuna oso a tate. Kuma o Jijudé se a wanena akwa jixi jengi o mabesá mâ ma nzumbi, ene wâ a tokala ku a bhindumuna ni ima yâ ya mabesá ma xitu.
Sentinela 01/12/89 pág. 24 parág. 3
‘Phala Ene a Mone o Henda Yenu ya Kidi’
Mu kidi, o jiphange jâ, akwa Jixi Jengi a divu kwila a tokalele ku a kwatekesa. Mukonda exile ni dikongo dya katunda ni Jikidistá mu Jeluzaleme. Ko akwa Jeluzaleme a bhangesa kwila o njimbu yambote i di mwanga kwa akwa Jixi Jengi? Phawulu wambe: “Kuma o Jijudé se a wanena akwa jixi jengi o mabesá mâ ma nzumbi, ene wâ a tokala ku a bhindumuna ni ima yâ ya mabesá ma xitu.”—Loma 15:27.
(Loma 16:25) Tu ximane Nzambi! Kala ki nga mu tanga mu Njimbu Yambote i nga mu kola—o Njimbu ya tokala Jezú Kidistu—kwila Nzambi wa soko-bho ku mi bhaka mu kuxikana. Kala we ki kya tukuluka mu kijinganu kyòbhake mu kabuu mu jihama ja mivu ni mivu, tunde mu xahùlu.
Perspicaz vol. 3 pág. 320 parág. 2
Wa Kijidile Kyá, Kyo Xinde
O Mexiya, mba Kidistu, mwéne weji kala o mbutu ya kanene, bhu kaxi kê, o athu a yuka a miji yoso mu ixi eji ku a besowala. (Ng 3:8, 14) O veji ya dyanga ya tumbula o “mbutu,” o kubhukumuka kwa monekene kyá mu Edene, maji Abele ka mu vwalele luwa. (Di 3:15) Kiki kya bhiti mu 4.000 ja mivu ande dya kutungununa o ‘kijinganu mba o kikutu kyòbhake’ mu kutungununa ni kidi kyoso o “mbutu” ya Mexiya. Mu kiki, kiki ‘kyòbhake mu jihama ja mivu ni mivu, tunde mu xahùlu.’—Lo 16:25-27; Ef 1:8-10; 3:4-11.
Kitangelu Kya Bibidya
(Loma 15:1-16) Etu-phe twala ni nguzu mu kuxikana, twa tokala tu kwatekesa oso a bhwila, kwambata o imbamba yâ. Kana ku kwata ku di wabhela ngó etu-ene. 2 Twendyenu kala muthu ni kuwabhela mukwâ, mu ima yambote i bhekela o kutungiwa mu kuxikana. 3 Mukonda ni Kidistu mwène ka di wabhelele ngó mwène. Maji kala kya ki soneka mu Mikanda Ikôla, exi: O malebhu ma yó a ku lebhula eye, ma ngi tula ku thandu dyami. 4 Kuma ima yoso yósoneke m’ukulu mu Mikanda Ikôla, a i sonekena phala etu ku di longa, phala mu kinyenge, ni mu kutula o muxima mu kutanga o Mikanda, tu kale ni kudyelela. 5 Kala kiki, o Nzambi mukwa kubhana o kinyenge ni kubhwisa o wôma, a mi bhane o kukala ni muxima umoxi mudyenu, mu kukayela o phangu ya Jezú Kidistu. 6 Phala mu kyenyiki enu oso mwenyu wenu u kale umoxi mu kuximana ni dikanu dimoxi, Nzambi, Tat’a ya Ngana yetu Jezú Kidistu. 7 Kala kiki, di tambululyenu-phe mudyenu, phala ki bhane fuma kwa Nzambi, kala Kidistu kya mi tambulula enu. 8 Kuma eme nga mi ambela kwila Kidistu wa di bhangele mukunji wa Jijudé phala kwidikiza kwila Nzambi kene mu kwaluluka, mbé o izwelu yoso ya bhele Nzambi ku Jitata a i kumbidile. 9 Phala we ki bhangese akwa jixi jengi, (yó ki Jijudé) kuximana Nzambi mukonda dya henda yê. Kala ki ambe mu Mikanda Ikôla, exi: Kyene kya kà ngi bhangesa ku ku tumbula mu’axaxe ka akwa jixi jengi, yó ki Jijudé, hé nga k’embila mu kuximana o dijina dyé. 10 O bhwamukwâ yambe: Enu ki mu Jijudé, mu akwa jixi jengi, sangulukenu kumoxi ni mundu wa Nzambi wòsole! 11 O bhwamukwâ dingi, exi: Ximanenu Nzambi, enu mu akwa jixi jengi, ni ifuxi yoso i mu ximane mwene kyavulu! 12 O bhwamukwâ Izaya we wixi: Hádya kwà keza muthu u tunda ku mwiji wa Jese, mwene wa kà zangalala mù tumina akwa jixi jengi; o akwa jixi jengi a kà mu dyelela jinga mwene. 13 O kiki Nzambi mukwa ku tu bhana o kudyelela, a m’izalese ni ngalasa ni paze, mu kuxikana ku mwa mu xikana Mwène, phala o kudyelela kwenu kwende ni kukula dingi mu nguzu ya nzumbi ikôla. 14 Eme wami-phe, phange jami, ngejiya kidi kuma enu mwezala ni vondadi yambote, mwezala ni kwijiya; wila kiki mwa soko-bhu ku di longesa mudyenu. 15 Mu ku mi sonekena-phe o mukanda yú, bhwala ni bhabha ngedi kala nga bhu wôma mu ku mi ambela mak’amoxi-mu, u nga mesena o ku mi lembalesa. Nga-bhu wôma mukonda dya kyadi kya ngi bhana Nzambi, 16 Kya ku kala ngi mukunji wa Kidistu Jezú, phala kukalakalela akwa jixi jengi, yó ki Jijudé. Nga di bhange kala ngi mukunji wa kutula o Njimbu Yambote ya Nzambi. Nga mu bhanga kiki phala o yó ki Jijudé a di bhange sata ya xikina kwala Nzambi mu dibônzo dya nzumbi ikôla.
18-24 YA KATANU
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | 1 KOLINDU 1-3
“Eye u Muthu wa Xitu Inga u Muthu wa Kulu mu Nzumbi?”
(1 Kolindu 2:14) Kuma o muthu kya kala ngó mukutu wa xitu, wa kambe o nzumbi ya Nzambi, ka tena kutambulula ima ya nzumbi ya Nzambi, u tokoka ku i tongolola. Mbata phala mwène i mu kala wôwa, ka tena ku ijiya, mukonda ima i bhinga a i tongolola mu nzumbi.
Mulangidi 02/18 difwe 17 kaxi 4-5
Kyebhi ki Kala o Muthu wa Kulu mu Nzumbi?
4 Kyebhi ki banza o muthu wa xitu? Mwene u kala ni ibanzelu ya mundu, ya kusuwa ngó o jihânji ni jivondadi jê. Phawulu wambe kwila, o ukexilu yú “o nzumbi kindala yala moxi dya an’a abhukumuka, a kamba kutumaka Nzambi.” (Efezo 2:2) O ukexilu yú wene mu funyisa athu avulu kukayela o ima ya a kondoloka. Ene a bhanga ya fwama ku mesu mâ, sé kuxinganeka o itumu ya Nzambi. O muthu wa xitu u banza ngó mu ima ya xitu, mwene u banza kwila, o fuma yê, kitadi mba o ima yala nayu ya beta-o-kota o ima ya mukwá ndenge.
5 O muthu wa xitu, u bhanga o “imbamba yoyo i bhanga o xitu.” (Ngalásya 5:19-21) Mu mukanda wa dyanga wa sonekene poxolo Phawulu ku akwa Kolindo, mwene wa tumbula ima ya mukwá i bhanga o athu a xitu. Kyoso ki moneka maka bhu kaxi ka athu, ene a zokela muthu, a sota kuwana o athu mu ibuka-ibuka, a swinisa akwâ kuxibhaka, ambata akwâ ku jinzo ja kufundisa, ka kalakala kyambote ni ungana wala nawu, ene a bhana dingi valolo mu ima ya lungu ni kudya ni kunwa. Mu kubhita mu jitendasá ja kubhanga kima kyayibha, o muthu wa xitu ka bhange nguzu phala ku ji tolola. (Jisabhu 7:21, 22) Juda wa soneka kwila, o athu ala ni ibanzelu ya xitu, a tena ku a katula o kikwatekesu kya nzumbi ikola ya Jihova.—Juda 18, 19.
(1 Kolindu 2:15, 16) Muthu woso-phe wala ni nzumbi ikôla, u tongolola ima yoso, mwène-phe kana muthu u mu tongolola. 16 Kala kya ki soneka mu Mikanda Ikôla, exi: Nanyi u tena kwijiya o muxima wa Ngana? Nanyi mwène u tena ku mu longa kayula? Etu-phe twala ni kilunji kya Kidistu.
Mulangidi 02/18 difwe 17 kaxi 6
Kyebhi ki Kala o Muthu wa Kulu mu Nzumbi?
6 O muthu wa kulu mu nzumbi ka difu ni muthu wa xitu, mukonda mwene u langa kyambote o ukamba wê ni Nzambi. Mwene wehela ku mu endesa kwala o nzumbi ikôla ya Nzambi, u sota kukayela o phangu ya Jihova. (Efezo 5:1) Mwene u bhanga yoso phala kwijiya kyebhi ki banza Jihova, u sota kubhanga o ima kala kya mesena Nzambi. U mona Jihova kala muthu wa kidi. Muthu wa kulu mu nzumbi, u xila Jihova ni itumu yê, ka difu ni muthu wa xitu. (Jisálamu 119:33; 143:10) O muthu wa kulu mu nzumbi ka bhange o “imbamba yoyo i bhanga o xitu” maji u sota kukala ni idifwa ya ‘kibundu kya nzumbi ikola.’ (Ngalásya 5:22, 23) Phala kujimbulula kyambote o ku di tungula kwa muthu wa xitu ni muthu wa kulu mu nzumbi, xinganeka mu kifika kiki: O muthu wala ni uhete wa ku ta wenji nange a mwixana diyala dya wenji. Kyene we kimoxi, o muthu wala ni ukamba wambote ni Nzambi, a tena ku mu ixana diyala mba muthu wa kulu mu nzumbi.
Mulangidi 02/18 difwe 20-21 kaxi 15
Kyebhi ki Kala o Muthu wa Kulu mu Nzumbi?
15 Kyebhi ki tu tena kukayela o phangu ya Kidistu? O divulu dya dyanga dya Kolindu 2:16 dilondekesa kwila, twa bhingi kukala ni “kilunji kya Kidistu.” O divulu dya Loma 15:5 di tu swinisa ‘kukala ni muxima umoxi mu kukayela o phangu ya Jezú Kidistu.’ Phala kukayela Kidistu, twa bhingi kwijiya ihi ya kexile mu xinganeka ni kubhanga, ni kyebhi kya kexile mu divwa. Jezú wa bhanene dingi valolo ku ukamba wê ni Nzambi, ima ya mukwa ndenge. Mu kiki, se tu kayela o phangu ya Jezú, twa-nda kayela we o phangu ya Jihova. Kima kyambote kubanza kala Kidistu.
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(1 Kolindu 1:20) Mu kyen’iki, o njimu yú kwebhi? Mba watongoloka webhi? O phoxi ja kuzwela mu ngongo mumu, a suku bhebhi? Nzambi wene mù kwidikiza kwila o unjimu wa mu ngongo mumu wa di bhange wôwa!
Perspicaz Vol. 3 pág. 480 parág. 1
Unjimu
Kyenyiki, o mundu mu kwijiya unjimu wê, a ditunu o ujitu wa Nzambi bhu kaxi ka Kidistu, kala ima ya wôwa; O atumini yâ, nange exile ni uhete ni unjimu wa kutumina, maji né kiki a ‘phaphela o Ngana ya fuma ku taka.’ (1Ko 1:18; 2:7, 8) Maji Nzambi wa londekesa kwila o unjimu wa mundu, wexile wôwa, mu ku kwatesa jisonyi ku jinjimu jâ, mu kubhangesa kwila o ima ya monene “kala wôwa wa Nzambi,” kala we o athu exile mwa mona kala ‘yôwa, a bhwila, sé valolo’, a kumbidila o vondadi Yê. (1Ko 1:19-28) Phawulu wa lembalesa o Jikidistá mu Kolindo kwila “o unjimu-phe wa mu ngong’umu, [ni] unjimu we wa makota ene kutumina ku mundu” weji bhwa; mu kiki o unjimu yú ki u bhangele mbandu mu njimbu ya bokele o poxolo. (1Ko 2:6, 13) Mwene wa dimuna o Jikidistá mu Kolose phala ka a funyise ku ‘wanji [fi·lo·so·fí·as, ulombolola, henda ku unjimu] ni makutu a kayela mu malunda ma ulongelu wa athu.’—Kol 2:8; sokesa ni jivelusu 20-23.
(1 Kolindu 2:3-5) Kyenyokyo, ki ngele ku mi kunda, anga ngi kala mu’axaxe kenu, nga kexi ni ndwezu, hé ngi kala mu kuteketa ni wôma wavulu. 4 O kuzwela mu kulonga kwami-phe, ni njimbu yami i nga boka jinga, ki kwa kexile kwa maka ma kayela mu unjimu wa uzwelelu wa athu, maji kwa kexile kwa maka ma kayela mu unjimu wa uzwelelu mu wijidisu ni nguzu ya nzumbi ya Nzambi. 5 Kala kiki, o kuxikana kwenu ku mwala na-ku, ki ku imanena mu unjimu wa athu, maji mu nguzu ya Nzambi.
Sentinela 15/07/08 pág. 27 parág. 6
Madisá u tu Katula mu Mikanda ya Kolindu
2:3-5. Mu kubokela akwa Kolindu, mbanza ya jingijiye ja wanji wa kuzwela wa Jingeleku, Phawulu nange wa dibhwidisa se weji tena kubhangesa o athu ku mu xikina. Maji mwene kehela kwila o hele mba wôma, i mu fidisa kukumbidila o kikalakalu kya ukunji kya mu bhanene Nzambi. Kyene kimoxi we, etu ki tu tokala kwehela kwila, o ibhidi i moneka ku mwenyu i tu fidisa kuboka o njimbu yambote ya Utuminu wa Nzambi. Tu tena kudyelela kwila Jihova wa-nda tu kwatekesa, kala kya kwatekesele Phawulu.
Kitangelu Kya Bibidya
(1 Kolindu 1:1-17) Eme Phawulu, a ng’ixana kukala poxolo ya Jezú Kidistu mu vondadi ya Nzambi. N’eme, ni phange yetu Sosetene, 2 twa soneka o mukanda yú phala Kilunga kya Nzambi kyala mu Kolindu, kyene-phe, oso kyá a a kôlesa mwa Kidistu Jezú, a exana phala kukala mundu wa Nzambi. Mukanda yú wosoneke we phala oso kyá akwa kuhingila mu dijina dya Ngana yetu Jezú Kidistu mu ididi yoso, Ngana yâ ene, Ngana yetu-etu. 3 Ku kale kyadi ku mwal’oko, ni paze i tunda kwa Nzambi, Tata yetu, ni kwa Ngana Jezú Kidistu. 4 Eme ngene mù sakidila jinga Nzambi, mukonda dyenu, mukonda dya kyadi kya Nzambi kya mi bhana mwa Kidistu Jezú. 5 Kuma mu kudituma kwenu ni Kidistu, mu ima yoso mwa tambula umonyi mwa mwène,—kixi mu yoso i mu zwela, 6 o umbangi wa Kidistu kyene ki wa kwatela kyambote mudyenu, 7 katé kana-ku dibesá di mwa fulu o kutambula, kyosu’iki mwa mu kinga o kutukuluka kwa Ngana yetu Jezú Kidistu. 8 Mwene wanda ku mi imika katé bhu bhwilu, phala ki mu kale ni kisemu mu kizuwa kya Ngana yetu Jezú Kidistu. 9 Nzambi wene fiyele, mwéne wa m’ixana phala ni mu tena kwiza mu kisangela kya Mon’ê Jezú Kidistu, Ngana yetu. 10 Nga mi dyondo-phe, jiphange, mu dijina dya Ngana yetu Jezú Kidistu, kwila mu d’ivwa jinga kyambote mu kuzwela, ki mu kale mu kudiwana-wana ku ibuka-ibuka mudyenu. Inda mu kala kumoxi kyambote mudyenu, mu kala ni kilunji kimoxi, mu fika kyene kimoxi. 11 Kuma a ngi kundu-kyu, kyoso ki mwala kubhita, phange jami, kwala akwa bhata dya Kolowe, kuma sayi-ku makuzoka mudyenu. 12 Nga ki ambela mukonda kala muthu mudyenu wa mu zwela ni kyê. Sayi-ku ni yú, wixi: Eme ngi mukwa Phawulu; o yú wixi: Eme ngi mukwa Apolo; o yú wixi: Eme ngi mukwa Phetele; o yú wixi: Eme ngi mukwa Kidistu. 13 Kifwa Kidistu wa di mwangununa ku jimbandu-jimbandu? Inga Phawulu a mu jibhile ku taka bhu kididi kyenu? Manyi enu a mi batizala mu dijina dya Phawulu? 14 Nga ki sakidila Nzambi, kuma eme ki ngi batizala athu mudiyenu; kale nga batizala-ku ngó Kidispo ni Ngayo, kwabhu! 15 Mu kyen’iki phala kana muthu a ki zwele kwila enu nga mi batizala mu dijina dyami. 16 (Ayi-wê! Tat’ê! nga batizala we Xitefana ni akwa bhata dyê. Maji ki ngejiya dingi muthu nga mu batizala). 17 Kuma Kidistu ka ngi tumikisa mu kubatizala. Maji mwène wa ngi tumu kukola o Njimbu yê Yambote, kana ku i kola ni kuzwela kwa unjimu wa athu, mbebhu o taka ya Kidistu phala ki i biluke dya ngoho.
25-31 YA KATANU
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | 1 KOLINDU 4-6
“Felemendu Yofele i Sambukila o Dikende Dyoso Dya Tiliku”
(1 Kolindu 5:1, 2) Kya fumana kuma sayi mudyenu undumbu, undumbu wene wa bhingi né ku akwa jixi jengi ki ku moneka. Kuma ng’evu kwila sayi diyala mudyenu wa sakana ni many’â ya katumba, mukaji a tat’â! 2 Enu-phe mwala kyebhi ni izala yosu’oyo? Kya mi fwamene kukala ni malamba avulu, phala woso wa bhange kyen’iki ku mu tubhula mudyenu.
(1 Kolindu 5:5-8) Enu muthu u kala kiki mu bhakwidyenu Satana, phala a mu bwikise o mukutu wê, maji o nzumbi yê phala i bhuluke mu kizuwa kya Ngana Jezú. 6 Ku di thatha kwenu ki ku wabha! Mbata o sabhu’oyo enu mwa ijiya kyambote kuma Kakifulu-fulu kofele ka sambuka dikende dyoso. 7 Kombenu-phe o kifulu-fulu kyokulu kya ituxi, nda mu xale ni kuzela kwa kidi. Bhenyobho mbé mu kale mu dikende dyobhe, kuma mwala ku hangala. Mukonda o fesa yetu ya Phasu, yoyudike kyá, kyosu’iki Kidistu, o Kambudi ka Phasu yetu a tu satela-nê kyá. 8 Wila kiki, tu bhangyenu o fesa ya Phasu yetu, kana ni mbolo ya kifulu-fulu kyokulu, o kifulu-fulu kya ituxi ni jiphanda, maji ni mbolo ja hangala, o mbolo ja kuyuka ni kidi.
(1 Kolindu 5:13) Athu-phe ku kanga, Nzambi mwene wa kà a fundisa. Kala ki ambe o Madivulu a Nzambi: Muthu yó wa bhukumuka mu tubhudyenu mudyenu.
Perspicaz vol. 2 pág. 116 parág. 6
Felemendu
O kifika kya te poxolo Phawulu kyene kimoxi, kyoso kya tumina o kilunga kya akwa Kolindo phala kukaya o diyala dya undumbu, kyoso kyambe: “Mbata o sabhu’oyo enu mwa ijiya kyambote kuma Kakifulu-fulu kofele ka sambuka dikende dyoso. Kombenu-phe o kifulu-fulu kyokulu kya ituxi, nda mu xale ni kuzela kwa kidi. Bhenyobho mbé mu kale mu dikende dyobhe, kuma mwala ku hangala. Mukonda o fesa yetu ya Phasu, yoyudike kyá, kyosu’iki Kidistu, o Kambudi ka Phasu yetu a tu satela-nê kyá.” Mwene wa londekesa ni kidi kyoso se ihi ya mesenene kuzwela ya lungu ni ‘Kakifulu-fulu kofele mba felemendu’: “Wila kiki, tu bhangyenu o fesa ya Phasu yetu, kana ni mbolo ya kifulu-fulu kyokulu, o kifulu-fulu kya ituxi ni jiphanda, maji ni mbolo ja hangala, o mbolo ja kuyuka ni kidi.” (1Ko 5: 6-8) Phawulu wa zwela o dilombolwelu dya ima ya difwile ni Fesa ya Jijudé ya Jimbolo sé Felemendu, ya kexile mu kayela ku Fesa ya Phasu. Kala o felemendu yofele i sambukila o dikende dyoso, o kilunga kyeji xila bhu pholo ya Jihova se ehelele o diyala mukwa ituxi kukala bhu kaxi kâ. Ene a tokalele kukatula o ‘felemendu’ bhu kaxi kâ, kala kya bhangele o akwa Izalayele, ka tokalele kukala ni felemendu mu dibhata mu kithangana kya Fesa ya Jimbolo sé Felemendu, ya kexile mu kayela ku Fesa ya Phasu.
Perspicaz vol. 3 pág. 544-545
Satanaji
Ihi i lombolola ‘kubhakula muthu kwa Satanaji phala a mu bwikise o mukutu wê’?
Mu ku tendelesa o kilunga kya Kolindo ya lungu ni kyebhi kyeji bhanga ni muthu wa mu bhanga undumbu ni muhatu wa tat’ê, o poxolo Phawulu wa soneka: “muthu u kala kiki mu bhakwidyenu Satana, phala a mu bwikise o mukutu wê.” (1Ko 5:5) Kiki kyexile kitumu phala kukaya o diyala mu kilunga, mu kiki eji ku mu ta mu kamukonde. (1Ko 5:13) O ku mu bhakula kwa Satanaji, kulombolola ku mu katula mu kilunga ni ku mu tula ku mundu wa Satanaji, o mutumini ni nzambi ya mundu. Kala o “felemendu yofele” mu “dikende dyoso” o diyala didi dyexile o “mukutu,” mba o muthu wexile ni ukexilu wa xitu mu kilunga; mu kukatula o diyala didi dya te undumbu ni ndandu yê mu kilunga, o kilunga kuma exile athu a kudile mu nzumbi, eji bwikisa o “mukutu” bhu kaxi kâ. (1Ko 5:6, 7) O poxolo Phawulu kyene kya bhange we ni Himenu ni Xandele, wa a bhakula kwa Satanaji, mukonda ene a xisa o kixikanu ni kitongolwelu kyambote, ni kwila a bobesa o kixikanu kyá.—1Ti 1:20.
(1 Kolindu 5:9-11) Nga mi sonekena mukanda wa mukwa ngixi kana ku di tambulula ni jindumbu. 10 Ki ngambe-phe ngixi mu ngongo mumu enu mu di mwangununa ni jindumbu ku mundu, ni jihabhu, ni afumbi, ni abhezi a iteka, kuma hé mwambe ku a ebha en’yó, ki bhinga o mu ngongo mu tunda-mu. 11 Maji ki twal’iki, eme ngambe kwila se muthu a mu ixana phange yetu u kala ndumbu, mba kinjenje, mba mubhezi a iteka, mba muxingi a jindaka, mba hôlwa, mba mukwa kutatela akwá ima ka i bhange, mba munyani, athu a kala kiki, kana ku di tambulula-nâ né ngó kuxikama mu kudya-nâ ku meza.
Continue a Amar a Deus pág. 241 parág. 2, tala seção Entenda Melhor “Ser Desassociado”
Kamukonde
Kyoso o muthu kya ta kituxi kya dikota, se kà dyela ni kwila ngwayê kukayela o itendelesu ya Jihova, mwene ka tokala kubhanga mbandu ya kilunga. A tokala ku mu sandula mu kilunga. O kyoso o muthu kya mu sandula mu kilunga, a mu ta kamukonde, tweha o ku di zwelesa-né. (1 Kolindu 5:11; 2 Nzwá 9-11) O kusandula muthu mu kilunga, ki langa o dijina dya Jihova ni dya kilunga. (1 Kolindu 5:6) O kamukonde ukexilu we wa kubazela o muthu, phala ku mu kwatekesa kusunga kilunji n’a vutuke kwa Jihova.—Luka 15:17.
▸ Kibatulu 3, kaxi 19
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(1 Kolindu 4:9) Kuma eme nga fika etu tu Jipoxolo, Nzambi wa tu bhana o kididi kya sukidila kwema. Wa tu kingisa kala athu a xikamena ku a jibhila bhu mesu a mundu. A tu bhake bhu pholo ya ngongo yoso, ni ji-anju ni athu a tu te mesu.
Sentinela 15/05/09 pág. 24 parág. 16
O Jyanju—‘Jinzumbi ji Kwatekesa o Athu’
16 Kyoso o Jikidistá kya dibhana ni jitendasá ‘o jyanju ja a ta mesu.’ (1 Kol. 4:9) Ni kisangu-sangu kyoso, o jyanju a tala o ibhangelu yetu ya ufiyele, katé mwene a sanguluka wa mu kumona mukwa ituxi kudyela. (Luka 15:10) O jyanju ji tonginina o ukexilu wambote wa ahatu Jikidistá. O Bibidya i londekesa kwila “mukonda dya ji-anju, muhatu wa tokala kuvunga jinga o mútwe wê ni mvewu.” (1 Kol. 11:3, 10) Kyene mwene, o jyanju a sanguluka mu kumona o ahatu Jikidistá, ni jiselevende joso ja Nzambi jala mu ixi, kubelesela o itendelesu ya a bhana ni kubelesela o atwameni mu ilunga. O kubelesela kuku, kukwatekesa we o jyanju kubelesela Nzambi.
(1 Kolindu 6:3) Kifwa ki mu k’ijiya kuma hádya twa kà fundisa katé ni ji-anju? Hé kyene, o ima ya mwenyu yú tu i lembwa kyebhi!
Perspicaz vol. 2 pág. 674
Kijila
Kijila Phala o Jyanju. O Jyanju a beta-kota o athu mu xitu ndenge, ene a belesela o ijila ni itumu ya Nzambi. (Jih 1:7, 14; Jis 104:4) Jihova katé mwene wa bhana itendelesu ku nguma yê Satanaji, ni ku mu fidisa kubhanga ima. (Job 1:12; 2:6) Mingedi kota dya jyanju wa xila o kididi kya Jihova kala Mufundixi wa Dikota kyoso kyambe mu kuzoka ni Dyabhu: ‘Jihova a ku bazele.’ (Juda 9; sokesa ni Za 3:2.) Jezú Kidistu a mu bhana o ungana kwa Jihova Nzambi phala kutumina o jyanju joso. (Jih 1:6; 1Ph 3:22; Mat 13:41; 25:31; Fi 2:9-11) Jezú wa tumikisa anju kwa Nzwá, phala ku mu tudila njimbu. (Dij 1:1) Mu divulu dya 1 Kolindu 6:3 o poxolo Phawulu wa zwela kwila o jiphange ja Kidistu mu nzumbi, a a solo phala kufundisa jyanju, mukonda ene a-nda bhanga mbandu mu kubwikisa o jyanju ja yibha.
Kitangelu Kya Bibidya
(1 Kolindu 6:1-14) Se muthu mudyenu u kala ni mulônga kwa mukwá, kifwa u bhumina kuya kufunda-nê bhu pholo ya isweya, o bhu pholo ya athu a Nzambi ngwê kuya-bhu? 2 Inga enu ki mwa k’ijiya kuma athu a Nzambi hadya a kà fundisa o mundu? Se mwedi kuma ene a kà fundisa o mundu, kifwa tumilonga twofele tutu mu tu tokoka? 3 Kifwa ki mu k’ijiya kuma hadya twa kà fundisa katé ni ji-anju? Hé kyene, o ima ya mwenyu yú tu i lembwa kyebhi! 4 Se mwambe-phe kufundisa ima ya mwenyu yú, kana kuta athu ku kibhuna, oso ka sedivila mu Kilunga, phala kufundisa o milonga yenu. 5 Nga ki ambela ku mi kwatesa jisonyi! Manyi mudyenu mwa kambe mwadikime u tena kutetulula o milonga ya jiphange jê? 6 Nga fika sayi-mu! Maji kwa mu bhinga-phe o phange uya mu kufunda ni phange yê katé ni bhu pholo ya athu ka xikana! 7 Kana bá, kyene we kisemu, kwila mu’axaxe kenu mu kala ni madimanda mudyenu! Ki inda mu ehelela o ku mi bhanga kyayibha? Ki inda o ku mi nyana? 8 Enu-phe ngwenu! Mwendi mu vutula wenu ku di bhanga kyayibha, kala muthu ni mukwâ, ni ku di nyana, muthu ni mukwâ, o ene jiphange jenu ji mwa mu bhanga kyen’iki! 9 Inga ki mu k’ijiya kuma athu abhengalala ka tena kubhingana mu Utuminu wa Nzambi? Kana ku di nganala, kuma ni jindumbu, ni abhezi a iteka, ni akwa jiphanda, ni mâla a ilalu, ni mala akwa kubhanga ufusa ni mâla ni akwâ. 10 Ni miyi, ni akwa lwimbi, ni jihôlwa, ni axingi a jindaka, ni ingulungumba, ene oso kà tena kubhingana mu Utuminu wa Nzambi. 11 Enu amoxi-mu, kyene ki mwa kexile. Maji a mi sukula ku ituxi, a mi lumbila kwa Nzambi, o Mwène yú wa mi xikina bhu pholo yê mukonda dya Jezú Kidistu, Ngana yetu, ni mukonda dya nzumbi ya Nzambi. 12 Sayi ni muthu wila: Eme ngi tena kubhang’ami yoso i nga mesena. Xi, kyene mwene! Maji-phe ima yoso ki i ku fwama! Kuma eme wami ngi tena kwila ngixi: Kima kyoso-kyoso ngi bhang’ami! Maji ngwami kwehela kima ni ki kala mu ku ngi tumina kala ngi mubhika. 13 Sayi ni yú wanda kwila wixi: O kudya a ku bhanga phala mu mala, o mala a a bhangela phala o kudya! Xi, kyene mwene. Maji o Nzambi-phe hinu kiyadi kyâ wanda ku a bhwisa-ku. O mukutu wetu-phe ki u tokala ku u bhakula mu kubhikila undumbu, maji wa tokala kubhikila Ngana. O Ngana mwène wa tokala ku uzala o mukutu wetu. 14 Nzambi-phe wa fukunwine Ngana, ni etu hadya wa kà tu fukununa mu nguzu yê.