Milongi Phala o Yônge, Ukexilu wa Ukidistá ni Ukunji Wetu

4-10 YA KAWANA

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | LOMA 1-3

“Suluka mu Kulonga o Kitongolwelu Kyé”

(Loma 2:14, 15) O yó akwa jixi jengi a kambe o Kitumu, ki ela mu kikexilu kyâ’okyo a bhanga o ima ya tumu o Kitumu, ene kyá a di kala Kitumu kyâ. ¹⁵ Kuma mu ima yâ ya bhanga, o ufunu wa Kitumu a widikiza kwila wòsoneke kyá mu mixima yâ. Ni kitongolwelu kyâ ki bhana umbangi kuma kidi, mukonda o mabanzelu mâ ma mu kwila hinu ma a lungisa, hinu ma êlesa.

Continue a Amar a Deus pág. 18 parág. 6

Kyebhi ki u Tena Kukala ni Kitongolwelu Kya Zele?

⁶ Né mwene o athu k’ene mu bheza Jihova, ejiya o ima yambote ni yayibha. O Bibidya izwela: “Mukonda o mabanzelu mâ ma mu kwila hinu ma a lungisa, hinu ma êlesa.” (Loma 2:14, 15) Mu kifika, athu avulu ejiya kwila o kujibha ni kunyana, kima kyayibha. Kyoso ene kya kamba kubhanga kiki, kifwa, ene a mu kwívwa o kitongolwelu kyá, mukonda Jihova wa a bhange kyá ni ukexilu yú, wa kwijiya kyawabha ni kyayibha. Ene a mu kayela o itumu ya Nzambi, mba o kidi ki tu bhana Jihova phala ni tu tene kusola kyambote o ima ku mwenyu wetu.

(Loma 2:15) Kuma mu ima yâ ya bhanga, o ufunu wa Kitumu a widikiza kwila wòsoneke kyá mu mixima yâ. Ni kitongolwelu kyâ ki bhana umbangi kuma kidi, mukonda o mabanzelu mâ ma mu kwila hinu ma a lungisa, hinu ma êlesa.

Continue a Amar a Deus pág. 19-20 parág. 8-9

Kyebhi ki u Tena Kukala ni Kitongolwelu Kya Zele?

⁸ Sayi athu a banza kwila, o kwívwa o kitongolwelu kulombolola kubhanga o ima ya mesena o muxima. Ene a banza kwila a tena kubhanga ima yoso-yoso ya mesena, phala kudivwa kyambote. Maji o muxima wetu ki wa yuka kana, u tena ku tu nganala. Sayi ithangana o vondadi ya muxima wetu i tena kukala kota, anga u funyisa o kitongolwelu kyetu. O Bibidya yamba: “O muxima wa muthu u bhomba kinéne, ima yoso ndenge, wa bhukumuka kyavulu: Mukwahi u tena ku wijiya?” (Jelemiya 17:9) Mu kiki, nange tu tena kubanza kwila o kima kiki kyambote, maji mu kidi kyayibha. Mu kifika, Ande dya Phawulu ku kituka Kidistá wexile mu zukutisa o jiselevende ja Nzambi mu kubanza kwila wexile mu bhanga kima kyambote. Phala mwene, wa banzele kwila wala ni kitongolwelu kyambote. Maji mu kubhita kithangana mwene wambe: “U ngi tokwesa mwène [Jihova].” (1 Kolindo 4:4; Ikalakalu 23:1; 2 Timote 1:3) Kyoso Phawulu kya dilongo kyebhi Jihova kya kexile mu divwa mu ima ya bhangele, mwene wa mono kwila wa tokalele kulungulula o ibanzelu yê. Mu kidi, ande dya kubhanga kima kyoso-kyoso, twa tokala kudibhwidisa: ‘Jihova wa mesena kwila ngi bhanga ihi?’

⁹ Kyoso ki tu zola muthu, ki tu mesena kubhanga kima ki mu luwalesa. Kuma twa zolo Jihova, ki tu mesena kubhanga kima ki mu luwalesa. O vondadi yetu ya kusangulukisa Jihova ya tokala i kala kota. Tu mone ihi i tu tena kudilonga mu phangu ya Nehemiya. Mwene wa ditunu o kididi kya kukala nguvulu, kyeji mu bhangesa kukala mvwama. Mukonda dyahi? Mwene wambe kwila “mukonda dya kuxila Nzambi,” mba kukala ni wôma wa Nzambi. (Nehemiya 5:15) Nehemiya ka mesene kubhanga kima kyeji luwalesa Jihova. Kala Nehemiya, ki tu tokala kubhanga ima i luwalesa Jihova. Tu tena kwijiya se ihi ya wabhela Jihova mu kutanga o Bibidya.—Tala o seção Entenda Melhor, n.  6. Mu phutu.

Tokwesa o Milongi ya Nzambi

(Loma 3:4) Ki ki xikina! Nzambi a kale mukwa kidi, né-mbé athu oso a kala akwa makutu. Kala kya ki soneka mu Mikanda ya Ngana, exi: Eye phala u lunge ki u zwela mu kufunda, u belese, ki u kwata ku mulonga.

Sentinela 15/06/08 pág. 30 parág. 5

Madisá u tu Katula mu Mukanda wa Loma

3:4. Kyoso o ima izwela o athu ki yene i moxi ni ima izwela Nzambi mu Maka mê, etu twehela ‘Nzambi kukala mukwa kidi,’ mu kudyelela mu njimbu yala mu Bibidya ni mu kubhanga o ima kala ki tuma Nzambi. Kyoso ki tu boka o njimbu ya Utuminu ni kuswina kwoso ni kubhanga maxibulu, twa mu kwatekesa akwetu kwijiya kwila Nzambi mukwa kidi.

(Loma 3:24, 25) Maji Nzambi mu kyadi kyê u a lungisa, kya vutuka, sé ku a bhinga kima, mukonda dya Jezú Kidistu u tena ku a bhulula. ²⁵ Nzambi wa bhakula Kidistu mu kukala Sata, phala mu kufwa kwê, Kidistu a biluke mwène dilwulwilu dya athu n’a tambwile o muloloki wa ituxi, mu ku mu xikana mwène. Nzambi wa bhange kiki, mù ku idikiza kwila mwène wayuka. Kuma Nzambi mukwa mwanu, o ituxi ya ta jinga athu m’ukulu wa i somboka mu kulenduka kwê.

Sentinela 15/06/08 pág. 29 parág. 6

Madisá u tu Katula mu Mukanda wa Loma

3:24, 25—Kyebhi ‘o sata ya kukula ya futu Jezú Kidistu’ ya loloka ‘o ituxi ya te jinga athu m’ukulu’ ande dya mwene kufwa? O kikutu kya dyanga kya lungu ni Mexiya, ki tu sanga mu divulu dya Dimatekenu 3:15, kya dikumbidila ku muvu wa 33 K.K. kyoso Jezú kyafu ku taka. (Ng 3:13, 16) Mu kithangana kyoso Jihova kya bhange o kikutu kiki, phala Jihova, o sata ya kukula yedile kala yofute kyá, mukonda sé-ku kima kyeji fidisa Nzambi kukumbidila o vondadi yê. Mu kiki, bhu kaxi ka sata yeji bhana Jezú Kidistu, Jihova weji tena kuloloka o ituxi ya mbutu ya Adá, yó eji xikana o kikanenu kiki. O ujitu wa kukula wa-nda bhangesa we kwila, o yó afu m’ukulu-kulu a fukunuka wa.—Ik 24:15.

Kitangelu Kya Bibidya

(Loma 1:1-17) Eme Phawulu, nga soneka o mukanda yú—eme ngi selevende ya Jezú Kidistu, a ng’ixana kwala Nzambi kukala poxolo, yà a ngi lumbila kutula o Njimbu Yambote. ² O Njimbu Yambote ya polometela Nzambi tunde ukulu, mu kanu dya Jipolofeta jê, yá a i soneka mu Mikanda Ikôla. ³ Yene ya mu tanga o Mon’a Nzambi, ngana yetu Jezú Kidistu. Mu kidifwa kya muthu, Mwène wa tunda ku mbutu ya sobha Davidi. ⁴ O mu kwidikiza kuzela kwê kwa unzumbi, o kufukunuka kwê kwene kwa londekesa ni kutena kwonène, kwila Mwène mwene o Mon’a Nzambi. ⁵ O kwa Mwène kwene Nzambi kwa ngi bhela o ujitu wa kukala poxolo mu kikalakalu kya Kidistu mbé kutumakesa o kixikanu ku mundu wa akwa jixi joso, mukonda dya dijina dyê. ⁶ O mu’axaxe kâ ni enu wenu mwa tungu mu Loma, mwene mu mwala, kuma a m’ixana we kwala Nzambi mu kukala mu akwa Jezú Kidistu. ⁷ Wila kiki, nga mi sonekena enu oso mwala ku Loma, enu a mi zola kwala Nzambi, yú wa m’ixana phala kukala mu mundu wê. ⁸ Kima kya dyanga, nga sakidila Nzambi yami kwa Jezú Kidistu mukonda dya enu oso; kuma o kuxikana kwenu kwa fumana mu ngongo yoso. ⁹ Mbata, o Nzambi ngene ku mu bheza ni muxima wami woso, mu kutula o Njimbu Yambote ya tokala Mon’ê, wala mbangi yami kwila nga zwela kidi. Ngana Nzambi wa k’ijiya kwila izuwa yoso ngene ku mi lembalala, ¹⁰ o mu kusamba kwami ki ngene kufula ku mi tumbula. Ngene mu bhinga ngixi, mu vondadi ya Nzambi, hinu bhu kale kizuwa ngi mone kuzediwa kwa ku mi sanga, ni ngi mi kunde koko ku mwala. ¹¹ Kuma nga m’indi kyavulu ku mi mona, mbé bhu kale we ni mbote i mu tambula ko-kwami, ya mabesá ma nzumbi, phala mu swine. ¹² Kifwa nga mesena kuzwela kwila etu ene oso—ni enu ni eme,—tu di konda malamba mu ku d’ijiya mudyetu o kuxikana kwetu, ni twidi enu mu swina ki mu sanga dingi nguzu mu kuxikana kwenu ku mwala na-ku. ¹³ Enu phange jami, nga mesena mu k’ijiya kuma lwavulu kyá nga solele kuya ku mi kunda ku mwal’oko, maji katé ni kiki sayi kya mu ngi fudisa jinga. Kuma nga mesena kwila kikalakalu kyami ki nga mono mu’axaxe ka yó ki Jijudé, o akwa jixi jamukwâ. ¹⁴ Mukonda eme ngala ngi mukwa dikongo ku Jingeleku ni ku akwa jixi jengi, ni ku jinjimu ni ku yôwa. ¹⁵ Kala kiki, kyoso ki nga tena, ngala polondo ya ku mi tudila we o Njimbu Yambote, enu wenu mwala ku Loma. ¹⁶ Mbata eme nga dyelela kyavulu o Njimbu Yambote; kuma yene o nguzu ya Nzambi i bhulukisa oso a xikana; ku dyanga o Judé, hé ku kayela yó oso ki Jijudé. ¹⁷ Kuma o Njimbu Yambote yene ya tu idikisa kyoso Nzambi kya tu xikana; etu twa lungila mu kuxikina; kuma mu kuxikana ngó mu tu lungila. Kala kya ki soneka mu Mikanda Ikôla exi: Woso a mu xikina kwa Nzambi mu kuxikana, yó u laya.

11-17 YA KAWANA

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | LOMA 4-6

“Nzambi-phe wa tu Idikisa o Henda ya Mwene ya tu Kwatela”

(Loma 5:8) Maji o Nzambi-phe wa tu idikiza o henda ya mwène ya tu kwatela; mukonda kyoso ki twa kexile hanji tu akwa ituxi, kyene kya tu fwila Kidistu bhu kididi.

(Loma 5:12) Kala kiki, mukwâ ni kya bokona o ituxi mu ngongo ku muthu umoxi, o kufwa kù kwejila mu ituxi; kyene we kya bhiti o kufwa ku thandu dya athu oso, kuma ene oso ituxi a i te.

Mulangidi 01/06/11 difwe 20 kaxi 5

Nzambi wa tu Idikisa o Henda Yê

⁵ Phawulu wa jimbulula kiki o maka enyá: “Mukonda dya muthu umoxi, o kituxi kya bokona mu ngongo, o kufwá kwejila mu ituxi; kyene wé kya bhiti o kufwá ku thandu dya athu oso, kuma ene oso ituxi a i te.” (Lom. 5:12) Etu tu tena kwijiya o maka enyá, mukonda Nzambi, u tu tangela kyebhi kyéza o athu ku mwenyu. Jihova wa bhange athu kiyadi, Adá ni Eva. O Mubhangi wetu muthu wa yuka, kyene we kyexile o athu a dyanga, o jitata jetu. Nzambi wa a bhana itumu, yu wa a tendelesa kwila se a bhukumukine o itumu, eji fwá. (Dim. 2:17) Maji ene a solo kubhukumukina o Itumu ya Nzambi, a ditunu kwila mwéne Mubhani wa Kitumu, o Ngana wa kalelaku.—Mate. 32:4, 5.

(Loma 5:13, 14) Kuma munyá kyoso athu kilwua ngó a tambula Kitumu, ituxi i kya mu ngongo. Maji o kituxi ka ki te mukonda bhwa kambe o Kitumu. ¹⁴ Kyene kimoxi, o kalunga kene ka kexile kutumina-ku tunde kwa Adá katé kwa Mozé, ni ku thandu dya yó ka tele kituxi ki di fangana kala kya Adá. Kala kiki-phe Adá wa di bhange ngó kijimbwete kya mukwâ wa xedi mù kwiza-ku.

Mulangidi 01/ 06/11 difwe 20 kaxi 6

Nzambi wa tu Idikisa o Henda Yê

⁶ Adá wa vwala ngó an’a kyoso kya te o kituxi, kyenyiki o an’ê a lundula o kituxi kyê. O an’ê ka bhukumukina o kitumu kya Nzambi, kála kya bhange Adá, mu kiki ene ka te o kituxi kya te Adá; Nzambi ka bhanene kitumu ku an’a Adá. (Dim. 2:17) Né kiki, o mwiji wa Adá, wa lundula o kituxi. Kyenyiki, o kituxi ni kufwá kwa kexile mu tumina mu izuwa ya Izalayele, kyoso kya a bhana o kitumu kwala Nzambi, phala kulondekesa kwila exile akwa ituxi. (Tanga Loma 5:13, 14.) O ibhidi ijila mu kulundula o kituxi a tena ku ki sokesa ni uhaxi, mba kifwa kya lundula, kála o anemia Mediterrânea, mba hemofilia. Nange eye wa tange kyá kwila Alexis, mon’a Czar Nicolau II a mu vwala ni Alexandra, akwa Rússia wa lundula o uhaxi wa hemofilia. Maji ku mwiji yú, sayi an’a ka kexile mu kata o uhaxi yú, maji a u lundula we. Kyene kimoxi we ni kituxi. O ibhidi ya bheka o kituxi kya Adá, ka tena ku ki lenga. Oso ene mu tala o hadi ya bheka o kituxi. O kituxi ki bheka kufwa. A ki lundula kwa an’ê oso. O kwila o maka enyá, eji tena ku a zubha?

(Loma 5:18) Wila kiki, kala kyejile o mulonga ku thandu dya athu oso mu kituxi kimoxi ngó, athu oso yá a xedi ni kwêla, kyene kimoxi, mu kima kya kulunga ngó lumoxi kya bheka o ujitu yú wa ngoho weza ku thandu dya athu oso mu ku a lungisa n’ a tambule mwenyu.

(Loma 5:21) Wila kiki, kala kya kexile kutumina o ituxi mu kufwisa, kyene kimoxi ki tumina o kyadi kya Nzambi, ni ki tu bheka ku mwenyu, mwa Jezú Kidistu, Ngana yetu.

Mulangidi 01/06/11 difwe 21 kaxi 9-10

Nzambi wa tu Idikisa o Henda Yê

⁹ Ihi ilombolola mu Ngeleku, o izwelu “mu ku a lungisa,” ni ‘Nzambi u xikina mu ngó?’ Sayi mulombolodi wa Bibidya, wambe: “Kiki, kifika ngó, kilombolola kima kimoxi. A zwela ya lungu ni ukexilu wa muthu u lungulula o ukexilu wê wa lungu ni Nzambi, ki kyene kimoxi o kulungulula o muxima wa muthu . . . O kifika ki tanga kwila, Nzambi mufundixi u batula o maka, u lungisa yó wala ni kikuma, a mu bheka mu inzo ya kufundisa ya Nzambi, kyenyiki mwene ka londekesa kathombo mu kuzwela. Maji Nzambi u loloka o mukwa kikuma.”

¹⁰ Kyebhi kyeji lungisa o “Mufundixi u fundisa yoso mu ngongo,” o muthu mukwa ituxi? (Dim. 18:25) Nzambi mu henda yê, wa tumikisa o Mon’ê phande-kumbi mu ixi. Jezú wa bhange kyambote o vondadi ya Tat’ê, sumbala ni jitendasá, ku mu xongwena, ni izukutisu. Mwene wa kolokota, katé kyafu ku taka. (Jihe. 2:10) Mu kubhana o mwenyu wê wa yuka mu sata, Jezú wa bhulula ni kukula o an’a Adá ku ituxi, ni mu kufwa.—Mat. 20:28; Lom. 5:6-8.

Tokwesa o Milongi ya Nzambi

(Loma 6:3-5) Inga ki mwa k’ijiya kuma etu oso a tu batizala mu ku tu bokwesa kwa Kidistu Jezú, twa bokona we mu kufwa kwê? ⁴ Kyoso kya tu batizalele, a tu fundile-nê kumoxi mu’alunga. Kala-phe kya fukunuka Kidistu mu’alunga mu kutena kwa fuma ya Tat’a, etu wetu twende kyá wendelu wa mwenyu wòbhe. ⁵ Kuma etu se twa di bande kwa mwene mu kidifwa kya kufwa kwê, twa kà di banda-nê we mu kidifwa kya kufukunuka kwê.

Sentinela 15/06/08 pág. 29 parág. 7

Madisá u tu Katula mu Mukanda wa Loma

6:3-5—Ihi ilombolola o batizu mwa “Kidistu Jezú” ni batizu “mu kufwa kwê”? Kyoso o akayedi a Kidistu kya a a unda ni nzumbi ikôla kwa Jihova, ene a a batizala mwa Kidistu Jezú. Ene a bhanga mbandu ya kilunga, o mukutu wa Kidistu, kuma mwéne o Mutwameni. (1 Kol. 12:12, 13, 27; Kol. 1:18) Yiyi yene o batizu yâ mwa Kidistu Jezú. O Jikidistá a a undu, a a batizala we mu “kufwa kwa [Kidistu]” mu ukexilu wa kwila, ene a bhakula o myenyu yâ kala sata, ni kwila a xisa o kidyelelu kyâ kya kukala ni mwenyu wa kalela-ku mu ixi. O kufwa kwâ, sata we kala o kufwa kwa Jezú sumbala ki kwala ni valolo ya kukula. O batizu yeniyi, mwa Kidistu, i suka kyoso ene kya fwa anga a fukununa phala o mwenyu ku dyulu.

(Loma 6:7) Kuma woso wafu, wa jituka kyá ku nguzu ya ituxi.

Mulangidi 01/06/14 difwe 11 kaxi 1

Kidyelelu Kyahi Kyala Na-kyu o Akukulu’ami Afu Kyá?

Kyoso o “athu abhukumuka” kya-nda ku a fukununa, o kwila a-nda ku a fundisa mu ima ya bhangele m’ukulu ande dya kufwa? Kana. O divulu dya Loma 6:7, di zwela: “Woso wafu, wa jituka kyá ku nguzu ya ituxi.” Kyenyiki o “athu abhukumuka” a futa o ituxi yâ, kyoso kya fwa. Mu kiki-phe, ene a-nda ku a fundisa mu ima ya-nda bhanga kyoso kya-nda ku a fukununa kana mu ima ya bhangele sé ku kijiya m’ukulu ande dya ene kufwa. Mabesá ebhi a-nda tambula ene?

Kitangelu Kya Bibidya

(Loma 4:1-15) Kiki-phe o Mbalahamu dya tat’etu mu xitu, tu mu zwela kyebhi? Twila twexi wa bong’ohi? ² Kuma se Mbalahamu wa lungile mu ikalakalu ya bhangele, mwène wala ni nzabala yê; maji bhu pholo ya Nzambi, kana. ³ Mukonda o Mikanda Ikôla-phe yambe yexi: Mbalahamu wa xikana Nzambi, o kuxikana kwê anga a mu kitila na-ku kuma kulunga, mbata Nzambi wa mu xikina kuma muthu wayuka. ⁴ Woso-phe wa kalakala, a mu futa. O futu yê ka i bhange konda kala kyadi, maji kala dikongo, kuma kya mu fwama. ⁵ Woso-phe ka kalakala, maji wa xikana kwa Nzambi yó wa tena kulungisa muthu wabhumu, n’a mu tange kwila wa-di-zele, o kuxikana kwê a ku bhange konda kuma kulunga. ⁶ Kyen’iki we kyene Davidi kya mesenene kuzwela, kya tange o kuzediwa kwa muthu yó a mu bhange konda kwala Nzambi kala wa lungu, hê u mu xikina kuma muthu wayuka, sé kukala ni ikalakalu ya bhange, wixi: ⁷ Azediwa athu yó oso Nzambi wa a loloka ikuma yâ, Ituxi yâ yòlambe, kuma a i tambwila kyá o muloloko wê! ⁸ Muthu wa zediwa yó Ngana se ka mu bhange konda ya ituxi yê. ⁹ Manyi o kuzediwa kuku-phe kwa tange Davidi kwa tokala ngó yá ala mu kifwa kya kusaya? Kana! Kwa tokala we ni yá a kambe kifwa kya kusaya. Kuma twambe, twixi Mbalahamu wa xikanene Nzambi, o kuxikana kwê anga a ku bhanga konda, Nzambi yú wa mu xikina kuma muthu wayuka. ¹⁰ A ku bhangele kiyebhi-phe o konda? Kya kexile kyá mu kifwa kya kusaya, inga kya kexile hanji ku kanga? Ki mu kusaya, kana. Kya kexile hanji ku kanga. ¹¹ Kuma mwene a mu saye kyá kweza kunu. O kifwa kya kusaya wa ki tambula kuma kijimbwete, kidimbu kyedikiza o kulunga kwê kwa mwena mu kuxikana, kwila hanji-phe yú ku kanga, kiluwa a mu saya. Kya bhiti kyeniki phala Mbalahamu a kale mu nzumbi, tat’a ya oso a xikana Nzambi, né ku kanga ku ala, ka a saye, a a bhanga konda kuma alungu. ¹² A kale we tat’a ya ene oso akwa kifwa kya kusaya. Ki mukonda ngó dya kwila a a saye, maji mukonda a kayela we mu manyanyu ma kuxikana kwoso kwa kexile na-ku Mbalahamu, thembu’oyo kwila hanji yú-yê ku kanga, kiluwa a mu saya. ¹³ Kuma Nzambi o kikutu kya bhele kwa Mbalahamu ni luvalu lwê, kuma hinu ene a lundula oxi, ki kyejila mukonda waluka o Kitumu, maji kyejila mu kulunga kwa kuxikana, o Nzambi yú wa mu xikina kuma wa lungu. ¹⁴ Mbata o ki kala a tokala ni Kitumu ene ngó a kala tubhinganu twa kikutu kya Nzambi, o kuxikana kwa biluka kingoho, o kikutu kya Nzambi kya tumbuluka. ¹⁵ Mukonda o Kitumu ki bhekela njinda. Maji bhwa kambe o Kitumu kana-bhu we kikuma kya kutondala Kitumu.

18-24 YA KAWANA

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | LOMA 7-8

“O Kwila Eye wa mu Kinga ni Hanji Yoso?”

(Loma 8:19) Kuma o ibhangelu yoso ya xibhidila ni ku kinga o kithangana kya kutukuluka kwa an’a Nzambi.

Mulangidi 01/07/12 difwe 16 kaxi 17

Ehela Jihova N’a ku Bhane o Ufôlo wa Kidi

¹⁷ Kyoso kya zwela ya lungu ni ufôlo wa kanena Jihova phala o jiselevende jê, Phawulu wa soneka: “O ibhangelu yoso ya xibhidila ni ku kinga o kithangana kya kutukuluka kwa an’a Nzambi.” Wambe we: “Ibhangelu yoso hádya ya kà jituka ku ubhika wa kubôla, hé ya kà bokona mu ufôlo wa fuma, wa an’a Nzambi.” (Lom. 8:19-21) “O ibhangelu,” ilombolola o athu a kingila ku tambula mwenyu wa kalelaku mu ixi, yó a-nda katula mbote mu ‘ku tukuluka’ kwa an’a Nzambi a a undu ni nzumbi ikôla. O ku tukuluka kuku, kwa-nda mateka kyoso o “an’a” enyá kya-nda ku a fukununa mu nzumbi ni ku tumina ni Kidistu, phala kuzelesa o ixi mu kuzubha o hadi yoso, ni kulanga o “mundu wavulu” a-nda kala ku mundu wobhe.—Dij. 7:9,  14.

(Loma 8:20) Kuma o ibhangelu yoso yala sé valolo, kana mu vondadi yê, maji mukonda Nzambi mwene wa ki bhangesa. Maji hanji-phe ya dyelela.

Mulangidi 01/03/12 difwe 23 kaxi 11

Tu Sanguluke ni Kidyelelu Kyetu

¹¹ ‘O kidyelelu,’ kyala na-kyu o athu, Jihova wa ki bhana kyoso kya kanena ku bwika o “Kinyoka Kyokulu,” Satanaji o Dyabhu, bhu kaxi ka “mbutu.” (Dij. 12:9; Dim. 3:15) O wa dyanga ku “mbutu,” Jezú Kidistu. (Nga. 3:16) Mukonda dya kufwá ni ku fukunuka, Jezú wa bhana kidyelelu ku athu oso ku bhuluka ku ituxi ni mu kufwá. O kidyelelu kiki, kya lungu ni “kutukuluka kwa an’a Nzambi.” O jikidistá a a undu ene o mbandu ya kayadi ya “mbutu.” Ene a-nda ‘tukuluka’ kyoso Kidistu kya-nda bwika o mundu wa Satanaji. (Dij. 2:26, 27) Kiki kya-nda bheka ku bhuluka ku jimbudi ja mukwá ja-nda tunda ku hadi ya dikota.—Dij. 7:9, 10, 14.

(Loma 8:21) Mukonda ni ibhangelu yoso hádya ya kà jituka ku ubhika wa kubôla, hé ya kà bokona mu ufôlo wa fuma, wa an’a Nzambi.

Mulangidi 01/03/12 difwe 23 kaxi 12

Tu Sanguluke ni Kidyelelu Kyetu

¹² O ‘athu’ a-nda sanguluka kyavulu mu Utuminu wa Kidistu wa Midi ya Mivu! Mu kithangana kyenyókyo, “an’a Nzambi” a-nda ‘tukuluka’ dingi kyoso kya-nda kala akunji ni Kidistu, phala kubhana o mabesá bhu kaxi ka kukula kwa Jezú, ku athu. Bhu kaxi ka Utuminu wa dyulu, o ‘athu’ ka-nda fwá dingi mukonda dya kituxi. O athu a belesela “a kà jituka ku ubhika wa kubôla.” Se ene a kolokota kubelesela Jihova ku Utuminu wa Midi ya Mivu, ni ku polova ya sukina, o majina mâ a-nda nangenena “mu divulu dya mwenyu.” Ene a ka bokona “mu ufôlo wa fuma, wa an’a Nzambi.” (Dij. 20:7, 8, 11, 12) Kiki kidyelelu kya kidi!

Tokwesa o Milongi ya Nzambi

(Loma 8:6) Kuma o kukala ni kilunji kya mu tumina kwala o hanji ya xitu, kubhekela kalunga. O kukala-phe ni kilunji kya mu tumina kwala o Nzumbi, kibhekela mwenyu ni kutululuka.

Sentinela 06/17 pág. 3

Eye wa mu Dilembalala?

Ihi ilombolola “kukala ni kilunji kya mu tumina kwala o hanji ya xitu” ni ihi ilombolola “kukala-phe ni kilunji kya mu tumina kwala o nzumbi”? (Lom. 8:6)

O Yó ala ni kilunji kya mu tumina kwala o hanji ya xitu, a banza ngó kubhanga o ima ya mesena ene, anga a dyehelela mu ima ya ituxi. Ithangana yoso a zwela, a banza ngó mu ima ya xitu ni ku i jingisa. O muthu wala ni kilunji kya mu tumina kwala o nzumbi, o mwenyu wê woso u suwa ngó o ima ya lungu ni Nzambi, o Kidistá wala ni ukexilu yú, a mu mwendesa ku nzumbi ikôla.—Mulangidi 12/16 difwe 11-14.

(Loma 8:26, 27) Kyene kimoxi we, o nzumbi ya Nzambi iza ku tu kwatekesa mu kubhwila kwetu. Kuma etu ki twijiya kusamba kyoso kya tokala. Maji o nzumbi yene i tu dyondela kwa Nzambi ni kukumba ki ku xikina ku ku lombolola ni izwelu. ²⁷ O Nzambi-phe mukwa kutekula o mixima ya athu, wejiya kyoso ki sola nzumbi. Mukonda mwène u tena kudyondela athu’ ê angene, kala ki ala mu vondadi ya Nzambi.

Sentinela 15/11/09 pág. 7 parág. 20

O Misambu yé Ilondekesa Ihi ya Lungu N’eye?

²⁰ Sayi ithangana tu divwa kala ki twejiya ihi i twa-nda zwela mu musambu. ‘Etu ki twijiya ihi i twa mesena kubhinga,’ poxolo Phawulu wambe: “Maji o [nzumbi ikôla] yene i tu dyondela kwa Nzambi ni kukumba ki ku xikina ku ku lombolola ni izwelu. O Nzambi-phe mukwa kutekula o mixima ya athu, wejiya kyoso ki sola nzumbi.” (Lom. 8:26, 27) Jihova wa bhangesa kwila misambu yavulu a isoneka mu Mikanda Ikôla. Nzambi u tala o misambu yiyi yósoneke mu Bibidya kala etu twa i bhange, mu kiki, mwene u i tambwijila kala kya mesena mwene. Jihova u tambwijila o misambu yetu kyoso o nzumbi ikôla ki ‘i tu dyondela.’ Kyoso ki tuya ni kwijiya kyambote o Mak’â Nzambi, o ima i twa tokala kubhinga mu musambu ki ya-nda laleka kwiza mu kilunji.

Kitangelu Kya Bibidya

(Loma 7:13-25) O kima kyawabha-phe, manyi kyene kya ngi fwisa? Ki ki xikina! Ituxi-phe yene ya bhange kiki. Kuma ituxi ya katula nguzu yê ku kima kyawabha, yiyi ya ngi fwisa, phala o kikexilu kyê ni ki tena we kutukuluka. Maji kyen’iki, mukonda dya kijila, o kituxi we kya beta dingi kuswina kyengi. ¹⁴ Kuma etu twejiya kwila o Kitumu kima kya nzumbi. Maji eme-phe ngi muthu wa kufwa, a ngi sumbisa ku ituxi. ¹⁵ Kuma yoso i ngi bhanga ki ngi ijiya, kuma yiyi i nga solo ki yene i ngene kubhanga. Inda o yiyi-phe i nga zembe, yene i nga mu bhanga. ¹⁶ O ima-phe ki nga i solo, se yene i ngi bhanga, kya lomboloka kwila o Kitumu nga ki xikana kuma kya wabha. ¹⁷ Kiki kyedikiza we kwila-phe ki eme dingi ngala ku i bhanga, maji o ituxi ya ngi tungu moxi dyami. ¹⁸ Kuma nga k’ijiya kwila moxi dyami, ngambe mu xitu yami, ki mu tungu kima kya wabha. Mbata né-mbé o kusola kubhanga o ima yambote eme na-ku, maji kubhanga o ima yawabha nga ku tokoka. ¹⁹ Mukonda o ya wabha i nga solo, ki yene i nga mu bhanga, maji yiyi-phe ya yibha ki nga i solo, yene i ngene mù bhanga. ²⁰ O ki ngedi kiki, ima ki nga i solo yene i ngi bhanga, kwabhu-phe, ki eme dingi ngala ku i bhanga, maji o ituxi kyá ya ngi tungu moxi dyami. ²¹ Kiki-phe nga sange kwila moxi dyami mwedi kiki: Kyoso eme ki ngi sola kubhanga yawabha, yayibha yene ya ngi zukama. ²² Ngejiya kuma moxi dyami nga sangulukila o Kitumu kya Nzambi. ²³ Maji nga mono kwila Kitumu kyengi kya mu tumina mu idyandu yami, kyala ku di lwa ni kitumu kya ngi kala mu kilunji kyami, kyene kí kyala ku ngi kutila mu ubhika wa kitumu kya ituxi kya ngi kala mu idyandu yami. ²⁴ Kokolo dyami dya kuxixima kiki! Nanyi u ngi kudila ku mukutu yú wa mu ngi bheka mu kalunga. ²⁵ Nga sakidila-phe Nzambi, kuma sayi-ku kubhanduluka mwa Jezú Kidistu, Ngana yetu! Ki twal’iki-phe ngedi kiki: Ni kilunji kyami, kidi mwene, nga mu bhikila o Kitumu kya Nzambi; maji o kikexilu kya xitu yami-phe, kya mu bhikila o kitumu kya ituxi.

25 YA KAWANA–3 YA KATANU

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | LOMA 9-11

“O Kifika Kya Muxi wa Midiva”

(Loma 11:16) Mbata se o dikende dya dyanga ku mbolo a di bhakwila Nzambi, ni mbolo yoso yê-mwène we. Se o jindanji ja muxi a ji lumbila Nzambi, ni jithangu we jê-mwène.

Mulangidi 01/05/11 difwe 25 kaxi 13

“Kuzonga Kwahi o Unjimu wa Nzambi!”

¹³ O poxolo Phawulu wa sokesa we yó a bhanga mbandu ku mbutu ya Mbalahamu, ni jithangu ja muxi wa midiva. (Lom. 11:21) O muxi wa midiva, ulombolola o ki kumbidilu kya kikanenu kya Nzambi, kya lungu ni kikutu kya bhange ni Mbalahamu. O jindanji ja muxi wa zele, ji lombolola Jihova, mukonda mwéne wa bhana o mwenyu ku Izalayele mu nzumbi. (Iza. 10:20; Lom. 11:16) O kixinji, kilombolola Jezú, o muthu wa dyanga ku mbutu ya Mbalahamu. O jithangu ja tenesa o “konda,” ji lombolola o mbandu ya kayadi, ku mbutu ya Mbalahamu.

(Loma 11:17) O kiki o jithangu jamukwá ja midiva wa kudima, a ji bukwile-ku, eye u luthangu lwa midiva wa muxitu yá a phaphe ku kixina mu’axaxe ka jithangu. Kyene we enu ki mu Jijudé, mwa di bhange kala o midiva wen’yò ku muxitu, kindala mwa tambula ku nguzu ni ku umvwama wa mwenyu wa Jijudé.

(Loma 11:20, 21) Kyene! Maji lembalalenu kwila ene a a batwile-ku mukonda dya kukamba kuxikana, enu-phe mwa xala ku midiva mukonda mwa xikana. Kyen’iki ki ki mi bhekele kukala ni ukumbu. Inda kalenu ni wôma. ²¹ Kuma se Nzambi ka tenene kwehela o Jijudé edi kala jithangu ja di sabhukila ku midiva, mwa fika kwila wanda ku mi ehela enu?

Mulangidi 01/05/11 difwe 26 kaxi 15

“Kuzonga Kwahi o Unjimu wa Nzambi!”

¹⁵ Kyenyiki-phe, ihi ya bhange Jihova phala ku kumbidila o kikanenu kyê? Phawulu wa jimbulula kwila o jithangu ja muxi wa midiva wa muxitu, a ji phaphe ku muxi wa midiva wo kune, phala ku bhingana o jithangu jo bukule-ku. (Tanga Loma 11:17, 18.) Kyenyiki, o Jikidistá a a undu, a tundu mu ifuxi yoso kála yó a tokalele mu kilunga kya Loma, akwa jixi jengi a a phaphele kála o thangu ku muxi wa midiva wa kifika. Kyenyiki, ene a kituka mbandu ya mbutu ya Mbalahamu. Ku dimatekenu ene exile kála o jithangu ja midiva wa muxitu, sé kidyelelu kya kubhanga mbandu ku kikutu kiki kyonene. Maji Jihova wa jikula o njila phala ene kukala Jijudé mu nzumbi.—Lom. 2:28, 29.

(Loma 11:25, 26) Wila kiki, ki ngi mesena jiphange, kwila mu kamba kwijiya o kijinganu kiki, mba mu kala mu jinjimu ja ku di metena: mukonda o kuxita mu thulu kwa kwata Izalayele, ki kwanda kujiza, maji katé ngó kya kà bokona muvimba wa dilwilu dya akwa jixi jengi, yó oso ki Jijudé, ki eza kwa Nzambi. ²⁶ Kyen’iki kyene kiwa o Izalayele yoso ki ya kà bhuluka. Kala kya ki soneka mu Mikanda Ikôla exi: Ku Ziyone hádya ku tunda mubhuludi wa kà katula o ikuma yoso ya yó a tokala ku mwiji wa Jakobo.

Mulangidi 01/05/11 difwe 27 kaxi 19

“Kuzonga Kwahi o Unjimu wa Nzambi!”

¹⁹ Kyenyiki o kikanenu kya Jihova, kya lungu ni ‘Izalayele ya Nzambi’ kya mu di kumbidila mu ukexilu wambote. (Nga. 6:16) Kála kya zwela Phawulu, ‘o Izalayele yoso ya ka bhuluka.’ (Lom. 11:26) Mu kithangana kya Jihova, “o Izalayele yoso”—a tenesa o Izalayele mu nzumbi—a-nda kala jisobha, ni akunji ku dyulu. Se-ku kima kya-nda fidisa Jihova ku kumbidila o kikanenu kyê!

Tokwesa o Milongi ya Nzambi

(Loma 9:21-23) Manyi o mumbi’ó kala ni kidi kyê, kya kwata utuma ni kubhanga kyoso kyandala? Mwene mu mbumbi imoxi u katula-mu kitutu kimoxi kya beta ujitu, ni kitutu kyamukwá kyoso-kyoso. ²² Nzambi we kyene kimoxi kya bhange. Mwène kya solo kwidikisa o njinda yê, ni kwijidisa nguzu yê. Ni mwanu wavulu, wa xididikila eni’ó a tokalele kyá o ku a bhana kaxtiku, yá eji ku a jima o mbutu. ²³ Kuma mwène wa solo we kwidikisa o unéne, wa fuma yê ya lundulwila ku thandu dyetu etu, a tu lendukila kwala mwène, yú wa bhange m’ukulu munyá, phala ni tu tambule o fuma yen’yi.

Mulangidi 15/06/13 difwe 25 kaxi 5

Ehela Jihova N’a ku Umbe Kyoso Kya ku Bazela

⁵ Ihi i twamba se o athu a dituna ku a umba ku Ngumbi ya Dikota? Kyebhi kya-nda londekesa o kutena kwê? Xinganeka ihi i bhanga o ngumbi ni utuma ki wala dingi kyambote. Mwéne u sola kubhanga kima kya mukwá ni utuma yú, mba u u texi! Kiki ki bhita mukonda o utuma ka kalakala nawu kyambote. Maji Jihova kene mu lweza kyoso kya umba o athu. (Mate. 32:4) O muthu u dituna o ku mu umba kwa Jihova, mwéne u kala ni kikuma. O ukexilu wa muthu wene u londekesa se Jihova wa-nda mu umba mba kana. O yó a xikina ku a umba kwa Jihova, a kala ni valolo bhu pholo yê. Mu kifika, o Jikidistá a a undu, ‘itutu ya kulenduka,’ ya umbu phala kukala ‘itutu ya valolo.’ Maji, o yó a dituna kubelesela Nzambi, a kituka ‘itutu ya kambe o valolo, ya tokala ku i jima o mbutu.’—Lom. 9:19-23.

(Loma 10:2) Mukonda eme ngi mbangi yâ kuma Nzambi a mu swinina kyavulu mwene. Maji o kuswina kwâ kwene kwa kukamba kutongoloka kwa kidi.

Perspicaz Vol. 1 pág. 517 parág. 4

Mukwa Difuba ni Difuba

Kuswina sé Kutongoloka o Kidi. O muthu u tena kuswina mu kubhanga kima, maji kyéne ki tena kukala kima kyayibha ku pholo ya Nzambi. Kiki kya bhitile ni Jijudé javulu ku hama ya dyanga. Ene a banzele kwila, o ikalakalu yâ ya yuka bhu kaxi ka Kitumu kya Mozé. Maji Phawulu wa londekesa kwila, a swinine sé kutongoloka o kidi mu kukamba o kwijiya kwa kidi. Mu kiki ene ka tambulula o kuyuka ku tunda kwa Nzambi. Ene a bhingile kuxikina o itondalu yâ phala kuvutuka kwa Nzambi bhu kaxi ka Kidistu n’a tambule o kuyuka ni kwa bhulula ku Kitumu. (Lo 10: 1-10) Kyene kyexile we Sawulu dya Talusu, wa swinine we mu Kijila kya Jijudé kate mwene kya suku, ‘mu kuzukutisa o kilunga kya Nzambi, ni kusota ku ki mwanga.’ Wa kexile mu kayela o Kitumu kala ‘ka tondala ni kima.’ (Ng 1:13, 14; Fi 3:6) Sumbala wa swinine mu milongi ya Jijudé maji kejidile o kidi. Mwene wexile ni muxima wambote, mukonda dya kiki Jihova wa mu londekesa o henda bhu kaxi ka Jezú, mu ku mu londekesa o njila ya ubhezelu wa kidi.—1Ti 1:12, 13.

Kitangelu Kya Bibidya

(Loma 10:1-15) Enu jiphange jami, kya solo o muxima wami woso, o kwila mwiji wami eme-mwene a bhuluke. Eme ngene, mu ku a dyondela jinga kwa Nzambi. ² Mukonda eme ngi mbangi yâ kuma Nzambi a mu swinina kyavulu mwene. Maji o kuswina kwâ kwene kwa kukamba kutongoloka kwa kidi. ³ Edi ni kukamba kwijiya o kulunga kwa Nzambi kwijila mu kuxikana, ni kubhindamena o ku di lungisa mu kidifwa kyâ ene, yá a ditunu kubelesela o kidifwa ki bhangesa Nzambi kuxikana muthu ni, ku mu lungisa. ⁴ Kuma Kidistu mwéne o dizubhilu dya Kitumu, phala yó woso u xikana, a mu lungise kwala Nzambi. ⁵ Mbata o kya soneka Mozé ku mbandu ya muthu ku mu xikina kwa Nzambi ni ku mu lungisa mu kutumaka o Kitumu, wambe kiki: Woso u bhanga yoso ya xindi o Kitumu, kwene kwa mwena o mwenyu. ⁶ Maji o kulunga-phe ku tunda mu kuxikana, kwixi kiki: Kwile ku muxima wé wixi: Nanyi wa kà banda ku dyulu?—mbebhu o kubheka Kidistu bhoxi. ⁷ Mba wila: Nanyi wa kà tuluka mu‘azongo—mbehu o kutakana Kidistu mu’alunga. Kwixi-phe kyebhi? ⁸ Kwambe kwila: O kizwelu kya Nzambi kya ku zukama, ki ala mu kanu dyé ni mu muxima wé—kyene-phe o kizwelu kya kuxikana ki twene mù kola. ⁹ Mukonda se u fisala ni dikanu dyé kuma Jezú mwene Ngana, anga u xikana mu muxima wé kuma Nzambi wa mu fukununa mu’alunga, eye u bhuluka. ¹⁰ Kuma muthu u xikana ni muxima, n’a mone o kulunga; u fisala ni dikanu n’ a bhuluke. ¹¹ Kuma o Mikanda Ikôla yambe: Woso u mu xikana mwène, kà ka kwata jisonyi. ¹² O kya tang’iki, phala ene-oso, mukonda kana-ku katungu mu Judé, ni yó ki Judé. Nzambi mwene kuma Ngana imoxi, Ngana ya ene-oso; mwéne mubhani a nzungule kwa yó oso a di kola kwa mwène. ¹³ Kala kyambe o Mikanda Ikôla, Woso u di kola mu dijina dya Ngana, u bhuluka. ¹⁴ Maji a di kola-phe kyebhi kwa mwène, se kiluwa a mu xikana? A mu xikana-phe kyebhi, se o Njimbu kiluwa a ivwa? ¹⁵ O Njimbu a ivwa kyebhi kwa kambe o akunji a i tula? A i tula-kyebhi, a kambe o ku a tuma? Kala kya ki soneka mu Mikanda Ikôla, exi: O wijilu wâ kuwabha kwahi, yó eza mù bhana jingolokela ja Njimbu Yambote!