‘Mukonda Kiene Kia ku Uabhela o ku Bhanga’
“Im’iíi ua i suekela jihete ni jinjimu, maji ua i tukuluila ana-ndenge.”—LUKA 10:21.
1. Mukonda diahi Jezú ua ‘sangulukile kiavulu?’ (Tala o foto ia dianga.)
XINGANEKA kiebhi kia divu o athu kioso kia mono kuila, Jezú ua ‘sangulukile kiavulu.’ Nange muéne ua kexile mu kuelela, o mesu mê a kexile mu londekesa kuila ua sangulukile. Maji mukonda diahi Jezú ua sangulukile? Muéne ua tumikisine 70 a maxibulu mê phala ku boka o njimbu iambote ia Utuminu ua Nzambi. Kuma kuexile athu avulu ka mesenene kuila ene a boka o njimbu iambote, Jezú ua mesenene kuijiia kiebhi o maxibulu mê eji bhanga o kikalakalu kia a tumine. O jinguma jiji exile o Jifalizeu, a di longele kiavulu. Ene a mesenene kuila, o athu a mona Jezú kála musongi ua mabaia, ni ku mona o maxibulu mê kála ‘athu ka di longo kiavulu.’ (Ikalakalu 4:13; Marku 6:3) Maji né kiki, o maxibulu a vutuka ni kisangusangu kioso. Sumbala ni izukutisu ia athu ni ia madimonho, ene a boko o njimbu iambote! Mukonda diahi ene a kolokotele ni kisangusangu kioso?—Tanga Luka 10:1, 17-21.
Tundé ukulu, o mundu ua Nzambi uene mu lungulula o ukexilu uâ ua ku longa, mu ku u bhanga mu ukexilu ua bhebhuluka
2. (a) Mukonda diahi o maxibulu a Jezú a sokele ni an’a ndenge? (b) Ihi ia kuatekesa o maxibulu a Jezú ku tendela o milongi ia zongo ia Bibidia?
2 Jezú ua sambe kua Jihova: ‘Nga ku ximana Tata, Ngana ia diulu ni ixi, mukonda ima íii ua i sueka, jinjimu ni a dimuka ka i mono, maji ua idikisa ana ndenge. Kiene bá Tata, mukonda kiene kia ku uabhela kubhanga!’ (Matesu 11:25, 26) Mukonda diahi Jezú uambe kuma o maxibulu mê an’a ndenge? O asoneki ni Jifalizeu a di longele kiavulu, mu kiki, a kexile mu banza kuila jinjimu, maji o maxibulu a Jezú, ka sokele ni ene, mukonda a xikinine ku a longa kála an’a ndenge. Ene a di longele o ku lenduka, mu veji dia ku di zangeleka. (Matesu 18:1-4) Mukonda dia ku lenduka kuâ, Jihova ua a kuatekesa ku tendelela o milongi ia zongo ia Bibidia bhu kaxi ka nzumbi iê ikola. Maji mukonda dia ukumbu, o atuameni a Jijudé a xala mua vundu mua a tele Satanaji.
3. Ihi i tua-nda di longa mu milongi íii?
3 Tu tena ku tendela o kima kia bhangele Jezú ku sanguluka! Muéne ua sangulukile mu ku mona kiebhi Jihova kia kuatekesa o athu a lenduka ku tendela o milongi ia zongo ia Bibidia, sumbala ene ka di longele kiavulu. Nzambi ua zolele o ukexilu iú ua ku longa, lelu ué kiene, Nzambi ka lunguluka. Kiebhi kia londekesa kuila, muéne ua uabhela hanji o ukexilu iú ua ku longa? Mu milongi íii, tua-nda di longa kiebhi Jihova kia kuatekesa o athu a lenduka kuijiia o milongi ia zongo ia Bibidia mu izuua ietu.
KU JIMBULULA KIAMBOTE O KIDI KIA ZONGO KIA BIBIDIA KU ATHU OSO
4. Mukonda diahi O Mulangidi ua bhebhuluka, ujitu ua dikota?
4 Lelu, o kilunga kia Nzambi kiene mu tu suínisa ku longa mu ukexilu ua bhebhuluka. Tua-nda di longa phangu jitatu. Kia dianga, O Mulangidi ua bhebhuluka.a (Tala ku luiji.) O Mulangidi iú ujitu ua dikota, mukonda uene mu kuatekesa athu avulu katé muene ni ió kejiia ku tanga kiambote mba ió kejiia kiambote o dimi. Saí miji a mona kuila, o an’â a beta kota ku tendela O Mulangidi ua bhebhuluka. Avulu a soneka mikanda phala ku sakidila. Saí phange ia muhatu ua zuela kuila, muéne ua kexile ni hele ia ku tambuijila o ibhuidisu ia Mulangidi mu kiônge. Maji lelu kala dingi ni hele! Kioso kia di longo O Mulangidi ua bhebhuluka, muéne ua zuela: “Mu kiki, ki ngala dingi ni uôma, ngene mu tambuijila kiá! Ngi sakidila Jihova ni enu.”
5. Mbote iahi i tu katula mu Bibidia ia ubhe ia Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas?
5 Kaiiadi, o Bibidia ia ubhe Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas, io bhange mu dimi dia Kingileji. O ngolokela a i bhange mu kiônge kia dikota ki bhanga o kimbadi kia fiiele ku disukilu dia muvu, mu kizuua kia 5, kia mbeji ia Kamusasadi ka 2013.b (Tala ku luiji.) Mu Bibidia íii, saí jivelusu ki jala dingi ni izuelu iavulu, maji o milongi ki i lunguluka, mu kiki, o athu a tena ku ji tendela kiambote. Mu kifika, o divulu dia Jobe 10:1 diala kia ngó ni 19 a izuelu, mu veji dia 27, o divulu dia Jisabhu 8:6, diala ué kia ngó ni 13 a izuelu, mu veji dia 20. O jivelusu jiiadi jiji, a ji jimbulula kiambote mu Bibidia ia ubhe, ja bhebhuluka. Saí phange a mu undu, uene mu sidivila kiá Jihova mu mivu iavulu, uambe: “Nga tange o divulu dia Jobe mu Bibidia ia ubhe, nga divu kála nga mu tanga o divulu didi mu veji ia dianga!” Avulu a divua ué kála muéne.
6. Kiebhi ki u divua ia lungu ni ukexilu ua jimbulula o milongi mu divulu dia Matesu 24:45-47?
6 Katatu, xinganeka mu ukexilu u tuene mu tendela o milongi ia Bibidia. Mu kifika, O Mulangidi ua 15 ua Kavua ua 2013, ua jimbulula kiambote o milongi ia lungu ni ‘kimbadi kia fiiele.’ (Matesu 24:45-47) O milongi ia jimbulula kuila, o kimbadi kia fiiele, o Kibuka Kia Utuminu. O “dibhata diê,” o Jikidistá joso a a undu ni “jimbudi jamukuá,” a tambula o kudia ku uana o kimbadi kia fiiele. (Nzuá 10:16) Tu sanguluka mu kuijiia o kidi kiki, ni ku ki tudila ué akuetu! Kiebhi Jihova kia londekesa dingi kuila, ua uabhela o ulongelu ua bhebhuluka?
O MILONGI IA BIBIDIA IO JIMBULULE MU UKEXILU UA BHEBHULUKA
7, 8. Phangu iahi ia misoso ia Bibidia ia ilombolola kima kia dikota kieji bhita ku pholo?
7 Se uene kiá mu sidivila Jihova mu mivu iavulu, nange ua mono kuila, saí madivulu a Bibidia a jimbulula o milongi ia Bibidia mu ukexilu uéngi. M’ukulu, o madivulu metu a kexile mu jimbulula kuila, saí misoso ia kexile mu lombolola kima kia dikota kieji bhita ku pholo. O musoso a kexile mu uixana kifika. O kima kia kexile mu lombolola o kifika, a kexile mu k’ixana kilomboluelu kia kifika. O kuila saí ima i tu bhangesa ku jimbulula o Bibidia mu ukexilu iú? Xe. Mu kifika, Jezú ua zuela ia lungu ni ‘kisuma kia polofeta Jona.’ (Tanga Matesu 12:39, 40.) Jezú ua zuela kuila, o kithangana kia bhitile Jona mu divumu dia mbiji, kia kexile mu lombolola o kithangana kieji bhita Jezú mu mbila.
Kioso ki tu di longa ia lungu ni misoso íii ia Bibidia, ni ima ilombolola o misoso íii, o kixikanu kietu ki kola
8 Kuene misoso ia mukuá ia Bibidia, ia lombolola ima ia makota ieji bhita ku pholo. O poxolo Phaulu ua jimbulula misoso iavulu ia lungu ni maka enhá. Mu kifika, o ukaza ua Mbalahamu ni Hangale ni Sala, ua kexile mu lombolola o ukamba ua Jihova ni kifuxi kia Izalaiele ni kilunga kiê ku diulu. (Ngalásia 4:22-26) Kiene ué kimoxi, o balaka, o tembulu, o Kizuua kia Kiamenga, mukunji ua dikota, ni ima ia mukuá ia lungile ni Kitumu, iexile ‘ngó kizuzumbia kia ima iambote ieji kuíza-ku.’ (Jihebeleu 9:23-25; 10:1) Kioso ki tu di longa ia lungu ni misoso íii ia Bibidia ni ima ilombolola o misoso íii, o kixikanu kietu ki kola. Maji o kuila, muthu uoso uoso, kizulukutu mba kima kio tange mu Bibidia, kilombolola muthu mba kima kia-nda bhita ku pholo?
9. Kiebhi kia kexile mu jimbulula o milongi ia Bibidia ia lungu ni Nabote?
9 M’ukulu, o madivulu metu a Bibidia, akexile mu jimbulula kuila kala muthu, kizulukutu mba kima mu milongi ia Bibidia ia kexile mu lombolola muthu mba kima. Mu kifika, o Nvuale ia iibha Jezabele ua jibha Nabote, phala o munumi’ê Akabe ku tambula o díbhia dia muvidi dia Nabote.(1 Jisobha 21:1-16) Ku muvu ua 1932, O Mulangidi ua jimbulula kuila, Akabe ni Jezabele, a kexile mu lombolola Satanaji ni kisangela kiê, Nabote ua kexile mu lombolola Jezú, ni kuila o kufua kua Nabote kua kexile mu lombolola o kufua kua Jezú. Maji ku muvu ua 1961, o divulu “Santificado Seja o Teu Nome,” dia zuela kuila, Nabote ua kexile mu lombolola o Jikidistá a a undu, Jezabele ua kexile mu lombolola o Kidistándade. O kufua kua Nabote bhu maku a Jezabele, kua kexile mu lombolola ué o kizukutisu kieji bhita na-kiu o Jikidistá a a undu mu izuua isukidila-ku. O milongi íii, ia suínisa o kixikanu kia mundu ua Nzambi mu mivu iavulu. Mu kiki, mukonda diahi tua mu jimbulula o milongi íii mu ukexilu uéngi?
O phangu ia Nabote i tu longa disá dia dikota (Tala o kaxi 11)
10. (a) Kiebhi o kimbadi kia fiiele kiene mu di langa mu ku jimbulula o misoso ia Bibidia? (b) Lelu o madivulu metu a zuela ia lungu ni ihi?
10 Tundé ukulu, Jihova uene mu kuatekesa o ‘kimbadi kia fiiele,’ ku bandekesa o ufiiele uâ, ni ku langa kiambote o kikalakalu kiâ. Kiebhi kiene mu bhanga kiki? Lelu, o kimbadi kia fiiele ki zuela ngó kuila, o milongi ia Bibidia ia lungu ni kima kia dikota kia-nda bhita ku pholo, se bhu kala kibatulu kia Bibidia ki jimbulula kiambote o maka enhá. Saí milongi ia lungu ni kifika ni ima ilombolola o kifika mu madivulu o ukulu, ia bhonzele ku i tendela, ku i lembalala ni ku i kumbidila. Kioso kia kexile mu jimbulula ngó o ima ilombolola o misoso ia Bibidia, o athu ka kexile mu mona o valolo ia ku kaiela o milongi ia misoso íii ku mienhu iâ. Mukonda dia kiki, lelu o madivulu metu a zuela ia lungu ni madisá a lungu ni kixikanu, ni ku suína, ni uôma ua Nzambi ni ídifua ia mukuá i tu tena ku di longa mu misoso ia Bibidia.c—Tala ku luiji.
11. (a) Kiebhi ki tu tendela o musoso ua Nabote lelu, ni kiebhi o phangu íii i tu kuatekesa? (b) Mukonda diahi o madivulu metu kene mu zuela dingi kiavulu ia lungu ifika ni kilombuelelu kia ifika? (Tala o milongi “Atangi a Madivulu Metu Ebhula,” mu Mulangidi iú.)
11 Lelu, tua mu tendela kiambote o milongi ia lungu ni Nabote. Nabote kafú mukonda dia ku lombolola Jezú mba o Jikidistá a a undu. Muéne uafu mukonda dia ufiiele uê kua Nzambi. Muéne ua kolokota mu ku belesela o Kitumu kia Jihova, sumbala ni kizukutisu kia jinguvulu. (Dialuilu 36:7; 1 Jisobha 21:3) Íii phangu iambote phala o jiselevende joso ja Nzambi a mu a zukutisa ué lelu. (Tanga 2 Timote 3:12.) O Jikidistá joso a tena ku tendela, ku lembalala, ni ku kaiela o phangu íii, n’a suínise o kixikanu kiâ.
12. (a) Ihi ki tu tokala ku zuela ia lungu ni misoso ia Bibidia? (b) Mukonda diahi tu tena ku jimbulula kiambote o milongi ia Bibidia, né muene o milongi ia zongo? (Tala ku luiji.)
12 O kuila tua tokala ku zuela kuma, o misoso ia Bibidia i longa ngó ima i tu tena ku kaiela kizuua ni kizuua ku muenhu uetu? Kana. Maji mu veji dia ku jimbulula ngó o ima ilombolola o misoso ia Bibidia, lelu o madivulu metu a jimbulula kiebhi o musoso umoxi ua lungu ni musoso ua mukuá ua Bibidia. Mu kifika, sumbala ni kizukutisu ni kufuá, o ufiiele ua Nabote u tu lembalesa o ufiiele ua Kristu ni Jikidistá a a undu. U tu lembalesa ué o ufiiele ua athu avulu a tokala ku “jimbudi jamukuá.” Tu tena ku mona ni kidi kioso kuila, Jihova ua mu tu longa mu ukexilu ua bhebhuluka.d—Tala ku luiji.
KU JIMBULULA O IFIKA IA JEZÚ MU UKEXILU UA BHEBHULUKA
13. Phangu iahi ilondekesa kuila lelu tua mu jimbulula kiambote o ifika ia Jezú, m’ukulu ndenge?
13 Jezú Kristu uexile o Mesene ia beta-o-kota mu ixi. Muéne ua zolele ku longa ni ifika. (Matesu 13:34) Kima kiambote ku longa ni ifika, mukonda i jimbulula kiambote o milongi ia bhonzo, mu kiki, tu tena ku xinganeka mu milongi íii ni ku lungulula o muxima uetu. Mu mivu ia bhiti, o madivulu metu a jimbulula kiambote o ifika ia Jezú. Mu kifika, O Mulangidi ua 15 ua Kavua ua 2008, ua tu kuatekesa ku tendela kiambote o ifika ia Jezú ia lungu ni kithuthume, o mbutu ia mustarda ni uanda. Lelu tu mona kuila o ifika íii ia lungu ni Utuminu ua Nzambi, o milongi íii ia kuatekesa athu avulu ku dituna o mundu iú ua iibha, ni ku kituka maxibulu a Kristu.
Kima kiambote ku longa ni ifika, mukonda i jimbulula kiambote o milongi ia bhonzo, mu kiki, tu tena ku xinganeka mu milongi íii ni ku lungulula o muxima uetu
14. (a) Kiebhi ki tua kexile mu jimbulula o kifika kia diiala mukua Samádia? (b) Kiebhi ki tu tendela o kifika kiki kia Jezú lelu?
14 Kiebhi ki tu tena ku tendela kiambote o ifika ia mukuá ia tange Jezú? Saí ifika ilombolola ima ia-nda bhita ku hádia. O ifika ia mukuá, i tu kuatekesa mu maka u tu bhita nau kizuua ni kizuua. Kiebhi ki tu tena kuijiia se o ifika ilombolola ima ia-nda bhita ku pholo mba kana? Ku mivu ioso íii, tuene mu tendela kiambote o kitambuijilu. Mu kifika, xinganeka kiebhi ki tua kexile mu jimbulula o kifika kia Jezú kia lungu ni diiala mukua Samádia. (Luka 10:30-37) Ku muvu ua 1924, O Mulangidi ua jimbulula kuila, o diiala mukua Samádia ua kexile mu lombolola Jezú, o njila i kulumuka tundé ku Jeluzaleme katé ku Jedikó, ia kexile mu lombolola o hadi iene mu tala o athu tundé kia bhukumukina Nzambi mu Jaludim ia Edene. O mii akexile mu lombolola o matenda a makota ni maiala a uenji akua luímbi. O mukunji ni diiala mukua Levi a bhiti mu njila a lomboluele o Kidistándade. Maji lelu, o madivulu metu ene mu jimbulula o kifika kiki phala ku tu lembalala kuila, o Jikidistá joso ka tokala ku kala ni kathombo. Tua tokala ku kuatekesa o athu oso mu ku a tudila o njimbu iambote ia lungu ni Nzambi. Tu sanguluka kiavulu mu ku mona o ukexilu ua Jihova ua ku jimbulula o kidi.
15. Ihi i tua-nda di longa mu milongi ia-nda kaiela?
15 Mu milongi ia-nda kaiela tua-nda di longa kifika kia lungu ni kuinhi dia ilumba. (Matesu 25:1-13) Jezú ua mesenene kuila, o akaiedi’ê mu izuua isukidila-ku ejiia ihi ia lungu ni kifika kiki? O kuila o muthu uoso uoso, kima, mba kizulukutu kilombolola muthu mba kima kia dikota kia-nda bhita ku pholo? Inga ua mesenene kuila, tu di longa madisá a tena ku tu kuatekesa mu izuua isukidila-ku? Tua-nda di longa ia lungu ni maka enhá.
a O Mulangidi ua bhebhuluka, a dianga ku u bhanga mu dimi dia Kingileji ku mbeji ia Kavua ua muvu ua 2011. Tundé o kithangana kieniókio, O Mulangidi ua bhebhuluka ene mu u bhanga ué mu madimi a mukuá.
b O Bibidia ia ubhe a-nda i bhanga ué mu madimi a mukuá.
c Mu kifika, o divulu Kaiela o Kixikanu Kiâ, di longa 14 kia misoso ia athu a a tange mu Bibidia. O divulu di longa o mbote i tu tena ku katula lelu mu misoso íii, kana kuila, kima kia dikota kia-nda bhita ku pholo.
d Mu Mak’â Nzambi, tu sanga-mu ué milongi i moneka kala ia “bhônzo o ku ijiia,” katé muene ni milongi ia Phaulu. Maji o asoneki oso a Bibidia, a soneka ni kikuatekesu kia nzumbi ikola. Lelu, o nzumbi ikola ia Nzambi i kuatekesa o Jikidistá ku tendela o milongi ia Bibidia, “katé ni ima ia zongo ia sueka Nzambi.”—2 Phetele 3:16, 17; 1 Kolindo 2:10.