К′ЬТЕБХАНӘЙА ОНЛАЙН йа Бьрща Qәрәwьлийе
К′ЬТЕБХАНӘЙА ОНЛАЙН
Йа Бьрща Qәрәwьлийе
К′öрди Кöрманщи (Кирили)
ö
  • һ
  • ә
  • w
  • q
  • ö
  • К′ЬТЕБА ПИРОЗ
  • Ә′ДӘБЙӘТ
  • ЩЬВАТ
  • w17 Илон рʹупʹ. 28–32
  • Мерхас бә у Шьхöл Пешда Бьвә

Дәрһәqа wе йәке т′ö видео т′öнә

Бьбахшиньн, wәʹде вехьстьна видео шаши пешда һат.

  • Мерхас бә у Шьхöл Пешда Бьвә
  • Бьрща Ԛәрәԝьлийе Дәрһәԛа Пʹадшатийа Йаһоԝа Әʹлам Дькә (Бона Һинбуне) — 2017
  • Бьнсәри
  • Т′емед Мина Wе
  • МӘСӘЛЕД МӘРЬВЕД МЕРХАС
  • ДӘРӘЩЕД КʹИЖАНАДА МЕРХАСИ ЛАЗЬМ Ә
  • МЕРХАСИ ЩЬВАТЕДА
  • «ЙАҺОWА . . . ТʹӘВИ ТӘ ЙӘ»
  • Чәтьн Нинә Мерхас бьн
    Мина Иса Мәсиһ Бьжин у Хьзмәт кьн—Бәрнама Щьвине 2021
  • Пешда Биньн Хәйсәтед кӧ Хԝәде Хԝәш тен; Мерхаси
    Мина Иса Мәсиһ Бьжин у Хьзмәт кьн—Бәрнама Щьвине (2017)
Бьрща Ԛәрәԝьлийе Дәрһәԛа Пʹадшатийа Йаһоԝа Әʹлам Дькә (Бона Һинбуне) — 2017
w17 Илон рʹупʹ. 28–32
Рʹәхаб дö мерька дьхапинә йед кö пәй щәʹсусед Исраели дькʹәтьн, у wана щики дьнда дьшинә

Мерхас бә у Шьхöл Пешда Бьвә

«Мерхас у qәwи бә у һʹәрә шьхöл дәстпекә. Нәтьрсә у хофе нәкʹьшинә, чьмки Йаһоwа . . . тʹәви тә йә» (1 ДИР. 28:20, ДТʹ).

КʹЬЛАМЕД: 38, 34

ҺУНЕ ЧА ЩАБА ХWӘ БЬДЬН?

  • Щаһьл у де-бавед wан ча дькарьн мерхасийе бьдьнә кʹьфше?

  • Хушкед әʹмьрда мәзьнрʹа дьбәкә чьда мерхаси лазьм бе?

  • Бьред ньхöманди чаwа дькарьн мерхас бьн?

1, 2. а) Кʹижан шьхöләкә фәрз Сьлеман сьтанд? б) Чьрʹа Даwьд дәрһәqа Сьлеман бәрхwә дькʹәт?

ЙАҺОWА Сьлеман кʹьфш кьр у рʹебәри wи кьр сәва әw бәрпьрсийартийе авакьрьнәкә гәләк фәрз бькә. Әwи гәрәке Оршәлимеда пʹарьстгәһ ава кьра. Әв авайи гәрәке «зәʹф мәзьн» буйа. «Һʹәму wәлатада» әв пʹарьстгәһ гәрәке бь бәдәwийа хwә әʹйан буйа. Хенщи ве йәке, әв пʹарьстгәһ гәрәке бьбуйа «мала Хöдан», демәк мала Хwәдейе рʹаст Йаһоwа (1 Дир. 22:1, 5, 9-11).

2 Даwьд Пʹадша баwәр бу кö Хwәде wе али Сьлеман бькә. Ле һьнге Сьлеман щаһьл у нәщерʹьбанди бу. Ләма сәва дәстпекә әве пʹарьстгәһе ава кә, wирʹа мерхаси лазьм бу. Ле гәло мерхасийа wи һәбу? Гәло әв йәк кö әw щаһьл у нәщерʹьбанди бу, рʹе wи гьрт кö дәстпекә wи шьхöли бькә?

3. Чьрʹа мерхасийеда Сьлеман дькарьбу чʹәʹв бьда баве хwә?

3 Сьлеман дьбәкә жь Даwьде баве хwә мерхасийе һин бу. Щаһьлтийеда Даwьд тʹәви тәрәwьла шәрʹ дькьр, сәва кö пәзед баве хwә хwәй кә (1 Сам. 17:34, 35). Хенщи ве йәке, әwи мерхасийа мәзьн да кʹьфше гава мьqабьли Голйатʹ дәркʹәт. Бәле, пе аликʹарийа Хwәде Даwьд пе кәвьрәки әв мәрьве тәʹрьки кöшт (1 Сам. 17:45, 49, 50).

4. Чьрʹа Сьлеманрʹа мерхаси лазьм бу?

4 Рʹасти жи Даwьд мәрьвәки öса бу кö дькарьбу Сьлеман ширәт у qәwи кьра, сәва әw пʹарьстгәһе ава кә! (Бьхунә 1 Дирок 28:20.) Һәрге Сьлеман мерхас нибуйа, wе тьрс бькʹәта дьле wи, у wе авакьрьн дәстпенәкьра. Ле әw йәк wе һе хьраб буйа, нә кö һәрге дәстпекьра у әw шьхöл рʹьнд нәһата кьрьне.

5. Чьрʹа мәрʹа мерхаси лазьм ә?

5 Мина Сьлеман мәрʹа жи аликʹарийа Йаһоwа лазьм ә сәва мерхас бьн у шьхöле кö әw дайә мә биньн сери. Wәрә әм чәнд мәсәлед мәрьвед мерхас шеwьр кьн, йед кö wәʹде бәре дьжитьн. У баш бә әм бьфькьрьн кö ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә wана мерхасийеда у һʹәта хьлазийе шьхöле хwә биньн сери.

МӘСӘЛЕД МӘРЬВЕД МЕРХАС

6. Усьв ча мерхаси да кʹьфше?

6 Дина хwә бьдьне Усьв чьqас мерхас бу. Чахе жьна Потифар зоре wи дькьр кö тʹәви wе бенамусийе бькә, әw нәкʹәтә бәр байе wе. Дькарьн бежьн Усьв заньбу кö һәрге әw тʹәви wе рʹази нибә, әw йәк дькарә ахьрикә хьраб wирʹа бинә. Ле йәкә әw нәтьрсийа у дәрберʹа жь wе рʹәви (Дәстп. 39:10, 12).

7. Рʹәхабе чаwа мерхаси да кʹьфше? (Бьньһерʹә шькле әʹwльн.)

7 Рʹәхабе жи мәсәләкә баш һиштийә алийе мерхасийеда. Чахе дö щәсусед Исраели Әриһайеда һатьнә мала wе, әw дькарьбу бьтьрсийа у бәри wан бьда. Ле әwе баwәрийа хwә Йаһоwа дьани, у әw дö мер вәшартьн у али wан кьр кö сах-сьламәт һәрʹьн (Йешу 2:4, 5, 9, 12-16). Рʹәхабе баwәр дькьр кö Йаһоwа Хwәдейе рʹаст ә, у әw дöдьли нәдьбу кö Хwәде wе әwи әʹрди бьдә Исраелийа. Әw жь мәрьва нәтьрсийа, һәла һе жь пʹадше Әриһайе у әскәред wи жи. Бь сайа мерхасийа wе, һьн әw һьн жи малбәта wе хьлаз бу (Йешу 6:22, 23).

8. Чаwа мерхасийа Иса сәр шандийа һʹöкöм бу?

8 Шандийед Исайи амьн жи мерхас бун. Wана мерхасийеда чʹәʹв дьданә Иса (Мәт. 8:28-32; Йуһʹн. 2:13-17; 18:3-5). Чахе Садуqийа дьхwәстьн шандийа бьдьнә сәкьнандьне кö бь наве Иса һин нәкьн, йәкә шандийа шьхöле хwә бәрдәwам дькьрьн (Кʹар. Шанд. 5:17, 18, 27-29).

9. Ль гора 2 Тимотʹейо 1:7, әм жь кʹидәре дькарьн мерхасийе бьстиньн?

9 Усьв, Рʹәхаб, Иса, у шандийед wи хwәрʹа сафи кьрьбун ве йәке бькьн чь кö рʹаст ә. Мерхасийа wан ве йәкеда нибу кö әwана хwәда баwәр бун. Әwана мерхас бун, чьмки итʹбарийа хwә Йаһоwа дьанин. Әм жи рʹасти wан дәрәща тен, кʹидәре мәрʹа мерхаси лазьм ә. Wи чахи әм гәрәке итʹбарийа хwә Йаһоwа биньн, нә кö хwә. (Бьхунә 2 Тимотʹейо 1:7.) Wәрә әм шеwьр кьн кö чаwа малбәтеда у щьватеда мәрʹа мерхаси лазьм ә.

ДӘРӘЩЕД КʹИЖАНАДА МЕРХАСИ ЛАЗЬМ Ә

10. Чьрʹа Мәсиһийед щаһьлрʹа мерхаси лазьм ә?

10 Мәсиһийед щаһьлрʹа гәләк щар мерхаси лазьм ә сәва Йаһоwарʹа хьзмәт кьн. Әwана дькарьн жь Сьлеман мерхасийе һин бьн у чʹәʹв бьдьнә wи, кö әwи ча сафикьрьна рʹаст кьр wәки пʹарьстгәһе ава кә. Мәсиһийед щаһьл гәрәке пәй рʹебәрийа де-баве хwә һәрʹьн, ле һәнә сафикьрьнед фәрз кʹижан кö әwана хwәха гәрәке бькьн (Мәтʹлк. 27:11). Мәсәлә, wанрʹа мерхаси лазьм ә сәва сафи кьн тʹәви кʹе һәвалтийе бькьн, чаwа намусийеда хwә хwәй кьн, ча wәʹде хwә рʹаст дәрбаз кьн, у бенә ньхöмандьне. Бәле, мерхаси wанрʹа әʹсә лазьм ә сәва кö дьле Шәйтʹан ша нәкьн, кʹижан кö qәрфа Хwәде дькә.

11, 12. а) Муса ча мерхасийеда мәсәла баш һиштийә? б) Чаwа йед щаһьл дькарьн чʹәʹв бьдьнә мәсәла Муса?

11 Сафикьрьна фәрз кö щаһьл гәрәке бькьн, әw ә кö кʹижан нета дайньн пешийа хwә. Һьнә wәлатада йед щаһьл тенә һеланкьрьне кö нетед öса дайньн пешийа хwә wәки хwәндьна бьльнд бьстиньн у щийе башда бьхәбьтьн сәва пʹәре мәзьн бьстиньн. Һьнә wәлатада жи жь бо економика нәбаш, щаһьл дьфькьрьн кö йа лапә фәрз әw ә wәки бьхәбьтьн сәва әʹбура малбәта хwә бькьн. Һәрге һун дәрәща öсада ньн, дина хwә бьдьнә мәсәла Муса. Qиза Фьрәwьн wи мәзьн кьр, у әw дькарьбу пәй наве хwә кʹәта у дәwләти буйа. Һьн жи бьдьнә бәр чʹәʹве хwә кö нәфәред wийи Мьсьри, öса жи дәрсдар у ширәткʹара, дьбәкә чьqас wи ширәт дькьрьн сәва әw навдар бә! Ле Муса йәки мерхас бу у әwи сафи кьр кö Йаһоwарʹа хьзмәт кә. Әwи дәwләтийа Мьсьре һишт, чьмки бь мерхаси итʹбарийа хwә Йаһоwа ани (Ибрн. 11:24-26). Ләма жи Йаһоwа wи гәләк кʹәрәм кьр, у бешьк ахьрийеда wе һе зедә wи кʹәрәм кә.

12 Йаһоwа wе wан щаһьла жи кʹәрәм кә, йед кö бь мерхаси нетед рʹöһʹани датиньн пешийа хwә у шьхöле Пʹадшатийе әʹмьре хwәда датиньн щийе пешьн. Йаһоwа wе әʹсә али wан бькә сәва әwана мьqати малбәтед хwә бьн. Qьрʹна йәкеда, Тимотʹейойе щаһьл нетед рʹöһʹани дьда пешийа хwә, у һун жи дькарьн öса бькьн.a (Бьхунә Филипи 2:19-22.)

Бьрак хәбәр дьдә тʹәви мәзьне хәбате; хушк дьхәбьтьн сәр шьхöле авакьрьне; хушк хьлаз дькә Мәкʹтәба Мьзгинванед Пʹадшатийе

Һун һәр дәрәщада мерхасийе дьдьнә кʹьфше? (Бьньһерʹә абзаса 13-17)

13. Ча бь сайа мерхасийе хушкәке гьһиштә нетед хwә?

13 Хушкәкә мә жь Алабамайе (Амәрика), гьли кьр кö жерʹа чьqас мерхаси лазьм бу сәва нетед рʹöһʹани дайнә пешийа хwә. Әw дьбежә: «Чахе әз мәзьн дьбум, әз гәләк шәрмокә бум. Мьнрʹа һәла һе Ода Щьватеда жи чәтьн бу тʹәви мәрьва хәбәр дьм, илаһи чәтьн бу хьзмәт кьм у тʹәви мәрьвед нәнас хәбәр дьм». Әwе хушке бь аликʹарийа де-баве хwә у хушк-бьред щьватеда, нета хwә ани сери у бу пешәнг. Әw гьли дькә: «Дьнйа Шәйтʹанда бона мәрьва нетед лапә баш әw ьн, кö хwәндьна бьльнд бьстиньн, навдар бьн, гәләк пʹәрә qазанщ кьн, у һәбуке хwәрʹа тʹоп кьн. Ле гәләк щар мәрьв нькарьн бьгьһижьнә wан нета, у ләма бәрхwә дькʹәвьн у дьлтәнг дьбьн. Әз гәләк бәхтәwар ьм кö Йаһоwарʹа хьзмәт дькьм у дьле мьн рʹьһʹәт ә кö әз шьхöле wи тиньм сери».

14. Кʹижан дәрәщада де-баврʹа лазьм ә мерхас бьн?

14 Де-бавно wәрʹа жи лазьм ә мерхас бьн. Мәсәлә, мәзьне хәбата wә дькарә тʹьме wәрʹа бежә, wәки һе зедә бьхәбьтьн еваре у шәми ләʹда жи, ле wә әв wәʹдә хwәрʹа кʹьфш кьрийә сәва qöльхкьрьна тʹәви малбәте, хьзмәтийе, у щьвате. Һьнге wәрʹа мерхаси лазьм ә сәва нәкʹәвьн бәр байе wи у мәсәла баш бьһельн зарʹед хwәрʹа. Йан жи дьбәкә һьнә де-бав щьватеда дьһельн, wәки зарʹед wан тьштед öса бькьн, кʹижан кö һун нахwазьн зарʹед wә бькьн. Һьнге әв де-бав дьбәкә жь wә бьпьрсьн кö чьрʹа һун изьне надьн зарʹед хwә öса бькьн. Гәло һуне мерхас бьн у бь мәʹрифәти wанрʹа мәʹнийе шьровәкьн?

15. Чаwа Зәбур 37:25 у Ибрани 13:5, дьл дьдә де-бава?

15 Рʹасти жи мерхаси лазьм ә сәва али зарʹед хwә бькьн, кö хьзмәтийеда нета дайньн пешийа хwә у бьгьһижьнә wан нета. Бәʹса хәбәре, һьнә де-бав дьбәкә дьтьрсьн зарʹед хwә һелан кьн кö бьбьнә пешәнг, йан хьзмәт кьн wан щийада кʹидәре һʹәwщәти һәйә, йан Бәйтʹәледа, йан жи шьхöле авакьрьнеда кʹар бькьн. Дьбәкә әwана дьтьрсьн кö чахе әwана кал-пир бьн, зарʹед wан wе нькарьбьн мьqати wан бьн. Ле де-бавед билан мерхас ьн у натьрсьн, чьмки дöдьли ниньн кö Йаһоwа хwайе созед хwә йә. (Бьхунә Зәбур 37:25; Ибрани 13:5.) Әw де-бавед мерхас, йед кö итʹбарийа хwә Йаһоwа тиньн, али зарʹед хwә дькьн кö әwана жи öса бькьн (1 Сам. 1:27, 28; 2 Тимтʹ. 3:14, 15).

16. Чаwа һьнә де-бава али зарʹед хwә кьрьнә кö нетед рʹöһʹани дайньн пешийа хwә, у әw йәк wанрʹа чь кʹар анийә?

16 Жьн у мерәк кö жь Амәрикайе нә, али зарʹед хwә кьрьнә кö нетед рʹöһʹани дайньн пешийа хwә. Мер гьли дькә: «Пешийа кö зарʹед мә рʹе бьчуна у хәбәрдана, мә тʹьме wанрʹа гьли дькьр, кö әм чьqас шабуне дьстиньн жь хьзмәтийа пешәнгти у жь щьвате. Ньһа ида нета wан жи әw ә. Чахе нетед зарʹа һәйә у әwана дьгьһижьнә wан нета, әw йәк али wан дькә wәки нәкʹәвьнә тʹәлькед дьнйа Шәйтʹан у һе зедә дина хwә бьдьн сәр хьзмәтийа Йаһоwарʹа». Бьраки жи кʹижан баве дö зарʹа йә, ньвисийә: «Гәләк де-бав qәwат у һәбука хwә хәрщ дькьн сәва зарʹед wан щурʹә-щурʹә тьштада пешда һәрʹьн, мәсәлә спортеда, сәр һʹащәтед мусики һин бьн, йан жи хwәндьна бьльнд бьстиньн. Ле әм чьqас бәхтәwар ьн кö чь дәсте мәва те, әм али зарʹед хwә дькьн сәва әwана Йаһоwарʹа хьзмәт кьн у бьбьнә достед wи. Әм гәләк ша нә кö мә кʹомәке да зарʹед хwә у кö ньһа әм пе чʹәʹве хwә дьвиньн ча әwана гьһиштьнә нетед хwәйә рʹöһʹани». Дöдьли нәбьн кö Хwәде wе әʹсә wан де-бава кʹәрәм кә, йед кö али зарʹед хwә дькьн, сәва рʹöһʹанида пешда һәрʹьн.

МЕРХАСИ ЩЬВАТЕДА

17. Мәсәла биньн кö чьда мерхаси лазьм ә щьватеда.

17 Щьватеда жи лазьм ә мерхас бьн. Бәʹса хәбәре, рʹуспийарʹа лазьм ә мерхаси wәʹде сафикьрьнед дәрһәqа гöнед гьран, йан жи чахе хушк-бьрарʹа нәхwәшханеда аликʹарийа ләз лазьм ә. Һьнә рʹуспи дьчьнә кәле, сәва кö гьртийарʹа мьзгинийе гьли кьн. Ле хушкед азәп чь дькарьн бькьн? Гәләк мәщалед wан һәнә кö мерхасийе бьдьнә кʹьфше у һе зедә хьзмәт кьн, мәсәлә бьбьнә пешәнг, дәрбази wи щийи бьн кʹидәре һʹәwщәти һәйә, мьһала хwәда шьхöле авакьрьнеда аликʹарийе бьдьн, йан жи Мәкʹтәба Мьзгинванед Пʹадшатийе дәрбаз бьн. Һьнәк һәла һе дькарьн Мәкʹтәба Гиләд жи дәрбаз бьн.

18. Чаwа хушкед әʹмьрда мәзьн дькарьн мерхасийе бьдьнә кʹьфше?

18 Хушкед әʹмьрда мәзьн щьватеда гәләк qимәт ьн. Әм wан хушкед дәлал гәләк һʹьз дькьн! Һьнәк дьбәкә ида нькарьн һаqас хьзмәт кьн чьqас wана бәре дькьр, ле йәкә әwана жи дькарьн мерхасийе бьдьнә кʹьфше у шьхöл пешда бьвьн. (Бьхунә Тито 2:3-5.) Мәсәлә, һәрге рʹуспи хушкәкә әʹмьрда мәзьнрʹа бежьн, кö хушкәкә щаһьл ширәт кә дәрһәqа кʹьнщхwәкьрьна wе, wе хушкерʹа мерхаси лазьм ә. Ле әw wе тʹö щар хушка щаһьл беһöрмәт нәкә кö әw кʹьнщед ча хwә дькә. Дәwсе әwе бь нәрми хушка щаһьл һелан кә, wәки әw бьфькьрә ча кʹьнщхwәкьрьна wе сәр йед дьн дькарә һʹöкöм бә (1 Тимтʹ. 2:9, 10). Чахе хушка әʹмьрда мәзьн бь һʹьзкьрьне ширәте дьдә, әw йәк дькарә бәре баш бинә.

19. а) Чаwа бьред ньхöманди дькарьн мерхас бьн? б) Чаwа Филипи 2:13 у 4:13 али бьра дькә кö мерхас бьн?

19 Бьред дьнрʹа жи лазьм ә мерхас бьн у бь хирәт шьхöл бькьн. Бьред мерхас кʹижан кö һазьр ьн һе зедә щабдарийа һьлдьнә сәр хwә, кʹәрәм ьн бона щьвате (1 Тимтʹ. 3:1). Ле һьнәк дьбәкә хwә дьгьрьн у шьхöл һьлнадьн дәсте хwә. Дьбәкә бәре бьраки шаши дькьр у ньһа дьфькьрә кö һежа нинә сәва бьбә бәрдәстийе щьвате йан жи рʹуспи. Ле бьраки дьн дьбәкә дьтьрсә кö wе нькарьбә щабдарийа хwә бинә сери. Һәрге тö öса дьфькьри, Йаһоwа wе али тә бькә кö мерхас би. (Бьхунә Филипи 2:13; 4:13.) Бинә бира хwә кö Муса жи дьфькьри wәки wе нькарьбә щабдарийа хwә бинә сери (Дәркʹ. 3:11). Ле Йаһоwа али wи кьр, у wәʹдә дәрбаз бу Муса бь мерхаси щабдарийа хwә һʹәта хьлазийе ани сери. Wи щурʹәйи бьра жи дькарә мерхасийе бьстинә, һәрге бона аликʹарийе бь дьл у щан Хwәдерʹа дöа бькә у һәр рʹож Кʹьтеба Пироз бьхунә. Öса жи wе керһати бә һәрге әw бьфькьрә сәр сәрһатийед мәрьвед мерхас кö Кʹьтеба Пирозда тенә гьликьрьне. Һьн жи әw дькарә рʹуспийарʹа бежә кö wи һин кьн, у чахе щьватеда аликʹари лазьм ә кʹомәке бьдә. Әм һʹәму бьред ньхöманди һелан дькьн кö мерхас бьн у щьватеда гәләк кʹар бькьн!

«ЙАҺОWА . . . ТʹӘВИ ТӘ ЙӘ»

20, 21. а) Даwьд ча Сьлеман qәwи кьр? б) Чьда әм гәрәке дöдьли нәбьн?

20 Даwьд Пʹадша ани бира Сьлеман кö Йаһоwа wе тʹәви wи бә, һʹәта кö авакьрьна пʹарьстгәһе хьлаз бә (1 Дир. 28:20). Әв гьлийед баве wи һʹьш у дьле wида ман, у рʹаст ә әw щаһьл у нәщерʹьбанди бу, йәкә тʹö тьшти рʹе wи нәгьрт. Әwи бь мерхасийа мәзьн әw шьхöл дәстпекьр у пе аликʹарийа Йаһоwа әв пʹарьстгәһа мәзьн у бәдәw хьлаз кьр нава 7 у нив салада.

21 Бәле, чаwа Йаһоwа али Сьлеман кьр, әw wе али мә жи бькә сәва әм мерхас бьн у шьхöле хwә биньн сери, һьн малбәтеда һьн жи щьватеда (Иша. 41:10, 13). Чахе әм бь мерхаси Йаһоwарʹа хьзмәт дькьн, әм дькарьн дöдьли нәбьн кö әw wе мә һьн ньһа, һьн жи ахьрийеда кʹәрәм кә. Ләма жи мерхас бьн у шьхöле Хwәде пешда бьвьн!

a Һун дькарьн готара бь наве «Пе Нетед Хwәйи Рʹöһʹани Рʹумәте Бьдьнә Әʹфрандаре Хwә», бьхуньн «Бьрща Qәрәwьлийеда» йа 15 Тирмәһе, сала 2004. Ве готареда ширәт һәнә кö чаwа хьзмәтийеда нетед рʹöһʹани дайньн пешийа хwә.

    Әʹдәбйәтед Кʹӧрди Кӧрманщи (2011-2025)
    Дәрк′әвьн
    Бьк′әвьн
    • К′öрди Кöрманщи (Кирили)
    • Бьшиньн
    • Бьqәйдәкьрьн
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Qәйде Хәбьтандьне
    • Политика Конфиденсийалийе
    • Гöһастьна Конфиденсийалийе
    • JW.ORG
    • Бьк′әвьн
    Шандьн