O BIBIDIA I LUNGULULA O UKEXILU UA ATHU
Nga Diuanene Kiavulu o Ukexilu Uambote ua Bibidia ua ku Tambuijila o Ibhuidisu Iami
MUVU UA MU VUALA: 1948
MUKUA: HUNGRIA
MUSOSO: NAGA MESENENE KIAVULU KUIJIIA O ITAMBUIJILU IA IBHUIDISU IA BETA-O-KOTA KU MUENHU
USOSO UAMI:
A ngi vuala mu mbanza ia Székesfehérvár, mu ixi ia Hungria, o mbanza íii iala ni misoso ia bhiti 1.000 ia mivu ku dima ndenge. Ni ku luuala kuoso, ngi tena hanji ku di lembalala o hadi ia xisa o ita ia kaiiadi ia bhitile ku mundu uoso.
Mu undenge uami nga kexile ni jikuku jami, ene a ngi sase. Ngi sanguluka kiavulu mu ku a banza—benge-benge kuku’ami ia muhatu Elisabeth. Muéne ua ngi longo ku zola Nzambi. Tundé ki nga tenesa mivu itatu, nga kexile mu samba mausuku moso o Musambu ua Ngana. Nga tena ngó ku tendela o dilomboluelu dia musambu iú kioso ki nga tenesa 20 a mivu.
Nga kexile ni jikuku jami mukonda o jitata jami akexile mu kalakala kiavulu usuku ni muanha phala ku sumba dibhata dia iuka phala etu ku kala-mu. Maji tua kexile ni kizuua kimoxi ku mbeji, kia Sábhalu, phala o muiji uoso kudia kumoxi. Nga uabhele kiavulu o ithangana ienioió i tua kexile mu kala kumoxi.
Ku muvu ua 1958, o nzoji ia jitata jami ia di kumbidila; ene a sumbu o dibhata dia mesenene phala etu ku kala-mu. Kienhiki, nga tenene kiá ku kala ni jitata jami, nga sangulukile kiavulu! Maji mu ku bhita mbeji jisamanu, o ku sanguluka kuabhu. Tat’etu ua katele kiavulu katé kiafu.
Nga didi kiavulu. Ngi di lembalala kuila nga bhingile kua Nzambi: “Nzambi tata, nga ku dióndo bhulula tat’etu. Ki ngi tena ku kala sé tat’etu. Mukonda diahi ku ua tambuijila o misambu iami?” Nga mesenene kiavulu kuijiia kuebhi kua kexile tat’etu. Nga kexile mu dibhuidisa: ‘O kuila muéne uai ku diulu? O kuila muéne uai kia muene, ka-nda vutuka dingi?’ Nga kexile mu kala ni difuba dia ana-ndenge akexile ni jitata jâ.
Eme nga kexile múia ku mbalale izuua ioso. Nga kexile mu fukama ku mbila mua fundile tat’etu, eme nga kexile mu samba: “Nzambi tata, ngi londekese kuoso kuala tat’etu.” Nga kexile ué mu samba mu ku bhinga kikuatekesu kia ku tendela kiambote se mukonda diahi tuala ku muenhu.
Ki nga tenesa 13 kia mivu, nga mateka ku di longa o dimi dia Alemanha. Nga banze kuila ngeji sanga o itambuijilu ia ibhuidisu iami mu madivulu osoneke mu dimi dia Alemanha. Ku muvu ua 1967, nga mateka ku di longa mu mbanza ia Jena, ia kexile ku Leste ia Alemanha. Nga kexile mu tanga o madivulu a jingijiie ja akua Alemanha bhenge-bhenge o madivulu akexile mu zuela se mukonda diahi o athu ala ku muenhu. Sumbala nga sangele milongi iambote mu madivulu muenhomo, maji o milongi íii ki ia tambuijila o ibhuidisu iami. Nga suluka mu ku samba phala Nzambi ku ngi kuatekesa.
O BIBIDIA IA LUNGULULA O UKEXILU UA MUENHU UAMI:
Ku muvu ua 1970, nga vutuka ku ixi ia Hungria, ku nga sange o muhatu’ami, Rose. Mu kithangana kieniókio, o ixi ia kexile bhu maku ia unguvulu ua ji Komunista. Kioso ki tua kazala, Rose n’eme tua lengela mu ixi ia Austria. Etu tua mesenene kuia mu mbanza ia Sydney, mu ixi ia Austrália, mua tungile sekulu’ami.
Ki ku bhitile thembu iavulu, nga mateka o ku kalakala mu ixi ia Austria. Saí kizuua mukuetu nga kexile mu kalakala nê, ua ngi tangele kuila o Bibidia ieji tambuijila o ibhuidisu iami ioso. Muéne ua ngi bhana madivulu akexile mu zuela mak’â Nzambi. Nga a tange kiambote, eme nga mesenene kuijiia dingi o maka. Kienhiki, nga sonekena o Jimbangi ja Jihova mu ku bhinga dingi madivulu.
Mu kizuua ki tua tenesa muvu umoxi mu ukaza, Rose n’eme a tu kundu kuala munzangala Mbangi ia Jihova mukua Austria. Muéne ua bheka o madivulu u nga bhingile. Muéne ua mesenene ku ngi longa o Bibidia, eme nga xikina. Kuma nga mesenene kuijiia o Bibidia, tua kexile mu di longa luiadi ku semana kala kizuua tua kexile mu di longa ola jiuana!
Nga sangulukile kiavulu mukonda dia ima ia kexile mu ngi longa kuala o Jimbangi ja Jihova mu Bibidia. Kioso kia ngi londekesa o dijina dia Nzambi, Jihova, mu Bibidia mu dimi dia Hungria, nga diuanene kiavulu. Eme nga bhangele 27 ia mivu mu kuia mu ngeleja maji nuka ng’evuile ku tumbula o dijina dia Nzambi né ngó lumoxi. Nga diuanene kiavulu o ukexilu uambote ua Bibidia ua ku tambuijila o ibhuidisu iami. Mu kifika nga di longo kuila o madifundu kejiia kima kioso-kioso ala kála ala ku kilu kia zongo. (Ndongixi 9:5, 10; Nzuá 11:11-15) Nga di longo ué o kikanenu kia Bibidia kia kuila ku mundu ua ubhe ki kua-nda “kala dingi kùfua.” (Dijingunuinu 21:3, 4) Nga mu kinga ku mona dingi tat’etu uafu, mukonda ku mundu iú ua ubhe kua-nda “kala difukunukinu.”—Ikalakalu 24:15.
Rose ua mateka ué ku di longa o Bibidia. Tua di longo ni nguzu ioso, tua zubha ku di longa o divulu mu mbeji jiiadi! Tua kexile múia mu iônge ia Jimbangi ja Jihova ia kexile mu bhita mu Kididi kia Ubhezelu. Tua diuanene kiavulu kioso ki tua mono o henda, ni ukamba mua’xaxi ka Jimbangi ja Jihova.— Nzuá 13:34, 35.
Ku muvu ua 1976, Rose n’eme tua tula mu ixi ia Austrália. Ki tua bhixila tua soto o Jimbangi ja Jihova. O Jimbangi ja Jihova a tu tambulula kiambote. Ku muvu ua 1978, tua kituka Jimbangi ja Jihova.
MABESÁ U NGA TAMBULA:
Nga tena ku sanga o itambuijilu ia ibhuidisu ia kexile mu ngi thandanganhesa kiavulu mu mivu iavulu. Mu ku zukama kua Nzambi ietu, Jihova, nga sange o Tata ia beta-o-kota. (Tiiaku 4:8) Ngala ni kidielelu kia dikota kia ku di sanga dingi ni tat’etu ua ngi vuala ku mundu ua ubhe ua zukama kiá.—Nzuá 5:28, 29.
Ku muvu ua 1989, Rose n’eme tua vutuka ku ixi ia Hungria phala ku di kunda ni jindandu jetu, makamba ni athu a mukuá o mak’â Nzambi. Tuala ni ujitu ua dikota ua ku longa o Bibidia ku athu avulu. Ku athu enhá, makuinhi a sambuadi a athu ni mam’etu ué a mu sidivila uá Jihova kumoxi n’etu.
Nga sambe mu 17 ia mivu phala ku sanga o itambuijilu ia ibhuidisu iami. Kua bhiti kiá 39 dia mivu maji katé kiki nga mu samba hanji. Lelu ngó ngi tena ku “Sakidila Tat’etu ia diulu mu ku ngi tambuijila o ibhuidisu iami i nga kexile mu bhanga mu undenge.”