ПЬРСЕД ХWӘНДӘВАНА

Чьчах Бабилона Мәзьн щьмәʹта Хwәде зәфт кьр?

Әв зәфткьрьна рʹӧһʹани дәстпебу qьрʹна дӧдада Д.М., у бәрдәwам дьбу һʹәта сала 1919. Ль сәр һʹиме чь әм дькарьн әве йәке избат кьн?

Һʹәму избаткьрьн дьдьнә кʹьфше, кӧ әв зәфткьрьн сала 1919-да хьлаз бу, чахе Мәсиһийед рʹункьри тʹоп бун щьватеда, йа кӧ тʹәзәда һатьбу организәкьрьне. Wәрен әм шеwьр кьн: Щьмәʹта Хwәде һатә щерʹьбандьне у паqьжкьрьне паши сазкьрьна Пʹадшатийа Хwәде сала 1914a (Малх. 3:1-4). Паше, сала 1919-да, Иса сәр щьмәʹта Хwәдерʹа, йа кӧ ида паqьжкьри бу, «хӧламе амьн у сәрwахт» кʹьфш кьр. У әв хӧлам гәрәке «wәхтда» хwарьна рʹӧһʹани бьда щьмәʹте (Мәт. 24:45-47). Әв һәма әw сал бу, чахе щьмәʹта Хwәде дәстпекьр вәгәрʹә ль тʹопраха хwәйә рʹӧһʹани, йа кӧ Хwәде дабу wан. Әw ӧса жи әw wәʹдә бу, чахе әwана жь зәфткьрьна Бабилона Мәзьн аза бун (Әʹйан. 18:4). Ле гәло бь рʹасти әв зәфткьрьн чьчах дәстпебу?

Пешийе мә шьровәдькьр кӧ әв зәфткьрьн сала 1918-да дәстпебу, демәк wи wәʹдәйи чахе щьмәʹта Хwәде кʹәтә бьн контрола Бабилона Мәзьн. Әв wәʹдә зәʹф нәкʹьшанд. Бәʹса хәбәре, «Бьрща Qәрәwьлийе» йа 15 Адаре, сала 1992-да ӧса һатьбу готьне: «Анәгори хьзмәткʹаред Хwәдейә бәре, йед кӧ кʹәтьбун дилтийа Бабилоне, ида сала 1918-да жи хьзмәткʹаред Йаһоwа кʹәтьнә дилтийа Бабилона Мәзьнә рʹӧһʹани». Ле паше ль гора леколинкьрьне һатә кʹьфше, кӧ әв зәфткьрьн пешийа сала 1918 дәстпебу.

Wәрен әм дәрһәqа пʹехәмбәртике хәбәр дьн, кʹидәре кӧ те готьне бона зәфткьрьн у азакьрьна щьмәʹта Хwәде. Әв йәк кʹьтеба Һәзәqел 37:1-14-да те готьне. Дитьнокеда Һәзәqел дьвинә дәшта бь һәстуйа тʹьжә. Йаһоwа, Һәзәqелрʹа шьровәкьр, кӧ әв һәсту тенә һʹәсабе тʹәмамийа «мала Исраеле». Әв пʹехәмбәрти дәрһәqа «Исраела Хwәде» бу (Галт. 6:16; Кʹар. Шанд. 3:21). Паше, Һәзәqел дьвинә, кӧ һәсту сах дьбьн у дьбьнә wәк ордийа мәзьн. Бь рʹастийе жи чаwа баш те шьровәкьрьне дәрһәqа сахкьрьна щьмәʹта Хwәде алийе рʹӧһʹанида, йа кӧ хьлаз дьбә бь qәwьмандьнед сала 1919. Ле әв дитьнок дәрһәqа дьрежайа wәʹдә, чь мәрʹа әʹйан дькә?

Пешийе, мә дина хwә да wе йәке, кӧ дәрһәqа һәсту һатьбу готьне wәки әwана «һʹьшк бун», йан «зәʹф һʹьшк бубун» (Һәзqл. 37:2, 11). Жь вьр те кʹьфше, wәки әв һәстуйед wан мәрийа бун, йед кӧ ида зудава мьри бун. Йа дӧда, мә дина хwә да кӧ сазкьрьн, демәк тʹәзәкьрьн ньшкева нәqәwьми, ле һеди-һеди. Пешийе дәнг у рʹәqәрʹәq һатә бьһистьне, паше жи һәсту незики һәвдӧ бун. Пәйрʹа масулкәйан (чʹил) у гошт зедә бун. У паше жи чʹәрм сәрва гьрт. Ль хьлазийе, «һьлм кʹәт һӧндьре wан» у әwана сах бун. Паши ван йәка, Йаһоwа мәрьвед сахкьри ль тʹопраха wанда щиwар кьр. Сәва ван һʹәму тьшта wәʹдә лазьм бу (Һәзqл. 37:7-10, 14).

Зәфткьрьна мьләте Исраелейә бәре, гәләк wәʹдә кʹьшанд. Әв йәк дәстпебу сала 740-да Б.Д.М., чахе бәри гәләка дабун йед жь пʹадшатийа бакʹурейә дәһә бәрәка. Паше сала 607-да Б.Д.М., Оршәлим һатә wеранкьрьне у мәрьвед пʹадшатийа щьһудайа башуре һатьнә зәфткьрьне. Әw wәʹде зәфткьрьне сала 537-да Б.Д.М. хьлаз бу, чахе һьнәк жь Щьһуйа йед кӧ мабун вәгәрʹийан у пʹарьстгәһ тʹәзәда ава кьрьн. Бь ве йәке wана Оршәлимеда һʹәбандьна тʹәмьз тʹәзәда саз кьр.

Бь сайа фькьред кӧ ван рʹезада те дайине, зәлал дьбә wәки чахе Бабилона Мәзьн щьмәʹта Хwәде зәфт кьр, әв йәк гәрәке һе зедә бькʹьшанда, нә кӧ тʹәне бь qәwьмандьнед сала 1918-1919. Зәфткьрьн дькʹәвә нава wи wәʹдәйи, чахе зиwана симболик гәньме «зарʹокед Пʹадшатийе» гәрәке тʹәвайи мәзьн буна (Мәт. 13:36-43, ИМ). Әв wәʹде мәзьнбуне демәк шинбуне, дина мә дьдә ль сәр wи wәхти, чахе кӧ Мәсиһийед рʹаст жь рʹабәра даһа зедә бьбун. Ле бь рʹастийе, щьвата Мәсиһийа зәфткьри бу бь Бабилона Мәзьн. Әв зәфткьрьн незикайа qьрʹна дӧда Д.М.-да дәстпебу, у бәрдәwам дьбу һʹәта паqьжкьрьна пʹарьстгәһа рʹӧһʹани wәхте ахьрийеда (Кʹар. Шанд. 20:29, 30; 2 Тʹеслн. 2:3, 6; 1 Йуһʹн. 2:18, 19).

Wәʹде зәфткьрьна рʹӧһʹани, тʹәреqа у кʹомед политикайа дьхwәстьн һʹӧкӧмтийа хwә хwәй кьн у Хәбәра Хwәде жь мәрьва вәдьшартьн. Wәʹдә шунда, хwәндьна Кʹьтеба Пироз һатә qәдәхәкьрьне у гӧнәки мәзьн бу һәрге кәсәки дьхwәст әв бьхwанда. Һьнәк жь wан йед кӧ дьхwәстьн Кʹьтеба Пироз бьхуньн, ль сәр стуне дьшәwьтандьн. У һәрге кәсәки дәрһәqа ньһерʹандьна хwә дьгот, йа кӧ нә ль гора һинкьрьна тʹәреqа бу, һьндава wи мәрьвида бехwәдети бун. Бь ве йәке әв һʹәму мәрьв, шәwqа рʹастийе дьтәмьрандьн.

Ле чь әм дькарьн бежьн дәрһәqа сазкьрьн, демәк тʹәзәкьрьна дӧда? Чьчах у чаwа әв йәк qәwьми? Әв тʹәзәкьрьна рʹӧһʹани гәләк wәʹдә кʹьшанд. Бь ве тʹәзәкьрьне нава qьрʹнада, ча бежи дәнг йан жи рʹәqәрʹәq дьһатә бьһистьн, йа кӧ незики wәхте ахьрийе дьбу. Рʹаст ә һинкьрьнед рʹелигийа qәлп ль сәр гәләка һʹӧкӧм кьрьбу, ле йәкә һьнә мәрьвед амьн хwә ль һʹәбандьна рʹаст гьртьн у сәва ве йәке дәстпекьрьн тьштәк бькьн. Мәсәлә, һьнәк жь ван хәбьтин кӧ Кʹьтеба Пироз сәр зьманед бәлабуйи дәрхьн, сәва кӧ гәләк мәрьв фәʹм бькьн. Йед дьн әʹлам дькьрьн у әʹйан дькьрьн әw рʹастийед жь Хәбәра Хwәде, чь кӧ әwана хwәха педьһʹәсийан.

Паше, хьлазийа сала 1800-да, Чарлз Теиз Рассел у һәвалед wи бь хирәт дьхәбьтин, сәва кӧ рʹастийа Кʹьтеба Пироз вәкьн. Әв йәк ча бежи гошт у чʹәрме симболик бун, бь сайа чь жи дәстпедьбу бәдәна рʹӧһʹани чебә. «Бьрща Qәрәwьлийе йа Сийоне» у әʹдәбйәтед дьн али мәрьвед дьлпʹак кьрьн сәва кӧ әwана рʹастийа рʹӧһʹани пебьһʹәсьн. Һьнә wәʹдә шунда, һащәтед ӧса ча «Фото-Драма Әʹфьрандьне» сала 1914-да, у кʹьтеба «Сӧрʹа Хьлазкьри» сала 1917-да, щьмәʹта Хwәде qәwи кьр. Ида хьлазийе сала 1919-да, щьмәʹта Хwәдерʹа жийин һатьбу дайине, демәк wана дәстпекьр дәрһәqа рʹӧһʹани хәбәр дьн у тʹопраха пирозда щиwар бун. Пәй һьнә wәʹдәрʹа, рʹункьрийед кӧ мабун, бунә йәк тʹәви йед кӧ һивийе бун ль сәр әʹрде бьжин, у әwана тʹәвайи бунә ордикә мәзьн (Һәзqл. 37:10; Зәкәр. 8:20-23).b

Бь аликʹарийа wан избаткьрьна, зәлал дьбә wәки qьрʹна дӧдада Д.М., Бабилона Мәзьн щьмәʹта Хwәде зәфт кьрьбу у рʹабәр жи гәләк пешда дьчун. Әв ча бежи wәхте тәʹрийе бу, анәгори дәрәща Исраелед бәре кʹижан кӧ дилтийеда бун. Рʹаст ә, щьмәʹта Хwәде нава qьрʹнада рʹасти зәфткьрьна рʹӧһʹани һатьбу, ле әм чьqас бәхтәwар ьн кӧ wәʹдәки ӧсада дьжин, кӧ йед заньн wе «бьбьрьqьн» у «гәләкед хwә паqьж бькьн» у бенә гӧһастьне! (Дан. 12:3, 10).

Гәло Шәйтʹан бь рʹасти Иса бьрә сәр бьльндщийа бане пʹарьстгәһе?

Әм нькарьн сәд сәләфи бежьн wәки Иса бь рʹасти ль сәр бане пʹарьстгәһе сәкьни бу, йан жи әв бь щурʹе дитьноке бу. Дәрһәqа ве йәке әʹдәбйәтед мәда һатьбу шьровәкьрьне.

Wәрен әм пешийе бьньһерʹьн Кʹьтеба Пироз чь дьбежә. Мәтта кʹьтеба хwәда, жь бина бәр Хwәде ӧса ньвиси: «Һьнге Мирещьн әw бьрә [Иса] Бажаре Пироз, сәр бьльндщийа бане пʹарьстгәһе да сәкьнандьне» (Мәт. 4:5). Луqа жи дәрһәqа ве йәке ӧса гот: «Паше Мирещьн Иса бьрә Оршәлиме, әw сәр бьльндщийа бане пʹарьстгәһе да сәкьнандьне» (Луqа 4:9).

Бәре әʹдәбйәтед мәда һатьбу готьне, кӧ дьбәкә әw qәwьмандьн рʹасти нәqәwьмийә. Мәсәлә, «Бьрща Qәрәwьлийеда», йа 1 Адаре, сала 1961, ӧса һатьбу шьровәкьрьне: «Иса ль бәрʹийеда һатьбу щерʹьбандьне. У нә логики йә, wәки wан һʹәму авайа дәрһәqа кʹижани кӧ сәрһатийеда бона щерʹьбандьна Иса те гьликьрьне, реали һьлдана у данйана ль бәрʹийе. Хенщи wе йәке ль бәрʹийе, нә жи чʹийаки ӧса һәбу, жь кʹидәре мәрьв дькарьбу ‹һʹәму пʹадшатийед дьнйайе, рʹәwша wанва› бьдита. Ләма жи әм дькарьн бь логики бежьн, wәки Шәйтʹан реали, бь бәдәни у физики Иса нәбьр ‹Бажаре Пироз› у данәни сәр ‹бьльндщийа бане пʹарьстгәһе›. У сәва wан щерʹьбандьна әʹсәйи нибу һʹәму тьшти реали бькьн». Wан пашwәхтийа дь әʹдәбйәтед мәда һатьбу готьне, кӧ һәрге Иса ль гора хwастьна Шәйтʹан бькьра, әw дькарьбу бьмьра.

Һьнәк һатьн сәр wе нете, wәки жь бо ве йәке кӧ Иса Леwи нибу, изьна wи тʹӧнә бу сәр бьльндщийа бане пʹарьстгәһе бьсәкьнә. Ләма жи әw бь щурʹе дитьноке бу, кӧ Иса сәр бане пʹарьстгәһе сәкьни бу. Әве йәке әм дькарьн бәрәмбәри wе йәке бькьн, чь кӧ чәнд qьрʹнә пешда һатә сәре Һәзәqел пʹехәмбәр (Һәзqл. 8:3, 7-10; 11:1, 24; 37:1, 2).

• Гәло әw щерʹьбандьн бь рʹасти реали бу, йан бь щурʹе дитьноке бу?

• Һәрге жь бо щерʹьбандьнед дьн Иса гәрәке тьштед физики бькьра, мәсәлә кәвьр бькьрана нан, йан бь реали сәре хwә бәр Шәйтʹан данийа, демәк әw щерʹьбандьн жи, кӧ Иса жь пʹарьстгәһе банздә, гәрәке реали буйа.

У һәрге Иса бь реали ль бьльндщийа бане пʹарьстгәһе сәкьни бу, диса һьнә пьрс пешда тен:

• Иса кӧ ль бьльндщийа бане пʹарьстгәһе сәкьни бу, гәло бь wе йәке әwи Qанун инкʹар кьр?

• Чаwа Иса жь бәрʹийе чу Оршәлимә?

Бь сайа леколинкьрьне, мә щаба wан дӧ пьрсед пашьн дит.

Йа пешьн, зандарәки бь наве Керсон, дина хwә да кӧ хәбәра Йунани һи е рон кʹижан кӧ дӧ дәрәщада те wәлгәрʹандьне ча «пʹарьстгәһ», дьбәкә те һʹәсабе «тʹәмамийа територийа пʹарьстгәһе, нә кӧ тʹәне хwәха пʹарьстгәһ». Ләма жи әм дькарьн бежьн кӧ нә әʹсәйи бу wәки Иса ль сәр бьльндщийа бане пʹарьстгәһе бьсәкьнә. Әw дькарьбу мәсәлә ль алийе башура-рʹоһьлате йа пʹарьстгәһе бьсәкьнийа. Бьльндайа wи тʹәпәйи һʹәта жерайа Дәшта Кидроне wәкә 137 метра бу. Авайе пʹарьстгәһа башура-рʹоһьлате ӧса чекьри бу, wәки банийа wе пәʹн бу у дора wе сурәкә ньмьз чекьри бу, у әw ида щийе лапә бьльнд бу. Тʹәрихзанәк бь наве Щозефуз гьлийе ӧса гот: «Һәрге бәндә ль сәр wе бьльндщийе бьсәкьнийа у сәре хwә бәржеркьра кӧ жере бьньһерʹә, жь бо wе бьльндайе сәре wи дькарьбу геж буйа». Иса Леwи нибу, ле изьна wи һәбу сәр wи авайи бьсәкьнә, у жь бо wе йәке тʹӧ кәси wе әw рʹәзил нәкьра.

Ле гәло ча Иса гьһиштә пʹарьстгәһе, нә әw ль бәрʹийеда бу? Әм нькарьн тьштәки сәд сәләфи бежьн. Жь wан щерʹьбандьна найе кʹьфше кӧ әw щерʹьбандьн чьqас wәʹдә дькʹьшанд, йан Иса хут бәрʹийеда кʹидәре сәкьни бу. Рʹаст ә гәләк wәʹдә лазьм бу, ле дьбәкә Иса жь бәрʹийе вәгәрʹийа Оршәлиме. Әв сәрһати сәд сәләфи надьнә кʹьфше кӧ нава wан щерʹьбандьнада Иса бәрʹийеда мабу йан на. Жь вьр тʹәне те кʹьфше, кӧ Иса бьрьнә ль Оршәлиме.

Гәло бь рʹастийе Иса «һʹәму пʹадшатийед дьнйайе» дь wан щерʹьбандьнада дит? Зәлал ә кӧ әwи нькарьбу бь реали әwан һʹәму пʹадшати бьдита; ль вьр нә жи чʹийаки ӧса һәбу жь кʹидәре кӧ әв һʹәму пʹадшати wе бьһатана кʹьфше. Ләма жи дьбәкә Шәйтʹан бь щурʹе дитьноке әwан һʹәму тьшт нишани Иса кьр. Анәгори wе йәке чаwа кӧ бәндәк екрана компотәре дьдә хәбате, сәва кӧ щурʹә-щурʹә щийед бәдәw кәсәкирʹа нишан кә, ӧса жи Шәйтʹан дькьр. Рʹаст ә дьбәкә әw пе дитьноке бу, ле Иса гәрәке реали «сәре хwә ль бәр» Шәйтʹан данийа (Мәт. 4:8, 9). Ле әw щерʹьбандьна кӧ Иса гәрәке жь бьльндщийа пʹарьстгәһе банзда, гәрәке реали буйа, нә кӧ дитьнок.

Чаwа кӧ дәстпекеда һатьбу готьне, әм нькарьн тьштәки дәрһәqа wе пьрсе бь сәд сәләфи бежьн. Әм ӧса жи нькарьн сәд сәләфи инкʹар кьн, кӧ Иса рʹасти чубу Оршәлимә у сәр бьльндщийа бане пʹарьстгәһе сәкьни бу. Ле тьштәки әм дькарьн әшкәрә бежьн, wәки Иса бь рʹасти жи дьһатә щерʹьбандьне у әw һәр дәрәщада бь баwәрийе щаба Мире-щьна дьда.